Tài liệu Kỹ thuật tạo hình màng nhĩ đặt dưới trong ống tai qua nội soi: KỸ THUẬT TẠO HÌNH MÀNG NHĨ
ĐẶT DƯỚI TRONG ỐNG TAI QUA NỘI SOI
Nguyễn Hoàng Nam*, Nguyễn Hữu Khôi*
TÓM TẮT
Mục tiêu: giới thiệu kỹ thuật tạo hình màng nhĩ đặt dưới có tạo vạt da ống tai màng nhĩ trong ống tai
qua nội soi: ONS, dụng cụ và cách thực hiện.
Phương pháp nghiên cứu: mô tả hàng loạt ca.
Kết quả: ONS 0o 4mm, 2 que nhọn (thẳng và cong), dao tròn 45o 2mm, que bóc tách và kẹp vi phẫu
thẳng, nên mổ theo trình tự và đặt mảnh ghép trước khi đặt gelfoam.
ết luậnK : kỹ thuật tạo hình màng nhĩ đặt dưới qua nội soi là một PT không cần dụng cụ đặc biệt,
các thao tác mổ đơn giản và dễ thực hiện.
Từ khoá: Tạo hình màng nhĩ, Ống nội soi.
SUMMARY
ENDOSCOPIC UNDERLAY TRANSCANAL MYRINGOPLASTY
Nguyen Hoang Nam, Nguyen Huu Khoi
* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 9 * Supplement of No 1 * 2005: 120 – 124
Objective: to introduce endoscopic underlay transcanal Myringoplasty: e...
5 trang |
Chia sẻ: Đình Chiến | Ngày: 05/07/2023 | Lượt xem: 170 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem nội dung tài liệu Kỹ thuật tạo hình màng nhĩ đặt dưới trong ống tai qua nội soi, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
KYÕ THUAÄT TAÏO HÌNH MAØNG NHÓ
ÑAËT DÖÔÙI TRONG OÁNG TAI QUA NOÄI SOI
Nguyeãn Hoaøng Nam*, Nguyeãn Höõu Khoâi*
TOÙM TAÉT
Muïc tieâu: giôùi thieäu kyõ thuaät taïo hình maøng nhó ñaët döôùi coù taïo vaït da oáng tai maøng nhó trong oáng tai
qua noäi soi: ONS, duïng cuï vaø caùch thöïc hieän.
Phöông phaùp nghieân cöùu: moâ taû haøng loaït ca.
Keát quaû: ONS 0o 4mm, 2 que nhoïn (thaúng vaø cong), dao troøn 45o 2mm, que boùc taùch vaø keïp vi phaãu
thaúng, neân moå theo trình töï vaø ñaët maûnh gheùp tröôùc khi ñaët gelfoam.
eát luaänK : kyõ thuaät taïo hình maøng nhó ñaët döôùi qua noäi soi laø moät PT khoâng caàn duïng cuï ñaëc bieät,
caùc thao taùc moå ñôn giaûn vaø deã thöïc hieän.
Töø khoaù: Taïo hình maøng nhó, OÁng noäi soi.
SUMMARY
ENDOSCOPIC UNDERLAY TRANSCANAL MYRINGOPLASTY
Nguyen Hoang Nam, Nguyen Huu Khoi
* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 9 * Supplement of No 1 * 2005: 120 – 124
Objective: to introduce endoscopic underlay transcanal Myringoplasty: endoscopes, instruments,
how to do it.
Study design: descriptive study as case series.
Results: an endoscope 0o 4mm, two needeles (light curved and curved), a round knief 45o 2mm, a
micro elevator and a straight micro earfroceps, following the planned surgery, and inserting a graft before
gelfoam.
Conclusion: endoscopic underlay transcanal Myringoplasty is simple without especial intrusments.
Key words: Myringoplasty, Endoscope.
ÑAËT VAÁN ÑEÀ
Ñöôøng moå trong tai giuùp haäu phaãu nheï nhaøng
ñoái vôùi caû thaày thuoác vaø beänh nhaân, hôn nöõa noù
khoâng laøm maát caûm giaùc sau tai, tuy nhieân ñöôøng moå
trong tai thöôøng caûn trôû taàm nhìn cuûa PTV, ñaëc bieät
neáu oáng tai ngoaøi cong. Do ñoù ñöôøng moå trong tai
thöôøng khoâng ñöôïc choïn3 ngay caû vôùi PTV nhieàu
kinh nghieäm hoaëc phaûi coù nhöõng tieâu chuaån roõ raøng5.
Vôùi khaê naêng tieáp caän muïc tieâu ONS giuùp PTV loaïi boû
ñöôøng raïch sau tai cuõng nhö tröôùc tai maø vaãn quan
saùt roõ toaøn boä maøng nhó thaäm chí quan saùt hoøm nhó
roõ hôn so vôùi khi moå döôùi KHV baèng ñöôøng sau tai
hoaëc tröôùc tai ví nhö ONS giuùp nhìn raát roõ ngaùch
maët, khôùp ñe ñaïp, xoang nhó, vuøng loã voøi, eo nhó ....
THMN qua NS ñaõ ñöôïc coâng boá nhieàu treân theá giôùi2,3,
tuy nhieân kyõ thuaät ñaët döôùi coù taïo vaït chöa vaãn chöa
thaáy coù coâng trình nghieân cöùu. Sau khi ñaõ baùo caùo keát
quaû4, chuùng toâi thöïc hieân ñeà taøi naøy vôùi muïc tieâu laø
giôùi thieäu chi tieát kyõ thuaät naøy, cuï theå laø choïn löïa
ONS, duïng cuï vi phaãu tai vaø caùch thöïc hieän phaãu
thuaät nhaèm giuùp caùc ñoàng nghieäp coù theå thöïc hieän
PT naøy taïi caùc cô sôû cuûa mình.
* Boä moân TMH ÑH YD Tp. HCM
120
Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005
PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU
Thieát keá nghieân cöùu
Moâ taû, daïng haøng loaït ca.
Ñoái töôïng nghieân cöùu
Thuûng nhó ñôn thuaàn maïn tính ôû ngöôøi lôùn coù
nhöõng tieâu chuaån sau:
Tieâu chuaån noäi soi
Coù ñaày ñuû caùc tieâu chuaån sau:
- Coù loã thuûng >2mm ôû maøng caêng. Neáu thuûng
nhó sau chaán thöông hoaëc ñaët oáng thoâng hoøm nhó
thì thôøi gian chôø toái thieåu laø moät thaùng
- Phaàn maøng nhó coøn laïi moûng, traéng ñuïc vaø
khoâ saïch
- Bôø loã thuûng khoâng dính vaøo hoøm nhó
- Nieâm maïc trung nhó bình thöôøng (hoàng,
moûng vaø laùng) hoaëc daày
- Hoaøn toaøn khoâng coù dòch ôû hoøm nhó ít nhaát 1
thaùng
- Xöông con lieân tuïc, khoâng moâ haït vieâm xung
quanh khôùp ñe ñaïp
- Sau khi nhoû thuoác vaøo tai nhö ciprofloxacine
0,3 % (ciplox) beänh nhaân coù caûm giaùc ñaéng mieäng
vaø yeâu caàu beänh nhaân thöïc hieän nghieäm phaùp
Valsalva, thaáy coù boùng khí xuaát hieän töø vuøng loã voøi.
Tieâu chuaån caän laâm saøng
Coù ñaày ñuû caùc tieâu chuaån sau:
- Phim Schüller: xöông chuõm thuoäc loaïi coù
thoâng baøo, coù theå coù phaûn öùng daày caùc vaùch giöõa
caùc teá baøo hôi
- Maát söùc nghe kieåu daãn truyeàn döôùi 40dB vaø
ñöôøng xöông khoâng maát treân 10 dB ôû caùc taàn soá
250 Hz, 500 Hz, 1000 Hz, 2000 Hz vaø 4000 Hz.
Theo doõi treân moät naêm
Döõ kieän nghieân cöùu
Loaïi ONS hay duøng, duïng cuï caàn ñeå PT, thôøi gian
moå, tình traïng MN vaø söùc nghe sau moå.
Duïng cuï
- OÁng noäi soi (ONS) 0o, 30o, 70o, ñöôøng kính töø
2.7mm vaø 4mm, daøi 11 cm vaø 18 cm.
- Nguoàn saùng Xenon, Video Camera CCD –
Telecam coù vaø khoâng coù parfocal zoom lens.
- Duïng cuï vi phaãu tai caùc loaïi.
Thöïc hieän
Caùc böôùc ñeàu thöïc hieän qua maøn hình, tay thuaän
cuûa PTV caàm duïng cuï, tay khoâng thuaän caàm ONS,
duïng cuï ñöa vaøo trong tai tröôùc ONS theo sau. Trình
töï caùc böôùc nhö sau:
- Tieâm thaám döôùi da ôû maët trong cuûa suïn naép tai
baèng dung dòch lidocaine 1% coù adrenaline 1‰.
- Laáy boû bôø loã thuûng: duøng que nhoïn vi phaãu
ñaâm xuyeân qua 3 lôùp cuûa maøng nhó, thoâng thöôøng
caùch bôø loã thuûng töø 0,5 ñeán 1mm. Khi ñaâm qua
maøng nhó chuùng toâi keát hôïp vôùi ñoäng taùc keùo que
nhoïn veà phía taâm cuûa loã thuûng ñeå taùch vuøng bôø loã
thuûng ra khoûi phaàn maøng nhó coøn laïi. Sau ñoù duøng
dao vi phaãu noái caùc ñieåm vôùi nhau vaø duøng keïp vi
phaãu tai ñeå laáy bôø cuûa loã thuûng ra.
- Laøm töôi maøng nhó: duøng que nhoïn cong
hoaëc dao vi phaãu caøo vaøo maët döôùi cuûa phaàn maøng
nhó coøn laïi.
- Tieâm thaám döôùi da trong oáng tai ngoaøi baèng
dung dòch lidocaine 1% coù adrenaline 1‰.
- Laáy maøng suïn naép tai laøm maûnh gheùp.
- Taïo vaït da oáng tai maøng nhó: duøng dao troøn
45o raïch moät ñöôøng song song vaø caùch khung nhó
khoaûng 0,5 ñeán 1mm. Ñieåm baét ñaàu vaø keát thuùc
tuøy thuoäc vaøo vò trí loã thuûng. Ví duï neáu maøng nhó
beân phaûi thuûng nöûa sau hoaëc trung taâm, ñöôøng
raïch thöôøng baét ñaàu töø 11h ñeán 7h, coøn neáu thuûng
roäng thì ñöôøng raïch töø 2h ñeán 11h. Sau ñoù duøng
caây boùc taùch vi phaãu taùch vaït da oáng tai maøng nhó
ra khoûi oáng tai xöông vaø raõnh nhó.
- Thaùm saùt hoøm nhó: neáu coøn nghi ngôø beänh tích
trong hoøm nhó. Neáu khoâng coù theå boû qua böôùc naøy.
- Ñaët maûnh gheùp: sau khi caét tæa maûnh gheùp coù
ñöôøng kính lôùn hôn loã thuûng khoaûng 2mm, chuùng
toâi ñaët maûnh gheùp tröôùc khi xeáp gelfoam vaøo trong
121
Khoaûng caùch khí coát ñaïo thu hoài sau
moå
84%
16%
lien
khong lien
14
6
5
0
2
4
6
8
10
12
14
16
<20dB <30dB <40dB
3
20
2
0
5
10
15
20
25
<1h <1h30 <2h
- Coá ñònh maûnh gheùp: sau khi ñaõ xeáp gelfoam vaøo
trong hoøm nhó, ñaët laïi vaït da oáng tai maøng nhó veà vò
trí cuõ. Ñieàu chænh maûnh gheùp sao cho noù che heát loã
thuûng. Sau ñoù duøng nhöõng mieáng gelfoam nhoû ñeå coá
ñònh vaït da oáng tai maøng nhó vaø maûnh gheùp ôû ñuùng
vò trí. Cuoái cuøng xeáp gelfoam ñeå laáp ñaày oáng tai ngoaøi.
- Beänh nhaân ñöôïc xuaát vieän sau moå töø 1 ñeán 3
ngaøy tuøy thuoäc vaøo söùc khoûe cuûa moãi caù nhaân.
Duøng khaùng sinh vaø khaùng vieâm khoâng steroid
trong voøng 2 tuaàn. Taùi khaùm 2 laàn trong 2 tuaàn
ñaàu, giaûm coøn moät laàn trong 2 tuaàn tieáp theo. Baét
ñaàu cho nhoû tai töø tuaàn thöù ba sau moå keát hôïp vôùi
laáy töø töø gelfoam ôû oáng tai ngoaøi. Sau ñoù moãi 3
thaùng moät laàn trong naêm ñaàu vaø 6 thaùng moät laàn
trong naêm tieáp theo. Moãi laàn taùi khaùm beänh nhaân
seõ ñöôïc ñeà nghò ño nhó ñoà vaø söùc nghe ñôn aâm.
KEÁT QUAÛ
Töø 6/ 1999 ñeán 6/2003 chuùng toâi ñaõ thöïc hieän
ñöôïc 25 tröôøng hôïp vôùi moät soá keát quaû sau:
Tæ leä lieàn kín maøng nhó
Bieåu ñoà 1: tæ leä lieàn kín vaø khoâng lieàn kín maøng nhó
sau moå
Bieåu ñoà 2: Khoaûng caùch khí coát ñaïo thu hoài sau moå
Thôøi gian moå
Bieåu ñoà 3: thôøi gian moå
Khaú naêng ñaùnh giaù tai giöõa cuûa töøng
loaïi goùc nhìn treân ONS
Baûng 1: Khaú naêng ñaùnh giaù tai giöõa cuûa töøng loaïi goùc
nhìn treân ONS
ONS MNhó Xg con Eo nhó Voøi nhó
0o +++ ++ - +
30o ++ +++ + ++
70o + ++ +++ +++
(khoâng ñaùnh giaù ñöôøng kính vaø chieàu daøi cuûa ONS)
Chuù thích: +++: nhìn roõ vaø deã thao taùc
++: nhìn roõ nhöng khoâng deã thao taùc
+: nhìn khoâng roõ vaø khoâng thaùo taùc ñöôïc
-: khoâng duøng
122
Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005
Duïng cuï phaãu thuaät
Baûng 2: loaïi duïng cuï cho töøng thì phaãu thuaät
Chi tieát kyõ thuaät
Loaïi duïng cuï Laáy bôø
loã thuûng
Laøm töôi
maøng nhó
Taïo
vaït da
Ñaët
maûnh
gheùp
Que nhoïn cong vaø thaúng + + - +
Dao troøn gaäp goùc - - + -
Que boùc taùch - - + +
Keïp vi phaãu thaúng + - - +
BAØN LUAÄN
- Qua thöïc teá söû duïng, ñeå taïo hình maøng nhó ñôn
thuaàn thì ONS 0o laø ñuû (baûng 1), neáu coù theâm oáng 30o
hoaëc 70o thì caøng toát. Ñöôøng kính ONS thích hôïp
nhaát trong oáng tai laø 2,7 mm nhöng oáng 2,7mm laïi
cho aûnh quaù nhoû treân maøn hình. Vì vaäy, maùy quay
chuyeân duïng gaén treân ONS 2,7mm baét buoäc phaûi coù
heä thaáu kính phoùng ñaïi (coù khaû naêng thay ñoåi ñoä
phoùng ñaïi maø khoâng caàn tieán gaàn laïi vaät). Tuy nhieân
maùy quay coù heä thaáu kính phoùng ñaïi thöôøng raát ñaét
vaø nhieàu cô sôû ñaõ trang bò boä NSMX thöôøng khoâng coù
maùy quay naøy. Ñeå thay theá heä thaáu kính phoùng ñaïi
chuùng ta phaûi duøng oáng 4mm. Ngoaøi ra theo chuùng
toâi chieàu daøi ONS khoâng quan troïng. Nhö vaäy toát nhaát
laø duøng oáng 2,7mm vaø maùy quay coù heä thaáu kính
phoùng ñaïi neáu khoâng thì duøng ngay oáng muõi xoang
cuõng toát. Ngoaøi ONS cöùng, chuùng toâi chæ duøng caùc
duïng cuï trong boä vi phaãu tai thoâng thöôøng, goàm coù:
que nhoïn, dao raïch da oáng tai gaäp 45o, keïp vi phaãu
thaúng, oáng huùt vi phaãu côõ 20 vaø theo chuùng toâi khoâng
caàn duøng theâm keo fibrin ñeå coá ñònh maûnh gheùp(2,3).
- Ñoái vôùi kyõ thuaät ñaët döôùi coù taïo vaït da oáng tai
maøng nhó vaán ñeà naèm ôû choã laøm theá naøo nhaác vaït da
oáng tai maøng nhó ra khoûi raõnh nhó vaø ñaët maûnh gheùp
nhö theá naøo vôùi moät tay. Khi taïo vaït da oáng tai maøng
nhó vôùi moät tay, khoù khaên maø chuùng toâi gaëp phaûi laø
chaûy maùu, thöôøng töø phaàn da oáng tai coøn dính vaøo
oáng tai trong khi chuùng toâi khoâng theå duøng oáng huùt
vì ñaõ maát moät tay ñeå caàm oáng soi. Ñeå giaûi quyeát vaàn
ñeà naøy chuùng toâi ñeà ra qui trình sau: ñaàu tieân tieâm
thaám oáng tai ngoaøi vôùi Adrenaline 1‰ sau ñoù tieán
haønh laáy maûnh gheùp. Thöôøng khi quay laïi ñeå raïch da
oáng tai, maùu ñaõ caàm ñuû ñeå boùc taùch maø khoâng caàn
duøng oáng huùt thöôøng xuyeân. Sau ñoù trong luùc boùc
taùch chuùng toâi duøng ngay oáng soi ñeå naâng vaït da leân.
Khi ñaët maûnh gheùp, khaùc vôùi laøm döôùi KHV laø ñaët
gelfoam vaøo trong hoøm nhó tröôùc, chuùng toâi ñöa
maûnh gheùp vaøo tröôùc. Ñeán ñaây chuùng toâi gaëp hai tình
huoáng. Neáu loã thuûng nhoû hôn 50% dieän tích maøng
nhó vaø caùn buùa vaãn dính vaøo phaàn maøng nhó coøn laïi
thì sau khi ñöa maûnh gheùp vaøo chuùng toâi eùp maûnh
gheùp vaøo maët döôùi cuûa phaàn maøng nhó coøn laïi, sau ñoù
cheøn gelfoam vaøo trong hoøm nhó. Tieáp theo, chuùng
toâi ñaët trôû laïi vaït da keøm maûnh gheùp vaø tieán haønh
kieåm tra caùc meùp cuûa loã thuûng. Tình huoáng thöù hai laø
thuûng roäng hôn 50% dieän tích maøng nhó ñoàng thôøi
caùn buùa khoâng coøn dính vaøo maøng nhó. Tröôùc heát
chuùng toâi ñöa maûnh gheùp vaøo hoøm nhó vaø neo taïm
noù xuoáng uï nhoâ baèng caùch cheøn moät mieáng gelfoam
giöõa caùn buùa vaø maûnh gheùp. Sau ñoù tieán haønh traûi vaø
di chuyeån maûnh gheùp sao cho noù phuû leân toaøn boä
trung nhó. Tieáp theo laø naâng maûnh gheùp leân khoûi uï
nhoâ baèng caùch cheøn gelfoam giöõa maûnh gheùp vaø uï
nhoâ. Sau khi maûnh gheùp ñaõ töïa leân khung xöông nhó
thì laáy mieáng gelfoam naèm giöõa caùn buùa vaø maûnh
gheùp ra vaø laïi cheøn gelfoam sao cho maûnh gheùp dính
saùt vaøo maët döôùi cuûa caùn buùa. Sau khi maûnh gheùp
naèm ñuùng vò trí, chuùng toâi traû laïi vaït da oáng tai maøng
nhó veà vò trí ban ñaàu vaø coá ñònh vôùi gelfoam.
KEÁT LUAÄN
Chæ vôùi nhöõng duïng cuï vi phaãu tai thoâng
thöôøng nhöng thöïc hieän hoaøn toaøn trong oáng tai,
phaãu thuaät taïo hình maøng nhó ñôn thuaàn qua ONS
tai cöùng thöïc söï laø moät phaãu thuaät ít xaâm laán. Veà
duïng cuï chuùng ta chæ caàn moät ONS 0o 4mm/18mm
hoaëc ONS 0o 4mm/11mm vaø nhöõng duïng cuï vi
phaãu tai thöôøng duøng. Ñeå giaûm chaûy maùu neân moå
theo trình töï vaø khi ñaët maûnh gheùp caàn coá ñònh
taïm maûnh gheùp vaøo uï nhoâ hoaëc maët döôùi cuûa phaàn
maøng nhó coøn laïi tröôùc khi ñaët gelfoam.
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
1 Karhuketo S.T., Puhakka J.H.. Technique of
Endoscope-aided Myringoplasty. Otology &
Neurotology, Vol 23, No 2, March 2002: pp 129 – 131.
2 Karhuketo S.T., Ilomäkib JH., Puhakka J.H.
Tympanoscope-Assisted Myringoplasty. ORL, Vol 63,
No 6, 2001: pp 353 – 358.
123
3 Kurkjian M.J. Perforation of the Tympanic Membrane.
In: Nadol, J. B., Schknecht, H. F. Surgery of the Ear
and Temporal Bone, 1993, pp127- 137. Raven Press,
New York.
5 Tos Mirko. Myringoplasty: General Aspects
Definition. In: Tos M.. Manual of Middle Ear Surgery,
vol 1, first edition, 1993, pp 128-149. Georg Thieme
Verlag Publishers.
4 Nguyeãn Hoaøng Nam. Ñaùnh giaù söû duïng noäi soi trong
phaãu thuaät tai giöõa. Y hoïc Thaønh Phoá Hoà Chí Minh,
Phuï baûn soá 4, taäp 5, 2001: tr 104 – 107.
124
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- ky_thuat_tao_hinh_mang_nhi_dat_duoi_trong_ong_tai_qua_noi_so.pdf