Bài giảng Thiết kế hệ thống thương mại điện tử

Thiết kế hệ thống Thương mại điện tử Bộ môn TMĐT Khoa HTTTKT và TMĐT DHTM_TMU Tài liệu  Tài liệu tham khảo Cuốn Developing e-Commerce Systems Nhà xuất bản Prentice Hall, 2001 Tác giả Jim Carter; Chương 10,11,12 2 DHTM_TMU Giới thiệu  Quá trình phát triển HT TMĐT: Từ khái niệm tới sản phẩm cụ thể: – Giai đoạn phân tích: xác định “Cái gì” và “ở đâu” – Giai đoạn thiết kế: thêm “như thế nào” (How) vào “cái gì” (what) và “ở đâu” (where) của quá trình phân tích  Thiết kế là quá trình phác thảo các mô hình, các giải pháp và đưa ra các thông số/đặc tính kỹ thuật chi tiết của các giải pháp nhằm đáp ứng các yêu cầu đã xác định 3 DHTM_TMU Nội dung  Thiết kế tổng thể (high-level design)  Thiết kế chi tiết hệ thống TMĐT  Thiết kế kỹ thuật và xây dựng hệ thống TMĐT 4 DHTM_TMU THIẾT KẾ TỔNG THỂ  Khái niệm – Thiết kế tổng thể là việc xây dựng kế hoạch cho toàn bộ quá trình thiết kế hệ thống 5 DHTM_TMU  Thiết kế dựa trên các kết quả phân tích – Thiết kế cần đảm bảo đáp ứng những yêu cầu quan trọng nhất cho hệ thống được chỉ ra trong phần phân tích Thiết kế tổng thể 6 DHTM_TMU Thiết kế tổng thể Thiết kế định hướng đối tượng: – Thiết kế hướng đối tượng – Có nhiều quan điểm  Theo Rumbaugh  Theo Jacobson  Theo Norman 7 DHTM_TMU Thiết kế định hướng đối tượng  Bắt đầu bằng việc điều chỉnh các giới hạn hệ thống – Với các ứng dụng TMĐT, nó không khả thi để đáp ứng mọi yêu cầu có thể cùng một lúc. 8 DHTM_TMU Thiết kế tổng thể  Thiết kế tổng thể giao dịch TMĐT  Bao gồm: – Thiết kế phần ngoài (front-end) của hệ thống – Thiết kế phần trong (back-end) của hệ thống 9 DHTM_TMU 10 DHTM_TMU Thiết kế tổng thể  Thiết kế phần ngoài (front-end) của hệ thống TMĐT  Mục tiêu cơ bản đối với website TMĐT – Khuyến khích khách hàng ghé thăm website và cuối cùng là thực hiện việc mua hàng hoá dịch vụ 11 DHTM_TMU Khuyến khích khách hàng ghé thăm website Thông tin về tổ chức Trang chủ của tổ chức Tìm kiếm sản phẩm Giúp khách hàng xác định nhu cầu Tìm kiếm nâng cao Liệt kê danh mục sản phẩm Những lần mua hàng trước Hỗ trợ về sản phẩm cho khách hàng Thông tin về sản phẩm Chuyển các sản phẩm đã được lựa chọn vào “giỏ hàng”, tiếp tục quá trình mua hàng hoặc chuyển sang giai đoạn thanh toán 12 DHTM_TMU Thiết kế trang chủ  Tạo thiện cảm đối với người sử dụng  Cung cấp thông tin liên quan đến tổ chức  Cung cấp chức năng truy cập vào các thành phần chính của hệ thống  Cung cấp chức năng tìm kiếm thông tin trên hệ thống 13 DHTM_TMU Thiết kế tổng thể  Thiết kế phần trong (back-end) của hệ thống – Các thoả thuận liên quan tới giao dịch – Quá trình thực hiện các giao dịch 14 DHTM_TMU 15 DHTM_TMU Xác nhận/điều chỉnh sản phẩm trong “giỏ hàng” Xác định cách thức vận chuyển Lấy thông tin bán - Lấy thông tin KH (KH đã đăng ký) - Khách hàng mới – Đăng ký - Yêu cầu đăng ký Lấy thông tin bán - Nếu cần thay đổi Xác nhận hoặc nhận thông tin hoá đơn Dùng tham chiếu khách hàng để phục vụ tốt hơn Lấy thông tin chi tiết thẻ tín dụng, đối chiếu với giá trị hàng trong giỏ để thanh toán Xin phép khách hàng để gửi “chào hàng đặc biệt” (trong tương lai) “Đăng ký/cập nhật thông tin khách hàng cho lần mua hàng sau” Tính toán chiết khấu, vận chuyển, thuế và tổng tiền và yêu cầu khách hàng xác nhận đơn hàng Xử lý và xác nhận đơn hàng cho khách 16 DHTM_TMU Những lưu ý khi thiết kế  Cung cấp những lựa chọn để khách hàng quay trở lại  Bảo mật máy chủ  Thu thập thông tin  Đảm bảo tính riêng tư  Quản lý khách hàng  Sự nhất quán trong thiết kế 17 DHTM_TMU THIẾT KẾ CHI TIẾT HỆ THỐNG  Các nguyên tắc chung  Thiết kế theo phân đoạn  Thiết kế tương tác  Sử dụng nguyên mẫu giao diện  Triển khai ứng dụng trong tổ chức 18 DHTM_TMU Các nguyên tắc chung  Nguyên tắc TK hộp thoại của ISO 9241-10  Nguyên tắc TK giao diện người dùng đa ph/tiện ISO 14915-1 19 DHTM_TMU Thiết kế theo phân đoạn – Thiết kế phương tiện truyền thông – Sử dụng minh họa trong trình diễn – Các nguyên tắc trong thiết kế trình diễn – Điều khiển và liên kết – Kết hợp trình diễn 20 DHTM_TMU Thiết kế tương tác  Nội dung cơ bản – Thiết kế tương tác chi tiết – Thiết kế các mặc định – Thiết kế kịch bản – Thiết kế hộp thoại – Thiết kế để thành công 21 DHTM_TMU Thiết kế tương tác chi tiết Máy tính kết xuất nội dung để cảnh báo người dùng khi nó sẵn sàng tương tác Người dùng nhập liệu nhờ nhận biết các nội dung của máy tính Máy tính lưu kết quả của quá trình xử lý trong bộ nhớ dài hạn của nó Người dùng xử lý nội dung và quyết định hành động tiếp theo Máy tính xử lý dữ liệu được đưa vào và quyết định hoạt động tiếp theo Người dùng lưu quyết định và nội dung vào trí nhớ Máy tính nhập nội dung và các hoạt động điều khiển từ người dùng Người dùng kết xuất nội dung và các hoạt động điều khiển tới máy tính 22 DHTM_T U Thiết kế các mặc định và kịch bản – Thiết kế các mặc định – Thiết kế kịch bản 23 DHTM_TMU Sử dụng nguyên mẫu giao diện – Nguyên mẫu là các công cụ hữu ích để trợ giúp nhà thiết kế và người dùng giao tiếp và ước lượng các thiết kế có thể. 24 DHTM_TMU THIẾT KẾ KỸ THUẬT VÀ XÂY DỰNG HỆ THỐNG TMĐT  Khái niệm  Triển khai thiết kế kỹ thuật  Xây dựng hệ thống TMĐT  Triển khai ứng dụng trong tổ chức 25 DHTM_TMU Khái niệm – Thiết kế kỹ thuật là một cách nhìn tổng quan về phạm vi các vấn đề kỹ thuật cần phải giải quyết để xây dựng thành công một hệ thống TMĐT. 26 DHTM_TMU Nội dung cơ bản – Mô hình máy khách/chủ trong TMĐT – Thiết kế kỹ thuật – Xây dựng hệ thống – Triển khai ứng dụng vào tổ chức 27 DHTM_TMU Mô hình máy khách/chủ trong TMĐT 28 DHTM_TMU Mô hình máy khách/chủ trong TMĐT – Vấn đề hệ điều hành:  Người dùng có thể không thể vận hành một hệ thống TMĐT trên một nền có sẵn đối với họ; hoặc có thể nhận thấy sự khác biệt trong sử dụng một hệ thống TMĐT khi di chuyển giữa các nền. 29 DHTM_TMU Mô hình máy khách/chủ trong TMĐT – Máy khách thương mại điện tử: Các trình duyệt Web và phần lớn các chương trình khách Internet 30 DHTM_TMU Mô hình máy khách/chủ trong TMĐT – Máy chủ thương mại điện tử: Một tổ chức có thể lựa chọn platform nền sao cho phục vụ tốt nhất các yêu cầu của tổ chức đối với máy chủ Web thương mại 31 DHTM_TMU Thiết kế kỹ thuật Thiết kế triển khai phương tiện và các đối tượng:  Thiết kế kỹ thuật cần đủ mức độ chi tiết  Đạt được mức “nhìn và cảm nhận”  Các thành phần của thiết kế tương tác như thế nào.  Các loại đối tượng phương tiện khác nhau sử dụng các cách tiếp cận khác nhau để đạt được cảm quan. 32 DHTM_TMU Thiết kế kỹ thuật – Thiết kế các xử lý tính toán – Thiết kế cơ sở dữ liệu 33 DHTM_TMU Thiết kế kỹ thuật – Thiết kế truyền thông 34 DHTM_TMU Xây dựng hệ thống – Tích hợp, kết nối với hệ thống sẵn có – Các ngôn ngữ lập trình 35 DHTM_TMU Xây dựng hệ thống – Xây dựng PM với sự trợ giúp của máy tính (CASE - Computer Aided Software Engineering) được sử dụng nhằm phát triển tốt các hệ thống 36 DHTM_TMU Xây dựng hệ thống – Các bộ công cụ – Các vấn đề cần chú ý khi xây dựng hệ thống:  Các lựa chọn được xem xét cho việc xây dựng và lưu trú (hosting) một hệ thống TMĐT.  Có nhiều cơ hội để tìm kiếm được sự trợ giúp trong phát triển hệ thống. 37 DHTM_TMU Các phương án xây dựng hệ thống Các vấn đề chính Mô tả với website cơ bản Tính phức tạp Thấp Chi phí Khoảng 3-5 triệu tùy theo đơn đặt hàng Công nghệ HTML (sử dụng để phát triển các trang Web liên kết) Kỹ năng phát triển Bất kỳ ai sử dụng được Word Processor đều có thể tạo lập trang Web Sử dụng Quảng cáo, xuất bản thông tin Tương tác Không, người dùng chỉ có thể lướt các trang và liên kết Khả năng kết hợp Thấp và đắt, do thông tin là một phần của các trang Web cá biệt Hiệu lực Thấp Lợi thế cạnh tranh Có thể không có khi khách hàng nhận thấy Website làm được quá ít điều cho họ, chỉ có ích cho việc thông tin khách hàng tiềm năng về sự tồn tại của tổ chức 38 DHTM_TMU Các phương án Các vấn đề chính Mô tả website tương tác yêu cầu Tính phức tạp Trung bình Chi phí Từ 5-10 triệu tùy theo đơn đặt hàng Công nghệ HTML và các dạng ngôn ngữ lập trình cho người dùng để thực hiện các yêu cầu/đơn đặt hàng; thông tin trong các mẫu sau đó được tổ chức xử lý tách biệt Kỹ năng phát triển Yêu cầu kỹ năng lập trình cơ bản Sử dụng Cho phép người dùng đưa các yêu cầu đơn giản Tương tác Thấp, người dùng chỉ tương tác được với các chương trình được bổ sung thêm vào các trang Web, người dùng không tương tác được với dữ liệu. Khả năng kết hợp Thấp và đắt, do thông tin là một phần của các trang Web cá biệt Hiệu lực Trung bình-thấp Lợi thế cạnh tranh Có ích cho việc thông tin khách hàng tiềm năng về sự tồn tại của tổ chức, phụ thuộc lớn vào sản phẩm, dịch vụ độc đáo hay không 39 DHTM_TMU Các phương án Các vấn đề chính Mô tả website tương tác có CSDL Tính phức tạp Cao Chi phí Hàng chục đến hàng trăm triệu với phương án theo đơn đặt hàng Công nghệ HTML và các dạng ngôn ngữ lập trình, cơ sở dữ liệu Kỹ năng phát triển Yêu cầu kỹ năng lập trình chuyên nghiệp Sử dụng Có thể hoạt động như một phòng ban hoặc chi nhánh của một tổ chức, có thể hình thành cơ sở của một tổ chức mới Tương tác Cao đối với bên ngoài, người dùng tương tác với thông tin bên trong ứng dụng; thấp đối với bên trong, ứng dụng không tương tác được với các hệ thống khác trong tổ chức. Khả năng kết hợp Cao, do thông tin là một phần của cơ sở dữ liệu Hiệu lực Cao ở một cấp ứng dụng Lợi thế cạnh tranh Phần lớn các lợi thế cạnh tranh có thể triển khai được ở hệ thống vặn chìa khóa cải biến hoặc một hệ thống theo đơn đặt hàng thuộc loại này. 40 DHTM_TMU Các phương án Các vấn đề chính Mô tả webstie TMĐT Tính phức tạp Rất cao Chi phí Hàng tỉ đến hàng chục tỉ đối với phương án theo đơn đặt hàng Công nghệ HTML và các dạng ngôn ngữ lập trình, cơ sở dữ liệu, thêm giao diện bổ sung. Ghi chú: Có thể rẻ hơn nếu thay thế các hệ thống đang tồn tại bằng việc phát triển một hệ thống TMĐT hơn là tương tác với một số hệ thống đang tồn tại nào đó, đặc biệt là với các hệ thống được mua/ thuê hàm chứa các công nghệ riêng. Kỹ năng phát triển Tích hợp (hơn là thay thế) đòi hỏi kỹ năng lập trình và hiểu biết các hệ thống đang tồn lại rất cao, việc thay thế đòi hỏi kỹ năng lập trình cao Sử dụng Tích hợp đầy đủ trong một tổ chức đang tồn tại Tương tác Rất cao đối với bên ngoài, người dùng tương tác với thông tin bên trong ứng dụng; cao đối với bên trong, ứng dụng tương tác hoặc thay thế các hệ thống khác trong tổ chức. Khả năng kết hợp Rất cao, tất cả do thông tin là một phần của cơ sở dữ liệu Hiệu lực Rất cao trong mức dộ tổ chức 41 DHTM_TMU Triển khai ứng dụng trong tổ chức – Khả năng tự thiết kế và xây dựng kỹ thuật của các tổ chức là khác nhau. – Một vài nhân tố cần tính đến:  Kinh nghiệm phát triển TMĐT  Kinh nghiệm về phát triển Website  Số lượng các kỹ thuật mới nhất  Kinh nghiệm/đào tạo trong lập trình hướng đối tượng 42 DHTM_TMU