Chỉ định, kỹ thuật và kết quả cắt mở màng tim qua nội soi lồng ngực

Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004 Nghieân cöùu Y hoïc CHÆ ÑÒNH, KYÕ THUAÄT VAØ KEÁT QUAÛ CAÉT MÔÛ MAØNG TIM QUA NOÄI SOI LOÀNG NGÖÏC Vaên Taàn*, Hoaøng Danh Taán* vaø CS. TOÙM TAÉT Ñaët vaán ñeà: Traøn dòch maøng tim löôïng nhieàu, taùi phaùt, gaây eùp tim laø moät caáp cöùu, caàn can thieäp ngoaïi khoa. Nguyeân nhaân coù nhieàu nhöng moät soá laø do ung thö vuù hay u aùc trung thaát di caên. Môû loàng ngöïc ñeå môû maøng tim trong nhöõng tröôøng hôïp naøy laø moät phaãu thuaät lôùn, bieán chöùng vaø töû vong cao, nhaát laø treân cô ñòa ngöôøi ñang bò khoù thôû naëng vaø suy kieät. Noäi soi loàng ngöïc ñeå môû maøng tim laø moät phaãu thuaät can thieäp toái thieåu, maø vaãn ñaït ñöôïc hieäu quaû nhö moå hôû. Muïc tieâu: Löôïng giaù veà chæ ñònh, thöïc hieän vaø theo doõi keát quaû caét môû maøng tim qua noäi soi loàng ngöïc. Ñoái töôïng: Nhöõng beänh nhaân bò traøn dòch maøng tim do ung thö di caên, eùp tim, taùi phaùt nhieàu laàn sau khi choïc huùt ñeán ñieàu trò taïi BV Bình Daân töø 1997 ñeán heát naêm 2000. Phöông phaùp: Noäi soi loàng ngöïc traùi, vôùi heä thoáng maùy soi ñeå moå caùc boä phaän trong oå buïng nhöng vôùi trocar loàng ngöïc. Beänh nhaân naèm nghieâng phaûi 3/4, ñaàu cao vaø gaây meâ NKQ. Xeû da 1 phaân treân ñöôøng naùch tröôùc, soi loâng ngöïc leân TV: tim lôùn, baát ñoäng ví traøn dòch nhieàu, caêng, coù theå thaáy maøu xanh vì traøn maùu hay vaøng vì maøng tim daøy, coù nhieàu khoái u di caên ôû maøng phoåi,ø phoåi coù theå dính nhieàu vaøo thaønh ngöïc vaø thöôøng coù traøn dòch maøng phoåi ñi keøm. Raïch da theâm 1 loã thöù 2 vôùi trocar 5 tuøy theo vò trí thuaän tieän do camera höôùng daãn. Thöïc hieän phaãu thuaät hoaëc chæ caàn 1 caây keùo, caét môû maøng tim hoaëc theâm 1 loã thöù 3 vôùi trocar 5, duøng keïp giöõ maøng tim ñeå caét cho deã. Sau khi caét, dòch maøng tìm chaûy thaønh voøi, döôùi aùp suaát cao vaø tim hoaït ñoäng trôû laïi bình thöông. Sinh thieát maøng tim vaø ñaët oáng daãn löu maøng phoåi. Keát quaû: Toång soá TH thöïc hieän: 18. Soá treân goàm coù 15 nöõ, 3 nam, tuoåi trung bình laø 41. 15 TH bò ung thö vuù di caên, 3 TH do u trung thaát di caên. Traøn dòch vaøng chanh hay vaøng ñaäm laø 11 TH, traøn maùu laø 7 TH. Taát caû ñeàu coù CVP > 25 cm OH2. Keát quaû phaãu thuaät: - Töùc thôøi: toát coù 16 TH, töû vong 2 TH. Caû 2 ñeàu bò traøn maùu vaø do u trung thaát di caên cheøn eùp neân caét môû maøng tim khoâng hieäu quaû. - Keát quaû xa, 2 TH tim bò eùp taùi phaùt do böôùu phaùt trieån. Theo doõi cho ñeán nay, tröôøng hôïp soáng ngaén nhaát laø 3 thaùng vaø daøi nhaát laø 42 thaùng, trung bình laø 16 thaùng. Ña soá töû vong do ung thö di caên vaø suy kieät. Baøn luaän: Traøn dòch maøng tim löôïng nhieàu, eùp tim gaây caûn trôû hoaït ñoäng cuûa tim, nhaát laø tim phaûi, caàn phaûi can thieäp caáp cöùu, môû maøng tim giaûi aùp tim ñeå cöùu soáng ngöôøi beänh, baát luaän nguyeân nhaân laø gì. Trong nghieân cöùu cuûa chuùng toâi, haàu heát laø do ung thö di caên, maø ung thö vuù daãn ñaàu. Noäi soi loáng ngöïc ñeå caét môû maøng, giaûi aùp tim trong nhöõng tình huoáng treân keát quaû khoâng khaùc moå hôû. Keát luaän: Caét môû maøng tim trong traøn dòch maøng tim naëng, eùp tim laø phaãu ít xaâm laán, nheï nhaøng, ít bieán chöùng ñöôïc öùng duïng taïi BV Bình Daân ñaõ ñem laïi keát quaû ñieàu trò toát. * BV Bình Daân, TP Hoà Chí Minh. Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004 389 Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004 SUMMARY INDICATIONS, TECHNIQUE AND RESULTS OF PERICARDOTOMY BY VATS FOR CARDIAC TAMPONADE. Vaên Tan, Hoang Danh Tan et al * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 8 * Supplement of No 1 * 2004: 389 - 394 Background: Cardiac tamponade due to pericardial effusion must be drained urgently. There are a lot of etiologies of cardiac tamponade that metastase cancer is one. Conventional pericardotomy is complicated and can cause a lot of consequence, especially for the patients having had respiratory insufficiency and severe debilities. Pericardotomy can be performed easily by VATs in such situations. Purpose: To evaluate the indications, the technique and the results of VATS in the treatment of cardiac tamponade by pericardial effusion. Materials: All patients with cardiac tamponade by effusion due cancer metatase operated by VATS from 1997 to the end of 2000 in our department. Method: Prespective study with long term follow-up. Technique:- We pratice VATS with Olympus laparoscopic equipment and thoracic trocars. - The pericardotomy was performed through the anterior axillary line on the 5th intercostal space. The pericardium was fenestrated 2-3 cms parallel to the phrenic nerve by a sissor through a second trocar under the light of camera placed on the 4th intercostal space. Sometimes, a 3rd trocar is needed to hold the pericardium. All the fluid is evacuated and the heart, liberated. A chest tube is inserted to drain the thoracic cavity. Results: 18 cases of cardiac tamponade by effusion that the pericardium was fenetrated by VATS. There are 15 females and 3 males that the middle age, 41. As etiologies, 15 cardiac effusions by metastase of breast cancer and 3 by invasion of mediastinal neoplasms. The CVP of all cases was over 25 cms OH2. All have had very difficult to breathe. As results, 18 cases get good outcome, 2 died in post-op by inefficace pericardotomy because of cardiac tamponade due to tumor compression. In the long term follow-up, there are 2 cases that the cardiac tamponade recurs by tumor compression. The overall median survival rate was 16 months. Discussion: Cardiac tamponade by effusion is an urgent situation. In our study, almost of them are due to cancer metastase from the breast. VATS, a minimized invasive technique can cure the cardiac tamponade. Conclusion: We apply VATS to perform the pericardotomy since 1996. That may be the first application in Vieât Nam. We hope that the efficacity of VATS in this field is confirmed by our study. ÑAËT VAÁN ÑEÀ Traøn dòch maøng tim-eùp tim (cardiac tamponade) laø do dòch tích luûy nhanh trong xoang maøng tim laøm taêng aùp suaát ôû ñoù. Auøp suaát ñaày tim taêng daàn cho ñeán khi aùp suaát trong xoang maøng tim vaø aùp suaát taâm tröông baèng nhau maø haäu quaû laø löôïng maùu veà nhæ phaûi giaûm. ÔÛ ñieåm naøy, maùu veà vaø ra khoûi tim giaûm, tim phaûi co boùp nhanh vaø maïnh ñeå coù theå buø tröø löông maùu luaân löu. Khi hoaït ñoäng buø tröø yeáu meät, huyeát aùp ñoäng maïch giaûm vaø maùu nuoâi tim vaø nuoâi caùc boä phaän sinh toàn giaûm. Neáu dòch tích luõy nhanh thi khoaûng töø 100 ñeán 200 ml laø ñuû ñeå gaây eùp tim vì maøng tim khoâng duû Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004 390 Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004 Nghieân cöùu Y hoïc thôøi gian ñeå daõn. Khi dòch tích luõy chaäm, maøng tim daõn daàn thì löôïng dòch tích luõy ñuû ñeå eùp tim raát lôùn, leân ñeán caû 1000ml. Traøn dòch-eùp tim laøm cho ngöôøi beänh khoù thôû, meät, ngaát vaø coù khi bò choaùng. Khaùm thaáy ngöôøi beänh lo laéng, naèm khoâng yeân vaø baïc nhöôïc vôùi maïch nhanh nhoû. Tónh maïch coå daõn to, tieáng tim nghe khoù vaø huyeát aùp ñoäng maïch haï (Beck’s triad). Hoäi chöùng coå ñieån pulcus paradoxus laø huyeát aùp ñoäng maïch haï hôn 20mmHg khi ngöôøi beänh thôû vaøo. Chuïp hình loàng ngöïc thaáy boùng tim lôùn, ñieän theá QRS thaáp, ST vaø soùng T baát thöôøng treân taâm ñieän ñoà. Nguyeân nhaân gaây traøn dòch raát nhieàu nhöng traøn dòch gaây eùp tim thì daãn ñaàu laø traøn maùu do toån thöông tim. Traøn dòch maøng tim do ung thö di caên cuõng thöôøng gaëp nhöng traøn ñòch gaây eùp tim thì hieám. Trong nhöõng naêm töø 1996 ñeán nay, chuùng toâi ñaõ nhaän ñieàu trò moät soá tröôøng hôïp traøn dòch maøng tim- eùp tim do ung thö di caên. Traøn dòch-eùp tim ñe doïa maïng soáng cho neân phaûi ñieàu trò caáp cöùu vaø höõu hieäu. Ruùt dòch qua choïc doø xoang maøng tim baèng kim lôùn laø haønh ñoäng caáp cöùu ñaàu tieân, tieáp theo coù theå moå, môû maøng tim ñeå daãn löu dòch. Vì tình traïng beänh nhaân keùm, moät phaãu thuaät lôùn coù theå gaây bieán chöùng vaø töû vong cao. Noäi soi loàng ngöïc ñeå caét môû maøng tim laø phaãu thuaät ít xaâm laán coù theå thöïc hieän nhanh, raát hieäu quaû cho nhöõng tröôøng hôïp caáp cöùu naøy. Muïc tieâu Nghieân cöùu veà chæ ñònh, kyõ thuaät vaø keát quaû caét môû maøng tim qua noäi soi loàng ngöïc ñeå ñieàu trò chöùng traøn dòch maøng tim-eùp tim. Ñoái töôïng Laø nhöõng beänh nhaân bò traøn dòch maøng tim, ñaõ ruùt dòch nhieàu laøn, taùi phaùt gaây eùp tim, ña soá laø töû trung taâm Ung Böôùu thaønh phoá Hoà Chí Minh chuyeån ñeán khoa caáp cöùu beänh vieän Bình Daân. Phöông phaùp Tieàn cöùu, theo doõi laâu daøi. Thieát bò: heä thoáng maùy noäi soi oå buïng vôùi trocar loàng ngöïc. Voâ caûm vaø theá naèm: beänh nhaân naèm nghieâng phaûi (H.1), ñaàu cao hay nöõa ngoài nöõa naèm ñeå cho deå thôû sau khi gaây meâ noäi khí quaûn. Kyõ thuaät: khoan 1 loã 10 ly vaøo loàng ngöïc ôû khoang lieân söôøn 4-5, treân ñöôøng naùch giöõa hay gaàn ñöôøng naùch tröôùc (H.2). Thaùm saùt loàng ngöïc qua camera. Thöôøng thì coù traøn dòch maøng phoåi, cho dòch thoaùt ra heát. Tim vaø maøng tim khoâng di ñoäaâng vì traøn dòch caêng, naèm raát gaàn vôùi thaønh ngöïc. Nhôø camera quan saùt tìm moät choã thuaän lôïi treân thaønh ngöïc ñeå choïc trocar thöù hai 5 ly cho duïng cuï moå. Sau khi choïn vò trí thích hôïp treân maøng tim, thöôøng laø maët tröôùc beân traùi, duøng keùo caét ñoát doïc 1 ñöôøng khoaûng 2-3 phaân theo thaàn kinh hoaønh, caùch thaàn kinh 1 phaân. Dòch maøng tim döôùi aùp suaát cao chaûy ra heát vaø tim ñaäp maïnh. Trong tröôøng hôïp khoù caét maøng tim vì quaù caêng thì coù theå ñuïc theâm 1 loã thöù 3, 5 ly theo höôùng daãn cuûa camera, qua ñoù duøng keïp ñeå giöõ maøng tim cho deã caét môû maøng tim (H.3). Coù theå sinh thieát maøng tim, thaùm saùt laù taïng cuûa maøng tim, phoåi trung thaát vaø sinh thieát, neáu coù chæ ñònh. Huùt saïch dòch trong maøng phoåi, röûa vaø ñaët daãn löu kín. Hoài tónh vaø haäu phaãu: theo doõi caùc daáu hieäu sinh toàn, coù theå giuùp thôû 6 giôø sau moå ñeå cho tim-phoåi hoaït ñoäng bình thöôøng trôû laïi. Neáu khoâng bò bieán chöùng, coù theå cho xuaát vieän 1-2 ngaøy sau. Theo doõi: Taát caû beänh nhaân ñeàu ñöôïc theo doõi cho ñeán khi töû vong. KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU Toång soá beänh nghieân cöùu: 18. Ñaëc ñieåm laâm saøng vaø caän laâm saøng - Tuoåi vaø phaùi Baûng 1: Tuoåi vaø phaùi. Tuoåi Nam Nöõ TS 17-35 1 8 9 36-50 2 5 7 > 50 0 2 2 TS 3 15 18 Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004 391 Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004 - Beänh goác: Baûng 2: Beänh goác Beänh goác Soá TH Ung thö vuù 15 U aùc TT hay phoåi 3 TS 18 Laâm saøng Baûng 3: Laâm saøng Trieäu chöùng Soá TH Khoù thôû naëng 10 Khoù thôû raát naëng 8 Nhòp tim >120 16 Raát meät 18 Tím taùi 16 Tay chaân laïnh 15 Khoâng tónh taùo 9 Choaùng, truïy tim-maïch 6 Baûng 4: Trieäu chöùng thöïc theå Daáu chöùng Soá TH Tam chöùng Beck 18 Pulcus paradoxus 15 Baûng 5: AÙp huyeát tónh maïch trung taâm: CVP/ cm H2O Soá tröôøng hôïp 20 – 30 15 > 30 3 Caän laâm saøng: • Xeùt nghieäm: Baûng 6: Baát thöôøng veà xeùt nghieäm Xeùt nghieäm Soá tröôøng hôïp Hct < 30% 6/18 Baïch caàu > 10.000 13/18 Ureâ maùu > 0.50 5/18 Ñöôøng maùu > 1.4 3/18 • Hình aûnh: Baûng 7: Baát thöôøng veà hình aûnh vaø ñieän ñoà Hình aûnh Soá tröôøng hôïp Boùng tim lôùn 18 (9 TH coù hôi) Traøn dòch maøng phoåi 12 (7 TH caû 2 beân) Sieâu aâm tim coù traøn dòch roõ 18 QRS thaáp vaø ST-T baát thöôøng 18 Ñaõ ñieàu trò: Baûng 8: Ñieàu trò ngoaïi khoa tröôùc khi nhaäp vieän Phöông thöùc ñieàu trò Soâ TH Thôøi gian TB PT Patey 15 3 naêm Moå TS U TT 2 6 thaùng Caét boû u phoái 1 14 thaùng Baûng 9: Ñieàu trò noäi khoa Phöông phaùp Soâ TH Thôøi gian TB Hoùa trò 13 6 thaùng Hoaù tri + xaï trò 3 8 thaùng Noäi khoa/ traøn dòch (maùu, dòch, trôï tim, lôïi tieåu 18 3 thaùng - Beänh khôûi: Baûng 7: Thôøi gian traøn dòch cho ñeán eùp tim Thôøi gian Soá TH Soá laàn huùt dòch TB < 30 ngaøy 12 7 > 30 ngaøy 6 11 Dòch maøng tim: Baûng 8: Löôïng dòch maøng tim Löôïng dòch Soá TH < 500 ml 7 > 500 ml 11 Baûng 9: Tính chaát dòch Tính chaát Soâ TH Dòch maùu 12 (coù vi truøng:1) Dòch muû loaûng 5 (coù vi truøng :2) Dòch traéng duïc 1 (döôõng chaáp) Keát quaû phaãu thuaät: Keát quaû sôùm: Baûng 10: Keát quaû sôùm Keát quaû Soá TH Raát toát 12 Toát 4 Khoâng hieäu quaû 2 TS 18 2 tröôøng hôïp khoâng hieäu quaû laø do khoái u di caên cheøn eùp tim phaûi + traøn dòch maøng tim, sau khi caét môû maøng tim, maëc duø ñaõ heát dòch nhöng tim vaãn bò cheøn eùp. Caû 2 tröôøng hôïp ñeàu bò töû vong sôùm ôû haäu phaãu. - Keát quaû laâu daøi: Nhöõng tröôøng hôïp raát toát laø caùc tröôøng hôïp traøn dòch maøng tim eùp tim laø chính, khoâng bò böôùu di caên cheøn eùp vaø khoâng bò boäi nhieãm do ruùt dòch nhieàu laàn. Trong 16 tröôøng hôïp theo doõi, hieän coøn soáng 7 tröôøng hôïp maø 6 naèm trong nhoùm ung thö vuù vaø 1 laø u aùc tuyeán hung. Taát caû ñeàu ñaõ hoùa trò vaø tieáp tuïc ñieàu Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004 392 Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004 Nghieân cöùu Y hoïc trò duy trì. Thôøi gian theo doõi daøi nhaát laø 35 thaùng vaø ngaén nhaát laø 3 thaùng, trung bình laø 14 thaùng. Trong soá 9 tröôøng hôïp töû vong, coù 2 tröôøng hôïp tim bò cheøn eùp taùi phaùt laø do u lôùn di caên, 7 tröôøng hôïp kia töû vong do suy kieät vì di caên xa. BAØN LUAÄN Traøn dòch maøng tim laø beänh thöôøng gaëp trong noäi-ngoaïi khoa. Nhieàu tröôøng hôïp traøn dòch töï heát sau khi ñieàu trò noäi khoa töø nhöõng beänh nhö nhieãm truøng phoåi, nhieãm sieâu vi, lao, töø suy thaän, suy gan, töø beänh heä thoáng. Moät soá khaùc töø chaán thöông tim gaây traøn maùu, töø nhieãm truøng gaây vieâm muû, töø ung thö di caên thì thöôøng phaûi can thieäp ngoaïi khoa. Traøn dòch gaây cheøn eùp tim, laø tröôøng hôïp phaûi can thieäp caáp cöùu. Traøn dòch maøng tim cheøn eùp tim trong ung thö thöôøng hieám. Tröø tröôøng hôïp traøn dòch maøng tim do ung thö tim ra, traøn dòch maøng tim do ung thö di caên hay do khoái u maøng tim chieám khoaûng 10% caùc traøn dòch maøng tim trong ñoù 85% böôùu di caên ôû maøng tim(1). Haàu heát nhöõng tröôøng hôïp treân laø do ung thö ôû vuù hay ôû phoåi, phaàn coøn laïi laø do ung thö baïch huyeát, melanoma vaø lymphoma lan ñeán. Rieâng veà ung thö maøng tim thì hieám nhöng ngöôøi ta ñaõ baùo caùo nhöõng tröôøng hôïp bò sarcom, teratom aùc vaø mesothelioma. Ñònh beänh, ngoaøi caùc trieäu chöùng laâm saøng, X quang loàng ngöïc, ECG vaø sieâu aâm seõ xaùc ñònh coù traøn dòch maøng tim. Traøn dòch cheøn eùp tim seõ bieåu hieän roõ treân laâm saøng nhö meät naëng do truïy tim maïch, choaùng, khoù thôû naëng neà coøn khaùm thaáy tam chöùng Beck vaø pulcus paradoxus (maïch ñaûo ?). Traøn dòch maøng tim-eùp tim caàn ñöôïc ñieàu trò caáp cöùu maø haønh ñoäng ñaàu tieân laø choïc huùt bôùt dòch trong xoang maøng tim. Choïc huùt laø caàn thieát, vöøa ñeå ñieàu trò caáp cöùu taïm, vöøa ñeå ñònh beänh. Löu yù laø choïc huùt coù theå gaây tai bieán do choïc vaøo tim töø 7 ñeán 20% cho neân phaûi thöïc hieän döôùi höôùng daãn cuûa sieâu aâm vaø kieåm tra cuûa ECG(2,3) (H.4). Vì traøn dòch do ung thö thöôøng taùi phaùt cho neân phaûi choïc huùt nhieàu laàn do ñoù, nguy cô bieán chöùng raát cao neân, tröôùc ñaây, ngöôøi ta thöôøng moå ñeå môû roäng maøng tim maø chuùng toâi ñaõ thöïc hieän töø nhieàu naêm tröôùc(4), (H.5). Daàu môû nhoû vaø coù theå chæ gaây teâ nhöng nguy cô phaãu thuaät khaù cao cho neân sau 1997, chuùng toâi ñaõ môû maøng trong nhöõng tröôøng hôïp naøy qua noäi soi loàng ngöïc vaø roõ raøng ñaõ thaâu löôïm ñöôïc keát quaû toát. Ngoaøi giaûi aùp cheøn eùp tim haàu nhö vónh vieãn, noäi soi coøn giuùp nhìn ñaïi theå loáng ngöïc töø beân trong goàm maøng phoåi, phoåi, maøng tim vaø tim. Ngoaøi ra, neáu caàn thì coù theå sinh thieát ñeå ñònh beänh. Kyõ thuaät naøy ñöôïc caùc taùc giaû chaâu Aaâu coâng boá töø naêm 1993(5). Ñeå ngöøa taùi phaùt, coù taùc giaû(6) ñeà nghò cho hoùa chaát ñieàu trò ung thö hay tetracycline vaø xoang maøng phoåi vaø maøng tim, nhöng löu yù laø neáu ngöôøi beänh soáng laâu coù theå bò vieâm xô maøng tim-eùp tim (constrictive pericarditis). Keát quaû cho thaáy môû roäng maøng tim ñeå giaûi aùp tim qua noäi soi loàng ngöïc raát hieäu quaû vôùi tæ leä taùi phaùt raát hieám tröø tröôøng hôïp do böôùu cheøn eùp. Chuùng toâi cuõng chöa gaëp tröôøng traøn dòch maøng tim taùi phaùt coù vaùch ngaên. Rieâng veà hoäi chöùng sau môû maøng tim, chuùng toâi coù gaëp 3 tröôøng hôïp (3/18) sau moå 2 tuaàn. Ngöôøi beänh trôû laïi nhaäp vieän vôùi hoäi chöùng khoù thôû, ñau töùc ngöïc, khoù chòu nhö loàng ngöïc bò eùp, ho khan, soát cao vaø meät laû. Chuïp hình ngöïc thaáy coø traøn dòch maøng phoåi löôïng ít, boùng tim khoâng lôùn. Taát caû ñeàu khoûi sau 5 ngaøy ñieàu trò baèng thuoác choáng vieâm vaø khaùng sinh. TOÙM TAÉT VAØ KEÁT LUAÄN Traøn dòch maøng tim-eùp tim do ung thö di caên, tuy hieám nhöng coù theå gaëp ôû khoa caáp cöùu loàng ngöïc- tim maïch. Trong thôøi gian 3 naêm (1997-2000), chuùng toâi ñaõ gaëp 18 tröôøng hôïp maø ña soá laø do ung thö vuù ñaõ moå, taùi phaùt, di caên. Ñònh beänh khoâng khoù nhôø beänh caûnh laâm saøng roõ. Ñieàu trò goàm choïc huùt, giaûi aùp tim taïm vaø chuaån bò môû maøng tim qua noäi soi loàng ngöïc caáp cöùu. Keát quaû ñieàu trò khaù toát, ñaëc bieät khoâng gaây ra bieán chöùng naëng. Taát caû beänh nhaân ñöôïc theo doõi vaø chöa thaáy tröôøng hôïp naøo taùi phaùt gaây eùp tim do traøn dòch. Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004 393 Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004 Nhö vaäy, caét môû maøng tim qua noäi soi loàng ngöïc laø phöông phaùp phaãu thuaät ít xaâm laán, bình yeân coù theå öùng duïng ñeå ñieàu tri coù hieäu quaû trong traøn dòch maøng-eùp tim. 3- Susini C et al: Percutaneous pericardiocentesis versus subxiphoid pericardiotomy in cardiac tamponade due to postoperative pericardial effusion. J cardiothoracic vas anesth, 7:178, 1993. 4- Vaên Taàn vaø CS: Ñöôøøng moå giöõa cho vieâm muû maøng tim- eùp tim. SHKHKT BV Bình Daân, soá 2+3, 1983. Tr 81. 5- Inderbitz R et al: Pericardial biopsy and fenestration. Eur Heart J, 74:135-137,1993. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1- Douglas Jr JM: The Pericardium. Surgery of the chest. Sabiston & Spencer, 6th Edit, 1995. P 1365- 6- Robinson NA et al: Intrapleural doxycycline control of malignant pleural effusions. Ann Thorac Surg, 55:1115, 1993. 2- Kirkland ll et al: Pericardiocentesis. Crit care Clin 8:699, 1992. Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004 394