Luận văn Ứng dụng công nghệ thông tin thiết kế bài giảng điện tử, nhằm nâng cao chất lượng dạy và học bộ môn hóa học phần lớp 10 (nâng cao)

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC SÖ PHAÏM TP. HOÀ CHÍ MINH Nguyeãn Thò Bích Thaûo ÖÙNG DUÏNG COÂNG NGHEÄ THOÂNG TIN THIEÁT KEÁ BAØI GIAÛNG ÑIEÄN TÖÛ, NHAÈM NAÂNG CAO CHAÁT LÖÔÏNG DAÏY VAØ HOÏC BOÄ MOÂN HOÙA HOÏC PHAÀN LÔÙP 10 (NAÂNG CAO) Chuyeân ngaønh : Lí luaän vaø phöông phaùp daïy hoïc moân Hoùa hoïc Maõ soá : 60 14 10 LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ GIAÙO DUÏC HOÏC NGÖÔØI HÖÔÙNG DAÃN KHOA HOÏC : TS. TRANG THÒ LAÂN Thaønh phoá Hoà Chí Minh - 2008 LÔØI CAÛM ÔN Luaän vaên thaïc só coù yù nghóa raát quan troïng giuùp toâi toång hôïp laïi nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc trong nhaø tröôøng 2 naêm sau ñaïi hoïc, laø haønh trang höõu ích, thieát thöïc giuùp toâi vöõng böôùc trong söï nghieäp giaùo duïc. Toâi xin caûm ôn söï giuùp ñôõ taän tình cuûa caùc thaày, coâ giaùo khoa Hoùa tröôøng ÑHSP TpHCM, tröôøng ÑHSP Haø Noäi vaø toaøn theå thaày coâ Phoøng Khoa hoïc coâng ngheä vaø sau ñaïi hoïc ñaõ giuùp ñôõ toâi coù ñieàu kieän hoïc taäp toát nhaát. Toâi xin chaân thaønh caûm ôn Tieán só Trang Thò Laân, ngöôøi Coâ ñaõ toaøn taâm, toaøn yù giuùp toâi hoaøn thaønh luaän vaên thaïc só naøy. Xin göûi lôøi caûm ôn chaân thaønh vaø saâu saéc nhaát ñeán taäp theå Ban giaùm hieäu vaø giaùo vieân Hoùa tröôøng THPT chuyeân Traàn Ñaïi Nghóa, giaùo vieân Hoùa caùc tröôøng THPT taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø caùc tænh laân caän ñaõ taïo ñieàu kieän cho toâi hoaøn thaønh phaàn thöïc nghieäm sö phaïm trong luaän vaên toát nghieäp naøy. Cuoái cuøng, toâi xin caûm ôn gia ñình ñaõ luoân ñoäng vieân, khuyeán khích vaø hoã trôï toâi trong suoát thôøi gian toâi theo hoïc chöông trình sau ñaïi hoïc. Moät laàn nöõa toâi xin chaân thaønh caûm ôn, caûm ôn taát caû moïi ngöôøi ñaõ cho toâi coù ñöôïc vò trí nhö ngaøy hoâm nay. Thaønh phoá Hoà Chí Minh Thaùng 7 naêm 2008 Nguyeãn Thò Bích Thaûo DANH MUÏC CAÙC KYÙ HIEÄU, CAÙC CHÖÕ VIEÁT TAÉT PP : Phöông phaùp PPDH : Phöông phaùp daïy hoïc PPDHTC : Phöông phaùp daïy hoïc tích cöïc PPDHPH : Phöông phaùp daïy hoïc phöùc hôïp DHHH : Daïy hoïc hoùa hoïc QTDH : Quaù trình daïy hoïc GV : Giaùo vieân SV : Sinh vieân HS : Hoïc sinh CNTT : Coâng ngheä thoâng tin KT – ÑG : Kieåm tra ñaùnh giaù BGÑT : Baøi giaûng ñieän töû GAÑT : Giaùo aùn ñieän töû THPT : Trung hoïc phoå thoâng SGK : Saùch giaùo khoa e : electron Vd : Ví duï KL : Kim loaïi PK : Phi kim HTTH : Heä thoáng tuaàn hoaøn CTTQ : Coâng thöùc toång quaùt CTCT : Coâng thöùc caáu taïo Z : Ñoä aâm ñieän dd : dung dòch ptpö : phöông trình phaûn öùng TN : Thöïc nghieäm ÑC : Ñoái chöùng ÑHSP : Ñaïi hoïc sö phaïm TpHCM : Thaønh phoá Hoà Chí Minh MÔÛ ÑAÀU 1. Lyù do choïn ñeà taøi Thôøi ñaïi “ kinh teá trí thöùc” ñang ngaøy caøng phaùt trieån moät caùch nhanh choùng. Chuùng ta, neáu khoâng muoán tröôït ra khoûi doøng xoaùy ñoù thì loái thoaùt duy nhaát laø xaây döïng moät xaõ hoäi hoïc taäp, moät tinh thaàn töï hoïc, töï hoïc suoát ñôøi. Naêm 2007, Vieät Nam gia nhaäp toå chöùc thöông maïi theá giôùi WTO ñaùnh daáu moät coät moác phaùt trieån ñaát nöôùc quan troïng, ñoàng thôøi môû ra cho chuùng ta nhieàu cô hoäi vaø thaùch thöùc lôùn cuûa thôøi kyø môû cöûa vaø hoäi nhaäp, Ñaûng vaø nhaø nöôùc ta ñaõ chuû tröông ñoåi môùi saâu saéc treân nhieàu lónh vöïc, nhaát laø giaùo duïc. Ñoåi môùi PPDH ñang laø nhu caàu caáp baùch ñaët ra cho ngaønh giaùo duïc hieän nay. Vieäc ñoåi môùi SGK ñoøi hoûi phaûi coù söï thay ñoåi trong loái giaûng daïy, ñeå chuyeån HS töø theá thuï ñoäng tieáp thu kieán thöùc sang tích cöïc, chuû ñoäng vaø saùng taïo. Ñeå ñaït ñöôïc muïc ñích treân GV phaûi laø ngöôøi tieân phong ñi ñaàu trong ñoåi môùi vaø saùng taïo. GV phaûi xaây döïng moät heä thoáng baøi giaûng coù söï keát hôïp cuûa nhieàu PPDH khaùc nhau nhaèm phaùt huy tính tích cöïc, chuû ñoäng vaø saùng taïo ôû HS. Vôùi nhöõng lyù do treân toâi quyeát ñònh choïn nghieân cöùu ñeà taøi “ÖÙng duïng coâng ngheä thoâng tin vaøo thieát keá baøi giaûng ñieän töû, nhaèm naâng cao chaát löôïng daïy vaø hoïc boä moân hoùa hoïc phaàn lôùp 10 ( Naâng cao)” Toâi hy voïng ñeà taøi nghieân cöùu naøy seõ goùp phaàn naâng cao chaát löôïng daïy vaø hoïc boä moân Hoùa hoïc. 2. Muïc ñích nghieân cöùu - ÖÙng duïng CNTT ñeå thieát keá BGÑT. - Söû duïng PPDHPH nhaèm naâng cao chaát löôïng daïy hoïc boä moân hoùa hoïc. - Giuùp HS phaùt huy tính chuû ñoäng, tích cöïc, saùng taïo trong hoïc taäp. 3. Nhieäm vuï cuûa ñeà taøi - Nghieân cöùu cô sôû lí luaän lieân quan ñeán vaán ñeà. - Nghieân cöùu chöông trình SGK hoùa lôùp 10 – Naâng cao - Thieát keá BGÑT, Hoùa lôùp 10 – Naâng cao. - Tieán haønh thöïc nghieäm sö phaïm ñeå kieåm chöùng caùc BGÑT ñaõ xaây döïng - Toång keát vaø ruùt kinh nghieäm 4. Khaùch theå vaø ñoái töôïng nghieân cöùu - Khaùch theå nghieân cöùu : Quaù trình daïy vaø hoïc hoùa hoïc ôû tröôøng phoå thoâng - Ñoái töôïng nghieân cöùu : Xaây döïng heä thoáng BGÑT lôùp 10 – Naâng cao 5. Phaïm vi nghieân cöùu BGÑT ñöôïc xaây döïng giôùi haïn trong phaàn hoùa hoïc lôùp 10 – Naâng cao - THPT 6. Phöông phaùp vaø phöông tieän nghieân cöùu - PP toång keát lí luaän - PP ñieàu tra thöïc tieãn - PP phaân tích, toång hôïp - PP thöïc nghieäm sö phaïm - Ñaùnh giaù, xöû lyù keát quaû theo thoáng keâ toaùn hoïc 7. Giaû thuyeát khoa hoïc Neáu thieát keá ñöôïc moät heä thoáng BGÑT coù chaát löôïng seõ goùp phaàn naâng cao hieäu quaû daïy vaø hoïc boä moân Hoùa hoïc ôû tröôøng phoå thoâng. Chöông 1 : LÒCH SÖÛ VAÁN ÑEÀ NGHIEÂN CÖÙU Hình aûnh thaày coâ giaùo “click chuoät” trong lôùp baét ñaàu xuaát hieän trong naêm 2003 vaø hieän nay khaù phoå bieán. Ñaây laø moät böôùc ngoaët quan troïng trong vieäc ñoåi môùi PPDH phuø hôïp vôùi söï phaùt trieån nhanh choùng cuûa CNTT. ÔÛ Thaønh phoá Hoà Chí Minh, töø ñaàu naêm hoïc 2004 - 2005, Sôû Giaùo duïc vaø ñaøo taïo ñaõ phaùt ñoäng chöông trình giaûng daïy baèng BGÑT vôùi nhöõng lôùp taäp huaán ñeán taát caû caùc quaän, huyeän. Naêm 2005, Sôû giaùo duïc thaønh phoá trieån khai döï aùn CNTT vôùi kinh phí khoaûng 7 tæ ñoàng. Vieäc laøm naøy ñaõ "ñaùnh ñoäng" ñeán töøng GV, laøm cho moãi ngöôøi töï thaáy phaûi thay ñoåi thoùi quen leân lôùp chæ vôùi phaán traéng baûng ñen, lao vaøo vieäc thieát keá BGÑT baèng phaàn meàm Power Point. Trung taâm Coâng ngheä daïy hoïc thuoäc Vieän Nghieân cöùu giaùo duïc (Tröôøng ÑHSP TpHCM) ñaõ coù coâng raát lôùn trong vieäc lieân tuïc môû caùc lôùp ñaøo taïo GV thöïc hieän BGÑT; Sôû Giaùo duïc caùc tænh Ñoàng Nai, Baø Ròa-Vuõng Taøu, Phoøng Giaùo duïc quaän 3 (TpHCM)... ñeàu coù nhöõng hoaït ñoäng hoã trôï tích cöïc GV trong vieäc ñoåi môùi naøy. Taïi tröôøng ÑHSP TpHCM, ngaøy caøng nhieàu SV quan taâm nghieân cöùu ñeán lónh vöïc naøy. Toâi xin giôùi thieäu (theo trình töï veà thôøi gian) moät soá ñeà taøi gaàn guõi vôùi luaän vaên maø toâi nghieân cöùu. 1.1. Luaän vaên toát nghieäp “ SÖÛ DUÏNG PHAÀN MEÀM POWER POINT TRONG DAÏY HOÏC HOÙA HOÏC LÔÙP 10 ÔÛ TRÖÔØNG THPT ” – naêm 2003 – Taùc giaû : Cöû nhaân Nguyeãn Thuùy Anh Thö – ÑHSP TpHCM - Noäi dung luaän vaên goàm 3 chöông nhö sau: Chöông 1: Cô sôû lí luaän vaø thöïc tieãn cuûa vaán ñeà nghieân cöùu ( töø trang 6 → 64) Chöông 2 : Söû duïng Power point trong giaûng daïy hoùa lôùp 10. Phaàn naøy taùc giaû ñeà caäp ñeán nhöõng noäi dung chính sau : (töø trang 67 → 96) . Caùc böôùc thöïc hieän moät baøi giaûng treân Power point . Vaän duïng vaøo vieäc soaïn moät soá giaùo aùn trong chöông trình hoùa 10 . ÖÙng duïng caùc khaû naêng cuûa Power point taïo hình aûnh minh hoïa cho baøi hoïc Chöông 3 : Thöïc nghieäm sö phaïm ( töø trang 100 → 105 ) Öu ñieåm - Cô sôû lí luaän cuûa luaän vaên khaù chi tieát, roõ raøng, boá cuïc chaët cheõ - Laø moät taøi lieäu giuùp SV, GV tìm hieåu veà phaàn meàm Power point deã daøng. Luaän vaên höôùng daãn raát roõ caùc böôùc ñeå soaïn thaûo moät BGÑT vôùi nhieàu tieän ích ñeå taïo hình aûnh minh hoïa cho baøi daïy nhö taïo hoaït caûnh thí nghieäm, söï xen phuû obitan… - Luaän vaên söu taäp hình aûnh, phim thí nghieäm ñeå GV ñöa vaøo baøi daïy cuï theå. - Ñieàu tra thöïc traïng söû duïng caùc kyõ naêng daïy hoïc cuûa SV cho keát quaû toát. - Taùc giaû thöïc nghieäm 1 BGÑT ñeå ñaùnh giaù hieäu quaû, tìm ra nhöõng thuaän lôïi, khoù khaên vaø ñeà xuaát bieän phaùp khaéc phuïc. Nhöôïc ñieåm - Cô sôû lí luaän cuûa luaän vaên chöa noùi roõ nhöõng öu, nhöôïc ñieåm cuûa BGÑT, nhöõng thuaän lôïi, khoù khaên maø SV hoaëc GV gaëp phaûi khi thieát keá baøi giaûng. - Luaän vaên chæ coù 2 giaùo aùn minh hoïa - Daïy thöïc nghieäm 1 BGÑT laø quaù ít ñeå coù soá lieäu keát luaän. - Caùc hình aûnh minh hoïa, töï thieát keá coøn quaù ít 1.2. Luaän vaên thaïc só: “ ÖÙNG DUÏNG CNTT VAØ TRUYEÀN THOÂNG ÑEÅ NAÂNG CAO TÍNH TÍCH CÖÏC NHAÄN THÖÙC MOÂN HOÙA HOÏC ÔÛ TRÖÔØNG THPT” – 2004 – Taùc giaû Thaïc só Nguyeãn Thanh Thuûy – ÑHSP Haø Noäi - Ñaây laø moät taøi lieäu hay, GV coù theå tham khaûo ñeå höôùng daãn HS hoïc taäp theo PPDH môùi cuûa Intel, chöông trình daïy hoïc cho töông lai. - Noäi dung luaän vaên goàm 3 chöông : Chöông 1: Toång quan veà lí luaän vaø thöïc tieãn (töø trang 4 → 29 ) Chöông 2: Söû duïng phoái hôïp moät soá phaàn meàm daïy hoïc vôùi maùy vi tính ñeå xaây döïng hoà sô daïy hoïc ôû chöông trình hoùa hoïc THPT. Phaàn naøy goàm nhöõng noäi dung chính sau : ( töø trang 30 → 110) . Neâu nguyeân taéc xaây döïng hoà sô daïy hoïc . Noäi dung moät boä hoà sô daïy hoïc . Moät soá boä hoà sô daïy hoïc : Nöôùc vaø nöôùc oxi giaø, H2S vaø SO2, Ozon vaø thuûng taàng ozon, Cao su Chöông 3: Thöïc nghieäm sö phaïm (töø trang 110 → 119) Öu ñieåm - Taùc giaû xaây döïng toång quan veà lí luaän vaø thöïc tieãn khaù chi tieát - Neâu ñöôïc söï caàn thieát phaûi öùng duïng CNTT vaøo DHHH, CNTT aùp duïng nhö theá naøo trong PPDH theo döï aùn. - Xaây döïng PPDH theo döï aùn cho nhieàu noäi dung cuûa chöông trình hoùa THPT - HS laøm quen vôùi PP hoïc theo döï aùn ôû 4 baøi vôùi noäi dung baøi khaù phong phuù, nhieàu tö lieäu vaø hình aûnh lieân quan ñeán baøi hoïc. - Sau moãi chöông ñeàu coù toång keát – ruùt ra nhaän xeùt - Taùc giaû tieán haønh nghieân cöùu vaø cho keát quaû “ öùng duïng CNTT vaø truyeàn thoâng ñeå naâng cao tính tích cöïc nhaän thöùc moân hoùa cho HS ôû tröôøng THPT” laø caàn thieát, khaû thi vaø coù taùc duïng naâng cao chaát löôïng daïy vaø hoïc moân hoùa hoïc ôû tröôøng THPT. Nhöôïc ñieåm - Trình baøy luaän vaên chöa logic, côõ chöõ to, nhoû khoâng thoáng nhaát. - Taùc giaû chæ lieät keâ moät soá phaàn meàm öùng duïng tin hoïc söû duïng trong ñeà taøi, chöa coù phaàn toång quan caùch söû duïng. - BGÑT coù nhieàu slide ghi chöõ quaù nhieàu, ít tranh aûnh minh hoïa - Hình aûnh, baûn tin khoâng bieát roõ nguoàn laø cuûa GV hay HS. Baøi baùo caùo cuûa HS, chöa thaáy söï phaân coâng caùc thaønh vieân trong nhoùm. - Noäi dung goàm 4 baøi nhöng trong luaän vaên taùc giaû chæ trình baøy 2 baøi tieâu bieåu, 2 baøi coøn laïi neân naèm trong phuï luïc ñeå ñoäc giaû cuøng tham khaûo. 1.3. Luaän vaên toát nghieäp: “ SÖÛ DUÏNG HÌNH AÛNH, MOÂ HÌNH, PHIM THÍ NGHIEÄM, PHIM TÖ LIEÄU TRONG THIEÁT KEÁ GIAÙO AÙN ÑIEÄN TÖÛ TREÂN POWER POINT” – 2006 – Taùc giaû Nguyeãn Thanh Hieàn – ÑHSP TpHCM - Luaän vaên coù nhieàu tranh aûnh, thí nghieäm hay veà chöông Oxi – löu huyønh chöông trình hoùa lôùp 10 - naâng cao. SV, GV coù theå öùng duïng caùc BGÑT vaøo thöïc teá giaûng daïy. - Luaän vaên goàm nhöõng noäi dung chính sau: Chöông 1: Cô sôû lí luaän cuûa ñeà taøi (töø trang 8 → 27) Chöông 2: Thieát keá GAÑT. Goàm nhöõng noäi dung chính : (töø trang 28 → 79) . Nguyeân taéc thöïc hieän GAÑT treân phaàn meàm Power point . Phim vaø hình aûnh minh hoïa söû duïng trong GAÑT chöông Oxi, löu huyønh . Vaän duïng soaïn moät soá GAÑT treân Power point chöông VI . Öu, nhöôïc ñieåm khi söû duïng GAÑT . Nhöõng ñieåm caàn löu yù khi söû duïng GAÑT Chöông 3: Thöïc nghieäm sö phaïm ( töø trang 84 → 86) Öu ñieåm - Nghieân cöùu phaàn cô sôû lí luaän PPDH vaø baøi leân lôùp hôïp logic, ñaày ñuû. - Taùc giaû söu taàm nhieàu hình aûnh, phim thí nghieäm minh hoïa cho baøi hoïc. - Neâu ñöôïc nhöõng tieän lôïi cuûa Power point khi soaïn GAÑT - Xaây döïng ñöôïc nguyeân taéc thieát keá GAÑT treân Powerpoint - Taùc giaû tieán haønh ñieàu tra vieäc söû duïng GAÑT ôû tröôøng THPT vaø ñaùnh giaù cuûa HS khi hoïc baèng GAÑT. Keát quaû thöïc nghieäm tìm ra nhöõng öu, khuyeát ñieåm GAÑT vaø neâu bieän phaùp khaéc phuïc. Nhöôïc ñieåm - Luaän vaên vaãn söû duïng cuïm töø GAÑT neân thay laø BGÑT - Phaàn öu, nhöôïc ñieåm cuûa GAÑT neân ñeå trong phaàn cô sôû lí luaän - Trong caùc baøi giaûng, taùc giaû coù raát ít hình aûnh hay moâ phoûng do taùc giaû töï thieát keá, chuû yeáu söû duïng caùc thí nghieäm, hình aûnh coù saün - Giaùo aùn chöa chia thaønh caùc hoaït ñoäng cuï theå ( vaãn theo caùch thieát keá cuõ maëc duø naêm 2006 ñaõ thöïc hieän chöông trình môùi ) 1.4. Luaän vaên toát nghieäp: “ ÖÙNG DUÏNG CNTT ÑEÅ THIEÁT KEÁ HEÄ THOÁNG BGÑT VAØ TÌM KIEÁM CAÙC TÖ LIEÄU HOÃ TRÔÏ VIEÄC ÑOÅI MÔÙI PPDH MOÂN HOÙA HOÏC LÔÙP 10 THPT”–Naêm 2007–Taùc giaû Phaïm Baûo Toaøn – ÑHSP TpHCM - Luaän vaên hay, nhieàu tö lieäu, hình aûnh, moâ phoûng vaø phim thí nghieäm ôû 3 chöông 1, 2, 3 chöông trình hoùa 10 – cô baûn, raát höõu ích, GV coù theå öùng duïng. - Luaän vaên goàm nhöõng noäi dung chính sau: Chöông 1: Cô sôû lí luaän vaø thöïc tieãn cuûa ñeà taøi (töø trang 4 → 44) Chöông 2 : Söû duïng heä thoáng BGÑT vaø caùc tö lieäu hoã trôï ñoåi môùi PPDH chöông 1, 2, 3 SGK hoùa 10 – Cô baûn. Goàm noäi dung chính: (töø trang 49 → 84) . Tìm hieåu chung veà BGÑT . Tìm hieåu phaàn meàm Power point . Moät soá phöông tieän kyõ thuaät phuïc vuï thieát keá vaø giaûng daïy baèng BGÑT . Heä thoáng caùc BGÑT chöông 1, 2, 3 Chöông 3: Thöïc nghieäm sö phaïm (töø trang 87 → 91) Öu ñieåm - Tìm hieåu cô sôû lí luaän PPDH vaø thöïc tieãn khaù chi tieát, ñaày ñuû vaø logic. - Neâu nhöõng xu höôùng ñoåi môùi PPDH ñaëc bieät laø öùng duïng CNTT. - Taùc giaû giôùi thieäu toát caùc phaàn meàm hoùa hoïc öùng duïng soaïn BGÑT. - Coù tö lieäu hoã trôï caùc chöông 1, 2, 3 ñöôïc thieát keá, bieân soaïn nhö moät trang web thu nhoû raát hay, goàm nhieàu chöông muïc nhö: BGÑT, baøi ñoïc theâm, thö giaõn, lòch söû hoùa hoïc, ñoá vui hoùa hoïc, thí nghieäm vui hoùa hoïc …… - Tìm hieåu thöïc traïng söû duïng BGÑT vaøo giaûng daïy cuûa GV taïi huyeän Taân Uyeân tænh Bình Döông cho keát quaû GV ít öùng duïng CNTT vaøo giaûng daïy, chuû yeáu vaãn theo PP truyeàn thoáng baûng ñen, phaán traéng. Nhöôïc ñieåm - Caùch trình baøy luaän vaên: canh doøng, leà chöa thoáng nhaát. - Trong BGÑT nhieàu slide coù chöùa quaù nhieàu noäi dung laø chöõ. - Taùc giaû chöa chia nhoùm cho HS nghieân cöùu, thaûo luaän. - BGÑT khoâng coù slide neâu caáu truùc, noäi dung baøi hoïc. - Taùc giaû daïy thöïc nghieäm duy nhaát coù 1 BGÑT laø quaù ít. Nhaän xeùt chung Qua moät soá luaän vaên neâu treân toâi nhaän thaáy caùc taùc giaû ñeàu coù nhöõng ñieåm chung thoáng nhaát nhö sau: . ÖÙùng duïng CNTT vaøo DHHH laø xu höôùng taát yeáu ñoåi môùi PPDH. . Phaàn meàm power point laø thieát thöïc, höõu ích vaø tieän lôïi ñeå GV soaïn BGÑT . Thöïc nghieäm ñieàu tra cho keát quaû HS raát thích thuù khi hoïc theo PP môùi. - Caùc taùc giaû ñeàu coù ñeà xuaát chung ñoái vôùi ngaønh giaùo duïc nhö sau : . Ñaàu tö cô sôû vaät chaát ñeå GV coù theå giaûng daïy BGÑT toát . Môû nhieàu lôùp boãi döôõng nhaèm naâng cao trình ñoä tin hoïc cho GV. Vì ña soá caùc ñeà taøi treân laø luaän vaên toát nghieäp ñaïi hoïc neân noäi dung nghieân cöùu chæ goàm vaøi baøi hay toái ña laø ba chöông neân coøn töông ñoái ít. Tuy nhieân, caùc ñeà taøi nghieân cöùu ñeàu goùp phaàn thieát thöïc vaøo ñònh höôùng ñoåi môùi PPDH trong giai ñoaïn hieän nay. Chöông 2 : CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN 2.1. Phöông phaùp daïy hoïc [14] 2.1.1. Phöông phaùp daïy hoïc laø gì ? Coù theå neâu ôû ñaây 1 ñònh nghóa ñaùng löu yù: - PPDH laø caùch thöùc laøm vieäc cuûa thaày, cuûa troø trong söï phoái hôïp thoáng nhaát vaø döôùi söï chæ ñaïo cuûa thaày, nhaèm laøm cho troø töï giaùc, tích cöïc, töï löïc ñaït tôùi muïc ñích daïy hoïc. 2.1.2. Khaùi nieäm phöông phaùp daïy hoïc hoùa hoïc PPDH hoùa hoïc coù theå hieåu laø caùch thöùc hoaït ñoäng coäng taùc coù muïc ñích giöõa thaày vaø troø, trong ñoù thoáng nhaát söï ñieàu khieån cuûa thaày vôùi söï bò ñieàu kieån – töï ñieàu khieån cuûa troø, nhaèm laøm cho troø chieám lónh khaùi nieäm hoùa hoïc. 2.1.3. Caáu truùc cuûa phöông phaùp daïy hoïc hoùa hoïc Phöông phaùp daïy hoïc hoùa hoïc Phöông phaùp daïy Phöông phaùp hoïc 2.2. Moät soá phöông phaùp daïy hoïc truyeàn thoáng theo höôùng daïy hoïc tích cöïc [18] Aùp duïng PPDHTC khoâng coù nghóa laø gaït boû caùc PPDH truyeàn thoáng. Nhöõng PP thuyeát trình, giaûng giaûi, bieãu dieãn caùc phöông tieän tröïc quan minh hoïa cho lôøi giaûng … vaãn raát caàn thieát trong QTDH. Do ñoù caàn keá thöøa, phaùt trieån caùc maët tích cöïc trong heä thoáng caùc PPDH ñaõ quen thuoäc, ñoàng thôøi caàn hoïc hoûi, vaän duïng P truyeàn ñaït P ñieàu khieån P lónh hoäi P töï ñieàu khieån moät soá PPDH môùi, phuø hôïp hoaøn caûnh, ñieàu kieän daïy vaø hoïc ôû nöôùc ta ñeå tieán leân moät caùch vöõng chaéc. 2.2.1. Vaán ñaùp tìm toøi ( ñaøm thoaïi Ôrixtic) Khaùi nieäm Laø PP maø GV laø ngöôøi toå chöùc trao ñoåi yù kieán – keå caû tranh luaän giöõa GV vôùi HS, giöõa HS vôùi HS, thoâng qua ñoù HS naém ñöôïc tri thöùc môùi. Ñaëc ñieåm - Heä thoáng caâu hoûi GV neâu ra giöõ vai troø chæ ñaïo, quyeát ñònh chaát löôïng lónh hoäi kieán thöùc cuûa HS. Traät töï logic caùc caâu hoûi höôùng daãn HS töøng böôùc phaùt hieän ra baûn chaát cuûa söï vaät, hieän töôïng, kích thích tính tích cöïc tìm toøi, söï ham muoán hieåu bieát ôû HS. - GV laø ngöôøi toå chöùc söï tìm toøi, coøn HS laø ngöôøi töï löïc phaùt hieän kieán thöùc môùi. Khi keát thuùc cuoäc ñaøm thoaïi HS coù ñöôïc nieàm vui cuûa söï khaùm phaù. HS vöøa naém ñöôïc kieán thöùc môùi, vöøa naém ñöôïc PP nhaän thöùc vaø phaùt trieån tö duy. Löu yù - GV caàn bieát vaän duïng caùc yù kieán cuûa HS ñeå boå sung, chænh lí, keát luaän vaán ñeà nghieân cöùu. Nhö vaäy HS seõ höùng thuù, töï tin hôn vì thaáy trong keát luaän cuûa thaày coù phaàn ñoùng goùp yù kieán cuûa mình. - Söï daãn daét theo PP naøy maát nhieàu thôøi gian hôn so vôùi PP thuyeát trình, nhöng kieán thöùc HS lónh hoäi ñöôïc seõ chaén chaén hôn raát nhieàu. Theo höôùng daïy hoïc tích cöïc, GV coù theå chia nhoû caùc caâu hoûi thaønh töøng chuû ñeà, phaùt cho töøng nhoùm HS trong lôùp nghieân cöùu, sau ñoù thaûo luaän trong giôø hoïc, laøm cho HSø höùng thuù hôn. 2.2.2. Daïy hoïc neâu vaán ñeà Ñaëc tröng cuûa phöông phaùp Neùt ñaëc tröng cuûa daïy hoïc neâu vaø giaûi quyeát vaán ñeà laø söï lónh hoäi kieán thöùc dieãn ra thoâng qua quaù trình giaûi quyeát vaán ñeà. Caáu truùc cuûa phöông phaùp Caáu truùc moät baøi hoïc (moät phaàn baøi hoïc) theo PPDH neâu vaán ñeà goàm caùc böôùc a. Ñaët vaán ñeà Xaây döïng baøi toaùn nhaän thöùc : - Taïo tình huoáng coù vaán ñeà. - Phaùt hieän vaø nhaän daïng vaán ñeà naûy sinh. - Phaùt bieåu vaán ñeà caàn giaûi quyeát. b. Giaûi quyeát vaán ñeà ñaët ra - Ñeà xuaát caùc giaû thuyeát. - Laäp keá hoaïch giaûi quyeát vaán ñeà (theo giaû thuyeát ñaët ra) - Thöïc hieän keá hoaïch giaûi. c. Keát luaän - Thaûo luaän keát quaû vaø ñaùnh giaù. - Khaúng ñònh hay baùc boû giaû thuyeát ñaõ neâu. - Phaùt bieåu keát luaän. - Ñeà xuaát vaán ñeà môùi. Löu yù - Khaâu quan troïng cuûa PP naøy laø taïo tình huoáng coù vaán ñeà, ñieàu chöa bieát laø yeáu toá trung taâm gaây ra söï höùng thuù nhaän thöùc cuûa HS. Trong DHHH, GV coù theå söû duïng thí nghieäm hoùa hoïc, baøi taäp neâu vaán ñeà ñeå taïo tình huoáng coù vaán ñeà. Ví duï : Khi hoïc veà baøi ozon GV coù theå söû duïng PP neâu vaàn ñeà: . Taïi sao Ozon naëng hôn Oxi nhöng laïi ôû treân cao ? . Thuûng taàng ozon aûnh höôûng nhö theá naøo ñeán ñôøi soáng cuûa con ngöôøi ? - AÙp duïng PPDH neâu vaø giaûi quyeát vaán ñeà caàn chuù yù löïa choïn hình thöùc, möùc ñoä cho phuø hôïp vôùi khaû naêng nhaän thöùc cuûa HS vaø noäi dung cuï theå cuûa moãi baøi. - Caùc möùc ñoä cuûa daïy hoïc neâu vaán ñeà : . GV neâu vaø giaûi quyeát vaán ñeà. . GV neâu vaán ñeà vaø toå chöùc cho HS tham gia giaûi quyeát vaán ñeà. . GV neâu vaán ñeà vaø gôïi yù cho HS ñeà xuaát caùch giaûi quyeát vaán ñeà. . GV cung caáp thoâng tin, taïo tình huoáng ñeå HS phaùt hieän, giaûi quyeát vaán ñeà. . HS töï phaùt hieän vaán ñeà, töï löïc giaûi quyeát vaán ñeà vaø ñaùnh giaù. Nhö vaäy tuøy trình ñoä nhaän thöùc cuûa HS maø GV aùp duïng möùc ñoä cho phuø hôïp. 2.2.3. Daïy hoïc theo phöông phaùp hoïc taäp hôïp taùc theo nhoùm nhoû [17],[18] Noäi dung Laø hình thöùc toå chöùc daïy hoïc trong ñoù quaù trình nhaän thöùc ñöôïc tieán haønh thoâng qua hoaït ñoäng cuûa HS trong nhoùm, theo moät keá hoaïch ñöôïc GV giao phoù. Daïy hoïc coäng taùc trong nhoùm nhoû coù theå tieán haønh trong baøi leân lôùp hoaëc ngoaøi baøi leân lôùp. YÙ nghóa - Veà phía GV : GV ñaõ hoaït ñoäng hoùa ngöôøi hoïc - Veà phía ngöôøi hoïc : Trong quaù trình tham gia caùc hoaït ñoäng, ngöôøi hoïc chuû ñoäng tieáp thu kieán thöùc, kó naêng. Coù theå trao ñoåi, hoã trôï nhau trong quaù trình khaùm phaù kieán thöùc môùi. Coù theå ñaùnh giaù hoaëc töï ñaùnh giaù laãn nhau veà kieán thöùc ñuùng hay sai. Caáu truùc QTDH theo nhoùm Giaùo vieân Hoïc sinh Höôùng daãn HS töï nghieân cöùu  Töï nghieân cöùu caù nhaân Toå chöùc thaûo luaän nhoùm  Hôïp taùc vôùi baïn trong nhoùm Toå chöùc thaûo luaän lôùp  Hôïp taùc vôùi caùc baïn trong lôùp Keát luaän ñaùnh giaù  Töï ñaùnh giaù, tự ñieàu chænh Vd: Nhoùm HS nghieân cöùu aûnh höôûng CM, t0 ñeán toác ñoä cuûa phaûn öùng hoùa hoïc. Hoaït ñoäng cuûa nhoùm HS coù theå laø: Caùc thaønh vieân Nhieäm vuï Nhoùm tröôûng Phaân coâng, ñieàu khieån Thaønh vieân 1 Laáy 2 coác ñöïng 25ml dd H2SO4 0,1M. Cho vaøo coác 1 25ml dd Na2S2O3 0,1M vaø coác 2: 10ml dd Na2S2O3 0,1M + 15ml nöôùc caát Thaønh vieân 2 Laáy 2 coác ñöïng 25ml dd H2SO4 0,1M. Cho vaøo coác 1 25ml dd Na2S2O3 0,1M ( t0 thöôøng) coác 2: 25ml dd Na2S2O3 0,1M ( ôû 500C) Caùc thaønh vieân khaùc Quan saùt, moâ taû hieän töôïng xaûy ra ôû caùc thí nghieäm. Giaûi thích vaø ruùt ra keát luaän Thö kí Ghi cheùp keát quaû baùo caùo cuûa caùc thaønh vieân vaø keát quaû thaûo luaän nhoùm Nhoùm tröôûng Chæ ñaïo thaûo luaän. Ruùt ra keát luaän chung. Baùo caùo keát quaû cuûa nhoùm Haïn cheá cuûa phöông phaùp - Daïy hoïc coäng taùc trong nhoùm nhoû trong baøi leân lôùp thöôøng phuø hôïp vôùi baøi leân lôùp coù kieán thöùc caàn hoïc ngaén, baøi luyeän taäp, baøi thöïc haønh hoùa maø noäi dung goàm moät soá thí nghieäm nhoû, keát quaû thí nghieäm nhanh. - Tuy nhieân trong xu höôùng toaøn caàu hoùa xuaát hieän nhu caàu hôïp taùc xuyeân quoác gia thì naêng löïc hôïp taùc thöïc söï trôû thaønh muïc tieâu ñaøo taïo cuûa ngaønh giaùo duïc vaø nhaø tröôøng do ñoù GV cuõng phaûi coá gaéng taän duïng PPDHTC naøy. 2.3. Moät soá thöû nghieäm ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc ôû Vieät Nam 2.3.1. Ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc nhu caàu böùc baùch cuûa giaùo duïc Vieät Nam hieän nay Chuùng ta ñang ôû thôøi kì coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc. Thöïc teá vaøi naêm gaàn ñaây ngaønh giaùo duïc ñang coù nhieàu bieán chuyeån raát ñaùng khích leä nhö thay ñoåi quy cheá thi cöû, hình thöùc kieåm tra ñaùnh giaù hay ñoåi môùi noäi dung SGK … Ñaëc bieät vieäc öùng duïng CNTT ñöôïc nhieàu GV aùp duïng nhaèm naâng cao chaát löôïng giaûng daïy vaø caûi tieán PPDH. Tuy nhieân nhöõng bieåu hieän tích cöïc treân chöa ñoàng ñeàu, chöa lieân tuïc vaø chaát löôïng chöa cao do nhieàu nguyeân nhaân: - Phaàn ñoâng GV vaãn quen loái daïy cuõ, thoâng baùo kieán thöùc saùch vôû. - Kieán thöùc veà tin hoïc caên baûn vaø ngoaïi ngöõ cuûa GV coøn haïn cheá. - Cô sôû vaät chaát, phöông tieän daïy hoïc chöa ñaùp öùng nhu caàu thöïc tieãn. - Vieäc giaûng daïy coù öùng duïng CNTT phaàn lôùn GV töï maøy moø tìm hieåu neân raát toán thôøi gian maø hieäu quaû laïi khoâng töông xöùng. Ñoåi môùi PPDH phaûi nhìn nhaän laø moät nhu caàu böùc baùch, moät nhaân toá quan troïng quyeát ñònh ñeán söï thaønh coâng cuûa söï nghieäp giaùo duïc Vieät Nam hieän nay. Laâu nay chuùng ta thöôøng hay noùi nguyeân nhaân cuûa söï keùm phaùt trieån laø do tính thuï ñoäng cuûa HS, nhöng xeùt cho cuøng ñoù laïi laø traùch nhieäm cuûa ngöôøi GV. Chuùng ta phaûi töï thay ñoåi chính mình, thay ñoåi trong loái truyeàn thuï kieán thöùc cuõ vaø caû PP sö phaïm , phaûi laøm sao cho caùc em hoaït ñoäng thaät nhieàu, ñaët caùc em vaøo tình huoáng coù vaán ñeà ñeå chính caùc em töï giaûi quyeát. Ñaõ ñeán luùc ñoäi nguõ GV caàn quyeát taâm haønh ñoäng ñoåi môùi PPDH thoâng qua phöông tieän giaûng daïy môùi – öùng duïng CNTT - ñeå coù theå baét kòp neàn giaùo duïc caùc nöôùc treân theá giôùi. Ngöôøi GV caàn phaûi naém vöõng caùc PPDH hieän ñaïi ôû trong nöôùc vaø caû treân theá giôùi, nhöõng phöông höôùng hoaøn thieän PPDH hoùa hoïc ôû nöôùc ta ñeå coù theå ñònh höôùng ñuùng caùch thöùc, vaän duïng caùc PPDH truyeàn thoáng laøm cho chuùng trôû thaønh caùc PPDHTC ñoàng thôøi cuõng coù theå ñeà xuaát caûi tieán PPDH. 2.3.2. Ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc theo höôùng“ daïy hoïc höôùng vaøo ngöôøi hoïc” hay “ daïy hoïc laáy HS laøm trung taâm” [17], [18] Khaùi nieäm Daïy hoïc laáy HS laøm trung taâm laø ñaët ngöôøi hoïc vaøo vò trí trung taâm cuûa QTDH, chuù troïng ñeán nhöõng phaåm chaát, naêng löïc rieâng cuûa moãi ngöôøi. Hoï vöøa laø chuû theå, vöøa laø muïc ñích cuoái cuøng cuûa QTDH, phaán ñaáu caù theå hoùa QTDH ñeå cho caùc tieàm naêng cuûa moãi caù nhaân ñöôïc phaùt huy toái ña. Öu ñieåm cuûa phöông phaùp - Toân troïng nhu caàu, höùng thuù, khaû naêng vaø lôïi ích cuûa HS. - Chuù troïng boài döôõng reøn luyeän kó naêng thöïc haønh vaän duïng kieán thöùc, naêng löïc giaûi quyeát vaán ñeà hoïc taäp vaø thöïc tieãn höôùng vaøo söï chuaån bò thieát thöïc cho HS hoøa nhaäp vôùi xaõ hoäi. - Coi troïng reøn luyeän HS phöông phaùp töï hoïc, töï khaùm phaù, giaûi quyeát vaán ñeà, phaùt huy söï tìm toøi, tö duy ñoäc laäp, saùng taïo cho HS thoâng qua hoaït ñoäng hoïc taäp. - Khoâng khí lôùp hoïc trôû neân sinh ñoäng, moái quan heä thaày troø thaân maät hôn. Toùm laïi, ñaây laø PPDH tieán boä, laønh maïnh giaûi phoùng naêng löïc saùng taïo HS. Nhöôïc ñieåm cuûa phöông phaùp Do quaù chuù troïng söï phaùt trieån caù nhaân töï phaùt, coi nheï vai troø ñònh höôùng trong quaù trình hình thaønh nhaân caùch, coi nheï quan heä xaõ hoäi cuûa con ngöôøi, neân quan ñieåm “ laáy HS laøm trung taâm” ñaõ töø moät yù töôûng nhaân vaên tieán boä trôû thaønh moät lí thuyeát cöïc ñoan maø muïc ñích cao nhaát laø taïo moïi ñieàu kieän ñeå ñaùp öùng nhu caàu, höùng thuù cuûa töøng caù nhaân ngay khi coøn ñi hoïc. Ñoù laø nhöõng khuynh höôùng, tö töôûng xa laï vôùi baûn chaát neàn vaên hoùa giaùo duïc höôùng veà coäng ñoàng, höôùng veà soá ñoâng con ngöôøi lao ñoäng. 2.3.3. Ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc theo höôùng “ hoaït ñoäng hoùa ngöôøi hoïc “ [4 ], [17 ], [18 ] Baûn chaát phöông phaùp Baûn chaát cuûa vieäc ñoåi môùi PPDH theo höôùng hoaït ñoäng hoùa ngöôøi hoïc laø toå chöùc cho ngöôøi hoïc ñöôïc hoïc taäp trong hoaït ñoäng töï giaùc, tích cöïc, saùng taïo cuûa mình, trong ñoù vieäc reøn luyeän phong caùch hoïc taäp saùng taïo laø coát loõi cuûa vieäc ñoåi môùi PP giaùo duïc noùi chung vaø PPDH noùi rieâng. Ñaëc tröng phöông phaùp - Söï hoïc taäp töï giaùc laøm cho HS bieát bieán nhu caàu cuûa xaõ hoäi thaønh nhu caàu noäi taïi cuûa baûn thaân mình. - Söï saùng taïo cuûa HS. Muoán coù tö duy saùng taïo thì phaûi taäp luyeän hoaït ñoäng saùng taïo thoâng qua hoïc taäp, maø neùt ñaëc tröng cuûa saùng taïo laø taïo ra saûn phaåm môùi meû, ñoäc ñaùo, duy nhaát vaø khoâng laëp laïi. Caùch toát nhaát ñeå hình thaønh vaø phaùt trieån naêng löïc nhaän thöùc, naêng löïc saùng taïo cuûa HS laø ñaët hoï vaøo vò trí chuû theå hoaït ñoäng töï löïc, töï giaùc, tích cöïc cuûa baûn thaân maø chieám lónh kieán thöùc, phaùt trieån naêng löïc saùng taïo, hình thaønh quan ñieåm ñaïo ñöùc. Caùc bieän phaùp thöïc hieän Trong DHHH caàn söû duïng caùc bieän phaùp hoaït ñoäng hoùa ngöôøi hoïc nhö: - Khai thaùc neùt ñaëc thuø moân hoïc, taïo ra nhieàu hình thöùc hoaït ñoäng ña daïng phong phuù cuûa HS trong giôø hoïc nhö: . Taêng cöôøng söû duïng thí nghieäm, phöông tieän tröïc quan, phöông tieän daïy hoïc. . Trong giôø hoïc caàn söû duïng phoái hôïp nhieàu hình thöùc hoaït ñoäng cuûa HS nhö: thí nghieäm, döï ñoaùn lí thuyeát, moâ hình hoùa, giaûi thích, thaûo luaän nhoùm… giuùp HS ñöôïc hoaït ñoäng tích cöïc, chuû ñoäng. - Taêng thôøi gian hoaït ñoäng cuûa HS trong giôø hoïc. Hoaït ñoäng cuûa GV chuù troïng ñeán vieäc thieát keá höôùng daãn ñieàu khieån vaøo hoaït ñoäng vaø tö duy cuûa HS khi giaûi quyeát caùc vaán ñeà hoïc taäp thoâng qua hoaït ñoäng caù nhaân hay hoaït ñoäng nhoùm. GV caàn ñoäng vieân HS hoaït ñoäng nhieàu hôn trong daïy hoïc, giaûm toái ña caùc hoaït ñoäng nhaän thöùc thuï ñoäng. - Taêng möùc ñoä hoaït ñoäng trí löïc, chuû ñoäng cuûa HS thoâng qua vieäc löïa choïn noäi dung vaø hình thöùc söû duïng caùc caâu hoûi, baøi taäp coù söï suy luaän, vaän duïng kieán thöùc moät caùch saùng taïo. Nhö vaäy, tö töôûng chuû ñaïo cuûa ñònh höôùng ñoåi môùi PPDH theo höôùng hoaït ñoäng hoùa ngöôøi hoïc laø HS ñöôïc phaùt huy tính tích cöïc nhaän thöùc hoïc taäp ñeán möùc toái ña thoâng qua caùc hoaït ñoäng chuû ñoäng, ñoäc laäp, saùng taïo trong giôø hoïc. 2.3.4. Duøng traéc nghieäm trong kieåm tra - ñaùnh giaù [4 ], [18 ] YÙ nghóa cuûa kieåm tra – ñaùnh giaù - KT - ÑG coù heä thoáng seõ thöôøng xuyeân cung caáp kòp thôøi nhöõng thoâng tin “lieân heä ngöôïc trong” giuùp ngöôøi hoïc töï ñieàu chænh hoaït ñoäng hoïc. Noù giuùp cho HS kòp thôøi nhaän thaáy möùc ñoä ñaït ñöôïc nhöõng kieán thöùc cuûa mình, coøn loã hoång kieán thöùc naøo caàn ñöôïc boå sung tröôùc khi böôùc vaøo phaàn môùi cuûa chöông trình hoïc taäp, coù cô hoäi ñeå naém chaéc nhöõng yeâu caàu cuï theå ñoái vôùi töøng phaàn cuûa chöông trình. - Keát quaû KT - ÑG giuùp GV coù thoâng tin ñeå ñieåu chænh QTDH sao cho phuø hôïp trình ñoä tieáp thu kieán thöùc cuûa HS. - Ngoaøi ra thoâng qua KT - ÑG HS coù ñieàu kieän tieán haønh caùc hoaït ñoäng trí tueä : ghi nhôù, taùi hieän, chính xaùc hoùa, khaùi quaùt hoùa, heä thoáng hoùa kieán thöùc. - Vieäc KT - ÑG chuù troïng phaùt huy trí thoâng minh, linh hoaït vaän duïng kieán thöùc ñaõ hoïc ñeå giaûi quyeát nhöõng tình huoáng thöïc teá. Duøng traéc nghieäm khaùch quan KT - ÑG theo höôùng daïy hoïc tích cöïc - Hieän nay hình thöùc traéc nghieäm khaùch quan ñöôïc söû duïng khaù phoå bieán trong KT - ÑG möùc ñoä nhaän thöùc, hieåu baøi cuûa HS. So vôùi baøi kieåm tra 15 phuùt, 1 tieát hay thi hoïc kì… GV coù theå duøng hình thöùc naøy trong kieåm tra baøi ñaàu giôø, cuûng coá kieán thöùc sau moãi baøi daïy hay oân taäp cuûng coá chöông… laøm cho tieát hoïc theâm sinh ñoäng vaø haøo höùng. - Vì söû duïng traéc nghieäm nhaèm muïc ñích laøm khoâng khí tieát hoïc theâm sinh ñoäng neân GV coù theå söû duïng phoái hôïp nhieàu hình thöùc traéc nghieäm khaùc nhau: . Caâu traéc nghieäm töï luaän . Caâu traéc nghieäm ñuùng, sai . Caâu traéc nghieäm coù nhieàu caâu traû lôøi ñeå löïa choïn . Caâu traéc nghieäm gheùp ñoâi . Caâu traéc nghieäm ñieàn khuyeát hay coù caâu traû lôøi ngaén - Do ñoåi môùi PPDH ñöôïc chuù troïng ñeå ñaùp öùng nhöõng yeâu caàu môùi cuûa muïc tieâu neân vieäc KT - ÑG phaûi chuyeån bieán maïnh theo höôùng phaùt trieån trí thoâng minh saùng taïo cuûa HS, khuyeán khích vaän duïng linh hoaït caùc kieán thöùc kó naêng ñaõ hoïc vaøo nhöõng tình huoáng thöïc teá, laøm boäc loä nhöõng caûm xuùc, thaùi ñoä cuûa HS tröôùc nhöõng vaán ñeà noùng hoåi cuûa ñôøi soáng caù nhaân, gia ñình vaø coäng ñoàng. Chöøng naøo vieäc KT - ÑG chöa thoaùt khoûi quyõ ñaïo hoïc taäp thuï ñoäng thì chöa theå phaùt trieån daïy vaø hoïc tích cöïc. - Vì vaäy söû duïng caùc hình thöùc traéc nghieäm töï luaän vaø khaùch quan trong baøi giaûng môùi laøm baøi hoïc theâm loâi cuoán, sinh ñoäng, höùng thuù… ñoàng thôøi goùp phaàn ñaùng keå vaøo vieäc ñoåi môùi PPDH theo höôùng phaùt huy tính tích cöïc, chuû ñoäng vaø saùng taïo cuûa HS. 2.3.5. Phöông phaùp daïy hoïc phöùc hôïp [15] Khaùi nieäm phöông phaùp Toå hôïp PPDHPH laø söï phoái hôïp bieän chöùng cuûa moät soá PP (vaø phöông tieän) daïy hoïc trong ñoù moät yeáu toá giöõ vai troø noøng coát trung taâm, lieân keát caùc yeáu toá khaùc coøn laïi thaønh moät heä thoáng nhaát veà PP, nhaèm taïo ra hieäu öùng tích hôïp vaø coäng höôûng veà PP cuûa toaøn heä, naâng cao chaát löôïng lónh hoäi leân nhieàu laàn. - Moãi toå hôïp PPDHPH thöôøng ñöôïc taïo ra töø moät PP (hoaëc moät phöông tieän), giöõ vai troø trung taâm. Nhö trong daïy hoïc neâu vaán ñeà – ôrixtic, ñoù laø baøi toaùn ôrixtic; trong daïy hoïc baèng grap laø grap noäi dung daïy hoïc, trong daïy hoïc baèng maùy tính ñieän töû laø maùy tính ñieän töû. PP coát loõi trung taâm ñoù laïi lieân keát vôùi moät soá PP cô baûn khaùc nhö thuyeát trình, ñaøm thoaïi, thí nghieäm … - Nhö vaäy heä PPDH naøy seõ taïo ra moät hieäu quaû tích hôïp veà PP, moät hieäu öùng coäng höôûng veà PP, söùc maïnh toång hôïp cuûa heä phöùc hôïp naøy seõ lôùn hôn toång soá nhöõng söùc maïnh rieâng cuûa töøng yeáu toá rieâng leû coäng laïi. Ñaëc ñieåm cuûa phöông phaùp - Tính khaùi quaùt cao vaø tính chuyeån taûi roäng Ñöôïc öùng duïng raát hieäu nghieäm khoâng nhöõng trong moân hoùa hoïc, maø coøn ñöôïc vaän duïng vôùi keát quaû cao trong nhieàu moân hoïc khaùc, thöïc nghieäm sö phaïm ñaõ khaúng ñònh keát luaän naøy. - Tính oån ñònh cao Nguyeân nhaân laø vì chuùng xuaát xöù töø nhöõng PP khoa hoïc oån ñònh, coù öùng duïng phoå bieán trong khoa hoïc vaø kinh teá. - Coù ñoàng thôøi caû hai chöùc naêng : PP daïy vaø PP hoïc Daïy vaø hoïc moät noäi dung baèng cuøng moät PP seõ taïo neân hieäu quaû coäng höôûng. Vì khi thaày daïy, troø ñaõ tieáp thu laàn ñaàu caùch duøng PP ñoù, khi töï hoïc, troø laïi aùp duïng PP ñoù laàn thöù hai. 2.4. Cô sôû lí luaän veà baøi leân lôùp hoùa hoïc 2.4.1. Ñònh nghóa [5 ], [15] Baøi leân lôùp laø hình thöùc daïy hoïc cô baûn chính yeáu ôû tröôøng phoå thoâng. Noù laø moät QTDH sô ñaúng, troïn veïn. Baøi leân lôùp coù thôøi löôïng xaùc ñònh, só soá giôùi haïn, taäp hôïp thaønh lôùp nhöõng HS cuøng ñoä tuoåi, cuøng trình ñoä hoïc löïc trung bình. ÔÛ ñaây, döôùi söï ñieàu khieån sö phaïm cuûa GV, HS tröïc tieáp lónh hoäi moät ñoaïn troïn veïn cuûa noäi dung trí duïc cuûa moân hoïc 2.4.2. Moät soá yeâu caàu chung khi thieát keá baøi daïy [2] Ñeå ñoåi môùi PPDH, GV caàn phaûi nhaän thöùc ñöôïc vieäc ñoåi môùi PP trong vieäc thieát keá baøi daïy hoïc. Vieäc thieát keá baøi soaïn theo höôùng taêng cöôøng tính tích cöïc, töï löïc hoïc taäp cuûa HS caàn chuù yù caùc böôùc sau : Böôùc 1: Xaùc ñònh muïc tieâu cuûa baøi - Laø ñích ñaët ra cho HS caàn ñaït ñöôïc sau khi hoïc baøi ñoù - Goàm 3 thaønh toá : Kieán thöùc, kó naêng, thaùi ñoä - Ñöôïc theå hieän baèng caùc ñoäng töø coù theå löôïng hoùa ñöôïc vôùi ba möùc ñoä : Bieát – Hieåu – Vaän duïng Böôùc 2: Chuaån bò ñoà duøng daïy hoïc - GV caàn chuaån bò ñoà duøng daïy hoïc caàn thieát cho tieát hoïc ( bao goàm duïng cuï, hoùa chaát, tranh aûnh, phieáu hoïc taäp…) - HS caàn chuaån bò nhöõng gì Böôùc 3: Xaùc ñònh PPDH chuû yeáu - PPDH sao cho ñôn giaûn, phuø hôïp, giuùp HS töï löïc ôû möùc cao nhaát ñeå tìm toøi, phaùt hieän kieán thöùc môùi ñoàng thôøi phuø hôïp vôùi ñoái töôïng HS. - Löïa choïn PPDH caên cöù vaøo muïc tieâu, noäi dung cuï theå vaø ñaëc ñieåm cuûa moãi PP vaø söï phoái hôïp giöõa chuùng Böôùc 4: Thieát keá caùc hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS ôû treân lôùp - Moät baøi hoïc coù theå chia ra thaønh moät soá hoaït ñoäng nhaát ñònh noái tieáp nhau. Trong moãi hoaït ñoäng coù theå goàm caùc hoaït ñoäng cô baûn khaùc nhau ñeå thöïc hieän muïc tieâu ñeà ra. - Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS trong moät tieát hoïc ñöôïc chia theo quaù trình cuûa tieát hoïc, coù theå ñöôïc phaân thaønh : . Hoaït ñoäng khôûi ñoäng: hoaït ñoäng naøy coù theå laø môû ñaàu, coù neâu muïc tieâu cuûa tieát hoïc, kieåm tra baøi cuõ ñeå neâu vaán ñeà cuûa baøi môùi hoaëc nhöõng vaán ñeà trong thöïc tieãn cuoäc soáng coù lieân quan ñeán baøi môùi… . Tieáp theo laø caùc hoaït ñoäng nhaèm ñaït ñöôïc muïc tieâu cuûa baøi hoïc veà kieán thöùc, kó naêng bao goàm : hoaït ñoäng ñeå chieám lónh kieán thöùc, hoaït ñoäng cuûng coá, hoaït ñoäng ñeå hình thaønh kó naêng . Cuoái cuøng laø hoaït ñoäng keát thuùc tieát hoïc bao goàm : hoaït ñoäng ñaùnh giaù, ra baøi taäp, daën doø chuaån bò cho baøi sau Böôùc 5: Ra baøi taäp ñeå HS töï ñaùnh giaù vaø vaän duïng tri thöùc Caàn ñaûm baûo moät soá yeâu caàu sau : - Baùm saùt muïc tieâu ñeà ra - Ñaûm baûo KT – ÑG ñöôïc nhöõng kieán thöùc, kó naêng cô baûn cuûa tieát hoïc - Ñaûm baûo kieåm tra ñöôïc nhieàu HS vaø ñaûm baûo thôøi gian * Chuù yù - Khoâng nhaát thieát coù 5 böôùc leân lôùp coá ñònh nhö tröôùc ñaây vì caùc böôùc leân lôùp coù theå thöïc hieän lieân hoaøn trong moãi phaàn cuûa baøi giaûng - Khoâng nhaát thieát phaûi coù kieåm tra mieäng baøi cuõ ñaàu giôø, cuûng coá cuoái giôø hoïc, tuøy baøi coù theå linh hoaït : . Coù theå kieåm tra baøi cuõ ñeå neâu vaán ñeà cuûa baøi môùi ( hoaït ñoäng khôûi ñoäng), hoaëc vöøa daïy baøi môùi vöøa loàng vaøo kieåm tra baøi cuõ… . Coù theå cuûng coá kieán thöùc môùi vöøa hoïc ngay sau moãi phaàn cuûa baøi hoïc. - Khi thieát keá caùc hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS caàn löu yù roõ caùc hoaït ñoäng cuï theå cuûa GV, caùch thöùc höôùng daãn HS nghieân cöùu, tieáp caän, töï lónh hoäi vaø vaän duïng kieán thöùc môùi keøm theo caùc hoaït ñoäng tích cöïc cuûa HS - Nhaát thieát phaûi coù hoaït ñoäng khôûi ñoäng ( hoaït ñoäng vaøo baøi) cuûa moãi phaàn trong baøi hoïc sao cho linh hoaït vaø saùng taïo - Söû duïng hôïp lí coù heä thoáng caùc PPDH thích hôïp keát hôïp vôùi vieäc söû duïng caùc phöông tieän kó thuaät daïy hoïc 2.4.3. Caùc hình thöùc giaùo aùn [2] Giaùo aùn trình baøy theo moät coät Khi trình baøy GV caàn phaûi löu yù caùc hoaït ñoäng noái tieáp nhau, vieát heát hoaït ñoäng naøy ñeán hoaït ñoäng khaùc, heát hoaït ñoäng cuûa GV ñeán hoaït ñoäng cuûa HS… Giaùo aùn trình baøy theo hai hay nhieàu coät - Hai coät : Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS - Ba coät Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung baøi giaûng 2.4.4. Caùc kieåu baøi leân lôùp hoùa hoïc [5] Trong DHHH ôû tröôøng phoå thoâng baøi leân lôùp hoùa hoïc ñöôïc phaân chia döïa vaøo muïc ñích lí luaän daïy hoïc chuû yeáu cuûa chuùng laø hôïp lí. Nhö vaäy, baøi hoïc hoùa hoïc coù theå phaân chia thaønh nhöõng daïng nhö sau: 2.4.4.1. Baøi leân lôùp truyeàn thuï kieán thöùc môùi - Goàm caùc daïng baøi : . Hoïc thuyeát cô baûn . Khaùi nieäm cô baûn . Lyù thuyeát phaûn öùng . Chaát cuï theå . Cô sôû khoa hoïc cuûa neàn saûn xuaát hoùa hoïc - Baøi hoïc daïng naøy coù nhieäm vuï chuû yeáu laø nghieân cöùu, truyeàn thuï – tieáp thu kieán thöùc môùi neân coù söû duïng caùc PP vaø phöông tieän daïy hoïc khaùc nhau ñeå ñaûm baûo cho HS naém ñöôïc dung löôïng kieán thöùc xaùc ñònh vaø caùc kó naêng caàn thieát. Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS chuù yù ñeán vieäc nghieân cöùu, naém vöõng kieán thöùc vaø kó naêng môùi nhöng khoâng loaïi boû yeáu toá kieåm tra, cuûng coá, hoaøn thieän kieán thöùc cuõ coù lieân quan. - Baøi hoïc daïng naøy thöôøng coù caáu truùc nhö sau : . Phaàn môû ñaàu : trình baøy ngaén goïn nhieäm vuï nhaän thöùc, giôùi thieäu daøn baøi thuyeát trình hoaëc ñaøm thoaïi ngaén ngoïn caùc kieán thöùc cuõ coù lieân quan ñeán baøi hoïc. . Söï nghieân cöùu, naém vöõng kieán thöùc môùi, kó naêng môùi chieám phaàn cô baûn cuûa giôø hoïc. GV söû duïng caùc PPDH, phöông tieän daïy hoïc ñeå thöïc hieän noäi dung naøy. . Cuoái giôø hoïc: GV khaùi quaùt ngaén goïn noäi dung môùi truyeàn ñaït. Cho HS vaän dụng kieán thöùc, kó naêng môùi thu ñöôïc. GV traû lôøi caùc caâu hoûi thaéc maéc cuûa HS vaø höôùng daãn HS laøm baøi taäp ôû nhaø. 2.4.4.2. Baøi leân lôùp hoaøn thieän kieán thöùc, kó naêng, kó xaûo - Nhieäm vuï chính cuûa giôø hoïc naøy laø cuûng coá, ñaøo saâu vaø hoaøn thieän kieán thöùc lí thuyeát veà caùc ñònh luaät, hoïc thuyeát, khaùi nieäm hoùa hoïc vaø caùc kó naêng thöïc haønh nhö thí nghieäm, tính toaùn lí thuyeát… sau moät soá baøi ñaõ ñöôïc nghieân cöùu. Ñaây chính laø nhöõng baøi luyeän taäp trong moät chöông. - Giôø hoïc coù theå tieán haønh theo daøn baøi sau : . Phaàn môû ñaàu: Neâu nhieäm vuï cuûa giôø hoïc vaø chuaån bò cho HS laøm vieäc. . Nhaéc laïi ngaén goïn caùc noäi dung lí thuyeát cô baûn baèng PP ñaøm thoaïi vôùi HS hoaëc thoâng baùo theo noäi dung, daøn baøi GV ñaõ chuaån bò tröôùc. . HS laøm vieäc ñoäc laäp : hoaøn thaønh caùc baøi taäp ôû daïng vaän duïng kieán thöùc ñeå hoaøn thieän vaø phaùt trieån caùc noäi dung lí thuyeát, kó naêng hoùa hoïc ñaõ nghieân cöùu. . GV kieåm tra keát quaû hoaït ñoäng ñoäc laäp cuûa HS qua ñaøm thoaïi treân lôùp . GV khaùi quaùt noäi dung baøi hoïc, phaân tích nhöõng noäi dung HS ñaõ naém ñöôïc, nhöõng kieán thöùc caàn boå sung, chuù yù vaø ñaùng giaù hoaït ñoäng cuûa HS. . GV höôùng daãn coâng vieäc vaø baøi taäp veà nhaø. 2.4.4.3. Baøi leân lôùp kieåm tra, ñaùnh giaù kieán thöùc, kó naêng, kó xaûo - Nhieäm vuï chính cuûa giôø hoïc laø ñaùnh giaù kieán thöùc, kó naêng cuûa HS veà caùc maët nhö söï ñaày ñuû, ñoä beàn, saâu, tính linh hoaït, chaát löôïng caùc khía caïnh khaùc nhau cuûa kieán thöùc, kó naêng, kó xaûo thöïc haønh hoùa hoïc. Qua keát quaû kieåm tra laøm roõ thieáu soùt, loã hoång trong kieán thöùc cuûa töøng HS maø GV coù keá hoaïch boå sung trong quaù trình giaûng daïy. - Baøi kieåm tra ôû daïng kieåm tra mieäng, vieát ñöôïc tieán haønh thöôøng xuyeân trong töøng giôø hoïc ñaõ trôû thaønh yeáu toá caáu thaønh trong caùc daïng baøi leân lôùp. Caùc baøi kieåm tra coù nhieäm vuï laøm roõ möùc ñoä naém kieán thöùc trong moät chöông, moät chuyeân ñeà ñöôïc tieán haønh trong caùc giôø kieåm tra vieát hoaëc thöïc nghieäm thuoäc daïng baøi hoïc kieåm tra ñaùnh giaù. Giôø kieåm tra thöôøng ñöôïc tieán haønh nhö sau: . GV neâu nhieäm vuï, yeâu caàu kieåm tra . Toå chöùc cho HS hoaøn thaønh caùc baøi kieåm tra ñoäc laäp (vieát, traû lôøi caâu hoûi……) . HS ñoäc laäp hoaøn thaønh baøi kieåm tra . Keát thuùc coâng vieäc ( theo thôøi gian quy ñònh ) - Keát quaû baøi kieåm tra ñöôïc phaân tích, ñaùnh giaù ngay hoaïc ôû giôø hoïc sau. Ngoaøi nhöõng daïng baøi leân lôùp cô baûn treân coøn coù theå keát caáu thaønh giôø hoïc phoái hôïp. Trong giôø hoïc naøy HS khoâng chæ nghieân cöùu taøi lieäu môùi maø coøn coù thôøi gian chuyeân bieät ñeå cuûng coá, hoaøn thieän kieán thöùc, kieåm tra ñònh kì. 2.5. ÖÙng duïng coâng ngheä thoâng tin vaøo daïy hoïc hoùa hoïc 2.5.1. Taàm quan troïng cuûa öùng duïng coâng ngheä thoâng tin vaøo daïy hoïc hoùa hoïc - Söï nghieäp giaùo duïc nöôùc ta caàn baét kòp xu theá ñoåi môùi PPDH treân theá giôùi, nhaèm naâng cao chaáùt löôïng daïy vaø hoïc. ÖÙng duïng tin hoïc trong DHHH laø moät trong nhöõng noäi dung quan troïng cuûa xu theá taát yeáu ñoù. - Coâng cuoäc coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc cuõng nhö thôøi ñaïi thoâng tin, nhaân loaïi ñang quaù ñoä sang neàn kinh teá tri thöùc maø ñaëc ñieåm cuûa noù laø söï buøng noå thoâng tin, tri thöùc ñoøi hoûi coù nhöõng con ngöôøi naêng ñoäng, saùng taïo. Söû duïng CNTT laø moät trong nhöõng böôùc ñaøo taïo ra nhöõng con ngöôøi ñaùp öùng yeâu caàu cuûa thôøi ñaïi môùi. - Söû duïng BGÑT noùi rieâng, CNTT vaø truyeàn thoâng noùi chung laø khía caïnh vaên hoùa cuûa theá giôùùi môùi, vaø nhö moïi thöù vaên hoùa khaùc, noù seõ ñöôïc tieáp nhaän toát nhaát ôû tuoåi treû, giuùp HS, SV ñònh höôùng tö duy vaø thaùi ñoä cuûa mình trong thôøi ñaïi môùi. - ÖÙng duïng CNTT trong giaûng daïy hoùa hoïc giöõ moät vò trí voâ cuøng quan troïng ñeå ñoåi môùi PP daïy cuûa thaày, buoäc ngöôøi GV phaûi khoâng ngöøng noã löïc hoïc taäp vaø tìm hieåu ñeå naâng cao tri thöùc ñeå coù theå chuû ñoäng trong quaù trình giaûng daïy. Moät thöïc teá hieän nay cho thaáy HS raát naêng ñoäng, saùng taïo, thoâng minh vaø raát thích toø moø tìm hieåu veà CNTT. Do ñoù, ñöôïc hoïc vôùi nhöõng baøi BGÑT caùc em seõ raát thích thuù vaø ñam meâ, nhaát laø moân hoùa - moät khoa hoïc thöïc nghieäm. 2.5.2. Ñieàu kieän ñeå öùng duïng coâng ngheä thoâng tin vaøo daïy hoïc hoùa hoïc - Haàu heát GV hieän nay ñaùp öùng ñöôïc vôùi ñoåi môùi PP giaûng daïy. Thöïc hieän ñoåi môùi PP giaûng daïy ngoaøi vaán ñeà xaây döïng ñoäi ngũ vöøa hoàng vöøa chuyeân, cô sôû vaät chaát, trang thieát bò cuõng giöõ vai troø quyeát ñònh trong söï thaønh coâng ñoåi môùi PPDH - Do ñoù ñoåi môùi PPDH nhaát thieát phaûi coù cô sôû vaät chaát, trang thieát bò daïy hoïc phuø hôïp. Ñaây laø moät ñieàu kieän quan troïng khoâng keùm yeáu toá nguoàn nhaân löïc GV. Cô sôû vaät chaát, trang thieát bò tröôøng hoïc ñoøi hoûi söï ñaàu tö vaø quan taâm cuûa nhieàu caáp, ngaønh. Ñaây quaû laø yeáu toá khoù. GV ai cuõng töï yù thöùc ñöôïc raèng muoán ñöùng vöõng treân buïc giaûng trong quaù trình ñoåi môùi naøy nhaát thieát phaûi töï hoïc, töï phaán ñaáu vaø thay ñoåi PP giaûng daïy, vaán ñeà naøy chæ lieân quan ñeán moät caù nhaân neân deã thay ñoåi hôn. - Hieän nay, haàu heát caùc GV taïi caùc thaønh phoá, tænh lôùn ñeàu coù nhu caàu thieát keá vaø giaûng daïy baèng BGÑT. Ñoàng thôøi GV cuûa taát caû caùc boä moân ñeàu coù nhu caàu giaûng daïy theo PP môùi. Tuy nhieân cô sôû vaät chaát nhö phoøng nghe nhìn, caùc phöông tieän hoã trôï cho giaûng daïy theo PP môùi laïi thieáu traàm troïng chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu caàn söû duïng cuûa GV. - Thaønh phoá Hoà Chí Minh, moät trong nhöõng thaønh phoá lôùn coù nhieàu tröôøng THPT, moãi tröôøng cao nhaát cuõng chæ coù 3 phoøng nghe nhìn, coøn thoâng thöôøng chæ laø 1 phoøng cho 12 boä moân, vôùi khoaûng 60 lôùp. ÔÛ nhöõng tænh nhoû ngoaïi thaønh tình hình cô sôû vaät chaát phuïc vuï cho ñoåi môùi PPDH chaéc chaén seõ teä hôn nhieàu. Raát nhieàu GV boû haøng giôø thaäm chí nhieàu ngaøy ñeå soaïn raát coâng phu BGÑT nhöng laïi khoâng ñöôïc ñöa vaøo giaûng daïy chæ do khoâng coù phoøng chöùc naêng thöïc hieän. Ñaây quaû laø moät söï phí phaïm veà coâng söùc vaø lao ñoäng trí oùc cuûa GV. - Do ñoù, chuùng toâi thieát nghó ñi ñoâi vôùi ñoåi môùi PPDH ngaønh giaùo duïc phaûi coù nhöõng ñaàu tö thích ñaùng cho cô sôû vaät chaát cuûa caùc tröôøng hoïc, coù nhö vaäy söï nghieäp ñoåi môùi giaùo duïc cuûa nöôùc ta môùi coù hieäu quaû thöïc söï. 2.6. Söû duïng coâng ngheä thoâng tin thieát keá baøi giaûng ñieän töû [ 18], [22 ] Hieän nay, coù raát nhieàu nhöõng phaàn meàm tin hoïc hay phuïc vuï toát cho DHHH theo höôùng daïy hoïc tích cöïc nhö macromedia flash, Crocodilel, Director … Tuy nhieân, phaàn meàm Power point coù nhieàu höõu ích, tieän duïng hôn caû trong thieát keá BGÑT. Phaàn döôùi ñaây toâi seõ khaùi quaùt veà noäi dung phaàn meàm öùng duïng naøy. 2.6.1. Toång quan veà phaàn meàm power point Coù theå söû duïng Power Point ñeå taïo caùc trình dieãn cho nhieàu muïc ñích khaùc nhau, ñaëc bieät laø trong lónh vöïc daïy hoïc. Power point cho pheùp thöïc hieän haàu heát caùc minh hoïa trong giaûng daïy phoái hôïp vôùi kyõ thuaät Mutimedia (aâm thanh, hình aûnh, maøu saéc…) 2.6.1.1. Khôûi ñoäng MS. PowerPoint Start/ Program/MS PowerPoint hay khôûi ñoäng baèng bieåu töôïng treân maøn hình Taïo moät trình dieãn môùi Môû trang troáng ñeå töï thieát keá Töø trang maãu thieát keá saün Töï ñoäng taïo noäi dung Môû moät trình dieãn ñaõ ghi tröôùc ñoù Caøi hình neàn baát kyø Môû caùc templates treân maïng Môû caùc templates treân maùy tính Môû caùc templates treân Web sites Moät soá caùc templates daõ söû duïng gaàn daây 2.6.1.2. Maøn hình PowerPoint XP Thanh tieâu ñeà Thanh menu Thanh coâng cuï chuaån Thanh ñònh daïng Khung phaùc thaûo caùc slide OÂ ghi chuù OÂ slide Thanh traïng thaùi 2.6.1.3. Thieát laäp caùc tham soá chung cho toaøn boä taäp tin trình dieãn - Choïn View \ Master \ Slide Master - Nhaán choïn noäi dung muoán ñieàu chænh roài choïn Format \ Font hay nhaép chuoät vaøo bieåu töôïng treân thanh coâng cuï ñeå choïn font tieáng vieät vaø côõ chöõ. - Quay laïi maøn hình ban ñaàu : choïn View \ Slide sorter hay nhaép chuoät vaøo bieåu töôïng ôû goùc traùi maøn hình. - Choïn date and time ñeå choïn thoâng tin, ngaøy thaùng soaïn taäp tin. Coù theå choïn dạng töï ñoäng ñieàu chænh theo thoâng tin cuûa maùy khi soaïn laïi ( Update automatically) hoaëc daïng choïn coá ñònh (fixed) - Choïn slide number neáu muoán xuaát hieän soá thöù töï cuûa töøng trang slide. - Choïn Footer neáu muoán ghi chuù veà taäp tin (goõ ghi chuù vaøo oâ). - Choïn Insert \ picture neáu muoán cheøn hình aûnh vaøo taát caû caùc slide. - Choïn Don’t show on title slide neáu muoán trang ñaàu tieân khoâng xuaát hieän - Cuoái cuøng choïn ñeå caäp nhaät caùc thoâng tin cho taát caû caùc slide. 2.6.1.4. Moät soá thao taùc treân taäp tin vaø slide Taïo moät slide môùi Töông töï nhö taïo moät vaên baûn môùi trong Word - Cho File \ New (Ctrl + N) hoaëc nhaép vaøo bieåu töôïng treân thanh coâng cuï - Choïn maãu trình baøy trong cöûa soå New Slide \ OK Môû moät taäp tin coù saün - Choïn File \ Open (Ctrl + O) - Hoaëc nhaép chuoät vaøo bieåu töôïng treân thanh coâng cuï trong cöûa soå Open, choïn teân oå ñóa vaø thö muïc chöùa taäp tin caàn môû trong khung Look in , sau ñoù choïn taäp tin caàn môû roài nhaép vaøo nuùt Open ( hoaëc nhaép ñuùp vaøo taäp tin muoán môû ) Löu taäp tin - Choïn File \ Save (Ctrl + S) - Hoaëc nhaép bieåu töôïng treân thanh coâng cuï Cheøn theâm caùc slide vaøo taäp tin - Choïn Insert \ New ( Ctrl + M ) - Hoaëc nhaép bieåu töôïng treân thanh coâng cuï, khi xuaát hieän hoäp thoaïi New Slide choïn moät Slide roài nhaép OK. Khi ñoù moät slide môùi seõ ñöôïc cheøn theâm vaøo. Xoùa boû caùc Slide khoûi taäp tin Khi khoâng caàn ñeán moät slide naøo ñoù, hoaëc taïo moät slide coù loãi ta coù theå xoùa boû baèng 2 caùch nhö sau : - View \ Slide Sorter - Hay nhaép vaøo bieåu töôïng ôû goùc traùi maøn hình , sau ñoù choïn slide caàn xoùa roài nhaán phím Delete ( Coù theå xoùa nhieàu slide baèng caùch nhaán phím Shift vaø choïn caùc slide caàn xoùa boû, roài aán phím Delete ) Choïn font, maøu cho font chöõ - Choïn Format \ Font seõ xuaát hieän cöûa soå Font Choïn kieåu chöõ Choïn côõ chöõ Choïn phoâng chöõ Choïn maøu chöõ - Nhaép OK cho taát caû caùc löïa choïn Cheøn hình aûnh, aâm thanh a. Cheøn hình aûnh * Cheøn töø Clip Art - Choïn Insert \ Picture \ Clip Art - Hay choïn bieåu töôïng treân thanh Drawing khi ñoù hoäp thoaïi Insert ClipArt seõ ñöôïc môû ra. * Cheøn aûnh töø taäp tin aûnh - Choïn Insert \ Picture \ From File - Choïn teân oå ñóa vaø thö muïc chöùa taäp tin trong khung Look in, choïn teân taäp tin muoán cheøn roài nhaép chuoät ñeå cheøn aûnh vaøo trang thieát keá. b. Cheøn phim vaø aâm thanh - Choïn Insert \ Movies and Sound - Cheøn phim coù saün töø Power point Cheøn phim töï choïn Cheøn aâm thanh töø Power point Cheøn aâm thanh töï choïn Cheøn aâm thanh töø Audio CD Ghi aâm Choïn daïng maøu neàn * Choïn maãu Template ( caùc maãu taïo saün ) - Format \ Slide Design - Nhaép chuoät phaûi vaø choïn Slide Design - Nhaép chuoät vaøo maãu ñeå xem vaø choïn löïa. Sau khi choïn ñöôïc maãu thích hôïp . Nhaép Apply to All Slide : cho taát caû caùc slide . Nhaép Apply to Selected Slides : cho nhöõng Slide ñaõ löïa choïn tröôùc * Choïn maøu cho Template - Choïn Format \ Slide Color Scheme - Hoaëc nhaép chuoät phaûi vaø choïn Slide Color Scheme - Nhaép Edit Color Schemes. Coù theå choïn caùc maøu chuaån coù saün ( Standard ) hoaëc töï choïn maøu tuøy yù ( Custom ), sau khi choïn maøu coù theå nhaép ñeå xem tröôùc, sau ñoù ñeå ñoåi maøu cho Slide hieän haønh, hay ñeå ñoåi maøu cho taát caû caùc Slide coù trong taäp tin. * Töï taïo maøu neàn - Choïn Format \ Background - Hoaëc nhaép chuoät phaûi vaø choïn Background. Hoäp thoaïi Back ground xuaát hieän Choïn cho taát caû caùc Slide Choïn cho 1 Slide hieän haønh Maøu neàn tuøy choïn * Choïn daïng hieäu öùng Löïa choïn hieäu öùng Theâm hieäu öùng Loaïi boû hieäu öùng Hieäu öùng vaøo Hieäu öùng nhaán maïnh Baét ñaàu Hieäu öùng thoaùt Tính chaát hieäu öùng Hieäu öùng ñöôøng daãn Toác ñoä hieäu öùng Sau khi ñaõ löïa choïn hieäu öùng cho caùc ñoái töôïng, coù theå söû duïng nuùt ñeå xem tröôùc caùc hieäu öùng tröôùc khi nhaép 2.6.1.5. Taïo sieâu lieân keát ( Hyperlink ) Baát cöù ñoái töôïng naøo, bao goàm : vaên baûn, Clip Art, AutoShape … ñeàu coù theå ñöôïc lieân keát, ñeå taïo sieâu lieân keát ta thöïc hieän caùc böôùc sau ñaây : - Môû trình dieãn Power point, chọn töø hoaëc ñoái töôïng muoán lieân keát, boâi ñen töø hoaëc ñoái töôïng ñaõ choïn. - Vaøo menu Insert \ Hyperlink hoaëc Ctrl + K , xuaát hieän hoäp thoaïi. - Choïn vaên baûn hoaëc ñoái töôïng muoán lieân keát, nhaáp OK Neáu lieân keát thaønh coâng, töø hay ñoái töôïng ñöôïc choïn seõ ñoåi maøu vaø coù gaïch chaân. Muoán môû taøi lieäu ñaõ lieân keát caàn ôû cheá ñoä Slide Show \ View Show hoaëc nhaáp phím F5. 2.6.1.6. Thieát laäp trình dieãn Chuyeån ñoåi giöõa caùc trang slide - Choïn Slide Show \ Slide Transition - Tuøy thuoäc vaøo muïc tieâu baøi daïy coù theå choïn toác ñoä chuyeån tieáp laø Slow ( chaäm ), Medium ( vöøa ), Fast (nhanh) trong khung Effect - Trong khung Advance coù 2 löïa choïn laø : . On mouse click : nhaép chuoät taïi vò trí baát kì ñeå chuyeån sang trang keá tieáp . Automatically after : töï ñoäng chuyeån sang trang sau moät thôøi gian nhaát ñònh ( töï choïn thôøi gian ) - Ñeå theâm caùc hieäu öùng aâm thanh vaøo giai ñoaïn chuyeån tieáp haõy choïn moät tuøy choïn trong khung Sound - Nhaép chuoät vaøo Apply to All ñeå aùp duïng hieäu öùng chuyeån tieáp cho toaøn boä taäp tin trình dieãn. Thieát laäp trình dieãn - Choïn Slide Show \ Set up Show… Khi ñoù trong khung slide coù caùc löïa choïn : . All : trình dieãn taát caû caùc slide cuûa taäp tin . From … to : trình dieãn töø trang …… ñeán trang …… Sau khi thieát laäp xong nhaép chuoät choïn OK - Trình dieãn Choïn Slide Show \ View Show hoaëc nhaán phím F5 hoaëc choïn bieåu töôïng ôû goùc traùi maøn hình ñeå baét ñaàu trình dieãn. 2.6.1.7. Caùc böôùc xaây döïng taäp tin - Khôûi ñoäng Power point - Choïn Blank Presentation. - Choïn Title Slide - Thieát laäp tham soá chung cho toaøn boä taäp tin trình dieãn. - Quay laïi maøn hình ban ñaàu baèng caùch vaøo View \ Normal vaø nhaäp döõ lieäu ( chöõ, hình aûnh, aâm thanh …) - Vaøo Insert / New Slide ñeå xaây döïng caùc Slide tieáp theo - Taïo hieäu öùng cho caùc Slide - Taïo caùc lieân keát nhôø Hyperlink - Choïn Show \ View show ñeå trình dieãn 2.6.2. Theá naøo laø baøi giaûng ñieän töû ? 2.6.2.1. Theá naøo laø baøi giaûng ñieän töû ? [ 13],[23 ] - BGÑT goàm 3 thaønh toá: . Keá hoaïch baøi daïy . Baøi trình dieãn . Tö lieäu hoã trôï daïy hoïc Keá hoaïch baøi daïy - Muïc tieâu: töông töï giaùo aùn thöôøng - Chuaån bò cuûa thaày vaø troø : bao goàm caû vieäc tìm tö lieäu baøi hoïc treân internet, chuaån bò phoøng maùy, maùy chieáu, … - Phöông phaùp vaø phöông tieän daïy hoïc. - Keá hoaïch veà thôøi gian. - Thoâng tin phaûn hoài. Baøi trình dieãn - Thöôøng soaïn thaûo baèng phaàn meàm Powerpoint. - Chæ ñöa ra nhöõng noäi dung veà baøi giaûng thaät tinh giaûn, ngaén goïn, suùc tích. Tö lieäu hoã trôï daïy hoïc - Tö lieäu hình aûnh, aâm thanh, thoâng tin boå sung. - Tö lieäu moâ phoûng saûn xuaát hoùa hoïc, caùc quaù trình töï nhieân, cô cheá phaûn öùng - Caùc video thí nghieäm ñoäc haïi, nguy hieåm, caùc phaûn öùng hoùa hoïc dieãn ra quaù nhanh hoaëc quaù chaäm. 2.6.2.2. Theá naøo laø moät baøi giaûng ñieän töû hieäu quaû? [26] Moät BGÑT hieäu quaû phaûi ñaït ñöôïc caùc yeâu caàu cô baûn sau ñaây : - Chính xaùc, khoa hoïc. - Caùc slide ñöôïc thieát keá coù heä thoáng, ñuû noäi dung, minh hoïa caùc tieán trình theo töøng böôùc, laøm roõ troïng taâm baøi hoïc. - Lieân heä vôùi thöïc teá, coù tính giaùo duïc. - Vieäc söû duïng CNTT hoã trôï toát cho caùch daïy hoïc truyeàn thoáng, taïo ñöôïc söï caân baèng giöõa vieäc söû duïng coâng ngheä vôùi caùc hoaït ñoäng bình thöôøng khaùc cuûa lôùp, khuyeán khích HS, thaûo luaän thoâng qua caùc slide, phaùt huy ñöôïc tính tích cöïc cuûa HS, taïo ñöôïc söï giao tieáp thaày-troø trong khi trình chieáu baèng maùy tính; giuùp HS tieáp thu hoïc thuyeát, caùc khaùi nieäm phöùc taïp toát hôn. - Toå chöùc vaø ñieàu khieån HS chuû ñoäng tham gia xaây döïng baøi hoïc (thoâng qua vieäc trình chieáu caùc slide, keát hôïp vôùi heä thoáng caâu hoûi töï luaän, traéc nghieäm, hoaëc caùc phieáu khaûo saùt...). - HS hieåu baøi, bieát vaän duïng kieán thöùc; höùng thuù hoïc taäp, kích thích HS tieáp tuïc nghieân cöùu caùc thoâng tin höõu ích coù lieân quan ñeán baøi hoïc. 2.6.3. Öu ñieåm, nhöôïc ñieåm cuûa baøi giaûng ñieän töû 2.6.3.1. Baøi giaûng ñieän töû hoã trôï baøi hoïc nhö theá naøo ? - Hoùa hoïc laø moät khoa hoïc thöïc nghieäm neân hoïc hoùa hoïc maø khoâng coù thí nghieäm, tranh aûnh minh hoïa thì HS raát khoù hieåu baøi. Thoâng qua BGÑT, GV coù theå cuï theå hoùa caùc phaàn lyù thuyeát tröøu töôïng, hoïc thuyeát, khaùi nieäm, hay moâ phoûng caùc thí nghieäm, caùc cô cheá phaûn öùng, caùc daây chuyeàn saûn xuaát hoùa hoïc … HS quan saùt nhieàu thí nghieäm khoù thöïc hieän, caùc thí nghieäm ñoäc haïi, thôøi gian dieãn ra phaûn öùng laâu …., caùc em coù theâm nhieàu thoâng tin, laøm baøi hoïc trôû neân haáp daãn, loâi cuoán caùc em. - Thoâng qua BGÑT, GV coù theå keát hôïp caû hình thöùc nghieân cöùu vaø baùo caùo cuûa HS veà nhöõng hieåu bieát cuûa baøi hoïc giöõa caùc nhoùm, caùc thaønh vieân trong lôùp laøm cho khoâng khí lôùp hoïc sinh ñoäng, HS hoïc taäp trong nieàm höùng thuù, ñam meâ. - So vôùi daïy hoïc söû duïng PP thuyeát trình keøm theo phaán traéng, baûng ñen thì BGÑT theo ñònh höôùng PPDH môùi hieän nay toû ra raát hieäu quaû, giuùp phaùt huy ñöôïc tính tích cöïc, naêng löïc chuû ñoäng vaø saùng taïo cuûa HS. Do ñoù, vieäc söû duïng BGÑT laø caàn thieát vaø phaûi ñöôïc khuyeán khích. 2.6.3.2. Öu, nhöôïc ñieåm cuûa baøi giaûng ñieän töû trong giaûng daïy hoùa hoïc [ 1], [6], [16 ] Öu ñieåm - Giôø hoïc sinh ñoäng, haáp daãn - Thuaän lôïi cho vieäc aùp duïng PPDH höôùng vaøo ngöôøi hoïc. - Coù theå cung caáp theâm nhieàu kieán thöùc thöïc teá maø SGK khoâng trang traûi heát thoâng qua nhöõng aâm thanh, hình aûnh thaät trong cuoäc soáng. - Bieåu dieãn ñöôïc caùc quaù trình xaûy ra quaù nhanh hay quaù chaäm, nhöõng thí nghieäm khoù, tröøu töôïng, ñoäc haïi, nguy hieåm,.. maø GV vaø HS khoâng theå hoaëc khoù tieán haønh trong moät giôø daïy (keå caû thí nghieäm ñôn giaûn nhöng thieáu hoùa chaát, duïng cuï). - Khi dieãn ñaït caùc noäi dung, moâ phoûng caùc thí nghieäm, caùc quaù trình töï nhieân…, coù theå boû qua caùc chi tieát thöù yeáu, nhaán maïnh ñieåm quan troïng giuùp ngöôøi hoïc hieåu nhanh, chính xaùc. - Tieát kieäm moät phaàn kinh phí so vôùi tieán haønh thí nghieäm thaät, vaø coù theå tieát kieäm ñöôïc thôøi gian trong giôø leân lôùp do khoâng phaûi moâ taû, giaûi thích daøi doøng. - GV deã daøng caäp nhaät, söûa ñoåi naâng cao chaát löôïng baøi giaûng theo thôøi gian. - Taïo ñieàu kieän deã daøng trao ñoåi thoâng tin, kinh nghieäm. - Coù theå chuaån bò tröôùc ñeå giaûng daïy ôû nhieàu nôi, chuyeån leân maïng internet giaûng daïy tröïc tuyeán. - GV bôùt thôøi gian ghi baûng, taêng cöôøng phaân tích, giaûng giaûi giuùp HS hieåu saâu caùc vaán ñeà cuûa baøi hoïc. Nhöôïc ñieåm - Toán keùm nhieàu thôøi gian. - Ñoøi hoûi GV phaûi coù moät trình ñoä tin hoïc, ngoaïi ngöõ nhaát ñònh. Phaûi coù cô sôû vaät chaát, thieát bò maùy moùc caàn thieát nhö : maùy vi tính, maùy chieáu döõ lieäu,… - Duø sao nghieân cöùu caùc thí nghieäm, caùc quaù trình qua moâ phoûng vaãn coù phaàn khoâng hieäu quaû baèng tieán haønh thaät nhö : khoâng ngöûi ñöôïc muøi, khoâng caûm nhaän ñöôïc söï thay ñoåi nhieät ñoä, maøu saéc coù khi bò thay ñoåi chuùt ít… - Coù theå gaây taùc duïng ngöôïc khi baøi giaûng quaù laïm duïng hình aûnh, aâm thanh, maøu saéc 2.6.4. Thuaän lôïi, khoù khaên khi thieát keá baøi giaûng ñieän töû 2.6.4.1. Thuaän lôïi - Ña soá GV ñeàu thaáy taùc duïng vaø hieäu quaû to lôùn cuûa BGÑT neân luoân töï maøy moø, tìm toøi, nghieân cöùu vaø hoïc hoûi caùc chöông trình vi tính öùng duïng. - GV coù theå thu thaäp thoâng tin, hình aûnh, thí nghieäm, caùc moâ phoûng ……… lieân quan tôùi noäi dung baøi giaûng ñöôïc ñaêng taûi raát nhieàu treân caùc trang web hoùa hoïc. - Trình ñoä tin hoïc cuûa HS ngaøy nay raát nhanh, nhaïy do ñoù GV coù theå cho caùc em laøm caùc baøi baùo caùo tìm hieåu caùc vaán ñeà lieân quan tôùi baøi hoïc, qua ñoù GV coù theâm raát nhieàu thoâng tin veà baøi hoïc. - Hieän nay nhieàu tröôøng ñaõ coù phoøng nghe nhìn ( nhaát laø ôû TpHCM) vôùi nhöõng trang thieát bò hieän ñaïi hoã trôï neân GV coù theå söû duïng BGÑT cho nhieàu lôùp hoïc khaùc nhau laøm cho khoâng khí lôùp hoïc theâm sinh ñoäng vaø GV giaûng daïy khoâng phaûi vaát vaû nhö PP daïy hoïc truyeàn thoáng. - HS raát höùng thuù khi ñöôïc hoïc baèng PPDH môùi do ñoù taïo ñoäng löïc thuùc ñaåy maïnh meõ GV thieát keá BGÑT. 2.6.4.2. Khoù khaên - GV khoâng coù nhieàu thôøi gian ñeå soaïn BGÑT - Haàu heát taát caû GV ñeàu phaûi töï maøy moø, töï hoïc caùc chöông trình vi tính öùng duïng chöù khoâng coù tröôøng lôùp ñaøo taïo caùch soaïn BGÑT theo ñuùng chuyeân moân cuûa mình ( Chæ tröø moät soá GV treû môùi ra tröôøng ñaõ ñöôïc ñaøo taïo taïi tröôøng ñaïi hoïc ) do ñoù raát maát thôøi gian vaø gaây taâm lí chaùn naûn. - Trình ñoä vi tính cuûa GV coøn nhieàu haïn cheá neân chöa tìm kieám ñöôïc nhieàu thoâng tin hay vaø boå ích laøm phong phuù baøi daïy. - Caùch saép xeáp caùc yù töôûng, PPDH töøng noäi dung giöõa caùc slide cuûa baøi giaûng sao cho phuø hôïp, logic cuõng laøm GV maát khaù nhieàu thôøi gian suy nghó vì phaûi coù moät kòch baûn hay thì môùi coù moät baøi giaûng hay vaø hieäu quaû. 2.6.5. Nguyeân taéc khi thieát keá baøi giaûng ñieän töû [ 8], [ 9 ], [13 ] Ñaùp öùng ñaày ñuû yeâu caàu cuûa baøi giaûng truyeàn thoáng : - Ñaày ñuû : ñuû yeâu caàu noäi dung baøi hoïc. - Chính xaùc : Thoâng tin ñaûm baûo khoâng coù sai soùt. - Tröïc quan : Hình veõ, baûng bieåu, tröïc quan sinh ñoäng, haáp daãn. Ñaùp öùng ñaày ñuû caùc nguyeân taéc khi xaây döïng moät BGÑT - Ñôn giaûn, roõ raøng. Baøi : ( teân baøi) Muïc Muïc ….. Muïc Cuûng coá toaøn baøi Muïc 1.1 Lí thuyeát Minh hoaï Baøi taäp Muïc 1.2 Muïc 1.k ….. CuÛng coá töøng phaàn - Tinh giaûn vaø bieåu töôïng hoaù noäi dung. - Choïn ñoà hoïa, hieäu öùng hoaït hình traùnh laøm phaân taùn söï chuù yù cuûa ngöôøi hoïc. - Chæ neân coù moät yù töôûng lôùn treân moãi slide. 2.6.6. Quy trình thieát keá moät baøi giaûng ñieän töû [12 ] 2.6.6.1. Caáu truùc moät baøi giaûng ñieän töû - Trong moâ hình daïy hoïc vôùi söï hoã trôï cuûa maùy tính, BGÑT laø ñôn vò nhoû nhaát cuûa GV caàn söû duïng khi tieáp caän nhöõng öùng duïng CNTT ñeå naâng cao chaát löôïng baøi daïy. Noù laø söï theå hieän kòch baûn cuûa giaùo aùn baøi hoïc, khoâng phaûi laø giaùo aùn. - Caáu truùc ñöôïc theå hieän: - Quy trình thieát keá moät BGÑT goàm caùc trang (Slide) chính nhö sau : Trang giôùi thieäu : giôùi thieäu teân chöông, teân baøi daïy, teân giaùo vieân Trang muïc tieâu : trình baøy muïc tieâu baøi daïy Trang noäi dung: trình baøy caùc thoâng tin veà thuoäc tính cô baûn cuûa ñoái töôïng nghieân cöùu. Trang luyeän taäp, cuûng coá : ñöa ra caùc baøi luyeän taäp, baøi traéc nghieäm ñeå cuûng coá vaø taäp aùp duïng kieán thöùc. Trang kieåm tra ñaùnh giaù : ñöa ra caùc traéc nghieäm ñeå ñaùnh giaù keát quaû hoïc taäp cuûa ngöôøi hoïc vaø löu giöõ keát quaû, ñeå so saùnh vôùi caùc laàn tieán haønh baøi giaûng. Trang toång keát : ñeå ñaùnh giaù, toång keát keát quaû hoaït ñoäng vaø tu chænh keát quûa ñaït ñöôïc. 2.6.6.2. Quy trình thieát keá moät baøi giaûng ñieän töû [8], [10], [13] Xaây döïng keá hoaïch baøi daïy hoïc - Caên cöù vaøo chöông trình moân Hoaù hoïc, nhieäm vuï cuûa chöông, baøi vaø ñaëc ñieåm trang thieát bò daïy hoïc, trình ñoä HS… - Keá hoaïch baøi daïy hoïc : . Xaùc ñònh roõ muïc ñích, yeâu caàu cuûa tieát hoïc. . Xaùc ñònh nhöõng kieán thöùc cô baûn maø HS phaûi naém vöõng trong tieát hoïc. . Chuaån bò cuûa Thaày vaø troø : Bao goàm caû vieäc tìm tö lieäu baøi daïy treân Internet nhö tö lieäu vieát, tranh aûnh, phim tö lieäu, baêng ghi aâm coù lieân quan ñeán kieán thöùc cô baûn ñaõ ñöôïc xaùc ñònh. Chuaån bò phoøng, maùy tính, maùy chieáu. - PP vaø phöông tieän daïy hoïc. - Keá hoaïch veà thôøi gian, baûng keá hoaïch coù theå ñöôïc trình baøy nhö sau Ñoái töôïng ñöôïc trình baøy treân moãi slide Thôøi gian Vaên baûn Ñoà hoaï, hình aûnh, aâm thanh, phim. Bieän phaùp khai thaùc, söû duïng Muïc ñích sö phaïm Xaây döïng, tìm kieám tö lieäu hoã trôï baøi giaûng, khai thaùc tö lieäu treân internet - Tö lieäu hình aûnh, aâm thanh, thoâng in boå sung. - Tö lieäu moâ phoûng daây chuyeàn saûn xuaát Hoaù hoïc, quaù trình töï nhieân, cô cheá phaûn öùng huõu cô… - Caùc video thí nghieäm ñoäc haïi, nguy hieåm, caùc phaûn öùng xaûy ra quaù nhanh hay quaù chaäm. Xaây döïng baøi trình dieãn - Start\ Program\ Ms.powerpoint : khôûi ñoäng. - Format\Slide Design : choïn kieåu thieát keá - View \ Master\ Slide master: ñaët caùc thoâng soá nhö font, size, date, time - View\ Normal : Nhaäp noäi dung, cheøn hình, aâm thanh … - Insert\ new slide\ save : cheøn slide môùi , löu baøi giaûng. - Ñoùng goùi baøi giaûng: file\ save as \ Tools \ Save options \ Kieåm tra toaøn boä BGÑT, vaø ghi laïi taäp tin leân CD ñeå deã löu tröõ, söû duïng treân lôùp, phaûi ghi caùc taäp tin lieân keát, nhaát laø caùc taäp tin aâm thanh, caùc phim coù söû duïng trong baøi giaûng. Chöùc naêng Package for CD trong menu file cuûa phieân baûn Powerpoint 2002 vaø 2003 hoã trôï raát toát khaâu naøy. 2.6.7. Caùc daïng baøi giaûng ñieän töû moân hoùa hoïc Daïng baøi veà hoïc thuyeát - Thöôøng coù caùc thí nghieäm, moâ phoûng hay moâ hình minh hoïa söï tìm ra caùc hoïc thuyeát, ñònh luaät. - Neâu sô löôïc tieåu söû nhaø baùc hoïc tìm ra hoïc thuyeát (coù theå cho HS laøm thaønh caùc nghieân cöùu nhoû ñeå thaûo luaän) Daïng baøi veà khaùi nieäm cô baûn - Caùc khaùi nieäm thöôøng tröøu töôïng neân GV thöôøng thieát keá caùc hình aûnh, moâ hình hay moâ phoûng ñeå minh hoïa tröôùc khi ñöa ra caùc khaùi nieäm. - Cho nhieàu ví duï cuï theå ñeå giaûi thích caùc khaùi nieäm ñoù Daïng baøi veà chaát – nguyeân toá Thöôøng trình chieáu nhöõng noäi dung sau: - Hình aûnh, moâ hình caáu taïo phaân töû veà nguyeân toá, chaát - Tính chaát vaät lí vaø traïng thaùi töï nhieân cuûa chaát, nguyeân toá (neáu coù) - Caùc ñoaïn phim thí nghieäm xaûy ra giöõa caùc chaát vôùi nhau - Quy trình saûn xuaát chaát, nguyeân toá - Caùc öùng duïng thöïc tieãn cuûa chaát, nguyeân toá Daïng baøi veà saûn xuaát hoùa hoïc - Khi thieát keá daïng baøi naøy neân coù caùc moâ hình, moâ phoûng hay sô ñoà… veà quaù trình saûn xuaát caùc chaát cuï theå. - Noäi dung troïng taâm laø nguoàn nguyeân lieäu, caùc giai ñoaïn vaø caùc phöông trình phaûn öùng xaûy ra cuûa quaù trình saûn xuaát, ñöôïc minh hoïa moät caùch roõ raøng, cuï theå. Daïng baøi veà luyeän taäp, oân taäp – cuûng coá - Thöôøng trình chieáu sô ñoà toùm taét lí thuyeát, caùc caâu hoûi kieåm tra cuûng coá lí thuyeát, caùc ñeà baøi taäp keøm theo höôùng daãn giaûi…hay coù theå toå chöùc thaønh nhöõng troø chôi nhö haùi hoa daân chuû, kim töï thaùp, oâ chöõ… 2.7. Caáu truùc chöông trình hoùa hoïc lôùp 10 – Naâng cao [2 ], [ 3 ] Chöông trình moân Hoùa hoïc lôùp 10 coù noäi dung caáu truùc nhö sau: 2.7.1. Heä thoáng lí thuyeát chuû ñaïo Lí thuyeát chuû ñaïo goàm heä thoáng kieán thöùc cô sôû hoùa hoïc ñöôïc duøng ñeå nghieân cöùu caùc chaát hoùa hoïc : Thaønh phaàn nguyeân töû Haït nhaân nguyeân töû. Nguyeân toá hoùa hoïc Ñoàng vò. Nguyeân töû khoái vaø nguyeân töû khoái trung bình * Caáu taïo nguyeân töû Söï chuyeån ñoäng e trong nguyeân töû. Obitan nguyeân töû Lôùp vaø phaân lôùp electron Naêng löôïng e trong nguyeân töû. Caáu hình e nguyeân töû * Baûng tuaàn hoaøn caùc Baûng tuaàn hoaøn caùc nguyeân toá hoùa hoïc nguyeân toá hoùa hoïc Söï bieán ñoåi tuaàn hoaøn caáu hình e nguyeân töû vaø ñònh luaät Söï bieán ñoåi moät soá ñaïi löôïng vaät lí tuaàn hoaøn Söï bieán ñoåi tính KL, tính PK. Ñònh luaät tuaàn hoaøn YÙ nghóa cuûa baûng tuaàn hoaøn caùc nguyeân toá hoùa hoïc Khaùi nieäm veà lieân keát hoùa hoïc. Lieân keát ion Lieân keát coäng hoùa trò Söï lai hoùa caùc obitan nguyeân töû. Söï hình thaønh lieân keát * Lieân keát hoùa hoïc ñoâi vaø lieân keát ba Tinh theå nguyeân töû. Tinh theå phaân töû Hieäu ñoä aâm ñieän vaø lieân keát hoùa hoïc Hoùa trò vaø soá oxi hoùa Lieân keát kim loaïi Phaûn öùng oxi hoùa - khöû * Phaûn öùng oxi hoùa – khöû Phaân loaïi phaûn öùng trong hoùa hoïc voâ cô Toác ñoä phaûn öùng hoùa hoïc * Toác ñoä phaûn öùng vaø caân baèng hoùa hoïc Caân baèng hoùa hoïc 2.7.2. Caùc nhoùm nguyeân toá hoùa hoïc Khaùi quaùt veà nhoùm halogen Clo Hiñro clorua – Axit clohiñric * Nhoùm halogen Hôïp chaát coù oxi cuûa Clo Flo Brom Iot Khaùi quaùt veà nhoùm Oxi Oxi * Oxi – Löu huyønh Ozon vaø hiñro peoxit Löu huyønh Hiñro sunfua Hôïp chaát coù oxi cuûa löu huyønh 2.8. Thöïc traïng öùng duïng coâng ngheä thoâng tin vaøo giaûng daïy hoùa hoïc ôû tröôøng trung hoïc phoå thoâng Muïc ñích : Nhaèm naém ñöôïc thöïc traïng söû duïng BGÑT theo höôùng ñoåi môùi PPDH moân Hoùa hoïc cuûa GV THPT trong giai ñoaïn hieän nay, toâi coù thöïc hieän phaàn ñieàu tra töø thaùng 9/ 2007 ñeán thaùng 2/ 2008 vôùi caùc GV ôû moät soá tröôøng THPT nhö : Ñòa baøn . Tröôøng THPT ôû TpHCM : - Chuyeân Traàn Ñaïi Nghóa - Nguyeãn Höõu Thoï - Löông Vaên Can - Traàn Khai Nguyeân - Tröng Vöông - Nguyeãn Traõi - Löông Theá Vinh - Buøi Thò Xuaân - Long Thôùi - Tröôøng Chinh - Nguyeãn Du - Taân Phuù - Daân laäp An Ñoâng . Tröôøng THPT caùc tænh : - Chuyeân Löông Theá Vinh – Ñoàng Nai - Vónh Cöûu – Ñoàng Nai - Traán Bieân – Bieân Hoøa - Thuû Khoa Huaân – Tieàn Giang - Döôõng Ñieàm – Tieàn Giang - Tröông Ñònh – Tieàn Giang - Bình Khaùnh – Thuû Ñöùc - Ban Meâ Thuoäc – Ñaéc Laéc - Chôï Laùch A – Beán Tre Caùch tieán haønh Göûi phieáu ñieàu tra ñeán 45 Thaày (Coâ) vôùi thaâm nieân giaûng daïy khaùc nhau, toâi ñaõ thoáng keâ ñöôïc moät soá keát quaû raát thuù vò, phaûn aùnh trung thöïc tình hình söû duïng BGÑT theo höôùng ñoåi môùi PPDH cuûa GV THPT hieän nay nhö sau: Kí hieäu : (1) : GV coù thaâm nieân giaûng daïy töø 1  5 naêm ( Soá GV : 20) (2) : GV coù thaâm nieân giaûng daïy töø 5  10 naêm ( Soá GV : 15) (3) : GV coù thaâm nieân giaûng daïy töø 10 naêm trôû leân ( Soá GV : 10) Choïn 1 trong 4 ñaùp aùn cho saün, ñaùnh daáu √ vaøo oâ ñöôïc choïn ( Caâu 1  8) Baûng 2.1 : Keát quaû ñieàu tra caâu 1 Caâu 1: Tröôøng quyù Thaày (Coâ) hieän coù bao nhieâu phoøng coù theå daïy baèng BGÑT ? Soá GV löïa choïn Phaàn traêm(%) A. Khoâng coù phoøng naøo 1 2,22 B. Coù 1 phoøng 10 22,2 C. Coù 2 phoøng 26 57,78 D. Coù 3 phoøng 8 17,8 Nhaän xeùt : - Haàu heát caùc tröôøng ñeàu coù phoøng nghe nhìn ñeå GV daïy baèng BGÑT. Tuy nhieân, chæ töø 1 ( 22,2%) ñeán 2 phoøng (57,78%) moät soá raát ít coù töø 3 phoøng trôû leân ( coù 5 tröôøng coù ñuùng 3 phoøng vaø 3 tröôøng treân 3 phoøng) cho toaøn tröôøng treân 50 lôùp vôùi hôn 10 boä moân nhö vaäy laø quaù ít so vôí nhu caàu ñoåi môùi PPDH hieän nay. - Caù bieät coù tröôøng khoâng coù phoøng nghe nhìn ( THPT Chôï Laùch A – Beán Tre). Ñaây laø moät thieät thoøi raát lôùn cho GV vaø nhaát laø HS. - Cô sôû vaät chaát caùc tröôøng chöa ñaùp öùng nhu caàu ñoåi môùi PPDH cuûa ngaønh giaùo duïc. Ña soá caùc tröôøng coù nhieàu phoøng nghe nhìn laø nhöõng tröôøng THPT lôùn, nhöõng tröôøng baùn coâng hoaëc daân laäp. Ñieàu naøy chöùng toû ngaønh giaùo duïc chöa coù söï ñaàu tö thích ñaùng vaøo cô sôû vaät chaát caùc tröôøng. Baûng 2.2 : Keát quaû ñieàu tra caâu 2 Caâu 2: Möùc ñoä söû duïng BGÑT hieän nay cuûa Thaày (Coâ ) laø : (1) (2) (3) Toång % A. Chöa bao giôø daïy baèng BGÑT 1 1 2,22 B. Coù nhöng hieám 3 5 7 15 33,3 C. Thænh thoaûng 12 10 3 25 55,56 D. Thöôøng xuyeân 4 4 8,92 Nhaän xeùt - Do tröôøng khoâng coù phoøng nghe nhìn neân GV khoâng theå daïy theo PPDH môùi maëc duø laø ñoái töôïng GV môùi ra tröôøng ñaõ ñöôïc trang bò veà PP thieát keá BGÑT vaø cuõng coù khaù nhieàu BGÑT hay nhöng khoâng coù phöông tieän ñeå aùp duïng. - Haàu heát caùc GV ñeàu thænh thoaûng coù söû duïng BGÑT (55,56%) nhöng cuõng taäp trung nhieàu ôû nhöõng GV coù thaâm nieân giaûng daïy töø 1 ñeán 10 naêm - Nhöõng GV lôùn tuoåi ít cho HS hoïc baèng BGÑT (7/10 GV lôùn tuoåi) - Nhöõng GV quan taâm daïy baèng BGÑT thöôøng laø nhöõng GV treû môùi ra tröôøng Töø nhöõng soá lieäu treân ta thaáy ña soá caùc GV treû öùng duïng CNTT vaøo baøi daïy toát hôn nhöõng GV nhieàu tuoåi. Ñieàu naøy laø phuø hôïp vì ña soá GV lôùn tuoåi ñaõ quaù quen vôùi PPDH truyeàn thoáng, khaû naêng tieáp caän vôùi maùy tính laïi haïn cheá. Baûng 2.3 : Keát quaû ñieàu tra caâu 3 Caâu 3: Thaày (Coâ) söû duïng BGÑT khi naøo : (1) (2) (3) Toång % A. Thao giaûng nhoùm, toå , cuïm 4 6 7 17 37,78 B. Khi HS thaûo luaän 1 2 3 6,67 C. Tieát leân lôùp bình thöôøng 3 2 1 6 13,33 D. Caû 3 tröôøng hôïp treân 12 7 19 42,22 Nhaän xeùt : - Ña soá GV söû duïng BGÑT khi coù thao giaûng nhoùm, toå hoaëc cuïm. - Caùc GV treû môùi ra tröôøng tuy chöa coù nhieàu kinh nghieäm nhöng phaàn lôùn hoï daïy HS hoïc taäp theo PP môùi, theo höôùng phaùt huy tính tích cöïc, chuû ñoäng vaø saùng taïo cuûa HS. Ña phaàn GV lôùn tuoåi tuy coù nhieàu kinh nghieäm nhöng laïi thöôøng daïy theo PP truyeàn thoáng vaø söû duïng PP môùi khi cho HS thaûo luaän caùc vaán ñeà öùng duïng hoùa hoïc… - Nhìn chung, caùc GV treû söû duïng BGÑT nhieàu hôn GV lôùn tuoåi (chieám 42,22%) goùp phaàn tích cöïc trong phong traøo ñoåi môùi PPDH giai ñoaïn hieän nay. Baûng 2.4 : Keát quaû ñieàu tra caâu 4 Caâu 4: Khaû naêng thieát keá BGÑT cuûa Thaày (Coâ) laø : (1) (2) (3) Toång % A. Chöa laøm ñöôïc B. Bieát sô sô C. Thieát keá ñöôïc caùc baøi ñôn giaûn 13 10 8 31 68,89 D. Raát thuaàn thuïc 7 5 2 14 31,11 Nhaän xeùt : - Qua khaûo saùt ta thaáy thöïc traïng haàu nhö GV THPT coù theå thieát keá BGÑT. Ñaây thöïc söï laø moät noã löïc lôùn cuûa ñoäi nguõ GV trong tình hình ñoåi môùi PPDH. - Tuy nhieân, soá GV coù khaû naêng thieát keá BGÑT moät caùch thuaàn thuïc chieám tæ leä khieâm toán ( 31,11%) vaø cuõng laïi taäp trung ôû phaàn ñoâng caùc GV treû. - So saùnh giöõa GV lôùn tuoåi vaø GV treû thì thaáy caùc BGÑT cuûa GV coù nhieàu kinh nghieäm daïy hoïc coù boá cuïc, hình aûnh minh hoïa hay söï saép xeáp yù töôûng baøi daïy coù phaàn hay hôn so vôùi caùc GV treû. Caùc GV treû tuy coù nhieàu öu ñieåm veà söùc khoûe, thôøi gian, khaû naêng tieáp thu nhanh, nhaïy… nhöng muoán vöõng vaøng nhieàu trong PPDH thì caàn phaûi hoïc hoûi nhieàu ôû nhöõng GV coù kinh nghieäm. Baûng 2.5 : Keát quaû ñieàu tra caâu 5 Caâu 5: Caùc PPDH Thaày (Coâ) thöôøng söû duïng trong BGÑT laø: (1) (2) (3) Toång % A. HS thaûo luaän nhoùm vaø laøm thí 2 1 3 6,67 nghieäm B. HS baùo caùo ñeà taøi nghieân cöùu nhoû lieân quan ñeán baøi hoïc 1 1 1 3 6,67 C. Hoïc sinh chæ nghe GV giaûng 3 5 5 13 28,89 D. Keát hôïp caû ba hình thöùc 16 7 3 26 57,77 Nhaän xeùt : - Nhìn chung GV ñaõ coù söï keát hôïp 3 hình thöùc daïy hoïc treân (57,77%). Ñaây laø soá lieäu raát ñaùng möøng, chöùng toû ñoäi nguõ GV yù thöùc ñöôïc taàm quan troïng cuûa ñoåi môùi PPDH. Keát quaû naøy chöùng toû hoaït ñoäng cuûa HS trong giôø hoïc ñaõ ñöôïc phaùt huy, HS chuû ñoäng, tích cöïc hôn vaø tham gia xaây döïng baøi hoïc nhieàu. - Soá lieäu treân cuõng phaûn aùnh khaù roõ caùc GV treû chuù yù nhieàu hôn ñeán hoaït ñoäng hoïc taäp cuûa HS chöù khoâng ñôn thuaàn cho HS laéng nghe GV giaûng. - Khi tham döï caùc buoåi thao giaûng cuïm, hay nhoùm cuûa GV treû chuùng toâi cuõng thaáy raát roõ öu ñieåm naøy. Hoï keát hôïp raát nhieàu PPDH khaùc nhau nhaèm taêng tính chuû ñoäng, tích cöïc vaø saùng taïo cho HS. Ví duï nhö cho HS laøm caùc thí nghieäm so saùnh, baùo caùo caùc nghieân cöùu raát lí thuù vaø haáp daãn… Qua ñoù môùi thaáy HS raát saùng taïo vaø khaû naêng tìm toøi cuûa caùc em raát cao. Baûng 2.6 : Keát quaû ñieàu tra caâu 6 Caâu 6: Ñeå soaïn BGÑT daïy cho 1 tieát Thaày (Coâ) thöôøng maát thôøi gian bao laâu: (1) (2) (3) Toång % A. Ít hôn 1 tuaàn ( 7 ngaøy ) 5 2 7 15,55 B. 1 tuaàn 14 5 2 21 46,67 C. 2 tuaàn 1 8 3 12 26,67 D. Nhieàu hôn 2 tuaàn ( hôn 14 ngaøy) 5 5 11,11 Nhaän xeùt : Ña soá GV khi thieát keá moät BGÑT thöôøng maát khoaûng moät tuaàn (46,67%). Ñoái vôùi GV treû chæ caàn vaøi ngaøy, caùc GV lôùn tuoåi thì phaûi maát thôøi gian nhieàu (coù theå treân 2 tuaàn chieám troïn 11,11%) Baûng 2.7 : Keát quaû ñieàu tra caâu 7 Caâu 7: Theo Thaày (Coâ) öu ñieåm noåi baät nhaát khi giaûng daïy baèng BGÑT laø : (1) (2) (3) Toång % A. HS deã hieåu baøi neáu noäi dung logic phuø hôïp 3 2 5 11,11 B. Khoâng khí lôùp hoïc sinh ñoäng 3 2 1 6 13,33 C. HS ñöôïc phaùt huy tính tích cöïc, chuû ñoäng vaø saùng taïo trong hoïc taäp 1 2 3 6,67 D. Caû 3 öu ñieåm treân 13 9 9 31 68,89 Nhaän xeùt : - Haàu heát GV ñeàu nhaän thaáy öu ñieåm noåi baät cuûa BGÑT (68,89%) laø laøm cho lôùp hoïc sinh ñoäng, HS höùng thuù, chuû ñoäng vaø saùng taïo hôn trong hoïc taäp. - Tuy nhieân, qua thöïc teá, nhöõng BGÑT quaù laïm duïng nhöõng hieäu öùng, aâm thanh, maøu saéc hay hình aûnh… seõ laøm cho HS khoù hieåu baøi, ít taäp trung vaøo vaán ñeà troïng taâm, chæ chuù yù tôùi nhöõng hieäu öùng. - Moät BGÑT hay, noäi dung logic phuø hôïp trình ñoä tieáp thu kieán thöùc cuûa HS seõ phaùt huy tính tích cöïc, chuû ñoäng vaø saùng taïo cao nhaát ôû HS. Baûng 2.8 : Keát quaû ñieàu tra caâu 8 Caâu 8: Thaùi ñoä cuûa HS khi ñöôïc hoïc baèng BGÑT : (1) (2) (3) Toång % A. Raát thích 9 1 6 16 35,55 B. Thích 9 11 4 24 53,33 C. Bình thöôøng, coù cuõng ñöôïc, khoâng coù cuõng ñöôïc 2 3 5 11,12 D. Khoâng höùng thuù, thích PP truyeàn thoáng Nhaän xeùt : - Soá lieäu ñieàu tra cho thaáy taát caû HS ñeàu raát thích thuù khi hoïc vôùi BGÑT. Thoâng thöôøng, khi GV thoâng baùo seõ hoïc moät baøi naøo ñoù baèng BGÑT thì caùc em raát naùo nöùc vaø chôø ñôïi. - Tuy nhieân, hieän nay caùch daïy hoïc truyeàn thoáng vaãn coøn phoå bieán ôû haàu heát caùc tröôøng. Ñaây laø moät maâu thuaãn lôùn caàn ñöôïc thaùo gôõ giöõa nhu caàu hoïc taäp theo PP môùi cuûa HS vaø söï ñoåi môùi PPDH cuûa GV. Ñoäi nguõ thaày coâ giaùo chuùng ta caàn phaûi noã löïc thaät nhieàu, ñeå coù theå nhanh choùng thay ñoåi PP truyeàn thuï kieán thöùc. - Thöïc teá cho thaáy, GV coù nhieàu kinh nghieäm khi thieát keá baøi giaûng thöôøng chuù yù ñeán PP sö phaïm, loâi keùo HS vaøo tình huoáng coù vaán ñeà moät caùch ñôn giaûn, roõ raøng, laøm HS höùng thuù hoïc taäp hôn so vôùi caùc GV treû chöa coù kinh nghieäm. Coù theå choïn nhieàu phöông aùn khaùc nhau vaøo oâ ñöôïc choïn ( Caâu 9  10) Baûng 2.9 : Keát quaû ñieàu tra caâu 9 Caâu 9: Daïng baøi daïy thaày coâ thöôøng choïn ñeå soaïn BGÑT : (1) (2) (3) Toång % Baøi veà hoïc thuyeát cô baûn, ñònh luaät, khaùi nieäm 11 5 5 21 26,92 Baøi veà chaát, nguyeân toá hoùa hoïc, saûn xuaát hoùa hoïc 12 10 9 31 39,74 Baøi hoùa höõu cô 8 3 2 13 16,67 Baøi oân taäp, luyeân taäp, cuûng coá kieán thöùc 8 4 1 13 16,67 Toång coäng : 78 Caùc daïng baøi khaùc : - ÖÙng duïng thöïc teá caùc ngaønh coâng nghieäp quan troïng - Môû roäng kieán thöùc theo chuû ñeà Nhaän xeùt : - Chöông trình hoùa hoïc THPT caùc daïng baøi veà chaát vaø caùc nguyeân toá chieám khaù nhieàu. Daïng baøi naøy thieát keá BGÑT deã hôn so vôùi caùc daïng baøi khaùc,ù tæ leä GV choïn ñeå thieát keá BGÑT phaàn noäi dung naøy khaù cao (39,74%) - Phaàn lôùp 10, noäi dung hoïc kì I chuû yeáu taäp trung vaøo caùc hoïc thuyeát cô baûn, ñònh luaät, khaùi nieäm... Phaàn naøy tröøu töôïng, khoù hieåu ñoái vôùi HS, neáu öùng duïng CNTT moâ phoûng caùc thí nghieäm vi moâ, flash sinh ñoäng… HS seõ deã hieåu baøi, khaéc saâu kieán thöùc… - Phaàn hoùa höõu cô ít ñöôïc GV löïa choïn ñeå thieát keá BGÑT, do tính chaát baøi hoïc khaù daøi, caùc coâng thöùc töông ñoái phöùc taïp, maát thôøi gian ñeå soaïn moät baøi giaûng. - Moät soá GV coøn môû roäng caùc daïng baøi khaùc vôùi noäi dung hay, phuø hôïp chöông trình, laøm HS raát höùng thuù trong hoïc taäp. Ñaây laø daáu hieäu ñaùng möøng cho söï ñoåi môùi PPDH cuûa ñoäi nguõ GV hieän nay. Baûng 2.10 : Keát quaû ñieàu tra caâu 10 Caâu 10: Nhöõng khoù khaên thaày (Coâ) thöôøng gaëp khi soaïn BGÑT : (1) (2) (3) Toång % Khoù saép xeáp yù töôûng cho logic 5 2 7 12,96 Khoâng bieát choïn baøi naøo 2 2 3,7 Khoâng coù thôøi gian 15 11 9 35 64,81 Chöa söû duïng thaønh thuïc vi tính 3 2 5 10 18,53 Toång coäng : 54 Caùc lí do khaùc : Khoù tìm thoâng tin, hình aûnh, phim aûnh lieân quan ñeán baøi daïy Nhaän xeùt : Ña soá GV gaëp phaûi nhöõng khoù khaên sau : . Daïy nhieàu giôø . Kieâm nhieäm nhieàu coâng taùc khaùc . Lo toan ñôøi soáng . Thôøi gian haïn cheá . Khoâng ñöôïc ñaøo taïo chöông trình vi tính öùng duïng moân hoùa hoïc moät caùch baøi baûn, haàu heát laø töï hoïc, neân vieäc öùng duïng CNTT ñaït hieäu quaû chöa. Toùm laïi, qua ñieàu tra thöïc traïng söû duïng BGÑT cuûa GV THPT hieän nay toâi coù moät soá nhaän xeùt nhö sau: - Haàu heát GV ñeàu coù theå thieát keá BGÑT vaø söû duïng toát trong daïy hoïc. - Caùc tröôøng hoïc ñang ngaøy caøng hoaøn thieän cô sôû vaät chaát, trang thieát bò phuïc vuï cho giaûng daïy baèng BGÑT ñaùp öùng nhu caàu ñoåi môùi. - Caùc em HS ñeàu raát höùng thuù khi hoïc theo PPDH môùi. - Haàu heát caùc tieát thao giaûng nhoùm, cuïm GV ñeàu giaûng daïy baèng BGÑT. - GV ñeàu raát thích giaûng daïy baèng BGÑT nhöng khoâng coù nhieàu thôøi gian ñeå thieát keá. Chöông 3 : THIEÁT KEÁ BAØI GIAÛNG ÑIEÄN TÖÛ - Trong chöông naøy giaùo aùn ñöôïc trình baøy theo 2 coät : . Coät 1 laø caùc slide GV ñaët caâu hoûi trao ñoåi vôùi HS . Coät 2 laø caùc slide noäi dung baøi hoïc maø HS ghi - ÔÛ moãi baøi HS ñeàu coù phieáu hoïc taäp 3.1. Daïng baøi veà hoïc thuyeát cô baûn vaø ñònh luaät Baøi 1: THAØNH PHAÀN NGUYEÂN TÖÛ 1. Muïc tieâu baøi hoïc Hoïc sinh bieát : - Ñôn vò khoái löôïng, kích thöôùc cuûa nguyeân töû. - Kí hieäu, khoái löôïng vaø ñieän tích cuûa electron, proton, nôtron. Hoïc sinh hieåu: - Nguyeân töû laø phaàn töû nhoû nhaát cuûa nguyeân toá. - Nguyeân töû coù caáu taïo phöùc taïp. Nguyeân töû coù caáu taïo roãng. 2. Chuaån bò Giaùo vieân : - Hình moät soá Nhaø baùc hoïc nghieân cöùu, phaùt hieän caáu taïo nguyeân töû. - Thí nghieäm, moâ phoûng tìm ra tia aâm cöïc, haït nhaân nguyeân töû. - BGÑT “Thaønh phaàn nguyeân töû” Hoïc sinh : Chia laøm 4 nhoùm nghieân cöùu - Nhoùm 1 : Lòch söû tìm ra e ? ( Ai tìm ra ? Thí nghieäm naøo ? Ñaëc ñieåm haït ?) - Nhoùm 2 : Lòch söû tìm ra haït nhaân? ( Ai tìm ra ? Thí nghieäm ? Ñaëc ñieåm haït ?) - Nhoùm 3 : Lòch söû tìm ra proton ? ( Ai tìm ra ? Thí nghieäm ? Ñaëc ñieåm haït ?) - Nhoùm 4 : Lòch söû tìm ra nôtron ? ( Ai tìm ra ? Thí nghieäm ? Ñaëc ñieåm haït ?) 3. Toå chöùc daïy hoïc Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS Noäi dung baøi hoïc Baøi 4: (SGK) SÖÏ CHUYEÅN ÑOÄNG CUÛA ELECTRON TRONG NGUYEÂN TÖÛ. OBITAN NGUYEÂN TÖÛ 1. Muïc tieâu baøi hoïc Hoïc sinh bieát : - Trong nguyeân töû, e chuyeån ñoäng xung quanh haït nhaân khoâng theo moät quyõ ñaïo xaùc ñònh. - Maät ñoä xaùc xuaát tìm thaáy e trong khoâng gian nguyeân töû khoâng ñoàng ñeàu. Khu vöïc xung quanh haït nhaân maø taïi ñoù xaùc suaát tìm thaáy e khoaûng 90% ñöôïc goïi laø obitan nguyeân töû. - Hình daïng caùc obitan nguyeân töû. 2. Chuaån bò Giaùo vieân : - Flash maãu haønh tinh nguyeân töû cuûa Rô – dô – pho vaø Bo. - Obitan nguyeân töû Hiñro. Hình aûnh caùc obitan s, p , d, f - BGÑT “ Söï chuyeån ñoäng cuûa e trong nguyeân töû. Obitan nguyeân töû” Hoïc sinh : Chia HS laøm 2 nhoùm nghieân cöùu söï chuyeån ñoäng cuûa e trong nguyeân töû. 3. Toå chöùc daïy hoïc Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS Noäi dung baøi hoïc Baøi 11: (SGK) SÖÏ BIEÁN ÑOÅI MOÄT SOÁ ÑAÏI LÖÔÏNG VAÄT LÍ CUÛA CAÙC NGUYEÂN TOÁ HOÙA HOÏC 1. Muïc tieâu baøi hoïc Hoïc sinh bieát : Caùc khaùi nieäm : naêng löôïng ion hoùa, ÑAÂÑ. Hoïc sinh hieåu: Quy luaät bieán ñoåi baùn kính nguyeân töû, naêng löôïng ion hoùa, ÑAÂÑ cuûa caùc nguyeân toá trong baûng tuaàn hoaøn. Hoïc sinh vaän duïng: Döïa vaøo quy luaät bieán ñoåi caùc ñaïi löôïng vaät lí ñeå döï ñoaùn tính chaát cuûa caùc nguyeân toá khi bieát vò trí cuûa chuùng trong baûng tuaàn hoaøn. 2. Chuaån bò Giaùo vieân : - Veõ tröôùc caùc baûng 2.2 vaø 2.3, hình 2.1 vaø 2.2 (sgk). - BGÑT “Söï bieán ñoåi moät soá ñaïi löôïng vaät lí cuûa caùc nguyeân toá hoùa hoïc ” 3. Toå chöùc daïy hoïc Hoaït ñoäng GV vaø HS Noäi dung baøi hoïc 3.2. Daïng baøi veà khaùi nieäm cô baûn Baøi 16 : (SGK) KHAÙI NIEÄM VEÀ LIEÂN KEÁT HOÙA HOÏC. LIEÂN KEÁT ION 1. Muïc tieâu baøi hoïc Hoïc sinh bieát : - Khaùi nieäm veà lieân keát hoùa hoïc. Noäi dung quy taéc baùt töû - Söï hình thaønh caùc ion aâm (anion), ion döông (cation), ion ñôn nguyeân töû, ion ña nguyeân töû. - Söï hình thaønh lieân keát ion. Ñònh nghóa lieân keát ion. Hoïc sinh hieåu: - Khaùi nieäm tinh theå ion, maïng tinh theå ion, tính chaát chung cuûa hôïp chaát ion. - Vieát caáu hình e cuûa ion ñôn nguyeân töû. 2. Chuaån bò Giaùo vieân : - Hình veõ moät soá maïng tinh theå cuûa kim cöông, muoái aên, I2 , H2O … - BGÑT “Khaùi nieäm veà lieân keát hoùa hoïc. Lieân keát ion ” 3. Toå chöùc daïy hoïc Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS Noäi dung baøi hoïc Baøi 18: (SGK) SÖÏ LAI HOÙA CAÙC OBITAN NGUYEÂN TÖÛ. SÖÏ HÌNH THAØNH LIEÂN KEÁT ÑÔN, LIEÂN KEÁT ÑOÂI VAØ LIEÂN KEÁT BA 1. Muïc tieâu baøi hoïc Hoïc sinh hieåu: - Khaùi nieäm veà söï lai hoùa caùc obitan nguyeân töû. - Moät soá kieåu lai hoùa ñieån hình. Vaän duïng kieåu lai hoùa ñeå giaûi thích daïng hình hoïc cuûa phaân töû. - Lieân keát σ, lieân keát  ñöôïc hình thaønh nhö theá naøo ? - Theá naøo laø lieân keát ñôn, lieân keát ñoâi, lieân keát ba ? 2. Chuaån bò Giaùo vieân : - Flash vaø hình veõ caùc kieåu lai hoùa caùc obitan nhö SGK. - Hình veõ söï xen phuû truïc, xen phuû beân cuûa caùc obitan. - Hình veõ moâ taû söï hình thaønh phaân töû C2H4 - BGÑT “Söï lai hoùa caùc obitan nguyeân töû. Söï hình thaønh lieân keát ñôn, lieân keát ñoâi vaø lieân keát ba” 3. Toå chöùc daïy hoïc Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS Noäi dung baøi hoïc Baøi 49: (SGK) TOÁC ÑOÄ PHAÛN ÖÙNG 1. Muïc tieâu baøi hoïc Hoïc sinh bieát : - Toác ñoä phaûn öùng hoùa hoïc laø gì ? Hoïc sinh hieåu : - Taïi sao nhöõng yeáu toá noàng ñoä, aùp suaát, nhieät ñoä, dieän tích beà maët chaát phaûn öùng, chaát xuùc taùc coù aûnh höôûng ñeán toác ñoä phaûn öùng. Hoïc sinh vaän duïng: - Söû duïng coâng thöùc tính toác ñoä trung bình cuûa phaûn öùng. - Vaän duïng caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán toác ñoä phaûn öùng ñeå laøm taêng toác ñoä cuûa phaûn öùng. 2. Chuaån bò Giaùo vieân : - Chuaån bò duïng cuï thí nghieäm caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán toác ñoä hoùa hoïc - BGÑT “Toác ñoä phaûn öùng hoùa hoïc” Hoïc sinh : Chia thaønh caùc nhoùm ñeå thí nghieäm. 3. Toå chöùc daïy hoïc Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS Noäi dung baøi hoïc 3.3. Daïng baøi veà chaát – nguyeân toá Baøi 30: (SGK) CLO 1. Muïc tieâu baøi hoïc Hoïc sinh bieát : - Moät soá tính chaát vaät lí, öùng duïng, PP ñieàu cheá Clo trong phoøng thí nghieäm vaø trong coâng nghieäp. Clo laø chaát khí ñoäc haïi. Hoïc sinh hieåu : - Tính chaát hoùa hoïc cô baûn cuûa Clo laø tính oxi hoùa maïnh : oxi hoùa KL, PK vaø moät soá hôïp chaát. Clo coù tính oxi hoùa maïnh laø do ÑAÂÑ lôùn. - Trong moät soá phaûn öùng, Clo coøn theå hieän tính khöû. Hoïc sinh vaän duïng: - Vieát caùc phöông trình hoùa hoïc minh hoïa cho tính oxi hoùa maïnh vaø tính khöû cuûa Clo, phöông hoùa hoïc cuûa phaûn öùng ñieàu cheá Clo trong phoøng thí nghieäm. 2. Chuaån bò Giaùo vieân : - Phim thí nghieäm Clo taùc duïng vôùi kim loaïi: Na, Al, Cu, Fe vôùi hiñro, tính taåy maøu cuûa nöôùc Clo, Clo taùc duïng vôùi SO2, trạng thaùi töï nhieân vaø ñieàu cheá Clo - BGÑT “Clo” Hoïc sinh : - Tìm hieåu lòch söû tìm ra nguyeân toá Clo 3. Toå chöùc daïy hoïc Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS Noäi dung baøi hoïc Baøi 43: (SGK) LÖU HUYØNH 1. Muïc tieâu baøi hoïc Hoïc sinh bieát : - Caáu taïo tinh theå goàm hai daïng Sα vaø Sβ - Moät soá öùng duïng vaø PP saûn xuaát löu huyønh. Hoïc sinh hieåu : - Aûnh höôûng t0 ñoái vôùi caáu taïo phaân töû vaø tính chaát vaät lí cuûa löu huyønh. - Do löu huyønh coù ÑAÂÑ töông ñoái lôùn (2,5) vaø coù soá oxi hoùa 0 laø trung gian giöõa soá oxi hoùa -2 vaø +6 neân löu huyønh vöøa coù tính oxi hoùa vöøa coù tính khöû. Hoïc sinh vaän duïng : - Vieát phöông trình hoùa hoïc chöùng minh tính khöû, tính oxi hoùa cuûa S. - Giaûi thích moät soá hieän töôïng vaät lí, hoùa hoïc lieân quan ñeán löu huyønh. 2. Chuaån bò Giaùo vieân : - Thí nghieäm tính chaát hoùa hoïc, tranh veõ caáu truùc tinh theå Sα vaø Sβ - Sô ñoà bieán ñoåi caáu taïo phaân töû löu huyønh theo nhieät ñoä - BGÑT “ Löu huyønh” Hoïc sinh : - Tìm hieåu lòch söû tìm ra nguyeân toá löu huyønh 3. Toå chöùc daïy hoïc Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS Noäi dung baøi hoïc Baøi 45: (SGK) HÔÏP CHAÁT COÙ OXI CUÛA LÖU HUYØNH 1. Muïc tieâu baøi hoïc Hoïc sinh bieát : - Caáu taïo phaân töû, tính chaát vaät lí SO2 , SO3 vaø H2SO4. - Caùc giai ñoaïn saûn xuaát axit sunfuric trong coâng nghieäp. - Caùch nhaän bieát ion sunfat. Hoïc sinh hieåu : - Töø caáu taïo phaân töû vaø soá oxi hoùa suy ra tính chaát cuûa SO2, SO3 vaø H2SO4. Hoïc sinh vaän duïng : - Vieát phöông trình hoùa hoïc minh hoïa cho tính chaát cuûa SO2 , SO3 vaø H2SO4. 2. Chuaån bò Giaùo vieân : - Thí nghieäm minh hoïa tính chaát hoùa hoïc cuûa H2SO4 ñaëc, moät soá hình aûnh veà öùng duïng H2SO4 - Moâ phoûng caùch pha loaõng H2SO4 ñaëc vaø quaù trình saûn xuaát H2SO4 - BGÑT “ Hôïp chaát coù oxi cuûa löu huyønh” 3. Toå chöùc daïy hoïc Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS Noäi dung baøi hoïc 3.4. Daïng baøi oân taäp – luyeän taäp Baøi 8: (SGK) LUYEÄN TAÄP CHÖÔNG 1 1. Muïc tieâu baøi hoïc Cuûng coá kieán thöùc : - Thaønh phaàn caáu taïo nguyeân töû. Nhöõng ñaëc tröng cuûa nguyeân töû. - Söï chuyeån ñoäng cuûa e trong nguyeân töû. - Söï phaân boá e treân caùc phaân lôùp theo thöù töï lôùp. - Ñaëc ñieåm cuûa lôùp e ngoaøi cuøng. Reøn kó naêng : - Vaän duïng kieán thöùc veà thaønh phaàn caáu taïo nguyeân töû, ñaëc ñieåm cuûa caùc haït caáu taïo neân nguyeân töû ñeå laøm baøi taäp veà caáu taïo nguyeân töû. - Vaän duïng caùc nguyeân lí, quy taéc ñeå vieát caáu hình e nguyeân töû cuûa caùc nguyeân toá. - Döïa vaøo ñaëc ñieåm lôùp e ngoaøi cuøng ñeå phaân loaïi caùc nguyeân toá KL, PK hoaëc khí hieám 2. Chuaån bò Giaùo vieân : - Troø chôi “Kim töï thaùp” ñeå oân taäp kieán thöùc - BGÑT “ Luyeän taäp chöông 1” Hoïc sinh : - Chia thaønh 4 nhoùm HS ñeå tham döï troø chôi 3. Toå chöùc daïy hoïc Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS Noäi dung baøi hoïc Chöông 4 : THÖÏC NGHIEÄM SÖ PHAÏM 4.1. Muïc ñích thöïc nghieäm - Tìm hieåu möùc ñoä tieáp thu kieán thöùc cuûa HS khi hoïc vôùi BGÑT. Töø ñoù ñaùnh giaù chaát löôïng nhöõng BGÑT ñaõ thieát keá. - Ruùt ra keát luaän caàn thieát vaø nhöõng giaûi phaùp cuï theå cho vieäc naâng cao chaát löôïng giaûng daïy baèng BGÑT cuûa GV THPT. 4.2. Ñoái töôïng thöïc nghieäm - HS lôùp 10A7 vaø 10A2 tröôøng THPT chuyeân Traàn Ñaïi Nghóa – Tp HCM. - Trong ñoù : . lôùp TN :10A7 hoïc theo BGÑT . lôùp ÑC : 10A2 hoïc theo PP truyeàn thoáng - GV thöïc hieän : Nguyeãn Thò Bích Thaûo 4.3. Caùch tieán haønh thöïc nghieäm - Sau moãi chöông hoaëc moät soá chöông seõ tieán haønh ñaùnh giaù keát quaû hoïc taäp, tieáp thu kieán thöùc cuûa HS ôû hai lôùp TN vaø ÑC baèng 1 baøi traéc nghieäm. - Thu thaäp, phaân tích vaø xöû lyù keát quaû TN, xaùc ñònh chaát löôïng hoïc taäp cuûa HS veà caùc maët. . Phaân tích ñònh tính keát quaû kieåm tra ñeå ñaùnh giaù ñöôïc taùc ñoäng cuûa giaû thuyeát ñeán ñoái töôïng nghieân cöùu. . Phaân tích ñònh löôïng keát quaû kieåm tra: duøng thoáng keâ ñeå xöû lyù soá lieäu thöïc nghieäm. Đồ thị đường lũy tích bài kiểm tra 0 10 20 30 40 50 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Điểm % S ố H S đạ t đ iểm x i Lớp 10A7 Lớp 10A2 - Cuoái cuøng ñaùnh giaù vai troø cuûa giaû thuyeát khoa hoïc qua keát quaû hoïc taäp cuûa HS. Töø ñoù khaúng ñònh tính khaû thi cuûa ñeà taøi. 4.4. Keát quaû thöïc nghieäm 4.4.1. Keát quaû thöïc nghieäm chöông 1, 2 - HS laøm baøi kieåm tra traéc nghieäm (phuï luïc 2), thôøi gian 15 phuùt ôû hai lôùp 10A7 vaø 10A2 Baûng 4.1 : Ñieåm baøi kieåm tra chöông 1, 2 Soá HS ñaït caùc ñieåm xi Lôùp Soá HS 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 10A7 TN 38 0 0 0 0 0 0 0 2 10 9 17 10A2 ÑC 40 0 0 0 0 0 0 7 14 9 5 5 Baûng 4.2 : Taàn suaát HS ñaït caùc ñieåm xi chöông 1, 2 % Soá HS ñaït caùc ñieåm xi Lôùp Soá HS 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 10A7 TN 38 0 0 0 0 0 0 0 5,3 26,3 23,7 44,7 10A2 ÑC 40 0 0 0 0 0 0 17,5 35 22,5 12,5 12,5 Ñoà thò 4.1 : Ñöôøng luõy tích baøi kieåm tra xi chöông 1, 2 Baûng 4.3 : Taàn suaát luõy tích soá HS ñaït ñieåm xi trôû xuoáng chöông 1, 2 Lôùp Soá HS % Soá HS ñaït caùc ñieåm xi trôû xuoáng 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 10A7 TN 38 0 0 0 0 0 0 0 5,3 31,6 55,3 100 10A2 ĐC 40 0 0 0 0 0 0 17,5 52,5 75 87,5 100 Đồ thị đường lũy tích bài kiểm tra 0 20 40 60 80 100 120 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Điểm % S ố H S đạ t đ iểm x i t rở xu ốn g Lớp 10A7 Lớp 10A2 Ñoà thò 4.2 : Ñöôøng luõy tích % soá HS ñaït ñieåm xi trôû xuoáng chöông 1, 2 Nhaän xeùt - Döïa vaøo 2 ñoà thò 4.1 vaø 4.2 ta thaáy : . Ñieåm taäp trung nhieàu nhaát cuûa lôùp 10A7 laø 10 vaø cuûa lôùp 10A2 laø 7 . Lôùp 10A7 coù ñieåm soá 8, 9, 10 luoân luoân cao hôn raát nhieàu so vôùi lôùp 10A2 ( ñænh caùc ñieåm soá naøy cuûa lôùp 10A7 luoân naèm treân lôùp 10A2 nhaát laø ñieåm 9 vaø 10 ôû ñoà thò 4.1) . Lôùp 10A7 khoâng coù HS coù ñieåm 6 tuy nhieân soá HS ñaït ñieåm naøy ôû lôùp 10A2 laø khaù nhieàu (17,5%) . Ñoà thò ñöôøng luõy tích moâ taû % soá HS ñaït ñieåm xi trôû xuoáng ( ñoà thò 4.2) cuûa lôùp 10A7 luoân naèm döôùi ñöôøng ñoà thò cuûa lôùp 10A2 chöùng toû soá löôïng HS lôùp 10A7 ñaït caùc loaïi ñieåm soá 8, 9, 10 luoân luoân cao hôn so vôùi lôùp 10A2 - Chöông 1, 2 laø moät chöông khoù trong chöông trình lôùp 10 - Naâng cao do tính chaát tröøu töôïng, lí thuyeát vi moâ, nhieàu hoïc thuyeát… raát xa laï so vôùi chöông trình hoaù caáp trung hoïc cô sôû neân caùc em raát khoù tieáp thu. Do ñoù ñieåm soá hai lôùp ÑC vaø TN treân phaûn aùnh moät caùch trung thöïc hieäu quaû cuûa giaûng daïy baèng BGÑT. - Lôùp TN, HS raát höùng thuù khi hoïc với BGÑT, lôùp ÑC hoïc theo PP truyeàn thoáng, HS tieáp thu thuï ñoäng, khoâng hieåu roõ baûn chaát vaán ñeà neân khi kieåm tra vôùi nhöõng caâu hoûi lieân quan thí nghieäm, baûn chaát cuûa vaán ñeà caùc em thöôøng ñaùnh ñaïi. Đồ thị đường lũy tích bài kiểm tra 0 5 10 15 20 25 30 35 40 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Điểm % S ố H S đạ t đ iểm x i Lớp 10A7 Lớp 10A2 - HS lôùp TN coù höùng thuù hoïc taäp, hieåu moät caùch saâu saéc caùc vaán ñeà cuûa chöông 1, 2 do ñoù caùc em raát thích thuù ñoái vôùi chöông trình hoaù hoïc THPT coøn lôùp ÑC thì ngöôïc laïi caûm thaáy hoaù hoïc sao thaät khoù, quaù tröøu töôïng neân caùc em caûm thaáy chaùn naûn khi hoïc tieáp caùc chöông tieáp theo cuûa chöông trình. 4.4.2. Keát quaû thöïc nghieäm chöông 3 - HS laøm baøi kieåm tra traéc nghieäm (phuï luïc 3), thôøi gian 10 phuùt ôû hai lôùp 10A7 vaø 10A2 Baûng 4.4 : Ñieåm baøi kieåm tra chöông 3 Soá HS ñaït caùc ñieåm xi Lôùp Soá HS 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 10A7 TN 38 0 0 0 0 0 0 0 5 11 9 13 10A2 ĐC 40 0 0 0 0 0 2 4 14 12 8 0 Baûng 4.5 : Taàn suaát HS ñaït caùc ñieåm xi chöông 3 % Soá HS ñaït caùc ñieåm xi Lôùp Soá HS 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 10A7 TN 38 0 0 0 0 0 0 0 13,2 28,9 23,7 34,2 10A2 ĐC 40 0 0 0 0 0 5 10 35 30 20 0 Ñoà thò 4.3 : Ñöôøng luõy tích baøi kieåm tra xi chöông 3 Đồ thị đường lũy tích bài kiểm tra 0 20 40 60 80 100 120 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Điểm % S ố H S đạ t đ iểm x i t rở xu ốn g Lớp 10A7 Lớp 10A2 Baûng 4.6 : Taàn suaát luõy tích soá HS ñaït ñieåm xi trôû xuoáng chöông 3 % Soá HS ñaït caùc ñieåm xi trôû xuoáng Lôùp Soá HS 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 10A7 TN 38 0 0 0 0 0 0 0 13,2 42,1 65,8 100 10A2 ĐC 40 0 0 0 0 0 5 15 50 80 100 100 Ñoà thò 4.4 : Ñöôøng luõy tích % soá HS ñaït ñieåm xi trôû xuoáng chöông 3 Nhaän xeùt - Chöông 3 laø chöông töông ñoái khoù vaø tröøu töôïng trong chöông trình hoùa 10. ÔÛ chöông naøy ñoøi hoûi caùc em phaûi hieåu caùc phaân töû ñöôïc hình thaønh nhö theá naøo, loaïi lieân keát naøo ñöôïc hình thaønh trong hôïp chaát hoùa hoïc, caùc daïng lai hoùa cuûa phaân töû, nguyeân nhaân cuûa söï lai hoùa… ñaây laø nhöõng maûng kieán thöùc raát xa laï ñoái vôùi caùc em vì chöa bao giôø ñöôïc hoïc. - Chöông naøy giaûng daïy baèng BGÑT laø hoaøn toaøn phuø hôïp, giuùp caùc em hieåu vaán ñeà moät caùch roõ raøng, cuï theå, thoâng qua nhöõng moâ phoûng, hình aûnh minh hoïa… Kieán thöùc ñeán vôùi caùc em moät caùch heát söùc töï nhieân, khoâng khoù khaên. - Qua thöïc teá giaûng daïy toâi thaáy söï khaùc bieät trong thaùi ñoä tieáp thu kieán thöùc cuûa HS khi hoïc theo hai hình thöùc baøi giaûng khaùc nh