Phát triển tạp chí khoa học trường Đại học Hải Phòng đáp ứng yêu cầu Chất lượng - Hiệu quả - Hội nhập

8 TRƯỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNG PHÁT TRIỂN TẠP CHÍ KHOA HỌC TRƯỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNG ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CHẤT LƯỢNG - HIỆU QUẢ - HỘI NHẬP Đào Văn Hiệp, Nguyễn Thị Thanh Nhàn, Bùi Bá Khiêm, Vũ Thị Thu Huyền, Đỗ Thị Thái Linh Trường Đại học Hải Phòng Email: dvhiep@dhhp.edu.vn Ngày nhận:07/10/2019 Ngày PB đánh giá:18/10/2019 Ngày duyệt đăng:25/10/2019 TÓM TẮT: Bài viết này sử dụng dữ liệu thứ cấp và dữ liệu thu được qua khảo sát để phân tích và đánh giá hoạt động của Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hải Phòng qua 06 năm thành lập và phát triển. Đối chiếu với các tiêu chí đánh giá tạp chí khoa học, nghiên cứu đã chỉ ra một số kết quả mà Tạp chí đã đạt được trên con đường đổi mới theo hướng hội nhập. Cụ thể, Tạp chí không chỉ là tấm gương phản chiếu năng lực nghiên cứu, diễn đàn khoa học của giảng viên và các nhà nghiên cứu mà còn khẳng định danh tiếng cho nhà trường; tính đa dạng của hội đồng biên tập được khẳng định ngay từ khi thành lập Tạp chí; quy trình phản biện và chất lượng phản biện được đánh giá tương đối phù hợp; công tác biên tập và xuất bản ngày càng được cải thiện; website của tạp chí cũng được xây dựng và đưa vào hoạt động. Tuy nhiên, cùng với hướng phát triển Trường Đại học Hải Phòng thành trường đại học định hướng ứng dụng, thực hành đặt ra yêu cầu phải tiếp tục nâng tầm Tạp chí. Bài viết cũng đề xuất một số hàm ý chính sách nhằm phát triển Tạp chí theo hướng Chất lượng - Hiệu quả - Hội nhập. Từ khóa: Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hải Phòng, chất lượng, hiệu quả, hội nhập DEVELOPE THE SCIENCE JOURNAL OF HAI PHONG UNIVERSITY MEETING THE QUALITY - EFFECTIVENESS - INTEGRATION REQUIREMENTS Abstract: This article uses secondary data and data collected through the survey to analyze and evaluate the activities of the Scientific Journal of Hai Phong University over 06 years of establishment and development. Compared with the criteria for assessing scientific journals, the research has shown some achievements of the journal on the path of innovation towards integration. Specifically, the journal has not only been a reflection of research capacity, a scientific forum of lecturers and researchers but also affirmed the reputation of the university. Furthermore, the diversity of the editorial board has been confirmed right from the 9 TẠP CHÍ KHOA HỌC, Số 37, tháng 11/2019 moment the magazine was established; the review process and the quality of the review has been evaluated to be relatively appropriate; editorial and publishing work has been increasingly improved; the magazine's website has been built and put into operation. However, along with the development of Hai Phong University into an application-oriented university, there exists room for further improvement of the Journal. The paper also proposes some basic policy implications to develope the Journal in the direction of Quality – Effectiveness - Integration. Keywords: Sciense Journal of Haiphong University, quality, intergration 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Tạp chí Khoa học là một kênh thông tin quan trọng của trường đại học. Tạp chí đóng vai trò cầu nối để các thành tựu trong đào tạo, nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ trong nhà trường có thể đến gần hơn với xã hội. Chất lượng, uy tín của tạp chí khoa học là một trọng số những tiêu chí cơ bản, có trọng số cao trong các bảng xếp hạng các trường đại học trên thế giới. Phát triển tạp chí khoa học là một trong những điều kiện tiên quyết để đưa một trường đại học phát triển theo định hướng ứng dụng, thực hành. Thực hiện Mục tiêu phấn đấu của Nhà trường là xây dựng Trường Đại học Hải Phòng trở thành Trung tâm Giáo dục - Đào tạo, nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ vững mạnh vùng Duyên hải Bắc bộ và cả nước. Để góp phần vào thực hiện thành công mục tiêu đó, việc nâng cao chất lượng và uy tín của Tạp chí khoa học Trường Đại học Hải Phòng trực thuộc trường đóng một vai trò vô cùng quan trọng. Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hải Phòng với sứ mệnh là công bố các tác phẩm, công trình nghiên cứu khoa học của cán bộ, giáo viên, học viên; tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác giáo dục, đào tạo. Cùng với truyền thống 60 năm xây dựng và phát triển Nhà trường, tạp chí khoa học đã được cấp phép hoạt động 06 năm, Tạp chí đã được Hội đồng chức danh giáo sư nhà nước ngành kinh tế đưa vào danh mục tính điểm. Tuy nhiên, đứng trước yêu cầu phát triển của nhà trường theo hướng đi chất lượng - hiệu quả - đáp ứng yêu cầu xã hội, Tạp chí phải đổi mới, nâng cao chất lượng để khẳng định vị thế trong điều kiện tự chủ, hội nhập của Nhà trường. Bài viết này thực hiện với mục đích đánh giá thực trạng hoạt động của Tạp chí, qua đó gợi mở một số hàm ý chính sách nhằm phát triển Tạp chí khoa học Trường Đại học Hải Phòng theo hướng chất lượng - hiệu quả - hội nhập. 2. KHUNG PHÂN TÍCH VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1 Khung phân tích Trong bài viết này, khung phân tích sử dụng dựa trên các tiêu chí đánh giá tạp chí khoa học theo chuẩn quốc tế. Trên thế giới, các tiêu chí đánh giá của hai tổ chức xếp hạng tạp chí khoa học quốc tế ISI và Scopus đã xét chọn chất lượng của các tạp chí trên thế giới một cách khắt khe và kỹ lưỡng để đưa vào cơ sở dữ liệu của họ. Năm 2017, danh sách ISI bao gồm khoảng 10.000 tạp chí; Scopus bao gồm 18.500 tạp chí (Trần Văn Nhung, 2017). Mặc dù có những ý kiến chưa thống nhất, nhưng ISI và 10 TRƯỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNG Scopus vẫn là một trong rất ít cách phân loại được thừa nhận và sử dụng rộng rãi khi bàn luận về chất lượng khoa học của các công trình nghiên cứu. Các tạp chí khoa học thuộc ISI và Scopus là những tạp chí được cộng đồng khoa học quốc tế công nhận. Liên Hợp Quốc, các chính phủ và các tổ chức quốc tế thường sử dụng thống kê của ISI trong quản lý và hoạch định các chính sách khoa học, kỹ thuật (Lê Quốc Hội, Nguyễn Thị Tuyết Mai, 2014). Nhìn chung, tiêu chí của ISI và Scopus có nhiều điểm tương đồng và tập trung đánh giá: (1) Thể thức xuất bản; (2) Hình thức trình bày; (3) Hội đồng biên tập; (4) Nội dung khoa học của Tạp chí; (5) Website của tạp chí. Bài viết này sẽ được sử dụng những tiêu chí đó như là cơ sở để đánh giá thực trạng hoạt động của Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hải Phòng. 2.2 Phương pháp nghiên cứu Để thực hiện mục tiêu nghiên cứu, bài viết sử dụng phương pháp thống kê mô tả, thống kê so sánh kết hợp với phương pháp phân tích và tổng hợp. Nguồn dữ liệu cho nghiên cứu bao gồm dữ liệu thứ cấp và sơ cấp. Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ các báo cáo về kết quả hoạt động của Tạp chí, các bài báo và các tài liệu có liên quan. Dữ liệu sơ cấp, nhóm tác giả tiến hành khảo sát từ tháng 6 đến tháng 9 năm 2019 để lấy ý kiến đánh giá về Tạp chí từ phía người phản biện, người viết và các độc giả. Phiếu câu hỏi được thiết kế với nội dung bao phủ các khía cạnh hoạt động của tạp chí. Dữ liệu phiếu khảo sát được thu thập qua kênh online và phát phiếu trực tiếp. Lượng phiếu hỏi thu về và có thể sử dụng trong phân tích là 125 phiếu từ các nhà khoa học, các nhà quản lý, độc giả. Mẫu khảo sát được thể hiện trong bảng 1. Kết quả dữ liệu được xử lý trên Microsoft Excel. Bảng 1: Mô tả về mẫu khảo sát Đặc điểm Giới tính Nhóm tuổi Học hàm, học vị Tổ chức công tác Nam Nữ =60 Cử nhân Thạc sĩ GS, PGS, TS Trường ĐHHP Trường ĐH, CĐ khác CQQL, DN Số lượng 73 52 11 37 46 14 17 10 37 78 75 37 13 Tỷ lệ % 58,4 41,6 8,8 29,6 36,8 11,2 13,6 8,0 29,6 62,4 60 29,6 10,4 (Nguồn: Tổng hợp từ số liệu điều tra) 3. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CỦA TẠP CHÍ KHOA HỌC TRƯỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNG 3.1 Thể thức xuất bản, hình thức trình bày, chính sách của tạp chí Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hải Phòng (Science Journal of Haiphong University), được Bộ Thông tin và Truyền thông cấp giấy phép xuất bản, Bộ Khoa học và Công nghệ cấp mã số chuẩn quốc tế ISSN (1859-2368) năm 2013, phát hành hai tháng 1 kỳ, ngôn ngữ xuất bản Tiếng Việt và Tiếng Anh. Sau 06 năm hoạt động, Tạp chí đã xuất bản được 38 số với gần 500 bài báo khoa học 11 TẠP CHÍ KHOA HỌC, Số 37, tháng 11/2019 thuộc khối hai khối ngành Tự nhiên - Kinh tế - Kỹ thuật, Giáo dục - Khoa học xã hội và Nhân văn. Ngay từ khi mới thành lập, Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hải Phòng đã quan tâm đến việc xây dựng các chính sách để hướng Tạp chí hoạt động một cách bài bản. Chính sách đó thực hiện thông qua sứ mệnh, tôn chỉ, mục đích và phạm vi của Tạp chí. - Sứ mệnh của Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hải Phòng: là tạp chí khoa học đa ngành, đa lĩnh vực, công bố kế quả các công trình nghiên cứu khoa học tự nhiên, công nghệ, nghệ thuật, nông, lâm, ngư, nghiệp các bài báo biên khảo, dịch thuật, thông tin khoa học và nghiên cứu chuyên đề về các lĩnh vực nêu trên. - Tôn chỉ, mục đích của Tạp chí: Phản ánh hoạt động giáo dục đào tạo của Trường và công bố các tác phẩm, công trình nghiên cứu khoa học của cán bộ, giáo viên, học viên; Tuyên truyền phổ biến các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác giáo dục và đào tạo được thể hiện trong giấy phép hoạt động báo chí in số 329/GP-BTTTT, ngày 23/8/2013 của Bộ Thông tin Truyền thông. Với vai trò trực thuộc Trường Đại học Hải Phòng, Tạp chí hoạt động nhằm hỗ trợ, thúc đẩy các hoạt động nghiên cứu khoa học và đào tạo thông qua các chức năng cơ bản: (i) Nghiên cứu phục vụ hoạch định phát triển thành phố Hải Phòng và cả nước; (ii) Xác lập uy tín khoa học và nâng cao năng lực nghiên cứu của các nhà khoa học; (iii) Kênh giao tiếp học thuật của cộng đồng nghiên cứu khoa học; (iv) Kiểm định chất lượng nghiên cứu khoa học thông qua quy trình phản biện; (v) Cơ sở dữ liệu tham khảo/trích dẫn cho các nghiên cứu tương lai. - Phạm vi nghiên cứu của Tạp chí Khoa học bao gồm vấn đề lý thuyết và thực tiễn trong lĩnh vực Khoa học tự nhiên - Kinh tế - Kỹ thuật, Khoa học giáo dục - Xã hội và nhân văn. Trong quá trình hoạt động, Tạp chí đã từng bước ban hành các quy chế, quy định, quy trình. Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hải Phòng nghiêm chỉnh chấp hành các quy định pháp luật của Nhà nước; tuân thủ tôn chỉ, mục đích được đề ra. 3.2. Hội đồng biên tập Hội đồng ban biên tập Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hải Phòng hiện nay gồm 21 thành viên. Đảm bảo số lượng và tỷ trọng các thành viên từ các viện nghiên cứu và các trường đại học lớn. Hiện nay, các thành viên bao gồm các nhà khoa học đầu ngành thuộc nhiều lĩnh vực. Thành viên của Hội đồng biên tập đủ để bao quát hầu hết các lĩnh vực chính mà Tạp chí đăng tải. Hội đồng biên tập đã tập hợp được những nhà khoa học có tên tuổi trong nước. Hội đồng Biên tập tạp chí cơ bản đã định hướng các chủ đề nội dung khoa học được trao đổi và thẩm định tính khoa học đối với các công trình sẽ được công bố. Các nhà khoa học này làm việc theo một quy trình thống nhất, thường là các phản biện kín, để xác định các bản thảo gửi tới có hội đủ sự cần thiết và các điều kiện (Tính khoa học? Tính mới? Mối liên quan với các công trình khác?...) xuất bản hay không?... 3.3. Bài viết đăng trên tạp chí 3.3.1. Về số lượng, cơ cấu bài đăng Kể từ số phát hành đầu tiên năm 2013 đến hết tháng 10 năm 2019, Tạp chí Khoa 12 TRƯỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNG học Trường Đại học Hải Phòng đã công bố 474 bài, trong đó có: 51 bài đăng do tác giả từ viện, trường đại học khác (chiếm 10,76%); 22 bài do tác giả từ các cơ quan quản lý, doanh nghiệp (4,64%); 401 bài viết là do các giảng viên, nghiên cứu sinh, cao học viên và sinh viên Trường Đại học Hải Phòng (84,6%). Tạp chí đã công bố các bài viết có hàm lượng khoa học và tin cậy, cung cấp cho sinh viên, học viên sau đại học và giảng viên những kiến thức và những kết quả nghiên cứu mới trong khoa học. Tạp chí có sức thu hút đối với cộng đồng nghiên cứu khoa học, có sự gia tăng của các tác giả từ các trường đại học, học viện khác và các cơ quan quản lý cũng như các nhà hoạch định chính sách. Số lượng bài báo đăng trên tạp chí có sự ổn định và tính chọn lọc nhằm đảm bảo chất lượng. Các tác giả ngoài trường thường xuyên công bố công trình chứng tỏ Tạp chí đó đã trở thành diễn đàn đối với các nhà khoa học trong và ngoài trường. Mặt khác, cũng nhờ việc công bố các công trình khoa học của các tác giả từ cơ quan quản lý, doanh nghiệp, viện trường trên toàn quốc mà cơ hội tiếp nhận những thông tin và thành tựu nghiên cứu mới, quá trình giao lưu khoa học trên phạm vi quốc gia, quốc tế đối với các nhà khoa học trở nên sâu sắc và bền vững hơn. Hình 1: Cơ cấu bài viết trên tạp chí phân theo lĩnh vực hoạt động của tác giả giai đoạn 2013-2019 (Nguồn: Phòng Khoa học Công nghệ - Trường ĐHHP) Về cơ cấu bài viết, số lượng bài viết đăng tải có xu hướng tăng lên ở tất cả các nhóm phân theo học hàm/học vị của tác giả. Số lượng và tỷ trọng tác giả bài viết có 10,76% 4,64% 84,60% 13 TẠP CHÍ KHOA HỌC, Số 37, tháng 11/2019 trình độ thạc sĩ, cử nhân là 277 người, chiếm 58,44%. Số lượng và tỷ trọng bài viết của tác giả có học hàm/học vị là GS, PGS, TS là 197, chiếm 41,56% và luôn có mức gia tăng trong những năm gần đây. Tuy nhiên, so với các tạp chí khoa học chuyên ngành lớn trong nước, số lượng và tỷ trọng vẫn còn hạn chế, do một số ngành của Tạp chí chưa được đưa vào danh mục tính điểm của Hội đồng chức danh giáo sư nhà nước nên nhiều bài viết có chất lượng tốt của các tác giả trong và ngoài trường thường gửi đăng trên các tạp chí được tính điểm cao. Hình 2: Cơ cấu bài viết trên tạp chí phân theo học hàm, học vị của tác giả giai đoạn 2013-2019 (Nguồn: Phòng Khoa học Công nghệ - Trường ĐHHP) Về cơ cấu ngành nghề chuyên môn, qua số liệu thống kê tại hình 3 cho thấy, Tạp chí là diễn đàn để các nhà khoa học các khối ngành Khoa học tự nhiên - Kinh tế - Kỹ thuật; Khoa học giáo dục – Xã hội và Nhân văn công bố các kết quả nghiên cứu của mình. Một số đơn vị có bài đăng đều đặn trên tạp chí như: Khoa Du lịch, Ngữ văn – Địa lý, Giáo dục Mầm non, Kế toán – Tài chính. Qua đó, có thể khẳng định Tạp chí là công cụ, phương tiện trong đào tạo, nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ, cổng thông tin quan trọng của Trường Đại học Hải Phòng. Cũng chính từ đây, xã hội, giới khoa học có thể nhận biết, “định dạng”, đánh giá năng lực, uy tín, thương hiệu, sự kết nối của cơ sở giáo dục đại học với các cá nhân, đơn vị liên quan nói riêng và xã hội nói chung. Tuy nhiên, hiện nay đội ngũ cán bộ giảng viên cơ hữu của trường với quy mô gần 800 người, trong đó có 106 giảng viên là GS, PGS, TS thì số lượng bài viết trên vẫn chưa tương xứng, cơ cấu chưa đồng đều giữa các khối ngành. 14 TRƯỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNG Hình 3: Số lượng tác giả bài viết tại các đơn vị Trường Đại học Hải Phòng giai đoạn 8/2013 - 10/2019 (Nguồn: Phòng Khoa học Công nghệ - Trường ĐHHP) 3.3.2. Về chất lượng bài viết Chất lượng bài viết là nhân tố quyết định chất lượng của Tạp chí nên luôn được tập trung ưu tiên. Nhờ chú trọng nâng cao chất lượng bài viết, chất lượng tạp chí không ngừng nâng cao. Điều này được thể hiện ở chỗ cơ bản các bài viết đều có định dạng và nội dung của một bài báo khoa học. Các bài viết có sử dụng phương pháp nghiên cứu phù hợp, ứng dụng các mô hình định lượng đã gia tăng trong những năm gần đây. Chất lượng bài viết của Tạp chí còn được thể hiện qua việc bài báo của Tạp chí đã được các công trình của tác giả ngoài trường trích dẫn nhiều trên các tạp chí khác. Ghi nhận sự tiến bộ về mặt chất lượng, Theo quyết định số Quyết định số 19/QĐ- HĐCDGSNN ngày 19 tháng 7 năm 2017 "Phê duyệt Danh mục các tạp chí khoa học chuyên ngành được tính điểm công trình khoa học quy đổi khi xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư năm 2017" của Hội đồng Chức danh Giáo sư Nhà nước, Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hải Phòng được đưa vào danh mục Tạp chí khoa học tính điểm công trình đối với Hội đồng xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh GS, PGS ngành Kinh tế. Đây là dấu mốc quan trọng trong lộ trình phát triển của Tạp chí Khoa học nhà trường, đồng thời góp phần khẳng định thương hiệu, uy tín trong hoạt động NCKH và ĐT của Trường Đại học Hải Phòng. Đồng thời là căn cứ để các cơ sở đào tạo sau đại học trong cả nước điều chỉnh, bổ sung Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hải Phòng vào Danh mục các tạp chí được điểm công trình khoa học theo chuyên ngành phù 15 TẠP CHÍ KHOA HỌC, Số 37, tháng 11/2019 hợp khi học viên cao học, nghiên cứu sinh bảo vệ luận văn, luận án. 3.4. Quy trình về thẩm định chất lượng bài viết Tạp chí luôn thực hiện quy trình phản biện chặt chẽ theo quy trình của tạp chí lớn, uy tín. Mỗi bài viết gửi đăng tạp chí được phản biện kín bởi một đến hai chuyên gia trong lĩnh vực chuyên môn của bài viết. Một số trường hợp đặc biệt, Ban biên tập mời thêm một phản biện nữa. Trong quy trình này, việc thẩm định bài viết được thực hiện bởi các chuyên gia, các nhà khoa học có uy tín và chuyên sâu trong lĩnh vực của bài viết. Tạp chí cũng quy định và nhấn mạnh việc thẩm định tập trung vào hàm lượng khoa học của bài viết. Để nâng cao chất lượng phản biện, Tạp chí đưa ra quy định đánh giá, thẩm định bài viết tập trung vào các tiêu chuẩn: (i) những đóng góp của bài viết về mặt học thuật (đóng góp mới về lý thuyết, kết quả thực nghiệm hay phương pháp nghiên cứu) và thực tiễn (đóng góp cho các nhà hoạch định chính sách, các nhà quản lý doanh nghiệp, tổ chức); (ii) tổng quan nghiên cứu và sự phù hợp của cơ sở lý thuyết; (iii) tính chặt chẽ và độ tin cậy của kết quả nghiên cứu. Kết quả khảo sát cho thấy mặc dù cũng có những ý kiến khác biệt, nhưng đa số ý kiến phản biện được đánh khá tốt (mean>3, thang điểm từ 1-5) và thời gian phản biện cũng tương đối hợp lý. Khi so sánh sự đánh giá của nhóm thuộc Trường Đại học Hải Phòng và một số tạp chí khác, kể cả nhóm tạp chí được tính điểm cao, 67% ý kiến khảo sát rằng chất lượng phản biện Tạp chí khá tốt so với các tạp chí khác tại khu vực Hải Phòng và các Tạp chí khác. Tuy nhiên, quy trình và công tác phản biện của Tạp chí còn nhiều điểm cần khắc phục. Người phản biện chủ yếu là những nhà khoa học trong trường, trong nước; chưa có người phản biện là các nhà khoa học uy tín ở nước ngoài. Một số phản biện nhiều lúc còn dễ dãi, chưa yêu cầu cao đối với việc sửa chữa, hoàn thiện bài viết; tính phê phán khoa học chưa cao. 3.5 Công tác biên tập và xuất bản Để phát triển và nâng cao chất lượng của một tạp chí khoa học, việc biên tập sơ loại là bước đầu tiên giúp sàng lọc và đảm bảo sự phù hợp về nội dung và hình thức bài viết gửi đến Tạp chí. Sau khi tiếp nhận bản thảo, Ban biên tập sơ loại bài viết để kiểm tra sự phù hợp, các yêu cầu về nội dung và hình thức theo tiêu chuẩn của Tạp chí. Bài viết đạt yêu cầu mới được chấp nhận gửi đi phản biện kín. Trong quá trình biên tập, nhìn chung, việc thông tin tình trạng bài viết với tác giả được đảm bảo. Tạp chí đã xây dựng quy trình, quy trình tiếp nhận và xử lý bản thảo rõ ràng, công khai và minh bạch. Tạp chí luôn cố gắng thông báo rõ thời gian phản biện bài báo và bảo đảm thời gian quy định. Công tác lưu trữ hồ sơ, cập nhật và có những liên hệ thường xuyên với các tác giả sau khi bài báo được đăng. 71% ý kiến được hỏi có đánh giá tốt về tính chuyên nghiệp và sự hỗ trợ hiệu quả của ban biên tập, tuy nhiên vẫn còn những ý kiến đánh giá trái chiều. 3.6 Mức độ trích dẫn và sự sẵn có nội dung trực tuyến Những năm gần đây, các bài viết đăng trên Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hải Phòng đã được các nhà nghiên cứu đọc và trích dẫn ngày càng tăng. Các trích dẫn này chủ yếu được thực hiện trong các công trình 16 TRƯỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNG luận văn, luận án và các bài hội thảo trong nước và quốc tế. Từ năm 2018, Tạp chí đã tham gia vào mã nguồn mở trong Trung tâm thông tin của thành phố Hải Phòng và Trung tâm Khoa học công nghệ quốc gia để mở rộng khả năng giao lưu, khai thác thông tin khoa học. Tạp chí cũng đã xây dựng và vận hành trang web để độc giả không những nắm thông tin, quy định của tạp chí mà còn có thể truy cập và download các bài viết đăng tải trên Tạp chí. 4. Những đóng góp của Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hải Phòng Qua 06 năm xây dựng và phát triển, Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hải Phòng đã có những đóng góp cơ bản sau đây: Thứ nhất, Tạp chí đã chuyển tải đến công chúng lượng tri thức to lớn, phong phú về nhiều vấn đề khoa học kỹ thuật, kinh tế, xã hội, giáo dục và nhiều lĩnh vực hoạt động của tổ chức, doanh nghiệp. Với những bài báo có hàm lượng khoa học và đa dạng, tạp chí đã góp phần thực hiện khai sáng và truyền bá tri thức khoa học và có những đóng góp về mặt học thuật và lý luận. Thứ hai, Tạp chí có nhiều bài viết giới thiệu về những phương pháp giảng dạy hiện đại, những kinh nghiệm trong giảng dạy, học tập các môn khoa học kinh tế, kỹ thuật, giáo dục Từ đó góp phần giúp cán bộ giảng dạy các môn khoa học trong và ngoài trường đổi mới, nâng cao chất lượng và phương pháp giảng dạy. Những kết quả đó đã góp phần tích cực vào việc nâng cao chất lượng đào tạo, nghiên cứu khoa học của Trường Đại học Hải Phòng, đưa Trường trở thành Trung tâm giáo dục đào tạo khu vực Duyên hải Bắc Bộ và cả nước. Thứ ba, Tạp chí thực sự trở thành diễn đàn cho cán bộ, giáo viên, học viên sau đại học và sinh viên trao đổi kinh nghiệm về học tập, nghiên cứu, giảng dạy. Quá trình nghiên cứu, chuẩn bị bản thảo và xuất bản trên của Tạp chí cũng đã giúp nâng cao trình độ của giảng viên. Thông qua việc chuẩn bị bản thảo bài báo khoa học mà nghiên cứu sinh đã rèn luyện kỹ năng viết luận văn, luận án. Tạp chí góp phần tích cực cho việc đào tạo và nghiên cứu khoa học của đội ngũ giảng viên, học viên sau đại học và sinh viên của Trường Đại học Hải Phòng và các trường đại học, cao đẳng khu vực Duyên hải Bắc Bộ và cả nước. Thứ tư, Tạp chí trở thành địa chỉ tin cậy để các nhà quản lý, các nhà hoạch định chính sách, các doanh nghiệp tìm kiếm cơ sở khoa học để xây dựng chính sách phát triển kinh tế, xã hội, kết cấu hạ tầng và giáo dục đào tạo. Hàng trăm bài viết trên Tạp chí tập trung vào những vấn đề cơ bản, vừa bức xúc trong giáo dục đào tạo, sản xuất, tiêu dùng, kết cấu hạ tầng và xã hội đã đóng góp tích cực vào việc đổi mới nhận thức, tư duy lý luận và thực tiễn về phát triển kinh tế - xã hội của thành phố và đất nước. Bên cạnh đó, nhiều bài viết đã giới thiệu các văn bản pháp luật mới, những sáng kiến trong sản xuất, kỹ thuật, các mô hình nghiên cứu của các địa phương, các quốc gia trên thế giới được đúc kết thành các bài học kinh nghiệm và phục vụ cho hoạch định chính sách và sản xuất tại các doanh nghiệp. Tạp chí là cầu nối quan trọng để các nhà khoa học trong và ngoài trường đại học đóng góp cho quá trình hoạch định và thực thi chính sách phát triển thành phố Hải Phòng và cả nước. 17 TẠP CHÍ KHOA HỌC, Số 37, tháng 11/2019 5. Hàm ý chính sách đối với Tạp chí khoa học Trường Đại học Hải Phòng Để nâng cao chất lượng của một tạp chí khoa học, trong thời gian tới cần thực hiện một số định hướng: Thứ nhất, lãnh đạo nhà trường cần đánh giá đúng vai trò chức năng của tạp chí, đầu tư con người, phương tiện và ngân sách đúng mức để tạp chí hoạt động hiệu quả. Đầu tư cho phát triển tạp chí được xem như chi đầu tư thương hiệu của nhà trường. Thứ hai, xây dựng một môi trường nghiên cứu khoa học lành mạnh, độc lập, thuận lợi và hấp dẫn và khơi dậy sự đam mê sáng tạo nghiên cứu của đội ngũ giảng dạy trong trường. Thứ ba, đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu khoa học bằng các hình thức, biện pháp thiết thực như hỗ trợ tài chính, gia tăng cơ hội thăng tiến, khen thưởng vật chất và tinh thần. Tổ chức các sinh hoạt câu lạc bộ, mở lớp bồi dưỡng kỹ năng nghiên cứu và viết báo khoa học; khuyến khích giảng viên học ngoại ngữ để nâng cao khả năng viết bài bằng Tiếng Anh). Thứ tư, tích cực, chủ động mở rộng mối liên kết hợp tác giữa các tạp chí khoa học chuyên ngành uy tín, đồng thời có chính sách và quan hệ tốt để thu hút được các chuyên gia phản biện có uy tín trong và ngoài nước. Thứ năm, phát huy tốt hơn nữa vai trò và đa dạng hóa hội đồng biên tập, tiếp tục đa dạng hóa hội đồng biên tập. Trong đó, đặc biệt chú ý mở rộng các nhà khoa học đang là thành viên hội đồng biên tập các tạp chí quốc tế thuộc diện ISI, Scopus; tăng cường quảng bá tạp chí với cộng đồng khoa học trong nước và quốc tế để tăng mức độ trích dẫn của bài viết. Tóm lại, cùng với sứ mệnh phát triển Trường Đại học Hải Phòng trở thành Trung tâm giáo dục đào tạo, chuyển giao công nghệ vững mạnh khu vực Duyên hải Bắc bộ và cả nước, Tạp chí Khoa học sẽ tiếp tục nỗ lực, không ngừng đổi mới theo hướng nâng cao chất lượng, đa dạng hóa loại hình, mở rộng thu hút độc giả, nâng cao uy tín và đẩy nhanh quá trình hội nhập với các tạp chí uy tín. Qua đó, đảm bảo quyền lợi cho tác giả đăng bài, đồng thời thu hút những bài đăng có chất lượng của các nhà khoa học trong và ngoài nước góp phần xây dựng và phát triển Trường Đại học Hải Phòng vượt mốc 60 năm tuổi. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Phạm Duy Hiển, A comparative study of research capabilities of East Asian countries and implications for Vietnam, High Educ., (Springer), Vol. 60, p. 615-626, 2010. 2. Lê Quốc Hội, Nguyễn Thị Tuyết Mai, Tạp chí Kinh tế và Phát triển, số 209 tháng 11/2014 3. Kim Ngọc (2016), Tiêu chuẩn quốc tế của tạp chí khoa học và việc áp dụng tại Việt Nam, Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam, số 8(105) - 2016. 4. Trần Văn Nhung (2017), Thực trạng Tạp chí Khoa học ở Việt Nam, Tài liệu hướng dẫn xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư năm 2017, Nxb Bách khoa, Hà Nội. 5. Thủ tướng Chính phủ, Quyết định số 362/QĐ-TTg, ngày 03/4/2019, về việc phê duyệt Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025, Hà NộI