Bài giảng Chẩn đoán hình ảnh hệ cơ xương khớp - Trường Đại học Y dược Huế

CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH HỆ CƠ XƯƠNG KHỚP TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC HUẾ BỘ MÔN CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH THOÁI HOÁ KHỚP CẤU TẠO KHỚP ĐỘNG I. ĐỊNH NGHĨA II. CÁC DẤU HIỆU ĐẶC THÙ III. NGUYÊN NHÂN I. ĐỊNH NGHĨA: Thoái hóa khớp là quá trình lão hóa sụn, xương, tổ chức ở khớp và quanh khớp, phối hợp với tình trạng chịu áp lực cao, quá tải lâu ngày . II. CÁC DẤU HIỆU ĐẶC THÙ: Hẹp khe khớp . Dày thớ xương dưới sụn . Gai xương ở bờ sụn khớp . Khuyết xương tăng áp . Gồm 4 dấu hiệu: II. CÁC DẤU HIỆU ĐẶC THÙ: 1. Hẹp khe khớp: Hẹp không đồng đều , bờ không đều . Biểu hiện bằng chiều cao của khoang gian đốt giảm . Hẹp nhưng không bao giờ dính khớp . Sụn và đĩa đệm bị teo , nứt do đó trên X quang thấy khe khớp và khoang gian đốt hẹp . II. CÁC DẤU HIỆU ĐẶC THÙ: 1. Hẹp khe khớp: II. CÁC DẤU HIỆU ĐẶC THÙ: 1. Hẹp khe khớp: II. CÁC DẤU HIỆU ĐẶC THÙ: 1. Hẹp khe khớp: II. CÁC DẤU HIỆU ĐẶC THÙ: 2. Dày thớ xương dưới sụn: P hần đầu xương, hõm khớp, mâm đốt sống có hình đậm đặc ( tăng cản quang ) . II. CÁC DẤU HIỆU ĐẶC THÙ: 2. Dày thớ xương dưới sụn: Phần xương dưới sụn : xương dày lên do các bè xương tăng sinh , một số bè bị gãy và khuyết tạo nên các hốc chứa dịch ngấm từ khớp vào . II. CÁC DẤU HIỆU ĐẶC THÙ: 2. Dày thớ xương dưới sụn: II. CÁC DẤU HIỆU ĐẶC THÙ: 2. Dày thớ xương dưới sụn: II. CÁC DẤU HIỆU ĐẶC THÙ: 3. Gai xương ở bờ sụn khớp: Gai xương nằm nơi tiếp giáp giữa xương , sụn và màng hoạt dịch , ở mép ngoài của thân đốt sống . Gai xương có hình thô và đậm đặc . Có khi một số mảnh gai xương rơi ra nằm trong ổ khớp hay phần mềm quanh khớp . II. CÁC DẤU HIỆU ĐẶC THÙ: 3. Gai xương ở bờ sụn khớp: Ở chỗ tiếp giáp giữa bao khớp và ngoại cốt , giữa màng hoạt dịch và sụn khớp có hiện tượng cốt hóa mọc thêm xương , tạo nên các gai xương , mỏ xương . → Hình ảnh tân tạo xương II. CÁC DẤU HIỆU ĐẶC THÙ: 3. Gai xương ở bờ sụn khớp: II. CÁC DẤU HIỆU ĐẶC THÙ: 4. Ổ khuyết xương tăng áp: Ổ khuyết xương ở mô xương dưới sụn , bên trong là mô xơ do tăng áp . II. CÁC DẤU HIỆU ĐẶC THÙ: 4. Ổ khuyết xương tăng áp: Do tăng áp , nên các tế bào sụn khớp bị co cứng lại , giải phóng enzym tiêu protid , hủy hoại dần chất cơ bản sụn , hình thành khuyết xương . II. CÁC DẤU HIỆU ĐẶC THÙ: 4. Ổ khuyết xương tăng áp: XQ MRI II. CÁC DẤU HIỆU ĐẶC THÙ: 4. Ổ khuyết xương tăng áp: III. NGUYÊN NHÂN THOÁI HÓA KHỚP: NGUYÊN PHÁT Thường do hiện tượng lão hóa . Kèm các yếu tố thuận lợi như béo phì , môi trường lạnh , ẩm thấp , chấn thương nhẹ THỨ PHÁT Vi chấn thương tái diễn , lập lại ở các khớp lớn ( Khớp hông , gối ) Bệnh xảy ra sau viêm khớp dạng thấp , viêm khớp do vi khuẩn lao , mycoplasma , lậu cầu ... Do các bệnh rối loạn chuyển hóa , tự miễn (Gout, lắng đọng sắt tố , lắng động sụn vôi ...) III. NGUYÊN NHÂN THOÁI HÓA KHỚP: