Bài giảng Chương VI: Chủ nghĩa tư bản độc quyền và chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước

Chương VI CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN Và CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC Chương VI I. Chủ nghĩa tư bản độc quyền II. CNTB độc quyền nhà nước III. CNTB hiện đại IV. Vai trò của CNTB I. CNTB độc quyền 1. Nguyên nhân chuyển từ CNTB tự do cạnh tranh sang CNTB độc quyền 2. Đặc trưng của CNTB độc quyền 3. Cơ chế kinh tế 1. Nguyên nhân DN qui mô lớn KHKT Canh tranh CM KHKT Cuối thế kỉ 19 DN qui mô lớn Liên kết Hạn chế CT Kiểm soát TT Thu LN cao Độc Quyền 2. ĐẶC TRƯNG a. Hình thành các tổ chức độc quyền b. Tư bản tài chính c. Xuất khẩu tư bản d. Phân chia thế giới về mặt lãnh thổ e. Phân chia thế giới về mặt kinh tế 3. Cơ chế kinh tế a. Cạnh tranh b. Giá cả độc quyền c. Lợi nhuận độc quyền II. CNTB độc quyền nhà nước 1. Nguyên nhân dẫn đến sự can thiệp của NN vào nền kinh tế TBCN 2. Bản chất 3. Đặc trưng 1. Nguyên nhân • KHKT 1929 – 1933 • Một số ngành kt cần vai trò đầu tư của NN • Giảm các rào cản kinh tế • Thực hiện phúc lợi xã hội 2. Bản chất CNTB độc quyền nhà nước là liên minh giữa nhà nước tư sản và các tổ chức độc quyền, trong đó nhà nước phụ thuộc vào các tổ chức độc quyền và can thiệp vào các quá trình kinh tế nhằm bảo vệ lợi ích của các tổ chức độc quyền và cứu nguy cho CNTB 3. Đặc trưng a. Sự kết hợp về nhân sự giữa NN và các tổ chức độc quyền b. Hình thành và phát triển sở hữu NN về TLSX c. NN điều tiết nền kinh tế CNTB TDCT • DN vừa và nhỏ • Số lương DN/ ngành đông •  tự do cạnh tranh • Thị trường chịu sự điều tiết của các qlkt • Qui luât gttd biểu hiện thành qui luật lợi nhuận bình quân • Qui luật gt  ql giá cả sản xuât CNTB ĐQ • DN qui mô lớn • Số lượng ít •  liên kết – độc quyền • Thị trường chịu sự điều tiết của các qlkt và các tổ chức ĐQ • Qui luât gttd biểu hiện thành qui luật lợi nhuận ĐQ • Qui luật gt  ql giá cả ĐQ