Đề tài Thực trạng và giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý thu Bảo hiểm xã hội giai đoạn hiện nay tại bảo hiểm xã hội quận Thanh Xuân

LỜI NÓI ĐẦU Chuyển đổi từ cơ chế kế hoạch hoá tập trung sang cơ chế thị trường là cả một quá trình khó khăn đối với nền kinh tế nói chung và các doanh nghiệp nói riêng. Để thực hiện tốt quá trình này Đại hội toàn quốc lần thứ VI của Đảng (1986) đã kêu gọi toàn Đảng, toàn quân toàn dân đổi mới tư duy, mà trước hết là đổi mới tư duy về kinh tế. Nhiều hội nghị của ban chấp hành TW Đảng nhiệm kỳ VI, VII,VIII đã tiếp tục cụ thể hoá đường lối chính sách kinh tế. Các nghị quyết của Đảng ngày càng đi sâu vào cuộc sống. Hơn 10 năm trôi qua những thành tựu mà Đảng và Nhà nước ta đã đạt được về chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội là vô cùng to lớn, quan trọng, có ảnh hưởng và uy tín tới khu vực, được bạn bè quốc tế đánh giá cao. Cùng với việc xây dựng các chính sách kinh tế mới, Đảng và Nhà nước ta cũng rất quân tâm xây dựng và hoàn thiện các chính sách xã hội, trong đó có chính sách về bảo hiểm xã hội (BHXH). Trong điều kiện nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước, sự phân cực giầu nghèo giữa các tầng lớp dân cư ngày càng rõ. Việc xây dựng và hoàn thiện chính sách BHXH ngày càng quan trọng, góp phần tăng thu nhập đảm bảo đời sống cho người lao động. Trải qua hơn 40 năm thực hiện các chế độ BHXH đã được sửa đổi bổ sung nhiều lần cho phù hợp với từng thời kỳ, từng giai đoạn phát triển của đất nước. Điều đó được thể hiện rõ tại chương XII Bộ luật laolđộng và Điều lệ BHXH ban hành kèm theo nghị định 12/ CP ngày 26/ 01/1995 của Chính phủ. Trong thời gian vừa qua, nhất là khi BHXH Việt Nam ra đời tới nay việc triển khai công tác thu BHXH được các cơ quan quản lý Nhà nước về BHXH xác định là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu trong ngành. Nó có vai trò hết sức quan trọng, là bộ mặt chính của ngành. Nghiên cứu đề tài “Thực trạng và giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý thu Bảo hiểm xã hội giai đoạn hiện nay tại BHXH quận Thanh Xuân” đã cho em có một cái nhìn tổng quan chiều sâu về việc thực hiện chế độ BHXH. Bài viết thực chất là một bài học giúp trao dồi kiến thức đối với em, và tất nhiên sẽ còn nhiều thiếu sót. Qua sự đánh giá của thầy, cô giáo đối với bài viết này là một lần bố ích đối vối em để nhìn nhận lại kiến thức đã học. Chuyên đề này gồm 3 phần: Phần I: Tổng quan về BHXH. Phần II: Thực trạng về công tác quản lý thu BHXH quận Thanh Xuân. Phần III: Một số giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý thu BHXH quận Thanh Xuân. PHẦN I: TỔNG QUAN VỀ BẢO HIỂM XÃ HỘI VÀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI I. Tổng quan về BHXH 1. Sự cần thiết khách quan của BHXH Trong đời sống xã hội, con người luôn tác động vào tự nhiên để tạo ra các sản phẩm, các giá trị cần thiết cho sự tồn tại và phát triển của mình. Đồng thời trong quá trình đó, con người cũng luôn chịu sự tác động của các quy luật khách quan, của các điều kiện tự nhiên và điều kiện xã hội. Những tác động này nhiều khi có thể biết trước, nhưng nhiều khi diễn ra một cách ngẫu nhiên mà con người không dự đoán một cách đầy đủ. Khi đó chúng trở thành những thế lực không kiểm soát nổi. Nó gây ra những tác hại to lớn đối với sinh mạng, điều kiện sống của con người, những của cải mà con người làm ra chẳng hạn như: Tai nạn, ốm đau, mất việc làm, tuổi già, chết... Để vượt qua những khó khăn đó, từ lâu người ta đã áp dụng các biện pháp phòng ngừa và các biện pháp khắc phục hậu quả cần thiết như: Tránh né rủ ro, ngăn chặn tổn thất, giảm thiểu tổn thất... Một trong những biện pháp hưũ hiệu nhất là lập quỹ dự trữ và tiến hành bảo hiểm tập trung trên phạm vi toàn xã hội. Vì các rủi ro trong đời sống xã hội rất đa dạng và phức tạp, nên bảo hiểm cũng đa dạng khác nhau và BHXH chỉ là một trong những loại hình bảo hiểm mà đối tượng của nó là thu nhập của người lao động. Bảo hiểm nói chung và BHXH nói riêng khi thực hiện đầy đủ các chức năng bảo hiểm, phân phối, điều chỉnh và ràng buộc các bên tham gia sẽ có tác dụng to lớn trong đời sống xã hội. Nó góp phần đề phòng, hạn chế, khắc phục hậu quả rủ ro đảm bảo cho sự phát triển bình thường và ổn định sản xuẩt kinh doanh, góp phần tăng thu ngân sách và ngoại tệ cho Nhà nước và nó còn tập hợp được mảng tiền nhàn rỗi nằm rải rác ở các tầng lớp dân cư hình thành nên quỹ bảo hiểm. Quỹ này không chỉ đầu tư cho nền kinh tế mà còn góp phần tiết kiệm chống lạm phát ổn định đời sống cho người lao động. Mặt khác nó còn ràng buộc chặt chẽ trách nhiệm của các bên tham gia quan hệ lao động góp phần thực hiện các chính kinh tế xã hội khác. 2. Quá trình hình thành và phát triển của BHXH Ra đời vào giữa thế kỷ XIX khi mà nền công nghiệp và kinh tế hành hoá đã phát triển ở châu Âu, hệ thống BHXH đầu tiên là công trình của Chính phủ Đức dưới thời Thủ tướng Bismarck (1803 -1883) với cơ chế ba bên: Nhà nước, giới chủ,giới thợ cùng đóng góp nhằm bảo hiểm cho người lao động trong một số trường hợp họ gặp rủ ro. Sau đó trước tác dụng tích cực của BHXH nhiều nước đã tiến hành triển khai áp dụng hệ thống BHXH này. Trong những năm 30 của thế kỷ XX một số nước còn mở rộng chế độ khác ngoài BHXH Và xuất hiện khái niệm “an toàn xã hội”. Tổ chức lao động quốc tế (ILO) đã có công ước 102 năm 1952 về “an toàn xã hội “. BHXH từ khi xuất hiện luôn phát huy được tác dụng trong những lúc người lao động gặp khó khăn hiểm nghèo do bị ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, tuổi già...trên cơ sở những cam kết đóng góp của người lao động và người sử dụng lao động cho một bên thứ ba (Cơ quan BHXH) trước khi xảy ra các rủi ro. Tuy nhiên BHXH không trực tiếp chữa bệnh cho người tham gia BHXH khi họ gặp ốm đau bệnh tật, hay sắp xếp việc làm cho họ khi bị mất việc làm, mà BHXH chỉ bù đắp phần thu nhập bị giảm hay mất đi để họ trang trải chi tiêu do gặp rủi ro trên. Như vậy dưới góc độ kinh tế, BHXH là một phạm trù kinh tế tổng hợp là sự bù đắp thu nhập, đảm bảo cuộc sống cho người lao động khi họ bị giảm hoặc mất khả năng lao động. Dưới góc độ pháp lý, chế độ BHXH là tổng hợp những quy định của Nhà nước, quy định các hình thức đảm bảo các điều kiện vật chất và tinh thần cho người lao động và thành viên trong gia đình họ trong trường hợp bị giảm hoặc mất khả năng lao động. Mục tiêu cuả BHXH là nhằm thoả mãn nhu cầu thiết yếu của người lao động trong trường hợp bị giảm hoặc mất thu nhập, mất việc làm. Mục tiêu này đã được tổ chức lao động Quốc tế (ILO) khuyến cáo như sau. - Đền bù cho người lao động những khoản thu nhập bị mất để đảm bảo nhu cầu thiết yếu của cuộc sống. - Chăm sóc sức khoẻ và chống bệnh tật. - Xây dựng các điều kiện sống đáp ứng nhu cầu của dân cư và các nhu cầu đặc biệt của người già và trẻ nhỏ. Với những mục tiêu trên BHXH đã trở thành một trong những quyền con người và Đại hội đồng liên hiệp quốc thừa nhận và được ghi vào tuyên ngôn nhân quyền ngày 10/12/1948 “ Tất cả mọi người với tư cách là thành viên của xã hội đều có quyền hưởng BHXH...”. Ở nước ta BHXH là một bộ phận quan trọng trong chính sách bảo đảm xã hội. Giai đoạn năm 1993 về trước. Giai đoạn này BHXH Việt nam được tổ chức thành hai hệ thống . - Hệ thống I: Do Bộ lao động thưong binh xã hội quản lý (quản lý các chế độ dài hạn). - Hệ thống II: Do Tổng liên đoàn lao động Việt Nam quản lý (quản lý các chế độ ngắn hạn ). Trong giai đoạn này BHXH Việt Nam còn một số bất cập như: Đối tượng tham gia còn rất hạn hẹp (chỉ có công nhân viên chức làm việc trong cơ quan Nhà nước và lực lượng vũ trang). Trong giai đoạn này chúng ta thực hiện 6 chế độ ( ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, mất sức lao động, hưu trí và tử tuất). Quỹ BHXH phần lớn do ngân sách Nhà nước gánh vách, người lao động và chủ sử dụng lao động chỉ đóng góp 4,7% tiền lương và quỹ lương. Việc thực hiện chi trả còn nhiều bất cập về các khâu như: Giám định thương tật mức lương, chế dộ khi về hưu... đặc biệt là trong nội bộ các chế độ còn mang tính bình quân giữa các ngành nghề nên không khuyến khích được người lao động làm việc trong các ngành nghề độc hại. Bên cạnh đó chúng ta còn chưa bóc tách được ưu đãi xã hội ra khỏi BHXH. Vấn đề quản lý BHXH trong giai đoạn này rất chồng chéo, chức năng nhiệm vụ chưa được rõ biệt. Việc điều phối giữa hai cơ quan Tổng liên đoàn và Bộ lao động thương binh xã hội chưa được thực hiện . Giai đoạn từ 1993 - 1995 Giai đoạn này BHXH thực hiện theo nghị định 43-CP/1993. Đây là giai đoạn mà nền kinh tế thị trường đã được thực hiện ở Việt nam gần 10 năm (1986 – 1995) nên chính sách BHXH buộc phải thay đổi theo cho phù hợp. Giai đoạn này khác giai đoạn trước ở chỗ mức đóng góp của chủ sử dụng lao động là 15%, thợ là 5% . Nội dung mỗi chế độ BHXH cũng có sự thay đổi. Đặc biệt chúng ta đã bỏ chế độ mất sức lao động và bắt đầu bóc tách các chế độ ưu đãi xã hội ra khỏi BHXH. Đối tượng tham gia BHXH cũng được mở rộng (quy định những doanh nghiệp sử dụng từ 10 lao động trở lên phải tham gia BHXH ) . Giai đoạn từ 1995 đến nay. Giai đoạn này BHXH thực hiện theo nghị định 12/CP và 19/CP, dựa trên luật lao động (1994). Giai đoạn này BHXH có một số điểm khác so với một số giai đoạn trước ở chỗ BHXH đã thống nhất về mặt tổ chức tập trung về một mối đó là thành lập cơ quan BHXH Việt Nam trực thuộc Chính phủ. Cơ quan này quản lý toàn bộ sự nghiệp BHXH, còn Bộ lao động thương binh xã hội quản lý về mặt Nhà nước về BHXH . Ngoài BHXH bắt buộc (các doanh nghiệp sử dụng từ 10 lao động trở lên) còn có BHXH tự nguyện. Nội dung của các chế độ BHXH cũng có sử đổi cho phù hợp. Giai đoạn này còn thực hiện BHXH cho cán bộ xã phường, nguồn quỹ BHXH do được quản lý tập trung thống nhất vì thế hiệu quả đầu tư tốt , quỹ tăng trưởng mạnh. Các chính sách ưu đãi xã hội hầu như đã được bóc tách ra khỏi BHXH . Như vậy ngay sau khi Bộ luật lao động có hiệu lực từ ngày 1/1/1995, Chính phủ đã ban hành nghị định 12/CP ngày 26/1/1995 về Điều lệ BHXH đối với người lao động trong các thành phần kinh tế. Nội dung của Điều lệ này đã góp phần thực hiện công bằng và sự tiến bộ của xã hội, góp phần lành mạnh hoá thị trường người lao động và đồng thời đáp ứng được sự mong mỏi của đông đảo người lao động ở các thành phần kinh tế. 3. Đối tượng, chức năng và tính chất của BHXH. 3.1. Đối tượng của BHXH. BHXH là một hệ thống đảm bảo khoản thu nhập bị giảm hoặc bị mất đi do người lao động bị giám hoặc mất khả năng lao động vì các nguyên nhân như: ốm đau, tai nạn già yếu ... Vì vậy đối tượng của BHXH chính là thu nhập của người lao động bị biến động giảm hoặc mất do bị giảm hoặc mất khả năng lao động, mất việc làm của những người tham gia BHXH. Đối tượng tham gia BHXH là người lao động và người sử dụng lao động.Tuỳ theo điều kiện kinh tế phát triển của mỗi nước mà đối tượng này có thể là tất cả hoặc một bộ phận người lao động. Ban đầu khi mới có chính sách BHXH, các bước đều thực hiện BHXH bắt buộc đối với các viên chức Nhà nước, những người làm công hưởng lương. Việt nam cũng không rời khỏi thực tế này, dù như vậy là không bình đẳng giữa tất cả những người lao động. Song về mục tiêu của BHXH về lâu dài sẽ áp dụng với tất cả mọi người lao động trong xã hội đặc biệt là khi nền kinh tế phát triển. Vì thế trong thời gian qua BHXH ở nhiều nước đã được thực hiện dưới hai hình thức: Bắt buộc và tự nguyện 3.2. Chức năng của BHXH. BHXH thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động tham gia BHXH khi họ bị mất hoặc giảm thu nhập do mất khả năng lao động hoặc mất việc làm. Đây là chức năng cơ bản nhất của BHXH, nó quyết định nhiệm vụ tính chất và cơ chế tổ chức cuỷa BHXH. BHXH tiến hành phân phối và phân phối lại thu nhập giữa những người tham gia BHXH. Các bên tham gia BHXH đều phải đóng góp vào quỹ BHXH. Quỹ này dùng để trợ cấp cho một số người lao động tham gia BHXH khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập. Theo quy luật ” số đông bù số ít ” BHXH thực hiện phân phối lại thu nhập cả theo chiều dọc và chiều ngang. Thực hiện chức năng này BHXH góp phần thực hiện công bằng xã hội. BHXH góp phần kích thích người lao động hăng hái lao động sản xuất, góp phần nâng cao năng suất lao động cá nhân và năng suất lao động xã hội. Người lao động khi bị đau, thai sản, tai nạn lao động, về già đã có BHXH trợ cấp thay thế nguồn thu nhập bị mất. Do đó cuộc sống của họ và gia đình họ luôn được bảo đảm, tạo cho người lao động luôn yên tâm làm việc. BHXH gắn bó lợi ích giữa ngưòi lao động và người sử dụng lao động, giữa người lao động với xã hội, giải quyết được mâu thuẫn giữa giới chủ và giới thợ, đồng thời làm cho họ gắn bó và hiểu nhau hơn. Đối với Nhà nước và xã hội, chi cho BHXH là cách thức chi ít nhất và có hiệu quả nhất, giải quyết được khó khăn về đời sống cho ngưòi lao động. 3.3. Tính chất của BHXH. - Tính tất yếu khách quan: Khi nền kinh tế ngày càng phát triển, khoa học kỹ thuật ngày càng tiến bộ thì những rủi ro trong cuộc sống lại càng gia tăng vì thế BHXH ngày càng phát triển. - Tính ngẫu nhiên: Phát sinh không đồng đều theo thời gian và không gian. - Tính kinh tế: Được thể hiện ở chỗ đã tham gia BHXH thì phải đóng quỹ và khi người lao động gặp rủi ro sẽ được trợ cấp BHXH. - Tính xã hội: Được thể hiện ở chỗ mọi người đều có quyền tham gia BHXH và được BHXH chấp nhận. - Tính dịch vụ: Được thể hiện ở chỗ ở đâu có nhu cầu BHXH thì ở đó có BHXH. 4. Các nguyên tắc của BHXH. */ Nhà nước thống nhất quản lý BHXH. BHXH là một chính sách lớn, ảnh hưởng đến nhiều mặt của đời sống xã hội. Nó chứa đựng cả nội dung kinh tế, nội dung xã hội, nội dung phấp lý. Để đảm bảo sự hài hoà giữa các nội dung này và đạt được mục tiêu của BHXH thì trước hết trách nhiệm thuộc về Nhà nước. Nhà nước phải chỉ đạo, tổ chức quản lý toàn bộ sự nghiệp BHXH thông qua việc ban hành các quy định pháp luật về BHXH và kiểm tra việc thực hiện các quy định đó. Nhà nước tuỳ theo điều kiện kinh tế, xã hội mà quyết định chính sách quốc gia về BHXH để từng bước nâng cao đời sống và gia đình người lao động, khi họ bị suy giảm hoặc mất khả năng lao động . */ Quỹ BHXH được hình thành trên cơ sở đóng góp của ba bên (Nhà nước, người lao động và người sử dụng lao động ). Vì thế bên cạch nghĩa vụ đóng phí bảo hiểm của các chủ thể tham gia quan hệ lao động thì Nhà nước có trách nhiệm hỗ trợ quỹ BHXH và có những biện pháp bảo toàn giá trị quỹ và an toàn quỹ. */Thực hiện BHXH trên cơ sở phân phối theo lao động . BHXH là một trong những hình thức phân phối tổng sản phẩm quốc dân nên việc thực hiện phải dựa trên cơ sở phân phối theo lao động, phải đảm bảo giữa đóng và hưởng, phải căn cứ vào mức đóng của nười loao động cho xã hội thể hiện qua tiền lương, tiền công, thời gian đóng góp cho quỹ BHXH. Từ đó quy định mức trợ cấp và thời gian hưởng trợ cấp cho phù hợp với từng người lao động. Tuy nhiên khi xem xét nguyên tắc này còn cần đặt chúng trong mối quan hệ với các nguyên tắc khác của BHXH. Do đó người lao động đóng góp vào quỹ BHXH nhưng không có nghĩa chắc chắn sẽ được hưởng mọi chế độ BHXH. */ Thực hiện BHXH cho mọi trường hợp giảm hoặc mất khả năng lao động và cho người lao động. Thực hiện BHXH cho mọi người lao động không phân biệt dù người đó là bất kỳ thành phần kinh tế nào. Khi đủ điều kiện và phát sinh quan hệ BHXH thì đều có quyền lợi về BHXH. */ Mức chi trả không cao hơn mức tiền lương khi đang làm việc, nhưng không thấp hơn mức trợ cấp bảo hiểm tối thiểu, trong một số trưòng hợp phải đảm bảo cuộc sống tối thiểu cho người lao động. Mức trợ cấp là khoản trợ cấp bằng tiền cho người lao động khi họ thu nhập của họ bị giảm hoặc mất do giảm hoặc mất sức lao động. Mức trợ cấp này phải thấp hơn mức tiền lương khi đang làm việc, nhưng phải đảm bảo nhu cầu sinh hoạt tối thiểu cho người lao động. Do vậy Nhà nước phải khống chế mức trợ cấp để đảm bảo quyền lợi cho người được hưởng BHXH. 5. Quỹ BHXH và hệ thống các chế độ trong BHXH. 5.1. Quỹ BHXH. Theo Điều lệ BHXH hiện hành thì quỹ BHXH ở nước ta được hình thành từ các nguồn sau đây: - Người sử dụng lao động đóng 15% so với tổng quỹ tiền lương của những người tham gia BHXH trong đơn vị. Trong đó 10% chi cho các chế độ hưu trí, tử tuất, 5% chi cho các chế độ thai sản, tai nạn lao động bệnh nghề nghiệp. - Người lao động đóng 5% tiền lương để chi cho các chế độ hưu trí và tử tuất. - Nhà nước đóng và hỗ trợ thêm để đảm bảo thực hiện các chế độ BHXH cho người lao động. Hàng tháng người sử dụng lao động có trách nhiệm đóng BHXH theo quy định. Quỹ BHXH được quản lý thống nhất theo chế độ tài chính của Nhà nước, hạch toán độc lập và được Nhà nước bảo trợ. Quỹ mang hai tính đặc trưng : - Đối phó với những rủi ro mang tính ngẫu nhiên, quỹ BHXH cần phải có một lượng tiền dự trữ đủ lớn, phải an toàn về tài chính tức là phải bảo toàn về giá trị, không có rủi ro về tài chính. - Quỹ BHXH là quỹ tiêu dùng, là bộ phận cấu thành của hệ thống phân phối và phân phối lại thu nhập cho người lao động khi họ tạm thời hay mất vĩnh viễn khả năng lao động. Do quỹ BHXH là một quỹ tích luỹ đồng thời cũng là quỹ tiêu dùng dựa trên quy luật phân phối theo lao động. Tuy nhiên trong quá trình tạo lập, quỹ vẫn còn nhiều vấn đề bất cập cần cân nhắc xem xét như: Theo quy định hiện hành dùng tiền lương làm căn cứ đóng BHXH là tiền lương cấp bậc theo thang lương, bảng lương hoặc theo tiền lương cơ bản. Nhưng trong thực tế sự chênh lệch giữa tiền lương cơ bản và tiền lương thực tế là rất lớn, điều này sẽ làm ảnh hưởng tới tiền trợ cấp khi về hưu của người lao động. Hay theo cơ cấu đóng góp hiện nay, mặc dù quy định sự đóng góp của người lao động là 5% tiền lương để chi cho chế độ hưu trí và tử tuất, còn người sử dụng lao động đóng góp 15% quỹ lương , trong đó có 10% dùng để chi cho các chế độ bảo hiểm dài hạn . Nhưng thực tế việc chi không rành rọt như vậy nên gây ảnh hưởng cho việc phân tích quỹ để điều chỉnh cho phù hợp với từng giai đoạn. 5. 2. Hệ thống các chế độ trong BHXH. Hệ thống các chế độ trong BHXH là những quy định cụ thể về điều kiện mức trợ cấp, thời gian trợ cấp mức đóng góp và mức hưởng BHXH. Hệ thống này được xây dựng trên cơ sở điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội và cơ sở pháp lý của mỗi nước. Tổ chức lao động Quốc tế (ILO) có khuyến cáo BHXH gồm 9 chế độ: 1.Chế độ chăm sóc y tế. 2.Chế độ trợ cấp ốm đau. 3.Chế độ trợ cấp thất nghiệp. 4.Chế độ trợ cấp tai nạn lao động bệnh nghề nghiệp. 5.Chế độ trợ cấp tuổi già. 6.Chế độ trợ cấp gia đình. 7.Chế độ trợ cấp thai sản. 8.Chế độ trợ cấp khi tàn phế. 9.Chế độ trợ cấp cho những người còn sống. Tuỳ theo điều kiện kinh tế của mỗi nước mà có thể thực hiện các chế độ khác nhau. Nhưng nhất thiết phải thực hiện được ba chế độ trong đó có các chế độ (3, 4, 5, 8, 9 ). ở nước ta mới thực hiện được 5 chế độ (2, 4, 5, 7, 9 ) và đã đảm bảo được quyền lợi cho những người lao động làm công ăn lương. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện vẫn còn nhiều bất cập cần giải quyết . 6. Hệ thống tổ chức quản lý BHXH. Theo nghị định 19/CP ngày 16/02/1995 của Chính phủ thì hệ thống BHXH được thành lập dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Chính phủ, sự quản lý của Nhà nước, Bộ lao động thương binh xã hội và sự giám sát của tổ chức Công đoàn. Theo nghị định thì BHXH có các quyền hạn và nghĩa vụ sau: - Tổ chức thu BHXH và tổ chức việc chi trả cho người lao động tham gia BHXH các khoản trợ cấp BHXH. - Từ chối chi trả BHXH cho các đối tượng được hưởng BHXH khi có kết luận của cơ quan Nhà nước về hành vi man trá gian lận . - Xây dựng và tổ chức các dự án và biện pháp để tăng trưởng quỹ BHXH theo nghị định của Chính phủ. Tổ chức thực hiện công tác thống kê hạch toán kế toán hướng dẫn thực hiện công tác thu chi BHXH và kiểm tra thu chi BHXH, giải quyết khiếu nại về BHXH. Về mặt tổ chức BHXH Việt Nam được hình thành theo hệ thống dọc từ TW đến địa phương và chia thành ba cấp: Cấp TW, cấp tỉnh thành phố, cấp quận huyện. Để quản lý đối tượng tham gia BHXH cơ quan BHXH thực hiện việc cấp sổ và cập nhật các thông tin về đối tượng tham gia BHXH. Sơ đồ hệ thống tổ chức BHXH Việt nam. Thủ tướng Chính phủ Hội Đồng quản lý BHXH Tổng giám đốc BHXH Phó tổng giám đốc BHXH Phó tổng giám đốc BHXH Các phòng ban nghiệp vụ BHXH BHXH tỉnh thành phố BHXH quận huyện II. Một số vấn đề về công tác thu BHXH 1. Vai trò của công tác thu BHXH . Công tác thu BHXH được cơ quan quản lý Nhà nước về BHXH xác định là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu của ngành bởi: Công tác thu BHXH có vai trò đặc biệt quan trọng góp phần hình thành, bảo đảm sự phát triển và tăng trưởng quỹ BHXH tập trung, hạch toán độc lập với ngân sách Nhà nước, chủ động chi trả cho các đối tượng hưởng BHXH. Việc thu đúng thu đủ, thu kịp thời còn đảm bảo thực hiện đúng chế độ chính sách BHXH theo quy định, đảm bảo cuộc sống cho người lao động tham gia BHXH khi họ bị giảm hoặc mất nguồn thu nhập do giảm hoặc mất khả năng lao động . 2. Cơ sở pháp lý thực hiện thu BHXH . 2.1. Các văn bản pháp luật quy định chính sách BHXH . - Nghị định 12/ CP ban hành ngày 26/ 01/ 1995 của Chính phủ về việc ban hành điều lệ BHXH đối với công chức, công nhân viên chức Nhà nước và mọi người lao động theo loại hình BHXH bắt buộc để thực hiện thống nhất trong cả nước. - Quy định 812/TTg ngày 12/ 12/ 1995 của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ xung đối tượng hưởng trợ cấp MSLĐ dài hạn, trợ cấp thêm với cán bộ hưu trí cô đơn và công nhân viên chức là quân nhân chuyên ngành nghỉ hưu. - Quy định về hồ sơ xét thưởng các chế độ BHXH ban hành kèm theo quy định sổ 115/QĐ - BHXH Việt Nam ngày 24/ 06/ 1996 của Tổng giám đốc BHXH . - Thông tư 04/ LB – TT ban hành ngày 27/ 01/ 1997 về việc hướng dẫn điều chỉnh mức lương và trợ cấp đối với công chức, viên chức hành chính sự nghiệp, người nghỉ hưu, nghỉ mất sức, cán bộ xã phường và một số đối tượng hưởng chính sách BHXH năm 1997. - Thông tư số 01/2001/TTLB – Bộ LĐTBXH và Bộ TC ngày 05/01/2001 của bộ LĐTBXH và Bộ TC hướng dẫn thực hiện điều chỉnh mức lương hưu và trợ cấp BHXH theo nghị định số 77/2000/NĐ - CP ngày 15/12/2000 của Chính phủ. - Nghị định số 93/1998/NĐ - về việc sửa đổi bổ sung một số điều lệ BHXH ban hành kèm theo nghị định số 12-CP ngày 26/01/1995 của Chính phủ . - Quyết định số 234/1999/QĐ-TTg ngày 22/12/1999 của Thủ tướng Chính phủ . - Thông tư số 26/2000/TTLB/Bộ LĐTBXH và Bộ TC ngày 20/10/2000 hướng dẫn thực hiên chế độ BHXH đối với người lao động làm việc trong cơ sở công lập thuộc các nghành y tế, giáo dục văn hoá thể thao. - Thông tư số 05/2000/TT – LT- Bộ LĐTBXH và BộTC, Bộ QP của liên tịch Bộ LĐTBXH, Bộ công an, Bộ QP hướng dẫn thực hiện . - Công văn số 843/LĐTBXH và Thông tư số 01/Bộ LĐTBXH ngày 30/01/1996 của Bộ LĐTBXH hướng dẫn thực hiện. - Quyết định số 2092/1999/QĐ - BHXH ngày 23/11/1999 của Tổng giám đốc BHXH Việt Nam ban hành quy định quản lý thu BHXH thuộc hệ thống BHXH Việt Nam. - Quyết định số 2903/1999/QĐ - BHXH ngày 24/11/1999 của Tổng giám đốc BHXH Việt Nam về việc ban hành quản lý chi BHXH thuộc hệ thống BHXH . - Thông tư số 05/2000/TTLT - BLĐTBXH – BTC – BQP ngày 18/2/2000 của liên tịch Bộ lao động thương binh xã hội, Bộ tài chính, Bộ quốc phòng hướng dẫn thi hành. 2.2. Cơ sở pháp lý thực hiện thu BHXH BHXH là chính sách lớn của đảng và Nhà nước, nhằm từng bước mở rộng và nâng cao việc đảm bảo vật chất góp phần ổn định cuộc sống cho người lao động tham gia BHXH trong các trường hợp ốm đau, thai sản, TNLĐ-BNN hưu trí và tử tuất được quy định tại chương XII Bộ luật lao động của nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, quy định việc thu BHXH như sau: - Người sử dụng lao động đóng 15% tổng quỹ lương. - Người lao động đóng 5% tiền lương tháng. - Nhà nước đóng và hỗ trợ thêm để đảm bảo thực hiện các chế độ BHXH đối với người lao động . - Lãi từ hoạt động đầu tư quỹ BHXH . - Các khoản thu khác. Quỹ BHXH được quản lý thống nhất theo chế độ tài chính của Nhà nước, hạch toán độc lập với ngân sách Nhà nước. Quỹ BHXH được thực hiện các biện pháp để bảo tồn giá trị và tăng trưởng quỹ theo quy định của Chính phủ. Theo quy định của BHXH Việt Nam về việc quản lý thu BHXH thuộc hệ thống BHXH ban hành kèm theo quyết định số 2902/1999/QĐ - BHXH ngày 23/11/1999 của Tổng giám đốc BHXH Việt Nam thì các cơ quan BHXH trực thuộc có trách nhiệm hướng dẫn, tổ chức thu BHXH của các cơ quan đơn vị và người lao động tham gia BHXH trên địa bàn mình quản lý. Toàn bộ số tiền thu BHXH do BHXH trực thuộc thu được từ cơ quan, đơn vị và người lao động phải được chuyển về tài khoản thu của BHXH Việt Nam mà không được sử dụng chi tiêu cho bất kỳ công việc gì, không được áp dụng phương thức gắn thu bù chi BHXH cho các đơn vị SDLĐ. 3. Các nhân tố tác động đến quản lý thu BHXH. 3.1. Chính sách của Đảng và Nhà nước. Trong những năm qua đi đôi với việc cải cách kinh tế, cải cách hành chính quốc gia trong điều kiện đất nước ta đang vận hành nề kinh tế theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước, theo định hướng xã hội chủ nghĩa là một yêu cầu cấp thiết. Trên cơ sở đó, các chính sách xã hội nói chung và chính sách BHXH nói riêng cũng đã từng bước được cải thiện phát triển đúng hướng theo luật định. Ngay từ khi thực hiện chế độ chính sách BHXH đến nay Nhà nước đã nhiều lần thay đổi bổ xung theo hướng ngày càng hoàn thiện hơn cho phù hợp với điều kiện lịch sử, điều kiện kinh tế xã hội của từng thời kỳ mà vẫn đảm bảo truyền thống đạo lý bản sắc văn hoá dân tộc với tinh hoa của nhân loại, vừa mang tính thời đại vừa thể hiện tính ưu việt của xã hội chủ nghĩa. Chính vì thế tại văn kiện đại hội VII của Đảng nêu rõ cần đổi mới chính sách BHXH theo định hướng cho mọi người lao động và các thành phần kinh tế đều có nghĩa vụ đóng góp BHXH. Điều này tạo điều kiện và khuyến khích các doanh nghiệp ngoài quốc doanh tham gia BHXH, góp phần làm tăng số lượng người tham gia BHXH dẫn đến tăng nguồn thu BHXH. Không dừng lại ở đó chính sách BHXH vẫn tiếp tục được Đảng và Nhà nước tiếp tục đổi mới, bổ xung. Ngày 23/06/1994 Quốc hội nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã thông qua Bộ luật lao động trong đó BHXH đưọc quy định tại chương XII gồm 13 điều. Để cụ thể hoá những quy định này, ngày 26/01/1995 Chính phủ đã ban hành Điều lệ BHXH kèm theo nghị định 12/CP. Ngày 23/01/1998 Chính phủ ban hành nghị định 09/CP quy định chính sách BHXH cho cán bộ xã, phường. Ngày 19/08/1999 Chính phủ ban hành nghị định 73/CP về chính sách khuyến khích xã hội hoá đối với các hoạt động trong lĩnh vực giáo dục, y tế, thể thao. Qua đó ta thấy chính sách BHXH đã và đang được Đảng và Nhà nước ta sửa đổi bổ xung tạo điều kiện cho mọi đối tượng ở mọi thành phần kinh tế tham gia BHXH. Mặt khác ngoài BHXH bắt buộc còn có BHXH tự nguyện vì vậy đối tượng tham gia BHXH ngày một gia tăng, do đó có thể khẳng định thu BHXH đạt kết quả cao hay thấp là phụ thuộc vào một phần chính sách của Đảng và Nhà nước. 3.2. Phụ thuộc vào tình hình kinh tế xã hội. Trên thực tế xuất phát từ mục tiêu “ chính sách xã hội phải được phát triển phù hợp với chiến lược phát triển nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa “. BHXH là một bộ phận quan trọng trong chính sách xã hội. Trình độ phát triển của BHXH được quyết bởi mức độ phát triển của nền kinh tế. Nền kinh tế càng phát triển thì mức độ hoàn thiện BHXH càng cao. Mặt khác khi nền kinh tế xã hội phát triển ổn định khi đó tình hình sản xuất kinh doanh của các đơn vị doanh nghiệp làm ăn thuận lợi và phát triến ổn định do đó việc thanh toán tiền công tiền lương cho người lao động đúng kỳ đúng hạn, người lao động yên tâm làm việc. Vì vậy chủ sử dụng lao động và người lao động sẵn sàng trích một phần tiền lương để đóng góp BHXH. Điều này sẽ góp phần làm tăng nguồn thu BHXH. Ngược lại nếu nền kinh tế kém phát triển các đơn vị doanh nghiệp làm ăn khó khăn thì họ sẽ tìm cách né tránh đóng BHXH cho người lao động đồng thời người lao động mất việc làm thu nhập thấp và thường không ổn định, cuộc sống gặp nhiều khó khăn thì họ không có phần tích luỹ để tham gia BHXH. Tình hình này thường dẫn đến thất thu nhiều đơn vị, doanh nghiệp nợ đọng BHXH, gây nhiều cản trở cho công tác thu BHXH . 3.3. Phụ thuộc vào công tác thông tin tuyên truyền về chính sách BHXH. Chỉ thị 15/CTTW ngày 26/05/1997 của Bộ chính trị chỉ rõ BHXH là chính sách lớn của Đảng và Nhà nước, góp phần đảm bảo đời sống cho người lao động, ổn định chính trị, an toàn xã hội thúc đẩy sự nghiệp xây dựng đất nước. Nhiều nghị định của Chính phủ đã xác định rõ một trong những nhiệm vụ quan trọng của BHXH là tổ chức thông tin tuyên truyền chính sách của Đảng và Nhà nước ta. Thực tế đã chứng minh quá trình phát triến của ngành BHXH đặc biệt là trong công tác thu BHXH luôn gắn liền với sự quan tâm và nhận thức đúng đắn về chính sách BHXH của người lao động, chủ sử dụng lao động cũng như của toàn xã hội. Chính vì thế nếu tổ chức tốt công tác thông tin tuyên truyền về chính sách BHXH của Đảng và Nhà nước sẽ giúp chủ sử dụng lao động hiểu được trách nhiệm của mình khi đóng 15% tổng quỹ lương và người lao động đóng 5% tiền lương vì lợi ích thiết thực của họ. Từ đó tạo niền tin đối với người lao động thuộc mọi thành phần kinh tế, giúp họ hiểu được chính sách BHXH không phải là một tổ chức kinh doanh mà tham gia BHXH ngoài việc hưởng quyền lợi còn góp phần tích cực vào công tác an ninh xã hội . PHẦN II: THỰC TRẠNG VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI Ở CƠ QUAN BẢO HIỂM XÃ HỘI QUẬN THANH XUÂN I. Giới thiện chung về cơ quan BHXH quận Thanh Xuân. 1. Sơ lược về quá trình hình thành và phát triển quận Thanh Xuân. Quận Thanh Xuân được thành lập theo nghị định số 47/CP ngày 22/11/1996 của Chính phủ, trên cơ sở toàn bộ diện tích tự nhiên và nhân khẩu của các phường: Thượng Đình, Thanh Xuân Bắc, Kim giang, Phương Liệt với 78,1 ha diện tích tự nhiên và 20.862 nhân khẩu của phường Khương Thượng thuộc quận Đống Đa và toàn bộ diện tích tự nhiên , nhân khẩu của xã Nhân Chính ( huyện Từ Liêm ) và xã Khương Đình ( huyện ThanhTrì ). Quận Thanh Xuân nằm ở phía Tây Nam thành phố Hà Nội, phía Bắc giáp với quận Đống Đa và Cầu Giấy, phía Đông giáp với quận Hai Bà Trưng, phía Tây giáp với huyện Từ Liêm và thị xã Hà Đông, phía nam giáp với huyện Thanh Trì. Do mới được thành lập nên quận còn gặp nhiều khó khăn như: Cơ sở hạ tầng, kỹ thuật, đô thị chưa được hoàn chỉnh, điện chiếu sáng, giao thông, cấp thoát nước mới đáp ứng được phần nào nhu cầu của người dân, cơ sở văn hoá giáo, giáo dục, thể thao trụ sở làm việc còn thiếu, mức sống của người dân còn thấp... Bên cạnh những khó khăn trên thì quận Thanh Xuân cũng có nhiều thuận lợi như : Quận được thành lập trong quá trình đô thị hoá và phát triển của thành phố Hà Nội, với diện tích tự nhiên là 913,2 ha đến năm 2000 có 39.142 hộ với 163.093 nhân khẩu. Dân cư trong quận chủ yếu là công dân hưu trí, mất sức lao động, lực lượng vũ trang, sinh viên, người lao động sống trong các khu tập thể cao tầng, làng xã và các khu phố mới được thành lập, với lối sống xen kẽ thành thị với phong tục tập quán văn hoá làng xã, mặc dù trên địa bàn quận có một số di tích lịch sử văn hoá, nhiều trường đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp, viện nghiên cứu và đặc biệt là hai khu công nghiệp tập trung ở Giáp Bát và Thượng Đình . Tuy là một quận mới được thành lập phải đương đầu với nhiều khó khăn thách thức mới, song với trình độ dân trí cao cộng thêm đó là sự cần cù chụi khó của ngời dân đặc biệt là dưới sự lãnh đạo của Thành uỷ - HĐND -UBND, của các Sở, ban ngành thành phố, quận huyện và các đơn vị bạn, cán bộ Đảng viên và tầng lớp dân cư quận Thanh Xuân đã đoàn kết thống nhất đề cao ý thức trách nhiệm, khắc phục khó khăn nỗ lực phấn đấu hết mình. Do vậy mà đời sống người dân trong quận đuợc cải thiện, hạn chế được các tệ nạn xã hội, công tác quốc phòng an ninh đạt kết quả cao. Bên cạnh đó cơ sở hạ tầng cũng được phát triển, quận đã xây dựng được 48 km đường giao thông, cải thiện 30 km cống thoát nước, xây dựng 7 trường học, mãu giáo, nhà trẻ, y tế, 47 sân chơi và nhiều công trình phúc lợi khác với tổng số vốn đầu tư lên đến 180 tỷ đồng. Kết quả xây dựng cơ sở hạ tầng của quận đã tạo ra năng lực sản xuất mới, giá trị sản xuất công nghiệp hằng năm tăng 12,1% giá trị công nghiệp ngoài quốc doanh tăng bình quân 22,9%/năm, hoạt động thương mại, dịch vụ, thị trường hàng hoá được mở rộng, phong phú. Năm 2000 số hộ kinh doanh là 3505 hộ, công ty trách nhiệm hữu hạn, doanh nghiệp tư nhân, công ty cổ phần được thành lập và hoạt động là 230 đơn vị. Hàng năm thu ngân sách vượt chỉ tiêu thành phố giao . Cùng với việc phát triển sản xuất, thì văn hoá xã hội không ngừng phát triển. Cuối năm 2001 đầu 2002 có 100% trẻ em được hưởng chương trình giáo dục mần non, 76,5% trong độ tuổi mẫu giáo, tỷ lệ tốt nghiệp tiểu học là 100%, trung học cơ sở tăng từ 94% - 97% so với năm 2000, tỷ lệ học sinh trong quận đậu vào đại học, cao đẳng đạt 45%. Sự nghiệp y tế cũng được quận quan tâm, công tác chăm sóc sức khoẻ cho người dân đạt kết quả tốt. Quận đầu tư, xây dựng mới cải tạo nâng cấp 8 trạm y tế, 100% trạm y tế phường có bác sỹ. Trung tâm y tế quận được xây dựng và đi vào hoạt động, đặc biệt quận đã loai trừ được các loại bệnh sốt rét, bệnh phong. Đối với các hộ nghèo được cấp sổ khám chữa bệnh, công tác kế hoạch hoá gia đình được đẩy mạnh tỷ lệ còn 0,4%, tăng dân số tự nhiên 1,05%. Bên cạnh đó quận còn thực hiện tốt chính sách cấp tặng nhà tình nghĩa, giới thiệu và giải quyết việc làm, hiến máu nhân đạo, từ thiện .... được thực hiện có hiệu quả . Tuy là một quận mới được thành lập, song dưới sự lãnh đạo của Đảng uỷ, UBND quận, đặc biệt là có sự chỉ đạo và quan tâm trực tiếp của các cấp lãnh đạo thành phố Hà Nội quận Thanh Xuân đã trở thành quận tiên tiến đi đầu trong công tác xã hội, phất triển kinh tế. 2. Sự ra đời và phát triển của BHXH quận Thanh Xuân. Ngày 12/06/1995 Chính phủ ban hành nghị định 12/CP và Điều lệ BHXH nhằm thi hành chính sách BHXH được quy định trong Bộ luật lao động. Hệ thống BHXH Việt Nam được thành lập theo ngành dọc từ TW đến địa phương. BHXH thành phố Hà Nội được thành lập trên cơ sở hợp nhất công tác BHXH của Ngành lao động thương binh xã hội và tiếp nhận thên phần BHXH do Tổng liên đoàn lao động thành phố chuyển sang. Từ đó BHXH các quận huyện trực thuộc BHXH thành phố Hà Nội được thành lập . BHXH quận Thanh Xuân là một trong nhưng đơn vị trực thuộc BHXH thành phố Hà Nội trong hệ thống BHXH Việt nam chịu sự quản lý ngành dọc Trên thực tế BHXH quận Thanh Xuân được thành lập ngày 12/03/1997 có trụ sở tại 90 Nguyễn Tuân nay được chuyển về Thanh Xuân Bắc Hà Nội. BHXH quận Thanh Xuân có con dấu, tài khoản, trụ sở riêng . Sau khi được thành lập BHXH quận Thanh Xuân đã nhận được sự quan tâm giúp đỡ của các phòng lao động thương binh xã hội, Liên đoàn lao động quận, HĐND, UBND, các cơ sở ban ngành đoàn thể và đặc biệt là sự chỉ đạo trực tiếp của BHXH thành phố Hà Nội, chỉ sau một thời gian ngắn BHXH quận Thanh Xuân đã nhanh chóng hình thành và ổn định tổ chức, sửa sang trụ sở làm việc, trang thiết bị phương tiện máy móc làm việc .... Do mới thành lập nên công việc lớn, nhân lực yếu, mặt khác số lượng lao động thuộc diện BHXH bắt buộc nhiều mà thực tế các đơn vị chưa tham gia BHXH chiếm tỷ lệ cao nhất là các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, cộng thêm vào đó là nhận thức về chính sách BHXH của chủ sử dụng lao động và người lao động chưa đầy đủ, do đó công việc gặp không ít khó khăn . Tuy nhiên bằng sự quyết tâm cao không ngại khó khăn vướng mắc từng bước đi lên tự hoàn thiện mình, hơn 5 năm qua BHXH quận Thanh Xuân đã không ngừng phấn đấu. Với những nỗ lực cố gắng và những thành tích đạt được, BHXH quận Thanh Xuân đã được UBND, BHXH Việt Nam, BHXH thành phố Hà Nội ghi nhận và đánh giá cao thông qua những phần thưởng, bằng khen, giấy khen mà BHXH quận đã đạt được trong những năm qua, đó là những minh chứng cho sự trưởng thành, lớn mạnh và đó là tiền đề, nền móng cho sự phát triển đi lên của BHXH quận Thanh Xuân. 3. Hệ thống tổ chức bộ máy. 3.1.Về đội ngũ cán bộ. Hiện nay BHXH quận Thanh Xuân có 15% cán bộ công nhân viên chức trong đó có 11 nữ và 4 nam. Về trình độ chuyên môn có 11 người đạt trình độ đại học và 4 người tốt nghiệp trung học chuyên nghiệp 3.2. Sơ đồ tổ chức bộ máy. Giám đốc Phó giám đốc Bộ phận chính sách Bộ phận thu Bộ phận chi (Trước khi BHYT sát nhập với BHXH) Với 15 cán bộ viên chức, BHXH quận Thanh Xuân không chia thành các phòng ban cụ thể mà chia thành 3 bộ phận chính có chức năng và nhiệm vụ riêng biệt đó là bộ phận thu, bộ phận chi, bộ phận chính sách. Cả 3 bộ phận này đều đặt dưới sự chỉ đạo của Giám đốc và Phó giám đốc . - Giám đốc: Là người đứng đầu cơ quan phụ trách chung, làm chủ tài khoản, chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện nhiệm vụ về lĩnh vực BHXH do BHXH Việt nam, BHXH thành phố Hà Nội quy định . - Phó giám đốc: Là người giúp việc cho giám đốc và chịu sự phân công của giám đốc, chịu trách nhiệm thay giám đốc khi đi vắng, giúp giám đốc tổ chức thực hiện các hoạt động công tác BHXH . - Bộ phận chính sách: Nhiệm vụ của bộ phận chính sách là giải thích, hướng dẫn, giải quyết mọi vấn đề về chính sách BHXH đã ban hành trong điều lệ BHXH cho đối tượng tham gia BHXH cụ thể như sau: +/ Giải đáp những thắc mắc về thủ tục để làm các chế độ chính sách . +/ Giải quyết kịp thời mọi vấn đề về chế độ BHXH cho đối tượng hưu trí trên địa bàn . +/ Thống kê lưu trữ tài liệu, hồ sơ theo yêu cầu nghiệp vụ đảm bảo khi cần có thể lấy dễ dàng . +/ Quản lý con dấu của cơ quan và một số công tác như giao dịch, tạp vụ, góp phần phục vụ cho công tác nghiệp vụ. +/ Đề xuất ý kiến với lãnh đạo để khắc phục những lệch lạc trong quá trình giải quyết hồ sơ, tài liệu một cách khoa học. - Bộ phận thu BHXH: Nhiệm vụ chính của bộ phận thu BHXH là đốc thu đối với các đơn vị sản xuất kinh doanh trên địa bàn, bám sát cơ sở kịp thời tháo gỡ khó khăn trong công tác thu BHXH, hàng tháng, hàng quý cán bộ thu sẽ căn cứ vào danh sách nộp BHXH do BHXH thành phố Hà Nội gửi xuống, đối chiếu với danh sách của đơn vị, cơ sở thônh qua đại diện của cơ quan. Hàng tuần cán bộ thu xuống cơ sở làm nhiệm vụ đối chiếu xác nhận số đã thu BHXH bao gồm: Kiểm tra tiền lương, đóng BHXH, đối chiếu ngày nghỉ, từ đó đôn đốc các đơn vị cơ sở đóng BHXH, mở rộng thu đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Mặt khác cán bộ đi xuống các cơ sở duyệt tờ khai cấp sổ BHXH để đối chiếu . - Bộ phận chi BHXH: +/ Tổ chức chi trả các chế độ BHXH theo phân cấp quản lý. +/ Đối chiếu chứng từ nghỉ ốm, nghỉ thai sản để thực hiện chi trả trơ cấp ốm đau, thai sản cho các đối tượng đóng BHXH . +/ Tổ chức điều tra xét duỵệt quyết toán chi BHXH quý, năm trên toàn quận +/ Phối hợp với chính quyền địa phương, các ban đại diện chi trả quản lý đối tượng chi trả trong địa bàn để lập danh sách chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH theo quy định của pháp luật. +/ Tiếp nhận báo cáo kịp thời với BHXH thành phố Hà Nội các trường hợp hưởng lại trợ cấp BHXH hoặc điều chỉnh lương hưu. +/ Kiểm tra giám sát việc chi trả lương hưu và trợ cấp cho các đối tượng đảm bảo chi trả tận tay đúng kỳ đúng số ngăn chặn những sai trái, thiếu sót trong công việc +/ Cuối tháng khoá sổ và lập báo cáo kết quả thu chi của tháng. +/ Hàng tháng, quý, năm phải làm báo cáo tổng hợp quyết toán để gửi lên cơ quan cấp trên theo đúng quy định của Nhà nước. 4. Chức năng và nhiệm vụ của cơ quan BHXH quận Thanh Xuân thành phố Hà Nội 4.1 Chức năng . BHXH quận Thanh Xuân là đơn vị trực thuộc BHXH thành phố Hà Nội, nằm trong hệ thống tổ chức của BHXH Việt Nam, vì vậy nó có những chức năng sau: */ BHXH quận Thanh Xuân có chức năng giúp Giám đốc BHXH thành phố Hà nội quản lý quỹ BHXH trên địa bàn quận Thanh Xuân. */ BHXH quận Thanh Xuân có tư cách pháp nhân, có trụ sở đặt tại quận , có con dấu và tài khoản riêng 4.2: Nhiệm vụ. BHXH quận Thanh Xuân là cơ quan trực thuộc BHXH thành phố Hà Nội do vậy BHXH quận Thanh Xuân phải thực hiện những nhiệm vụ do BHXH thành phố Hà Nội giao bao gồm: - Hướng dẫn theo dõi đôn đốc các cơ quan đơn vị đóng trên địa bàn quận, lập danh sách lao động thuộc diện bắt buộc để thực hiện đóng BHXH theo luật định. - Theo dõi thu, đôn đốc các đơn vị cơ sở đóng 15% tổng quỹ lương, và người lao động đóng 5% lương tháng. - Tổ chức triển khai thực hiện chế độ trợ cấp ốm đau, trợ cấp thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp theo điều lệ BHXH quy định. - Tổ chức theo dõi các biến động trong các cơ quan đơn vị. - Tiếp các cá nhân ở một số đơn vị cơ sở trong quận đến đăng ký đóng BHXH. - Tổ chức chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH kể cả trợ cấp theo pháp lệnh người có công. - Thực hiện chế độ tử tuất đối với những người hưởng hưu trí hoặc trợ cấp theo quy định hưởng chế độ tử tuất khi chết. - Thực hiện điều chỉnh lương hưu và trợ cấp theo quy định của Nhà nước và hướng dẫn của BHXH thành phố Hà Nội. - Tiếp nhân và báo cáo kịp thời với BHXH thành phố Hà Nội các trường hợp hưởng lại trợ cấp BHXH hoặc điều chỉnh lương hưu. - Lập dự toán và quyết toán tài chính theo quy định của Nhà nước. - Quản lý lưu trữ và khai thác danh sách đóng BHXH, hồ sơ hưởng BHXH. - Quản lý cán bộ, tài sản quỹ tiền lương, kinh phí hoạt động của cơ quan BHXH. - Tổ chức cấp sổ, ghi sổ thu BHXH đối với người lao động thuộc các đơn vị sản xuất kinh doanh, HCSN trên địa bàn quận theo hướng dẫn cụ thể của BHXH Việt Nam . - Tổ chức ký hợp đồng trách nhiệm và quản lý mạng lưới đại diện chi trả BHXH ở các phường. - Thanh tra xác minh các đơn thư, khiếu nại để có kết luận kịp thời. - Thực hiện công tác thông tin tuyên truyền, giải thích chế độ chính sách BHXH. - Thực hiện các nhiệm vụ khác do BHXH thành phố giao. 5. Cơ sở vật chất kỹ thuật của BHXH quận Thanh Xuân. Quận Thanh Xuân được thành lập vào ngày 22 / 11 / 1996 và trên cơ sở đó BHXH quận Thanh Xuân được thành lập và bắt đầu đi vào hoạt động vào ngày 12/ 03/ 1997. Do mới được thành lập nên phần lớn cơ sở vật chất còn thiếu thốn nhiều măc dù được sự quan tâm của phòng lao động TBXH, Liên đoàn lao động quận, HĐND, UBND... Song với sự cố gắng của tập thể cán bộ viên chức trong ngành và đặc biệt với sự chỉ đạo kịp thời sát sao của BHXH Việt Nam, BHXH thành phố Hà Nội nên chỉ sau một thời gian ngắn BHXH quận Thanh Xuân đã nhanh chóng ổn định về mọi mặt, xây dựng trụ sở làm việc, mua sắm trang thiết bị phục vụ công việc . 6. Những thuận lợi, khó khăn của BHXH quận Thanh Xuân. 6.1. Thuận lợi. Tuy là quận mới được thành lập song quận Thanh Xuân đã được sự giúp đỡ nhiệt tình của các sở, ban, ngành thành phố, các đơn vị đặc biệt là sự quan tâm giúp đỡ của các phòng lao động quận, HĐND, UBND.... nên BHXH quận Thanh Xuân đã từng bước ổn định trụ sở làm việc, tạo điều kiện cho cán bộ trẻ theo học các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ ngắn hạn . Đặc biệt trong thời gian qua tập thể cán bộ BHXH quận Thanh Xuân không ngừng học hỏi nâng cao nghiệp vụ cùng nhau đoàn kết tháo gỡ vướng mắc đáp ứng nhu cầu công tác BHXH kịp thời đối với người lao động . 6.2. Khó khăn. Do mới thành lập nên các cán bộ nhân viên luôn phải làm một khối lượng công việc lớn, hơn nữa cơ sở vật chất lại thiếu thốn đội ngũ cán bộ chưa có kinh nghiệm công nhân viên chức trong cơ quan phần lớn là nữ giới nên công việc gặp không ít khó khăn. Trên địa bàn quận có nhiều đơn vị sản xuất kinh doanh nằm trong diện đóng BHXH bắt buộc song số đơn vị chưa đăng ký đóng BHXH còn nhiều nhất là các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, doanh nghiệp tư nhân. Đối tượng hưởng chính sách BHXH nằm rải rác khắp các phường trong quận. Nhận thức của chủ sử dụng lao động và người lao động về chính sách BHXH của Đảng và Nhà nước còn hạn chế, người lao động chưa hiểu rõ ý, nghĩa của việc đóng 5% tiền lương tháng là để hưởng cao hơn do có phần đóng góp của chủ sử dụng lao động và sự hỗ trợ một phần của Nhà nước. Bên cạnh đó người sử dụng lao động luôn tìm chỗ sơ hở để né tránh chây ì, nợ đọng BHXH ý thức chấp hành BHXH còn lỏng lẻo nhất là nhiều chủ sử dụng lao động ở các doanh nghiệp ngoài quốc doanh luôn tìm cách né tránh hoặc cố tình vi phạm luật lao động. Mặt khác đối tượng tham gia BHXH ngày càng tăng nhưng người tham gia BHXH chỉ chiếm khoảng 40% tổng số lao động trên địa bàn quận trong khi đó cán bộ làm việc tại cơ quan BHXH còn ít các đơn vị sử dụng lao động thường ỷ nại công việc cho cán bộ BHXH trong việc báo cáo tăng giảm, đối chiếu mức lương đóng BHXH. 7. Đối tượng tham gia BHXH thuộc phạm vi quản lý của BHXH quận Thanh Xuân 7.1. Đối tượng thu và mức thu BHXH. 7.1.1. Đối tượng thu Theo quy định về quản lý thu BHXH ban hành kèm theo quyết định số 290 ngày 23/11/1999 của Tổng giám đốc BHXH thì đối tượng thu BHXH là những người sử dụng lao động, người lao động( kể cả người lao động được cử đi học, đi thực tập, đi công tácvà điều dưỡng ở trong và ngoài nước mà vẫn hưởng tiền lương hoặc tiền công của cơ quan đơn vị ) làm việc trong các cơ quan đơn vị các tổ chức kinh tế xã hội dưới đây: - Các DNNQD - Các DN có vốn đầu tư nước ngoài, khu chế xuất, khu công nghiệp các cơ quan tổ chức nước ngoài hoặc tổ chức quốc tế đặt tại Việt Nam. - Các DN thuộc các phần kinh tế ngoài quốc doanh có sử dụng từ 10 lao động trở lên. - Các cơ quan hành chính sự nghiệp các cơ quan Đảng, đoàn thể từ TW đền cấp huyện. - Các tổ chức kinh doanh, dịch vụ thuộc cơ quan hành chính sự nghiệp cơ quan Đảng đoàn thể. - Các doanh nghiệp có tổ chức dịch vụ trong lực lượng vũ trang. - Bộ quốc phòng, Bộ công an đóng cho công nhân, công an nhân dân thuộc diện hưởng lương và hưởng sinh hoạt phí theo Điều lệ BHXH đối với sỹ quan quân nhân chuyên nghiệp, hạ sỹ quan, binh sỹ quân đội nhân dân và công an nhân dân ban hành kèm theo nghị định số 45 ngày 15/07/1995 của Chính phủ. - Cán bộ xã phường, thị trấn hưởng sinh hoạt phí tại tài khoản 1,2,3,4,5, Điều 3 nghị định số 09 ngày 23/01/1998 của Chính phủ. - Các cơ quan các tổ chức, doanh nghiệp đưa người lao động Việt Nam đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài, phải đóng BHXH cho người lao động theo nghị định số 152 ngày 29/09/1999 của Chính phủ. Trên cơ sở quy định chung của Tổng giám đốc BHXH Việt Nam thì đối tượng thu BHXH của quận Thanh Xuân bao gồm các đối tượng sau: - Ngưòi sử dụng lao động và người lao động làm việc tại khối doanh nghiệp (DNTW, DNTP, DNNQD ) có sử dụng từ 10 lao động trở lên. - Khối hành chính sự nghiệp ( HCTW, HCTP, HCQ ) - Cán bộ xã, phường, thị trấn hưởng sinh hoạt phí tại tài khoản 1,2,3,4,5 Điều 3 nghị định 09 ngày 23/01/1998 của Chính phủ. - Các đối tượng thuộc nghị định 73/1999 của Chính phủ đóng trên địa bàn quận. 7.1.2. Mức thu BHXH của các đối tượng thuộc phạm vi quản lý của BHXH quận Thanh Xuân. Theo quy định về quản lý thu BHXH thuộc hệ thống BHXH Việt Nam thì mức thu BHXH chung cho tất cả đối tượng tham gia được quy định theo điều lệ BHXH ban hành kèm theo nghị định số 12 CP ngày 26/01/1995 của Chính phủ là: - Người sử dụng lao động đóng 15% tổng quỹ lương của những người lao động tham gia BHXH . - Người lao động đóng 5% tiền lương tháng, do người sử dụng lao động trích lại trước khi trả lương để đóng cùng lúc 20% . Mức thu đối với các đối tượng thuộc trách nhiệm quản lý của BHXH quận Thanh Xuân như quy định trên. 7.2. Tình hình các đơn vị tham gia BHXH thuộc phạm vi quản lý của BHXH quận Thanh Xuân. Quận Thanh Xuân tuy mới được thành lập song được sự giúp đỡ của quận uỷ, HĐND, UBND quận và các đoàn thể quận đã và đang từng bước đi lên.Trên địa bàn quân tập trung nhiều các nhà máy xí nghiệp thuộc các ngành như dệt may thực phẩm cơ khí xây dựng ... thu hút nhiều lực lượng lao động, hiện nay trên địa bàn quận có 345 đơn vị, cơ sở sản xuất kinh doanh, hành chính sự nghiệp T W... đang thu hút nhiều lao động. Trong số các đơn vị đó có khoảng 324 đơn vị với tổng số lao động trên 40728 người nằm trong diện đóng BHXH bắt buộc. Song trên thực tế tính đến hết ngày 31/12/2002 toàn quận mới có 307 đơn vị tham gia đóng BHXH với tổng số lao động là 36370 người, với số tiền thu được là 47,83 tỷ đồng. Số đơn vị doanh nghiệp tham gia đóng BHXH qua các năm như sau. Bảng1: Số đơn vị, doanh nghiệp tham gia BHXH 1999 – 2002. Năm 1999 Năm 2000 Năm 2001 Năm 2002 Khối DN Số đơn vị Số Lao động Khối DN Số đơn vị Số lao động Khối DN Số đơn vị Số lao động Khối DN Số đơn vị Số Lao động DNTW DNTP DNNQD 69 13 14 15417 4943 498 DNTW DNTP DNNQD 80 12 21 17417 5010 557 DNTW DNTP DNNQD 93 14 32 19200 5888 961 DNTW DNTP DNNQD 107 15 68 21714 6186 1660 HCTW HCTP HCQ 35 4 50 5031 215 1123 HCTW HCTP HCQ 35 4 50 4735 209 1279 HCTW HCTP HCQ 37 3 62 5002 227 1325 HCTW HCTP HCQ 40 5 72 5158 258 1395 (Nguồn BHXH quận Thanh Xuân) Như vậy nhìn vào bảng số liệu trên ta thấy các đơn vị và người lao động các đơn vị hành chính sự nghiệp hưởng lương từ ngân sách Nhà nước cấp nên họ đóng BHXH tương đối đầy đủ. Riêng đối với các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh một số đơn vị làm ăn tốt nên việc đóng BHXH tương đối đầy đủ và đúng thời hạn. Bảng2: Biến động định gốc tổng số người tham gia BHXH thời kỳ 1999- 2002 Chỉ tiêu Năm Số người tham gia BHXH (Người) Chỉ tiêu Si (Người) Ti (%) Ai (%) 1999 27487 _ _ _ 2000 29234 1747 1,063 0,063 2001 32639 5152 1.187 0,187 2002 36404 8917 1,324 0,324 (Nguồn BHXH quận Thanh Xuân) Nếu so với năm 1999 thì số người tham gia BHXH các năm sau tăng lên gấp nhiều lần. Trong vòng 4 năm (1999 – 2002 ) tổng số người tham gia BHXH lên tới122764 người. Riêng năm 2002 số người tham gia BHXH tăng thêm so với năm 1999 là 8917 người tương ứng với 32,4%. Để đạt được kết quả này trong những năm qua BHXH quận Thanh Xuân đã không ngừng rà soát, tuyên truyền vận động đối tượng tham gia BHXH. Tuy nhiên bên cạnh đó còn có một số đơn vị làm ăn kém hiệu quả nên việc đóng BHXH chưa dứt điểm, nợ đọng chây ỳ. Còn đối với các đơn vị liên doanh, các doanh nghiệp ngoài quốc doanh do lao động là chủ yếu làm thuê công việc không ổn định nên họ không tham gia BHXH hoặc ý thức đóng BHXH còn kém. Để khắc phục được tình trạng này BHXH quận Thanh Xuân đã tăng cường công tác thanh tra kiểm tra để biết được các đơn vị nào chưa đóng BHXH đồng thời phối hợp với các cấp các ngành có liên quan để buộc họ có ý thức trách nhiệm trong việc đóng BHXH . 8. Công tác chi trả chế độ BHXH ở quận Thanh Xuân. Có thể nói rằng công tác chi trả BHXH là kết quả của quá trình thực hiện chính sách BHXH, là khâu cuối cùng của công tác giải quyết chính sách BHXH liên quan đến người lao động bị suy giảm sức lao động: chế độ ốm đau, thai sản, TNLĐ - BNN, đối tượng hưởng lương hưu và các loại trợ cấp BHXH khi đã hoàn thành nghĩa vụ. So với các quận khác trong thành phố Hà Nội quận Thanh Xuân có số lượng đối tượng hưởng chế độ BHXH tương đối lớn, do đó trách nhiệm của BHXH quận Thanh Xuân là phải thực hiện công tác chi trả cho các đối tượng phaỉ đảm bảo kịp thời, chính xác, công bằng góp phần ổn định đời sống cho người lao động. Trong năm 2002 quận Thanh Xuân đã thực hiện chi trả 104,47 tỷ đồng cho các đối tượng hưởng chính sách BHXH, trong đó NSNN đảm bảo 56,64 tỷ đồng và quỹ BHXH đảm bảo 47,83 tỷ đồng. Công tác chi trả cụ thể như sau: */ Chế độ TNLĐ - BNN. Tính hết ngày 32/12/2002 toàn quận có 678 người hưởng chế độ TNLĐ - BNN với tổng số tiền chi từ NSNN và quỹ BHXH là 0,91 tỷ đồng. Số đối tượng này được hưởng trợ cấp cao hay thấp phụ thuộc vào tỷ lệ mất sức lao động Bảng3: Mức suy giảm khả năng lao động. Mức độ suy giảm khả năng lao động TRợ cấp hàng tháng 31% - 40% 0,4 tháng tiền lương tối thiểu 41% - 50% 0,6 tháng tiền lương tối thiểu 51% - 60% 0,8 tháng tiền lương tối thiểu 61% - 70% 1,0 tháng tiền lương tối thiểu 71% - 80% 1,2 tháng tiền lương tối thiểu 81% - 90% 1,4 tháng tiền lương tối thiểu 91% - 100% 1,6 tháng tiền lương tối thiểu BHXH quận Thanh Xuân chi trả cho các đối tượng được hưởng chế độ MSLĐ - BNN thông qua ban chi trả của UBND các phường. Nhìn chung đời sống của họ và gia đình tương đối ổn định. */ Chế độ hưu trí. Tính đến hết ngày 31/12/2002 toàn quận có 20.987 người hưởng chế độ hưu trí với tổng số tiền chi từ NSNN và quỹ BHXH là 97,47 tỷ đồng, đa số họ là đủ tuổi. BHXH quận Thanh Xuân không trực tiếp chi trả lương hưu tại cơ quan mà thông qua ban chi trả của UBND các phường. Nhìn chung đời sống của người về hưu tương đối ổn định. */ Chế độ tử tuất. Tính đến hết ngày 31/12/2002 tổng số người bị chết trên toàn quận là 897 người với số tiền chi trả trích từ NSNN và quỹ BHXH cho thân nhân của họ là 1,75 tỷ đồng thông qua ban chi trả UBND các phường . */ Chế độ thai sản. Tính đến hết ngày 31/12/2002 toàn quận có 1078 lao động nữ được hưởng chế độ trợ cấp thai sản, với tổng số tiền trợ cấp trích từ NSNN và quỹ BHXH là 0,89 tỷ đồng */Chế độ trợ cấp ốm đau. Tính đến hết ngày 31/12/2002 toàn quận có 13.456 người hưởng chế độ trợ cấp ốm đau với tổng số tiền chi trả là 3,5 tỷ đồng trích từ NSNN và quỹ BHXH . Để đảm bảo chi trả cho các đối tượng hưởng BHXH và đảm bảo cho các hoạt động thường xuyên của hệ thống BHXH, quỹ BHXH được Chính phủ giao cho cơ quan BHXH quản lý. BHXH quận Thanh Xuân tổ chức thu BHXH của các đơn vị doanh nghiệp đóng trên địa bàn quận hàng tháng là 20% trong đó của người sử dụng lao động là 15% tổng quỹ lương và của người lao dộng là 5% lương đưa vào quỹ BHXH và nhận phần tiền của NSNN chuyển sang để chi trả cho các đối tượng hưởng BHXH trước ngày 01/01/1995, vừa thực hiện chi trả cho các đối tượng hượng trợ cấp ngắn hạn và dài hạnh sau ngày 01/01/1995. Việc làm tốt công tác chi trả BHXH không ngoài mục đích là tạo điều kiện thuận lợi cho các đối tượng nhất là các đối tượng sống bằng lương hưu trợ cấp của Nhà nước. 9. Công tác cấp phát sổ BHXH ở BHXH quận Thanh Xuân. Sổ BHXH dùng để ghi nhận quá trình làm việc có đóng BHXH, là căn cứ để giải quyết các chế độ BHXH của người tham gia BHXH theo quy định của pháp luật. Nó là cơ sở pháp lý nhằm xác lập mối quan hệ về BHXH giữa ba bên: Người lao động, người sử dụng lao động, cơ quan BHXH. Chính vì thế sổ BHXH được thống nhất trong cả nước theo quy định chung về quản lý hồ sơ tài liệu. Sổ BHXH được BHXH Việt Nam thống nhất in ấn phát hành và tổ chức cấp cho người lao động tham gia BHXH theo quy định. Sổ BHXH ghi nhận kết quả đóng BHXH của mỗi người trước và sau ngày cấp sổ làm căn cứ cho việc thực hiện chế độ BHXH. Sổ BHXH được cấp trên cơ sở tờ khai để theo dõi và tiếp tục ghi chép kết quả đóng BHXH. Trên thực tế đối tượng cấp sổ BHXH được quy định theo quyết định sổ 2352/1999/QĐ - BHXH ngày 15/07/1999 của Tổng giám đốc BHXH Việt Nam bao gồm: - Cán bộ, công chức, người lao động được quy định tại điều III Điều lệ BHXH ban hành kèm theo nghị định số 45/CP ngày 15/07/1995 của Chính phủ. - Cán bộ xã phường hưởng sinh hoạt phí được quy định tại điểm 1,2,3,4,5 điều III nghị định số 09/CP ngày 23/01/1998/của Chính phủ . - Người lao động Việt Nam đi làm có thời hạn ở nước ngoài theo quy định tại điều I, điều III nghị định số 07/CP ngày 20/ 01/1995 của Chính phủ. Trình tự cấp sổ BHXH cho các đối tượng tham gia BHXH bắt buộc thuộc phạm vi quản lý của BHXH quận Thanh Xuân như sau: +/ Người sử dụng lao động lập hai bảng danh sách đề nghị cấp sổ BHXH theo mẫu số 02/SBHXH gửi tới cho cơ quan BHXH quận Thanh Xuân . +/ Bộ phận thu BHXH quận Thanh Xuân tiếp tục nhận danh sách đề nghị cấp sổ BHXH của người sử dụng lao động đối chiếu với danh sách lao động và quỹ lương trích nộp BHXH hàng tháng của người sử dụng lao động để xác định danh sách lao động được cấp sổ BHXH, đồng thời hướng dẫn người sử dụng lao động phương pháp tiến hành lập và xét duyệt tờ khai cấp sổ BHXH theo mẫu số 01/SBHXH. +/ Người lao động kê khai 3 bản tờ khai cấp sổ BHXH, người sử dụng lao động căn cứ vào hồ sơ lý lịch và quá trình tham gia BHXH của người lao động để đối chiếu xác nhận, ghi rõ họ tên và đóng dấu lên chỗ quy dịnh tại tờ khai cấp sổ BHXH . +/ Cán bộ thu BHXH quận Thanh Xuân tiến hành thẩm định, ký duyệt tờ khai cấp sổ BHXH của người lao động, sau đó ghi số sổ BHXH vào tờ khai cấp sổ BHXH đã duyệt và danh sách đề nghị cấp sổ BHXH. Căn cứ vào số sổ BHXH đã duyệt ghi trên tờ khai cấp sổ BHXH, danh sách cấp cho người sử dụng lao động. Sổ BHXH đã được ghi số sổ BHXH. Người sử dụng lao động căn cứ vào danh sách tờ khai cấp sổ BHXH của người lao động đã được cơ quan BHXH quận Thanh Xuân xét duyệt, tiến hành ghi trên sổ BHXH, ký, ghi rõ họ tên. Người lao động sau khi kiểm tra các nội dung ghi trên sổ BHXH, ký và ghi rõ họ tên. Cơ quan BHXH quận Thanh Xuân sau khi đối chiếu với tời khai của người lao động, đóng dấu vào nơi quy định trên sổ BHXH và sau đó trả lại cho cơ quan, đơn vị sử dụng lao động quản lý sổ BHXH. Cơ quan BHXH quận Thanh Xuân không trực tiếp quản lý sổ BHXH của người lao động . Với những quy định trên hiện nay BHXH quận Thanh Xuân đang quản lý các đối tượng sau: +/ Số lao động làm việc trong khối hành chính sự nghiệp (HCSN) bao gồm: - HCSNTW là 40 đơn vị với 5158 người. - HCSNTP là 5 đơn vị với 258 người. - HCSNQ là 72 đơn vị với 1394 người. +/ Số lao động làm việc trong các doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) gồm: - DNTW là 107 đơn vị với 21714 người. - DNTP là 15 đơn vị với 6186 người. +/ Số lao động lầm việc trong khối doanh nghiệp ngoài quốc doanh(DNNQD) bao gồm 68 đơn vị với 1660 người. Như vậy hiện nay BHXH quận Thanh Xuân có 307 đơn vị với 36.307 người tham gia BHXH. Đối tượng thuộc diện cấp phát sổ BHXH là những cán bộ công chức Nhà nước, các doanh nghiệp ngoài quốc doanh có sử dụng 10 lao động trở lên, khối xã phường thị trấn. Công tác triển khai thực hiện cấp sổ BHXH cho các đối tượng lao động qua các năm đạt kết quả như sau: Bảng 4:Số đối tượng được cấp sổ BHXH giai đoạn 1999 - 2002 Khối DN Năm 1999 Năm 2000 Năm 2001 Năm 2002 Số LĐ Sổ BHXH được cấp Số LĐ Sổ BHXH được cấp Số LĐ Sổ BHXH được cấp Số LĐ Sổ BHXH được cấp DNNN DNTP DNNQD HCTW HCTP HCQ 09 15569 4943 498 5031 215 112334 13780 1299 200 1805 100 1067 0 17414 5010 557 4735 209 1279 34 15706 1331 327 3028 198 113 0 19200 5888 961 5002 227 1325 34 17489 5305 701 4837 221 1091 0 21714 6186 1660 5158 258 1394 34 19678 5986 1576 4879 257 1234 0 Tổng 27413 18251 29241 20703 32637 29644 36404 33610 (Nguồn BHXH quận Thanh Xuân ) Qua bảng số liệu trên ta thấy số lao động đăng ký cấp sổ BHXH ban đầu đã hoàn chỉnh. Số lao động còn lại chưa được cấp sổ nguyên nhân chủ yếu do hồ sơ không đầy đủ, số lao động tuyển dụng mới, số còn lại nhiều nhất là cán bộ xã phường, thị trấn theo nghị định số 09/CP/1998 của Chính phủ. BHXH quận Thanh Xuân không trực tiếp quản lý sổ BHXH của người lao động mà giao cho chủsử dụng lao động quản lý. Cơ quan BHXH quận Thanh Xuân chỉ quản lý sổ BHXH khi người lao động thôi việc đóng BHXH để giải quyết chế độ trợ cấp một lần, lương hưu, hoặc tử tuất. Trong thời gian người sử dụng lao động quản lý sổ BHXH cơ quan BHXH quận Thanh Xuân luôn kiểm tra thường xuyên và đột xuất tình hình quản lý sổ BHXH, đối chiếu với tình hình và kết quả thu nộp BHXH nhằm giải quyết, chấn chỉnh kịp thời các sai sót. Trong quá trình kiểm tra BHXH quận Thanh Xuân đã phát hiện nhiều đơn vị, doanh nghiệp sử dụng lao động cố tình làm sai trong công tác quản lý sổ BHXH như: Sổ BHXH có vết tẩy xoá, sai về ghi, xác nhận không đúng với thực tế. Trong năm 2002 BHXH quận Thanh Xuân đã lập biên bản xử lý 2 DNNQD đã làm sai quy định về quản lý sổ BHXH . Bên cạnh những thành tựu đã đạt được BHXH quận Thanh Xuân vẫn còn có những vướng mắc trong quá trình xét duyệt tờ khai cấp sổ BHXH cho người lao động như: Do một số dơn vị sử dụng lao động quản lý hồ sơ lỏng lẻo, thiếu chặt chẽ dẫn đến hồ sơ bị thất lạc hoặc bị mất nhưng chưa bổ xung kịp thời. Để giải quyết được vấn đề này mặc dù BHXH quận Thanh Xuân đã kiến nghị lên BHXH Việt Nam và đã được BHXH Việt Nam có hướng dẫn cụ thể, rõ ràng trong công tác quản lý hồ sơ song một số đơn vị cố tình làm sai quy định, chủ sử dụng lao động xác định qua loa, thiếu khách quan trung thực, tính hợp pháp chưa cao, chưa làm theo hướng dẫn của BHXH Việt Nam. Vì vậy hồ sơ phải trả lại rất nhiều, gây khó khăn cho công tác cấp sổ BHXH . 10. Công tác thanh tra kiểm tra tình hình thực hiện chính sách BHXH ở quận Thanh xuân. Trong những năm qua BHXH quận Thanh Xuân cũng như Liên đoàn lao động quận đặc biệt quan tâm đến công tác thanh tra kiểm tra thực hiện chế độ BHXH của các đơn vị doanh nghiệp trên địa bàn quận để phát hiện kịp thời những hành vi vi phạm chế độ BHXH của Đảng và Nhà nước, vi phạm quyền lợi của người lao động trong công tác quản lý để từ đó có những uốn nắn kịp thời. Qua các đợt kiểm tra của BHXH quận Thanh Xuân tại các doanh nghiệp cho thấy nổi lên một số vấn đề đáng quan tâm như: Tỷ lệ các doanh nghiệp chưa tham gia BHXH xã hội còn lớn, tình trạng thiếu, nợ đọng tiền đóng BHXH của một số doanh nghiệp còn tồn tại gây ảnh hưởng không nhỏ đến nguồn quỹ BHXH. Nhiều doanh nghiệp trốn đóng BHXH nhiều năm hoặc có đóng thì thấp hơn theo quy định của điều lệ BHXH ... Thông quy công tác thanh tra, kiểm tra tại các dơn vị doanh nghiệp đã phát hiện ra được nhiều thiếu sót, lệch lạc trong quá trình thực hiện chính sách đồng thời tập hợp được nhiều kiến nghị của người lao động và các địa phương để bổ xung vào điều lệ BHXH đã ban hành. Ngoài ra để thực hiện tốt nhiệm vụ BHXH trên địa bàn, trong những năm qua BHXH quận Thanh Xuân luôn coi trọng yếu tố con người. Xác định đây là vấn đề quyết định đến sự phát triển của mình nên BHXH quận Thanh Xuân luôn chủ động kế hoạch đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn cho đội ngũ cán bộ công chức, thường xuyên chăm lo đến đời sống của cán bộ công chức tạo điều kiện cho cán bộ hoàn thành nhiệm vụ . Hơn 5 năm hoạt động với những đóng góp đáng kể cho sự nghiệp phát triển kinh tế chính trị quận nhà, BHXH Thanh Xuân đã được tặng bằng khen của Giám đốc BHXH thành phố Hà Nội . Nhờ có sự quan tâm lãnh đạo của các cấp Đảng uỷ, chính quyền các ngành trong thành phố Hà Nội và sự phấn đấu nỗ lực của từng cán bộ công nhân viên chức trong ngành, quận BHXH Thanh Xuân đã và đang tạo dựng được một niềm tin lớn đối với đối tượng và người lao động trong quận. Lấy mục tiêu phục vụ đối tượng và người lao động là trên hết, BHXH quận Thanh Xuân đã đầu tư có chiều sâu và hiệu quả trong công tác cán bộ và sử dụng cán bộ, xây dựng nội bộ đoàn kết thực hiện nghiêm túc quy chế dân chủ. Sự nghiệp phát triển của ngành BHXH đang mở ra một tương lai rộng lớn, song cũng không ít khó khăn thách thức đang đặt ra trước mắt đặc biệt là trong công cuộc đổi mới công nghiệp hoá - hiện đại hoá ... Trong những năm tới BHXH quận Thanh Xuân phải đề ra được kế hoạch phát triển cho phù hợp với tinh thần chỉ đạo của BHXH Việt Nam và BHXH thành phố Hà Nội để từng bước hoàn thiện cơ chế chính sách BHXH, để ngày càng phục vụ tốt hơn đối tượng và người tham gia BHXH trên địa bàn quận. II. Thực trạng về công tác quản lý thu BHXH ở quận Thanh Xuân 1. Công tác thu BHXH ở quận Thanh Xuân. Trong sự nghiệp đổi mới và phát triển đất nước do Đảng và Nhà nước ta khởi xướng và lãnh đạo chính sách BHXH cũng đổi mới thích ứng. Điềuđó được thể rõ trong Bộ luật lao động và Điều lệ BHXH ban hành kèm theo nghị định số 12 CP ngày 26/ 01/ 1995 của Chính phủ với nội dung cơ bản của sự đổi mới như sau: */ BHXH dựa trên nguyên tắc có đóng mới có hưởng. */ Thành lập quỹ BHXH độc lập với ngân sách Nhà nước và thành lập cơ quan chuyên trách về BHXH . Trên cơ sở nguyên tắc có đóng mới có hưởng các chế độ BHXH đã đặc ra yêu cầu rất quyết định đối với công tác thu BHXH vì nếu không thu được phí BHXH thì quỹ BHXH không có nguồn để chi trả các chế độ BHXH cho người lao động khi quỹ BHXH hoạt động hạch toán độc lập để giảm bớt gánh nặng bao cấp của ngân sách Nhà nước. Thấm nhuần nguyên tắc trên ngay từ đầu mới thành lập BHXH quận Thanh Xuân đã rất coi trọng công tác thu, công tác này luôn được đặt lên vị trí hàng đầu. Nhờ vậy hơn 5 năm hoạt động (1997-2003) BHXH quận Thanh Xuân đã đạt được những thành tích cao trong công tác thu BHXH . Bảng 5: Số thu BHXH của quận Thanh Xuân thời kỳ 1999 - 2002 ( đơn vị tính: tỷ đồng) Năm Chỉ tiêu Năm 1999 Năm 2000 Năm 2001 Năm 2002 Số thu BHXH 23,8 31,7 43,5 47,83 Số chi BHXH 58,05 77,75 97,94 104,47 ( Nguồn BHXH quận Thanh Xuân ) Nhìn vào bảng số liệu trên ta thấy số thu năm sau cao hơn năn trước.Điều đó nói lên rằng BHXH đã được người sử dụng lao động và người lao động nhận thức rõ ràng đúng đắn hơn, làm tăng nguồn thu BHXH . Bảng 6: NSNN cấp bù cho BHXH quận Thanh Xuân 1999 – 2002 ( Đơn vị tính: tỷ đồng ) Năm Chỉ tiêu Năm 1999 Năm 2000 Năm 2001 Năm 2002 Số thu BHXH 23,8 31,7 43,5 47,83 Số chi BHXH 58,05 77,75 97,94 104,47 NSNN cấp bù 24,25 46,05 54,44 56,64 Tỷ lệ NSNN cấp bù (%) 105,069 45,268 25,149 118,419 ( Nguồn BHXH quận Thanh xuân ) Trong thời kỳ 1999 – 2002 tổng thu BHXH quận Thanh Xuân không đủ để chi trả cho các đối tượng hưởng chế độ BHXH bình quân hằng năm Nhà nước cấp bù là 45,345 tỷ đồng tương ứng với 123,476%. Bảng 7: Biến động liên hoàn tổng thu BHXH thời kỳ 1999 – 2002 Chỉ tiêu Năm Số thu BHXH Biến động Si (tỷ đồng) Ti (%) Ai (%) 1999 23,8 _ _ _ 2000 31,7 7,9 1,33 0,33 2001 43,5 11,8 1,37 0,37 2002 47,83 4,33 1,09 0,09 Tổng 146,83 24,03 3,79 0,79 ( Nguồn BHXQ Thanh Xuân ) Nếu so với năm 1999 thì số thu các năm của BHXH quận Thanh Xuân tăng lên gấp nhiều lần, trong 4 năm (1999 – 2002 ) tổng số thu đạt 146,83 tỷ đồng, riêng năm 2002 số thu đạt 47,83 tỷ đồng tăng 1,09% so với năm 2001. Để đạt được thành tích trên BHXH Thanh Xuân đã tích cực rà soát tuyên truyền vận động để tăng thêm đối tượng tham gia BHXH đối với những người sử dụng lao động và người lao động thuộc diện phải tham gia BHXH nhưng chưa tham gia. Đồng thời đôn đốc kiểm tra đối chiếu tuyên truyền để thu đúng, thu đủ, thu kịp thời số tiền BHXH phát sinh theo quỹ lương hàng tháng hàng năm. Bên cạnh đó là công tác truy thu nợ động ngăn chặn không để công nợ phát sinh thêm, nhất là cố gắng tối đa hạn chế hiện tượng chây ỳ, nợ động lưu cữ chồng chất không còn khả năng thanh toán. Chỉ tiêu thu BHXH năm 2003 của BHXH quận Thanh Xuân là 80,5 tỷ đồng. Để đạt được chỉ tiêu này BHXH quận Thanh Xuân đã trực tiếp phân công cán bộ hướng dẫn các đơn vị cơ quan lập danh sách lao động và tiền lương trên cơ sở tiền lương tối thiểu để đối chiếu với kết quả đóng BHXH, xác định thời gian và mức đóng làm cơ sở cho việc thực hiện BHXH. Bên cạnh đó phòng quản lý thu BHXH rà soát lại kết quả đóng BHXH cùng cơ quan đơn vị từ đó lên danh sách các đơn vị cơ quan còn nợ đọng hoặc đóng chậm, phân loại theo thời gian đóng 3 thánh, 6 tháng, 9 tháng trở lên để thông báo cho từng cơ quan đơn vị biết. Cùng với công tác thu các công tác khác cũng được đẩy mạnh như đối chiếu tờ khai và hồ sơ gốc để thực hiện công tác cấp sổ BHXH, đảm bảo sổ BHXH làm cơ sở pháp lý để thực hiện các chế độ BHXH. Việc giải quyết quyền lợi về BHXH cũng được BHXH quận Thanh Xuân thực hiện công khai dân chủ. Bên cạnh đó BHXH quận Thanh Xuân còn đẩy mạnh việc khai thác, mở rộng đối tượng tham gia BHXH trong các doanh nghiệp trên cơ sở phối hợp với các ngành các cấp, chính quyền sở tại phấn đấu thu đúng thu đủ và kịp thời . Cũng như công tác thu BHXH ở khu vực hành chính sự nghiệp và doanh nghiệp Nhà nước, công tác thu BHXH ở khu vực ngoài quốc doanh cũng được BHXH quận Thanh Xuân coi trọng. Xác định công tác thu BHXH ở khu vực kinh tế ngoài quốc doanh là công việc mới và khó nhưng không thể không làm. cho nên hơn 5 năm qua BHXH quận Thanh Xuân đã không ngừng vận động các đơn vị lao động ở khu vực tham gia BHXH, thực hiện tốt các biện pháp để chủ sử dụng lao động đóng BHXH cho người lao động, giải quyết các vướng mắc về chế độ BHXH cho người lao động. Vì thế số doanh nghiệp ngoài quốc doanh (DNNQD) tham gia BHXH không ngừng tăng lên. Bảng 8:Số DNNQD tham gia BHXH giai đoạn 1999 - 2002 Năm Chỉ tiêu 1999 2000 2001 2002 Số DNNQD 14 21 32 68 Số lao động (người) 489 557 691 1660 Số thu BHXH (tỷ đồng) 0,85 1,01 1,33 1,74 (nguồn BHXH quận Thanh Xuân) Qua bảng số liệu trên ta thấy, các DNNQD tham gia đóng BHXH cho người lao động có sự chuyển biến lớn qua các năm. Nếu như năm 1999 có 14 DNNQD tham gia đóng BHXH cho người lao động với số thu mới chỉ đạt 0,85 tỷ đồng thì đến năm 2002 con số DNNQD tham gia đóng BHXH cho người lao động lên đến 68 DN với số tiền thu BHXH là 1,74 tỷ đồng. Sở dĩ số DNNQD và số thu BHXH tăng lên nhanh như vậy là do hầu hết các DNNQD mấy năm gần đây công việc làm ăn tương đối ổn định, thu nhập của người lao động cũng tăng lên... vì thế họ tham gia BHXH với ý thức chấp hành tốt. Nhưng bên cạnh đó số DNNQD trên địa bàn quận chưa tham gia BHXH cho người lao động hay tham gia với ý thức chấp hành chưa cao còn nhiều. Nguyên nhân chủ yếu là do doanh nghiệp làm ăn kém hiệu quả, lao động chủ yếu là thuê mướn, thu nhập không ổn định ... nên họ tìm mọi cách để né tránh không tham gia BHXH. Đứng trước tình trạng đó quan BHXH quận Thanh Xuân đã áp dụng nhiều biện pháp như : đôn đốc thu, cử cán bộ thường xuyên bám sát cơ sở để thực hiện việc chi trả, cấp sổ BHXH. Tuy nhiên làm thế nào để thu BHXH khu vực ngoài quốc doanh đạt kết cao, tạo sự công bằng bình đẳng cho người lao động làm việc ở mọi thành phần kinh tế là vấn đề đặt ra không ít khó khăn cấp bách cho BHXH quận Thanh Xuân trong giai đoạn hiện nay. 2. Phương thức thu BHXH ở quận Thanh Xuân Trong những năm qua BHXH quận Thanh Xuân luôn cố gắng phấn đấu hoàn thành chức năng và nhiệm vụ của mình đặc biệt là trong công tác thu BHXH . Chính vì thế về phương thức thu BHXH thì BHXH thực hiện theo quy định chung của Chính phủ ban hành cho BHXH Việt Nam là thu qua ngân hàng nên BHXH quận Thanh Xuân không trực tiếp thu BHXH của các đối tượng tham gia mà hàng tháng, hàng quý cán bộ thu BHXH quận căn cứ vào danh sách của các đơn vị nộp BHXH do BHXH thành phố Hà Nội gửi xuống đối chiếu với danh sách các đơn vị đóng trên địa bàn quận thông qua đại diện của cơ quan. Hàng tuần cán bộ thu thường xuyên xuống cơ sở làm nhiệm đối chiếu ngày nghỉ ... từ đó đôn đốc các đơn vị, doanh nghiệp đóng BHXH đặc biệt là các DNNQD. Trên cơ sở đó BHXH quận Thanh Xuân phối hợp cùng các đơn vị, doanh nghiệp đóng trên địa bàn lập phiếu thu. Sau khi lập xong số tiền đó được chuyển thẳng vào tài khoản ngân hàng. BHXH quận không trực tiếp thu tiền BHXH của các đối tượng tham gia BHXH mà theo phương thức thu qua ngân hàng. Toàn bộ số tiền mà BHXH quận Thanh Xuân thu trên tài khoản chuyên thu sẽ được chuyển về tài khoản chuyên thu của BHXH thành phố Hà Nội sau đó lại được chuyển về tài khoản chuyên thu của BHXH Việt Nam . 3. Những thuận lợi và khó khăn trong công tác quản lý thu BHXH ở BHXH quận Thanh Xuân 3.1. Thuận lợi. BHXH quận thanh Xuân được tiếp nhận và kế thừa những kỹ năng công tác BHXH của đội ngũ công nhân viên chức từ hai ngành LĐTBXH và Liên đoàn lao động quận chuyển sang. Vì vậy từ những ngày đầu mới thành lập BHXH quận Thanh Xuân đã kịp thời có những kế hoạch thực hiện nhiệm vụ của mình . BHXH quận Thanh Xuân thường xuyên nhận được sự chỉ đạo kịp thời phù hợp từ BHXH Việt Nam, BHXH thành phố Hà Nội và các sở ban ngành trong quận. BHXH quận Thanh Xuân có quan hệ với các cơ quan BHXH quận huyện khác trong thành phố. đây là điều kiện thuận lợi để hoàn thiện hơn nữa trong hoạt động BHXH ở quận Thanh Xuân. 3.2. Khó khăn. Trong những năm qua hoạt động của BHXH quận Thanh Xuân đã đạt được nhiều thành tích trong công tác thu BHXH song cũng gặp không ít khó khăn. Bước sang thời kỳ đổi mới khó khăn lớn nhất trong những năm đầu là sự chuyển biến nhận thức của người lao động và người sử dụng lao động về ý nghĩa và tầm quan trọng trong việc tham gia BHXH. Cơ chế mới dựa trên nguyên tắc có đóng, có hưởng vì vậy triển khai các mặt trong công tác BHXH gặp rất nhiều khó khăn nhất là trong công tác thu. Số lượng trình độ chuyên môn của một số cán bộ viên chức trong nghành chưa đáp ứng được cho hoạt động BHXH trong thời kỳ mới với một số lượng công việc lớn trong việc triển khai thu BHXH ở các đơn vị sử dụng lao động. Tình hình kinh tế của quận trong thời gian qua có nhiều chuyển biến, nhưng nhìn chung vẫn còn nhiều khó khăn ảnh hưởng đến tình hình sản xuất và tiêu thụ sản phẩm cuả các doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp ngoài quốc doanh dẫn đến tình trạng doanh nghiệp không có khả năng đóng BHXH cho người lao động 4. Phân cấp quản lý thu BHXH ở BHXH quận Thanh Xuân. Theo quy định về quản lý thu BHXH thuộc hệ thống BHXH Việt Nam ban hành kèm theo quýet định 2902/1999/QĐ - BHXH ngày 23/11/1999 của Tổng giám đốc BHXH Việt Nam thì BHXH quận Thanh Xuân được BHXH thành phố Hà Nội phân cấp thu BHXH của các đơn vị có trụ sở và tài khoản tại địa bàn quận. - Các đơn vị do quận trưct tiếp quản lý. - Các xã phường thị trấn. - Các đơn vị ngoài quốc doanh có sử dụng từ 10 lao động trở lên. - Các đơn vị khác do BHXH thành phố Hà Nội giao nhiệm vụ. Trên cơ sở phân cấp của BHXH thành phố Hà Nội, hiện nay BHXH quận Thanh Xuân đang chụi trách nhiệm quản lý thu BHXH của các đơn vị HCSN, DNNN, DNNQD, khối xã phường, khối văn hoá giáo dục với tổng số 317 đơn vị. BHXH quận Thanh Xuân không phân cấp quản lý thu BHXH của các đơn vị SDLĐ cho từng người riêng lẻ mà trên cơ sở phân cấp của BHXH thành phố Hà Nội. BHXH quận Thanh Xuân giao toàn bộ công việc cho bộ phận thu chụi trách nhiệm chung dưới sự chỉ đạo trực tiếp dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Giám đốc. Mỗi cán bộ trong ngành được phân cấp chuyên quản lý thu theo khối và không có tính chất cố định cho mỗi người, mà cán bộ thuộc bộ phận thu theo khối có trách nhiệm thay nhau giải quyết công việc chung. Riêng đối với các DNNQD việc phân cấp quản lý thu theo khối sẽ dễ dàng hơn trong việc xác định rõ đối tượng thu, trên cơ sở đó cán bộ phụ trách thu sẽ lập danh sách lao động của từng đơn vị, cùng với tổng quỹ lương hàng tháng của người lao động sau đó cán bộ thu rà soát, phân loại số lượng đơn vị đóng trên địa bàn từng phường trong quận.Trên cơ sở đó có kết quả thu nộp của các năm trước thì xây dựng biện pháp và kế hoạch thu sát với tình hình thực tế. 5. Công tác lập và xét duyệt kế hoạch thu BHXH quận Thanh Xuân. Theo quy định về quản lý thu BHXH thuộc BHXH Việt Nam thì hàng năm BHXH quận Thanh Xuân căn cứ vào danh sách lao động, quỹ lương trích nộp BHXH tháng 9 của các đơn vị sử dụng lao động do BHXH quận quản lý gửi lên trước ngày 10/10 hàng năm. Trên cơ sở đó BHXH quận Thanh Xuân thực hiện kiểm tra, đối chiếu, đôn đốc, nắm bắt tình hình thu nộp BHXH theo tháng, quý, năm của các đơn vị sau đó lập kế hoạch thu cho năm sau gửi cho BHXH thành phố Hà nội trước ngày 20/10. Mục đích của công tác lập và xét duyệt kế hoạch thu BHXH là nhằm xây dựng tổng mức thu BHXH của các đơn vị sử dụng lao động trên địa bàn quận. Trên thực tế do đặc thù của các DNNQD thường có biến động trong quả trình sử dụng lao động do chủ yếu là thuê mướn và làm hợp đồng song thực tế nhiều chủ DNNQD chưa thực hiện tốt việc ký kết hợp đồng nên gây khó khăn cho việc xác định tiền lương làm cơ sở đóng BHXH. Nhiều doanh nghiệp đăng ký kinh doanh trên 10 lao động nhưng khi kê khai lao động để đóng BHXH thì giấu bớt để trốn đóng BHXH .Thực tế công tác lập và xét duyệt kế hoạch thu BHXH là căn cứ vào danh sách lao động và quỹ lương trích nộp BHXH tháng 9 của các đơn vị sử dụng lao động và công tác thu BHXH của các đơn vị đến thời điểm lập kế hoạch, cho nên khi BHXH quận Thanh Xuân tiến hành kiểm tra, đối chiếu danh sách lao động, quỹ lương trích nộp BHXH tại các đơn vị với danh sách lao động, quỹ lương trích nộp BHXH do đơn vị gửi lên thì kết quả cho thấy nhiều doanh nghiệp kê khai lao động và quỹ lương trích nộp BHXH là sai so với thực tế. Điều này gây ảnh hưởng lớn đến công tác lập và xét duyệt kế hoạch thu. Mặt khác khi đơn vị lập danh sách lao động và quỹ lương trích nộp BHXH thì thường để mức lương cũ, không điều chỉnh theo mức lương mới cho người lao động cho nên tổng quỹ lương đóng BHXH thường thấp không phù hợp với thực tế. Chính vì vậy làm thế nào để thiết lập được kế hoạch thu BHXH sát với tình hình thực tế của đơn vị đây là vấn đề đặt ra không ít khó khăn cho BHXH quận Thanh Xuân . 6. Về tài khoản thu và chuyển tiền thu BHXH . 6.1. Về tài khoản thu. BHXH quận Thanh Xuân thu BHXH bằng hình thức chuyển tài khoản nhưng không trực tiếp mở tài khoản chuyên thu, mà tuỳ theo điều kiện thực tế ở địa phương Giám đốc BHXH thành phố Hà Nội quyết định mở tài khoản chuyên thu được thực hiện: Một tài khoản ở ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn, mmột tài khoản ở kho bạc Nhà nước. Đơn vị nào có tài khoản mở tại ngân hàng thì nộp tiền thu BHXH tại tài khoản chuyên thu của BHXH mở tại ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn. Còn đơn vị nào có tài khoản mở tại kho bạc Nhà nước thì nộp tiền thub tại tài khoản chuyên thu của BHXH mở tại kho bạc Nhà nước. 6.2. Chuyển tiền thu BHXH . Hàng tháng sau khi nhận tiền nộp BHXH của các đơn vị sử dụng lao động qua tài khoản chuyên thu, BHXH quận Thanh Xuân chuyển tiền thu BHXH về tài khoản chuyên thu của BHXH thành phố Hà Nội hai kỳ vào ngày 10 và ngày 25. Kết thúc thời gian làm việc trong ngày cuối cùng của năm BHXH quân Thanh xuân phải chuyển toàn bộ số tiền thu BHXH có trên tài khoản chuyên thu BHXH của mình về BHXH thành phố Hà Nội. Song trên thực tế việc chuyển tiền thu BHXH có trên tài khoản chuyên thu của quận về tài khoản chuyên thu BHXH thành phố Hà Nội thường chậm hơn theo quy định bởi các đơn vị sử dụng lao động trongvquá trình sản xuất kinh doanh gặp không ít khó khăn, do đó việc thanh toán tiền lương cho người lao động thường chậm trễ. Mặt khác các DNNQD thường kê khai số lao động để nộp BHXH thấp hơn số lao động thực tế, thậm chí nhiều chủ sử dụng lao động cố tình né tránh việc thực hiện các chế độ BHXH cho người lao động...cùng với đó là việc nợ đọng BHXH kéo dài. Điều đó dẫn đến việc chuyển tiền thu BHXH của quận Thanh Xuân về tài khoản chuyên thu BHXH thành phố Hà Nội thường bị chậm trễ. Đây là một trong những khó khăn trong quá trình thực hiện nghiệp vụ BHXH của quận Thanh Xuân. 7. Công tác lập và gửi báo cáo kết quả thu BHXH 7.1. Báo cáo nhanh BHXH quận Thanh Xuân báo cáo nhanh tình hình thực hiện thu BHXH trên địa bàn quận hàng thánh theo mẫu soó 6/BCT nhằm mục đích giúp BHXH thành phố Hà Nội nắm tiến độ thu nộp BHXH của quận để từ đó có phương hướng giải quyết các vấn đề phát sinh. - Thời gian lấy số liệu báo cáo tính hết ngày 10, 20, 30, 31 hàng tháng . - Thời gian lập định kỳ từ ngày 01 đến ngày 10, từ ngày 11 đến hết ngày 20, từ ngày 21 đến cuối tháng . Sau khi lập xong BHXH quân Thanh Xuân gửi lên cho BHXH thành phố Hà Nội 12, 22 và ngày 02 tháng sau. Việc lập và gửi báo cáo kết quả thu BHXH được căn cứ vào sổ theo dõi chi tiết, tổng hợp số đã thu, đã nộp BHXH và đã chứng nộp. 7.2. Báo cáo quý, năm. BHXH quận Thanh Xuân báo cáo tình hình thu trên địa bàn quận theo quý với mẫu số 07/BTC nhằm mục đích phản ánh tình hình thu nộp BHXH của các đơn vị sử dụng lao động do BHXH quận Thanh Xuân quản lý. Thời điểm lấy số liệu báo cáo tính từ ngày 01 tháng đầu quý đến ngày cuối tháng, cuối quý nếu là báo cáo quý và từ ngày 01/01 đến ngày 31/12 nếu là báo cáo năm. Thời gian gửi báo cáo năm. BHXH quân Thanh Xuân báo cáo theo mẫu số 07/BTC gửi cho BHXH thành phố Hà Nội trước ngày 15 tháng đầu quý sau nếu là báo cáo quý và trước ngày 20/ 01 năm sau nếu là báo cáo năm. Công tác lập báo cáo tổng hợp thực hiện thu BHXH theo mẫu số 07/BTC do BHXH quận lập đối với đơn vị sử dụng lao động do BHXH quận trực tiếp quản lý và gửi cho BHXH thành phố Hà Nội. Chính vì thế đòi hỏi cán bộ thuộc bộ phận thu BHXH phải thường xuyên bám sát cơ sở, đối chiếu, đôn đốc nắm bắt tình hình nộp BHXH theo từng tháng, quý của các đơn vị cơ sở. Cụ thể là chuyển từ quản lý các cơ sở theo địa bàn sang quản lý theo khối đảm bảo sát sao và chặt chẽ hơn. Trên cớ sở đó lập và nắm chắc báo cáo, xin ý kiến chỉ đạo thường xuyên của BHXH thành phố Hà Nội đối với từng đơn vị sử dụng lao động, đặc biệt là các DNNQD do sản xuất kinh doanh không ổn định cố tình dây dưa nộp chậm. Đây là vấn đề đặt ra không ít khó khăn cho đội ngũ cán bộ viên chức làm nghiệp vụ thu BHXH nói riêng và của cơ quan BHXH quận Thanh Xuân nói chung. 8. Nguyên nhân dẫn đến công tác quản lý thu BHXH ở quận Thanh Xuân chưa đạt kết quả cao và biện pháp khắc phục. 8.1. Nguyên nhân chủ quan. */ Về phía chủ doanh nghiệp. Do người sử dụng lao động chưa nhận thức đầy đủ về nghĩa vụ và trách nhiệm trong việc thực hiện đóng BHXH cho người lao động theo quy định. Cơ quan quản lý Nhà nước cũng chưa có quy định về cơ chế quản lý rõ ràng và không có biện pháp ràng buộc các doanh nghiệp thực hiện đóng BHXH cho người lao động và còn lỏng lẻo trong quá trình quản lý và sử dụng lao động dẫn đến tình trạng có đăng ký thành lập doanh nghiệp nhưng không đăng ký sử dụng lao động hay khi sử dụng lao động không có hợp đồng cụ thể, không đảm bảo các quy định của luật lao động. Do đó cơ quan BHXH không có cơ sở xác định hình thức hợp đồng lao động để khai thác lao động thuộc diện BHXH bắt buộc. Một số doanh nghiệp tuy có tên song hoạt động không ổn định, không thường xuyên. Mặt khác nhiều doanh nghiệp chưa nghiêm túc trong việc thực hiện luật lao động và điều lệ BHXH bắt buộc ban hành kèm theo nghị định 12/CP của Chính phủ. Tình trạng các doanh nghiệp nợ đọng BHXH từ 3 tháng trở lên khá phổ biến làm ảnh hưởng đến quá trình thực hiện các chế độ BHXH cho người lao động. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến thu BHXH các DNNQD ở BHXH quận Thanh Xuân không đạt hiệu quả. Ngoài ra còn nhiều doanh nghiệp hợp đồng với lao động theo thời vụ hoặc theo công trình khoán gọn, một số doanh nghiệp hoạt động mang tính chất gia đình tự thu tự chi có việc thì làm không có việc thì nghỉ. Nói tóm lại đa số các DNNQD trong quận chưa có tổ chức Công đoàn do đó chưa có đại diện hợp pháp bảo vệ quyền lợi của người lao động. */ Về phía người lao động. Hầu hết người lao động trong các DNNQD chưa biết và chưa hiểu hết về BHXH họ nghĩ rằng chỉ có cán bộ công chức Nhà nước mới phải tham gia BHXH. Mặt khác trong điều kiện hiện nay nền kinh tế còn gặp nhiều khó khăn, tìm được việc làm là khó, nếu mất việc làm thì đời sống của người lao động sẽ gặp nhiều khó khăn hơn, nếu đòi hỏi thì sợ mất việc hay bị cắt xén tiền lương... do đó họ không giám đấu tranh đòi hỏi chủ sử dụng lao động đóng BHXH cho mình. */. Về phía cơ quan BHXH. Do BHXH quận Thanh Xuân mới thành lập nên việc tập trung chỉ đạo và khảo sát điều tra nắm bắt tình hình của các DNNQD chưa đạt hiệu quả, chưa đầu tư cho công tác tuyên chuyền chính sách BHXH. Do đó mặc dù quận đã tiến hành nhiều lần mở hội nghị triển khai thực hiện chế độ BHXH cho người lao động ở các DNNQD, song chưa thu hút được các đơn vị sử dụng lao động. Mặt khác cơ quan BHXH chưa chủ động phối hợp với các ban ngành có liên quan, việc tranh thủ sự lãnh đạo, chỉ đạo và ủng hộ của các cấp uỷ Đảng chính quyền địa phương chưa thường xuyên, chưa cụ thể. BHXH quận Thanh Xuân còn phụ thuộc vào cơ chế tài chính của ngành, không có nguồn tài chính phục vụ cho công tác khai thác BHXH đối với loại hình này do đó không khuyến khích được sự tham gia BHXH của các DNNQD. 8.2. Nguyên nhân khách quan Trong thời gian qua bên cạnh những thuận lợi góp phần không nhỏ vào công tác quản lý thu BHXH đạt kết quả cao thì cũng có nhiều nguyên nhân khách quan dẫn đến tình trạng làm giảm nguồn thu BHXH như: Do một số doanh nghiệp gặp khó khăn trong sản xuất, sản phẩm làm ra không tiêu thụ được ... do đó số đơn vị đóng chậm BHXH đến hai quý chiếm đến 30%, thường xuyên có 20 - 30 đơn vị nợ trên 100 triệu đồng gây ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả thu BHXH. Mặt khác nền kinh tế nước ta đang chuyển sang nền kinh tế thị trường, bởi vậy mà một số doanh nghiệp chưa thích ứng với điều kiện mới, làm ăn thua lỗ và phụ thuộc vào việc thanh toán của đối tác nước ngoài dẫn đến thu nhập của người lao động thấp, không ổn định, việc thanh toán tiền lương cho người lao động thường xuyên bị chậm, không đúng. Các doanh nghiệp cơ khí, gia công cơ khí tiếp tục gặp khó khăn trong sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, các doanh nghiệp xây dựng giao thông tuy không thiếu việc làm song quá trình bàn giao công trình và thanh quyết toán gặp nhiều khó khăn nên khả năng đóng BHXH của các doanh nghiệp là thấp. Điều này làm ảnh hưởng không nhỏ đến công tác quản lý thu BHXH các DNNQD. Trên đây là những nguyên nhân khác quan, chủ quan dẫn tới công tác thu BHXH của các DNNQD ở BHXH quận Thanh Xuân không đạt kết quả so với tổng số thu cần khai thác. 8.3. Giải pháp khắc phục. Để giải quyết được những khó khăn trên BHXH quận Thanh Xuân đã có có những biện pháp hợp lý và kịp thời mà trước hết là: - Trong công tác quản lý đối tượng tham gia BHXH: Xác định đây là nhiệm vụ rất cần thiết và quan trọng vì nó ảnh hưởng đến kế hoạch thu, chi BHXH hiện và tương lai, nên BHXH quận Thanh Xuân đã quản lý đối tượng tham gia BHXH một cách chặt chẽ, thường xuyên kiểm tra giám sát tình hình tăng giảm đối tượng do chuyển đi chuyển đến hay chết để đảm bảo công tác thu chi được kịp thời - Về công tác cấp sổ BHXH: BHXH quận Thanh Xuân đã tiến hành giải quyết tình trạng tồn đọng về thủ tục hồ sơ, thường xuyên kiểm tra số lao động trong các doanh nghiệp sản xuất phối hợp với các cấp, các ngành trong quận để công tác BHXH được triển khai thuận lợi nhanh chóng đảm bảo không ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động. - Về công tác thu quỹ BHXH: BHXH quận Thanh Xuân đã áp dụng các biện pháp cần thiết để thu nhanh chóng đưa vào quỹ BHXH đối với các cá nhân tổ chức doanh nghiệp cố tình dây dưa hoặc cố tình trốn tránh không đóng hoặc đóng chậm BHXH. - Công tác chi trả BHXH: Đối với các chế độ ốm đau, thai sản, TNLĐ - BNN BHXH quận Thanh Xuân đã kết hợp giữa hai bên giám định y tế và cơ quan BHXH để đảm bảo sự công bằng, giải quyết nhanh đúng chế độ chính sách đối với người lao động, để họ yên tâm công tác tin tưởng vào ngành BHXH. Bên cạnh đó BHXH quận Thanh Xuân còn đẩy mạnh công tác tuyên truyền chính sách BHXH bằng nhiều hình thức như: Đài phát thanh, tờ rơi... cho người lao động, tổ chức cho các cán bộ Công đoàn cơ sở doanh nghiệp. Như vậy ngay từ ngày đầu mới thành lập BHXH quận Thanh Xuân đã sớm hoà nhập vào hệ thống BHXH của cả nước và đã tạo nên một niềm tin vững chắc đối với người lao động trong quận. Hàng năng thu về cho quỹ BHXH trên chục tỷ đồng ,góp phần phát triển kinh tế xã hội trong quận nói riêng và xã` hội nói chung PHẦN III: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI Ở QUẬN THANH XUÂN 1. Phương hướng và nhiệm vụ của BHXH quận Thanh Xuân năm 2003 Cho đến nay BHXH quận Thanh Xuân đã trở thành một đơn vị không thể thiếu được trên địa bàn quận, đã mang lại cho người dân trong quận sự tin tưởng và thu hút được một lực lượng lao động tham gia BHXH. Trong thời gian tới BHXH quận Thanh Xuân sẽ luôn thực hiện tốt nhiệm vụ để khỏi phụ lòng những người đã tin tưởng. Nhiệm vụ đặt ra cho BHXH quận Thanh xuân năm 2003 như sau: */ Trong công tác thu BHXH : Căn cứ vào thông báo số 118 ngày 08/03/2003 của BHXH thành phố Hà Nội về việc giao chỉ tiêu thu BHXH cho BHXH quận Thanh Xuân là 80,5 tỷ đồng. Đây là chỉ tiêu quá cao so với mức thực tế khó có khả năng hoàn thành song BHXH quận Thanh Xuân xác định đây là chỉ tiêu mang tính phân lệnh do cấp trên giao, vì vậy BHXH quận Thanh Xuân đã tổ chức thực hiện với sự nỗ lực cao nhất. Trong quá trình thực hiện khi cần thiết BHXH quận Thanh Xuân đề nghị cấp trên điều chỉnh kế hoạch cho phù hợp với thực tế. Trước mắt từng đồng chí phụ trách khối đôn đốc các đơn vị ngoài quốc doanh có số lao động trong quy định chưa tham gia đóng BHXH đưa vào thu, phấn đấu đến mức cao nhất. */ Nhiệm vụ chi BHXH: Tổ chức xét duyệt chi trả các chế độ BHXH kịp thời, chính xác, đúng đối tượng theo quy định của pháp luật. Tăng cường kiểm tra, kiểm soát chi lương hưu, cấp BHXH thường xuyên, đảm bảo an toàn chính xác kịp thời hoàn thành công tác lập phiếu trung gian cho 6 tháng đầu năm 2003. */ Làm tốt việc tiếp nhận việc chuyển đi, chuyển đến, các thủ tục giải quyết chế độ BHXH cho các đối tượng một cách nhanh chóng chính xác. Thực hiện việc sắp xếp hồ sơ quản lý bổ xung theo hướng dẫn của BHXH thành phố Hà Nội đảm báo chỉ tiêu dễ thấy. */ Phối hợp với cơ sở đối chiếu tờ khai cấp sổ BHXH và hoàn thiện hồ sơ để BHXH cấp sổ BHXH. */ Phấn đấu xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, trong sạch. Để thực hiện tốt các nhiệm vụ trên BHXH quận Thanh Xuân phải tiếp tục tự hoàn thiện mình, nâng cao uy tín chất lượng. Bên cạnh đó BHXH quận Thanh Xuân phải luôn đổi mới phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Nền kinh tế phát triển sẽ thu hút nhiều lao động và thu nhập của người lao động được nâng cao điều đó góp phần đảm bảo an toàn xã hội và tăng thu cho quỹ vì thế BHXH quận Thanh Xuân phải làm thế nào để thu hút được sự tham gia BHXH của các DNNQD có sử dụng từ 10 lao động trở lên. 2. Dự báo về số thu BHXH tại quận Thanh Xuân. Căn cứ để dự báo: - Mức lương làm căn cứ đóng BHXH bình quân một người lao động. - Tỷ lệ đóng BHXH, tổng thu của người sử dụng lao động và người lao động. - Số người tham gia BHXH. Bảng 9: Dự báo về số thu BHXH giai đoạn đến 2010 (Đơn vị tính: tỷ đồng) Năm Chỉ tiêu 2003 2005 2010 Số thu BHXH 80,5 246,7 948,8 (Nguồn BHXH quận Thanh Xuân) Như vậy nếu theo dự báo thì đến năm 2005 thì số thu BHXH của quận Thanh Xuân là 166,7 tỷ đồng và năm 2010 số thu BHXH là 276,8 tỷ đồng. Điều này dự báo số thu BHXH sẽ tiến triển tốt và khẳng định luật BHXH đời là một tất yếu khách quan, tạo nền móng vững chắc cho hoạt động tồn tại của BHXH. 3. Một số giải pháp nhằm tăng cương công tác quản lý thu BHXH ở BHXH quận Thanh Xuân. Về mặt quản lý Nhà nước. 1.1. Tăng cường sự chỉ đạo của Đảng và Nhà nước. Trong thực tế mọi hoạt động kinh tế xã hội đều cần đến sự chỉ đạo của Đảng và Nhà nước.Hoạt động BHXH luôn cần đến sự chỉ đạo của Đảng và Nhà nước vì mục tiêu của ngành là mục tiêu phục vụ con người vì lợi ích của người lao động mục tiêu đó suy cho cùng chính là mục tiêu phát triển kinh tế xã hội. Mặt khác sự chỉ đạo của Đảng và Nhà nước để cho ngành phát triển đúng định hướng đã đề ra. 1.2. Hoàn thiện hệ thống pháp luật. Xã hội ngày càng phát triển thì các hoạt động kinh tế xã hội càn có sự đảm bảo pháp lý. Trong đó mỗi công dân đều sống và làm việc theo pháp luật. Chính vì vậy Đảng và Nhà nước ta cần phải tăng cường tính pháp lý của các quy phạm pháp luật, điều chỉnh quan hệ thu nộp BHXH của các doanh nghiệp cụ thể là: Nhanh chóng hoàn thiện và ban hành luật BHXH trong đó chú ý đến các hình thức xử phạt nghiêm minh đối với các doanh nghiệp, đơn vị không đóng, đóng chậm, nợ đọng BHXH. Sắp xếp rà soát toàn bộ hệ thống văn bản pháp quy đã ban hành trong lĩnh vực BHXH để sửa đổi, bổ xung cho phù với đIều kiện kinh tế hiện nay. Ban hành các văn bản pháp quy mới để thực hiện loại hình BHXH, tạo cơ chế chính sách BHXH phù hợp với cơ chế đổi mới của Đảng và Nhà nước, tạo mọi điều kiện cho người lao động ở tất cả các thành phần kinh tế tham gia BHXH. Nhà nước tạo mọi điều kiện phát triển và tăng trưởng kinh tế, tạo tiền đề cho BHXH ngày càng phát triển. Đối với quỹ BHXH nhà nước có trách nhiệm hỗ trợ đảm bảo quỹ BHXH chi trả cho các chế độ BHXH, có như vậy mới đảm bảo cho quỹ BHXH tồn tại và phát triển, đồng thời ổn định đời sống cho người lao động và ổn định xã hội. Về mặt quản lý sự nghiệp BHXH. 2.1. Về đối tượng tham gia và đối tượng được hưởng. - Luật lao động ra đời (1994) đã có hẳn một chương về BHXH. Chương này đã cụ thể hoá rất chi tiết về đối tượng tham gia và được hưởng, mức đóng góp, thời gian đống góp. - Nghị định 12CP và 19/CP về BHXH (1995) ra đời hớng dẫn việc thực hiện chế độ BHXH cho người lao động . Theo 3 văb bản nói trên đối tượng tham gia BHXH đã tăng lên, các đơn vị sử dụng lao động ngày một đa dạng phong phú điều đó nói lên tiềm năng của BHXH còn rất nhiều, cơ cấu các loại đối tượng tham gia cũng có những sự thay đổi rõ nét. Đối tượng được hưởng chế độ BHXH cũng được quản lý chặt chẽ bằng sổ BHXH. Vì thế BHXH quận Thanh Xuân cần phải xác định rõ đối tượng thu BHXH, phải xác định tiềm năng thu BHXH của khối DNNQD. Trong những năm tới việc tập trung khai thác nguồn thu BHXH ở khu vực này là rất quan trọng, không chỉ góp phần hoàn thành chỉ tiêu thu mà quan trọng hơn là góp phần thực hiện chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước. Nắm chắc chủ trương chính sách của Đảng và nhà nước và quy định quản lý của ngành để tranh thủ sự lãnh đạo chỉ đạo của các cấp Uỷ Đảng chính quyền thành phố Hà Nội sự giúp đỡ của các ngành liên quan, đặc biệt là phải gắn kết chặt chẽ mối quan hệ ba bên (người sử dụng lao động, người lao động và cơ quan BHXH ). Tạo sự phối hợp đồng bộ kịp thời trong việc thu nộp và giải quyết chế độ BHXH. Thực hiện đúng điều lệ BHXH cùng với các văn bản quy định về quản lý thu chi BHXH. 2.2. Về quản lý số thu BHXH. Trên cơ sở xác định và quản lý chặt chẽ số đối tượng phải thu BHXH cơ quan BHXH quận Thanh Xuân phải quản lý số tiền thu được theo đúng chế độ thống kê và kế toán hiện hành của Nhà nước đối với các đơn vị hành chính sự nghiệp.Hằng năm cơ quan BHXH quận Thanh Xuân phải lập kế hoạch thu một cách chặt chẽ, sát với thực tế và trình lên cấp trên xét duyệt. Đối với các đối tượng nợ đọng số tiền đóng BHXH thì BHXH quận Thanh Xuân phải báo cáo lên cấp trên và có biện pháp truy thu. Nếu số nợ đọng kéo dài thì BHXH quận Thanh Xuân có thể làm việc trược tiếp với các cấp lãnh đạo chính quyền để động viên đưa ra các biện pháp mạnh nhằm truy thu tiền BHXH. 2.3. Trong công tác chi trả các chế độ BHXH. BHXH quận Thanh Xuân phải quản lý chặt chẽ đối tượng được hưởng trợ cấp BHXH trên địa bàn quận cơ sở lập danh sách từng tháng các đói tượng được hưởng trợ cấp thường xuyên: Đối tượng được hưởng trợ cấp một lần. BHXH quận Thanh Xuân dựa vào danh sách các đối tượng được hưởng do cơ quan, đơn vị doanh nghiệp báo cáo lên để thực hiện chi trả. Đối với những trường hợp người lao động bị chết được hưởng trợ cấp tuất một lần, chủ sử dụng lao động phải báo cáo và cơ quan BHXH quận Thanh Xuân phải kiểm tra lại xem số đối tượng này được hưởng một lần có tính đến tiền lương đang làm trước khi chết hay không. Đối với những trường hợp đối tượng được trợ cấp thường xuyên thì BHXH quận Thanh Xuân phải lập kế hoạch chi để cơ quan BHXH cấp trên xét duyệt. Đối với những trường hợp chi trả một lần BHXH quận Thanh Xuân cùng với các chủ sử dụng lao động ỏ chức chi trả theo đúng nguyên tắc tài chính của cơ quan doanh nghiệp cũng như của BHXH. Số tiền chi trả phải được hạch toán riêng theo các chế độ. Tổ chức xét duyệt và chi trả các chế độ BHXH kịp thời đầy đủ đến tận tay từng đối tượng được hưởng. Tăng cường phối hợp với các cấp uỷ Đảng chính quyền thành phố Hà Nội trong việc thanh tra, kiểm tra sử phạt những trường hợp vi phạm về luật lao động, Điều lệ BHXH có các biện pháp ràng buộc các đơn vị sử dụng lao động né tránh không tham gia BHXH. Xét duyệt và thực hiện đúng chế độ, chính sách BHXH tạo nên sự công bằng giữa những người tham gia BHXH, đảm bảo có đóng góp thì mới có hưởng thụ, tăng cường kiểm tra tránh hiện tượng tiêu cực thất thoát nguồn quỹ. 2.4. Công tác thông tin tuyên truyền. Đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền dưới nhiều hình thức đặc biệt mỗi cán bộ chuyên quản phải thực sự là một tuyên truyền viên. Bên cạnh đó phảI tổ chức điều tra thống kê tổng hợp nắm chắc số liệu về đối tượng tham gia BHXH, xem xét giải quyết các vướng mắc của đối tượng một cách thoả đáng về chế độ BHXH. 2.5.Trong công tác cán bộ. Khi sát nhập BHYT vào BHXH thì BHXH quận Thanh Xuân phải nhanh chóng hoàn thiện khâu tổ chức mà trước hết là tổ chức cán bộ. Giữ vững đoàn kết thống nhất trong nội bộ cán bộ trong cơ quan đề cao trách nhiệm tinh thần trách nhiệm của ngành, kiện toàn tổ chức sắp xếp công nhân viên một cách hợp lý, xây dựng và đào tạo đội ngũ cán bộ viên chức có đủ phẩm chất, trình độ chuyên môn nghiệp vụ. 2.6. Việc quản lý sổ BHXH. BHXH quận Thanh Xuân phải thực hiện đúng đầy đủ các quy định của tổng Giám đốc BHXH Việt Nam và BHXH thành phố Hà Nội. - BHXH quận Thanh Xuân cần đầu tư ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý nghiệp vụ, từng bước hoàn thiện và truy cập thông tin trên mạng nhanh chóng chính xác về quá trình đóng BHXH của các doanh nghiệp và người sử dụng lao động. Tổ chức thống kê tổng hợp nắm chắc đối tượng tham gia BHXH xác định được những vấn đề còn vướng mắc, có những biện pháp sử lý kịp thời. Sự nghiệp phát triển của nghành BHXH đã và đang mở ra một tương lai rộng lớn, song cũng không ít khó khăn thách thức đang đặt ra trước mắt, đặc biệt là trong công cuộc đổi mới công nghiệp hoá- hiên đại hoá. Trong những năm tới BHXH quận Thanh Xuân phải đề ra được kế hoạch phát triển cho phù hợp với tinh thần chỉ đạo của BHXH Việt Nam và thành phố Hà Nội, từng bước hoàn thiện cơ chế chính sách BHXH để phục vụ tốt hơn đối tượng và người lao động tham gia BHXH trong quận. KẾT LUẬN Chính sách BHXH là một bộ phận quan trọng của chính sách xã hội của một nước. Trong điều kiện của nền kinh tế thị trường hiện nay BHXH đang trở thành nhu cầu cấp bách và đòi hỏi khách quan của người lao động. BHXH là phương tiện để bảo vệ che chở người lao động khỏi ảnh hưởng trực tiếp của những hạn chế trong cơ chế kinh tế mới và là một trong những nhân tố có ảnh hưởng lớn đến sự tăng trưởng kinh tế và ổn định chính trị xã hội. Các Mác đã nói: “Người hạnh phúc nhất là người đem lại hạnh phúc cho nhiều người nhất”. Tham gia BHXH là biện pháp giúp cho người được bảo hiểm tự lo cho mình. Tự bảo vệ mình tốt nhất, hạn chế đến mức thấp nhất sự phụ thuộc vào các chính sách xã hội, tránh được những khó khăn đột xuất về tài chính. Mặt khác, không may gặp rủi ro, hoạn nạn, góp phần hỗ trợ các chính sách xã hội và Nhà nước nhằm đảm bảo an toàn chung của xã hội, tạo tình cảm ” lá lành đùm lá rách“ khơi dậy truyền thống “thương người như thể thương thân” của dân tộc ta. Thời kỳ đổi mới với những kết quả quan trọng trên mặt trận kinh tế đã tạo tiền đề vững chắc cho những đổi mới tương ứng về chính sách xã hội nói chung và chính sách BHXH nói riêng. Nhằm đảm bảo chỗ dựa tinh thần và vật chất cho người lao động trước những rủi ro: ốm đau, bệnh nghề nghiệp, tai nạn lao động, bệnh nghỉ hưu...BHXH đã nhanh chóng trở thành lĩnh vực quan trọng hàng đầu của hệ thống an sinh xã hội ở nước ta. Bảo hiểm quận thanh Xuân từ khi thành lập đến nay luôn quán triệt phương trâm phục vụ đối tượng tham gia BHXH là cách tốt nhất để phát triển và là phương trâm hành động của mình, đồng thời không ngừng cải tiến các quy trình, thủ tục, nghiêm túc trong kỹ thuật nghiệp vụ đã giúp cơ quan BHXH quận Thanh Xuân đảm bảo đúng và đầy đủ quyền lợi của người tham gia BHXH, góp phần đắc lực phục sự phát triển ổn định kinh tế xã hội trên địa bàn toàn quận nhà. Trong những quy trình mà BHXH quận Thanh Xuân coi trọng thì công tác quản lý thu BHXH được đánh giá là công tác hàng đầu bởi có thu đúng thu đủ thu kịp thời thì mới chi đúng chi đủ 5 chế độ cho người lao động. Ngoài ra công tác quản lý thu BHXH còn có vai trò quan trọng việc góp phần hình thành đảm bảo sự phát triển tăng trưởng quỹ. Để BHXH quận Thanh Xuân hoạt động có hiệu quả, phục vụ tốt hơn nhu cầu về bảo hiểm em đã nghiên cứu đề tài: “Công tác quản lý thu BHXH giai đoạn hiện nay, thực trang và giải pháp “. Trong thời gian thực tập ở cơ quan BHXH quận Thanh Xuân, vì thời gian thực tập chưa dài nên cũng chưa phản ánh hết những mặt mạnh của BHXH quận cũng như những hạn chế, vấn đề nổi cộm trong công tác quản lý thu. Bài viết này cũng chỉ đưa ra những ý kiến và đề xuất nhằn giúp BHXH quận Thanh Xuân có thêm tài liêụ tham khảo nâng cao hiệu quả trong thực hiện chính sách BHXH. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Giáo trình bảo hiểm- nhà xuất bản thống kê năm 2000 2. Giáo trình Luật lao động- nhà xuất bản giáo dục năm 1997 3. Các định chế hướng dẫn kinh doanh bảo hiểm- nhà xuất bản thống kê năm 1998 4. Điều lệ BHXH( ban hành kèm theo nghị định số 12/CP ngày 26/01/1995 của Chính Phủ 5. Giáo trình thanh tra Nhà nước về bảo hiểm- nhà xuất bản thống kê năm 2000 6. Giáo trình quản lý tài chính doanh nghiệp bảo hiểm- nhà xuất bản thống kê năm 2000 7. Giáo trình lý thuyết quản trị kinh doanh - nhà xuất bản khoa học kỹ thuật năm 1999 8. Tạp chí BHXH các số năm 2003 9. Hỏi đáp về chế độ BHXH MỤC LỤC