Đề tài Hoạt động mổ đục thuỷ tinh thể tại tỉnh Đắc Lắc – Trần Xuân Nhĩ

73 HOẠT ĐỘNG MỔ ĐỤC THUỶ TINH THỂ TẠI TỈNH ĐẮC LẮC TRẦN XUÂN NHĨ Trung tâm PCBXH Đắc Lắc I. ĐẶC ĐIỂM KINH TẾ - ĐỊA LÝ Đắc Lắc là một tỉnh thuộc cao nguyên trung bộ vừa mới tách thành 2 tỉnh Đắc Lắc và Đắc Nông. Diện tích tự nhiên tỉnh Đắc Lắc mới: 13.085 km2 Dân số: 1.700.000 người, có 44 dân tộc anh em sinh sống trên địa bàn 13 huyện, thành phố, với 165 xã phường. Sự gia tăng dân số nhanh chủ yếu là cơ học (do di cư từ các tỉnh khác đến). Đời sống kinh tế văn hoá còn thấp, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc ít người. Hiện nay toàn tỉnh có 12% hộ đói nghèo. II. TÌNH HÌNH MÀNG LƯỚI Y TẾ CHUYÊN KHOA MẮT: 1. Màng lưới y tế chung: - Có 01 bệnh viện đa khoa tỉnh 500 giường, 01 bệnh viện y học cổ truyền. Ngoài ra còn có 13 trung tâm y tế huyện, thành phố và 165 trạm y tế xã phường, trong đó 76% trạm y tế có bác sĩ. Ngoài ra còn có một số bệnh viện thuộc Bộ Nông nghiệp đóng trên địa bàn tỉnh. - Trung tâm Phòng chống bệnh xã hội được thành lập tháng 6 năm 2000, bao gồm các khoa chuyên môn: khoa lao, da liễu, khoa mắt, và khoa xét nghiệm. 2. Màng lưới y tế chăm sóc mắt: 2.1. Tuyến tỉnh: - Khoa mắt bệnh viện đa khoa tỉnh: nhân lực 05 bác sĩ, 06 điều dưỡng. Hoạt động chủ yếu là khám chữa bệnh tại chỗ. - Khoa mắt Trung tâm PCBXH: + Trước năm 2000: nhân lực 01 bác sĩ và 02 trung cấp, các hoạt động chuyên khoa chưa được triển khai. Trang thiết bị hầu như không có. + Từ năm 2000 – 2004: được sự quan tâm của UBND tỉnh, Sở y tế, Bệnh viện Mắt TW đầu tư về nhân lực, trang thiết bị và kinh phí hoạt động, hiện nay khoa mắt trong trung tâm có 07 cán bộ 2. Nhãn khoa cộng đồng 74 trong đó có 05 bác sĩ chuyên khoa (03 chuyên khoa 1). Đầu năm 2004 tại Trung tâm PCBXH đã triển khai phòng khám, phòng mổ với 25 giường bệnh. Số bệnh nhân được phẫu thuật 6 tháng đầu năm 2004 là 250 ca, trong đó 170 ca mổ đục thuỷ tinh thể. Trong thời gian tới Trung tâm sẽ được xây dựng một trung tâm điều trị hiện đại để đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh về mắt cho nhân dân. 2.2. Tuyến huyện: Hiện có 07/13 đơn vị có bác sĩ chuyên khoa mắt, trong đó 06 huyện/13 huyện có bác sĩ chuyên khoa cấp 1. 2.3. Tuyến xã: 100% cán bộ y tế xã của 09/13 huyện, thành phố có hoạt động về chăm sóc mắt ban đầu. 04/13 huyện còn lại sẽ được tập huấn CSMBĐ trong năm 2005. iii. KẾT QUẢ MỔ ĐỤC THUỶ TINH THỂ: Năm Nơi thực hiện 2000 2001 2002 2003 6 tháng 2004 Bệnh viện đa khoa tỉnh 233 114 110 367 234 TT PCBXH mổ tại TT 0 0 0 0 170 TT PCBXH mổ tại cộng đồng 300 315 365 510 480 Cộng 533 469 465 877 884 iv. NHẬN XÉT CÔNG TÁC MỔ ĐỤC THUỶ TINH THỂ VÀ PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH PCML: - Đắc Lắc có địa bàn tỉnh rộng, hệ thống cơ sở hạ tầng, giao thông chưa tốt, điều kiện kinh tế người dân còn nghèo, khó tiếp cận với dịch vụ y tế chất lượng cao. - Khoa mắt TT PCBXH trước năm 2000 là khoa mắt Trung tâm y tế dự phòng và không có trạm mắt hoạt động độc lập nên nhân lực, trang thiết bị ngành mắt còn thiếu và yếu, chưa đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh người dân. - Nguồn kinh phí hoạt động chương trình chủ yếu thông qua sự tài trợ nên không thường xuyên vì vậy không chủ động trong việc xây dựng kế hoạch hoạt động hàng năm. - Trong những năm gần đây, được sự quan tâm của UBND tỉnh, Bệnh viện Mắt TW và Sở Y tế về việc chỉ đạo, đầu tư kinh phí, trang thiết bị và nhân lực cho hoạt động phòng chống mù loà của tỉnh. Vì vậy số bệnh nhân mổ đục thuỷ tinh thể tăng lên rất nhanh, 6 tháng đầu năm 2004 tăng gấp hai lần số lượng năm 2001. - Tuy nhiên số lượng mổ đục thuỷ tinh thể của tỉnh còn thấp so với toàn quốc và các tỉnh đồng bằng. Trong khi đó số người mù còn rất nhiều tại cộng 75 đồng. Để đẩy nhanh số lượng phẫu thuật cần thực hiện một số biện pháp sau: + Tăng cường đào tạo cán bộ chuyên khoa đáp ứng kịp sự phát triển khoa học kỹ thuật và đi sát cơ sở, chuyển giao kỹ thuật và nâng cao kiến thức toàn diện để người dân nghèo được hưởng sự chăm sóc tiên tiến, hiện đại. + Xây dựng tại TT PCBXH một khu điều trị với phòng khám, phòng mổ hiện đại và trang thiết bị đồng bộ với 30 giường bệnh để phục vụ bệnh nhân. + Tranh thủ nguồn tài trợ của các tổ chức từ thiện trong và ngoài nước để đẩy mạnh hoạt động phòng chống mù loà cho bệnh nhân nghèo. + Mở rộng mạng lưới chuyên khoa tuyến huyện, từng bước xây dựng phòng khám chuyên khoa, đào tạo phẫu thuật viên mộng, quặm. + Tập huấn đào tạo xây dựng mạng lưới chăm sóc mắt ban đầu cho y tế xã để khám, phát hiện, xử trí kịp thời các bệnh về mắt thông thường ở cơ sở, đồng thời lập danh sách bệnh nhân mù do đục thuỷ tinh thể.