Tài liệu Đặc điểm dịch tễ học tự tử tại khoa cấp cứu Bệnh viện Nhi đồng 1 năm 2002: Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 7 * Phụ bản của Số 1 * 2003
ĐẶC ĐIỂM DỊCH TỄ HỌC TỰ TỬ TẠI KHOA CẤP CỨU
BỆNH VIỆN NHI ĐỒNG 1 NĂM 2002
Nguyễn Lê Anh Tuấn(*), Bùi Quốc Thắng(**)
TÓM TẮT
Tại khoa cấp cứu bệnh viện Nhi đồng 1 thành phố Hồ Chí Minh từ 01/01/2001 đến 30/06/2002 chúng tôi
ghi nhận được 41 trường hợp tự tử. Trong số đó, nữ chiếm 61% và 65% ở độ tuổi 14-15 tuổi. Đa số các
trường hợp tự tử đến từ tỉnh (51.21%) và nội thành thành phố Hồ Chí Minh (31.72%).Các trẻ này sống trong
gia đình lao động chân tay (87.5%) và có trình độ học vấn thấp (Cấp 1 và 2, chiếm 79.4%). Nguyên nhân tự
tử phần lớn là do xung đột gia đình (87.8%). Số trẻ dùng hóa chất để tự tử chiếm 65.86% kế đó là dược
phẩm dùng trong gia đình. Hành động tự tử thường được thực hiện tại nhà. Có 4 trường hợp tử vong trong lô
nghiên cứu này.
SUMMARY
EPIDEMI...
6 trang |
Chia sẻ: Đình Chiến | Ngày: 10/07/2023 | Lượt xem: 288 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem nội dung tài liệu Đặc điểm dịch tễ học tự tử tại khoa cấp cứu Bệnh viện Nhi đồng 1 năm 2002, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003
ÑAËC ÑIEÅM DÒCH TEÃ HOÏC TÖÏ TÖÛ TAÏI KHOA CAÁP CÖÙU
BEÄNH VIEÄN NHI ÑOÀNG 1 NAÊM 2002
Nguyeãn Leâ Anh Tuaán(*), Buøi Quoác Thaéng(**)
TOÙM TAÉT
Taïi khoa caáp cöùu beänh vieän Nhi ñoàng 1 thaønh phoá Hoà Chí Minh töø 01/01/2001 ñeán 30/06/2002 chuùng toâi
ghi nhaän ñöôïc 41 tröôøng hôïp töï töû. Trong soá ñoù, nöõ chieám 61% vaø 65% ôû ñoä tuoåi 14-15 tuoåi. Ña soá caùc
tröôøng hôïp töï töû ñeán töø tænh (51.21%) vaø noäi thaønh thaønh phoá Hoà Chí Minh (31.72%).Caùc treû naøy soáng trong
gia ñình lao ñoäng chaân tay (87.5%) vaø coù trình ñoä hoïc vaán thaáp (Caáp 1 vaø 2, chieám 79.4%). Nguyeân nhaân töï
töû phaàn lôùn laø do xung ñoät gia ñình (87.8%). Soá treû duøng hoùa chaát ñeå töï töû chieám 65.86% keá ñoù laø döôïc
phaåm duøng trong gia ñình. Haønh ñoäng töï töû thöôøng ñöôïc thöïc hieän taïi nhaø. Coù 4 tröôøng hôïp töû vong trong loâ
nghieân cöùu naøy.
SUMMARY
EPIDEMIOLOGIC FEATURE OF SUICIDE IN EMERGENCY DEPARTMENT OF
CHILDREN HOSPITAL N01 IN 2002
Nguyen Le Anh Tuan, Bui Quoc Thang * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol.7 * Supplement of No 1: 85 - 90
At the Emergency department of the Children’s Hospital No1 in Ho Chi Minh (HCM) city, we had 41
cases of suicide from January 1st 2001 to June 30 th 2002. In which, 61% were females, 65% occurred in
children of age from 14 to 15 years. The most of cases came from the provinces (51.21%) and the districts of
HCM city (31.72%). The educational level of the parents is low (under high school level, 79.4 %), and most of
them are manual labourers (87.5%). The causes of suicide almost related to the parents’s scold (87.8%) due
to the failure in the school. The means of suicide were the chemical substances used in the agriculture
(65.86%) and the drugs used in the family. The action of suicide essentially happened at home. They were
only realized by the symptoms causing by the means of suicide. There were 4 cases of death (9.75%).
MÔÛ ÑAÀU
Theo baùo caùo cuûa Toå Chöùc Y Teá Theá Giôùi (OMS)
naêm 1998(1), töï töû laø moät trong möôøi nguyeân nhaân
töû vong haøng ñaàu treân theá giôùi. Naêm 1993 taïi Phaùp,
coù 13.000 tröôøng hôïp treû em vaø treû döôùi 25 tuoåi töû
vong do töï töû. Taïi New Zealand, moät nghieân cöùu hoài
cöùu (töø 1989-1998) treân 61 tröôøng hôïp treû töû vong
döôùi 15 tuoåi do töï tö ûcho thaáy treû döôùi 15 tuoåi töï töû
raát hieám nhöng coù xu höôùng gia taêng. Tæ leä töï töû taùi
phaùt sau laàn töï töû ñaàu thay ñoåi töø 10 ñeán
40%(2,5,6,7,8,9-12). 50 ñeán 66% caùc tröôøng hôïp töï töû taùi
phaùt xuaát hieän ôû naêm keá tieáp sau laàn töï töû ñaàu, vôùi
nguy cô cao nhaát trong voøng 6 thaùng ñaàu(4,13-14) vaø
phöông tieän söû duïng ngaøy caøng nguy hieåm. Do ñoù
caàn höôùng ñeán muïc tieâu phoøng ngöøa töï töû (phoøng
ngöøa 3 caáp).
Taïi Vieät Nam, vaán ñeà töï töû chöa ñöôïc quan taâm
thích ñaùng. Coù moät vaøi nghieân cöùu veà töï töû ôû ngöôøi
lôùn coù beänh taâm thaàn (traàm caûm, taâm thaàn phaân
lieät...), nhöng chöa coù moät nghieân cöùu naøo veà vaán
ñeà töï töû ôû treû em ñöôïc thöïc hieän. Taïi BV Nhi Ñoàng
1, chuùng toâi ghi nhaän nhieàu tröôøng hôïp treû töï töû
nhaäp vieän trong tình traïng raát naëng do söû duïng
phöông tieän töï töû raát ñoäc haïi hoaëc ñöôïc ñöa ñeán BV
quaù muoän, do ñoù hieäu quaû ñieàu trò khoâng cao, tæ leä töû
vong vaø di chöùng raát lôùn, trong khi chi phí ñieàu trò
raát toán keùm vì phaûi söû duïng nhieàu loaïi thuoác ñaét
(*) Sinh vieân Y6, Tröôøng ÑHYD Tp.HCM
(**) Thaïc só, Giaûng vieân boä moân Nhi, Tröôøng ÑHYD Tp.HCM
Chuyeân ñeà Nhi 85
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003 Nghieân cöùu Y hoïc
tieàn. Hôn nöõa, caùc treû naøy sau khi xuaát vieän laïi
khoâng ñöôïc theo doõi vaø giuùp ñôõ thöôøng xuyeân. Do ñoù
chuùng toâi maïnh daïn thöïc hieän nghieân cöùu naøy
nhaèm xaùc ñònh nhöõng ñaëc ñieåm sau:
Veà daân soá: tuoåi, giôùi, nôi cö truù, trình ñoä hoïc vaán
treû, tieàn caên treû töï töû
Gia ñình: trình ñoä hoïc vaán vaø ngheà nghieäp cha
meï, tieàn caên gia ñình, hoaøn caûnh gia ñình treû töï töû
Vaø xaõ hoäi: tình huoáng xung ñoät cuûa treû, phöông
tieän, thôøi ñieåm, ñòa ñieåm treû duøng töï töû
ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN
CÖÙU
Ñoái töôïng nghieân cöùu
Taát caû caùc treû töï töû nhaäp khoa caáp cöùu beänh
vieän Nhi Ñoàng 1 töø 1/1/2001 ñeán 30/6/2002.
Phöông phaùp nghieân cöùu
Phöông phaùp hoài cöùu töø nhöõng hoà sô beänh aùn
Döõ kieän ñöôïc thu nhaäp vaøo nhöõng bieåu maåu
soaïn saün.
Xöû lyù vaø phaân tích döõ kieän baèng chöông trình
EPI-INFO 6.
KEÁT QUAÛ
Giôùi
Giôùi tính Soá ca (%)
Nam 16 39,03
Nöõ 25 60,97
Toång soà 41 100
Ña soá caùc tröôøng hôïp töï töû laø nöõ, chieám 60,97%
caùc tröôøng hôïp.
Löùa tuoåi
Tuoåi Soá ca TYÛ LEÄ (%)
< 10 0 0
10 1 2,43
11 2 4,87
12 3 7,31
13 8 19,51
14 14 34,14
15 13 31,70
Treû 14-15 tuoåi töï töû raát cao, chieám 65,8% caùc
tröôøng hôïp.
Nôi cö truù
Nôi cö truù Soá ca (%)
Noäi thaønh 13 31,72
Ngoaïi thaønh 7 17,07
Tænh 21 51,21
Toång coäng 41 100
Treû töï töû ñeán töø tænh chieám moät nöûa caùc tröôøng
hôïp (51,21%).
Tình traïng hoïc vaán vaø trình ñoä hoïc
vaán treû töï töû
100% caùc tröôøng hôïp treû töï töû ñeàu ñöôïc ñi hoïc.
Haàu heát caùc tröôøng hôïp laø hoïc sinh caáp 2, chæ moät
tröôøng hôïp laø hoïc sinh caáp 1.
Trình ñoä hoïc vaán cuûa cha meï
Trình ñoä hoïc vaán cuûa cha meï Soá ca (%)
Muø chöõ 1 1,47
Caáp 1 27 39,7
Caáp 2 27 39,7
Caáp 3 12 17,64
Ñaïi hoïc 1 1,47
Sau ñaïi hoïc 0 0
Toång soá 68 100
Phaàn lôùn cha meï treû töï töû coù trình ñoä hoïc vaán
thaáp (caáp 1 vaø caáp 2 chieám 79%). Chæ coù moät tröôøng
hôïp coù trình ñoä ñaïi hoïc.
Ngheà nghieäp cha meï treû
Ngheà nghieäp cha meï Soá ca (%)
Lao ñoäng trí oùc 9 12,5
Lao ñoäng chaân tay 63 87,5
Toång soá 72 100
Trong phaàn lôùn caùc tröôøng hôïp, cha meï treû töï töû
thuoäc thaønh phaàn lao ñoäng chaân tay (87,5%). Soá
tröôøng hôïp treû töï töû coù cha meï laøm ngheà lao ñoäng
trí oùc thaáp.
Hoaøn caûnh gia ñình treû töï töû
Hoaøn caûnh gia ñình Soá ca (%)
Moà coâi caû cha laãn meï 0 0
Moà coâi cha hoaëc meï 4 9,75
Cha meï ly dò 0 0
Soáng vôùi cha meï 36 87,8
Soáng vôùi ngöôøi khaùc 1 2,43
Toång soá 41 100
Chuyeân ñeà Nhi û 86
Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003
Phaàn lôùn treû töï töû soáng vôùi cha meï (87,8%). Coù
4 tröôøng hôïp moà coâi cha hoaëc meï. Moät tröôøng hôïp
soáng vôùi ngöôøi khaùc duø cha meï vaãn coøn.
Tieàn caên gia ñình vaø tieàn caên caù nhaân
Chuùng toâi chæ ghi nhaän ñöôïc 2 tröôøng hôïp coù
tieàn caên gia ñình, moät tröôøng hôïp coù anh trai töï töû,
moät tröôøng hôïp coù meï töï töû. Veà tieàn caên caù nhaân,
chuùng toâi ghi nhaän ñöôïc moät tröôøng hôïp nghieän
heroin, vaø moät tröôøng hôïp chaäm phaùt trieån taâm
thaàn.
Tình huoáng xung ñoät caáp
Tình huoáng xung ñoät caáp Soá ca (%)
Gia ñình 36 87.8
Nhaø tröôøng 5 12,2
Xaõ hoäi 0 0
Khaùc 0 0
Toång soá 41 100
Nguyeân nhaân thöôøng gaëp nhaát laø tình huoáng
xung ñoät caáp trong gia ñình
Phöông tieän töï töû.
Phöông tieän töï töû Soá ca (%)
Thuoác 14 34,14
Hoaù chaát 27 65,86
Khaùc 0 0
Toång soá 41 100
Trong phaàn lôùn caùc tröôøng hôïp (65,86%) treû söû
duïng hoùa chaát laøm phöông tieän töï töû. Thuoác chieám
34,14% caùc phöông tieän töï töû cuûa treû.
Thôøi ñieåm treû töï töû
Thôøi ñieåm treû töï töû Soá ca (%)
Saùng (6h –12h) 13 31,7
Tröa (12h –16h) 10 24,39
Chieàu (16h –19h) 7 17.07
Toái (19h – 6h) 11 26,82
Thôøi ñieåm treû töï töû raûi raùc trong ngaøy, khoâng
ghi nhaän thôøi ñieåm treû töï töû noåi troäi trong ngaøy.
Ñòa ñieåm treû töï töû
Ñòa ñieåm treû töï töû Soá ca (%)
Nôi hoang vaéng 1 2,4
Nôi deã phaùt hieän 40 97,6
Khaùc 0 0
Toång soá 41 100
Phaàn lôùn caùc tröôøng hôïp treû töï töû nôi deã phaùt
hieän.
Haønh vi treû sau töï töû
Haønh vi treû sau töï töû Soá ca (%)
Baùo cho moïi ngöôøi bieát 0 0
Xa laùnh moïi ngöôøi 6 14,6
Khoâng laøm gì caû 35 85,4
Khaùc 0 0
Toång soá 41 100
Sau töï töû treû khoâng laøm gì caû cho ñeán khi coù
trieäu chöùng thì ñöôïc ngöôøi nhaø phaùt hieän.
BAØN LUAÄN
Tuoåi
Khoâng coù treû döôùi 10 tuoåi töï töû trong loâ nghieân
cöùu. Töø 10 tuoåi trôû ñi, soá tröôøng hôïp töï töû taêng daàn
theo tuoåinhaát laø nhoùm tuoåi 14-15 (34,14%
vaø31,70%).Keát quaû naøy phuø hôïp vôùi vôùi caùc taùc giaû
teân theá giôùi vaø cuõng phuø hôïp dieãn tieán taâm lyù hoïc
cuûa treû. Ñoái vôùi treû döôùi 10 tuoåi, quan nieäm veà töï töû
cuûa treû raát mô hoà vaø khoïng roõ raøng.
Giôùi
Trong nghieân cöùu naøy, tæ leä nam/nöõ :2/3. So vôùi
caùc taùc giaû khaùc tæ leä töï töû nam/nöõ trong khoaûng:1/3-
1/2 (5).Caùc treû nöõ deã coù nguy cô töï töû hôn nam coù theå
do caùc beù gaùi daäy thì sôùm, deã bò nhöõng roái loaïn veà
taâm sinh lyù hôn nam. Trong khi ñoù caùc beù trai daäy
thì treå hôn, ít bò nhöõng roái loaïn taâm lyù naëng neà vaø
thöôøng maïnh meõ hôn neân caùc beù trai ít töï töû hôn
khi gaëp nhöõng khoù khaên cuûa baûn thaân.
Tình traïng ñi hoïc vaø trình ñoä hoïc vaán
cuûa treû
100% treû töï töû ñeàu ñang ñi hoïc, trong ñoù 40
tröôøng hôïp laø hoïc sinh caáp 2, chæ moät tröôøng hôïp laø
hoïc sinh caáp 1. ñieàu naøy phuø hôïp vôùi löùa tuoåi cuûa treû
vaø khoâng noùi leân ñöôïc moái töông quan giöõa trình ñoä
hoïc vaán cuûa treû vôùi tæ leä treû töï töû, treû ñöôïc ñi hoïc
khoâng coù nghóa laø seõ töï töû ít hôn treû khoâng ñi hoïc vaø
ngöôïc laïi.
Yeáu toá gia ñình
51,21% caùc treû töï töû soáng ôû tænh, caùc treû töï töû
thöôøng soáng trong nhöõng gia ñình coù ñôøi soáng kinh
Chuyeân ñeà Nhi 87
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003 Nghieân cöùu Y hoïc
teá thaáp, trình ñoä daân trí khoâng cao, do ñoù cha meï
khoâng quan taâm ñuùng möùc ñoái vôùi con caùi vaø khoâng
theå giuùp ñôõ chuùng thích ñaùng khi chuùng gaëp khoù
khaên. Tæ leä treû töï töû raûi raùc khaép caùc tænh Mieàn Ñoâng
Nam Boä vaø Mieàn Taây.
Treû töï töû soáng ôû noäi thaønh chieám 31,72% caùc
tröôøng hôïp cho thaáy ngoaøi möùc soáng vaø trình ñoä daân
trí, söï quan taâm ñuùng möùc ñeán treû nhaèm phaùt hieän
kòp thôøi nhöõng vaán ñeà cuûa treû ñeå giuùp ñôõ chuùng kòp
thôøi laø vaán ñeà quan troïng ñeå coù theå laøm giaûm tæ leä töï
töû ôû treû. Tæ leä treû töï töû ôû noäi thaønh raûi raùc khaép caùc
quaän, nhöng noåi baät nhaát laø quaän 10 vaø quaän Taân
Bình, coù theå laø do caùc quaän naøy naèm gaàn vôùi Beänh
Vieän Nhi Ñoàng 1, thuaän tieän cho vieäc chuyeån vieän,
ngoaøi ra ôû caùc quaän naøy coù moät tæ leä lôùn daân soá coù
ñôøi soáng kinh teá khoù khaên, thöôøng laø daân nhaäp cö töø
caùc tænh ñeán kieám soáng so vôùi caùc quaän khaùc. Coøn tæ
leä töï töû caùc huyeän ven thaønh phoá noåi baät laø huyeän
Bình Chaùnh, moät huyeän coøn ngheøo, ña soá nguôøi daân
soáng baèng ngheà noâng, do ñoù ñôøi soáng coù nhieàu ñaëc
ñieåm gioáng vôùi caùc tænh.
87,8% caùc tröôøng hôïp treû soáng cuøng cha meï,
nhöng vaãn choïn töï töû nhö laø giaûi phaùp ñeå thoaùt khoûi
nhöõng beá taéc cuûa baûn thaân. Ñieàu naøy cho thaáy ña
phaàn caùc baäc cha meï cuûa treû töï töû ñaõ khoâng quan
taâm ñuùng möùc ñeán con mình, hoï khoâng laø choå döïa
vöõng chaéc cho treû, ñeå khi caàn chuùng coù theå nhôø ñeán
söï giuùp ñôõ cuûa cha meï mình tröôùc khi tìm nhöõng
giaûi phaùp khaùc nhö töï töû ñeå giaûi quyeát söï beá taéc.
Ngoaøi ra nghieân cöùu cuõng ghi nhaän 4 tröôøng hôïp
cha hoaëc meï maát, 1 tröôøng hôïp soáng vôùi ngöôøi khaùc
duø cha meï vaãn coøn. Ñoái vôùi caùc treû naøy, do coù söï
thieáu vaéng tình caûm cuûa cha hoaëc meï hoaëc caû hai,
ñaõ aûnh höôõng ñeán söï phaùt trieån taâm sinh lyù cuûa treû,
treû khoâng ñöôïc quan taâm, thöông yeâu vaø giaùo duïc
ñaày ñuû, cuõng nhö khoâng ñöôïc nuoâi döôõng toát do khoù
khaên veà kinh teá vì cha meï chuùng phaûi moät mình lao
ñoäng kieám soáng.
Ña soá caùc treû töï töû soáng trong gia ñình coù trình
ñoä hoïc vaán thaáp (79% hoïc caáp I vaø II) cha meï treû
khoâng coù ñuû kieán thöùc caàn thieát ñeå coù theå nuoâi daïy
treû toát, hoï khoâng coù khaû naêng nhaän bieát nhöõng dieãn
bieán taâm sinh lyù cuûa con mình ñeå nhaän ra nhöõng
khoù khaên cuûa treû ñeå giuùp treû kòp thôøi vaø thích ñaùng
giaûi quyeát söï vieäc.
87,5% tröôøng hôïp treû töï töû coù cha meï laøm
nhöõng ngheà thuoäc lao ñoäng chaân tay. Chæ coù 12,5%
treû coù cha meï laøm nhöõng ngheà thuoäc lao ñoäng trí
oùc. Ñieàu naøy phuø hôïp vôùi caùc ñaëc tính daân soá khaùc
cuûa treû töï töû, vôùi trình ñoä hoïc vaán thaáp, hieåu bieát
keùm, hoï chæ coù theå laøm nhöõng nghaønh ngheà thuoäc
lao ñoäng chaân tay, söû duïng chuû yeáu laø söùc lao ñoäng
chöù khoâng phaûi söû duïng trí thoâng minh, do ñoù hoï seõ
coù ít thôøi gian hôn ñeå quan taâm vaø chaêm soùc con
mình.
Tieàn caên
Chuùng toâi ghi nhaän ñöôïc moät tröôøng hôïp coù meï
töï töû, moät tröôøng hôïp coù anh trai töï töû (chieám
4,878%), moät tröôøng hôïp treû coù tieàn caên nghieän
heroin, moät treû coù tieàn caên chaäm phaùt trieån taâm
thaàn (chieám4,878%). Trong khi ñoù, theo moät soá taùc
giaû tæ leä treû töï töû coù tieàn caên gia ñình beänh taâm thaàn,
nghieän röôïu, chieám khoaûng 20% caùc tröôøng hôïp(40).
Ñieàu naøy coù theå do maãu nghieân cöùu nhoû, caùc döõ lieäu
ñöôïc ghi nhaän baèng phöông phaùp hoài cöùu töø hoà sô
beänh aùn, coù theå do ngöôøi khai beänh khoâng phaûi cha
meï treû, hoaëc cuõng coù theå laø do baùc só khoâng chuù yù
khai thaùc.
Tình huoáng xung ñoät caáp
Nguyeân nhaân töï töû thöôøng gaëp nhaát do nhöõng
xung ñoät trong gia ñình, chieám 87,8%, nhaát laø do treû
bò cha meï la maéng (78,4%), keá ñeán laø xung ñoät vôùi
caùc thaønh vieân khaùc trong gia ñình nhö oâng baø, anh
chò em. Ñieàu naøy coù theå giaûi thích do ôû löùa tuoåi töø 15
tuoåi trôû xuoáng, taát caû caùc treû ñeàu soáng cuøng gia ñình,
thôøi gian vaø ñoái töôïng giao tieáp cuûa treû chuû yeáu laø
caùc thaønh vieân trong gia ñình. Trong ñoù ngöôøi maø
treû chòu aûnh höôûng nhieàu nhaát chính laø cha meï treû,
töø ñoù caùc maâu thuaãn neáu coù thöôøng laø vôùi cha meï.
Caùc maâu thuaãn coù theå laø do cha-meï quaù khaét khe vôùi
treû thöôøng hay la maéng treû khieán treû coù theå hieåu laàm
laø cha-meï khoâng thöông treû, gheùt boû treû hoaëc do cha
meï ñaët quaù nhieàu kyø voïng con treû, maø khoâng quan
taâm xem treû coù khaû naêng hay khoâng hoaëc treû ñoøi hoûi
ñieàu gì ñoù maø khoâng ñöôïc cha-meï ñaùp öùng. Do ñoù,
Chuyeân ñeà Nhi û 88
Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003
treû rôi vaøo tình traïng caêng thaúng vaø khi treû thaát baïi
laïi bò cha meï daèn vaët maø khoâng ñöôïc an uûi hay ñoäng
vieân, taïo cho treû caûm giaùc töï ti, luoân caûm thaáy mình
yeáu keùm vaø bò moïi ngöôøi cheâ bai, ruoàng boû neân choïn
töï töû laøm giaûi phaùp.
Phöông tieän treû duøng töï töû
65,86% treû töï töû baèng hoùa chaát. Trong ñoù, caùc
treû soáng ôû tænh vaø caùc treû soáng ôû caùc huyeän ven
thaønh phoá coù khuynh höôùng söû duïng hoùa chaát laøm
phöông tieän töï töû, coù theå laø do cuoäc soáng cuûa moät soá
huyeän ven thaønh phoá gaàn gioáng vôùi cuoäc soáng cuûa
ngöôøi daân ôû tænh, ña soá soáng baèng ngheà noâng hat
troàng troït, thöôøng xuyeân söû duïng caùc loaïi hoùa chaát
thuoác tröø saâu-raày, caùc loaïi thuoác dieät coû, dieät coân
truøng, hoaëc caùc hoùa chaát trò caùc beänh cho caây troàng
Caùc loaïi hoùa chaát naøy thöôøng coù saün trong nhaø. Do
ñoù, treû raát deã tieáp caän caùc loaïi hoùa chaát naøy vaø coù theå
duøng cho vieäc töï töû. Treû thöôøng söû duïng caùc loaïi hoaù
chaát nhö : thuoác tröø saâu raày caùc loaïi (Endosulfan.
Thasodant, Bassa, Bassan, ect.), caùc loaïi thuoác dieät
coû (Paraquat, 2,4-D, Catanil, Ronstar, Glyphosate).
Ngöôïc laïi, caùc treû thaønh thò laïi ít coù cô hoäi ñeå
tieáp xuùc vôùi caùc loaïi hoùa chaát, do ñoù chuùng thöôøng
duøng caùc loaïi thuoác (chieám 31,7%) coù saün trong tuû
thuoác gia ñình. Thöôøng nhaát laø caùc loaïi thuoác giaûm
ñau-haï nhieät (Paraceùtamol, Deùcolgen, Aspirine,
Panadol), keá ñeán laø caùc loaïi thuoác höôùng taâm thaàn
(Temesta, Rotunda), vaø moät soá caùc loaïi thuoác thoâng
thöôøng khaùc trong gia ñình. Chæ coù 2 tröôøng hôïp treû
söû duïng hoùa chaát laøm phöông tieän töï töû (moät tröôøng
hôïp söû duïng röôïu, moät tröôøng hôïp söû duïng thuoác
tröø saâu).
Thôøi ñieåm treû töï töû
Trong nghieân cöùu naøy, thôøi ñieåm treû töï töû raûi
raùc trong ngaøy. Ñieàu naøy cho thaáy treû khoâng coù
khuynh höôùng löïa choïn thôøi ñieåm töï töû, coù theå treû
thöïc hieän caùc haønh vi töï töû ngay sau nhöõng xung
ñoät xuaát hieän caáp thôøi. Tuy nhieân trong nghieân cöùu
naøy, ghi nhaän haàu heát caùc tröôøng hôïp töï töû laø do bò
cha meï la maéng (78,4%), vaø theo phaàn lôùn caùc nhaø
taâm lyù beänh hoïc thì chính nhöõng xung ñoät nhö theá
keát hôïp vôùi yù töôûng töï töû ñaõ toàn taïi saün ôû treû trong
moät thôøi gian daøi coù theå daãn ñeán haønh vi töï töû, raát
hieám khi moät kích ñoäng nhaát thôøi coù theå daãn ñeán
haønh vi töï töû cuûa treû.
Ñòa ñieåm treû töï töû
97,6% treû töï töû ôû nôi deã phaùt hieän, thöôøng laø taïi
nhaø. Chæ coù moät tröôøng hôïp treû töï töû nôi vaéng ngöôøi.
Trong khi ñoù, theo MF Le Heuzey et al (4), 80% treû töï
töû taïi nhaø. Ñieàu naøy cho thaáy treû khoâng coù yù löïa
choïn ñòa ñieåm ñeå thöïc hieän haønh vi töï töû, coù theå laø
do kích ñoäng nhaát thôøi khieán treû thöïc hieän haønh vi
töï töû chöù treû khoâng coù saün döï ñònh töï töû bôûi vì neáu
ñaõ coù saün döï ñònh töï töû trong ñaàu thì treû seõ tìm caùch
ñeå thöïc hieän thaønh coâng yù ñònh cuûa mình, treû seõ tìm
moät nôi thuaän lôïi (coù theå laø moät nôi kín ñaùo) ñeå deã
daøng thöïc hieän haønh vi töï töû maø khoâng bò phaùt hieän
vaø bò ngaên caûn. Maët khaùc, coù theå do trong ñoä tuoåi
cuûa treû moâi tröôøng maø treû tieáp xuùc vaø bieát nhieàu
nhaát chính laø taïi nhaø, cuõng coù theå laø do treû muoán töï
töû taïi nhaø ñeå khaùng cöï hoaëc traû thuø cho nhöõng xung
ñoät vôùi cha meï maø treû luoân caûm thaáy mình laø ngöôøi
thieät thoøi. Tuy nhieân, ñaây chæ laø nhöõng giaû thuyeát
caàn phaûi ñöôïc giaûi thích vaø chöùng minh roõ raøng bôûi
caùc nhaø taâm lyù hoïc.
Haønh vi treû sau töï töû
Sau töï töû (85,4%) treû khoâng laøm gì caû, cho ñeán
khi coù trieäu chöùng thì ñöôïc ngöôøi nhaø phaùt hieän.
Chæ coù 14,6% caùc tröôøng hôïp sau töï töû treû xa laùnh
moïi ngöôøi, thöôøng laø vaøo phoøng rieâng. Khoâng coù
tröôøng hôïp naøo treû thoâng baùo cho ngöôøi nhaø bieát sau
khi thöïc hieän haønh vi töï töû. Keát quaû naøy cho thaáy
taàm quan troïng trong vieäc phaùt hieän kòp thôøi nhöõng
daáu hieäu vaø haønh vi töï töû cuûa treû ñeå coù theå ñieàu trò
vaø xöû trí kòp thôøi, do ñoù coù theå laøm giaûm tæ leä töû vong
vaø nhöõng di chöùng coù theå coù veà sau do vieäc söû duïng
nhöõng phöông tieän töï töû mang tính xaâm laán ñoái vôùi
cô theå.
KEÁT LUAÄN
Qua nghieân cöùu treân chuùng toâi nhaän thaáy haàu
heát treû töï töû naèm trong löùa tuoåi daäy thì, ñaëc bieät laø
treû 14-15 tuoåi. Treû nöõ thöôøng töï töû nhieàu hôn treû
nam do söï khaùc bieät veà phaùt trieån taâm sinh lyù.Treû
Chuyeân ñeà Nhi 89
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003 Nghieân cöùu Y hoïc
ñeán töø caùc tænh chieám tæ leä khaù cao, keá ñoù laø caùc treû
ñeán töø caùc huyeän ngoaïi thaønh. Haàu heát caùc treû ñeàu
soáng trong gia ñình lao ñoäng chaân tay coù trình ñoä
hoïc vaán thaáp keùm, cha meï suoát ngaøy laøm vieäc khoâng
coù ñuû thôøi gian quan taâm chaêm soùc, daïy doã treû.
Phöông tieän thöôøng ñöôïc duøng laø hoùa chaát vaø thuoác
men vì ñaây laø nhöõng loaïi hoùa chaát vaø thuoác deã tìm
vaø haàu nhö nhaø naøo cuõng coù. Neáu treû töï töû sau khi
ñöôïc cöùu soáng maø khoâng nhaän ñöôïc nhöõng lôøi
khuyeân cuûa caùc BS taâm lyù cuõng nhö moät chuyeân gia
xaõ hoäi hoïc nhaèm giuùp treû giaûi quyeát nhöõng beá taéc
trong cuoäc soáng hay nhöõng xung ñoät vôùi gia ñình thì
khaû naêng treû töï töû laïi laø raát cao.
Do ñoù, vaán ñeà theo doõi tröôùc maét vaø laâu daøi ñoái
vôùi nhöõng treû töï töû ñoùng vai troø raát quan troïng trong
vieäc döï phoøng taùi töï töû. Chuùng toâi mong raèng caùc
tröôøng hôïp töï töû nhaäp vieän veà sau seõ ñöôïc quan taâm
tröôùc-trong vaø sau khi xuaát vieän khoâng nhöõng cuûa
caùc BS khoa caáp cöùu, maø coøn ñöôïc söï phoái hôïp quan
taâm chaêm soùc cuaû caùc BS taâm lyù vaø cuûa toaøn xaõ hoäi
vì treû em khoâng nhöõng laø thaønh vieân cuûa xaõ hoäi maø
coøn laø töông lai sau naøy cuûa ñaát nöôùc chuùng ta.
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
1. WHO – Primary prevention of mental, neurological and
psychosocial disorder, Geneva, 1998.
2. Pommereau X. Quelques repeøres statistiques. In:
L’adolescent suicidaire. Paris: Dunod; 1995. p :1-9.
3. Cremniter D. Les conduites suicidaires et leur devenir.
Congreøs de psychiatrie et de neurologie de langue
français. Tours 16-20 juin 1997. Paris: Masson; 1997.
4. Bille-Brahe U, Schmidtke A. Conduites suicidaires des
adolescents: la situation en Europe. In: Ladame F,
Ottino J, Pawlak C, eùditeurs. Adolescence et suicide.
Paris: Masson; 1995. p :18-38.
5. Courtecuisse V, Roche A. Tentative de suicide: analyse
de l’hospitalisation. In: Tentatives de suicide aø
l’adolescence. Colloque du Centre International de
l’Enfance sur les comportements suicidaires des
adolescents. Paris: CIE; 1988. p : 119-35.
6. Pommereau X. L’acte suicidaire aø l’adolescence. Ann
Peùdiatr (Paris) 1998; 45: 354-62.
7. Fançoise Davidson. Le suicide chez l’enfant et
adolescent-Approche eùpideùmiologique. Dans: Traiteù de
psychiatre de l’enfant et de l’adolescent. Presses
universitaires de France, 1985: 177-198.
8. D. Marcelli et al. Braconnier. Eùtude
psychopathologique des conduites-Le probleøme de l’agir
et du passage aø l’act-Les tentatives de suicide.Dans:
Psychopathologie de l’adolescent. Troisieøme eùdition.
Masson, 1992: 100-117.
9. Angus H Thompson, Roger H Barnsley, Ronald J Dyck,
A New Factor in Youth Suicide: The relative Age
Effect. The Canadian Journal of Psychiatry, february
1999; Vol (44): 83-85.
10. Hawton K, Fagg J. Deliberate self-poisoning and self-
injury in adolescents. A study of characteristics and
trends in Oxford, 1976-89. Br J Psychiatry 1992; 161:
816-23.
11. Kienhorst CWM, de Wilde EJ, Van Den Bout J,
Diekstra RFW, Wolters WHG. Characteristics of
suicide attempters in a population-based sample of
Dutch adolescents. Br J Psychiatry 1990; 156: 243-8.
12. Rey Gex C, Narring F, Ferron C, Michaud PA. Suicide
attempts among adolescents in Switzerland:
prevalence, associated factors and comorbidity. Acta
Psychiatr Scand 1998; 98: 28-33.
13. Gunnell DJ, Brooks J, Peters TJ. Epidemiology and
patterns of hospital use after parasuicide in the south
west of England. J Epidemiol Community Health 1996;
50: 24-9.
14. Granboulan V, Rabain D, Basquin M. The outcome of
adolescent suicide attempts. Acta Psychiatr Scand
1995; 91: 265-70.
Chuyeân ñeà Nhi û 90
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- dac_diem_dich_te_hoc_tu_tu_tai_khoa_cap_cuu_benh_vien_nhi_do.pdf