Bài giảng Khảo sát đầu thai nhi siêu âm tầm soát quý 2 và 3

Khảo sát Đầu thai nhi Siêu âm Tầm soát Quý 2 và 3 Michel COLLET Giáo sư Danh dự Đại học Y và Nghiên cứu Y học T/P Brest , Đại học Miền Tây Bretagne (CH Pháp) • 5 mục khảo sát hình thái bắt buộc – Hộp sọ – Các não thất bên – Đường giữa – Hiện diện và cấu trúc của vách trong suốt – Hố sau và tiểu não Hội đồng Quốc gia về Siêu âm Sản khoa và Thai nhi (CNEOF - 7/2016) Hội đồng Quốc gia về Siêu âm Sản khoa và Thai nhi (CNEOF - 7/2016) • Khuyến cáo về hình ảnh khảo sát 3 mặt cắt Đường kính lưỡng đỉnh Chu vi đầu Hố sau Cấu trúc não trên siêu âm Quý 2 và 3 • Khảo sát hệ thống : – Bờ viền hộp sọ – Các yếu tố của đường giữa – Hệ thống não thất – Nhu mô não – Khảo sát các rãnh não (sự hình thành các hồi não) • Mặt cắt ngang, trán và dọc giữa Các mặt cắt ngang Mặt cắt não ngang VL 1 1 2 2 3 3 4 4 5 5 Tập hợp các mặt cắt 3 và 4 Ligne médiane Hố sau Điểm giao cắt não thất Quét ngang từ trên xuống Trên não thất Mái trên não thất bên Đường giữa Vách trong suốt; Đồi thị; điểm giao não thất; rãnh Sylvius Mặt cắt hiện nay được khuyến cáo để đo đạc đường kính lưỡng đỉnh và chu vi đầu 1 : Vách trong suốt 2 : Điểm giao não thất 3 : Rãnh Sylvius T : Đồi thị Mũi tên màu đỏ : não thất 3 1 2 3 T T • 5 cấu trúc phải được nhận dạng – Cấu trúc phía trước (Vòng tròn màu vàng) – Đồi thị và não thất 3 (Hình chữ nhật màu đỏ) – Não thất bên (1) – Rãnh Sylvius (2) 1 2 Mặt cắt ngang Cấu trúc phía trước CS CHÚ Ý 3 đường Hình ảnh « 3 đường kẻ » Khoang vách Hình ảnh hình chữ nhật không phản âm Cấu trúc phía trước Nhận dạng rõ nét Không thể nhận dạng ( Bất sản thể chai hoàn toàn) 1 : Tình trạng bất thường ở các não thất bên CS 1 ? Đồi thị và não thất 3 T T T T T : Đồi thị : cấu tạo hình tam giác với đường đáy chính giữa Mũi tên đỏ : não thất 3 (Hình ảnh tròn không phản âm giữa hai đồi thị) Đo đạc Não thất bên 20 SA 28 SA Đo đạc được thực hiện : đo bờ trong não thất bên từ rãnh đỉnh - chẩm (mũi tên đỏ) Rãnh ít rõ nét vào quý 2 Hiện rõ sau tuần 28 (SA) Giá trị bình thường < 10 mm 1 2 1: Nhĩ thất 2 : Đám rối màng mạch Sự khép dần của rãnh Sylvius Guibaud , UOG 2008 ; 32 : 50-60 Pierre Droullé - 1976 - Tuổi thai - Bất thường hình thành hồi não • Mặt cắt hố sau Mặt cắt ngang vách trong suốt - tiểu não Mặt cắt phải đi qua não thất 4 và khoang vách trong suốt (1) 1 Hội đồng Quốc gia về Siêu âm Sản khoa và Thai nhi (CNEOF - 7/2016) • Mặt cắt đi qua não thất 4 – Hình tam giác của não thất 4 – Thùy nhộng, phản âm dày hơn so với các bán cầu – Các bán cầu tiểu não xuất hiện lồi rõ nét ở phần sau – Bể lớn không phản âm • Với sự tồn tại túi Blake – 1 vách mỏng trước-sau bên • Bể lớn được đo đạc ở mặt cắt này Mặt cắt ngang VTS - tiểu não Hố sau : mặt cắt ngang 1 : Cuống não 2 : Não thất 4 3 : Thùy nhộng 4 : Hai bán cầu tiểu não 5 : Bể lớn 6 : Vách trong suốt 5 1 2 3 4 4 6 Đường kính trước sau bình thường của bể lớn ≤ 10 mm (Khoảng cách giữa thùy nhộng – nền chẩm phía sau) Mặt cắt trán Trước Giữa Sau Mặt cắt trán trước CS Nhận ra các thành phần của cấu trúc trước - Vách trong suốt (1) - Đồi thị (T) - Phần gối của thể chai (mũi tên) - Sừng trán (4) - Rãnh liên bán cầu (2) 1 T T 2 4 4 Mặt cắt trán trước Quý 2 Quý 3 Rãnh liên bán cầu ( ) và rãnh Sylvius ( ) Đánh giá tốt nhất về sự hình thành hồi não vào quý 3 1 1 : Xuất hiện rãnh mép - chai Mặt cắt ngang Mặt cắt trán giữa Mặt cắt trán giữa Không cần thiết vì các cấu trúc đã được nhận dạng qua mặt cắt ngang T T T T T : Đồi thị Mũi tên đỏ : não thất 3 Mặt cắt trán sau Mặt cắt dọc giữa Mặt cắt ngang Không cần thiết : các cấu trúc này đã được nhận dạng qua mặt cắt ngang và mặt cắt dọc giữa Mặt cắt dọc giữa Tiêu chuẩn chất lượng - Nhận ra các xương riêng của mũi (1) - Toàn bộ thể chai (2) - vách trong suốt và vách vergae (3) - Thùy nhộng tăng âm (4) 1 2 3 4 Mặt cắt dọc giữa 1 2 3 4 24 SA 1: Miệng 2 : Gối 3 : Thân 4: Lồi 1 : Thể chai Bề dày : 2 mm Chiều dài : 23 - 27mm (22 - 24 tuần) 40 - 45mm (32 - 35 tuần) 2 : Vách trong suốt 3 : vách vergae về phía sau 1 2 3 Mặt cắt dọc giữa của hố sau 1 1 2 3 5 1 : Thùy nhộng 2 : Bể lớn 3 : Não thất 4 4 : Phần nhô lên 5 : Nền chẩm 4 1 1 : Thùy nhộng 2 : Bể lớn 3 : Não thất 4 4 : Phần nhô lên 5 : Nền chẩm 6 : Bán cầu tiểu não 7 : Vách trong suốt 4 Khảo sát Hố sau 4 3 1 6 6 7 2 5 Mặt cắt ngang 1 2 3 5 Mặt cắt dọc giữa 4 Các mặt cắt cận dọc giữa T P 24 SA Dãn não thất sẽ được tầm soát ở mặt cắt ngang Qua đo đạc não thất bên Không khuyến cáo trong tầm soát Để Kết Luận • Các mặt cắt ngang theo khuyến cáo cho phép đáp ứng các mục tiêu của siêu âm tầm soát - Khảo sát hộp sọ - Đường giữa - Hiện diện và cấu trúc của vách trong suốt - Khảo sát não thất bên - Khảo sát hố sau và tiểu não Để Kết Luận • Mặt cắt trán trước có thể cho phép đánh giá tốt nhất về hình thành các hồi não trong lần siêu âm quý 3 Để Kết Luận • Mặt cắt dọc giữa phải được thực hiện khi khảo sát ảnh bên của mặt thai nhi 1 2 3 1 : Thể chai một cách bao quát 2 : Vách trong suốt 3 : Thùy nhộng Bệnh lý của đường giữa Không có ách và thể chai 1 Dãn não thất Bất sản vách Bất sản thể chai Méo mó đường rãnh liên bán cầu 1 :Não thất bên Mặt trong phẳng (mũi tên trắng) Sừng trán hẹp (mũi tên màu đỏ) Bệnh lý của đường giữa Phình tĩnh mạch Galen Nang đường giữa un nang 10 mm Nang đám rối màng mạch Nang não thất sừng trán 1 2 Hình ảnh dạng vợt 1 : Phình mạch 2 :Xoang dẫn lưu 1 2 Bất thường ở hố sau Dandy Walker s Nang Dính trám não (RS) Bể lớn không nhìn thấy Nang K Chân thành cám ơn sự theo dõi của quý vị !