Luận văn Quản trị rủi ro trong hoạt động tín dụng tại chi nhánh ngân hàng đầu tư và phát triển thành phốHồ Chí Minh

- 1 - MUÏC LUÏC Trang LÔØI MÔÛ ÑAÀU 1. YÙ nghóa cuûa ñeà taøi i 2. Muïc tieâu nghieân cöùu ii 3. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu ii 4. Phöông phaùp nghieân cöùu iii 5. Tính môùi cuûa ñeà taøi iii 6. Keát caáu cuûa ñeà taøi iv CHÖÔNG 1: CÔ SÔÛ KHOA HOÏC VEÀ QUAÛN TRÒ RUÛI RO TRONG HOAÏT ÑOÄNG TÍN DUÏNG 1.1 Tín duïng vaø ruûi ro tín duïng 1.1.1 Tín duïng.................................................................................................1 1.1.2 Ruûi ro tín duïng .......................................................................................3 1.2 Quaûn trò ruûi ro trong hoaït ñoäng tín duïng 1.2.1 Khaùi nieäm ...............................................................................................6 1.2.2 YÙ nghóa ....................................................................................................7 1.2.3 Nguyeân taéc ..............................................................................................7 1.2.4 Noäi dung quaûn trò ruûi ro tín duïng.............................................................7 1.3 Baøi hoïc kinh nghieäm veà quaûn trò ruûi ro tín duïng cuûa caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi 1.3.1 Ngaân haøng Hongkong and Shanghai Banking Corporation (HSBC).......14 1.3.2 Ngaân haøng United Overseas Bank (UOB) ..............................................17 1.3.3 Baøi hoïc kinh nghieäm ruùt ra cho caùc NHTM Vieät Nam ...........................19 Keát luaän chöông 1 - 2 - CHÖÔNG 2: THÖÏC TRAÏNG VAØ COÂNG TAÙC QUAÛN TRÒ RUÛI RO TÍN DUÏNG TAÏI CHI NHAÙNH NGAÂN HAØNG ÑAÀU TÖ VAØ PHAÙT TRIEÅN TP HOÀ CHÍ MINH 2.1. Giôùi thieäu veà BIDV-HCMC 2.1.1 Giôùi thieäu sô löôïc veà BIDV..............................................................21 2.1.2 Giôùi thieäu veà BIDV-HCMC .............................................................21 2.1.3 Tình hình hoaït ñoäng cuûa BIDV-HCMC trong nhöõng naêm qua ........24 2.2 Thöïc traïng ruûi ro tín duïng taïi BIDV-HCMC 2.2.1 Tình hình hoaït ñoäng tín duïng ............................................................26 2.2.2 Thöïc traïng ruûi ro tín duïng ..................................................................28 2.3 Keát quaû ñieàu tra nguyeân nhaân gaây ra ruûi ro tín duïng 2.3.1 Baûng caâu hoûi ñieàu tra .......................................................................31 2.3.2 Quy moâ ñieàu tra ................................................................................33 2.3.3 Keát quaû ñieàu tra ................................................................................33 2.4 Phaân tích caùc nguyeân nhaân gaây ra ruûi ro tín duïng taïi BIDV-HCMC trong thôøi gian qua 2.4.1 Nguyeân nhaân khaùch quan .................................................................36 2.4.2 Nguyeân nhaân thuoäc veà khaùch haøng vay ...........................................41 2.4.3 Nguyeân nhaân thuoäc veà naêng löïc quaûn trò ngaân haøng .......................42 2.5 Coâng taùc quaûn trò ruûi ro tín duïng taïi BIDV-HCMC 2.5.1 Chính saùch tín duïng ..........................................................................46 2.5.2 Coâng taùc phaân loaïi ruûi ro vaø nhaän dieän ruûi ro ..................................48 2.5.3 Coâng taùc phoøng ngöøa ruûi ro, khaéc phuïc vaø xöû lyù ruûi ro tín duïng......49 Keát luaän chöông 2 - 3 - CHÖÔNG 3: MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP NHAÈM NAÂNG CAO HIEÄU QUAÛ COÂNG TAÙC QUAÛN TRÒ RUÛI RO TÍN DUÏNG TAÏI BIDV-HCMC 3.1 Muïc tieâu ñeà xuaát giaûi phaùp 3.2 Caên cöù ñeà xuaát caùc giaûi phaùp 3.2.1 Caên cöù ñònh höôùng phaùt trieån cuûa neàn kinh teá .................................54 3.2.2 Caên cöù ñònh höôùng phaùt trieån cuûa Ngaønh ngaân haøng.......................55 3.2.3 Caên cöù tình hình hoaït ñoäng tín duïng cuûa BIDV-HCMC ..................56 3.3 Moät soá giaûi phaùp nhaèm naâng cao hieäu quaû coâng taùc quaûn trò ruûi ro tín duïng taïi BIDV-HCMC 3.3.1 Xaây döïng chính saùch tín duïng hieäu quaû ............................................56 3.3.2 Xaây döïng cô caáu toå chöùc quaûn trò ruûi ro tín duïng coù hieäu quaû..........57 3.3.3 Quaûn lyù vaø giaùm saùt ruûi ro tín duïng trong vaø sau khi cho vay ..........60 3.3.4 Xaây döïng vaø naâng caáp heä thoáng coâng ngheä thoâng tin noäi boä ...........60 3.3.5 Ñoåi môùi phöông thöùc cho vay trong ñieàu kieän hoäi nhaäp...................61 3.3.6 Ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc quaûn trò ruûi ro tín duïng ..............................62 3.3.7 Xaây döïng vaên hoùa quaûn trò ruûi ro ......................................................63 3.4 Moät soá kieán nghò 3.4.1 Ñoái vôùi Ngaân haøng Ñaàu tö & Phaùt trieån Vieät Nam ..........................64 3.4.2 Ñoái vôùi Ngaân haøng Nhaø nöôùc ...........................................................68 3.4.3 Ñoái vôùi Nhaø nöôùc ..............................................................................71 Keát luaän chöông 3 KEÁT LUAÄN TAØI LIEÄU THAM KHAÛO PHUÏ LUÏC - 4 - LÔØI MÔÛ ÑAÀU 1. YÙ nghóa cuûa ñeà taøi: Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, tình hình kinh teá xaõ hoäi nöôùc ta ñaõ coù böôùc phaùt trieån môùi, toaøn dieän hôn vaø vöõng chaéc hôn so vôùi caùc thôøi kyø tröôùc ñoù. Kinh teá taêng tröôûng vôùi toác ñoä naêm sau cao hôn naêm tröôùc: naêm 2003 laø 7,34%; 2004 laø 7,69% vaø 2005 laø 8,4%, bình quaân 3 naêm ñaït 7,8%. Caùc Ngaân haøng thöông maïi cuõng ñaõ coù nhieàu ñoåi môùi, phaùt trieån vaø theå hieän vai troø “chìa khoaù” trôï giuùp cho caùc doanh nghieäp vaø caù nhaân trong hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh, dòch vuï… Cho ñeán nay tín duïng vaãn laø hoaït ñoäng chuû yeáu cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi vaø ñaây cuõng laø hoaït ñoäng ñem laïi thu nhaäp chính cuûa caùc ngaân haøng. Tuy nhieân, thöïc teá ñoã vôõ tín duïng sau cuoäc khuûng hoaûng kinh teá khu vöïc naêm 1997 vaø haøng loaït caùc vuï aùn lôùn nhö: Tamexco, Epco-Minh Phuïng, Traàn Xuaân Hoa… cho thaáy hoaït ñoäng tín duïng cuõng chöùa ñöïng nhieàu ruûi ro tieàm taøng. Toån thaát trong giai ñoaïn naøy ñoái vôùi heä thoáng ngaân haøng laø voâ cuøng naëng neà, khoâng chæ ôû taøi saûn, uy tín kinh doanh maø laø con ngöôøi, loøng tin cuûa ngöôøi daân ñoái vôùi cô cheá, chính saùch. Trong moâi tröôøng hoaït ñoäng ñaày ruûi ro naøy, ñaëc bieät taïi thò tröôøng TP. Hoà Chí Minh, hoaït ñoäng kinh doanh tín duïng Ngaân haøng ñang ñöùng tröôùc nhöõng khoù khaên, thaùch thöùc tieàm aån. Trong söï caïnh tranh gay gaét giöõa caùc Ngaân haøng thöông maïi vaø söùc eùp cuûa tieán trình hoäi nhaäp, hoaït ñoäng tín duïng maëc duø ñaõ coù nhieàu vaên baûn höôùng daãn thöïc hieän nhöng vaãn coøn nhieàu baát caäp, caàn ñoåi môùi. Quaûn trò ruûi ro tín duïng, taïo söï an toaøn trong kinh doanh Ngaân haøng phaûi ñöôïc coi laø ñieàu kieän tieân quyeát ñaûm baûo cho quaù trình phaùt trieån Ngaân haøng thöông maïi noùi chung vaø Chi nhaùnh Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån noùi rieâng moät caùch - 5 - beàn vöõng. Chính vì vaäy, quaûn trò ruûi ro tín duïng ñang laø moái quan taâm haøng ñaàu treân phöông dieän lyù thuyeát cuõng nhö trong thöïc tieãn. Xuaát phaùt töø yù nghóa ñoù, taùc giaû maïnh daïn ñoùng goùp quan ñieåm cuûa mình qua ñeà taøi: “Quaûn trò ruûi ro trong hoaït ñoäng tín duïng taïi Chi nhaùnh Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån TP. Hoà Chí Minh”. 2. Muïc tieâu nghieân cöùu: Muïc tieâu nghieân cöùu cuûa ñeà taøi: - Nghieân cöùu cô sôû lyù luaän veà quaûn trò ruûi ro tín duïng vaø nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm töø caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi. - Thu thaäp döõ lieäu ñieàu tra, phaân tích, ñaùnh giaù thöïc traïng ruûi ro tín duïng, nguyeân nhaân daãn ñeán ruûi ro tín duïng vaø coâng taùc quaûn trò ruûi ro tín duïng taïi Chi nhaùnh Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån TP Hoà Chí Minh. - Treân cô sôû lyù luaän vaø phaân tích thöïc traïng coâng taùc quaûn trò ruûi ro tín duïng, töø ñoù ñöa ra moät soá giaûi phaùp nhaèm naâng cao hieäu quaû coâng taùc quaûn trò ruûi ro tín duïng taïi Chi nhaùnh Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån TP. Hoà Chí Minh. 3. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu Ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa ñeà taøi: laø hoaït ñoäng tín duïng cuûa Chi nhaùnh Ñaàu tö vaø Phaùt trieån TP. Hoà Chí Minh. Phaïm vi nghieân cöùu: - Veà khoâng gian: taïi Chi nhaùnh Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån TP. Hoà Chí Minh. - Veà thôøi gian: chuû yeáu töø naêm 2003 ñeán 6 thaùng ñaàu naêm 2006. 4. Phöông phaùp nghieân cöùu - Phöông phaùp ñieàu tra: Ñeå tìm ra caùc nguyeân nhaân chuû yeáu gaây ra ruûi ro tín duïng trong hoaït ñoäng ngaân haøng, taùc giaû ñaõ göûi maãu phieáu ñieàu tra tôùi caùc - 6 - nhaø laõnh ñaïo, caùc chuyeân vieân ñang coâng taùc taïi caùc boä phaän tín duïng vaø thaåm ñònh thuoäc Chi nhaùnh Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån TP Hoà Chí Minh vaø caùc ngaân haøng thöông maïi khaùc treân cuøng ñòa baøn. - Phöông phaùp phaân tích thoáng keâ, so saùnh vaø toång hôïp: Keát hôïp keát quaû ñieàu tra vôùi caùc soá lieäu töø baùo caùo toång keát cuoái naêm taïi Chi nhaùnh Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån TP Hoà Chí Minh ñeå phaân tích, ñaùnh giaù, so saùnh vaø toång hôïp. - Phöông phaùp tö duy: taùc giaû söû duïng phöông phaùp tö duy logic trong phaân tích thöïc traïng coâng taùc quaûn trò ruûi ro tín duïng vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp. 5. Tính môùi cuûa ñeà taøi Vieät Nam chuùng ta ñang trong quaù trình hoäi nhaäp quoác teá maø trong ñoù chuaån bò hoäi nhaäp taøi chính laø moät coâng vieäc raát quan troïng ñeå quyeát ñònh chuùng ta coù theå khai thaùc toái ña caùc lôïi ích töø hoäi nhaäp quoác teá mang laïi hay Vieät Nam chuùng ta laïi bò caùc yeáu toá baát lôïi cuûa hoäi nhaäp quoác teá aûnh höôûng. Nhaän thöùc ñöôïc taàm quan troïng ñoù, Ngaân haøng Nhaø nöôùc ñaõ ñöa ra caùc quy ñònh coù tính ñònh höôùng cao cho caùc Ngaân haøng thöông maïi nhö Quyeát ñònh 493/2005/QÑ-NHNN ngaøy 22/04/2005 veà phaân loaïi nôï, trích laäp vaø söû duïng döï phoøng cuûa ngaân haøng, Quyeát ñònh 457/2005/QÑ-NHNN ngaøy 19/04/2005 veà caùc tyû leä an toaøn trong hoaït ñoäng cuûa caùc toå chöùc tín duïng. Caùc quy ñònh naøy ñaõ ñöôïc Ngaân haøng Nhaø nöôùc xaây döïng döïa treân ñònh höôùng cuûa nhöõng chuaån möïc vaø thoâng leä quoác teá, trong ñoù vaän duïng moät soá nguyeân taéc cuûa UÛy ban Basel taïo tieàn ñeà cho heä thoáng Ngaân haøng Vieät Nam gia nhaäp thò tröôøng taøi chính ngaân haøng theá giôùi. Do ñoù, ñaây laø ñeà taøi ñaàu tieân döïa treân caùc quy ñònh môùi cuûa Ngaân haøng Nhaø Nöôùc Vieät Nam ñeå phaân tích, ñaùnh giaù ñuùng thöïc traïng ruûi ro tín duïng vaø coâng taùc quaûn trò ruûi ro tín duïng taïi Chi nhaùnh Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån TP. Hoà Chí Minh nhaèm tìm ra caùc giaûi phaùp giuùp coâng taùc quaûn trò ruûi ro tín - 7 - duïng taïi ngaân haøng hieäu quaû hôn ñeå hoaït ñoäng ngaân haøng theo saùt vôùi caùc chuaån möïc quoác teá, chuaån bò cho tieán trình hoäi nhaäp kinh teá quoác teá. 6. Keát caáu cuûa ñeà taøi: Ngoaøi lôøi môû ñaàu vaø keát luaän, luaän vaên ñöôïc trình baøy goàm 3 chöông: Chöông 1: Cô sôû khoa hoïc veà quaûn trò ruûi ro trong hoaït ñoäng tín duïng. Chöông 2: Thöïc traïng vaø coâng taùc quaûn trò ruûi ro tín duïng taïi Chi nhaùnh Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån TP. Hoà Chí Minh. Chöông 3: Moät soá giaûi phaùp nhaèm naâng cao hieäu quaû coâng taùc quaûn trò ruûi ro trong hoaït ñoäng tín duïng taïi Chi nhaùnh Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån TP. Hoà Chí Minh. - 8 - CHÖÔNG 1: CÔ SÔÛ KHOA HOÏC VEÀ QUAÛN TRÒ RUÛI RO TRONG HOAÏT ÑOÄNG TÍN DUÏNG 1.1 Tín duïng vaø ruûi ro tín duïng 1.1.1 Tín duïng: 1.1.1.1 Khaùi nieäm: Khaùi nieäm tín duïng coù nguoàn goác töø thuaät ngöõ La tinh laø “credittum” coù nghóa laø söï tin töôûng, tín nhieäm. Quan heä tín duïng ñaõ hình thaønh vaø phaùt trieån qua nhieàu hình thaùi kinh teá xaõ hoäi. Tuy nhieân, duø ôû trong baát kyø moâi tröôøng xaõ hoäi naøo, ñoái töôïng vay möôïn laø haøng hoùa hay tieàn teä thì baûn chaát cuûa tín duïng ñöôïc theå hieän qua caùc noäi dung sau: - Quan heä tín duïng laø quan heä vay möôïn. - Quan heä tín duïng laø quan heä döïa treân söï tin töôûng vaø hoaøn traû. - Giaù trò hoaøn traû thoâng thöôøng lôùn hôn giaù trò luùc cho vay, hay noùi caùch khaùc, ngöôøi ñi vay phaûi traû theâm phaàn lôïi töùc. Nhö vaäy, coù theå ñöa ra khaùi nieäm toång quaùt veà tín duïng nhö sau: “Tín duïng laø moät giao dòch veà taøi saûn (tieàn hoaëc haøng hoaù) giöõa beân cho vay (ngaân haøng vaø caùc ñònh cheá taøi chính khaùc) vaø beân ñi vay (caù nhaân, doanh nghieäp vaø caùc chuû theå khaùc), trong ñoù beân cho vay chuyeån giao taøi saûn cho beân ñi vay söû duïng trong moät thôøi haïn nhaát ñònh theo thoaû thuaän, beân ñi vay coù traùch nhieäm hoaøn traû voâ ñieàu kieän voán goác vaø laõi cho beân cho vay khi ñeán haïn thanh toaùn” (Hoà Dieäu, Tín duïng ngaân haøng, 2001, Nhaø xuaát baûn thoáng keâ). 1.1.1.2 Vai troø cuûa tín duïng: ™ Ñoái vôùi ngaân haøng: Nghieäp vuï tín duïng chieám tyû troïng lôùn trong kinh doanh ngaân haøng vaø ñaây laø nghieäp vuï sinh lôøi chuû yeáu nhaát cuûa ngaân haøng thöông maïi. - 9 - ™ Ñoái vôùi xaõ hoäi: Thöù nhaát, tín duïng goùp phaàn thuùc ñaåy saûn xuaát löu thoâng haøng hoùa phaùt trieån Trong quaù trình saûn xuaát kinh doanh, ñeå duy trì hoaït ñoäng lieân tuïc ñoøi hoûi voán cuûa doanh nghieäp phaûi ñoàng thôøi toàn taïi ôû ba giai ñoaïn: döï tröõ, saûn xuaát vaø löu thoâng. Vì vaäy, hieän töôïng thöøa vaø thieáu voán taïm thôøi luoân dieãn ra taïi caùc doanh nghieäp. Töø ñoù, tín duïng ñaõ goùp phaàn ñieàu tieát caùc nguoàn voán, taïo ñieàu kieän cho quaù trình saûn xuaát kinh doanh khoâng bò giaùn ñoaïn. Maët khaùc, vôùi muïc tieâu môû roäng saûn xuaát ñoái vôùi töøng doanh nghieäp thì yeâu caàu veà nguoàn voán laø moät trong nhöõng moái quan taâm haøng ñaàu ñöôïc ñaët ra. Ñeå ñaåy nhanh tieán ñoä phaùt trieån saûn xuaát khoâng chæ troâng chôø vaøo voán töï coù maø doanh nghieäp phaûi bieát taän duïng nhöõng doøng chaûy khaùc cuûa voán trong xaõ hoäi. Töø ñoù, tín duïng laø nôi taäp trung ñaïi boä phaän voán nhaøn roãi, seõ laø trung taâm ñaùp öùng nhu caàu voán boå sung cho ñaàu tö phaùt trieån. Thöù hai, tín duïng goùp phaàn oån ñònh tieàn teä vaø oån ñònh giaù caû Trong khi thöïc hieän chöùc naêng thöù nhaát laø taäp trung vaø phaân phoái laïi voán tieàn teä, tín duïng ñaõ goùp phaàn laøm giaûm khoái löôïng tieàn löu haønh trong neàn kinh teá, ñaëc bieät laø tieàn maët trong tay caùc taàng lôùp daân cö, laøm giaûm aùp löïc laïm phaùt, nhôø vaäy goùp phaàn laøm oån ñònh tieàn teä. Maët khaùc, do cung öùng voán tín duïng cho neàn kinh teá, taïo ñieàu kieän cho caùc doanh nghieäp hoaøn thaønh keá hoaïch saûn xuaát kinh doanh… laøm cho saûn xuaát ngaøy caøng phaùt trieån, saûn phaåm haøng hoùa dòch vuï laøm ra ngaøy caøng nhieàu, ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu ngaøy caøng taêng cuûa xaõ hoäi, chính nhôø ñoù maø tín duïng goùp phaàn laøm oån ñònh thò tröôøng giaù caû trong nöôùc… Thöù ba, tín duïng goùp phaàn oån ñònh ñôøi soáng, taïo coâng aên vieäc laøm vaø oån ñònh traät töï xaõ hoäi Moät maët, do tín duïng coù taùc duïng thuùc ñaåy neàn kinh teá phaùt trieån, saûn xuaát haøng hoùa vaø dòch vuï ngaøy caøng gia taêng coù theå thoûa maõn nhu caàu ñôøi soáng cuûa - 10 - ngöôøi lao ñoäng. Maët khaùc, do voán tín duïng cung öùng ñaõ taïo ra khaû naêng trong vieäc khai thaùc caùc tieàm naêng saün coù trong xaõ hoäi veà taøi nguyeân thieân nhieân, veà lao ñoäng, ñaát, röøng… do ñoù coù theå thu huùt nhieàu löïc löôïng lao ñoäng cuûa xaõ hoäi ñeå taïo ra löïc löôïng saûn xuaát môùi thuùc ñaåy taêng tröôûng kinh teá. 1.1.2 Ruûi ro tín duïng 1.1.2.1 Khaùi nieäm: Coù raát nhieàu ñònh nghóa veà ruûi ro tín duïng: Theo Thomas P. Fitch thì: ruûi ro tín duïng laø loaïi ruûi ro xaûy ra khi ngöôøi vay khoâng thanh toaùn ñöôïc nôï theo thoûa thuaän hôïp ñoàng daãn ñeán sai heïn trong nghóa vuï traû nôï. Cuøng vôùi ruûi ro laõi suaát, ruûi ro tín duïng laø moät trong nhöõng ruûi ro chuû yeáu trong hoaït ñoäng cho vay cuûa Ngaân haøng (Dictionary of Bank terms, Barron’s Edutional Series, Inc,1997). Coøn theo Hennie van Greuning – Sonja Brajovic Bratanovic thì: ruûi ro tín duïng ñöôïc ñònh nghóa laø nguy cô maø ngöôøi ñi vay khoâng theå chi traû tieàn laõi, hoaëc hoaøn traû voán goác so vôùi thôøi haïn ñaõ aán ñònh trong hôïp ñoàng tín duïng. Ñaây laø thuoäc tính voán coù cuûa hoaït ñoäng Ngaân haøng. Ruûi ro tín duïng töùc laø vieäc chi traû bò trì hoaõn, hoaëc toài teä hôn laø khoâng hoaøn traû ñöôïc toaøn boä. Ñieàu naøy gaây ra söï coá ñoái vôùi doøng chu chuyeån tieàn teä, vaø gaây aûnh höôûng tôùi khaû naêng thanh khoaûn cuûa Ngaân haøng (The World Bank). Töø caùc ñònh nghóa treân chuùng ta coù theå ruùt ra caùc noäi dung cô baûn veà ruûi ro tín duïng nhö sau: − Ruûi ro tín duïng khi ngöôøi ñi vay sai heïn trong thöïc hieän nghóa vuï traû nôï theo hôïp ñoàng, bao goàm voán goác vaø/hoaëc laõi. Söï sai heïn coù theå laø treã haïn hoaëc khoâng thanh toaùn. - 11 - − Ruûi ro tín duïng seõ daãn ñeán toån thaát veà taøi chính, töùc laø giaûm thu nhaäp roøng vaø giaûm giaù trò thò tröôøng cuûa voán. Trong tröôøng hôïp nghieâm troïng coù theå daãn ñeán thua loã, hoaëc ôû möùc ñoä cao hôn coù theå daãn ñeán phaù saûn. 1.1.2.2 Nguyeân nhaân daãn tôùi ruûi ro tín duïng ™ Nhöõng nguyeân nhaân khaùch quan coù lieân quan ñeán moâi tröôøng hoaït ñoäng kinh doanh - Do thieân tai, hoûa hoaïn. - Tình hình an ninh, chính trò trong nöôùc, trong khu vöïc khoâng oån ñònh. - Do khuûng hoaûng hoaëc suy thoaùi kinh teá, laïm phaùt, maát thaêng baèng caùn caân thanh toaùn quoác teá daãn ñeán tyû giaù hoái ñoaùi bieán ñoäng baát thöôøng. - Moâi tröôøng phaùp lyù khoâng thuaän lôïi, loûng leûo trong quaûn lyù vó moâ. ™ Nhöõng nguyeân nhaân thuoäc veà khaùch haøng vay - Do khaùch haøng vay voán thieáu naêng löïc phaùp lyù. Ví duï: ôû haàu heát caùc nöôùc ñeàu quy ñònh ngöôøi döôùi 18 tuoåi khoâng ñuû tö caùch phaùp lyù ñeå kyù keát hôïp ñoàng tín duïng vaø ngöôøi ñaïi dieän cho coâng ty kyù keát hôïp ñoàng tín duïng phaûi laø ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn hôïp phaùp cuûa coâng ty. - Söû duïng voán vay sai muïc ñích, keùm hieäu quaû. - Do kinh doanh thua loã lieân tuïc, haøng hoùa khoâng tieâu thuï ñöôïc. - Quaûn lyù voán khoâng hôïp lyù daãn ñeán thieáu thanh khoaûn. - Chuû doanh nghieäp vay voán thieáu naêng löïc ñieàu haønh, tham oâ, löøa ñaûo. - Do maát ñoaøn keát trong noäi boä Hoäi ñoàng quaûn trò , Ban giaùm ñoác. ™ Nhöõng nguyeân nhaân thuoäc veà naêng löïc quaûn trò cuûa ngaân haøng - Do ngaân haøng chaïy theo lôïi nhuaän, gia taêng doanh soá, caïnh tranh môû roäng thò tröôøng, chæ thaáy caùi lôïi tröôùc maét maø khoâng thaáy ruûi ro tieàm aån laâu daøi. Töø ñoù boû bôùt trình töï thuû tuïc cho vay, thöïc hieän cho vay khoâng ñuùng caùc chuû tröông, chính saùch, quy ñònh veà cho vay. - 12 - - Ngaân haøng thieáu kieåm soaùt chaët cheõ trong vaø sau cho vay. Vieäc lô laø kieåm soaùt naøy ñaõ laøm cho ngaân haøng khoù traùnh khoûi ruûi ro khi khaùch haøng söû duïng voán sai muïc ñích hoaëc coù yù ñònh löøa ñaûo. - Ngaân haøng ñaùnh giaù khoâng ñuùng veà caùc yeáu toá ñaûm baûo (taøi saûn theá chaáp, caàm coá hoaëc ngöôøi baûo laõnh). Neáu ngaân haøng khoâng xem xeùt kyõ caùc yeáu toá naøy thì seõ daãn ñeán vieäc ñaûm baûo coù giaù trò khoâng ñuùng thöïc teá, khoâng ñuû buø ñaép nguoàn voán khi thu hoài nôï thaäm chí khoâng theå thu hoài nôï ñöôïc. - Do caùn boä tín duïng, caùn boä laõnh ñaïo yeáu hoaëc thieáu chuyeân moân, chuû quan veà khaùch haøng cuõ, cuõng coù theå thieáu ñaïo ñöùc ngheà nghieäp daãn ñeán thoâng ñoàng vôùi khaùch haøng nhaèm thu lôïi caù nhaân. 1.1.2.3 Haäu quaû do ruûi ro tín duïng gaây ra Coù theå noùi ngaân haøng laø trung taâm thaàn kinh cuûa toaøn boä neàn kinh teá vaø laø coâng cuï ñieàu tieát neàn kinh teá vó moâ cuûa Nhaø nöôùc. Do vaäy, neáu ngaân haøng gaëp ruûi ro trong baát cöù hoaït ñoäng naøo, ñaëc bieät laø ruûi ro tín duïng thì noù seõ gaây ra nhöõng haäu quaû voâ cuøng tai haïi khoâng chæ ñeán baûn thaân ngaân haøng ñoù maø coøn gaây aûnh höôûng nghieâm troïng ñeán heä thoáng ngaân haøng vaø neàn kinh teá quoác gia. ™ Ñoái vôùi ngaân haøng bò ruûi ro: - Veà maët taøi chính: Do khoâng thu hoài ñöôïc nôï (goàm voán goác, laõi vay vaø caùc loaïi phí) laøm cho nguoàn voán cuûa ngaân haøng bò ñoùng baêng khoâng theå sinh laõi, trong khi ñoù ngaân haøng vaãn phaûi chi traû laõi tieàn göûi cho nguoàn voán huy ñoäng ñöôïc, töø ñoù laøm cho lôïi nhuaän cuûa ngaân haøng bò giaûm, nguoàn voán kinh doanh cuûa ngaân haøng bò thu heïp. Neáu tình traïng naøy traàm troïng vaø keùo daøi coù theå daãn ñeán tröôøng hôïp ngaân haøng maát khaû naêng thanh toaùn vaø bò phaù saûn. - Veà maët xaõ hoäi: ruûi ro tín duïng ngaân haøng coù theå daãn ñeán tình traïng ngaân haøng maát khaû naêng thanh toaùn do gaây maát loøng tin cuûa ngöôøi göûi tieàn vaø - 13 - hoï oà aït ruùt tieàn veà, tình traïng cuøng ruùt tieàn haøng loaït naøy cuûa daân chuùng khoâng chæ xaûy ra taïi moät ngaân haøng maø coù theå xaûy ra taïi caùc ngaân haøng khaùc, gaây taâm lyù hoang mang vaø baát oån trong xaõ hoäi. ™ Ñoái vôùi heä thoáng ngaân haøng: Hoaït ñoäng cuûa moät ngaân haøng trong moät quoác gia coù lieân quan ñeán heä thoáng ngaân haøng vaø caùc toå chöùc kinh teá, xaõ hoäi vaø caù nhaân trong neàn kinh teá. Do vaäy, neáu moät ngaân haøng coù keát quaû hoaït ñoäng xaáu, hoaëc thaäm chí daãn ñeán maát khaû naêng thanh toaùn vaø phaù saûn thì seõ coù nhöõng taùc ñoäng daây chuyeàn khoâng toát ñeán caùc ngaân haøng vaø boä phaän kinh teá khaùc, taâm lyù sôï maát tieàn seõ laây lan ñeán toaøn boä ngöôøi göûi tieàn vaø hoï seõ ñoàng loaït ruùt tieàn taïi caùc ngaân haøng khaùc, laøm cho caùc ngaân haøng khaùc cuõng coù theå rôi vaøo tình traïng maát khaû naêng thanh toaùn. ™ Ñoái vôùi neàn kinh teá: Ngaân haøng coù moái quan heä raát chaët cheõ vôùi moïi thaønh phaàn kinh teá khaùc, laø keânh thu huùt vaø bôm tieàn ñaàu tö phaùt trieån saûn xuaát kinh doanh, ñôøi soáng cho moïi boä phaän kinh teá. Vì vaäy khi ruûi ro tín duïng gaây neân söï phaù saûn moät ngaân haøng hay thaäm chí gaây aûnh höôûng xaáu ñeán caùc ngaân haøng khaùc seõ daãn ñeán neàn kinh teá quoác gia bò roái loaïn, hoaït ñoäng kinh teá bò maát oån ñònh vaø ngöng treä, maát bình oån veà quan heä cung caàu, laïm phaùt, thaát nghieäp, teä naïn xaõ hoäi gia taêng, tình hình an ninh chính trò baát oån… 1.2 Quaûn trò ruûi ro trong hoaït ñoäng tín duïng 1.2.1 Khaùi nieäm: Quaûn trò ruûi ro tín duïng laø vieäc söû duïng caùc bieän phaùp nghieäp vuï ñeå kieåm soaùt chaát löôïng tín duïng, haïn cheá haäu quaû xaáu trong hoaït ñoäng tín duïng, giaûm thieåu söï toån thaát khoâng ñeå hoaït ñoäng ngaân haøng laâm vaøo tình traïng ñoå vôõ (Soå tay tín duïng, 2004, Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån Vieät Nam).1.2.2 YÙ nghóa: - 14 - - Ñoái vôùi baûn thaân NHTM: haïn cheá ruûi ro tín duïng seõ giuùp caùc NHTM ñaûm baûo an toaøn voán, laõi, caùc thu nhaäp khoâng bò giaûm suùt, giuùp phaùt trieån hoaït ñoäng tín duïng vaø töø ñoù goùp phaàn taïo ñaø taêng tröôûng cho caùc hoaït ñoäng kinh doanh khaùc cuûa ngaân haøng. - Ñoái vôùi neàn kinh teá: haïn cheá ñöôïc ruûi ro tín duïng seõ giuùp caùc NHTM phaùt huy ñöôïc ñaày ñuû caùc chöùc naêng voán coù cuûa mình, goùp phaàn quan troïng vaøo vieäc thuùc ñaåy saûn xuaát kinh doanh, phaùt trieån kinh teá, haïn cheá laïm phaùt vaø thaát nghieäp, ñaûm baûo söï oån ñònh an ninh chính trò. 1.2.3 Nguyeân taéc: - Chính saùch tín duïng ngaân haøng: vieäc quaûn trò ruûi ro tín duïng ñoøi hoûi phaûi coù chính saùch tín duïng roõ raøng nhaèm cung caáp ñöôøng loái cuï theå cuûa ngaân haøng cho nhaân vieân tín duïng vaø caùc nhaø quaûn trò khi ñöa ra quyeát ñònh cho vay ñoái vôùi khaùch haøng. Ñoàng thôøi, moät chính saùch tín duïng hieäu quaû seõ hoã trôï cho ngaân haøng höôùng tôùi moät danh muïc cho vay keát hôïp nhieàu muïc tieâu khaùc nhau nhö taêng lôïi nhuaän, kieåm soaùt ruûi ro, ñaûm baûo caùc yeâu caàu veà maët phaùp lyù… - Chieán löôïc quaûn trò ruûi ro tín duïng: ngoaøi moät chính saùch tín duïng roõ raøng, moãi ngaân haøng phaûi thieát keá moät chieán löôïc quaûn trò ruûi ro tín duïng cuûa mình. Chieán löôïc quaûn trò ruûi ro tín duïng seõ ñöôïc caùc ngaân haøng ñöa ra tuyø thuoäc vaøo ñieàu kieän thöïc teá veà nhaân löïc, coâng cuï, khaû naêng quaûn lyù, trình ñoä aùp duïng coâng ngheä… taïi moãi ngaân haøng. 1.2.4 Noäi dung quaûn trò ruûi ro tín duïng 1.2.4.1 Phaân loaïi ruûi ro theo chaát löôïng cuûa khoaûn vay Vieäc xeáp haïng chaát löôïng caùc khoaûn vay ñöôïc thöïc hieän cho taát caû caùc khaùch haøng ñeå ngaân haøng coù ñieàu kieän theo doõi vaø ñaùnh giaù caáp ñoä ruûi ro trong töøng tröôøng hôïp vaø töø ñoù phaân tích, coù phöông aùn xöû lyù kòp thôøi. Vieäc phaân loaïi - 15 - khoaûn vay ñöôïc thöïc hieän ngay sau khi xuaát hieän khoaûn vay vaø sau ñoù ñöôïc thöïc hieän ñònh kyø haøng thaùng hoaëc haøng quyù cho ñeán khi khoaûn vay ñöôïc taát toaùn. Caên cöù theo Quyeát ñònh 493/2005/QÑ-NHNN ngaøy 22/04/2005 cuûa Thoáng ñoác Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam (goïi taét laø Quyeát ñònh 493), phaân loaïi ruûi ro theo chaát löôïng khoaûn vay ñöôïc chia thaønh 5 nhoùm cuï theå nhö sau: - Nhoùm 1 (Nôï ñuû tieâu chuaån) bao goàm: Caùc khoaûn nôï trong haïn maø TCTD ñaùnh giaù laø coù khaû naêng thu hoài ñaày ñuû caû goác vaø laõi ñuùng thôøi haïn. - Nhoùm 2 (Nôï caàn chuù yù) bao goàm: Caùc khoaûn nôï quaù haïn döôùi 90 ngaøy, caùc khoaûn nôï cô caáu laïi thôøi haïn traû nôï trong haïn theo thôøi haïn nôï ñaõ cô caáu laïi; tröôøng hôïp khaùch haøng traû ñaày ñuû nôï goác vaø laõi theo kyø haïn ñaõ ñöôïc cô caáu laïi toái thieåu trong voøng moät naêm ñoái vôùi caùc khoaûn nôï trung vaø daøi haïn, ba thaùng ñoái vôùi caùc khoaûn nôï ngaén haïn thì TCTD coù theå phaân loaïi khoaûn nôï ñoù vaøo nhoùm 1. - Nhoùm 3 (Nôï döôùi tieâu chuaån) bao goàm: Caùc khoaûn nôï quaù haïn töø 90 ñeán 180 ngaøy; caùc khoaûn nôï cô caáu laïi thôøi haïn traû nôï quaù haïn döôùi 90 ngaøy theo thôøi haïn ñaõ cô caáu laïi. - Nhoùm 4 (Nôï nghi ngôø) bao goàm: Caùc khoaûn nôï quaù haïn töø 180 ngaøy ñeán 360 ngaøy; caùc khoaûn nôï cô caáu laïi thôøi haïn traû nôï quaù haïn töø 90 ngaøy ñeán 180 ngaøy theo thôøi haïn ñaõ cô caáu laïi. - Nhoùm 5 (Nôï coù khaû naêng maát voán) bao goàm: Caùc khoaûn nôï quaù haïn treân 360 ngaøy; caùc khoaûn nôï khoanh chôø Chính phuû xöû lyù, caùc khoaûn nôï ñaõ cô caáu laïi thôøi haïn traû nôï quaù haïn treân 180 ngaøy theo thôøi haïn ñaõ ñöôïc cô caáu laïi. So vôùi caùc quy ñònh veà phaân loaïi nôï tröôùc ñaây thì caùch phaân loaïi nôï theo Quyeát ñònh 493 khoâng chæ xaùc ñònh theo tieâu chí ñònh löôïng thôøi gian quaù haïn cuûa khoaûn vay maø coøn xaùc ñònh theo tieâu chí ñònh tính caên cöù treân hieän traïng taøi chính, khaû naêng traû nôï cuûa khaùch haøng. - 16 - 1.2.4.2 Nhaän dieän ruûi ro qua caùc daáu hieäu caûnh baùo Nhaän dieän ruûi ro qua ñoù coù nhöõng giaûi phaùp toái öu giuùp ngaên ngöøa vaø xöû lyù caùc khoaûn tín duïng coù ruûi ro laø khaâu quan troïng quyeát ñònh ñeán hieäu quaû kinh doanh cuûa ngaân haøng. Sau khi khoaûn vay phaùt sinh vaø ñöôïc phaân loaïi, caùn boä tín duïng luoân phaûi theo doõi, giaùm saùt khoaûn vay ñeå nhaän dieän ruûi ro thoâng qua caùc daáu hieäu caûnh baùo sau: ™ Nhoùm caùc daáu hieäu phaùt sinh ruûi ro töø phía khaùch haøng - Trì hoaõn hoaëc gaây khoù khaên, trôû ngaïi ñoái vôùi ngaân haøng trong quaù trình kieåm tra theo ñònh kyø hoaëc ñoät xuaát tình hình söû duïng voán vay, tình hình taøi chính, hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa khaùch haøng. Chaäm göûi caùc baùo caùo taøi chính theo yeâu caàu ngaân haøng maø khoâng coù söï giaûi thích minh baïch, thuyeát phuïc. - Ñeà nghò gia haïn, ñieàu chænh kyø haïn nôï nhieàu laàn khoâng roõ lyù do hoaëc thieáu caùc caên cöù thuyeát phuïc mang tính khaùch quan veà vieäc gia haïn hay ñieàu chænh kyø haïn nôï. - Chaäm thanh toaùn caùc khoaûn nôï goác vaø laõi khi ñeán haïn. - Möùc ñoä vay thöôøng xuyeân gia taêng, yeâu caàu caùc khoaûn vay vöôït quaù nhu caàu döï kieán. Chaáp nhaän söû duïng caùc nguoàn voán vay vôùi giaù cao, vôùi moïi ñieàu kieän. - Taøi saûn ñaûm baûo khoâng ñuû tieâu chuaån, giaù trò taøi saûn bò giaûm suùt so vôùi ñònh giaù khi cho vay. - Coù cheânh leäch lôùn giöõa doanh thu hay doøng tieàn thöïc teá so vôùi möùc döï kieán khi khaùch haøng ñeà nghò caáp tín duïng.Nhoùm daáu hieäu xuaát phaùt töø chính saùch tín duïng cuûa Ngaân haøng - Söï ñaùnh giaù vaø phaân loaïi khoâng chính xaùc veà möùc ñoä ruûi ro cuûa khaùch haøng. Ví duï: ñaùnh giaù quaù cao naêng löïc taøi chính cuûa khaùch haøng so vôùi thöïc teá, - 17 - ñaùnh giaù khaùch haøng chæ thoâng qua thoâng tin “tónh” do khaùch haøng cung caáp maø thieáu ñi caùc thoâng tin “ñoäng” vaø caùc thoâng tin nhaïy caûm töø nhöõng keânh thoâng tin khaùc. - Caáp tín duïng döïa treân caùc cam keát khoâng chaéc chaén vaø thieáu tính baûo ñaûm cuûa khaùch haøng veà vieäc duy trì moät khoaûn tieàn göûi lôùn hay caùc lôïi ích do khaùch haøng ñem laïi töø khoaûn tín duïng ñöôïc caáp. - Soaïn thaûo caùc ñieàu kieän raøng buoäc trong Hôïp ñoàng tín duïng maäp môø, khoâng roõ raøng; khoâng xaùc ñònh roõ lòch hoaøn traû ñoái vôùi töøng khoaûn vay, coá yù thoûa hieäp caùc nguyeân taéc tín duïng vôùi khaùch haøng maëc duø coù tieàm aån ruûi ro. - Chính saùch tín duïng quaù cöùng nhaéc hoaëc loûng leûo ñeå keõ hôû cho khaùch haøng lôïi duïng. - Coù khuynh höôùng caïnh tranh thaùi quaù: giaûm thaáp laõi suaát cho vay, phí dòch vuï hay thöïc hieän chieán löôïc “ giöõ chaân” khaùch haøng baèng caùc khoaûn tín duïng môùi ñeå hoï khoâng quan heä vôùi caùc TCTD khaùc maëc duø bieát roõ caùc khoaûn tín duïng seõ caáp tieàm aån nguy cô ruûi ro cao. Do vaäy, khi phaùt hieän thaáy caùc daáu hieäu phaùt sinh ruûi ro, CBTD phaûi tieán haønh ngay caùc böôùc xaùc ñònh möùc ñoä nghieâm troïng cuûa noù vaø nguyeân nhaân gaây ra ruûi ro, ñoàng thôøi phaûi phaân loaïi laïi ngay chaát löôïng khoaûn vay, khoaûn vay bò haï xuoáng nhoùm maáy ? 1.2.4.3 Bieän phaùp phoøng ngöøa, khaéc phuïc vaø xöû lyù ñoái vôùi caùc nhoùm daáu hieäu ruûi ro ™ Bieän phaùp phoøng ngöøa Khi hoaït ñoäng kinh doanh cuûa khaùch haøng xuaát hieän caùc daáu hieäu caûnh baùo coù nguy cô phaùt sinh ruûi ro do baát cöù moät nguyeân nhaân naøo, ñeå phoøng ngöøa ruûi ro coù theå xaûy ra, tröôùc heát ngaân haøng phaûi thöïc hieän caùc bieän phaùp kieåm tra giaùm saùt baét buoäc. Veà nguyeân taéc, taát caû caùc khoaûn vay coù daáu hieäu ruûi ro sau - 18 - khi raø soaùt bò xeáp xuoáng haïng ñeàu phaûi ñöôïc ñaët trong tình traïng theo doõi ñaëc bieät. ¾ Quaûn lyù giaùm saùt khoaûn vay Thöïc hieän ngay vieäc giaùm saùt vaø thu thaäp caùc baùo caùo taøi chính môùi nhaát cuûa khaùch haøng cuõng nhö caùc thoâng tin veà tình hình taøi chính vaø caùc thoâng tin caàn thieát coù lieân quan cuûa khaùch haøng ñeå coù theå giaùm saùt khoaûn vay moät caùch chaët cheõ xem tình hình ngöôøi vay coù daáu hieäu tieán trieån toát hôn khoâng. Khi xaùc ñònh roõ xu theá baát lôïi trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa khaùch haøng, ngaân haøng phaûi khaån caáp xaùc ñònh ngay tính nghieâm troïng cuûa noù, phaûi xem xeùt ñaùnh giaù nguyeân nhaân cuûa söï baát oån naøy laø taïm thôøi hay do taøi chính yeáu keùm, do thò tröôøng baát oån hay do yeáu keùm trong quaûn lyù… ¾ Raø soaùt vaø xem xeùt laïi taøi saûn baûo ñaûm nôï vay cuûa khaùch haøng Trong tröôøng hôïp khoaûn vay bò ñaùnh giaù xuoáng haïng, ngaân haøng phaûi raø soaùt vaø ñaùnh giaù laïi ngay taøi saûn ñaûm baûo cuûa khaùch haøng. Ngaân haøng caàn xem xeùt ñaùnh giaù lieäu taøi saûn baûo ñaûm naøy neáu baùn ñöôïc trong ñieàu kieän kinh doanh bình thöôøng thì nhö theá naøo vaø baùn trong ñieàu kieän kinh doanh khoâng bình thöôøng thì nhö theá naøo? ¾ Hoaøn thieän hoà sô phaùp lyù Ngaân haøng caàn raø soaùt laïi ngay hoà sô phaùp lyù khoaûn vay, trong tröôøng hôïp hoà sô phaùp lyù chöa chaët cheõ hoaëc caàn phaûi boå sung, ngaân haøng caàn phaûi boå sung ñaày ñuû moät caùch toái ña. ™ Bieän phaùp khaéc phuïc ¾ Yeâu caàu boå sung taøi saûn baûo ñaûm nôï vay Ngay khi khoaûn vay coù nguy cô laø coù vaán ñeà, ngaân haøng phaûi tìm moïi caùch ñeå taêng theâm taøi saûn theá chaáp, caùc baùo caùo taøi chính vaø caùc thoâng tin khaùc - 19 - cuûa doanh nghieäp phaûi ñöôïc kieåm tra kyõ ñeå xaùc ñònh coù theå boå sung theâm taøi saûn theá chaáp. ¾ Xaùc ñònh phöông aùn cô caáu nôï Bieän phaùp naøy ñöôïc aùp duïng cho caùc khaùch haøng ñöôïc quyeát ñònh tieáp tuïc duy trì moái quan heä tín duïng. Ngöôøi vay phaûi chöùng minh ñöôïc khaû naêng hoaøn traû laõi vaø goác khi ñeán haïn sau khi ñöôïc cô caáu laïi nôï thì ngaân haøng môùi coù theå cho cô caáu laïi. Ngaân haøng phaûi phaân tích vaø nghieân cöùu kyõ tröôùc khi quyeát ñònh cho khaùch haøng cô caáu laïi nôï theo höôùng ñieàu chænh nôï, giaõn nôï, gia haïn nôï. Caùc khoaûn nôï ñöôïc cô caáu laïi naøy vaãn phaûi ñöôïc löu trong danh muïc nôï xaáu cho ñeán khi caùc khoaûn vay naøy ñöôïc traû theo lòch ñònh. Neáu möùc thanh toaùn toái thieåu ñöôïc thöïc hieän thì khoaûn nôï naøy môùi ñöôïc raø soaùt laïi vaø ñöôïc taêng haïng töông öùng. ¾ Thu hoài nôï Khi ñaõ raø soaùt vaø keát luaän khoaûn vay khoâng theå phuïc hoài ñöôïc thì ngaân haøng phaûi quyeát ñònh chieán löôïc thu hoài nôï, nhaèm ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu sau: - Taän thu hoài voán, nhöng giöõ thôøi gian thu hoài voán ôû möùc toái thieåu. - Giaûm thieåu chi phí phaùt sinh trong thu hoài nôï. - Giaûm thieåu söï phaûn öùng cuûa khaùch haøng. ™ Bieän phaùp xöû lyù ¾ Phaùt maõi taøi saûn Ngaân haøng coá gaéng thuyeát phuïc khaùch haøng töï nguyeän baùn taøi saûn cuûa mình. Neáu khaùch haøng khoâng coù thieän chí thì ngaân haøng seõ tieán haønh baùn taøi saûn caàm coá theá chaáp theo söï giaùm saùt vaø phaùn quyeát cuûa cô quan phaùp luaät. ¾ Traû nôï thay Trong tröôøng hôïp khaùch haøng vay coù baûo laõnh thì ngaân haøng yeâu caàu beân baûo laõnh traû nôï thay cho khaùch haøng vay voán. - 20 - ¾ Khôûi kieän Trong tröôøng hôïp caàn khôûi kieän, ngaân haøng phaûi khaån tröông hoaøn thieän ngay caùc thuû tuïc phaùp lyù caàn thieát ñeå khôûi kieän khaùch haøng. ¾ Caùc bieän phaùp khuyeán khích traû nôï Ngaân haøng coù theå mieãn giaûm moät phaàn laõi suaát, tính laïi laõi, khoâng tính laõi phaït… ñeå aùp duïng cho caùc khaùch haøng coù thieän chí traû nôï goác. ¾ Xöû lyù baèng quyõ döï phoøng ruûi ro Veà nguyeân taéc, bieän phaùp naøy chæ ñöôïc aùp duïng ñoái vôùi caùc khoaûn nôï xaáu sau khi ngaân haøng ñaõ aùp duïng heát caùc bieän phaùp khaéc phuïc vaø xöû lyù maø vaãn khoâng thu hoài ñöôïc nôï; hoaëc caùc khoaûn nôï ñaõ phaùt maïi heát taøi saûn nhöng vaãn coøn cheânh leäch aâm (caû goác vaø laõi); hoaëc caùc khoaûn vay bò ruûi ro do nguyeân nhaân khaùch quan maø khoâng theå khaéc phuïc ñöôïc. Ngaân haøng söû duïng quyõ döï phoøng ñeå buø ñaép nhöõng khoaûn ruûi ro tín duïng xaûy ra laøm laønh maïnh hoùa taøi chính cuûa ngaân haøng chöù khoâng coù nghóa laø xoùa hoaøn toaøn nôï vay cho khaùch haøng. Ñoái vôùi caùc khoaûn nôï ñöôïc xöû lyù baèng quyõ döï phoøng ruûi ro seõ ñöôïc chuyeån ra ngoaïi baûng ñeå theo doõi taän thu, ngaân haøng vaãn phaûi duøng caùc bieän phaùp khaéc phuïc vaø xöû lyù ñeå thu hoài nôï. 1.3 Baøi hoïc kinh nghieäm veà quaûn trò ruûi ro tín duïng cuûa caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi 1.3.1 Ngaân haøng Hongkong and Shanghai Banking Corporation (HSBC) Ngaân haøng HSBC hieän taïi coù 9.800 vaên phoøng taïi 77 quoác gia treân theá giôùi vôùi 253.000 nhaân vieân. Ñaây laø moät trong nhöõng ngaân haøng lôùn nhaát treân theá giôùi vôùi soá voán theo ñònh giaù cuûa thò tröôøng laø 190 tyû USD. Hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng HSBC cöïc kyø ña daïng vôùi raát nhieàu saûn phaåm cho nhieàu ñoái töôïng khaùch haøng khaùc nhau, caùc saûn phaåm tín duïng cuûa HSBC hieän vaãn ñang laø caùc saûn phaåm mang laïi lôïi nhuaän raát cao cho ngaân haøng. Cuoái naêm 2004, soá dö nôï cho - 21 - vay cuûa ngaân haøng laø 589 tyû USD, thu nhaäp töø laõi tín duïng laø 38 tyû USD. Ñeå coù theå ñaûm baûo coù moät hoaït ñoäng caáp tín duïng an toaøn vaø hieäu quaû, HSBC ñang aùp duïng moät heä thoáng quaûn trò ruûi ro tín duïng vôùi caùc nguyeân taéc vaø chuaån möïc cao nhaát nhaèm giaûm thieåu toái ña caùc toån thaát cho ngaân haøng. HSBC luoân ñaûm baûo nguyeân taéc taùch baïch, phaân coâng roõ raøng chöùc naêng giöõa caùc boä phaän trong quaù trình giaûi quyeát vaø giaùm saùt caùc khoaûn tín duïng nhaèm quaûn lyù ñoäc laäp caùc ruûi ro rieâng bieät, cuï theå nhö sau: Stt Coâng vieäc Moâ taû/Yeâu caàu 1 Thieát laäp caùc chính saùch tín duïng Xaùc laäp caùc tieâu chuaån cuûa taäp ñoaøn HSBC: caùc chính saùch tín duïng vaø caùc quy ñònh ñöôïc ñöa vaøo caåm nang chi tieát aùp duïng chung cho toaøn taäp ñoaøn. 2 Xaùc laäp vaø kieåm soaùt chính saùch ñoái vôùi caùc dö nôï tín duïng lôùn Chính saùch naøy xaùc ñònh caùc möùc caáp tín duïng cao nhaát ñoái vôùi töøng loaïi khaùch haøng, nhoùm khaùch haøng vaø caùc loaïi taäp trung tín duïng khaùc. Chính saùch naøy ñöôïc thieát laäp vôùi möùc ñoä baûo thuû hôn so vôùi caùc quy ñònh chuaån möïc hieän taïi. 3 Ñöa ra caùc ñònh höôùng caáp tín duïng cho taäp ñoaøn Xaùc ñònh khaåu vò ruûi ro ñoái vôùi caùc maûng thò tröôøng, caùc ngaønh ngheà vaø caùc loaïi saûn phaåm cuï theå. Taát caû caùc chi nhaùnh cuûa taäp ñoaøn caàn phaûi döïa treân caùc tieâu chuaån luoân ñöôïc caäp nhaät naøy ñeå trieån khai ñeán töøng nhaân vieân kinh doanh saûn phaåm tín duïng 4 Taùi thaåm ñònh ñoäc laäp taát caû caùc khoaûn vay vöôït quaù quyeàn phaùn quyeát cuûa caùc chi nhaùnh Quy trình taùi tuïc caùc haïn möùc vay hoaëc xem xeùt ñònh kyø khoaûn vay cuõng ñöôïc thöïc hieän nhö caùc khoaûn vay môùi. 5 Quaûn lyù ruûi ro ñoái vôùi caùc giao dòch giöõa taäp ñoaøn vaø caùc toå chöùc taøi chính khaùc Traùnh vieäc taäp trung ruûi ro vaøo caùc toå chöùc taøi chính khaùc. Vieäc quaûn lyù döïa treân heä thoáng quaûn lyù thoâng tin taäp trung hoùa cao vaø xöû lyù töï ñoäng. 6 Quaûn lyù ruûi ro giöõa caùc Söû duïng heä thoáng quaûn lyù haïn möùc ruûi ro cuûa - 22 - quoác gia töøng quoác gia coù tính taäp trung cao döïa treân caùc thôøi haïn cho vay vaø caùc loaïi hình kinh doanh ñoái vôùi dö nôï tín duïng phaùt sinh taïi moãi quoác gia. 7 Quaûn lyù ruûi ro ñoái vôùi moät soá ngaønh ñaëc bieät Caùc ngaønh ngheà ñöôïc quan taâm vaø giaùm saùt ñaëc bieät laø ngaønh vaän chuyeån haøng haûi, haøng khoâng, vieãn thoâng, saûn xuaát xe hôi, baûo hieåm, kinh doanh baát ñoäng saûn. Ñoái vôùi caùc ngaønh naøy, taäp ñoaøn ñöa ra nhieàu haïn cheá ñeå giaûm thieåu ruûi ro. 8 Quaûn lyù vaø phaùt trieån heä thoáng ñaùnh giaù tín duïng Heä thoáng naøy saép xeáp caùc khoaûn tín duïng vaøo töøng nhoùm ñeå coù theå xaùc ñònh caùc ruûi ro ñaëc thuø töø ñoù coù bieän phaùp quaûn trò ruûi ro hieäu quaû. Hieän nay, toång dö nôï tín duïng noäi vaø ngoaïi baûng cuûa taäp ñoaøn ñöôïc chia laøm 22 nhoùm ñeå coù theå phaân tích xu höôùng ruûi ro moät caùch trung thöïc nhaát. Heä thoáng ñaùnh giaù naøy döïa treân caùc coâng cuï taäp hôïp thoâng tin toaøn caàu coù tính laâu daøi. Vieäc ñaùnh giaù caùc khoaûn tín duïng hieän nay ñöôïc thöïc hieän moät caùch töï ñoäng hoùa raát nhieàu döïa treân caùc coâng cuï phaân tích ñaùnh giaù maïnh vaø cô sôû döõ lieäu doài daøo. Caùc ñaùnh giaù töï ñoäng naøy sau ñoù cuõng ñöôïc xem xeùt vaø pheâ duyeät laïi. Vieäc ñaùnh giaù naøy ñöôïc thöïc hieän lieân tuïc theo ñònh kyø. Döïa treân caùc ñaùnh giaù naøy maø taäp ñoaøn ñöa ra caùc möùc döï phoøng thích hôïp ñoái vôùi töøng nhoùm tín duïng. Ñoái vôùi caùc nhoùm tín duïng maø taäp ñoaøn khoâng coù nhieàu thoâng tin ñeå ño löôøng ruûi ro thì hoï aùp duïng caùc möùc döï phoøng raát cao cho caùc toån thaát coù theå xaûy ra trong töông lai. Ñoái vôùi caùc khoaûn tín duïng hoaøn toaøn chöa coù thoâng tin döõ lieäu phaân tích hoaëc coù caùc daáu hieäu khoâng toát thì ñöôïc ñaùnh giaù töøng tröôøng hôïp thoâng qua caùc yeáu toá: - Toång haïn möùc tín duïng noäi vaø ngoaïi baûng cung caáp cho khaùch haøng. - Möùc ñoä nhaïy caûm cuûa ngaønh ngheà maø khaùch - 23 - haøng ñang hoaït ñoäng vaø khaû naêng thoaùt khoûi khoù khaên khi gaëp phaûi ñeå coù theå taïo doøng tieàn thanh toaùn caùc khoaûn tín duïng. - Tieàn thu veà ñöôïc khi khaùch haøng bò phaù saûn/giaûi theå. - Söï cam keát hoã trôï taøi chính cuûa caùc ngaân haøng vaø baïn haøng. - Tieàn coù theå thu hoài neáu phaùt maõi taøi saûn - Khaû naêng khaùch haøng thu ñöôïc ngoaïi teä trong tröôøng hôïp khaùch haøng vay baèng ngoaïi teä. - Khaû naêng baùn khoaûn tín duïng naøy cho toå chöùc khaùc. Ngoaøi ra, caùc möùc döï phoøng khaùc nhau coøn ñöôïc thieát laäp döïa treân ruûi ro cuûa caùc quoác gia khaùc nhau. 9 Ñaùnh giaù keát quaû vaø hieäu quaû trong coâng taùc caáp tín duïng cuûa caùc ñôn vò kinh doanh cuûa taäp ñoaøn Caùc baùo caùo veà chaát löôïng cuûa danh muïc tín duïng ñöôïc xem xeùt lieân tuïc qua ñoù ñöa ra caùc yeâu caàu ñieàu chænh thích hôïp ñeå naâng cao hieäu quaû vaø möùc ñoä an toaøn cuûa danh muïc. 10 Baùo caùo taát caû caùc khía caïnh cuûa toaøn boä danh muïc tín duïng cuûa taäp ñoaøn cho caáp cao nhaát cuûa taäp ñoaøn - Möùc ñoä taäp trung tín duïng theo ngaønh - Haïn möùc ruûi ro tín duïng ñoái vôùi caùc khaùch haøng lôùn - Toång haïn möùc tín duïng cho caùc thò tröôøng môùi vaø caùc khoaûn döï phoøng caàn laäp caân xöùng vôùi möùc ñoä ruûi ro. - Caùc khoaûn nôï xaáu vaø döï phoøng - Ñaùnh giaù caùc khoaûn tín duïng cho caùc ngaønh caàn ñaëc bieät quan taâm: baát ñoäng saûn, vieãn thoâng, xe hôi, baûo hieåm, haøng haûi, haøng khoâng… - Haïn möùc cho caùc quoác gia - Nguyeân nhaân phaùt sinh caùc khoaûn nôï xaáu 11 Quaûn lyù heä thoáng thoâng tin döõ lieäu tín duïng Ñaûm baûo taäp trung hoùa cao nhaát taát caû caùc thoâng tin tín duïng lieân quan ñeán khaùch haøng vaø giao dòch tín duïng. Ngoaøi vieäc aùp duïng cho coâng taùc ñaùnh giaù ruûi ro, heä thoáng naøy coøn hoã trôï cho coâng taùc caáp tín duïng töï ñoäng. 12 Tö vaán, höôùng daãn cho caùc - Caùc quy ñònh lieân quan ñeán hoaït ñoäng caáp tín - 24 - ñôn vò kinh doanh duïng - Caùc chinh saùch veà moâi tröôøng vaø xaõ hoäi - Cho ñieåm tín duïng vaø döï phoøng ruûi ro - Caùc saûn phaåm môùi - Cung caáp caùc khoùa ñaøo taïo - Baùo caùo tín duïng 13 Thay maët taäp ñoaøn laøm vieäc vôùi caùc cô quan höõu quan Caùc vaán ñeà lieân quan ñeán hoaït ñoäng tín duïng Qua caùc moâ taû treân chuùng ta thaáy : - HSBC ñang coù hoaït ñoäng caáp tín duïng döïa treân vieäc luoân coá gaéng xaùc ñònh caùc nôi, ñieåm phaùt sinh ruûi ro, ño löôøng chính xaùc möùc ñoä ruûi ro cuûa caùc khoaûn, nhoùm haïn möùc tín duïng ñeå coù theå quaûn lyù toát nhaát, ñöa ra chieán löôïc kinh doanh vaø möùc giaù (laõi suaát) thích hôïp. - Vieäc aùp duïng thaønh coâng cô cheá quaûn trò ruûi ro tín duïng toaøn caàu cuûa HSBC döïa treân neàn taûng cuûa heä thoáng cô sôû döõ lieäu quaù khöù vaø coù phaân tích toát. Ngoaøi ra, HSBC ñaõ vaø ñang aùp duïng caùc phöông thöùc xöû lyù döõ lieäu hieän ñaïi treân neàn taûng toaùn kinh teá vaø heä thoáng coâng ngheä thoâng tin cao caáp. Beân caïnh ñoù, söï tuaân thuû cao ñoä cuûa toaøn heä thoáng ñoái vôùi caùc chính saùch tín duïng cuûa HSBC laø moät trong nhöõng yeáu toá quan troïng trong coâng taùc quaûn trò ruûi ro tín duïng. - Vai troø cuûa kieåm tra noäi boä trong vieäc raø soaùt tính chaët cheõ, hieäu quaû, thöôøng xuyeân cuûa heä thoáng quaûn trò ruûi ro tín duïng ñaõ giuùp cho HSBC luoân naâng cao ñöôïc chaát löôïng vaø trình ñoä quaûn trò ruûi ro tín duïng cuûa mình. 1.3.2 Ngaân haøng United Overseas Bank (UOB) Ngaân haøng UOB thaønh laäp naêm 1935, hieän coù 385 vaên phoøng treân 18 quoác gia vôùi soá voán laø 13,439 tyû SGD, toång dö nôï tín duïng laø 67,98 tyû SGD. Vôùi 70 naêm kinh nghieäm, UOB ñaõ thieát laäp cho mình moät heä thoáng quaûn trò ruûi ro tín - 25 - duïng töông ñoái maïnh ñeå ñaûm baûo hoaït ñoäng tín duïng an toaøn, ñaëc bieät trong giai ñoaïn UOB ñang thöïc hieän chieán löôïc mua laïi moät soá ngaân haøng ôû caùc nöôùc chaâu AÙ khaùc. Maëc duø khoâng lôùn maïnh nhö HSBC, nhöng UOB cuõng laø moät trong nhöõng ngaân haøng haøng ñaàu trong khu vöïc chaâu AÙ. Heä thoáng quaûn trò ruûi ro tín duïng cuûa UOB ñöôïc thieát laäp nhö sau: Thieát laäp caùc chính saùch tín duïng vaø xaùc ñònh caùc thaønh toá ruûi ro - Möùc ñoä taäp trung tín duïng - Caùc loaïi taøi saûn ñaûm baûo ñöôïc chaáp nhaän vaø möùc ñoä cho vay - Möùc cho vay toái ña 1 khaùch haøng/nhoùm khaùch haøng - Thôøi haïn toái ña cuûa caùc loaïi tín duïng - Xaùc ñònh caùc hoaït ñoäng ruûi ro cao Ñaùnh giaù caùc khoaûn tín duïng vaø laäp döï phoøng ruûi ro - Ñaùnh giaù caùc khoaûn tín duïng - Laäp döï phoøng ruûi ro - Phöông aùn chuyeån nhöôïng/thoaùt ruûi ro - Thoâng baùo nôï coù daáu hieäu baát thöôøn Ñaùnh giaù danh muïc tín duïng - Thieát laäp haïn möùc taäp trung tín duïng - Phaân tích möùc ñoä taäp trung tín duïng - Kieåm tra thöû khuûng hoaûng Aùp duïng chuaån möïc quoác teá - Nghieân cöùu caùc aûnh höôûng - Yeâu caàu cuûa cô sôû döõ lieäu - Naâng caáp heä thoáng - Ñieàu chænh quy trình tín duïng Uûy quyeàn haïn möùc pheâ duyeät theo caùc tieâu chí - Caáp baäc chöùc vuï trong heä thoáng - Ñaëc ñieåm danh muïc tín duïng ñang quaûn lyù - Kinh nghieäm Ruûi ro cuûa quoác gia - Laäp haïn möùc ruûi ro tín duïng cho töøng quoác gia - Phaân tích ruûi ro cuûa caùc quoác gia Chuyeån taûi chính saùch/quy trình tín duïng - Huaán luyeän, truyeàn ñaït caùc chính saùch/quy trình thoâng qua caùc keânh tröïc tuyeán - Ñaøo taïo naâng cao kyõ naêng - 26 - Heä thoáng quaûn trò ruûi ro tín duïng cuûa UOB ñöôïc xaây döïng döïa treân söï tuaân thuû caùc nguyeân taéc cô baûn cuûa coâng taùc quaûn trò ruûi ro. Söï thaønh coâng trong coâng taùc quaûn trò ruûi ro cuûa UOB ñöôïc döïa treân caùc ñieåm sau: - Xaùc ñònh ñöôïc ñaày ñuû caùc ñieåm coù theå phaùt sinh ruûi ro trong hoaït ñoäng tín duïng ñeå coù caùc quy trình xöû lyù phuø hôïp ñaûm baûo tính hieäu quaû vaø an toaøn. - Caùc chính saùch vaø quy trình cuûa UOB ñöôïc trình baøy raát deã hieåu, taäp hôïp thaønh caåm nang vaø ñöôïc truyeàn ñaït lieân tuïc cho taát caû caùc thaønh vieân lieân quan cuûa heä thoáng. - Ñaëc bieät ñeà cao coâng taùc ñaøo taïo trình ñoä nhaân vieân. - Tính tuaân thuû raát cao cuûa caùc thaønh vieân cuûa UOB ñoái vôùi caùc quy ñònh, chính saùch tín duïng cuûa ngaân haøng vaø Ngaân haøng Trung Öông. - Heä thoáng thoâng tin khaùch haøng ñöôïc taäp trung hoùa toái ña vaø ñöôïc chia seû cho toaøn heä thoáng. Ñaây cuõng laø nguoàn thoâng tin cho vieäc ñònh löôïng möùc ñoä ruûi ro cuûa danh muïc tín duïng. - Vieäc phaân chia caùn boä quaûn lyù theo nhoùm khaùch haøng, nhoùm ngaønh ngheà ñaït ñeán trình ñoä chuyeân moân hoùa cao, giaûm thieåu toái ña ruûi ro do haïn cheá veà kieán thöùc ngaønh ngheà cuûa caùn boä kinh doanh saûn phaåm tín duïng. - Vieäc phaân quyeàn pheâ duyeät cho caùn boä ñöôïc xem xeùt raát kyõ löôõng vaø thuû tuïc uûy quyeàn ñeàu mang tính phaùp lyù raát cao (coù qua coâng chöùng Nhaø nöôùc) ñeå ñaûm baûo ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn nhaän thöùc ñöôïc quyeàn haïn vaø traùch nhieäm cuûa mình. - Heä thoáng caûnh baùo caùc daáu hieäu baát thöôøng cuûa caùc khoaûn tín duïng ñöôïc vaän duïng maïnh meõ ñeå coù theå coù nhöõng bieän phaùp khaéc phuïc kòp thôøi traùnh toån thaát xaûy ra. - 27 - - Hoaït ñoäng “kieåm tra thöû khuûng hoaûng” ñöôïc thöïc hieän taïi nhöõng thôøi ñieåm neàn kinh teá coù daáu hieäu baát oån ñeå löôïng hoùa ruûi ro chính xaùc trong töøng thôøi kyø vaø coù bieän phaùp phoøng choáng, döï phoøng ruûi ro, chính saùch giaù phuø hôïp. - Hoaït ñoäng kieåm tra noäi boä vôùi phöông thöùc kieåm tra baát ngôø ñang ñöôïc duy trì moät caùch raát hieäu quaû ñaûm baûo tính tuaân thuû tuyeät ñoái trong heä thoáng. 1.3.3 Baøi hoïc kinh nghieäm ruùt ra cho ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam - Chính saùch vaø quy trình cuûa ngaân haøng phaûi ñoàng boä, roõ raøng, haïn cheá vieäc thay ñoåi thöôøng xuyeân ñeå nhaân vieân naém vöõng ñöôïc toaøn boä caùc quy ñònh cuûa ngaân haøng. - Caàn öùng duïng coâng ngheä hieän ñaïi trong löu tröõ thoâng tin veà quan heä vay voán cuûa töøng khaùch haøng ñeå giuùp ngaân haøng deã daøng khai thaùc thoâng tin tín duïng trong quaù khöù khi taùi laäp quan heä tín duïng, caäp nhaät thoâng tin veà caùc ngaønh ngheà khaùc nhau ñeå döï baùo ñöôïc ruûi ro ñoái vôùi töøng ngaønh ngheà ñang cho vay cuûa ngaân haøng. - Chuù troïng ñeán coâng taùc kieåm tra noäi boä ñeå phaùt hieän, chaán chænh vaø xöû lyù kòp thôøi caùc sai phaïm sau cho vay. - Phaân coâng CBTD phuï traùch caùc nhoùm khaùch haøng rieâng bieät theo ngaønh ngheà nhaèm mang laïi söï hieåu bieát toát nhaát cho CBTD ñeå coù theå phuïc vuï khaùch haøng toát nhaát vôùi ruûi ro thaáp nhaát. - Ñaëc bieät quan taâm ñeán coâng taùc ñaøo taïo nghieäp vuï ñeå nhaân vieân naém baét kòp thôøi nhöõng thay ñoåi trong moâi tröôøng hoaït ñoäng kinh doanh. - Ñaùnh giaù naêng löïc, ñaïo ñöùc caùn boä tröôùc khi phaân quyeàn pheâ duyeät tín duïng ñeå ñaûm baûo an toaøn cho hoaït ñoäng ngaân haøng. - 28 - KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 1 Chöông 1 neâu leân moät soá khaùi nieäm veà ruûi ro tín duïng, caùc nguyeân nhaân daãn ñeán ruûi ro tín duïng vaø taàm quan troïng cuûa quaûn trò ruûi ro tín duïng trong hoaït ñoäng ngaân haøng ñeå laøm cô sôû lyù luaän cho vieäc phaân tích, ñaùnh giaù thöïc traïng coâng taùc quaûn trò ruûi ro tín duïng taïi Chi nhaùnh Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån TP Hoà Chí Minh trong thôøi gian qua. Ñoàng thôøi, chöông naøy cuõng ñöa ra moät soá kinh nghieäm veà quaûn trò ruûi ro tín duïng cuûa caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi ñeå goùp phaàn naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng quaûn trò ruûi ro tín duïng taïi caùc ngaân haøng thöông maïi noùi chung vaø Chi nhaùnh Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån TP Hoà Chí Minh noùi rieâng nhaèm taïo tieàn ñeà cho caùc NHTM Vieät Nam gia nhaäp vaøo thò tröôøng taøi chính ngaân haøng theá giôùi. - 29 - CHÖÔNG 2: THÖÏC TRAÏNG VAØ COÂNG TAÙC QUAÛN TRÒ RUÛI RO TÍN DUÏNG TAÏI CHI NHAÙNH NGAÂN HAØNG ÑAÀU TÖ VAØ PHAÙT TRIEÅN TP HOÀ CHÍ MINH 2.1 Giôùi thieäu veà Chi nhaùnh Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån TP Hoà Chí Minh 2.1.1 Giôùi thieäu sô löôïc veà Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån Vieät Nam Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån Vieät Nam (BIDV) ñöôïc thaønh laäp töø naêm 1957, laø moät trong boán Ngaân haøng thöông maïi quoác doanh lôùn nhaát ôû Vieät Nam vaø laø doanh nghieäp Nhaø nöôùc ñöôïc xeáp haïng ñaëc bieät. Hoaït ñoäng truyeàn thoáng cuûa BIDV laø taøi trôï trong lónh vöïc ñaàu tö phaùt trieån vôùi moät heä thoáng ña ñaïng caùc nghieäp vuï ngaân haøng vaø phi ngaân haøng, kinh doanh tieàn teä, tín duïng… phuïc vuï caùc khaùch haøng thuoäc moïi thaønh phaàn kinh teá. Töø moät Ngaân haøng chuyeân doanh tröïc thuoäc Boä Taøi chính, Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån Vieät Nam ñaõ trôû thaønh moät heä thoáng Ngaân haøng lôùn maïnh vôùi maïng löôùi hoaït ñoäng hôn 100 chi nhaùnh treân toaøn quoác, 3 coâng ty ñoäc laäp (coâng ty cho thueâ taøi chính, coâng ty chöùng khoaùn, coâng ty quaûn lyù nôï vaø khai thaùc taøi saûn), 2 trung taâm Ñaøo taïo nghieäp vuï vaø Coâng ngheä thoâng tin, 3 ñôn vò lieân doanh vôùi nöôùc ngoaøi (Coâng ty baûo hieåm Quoác teá QBE, Ngaân haøng Ngoaïi thöông Laøo, Public Bank Malaysia) vaø huøn voán vôùi nhieàu toå chöùc tín duïng trong nöôùc. - 30 - 2.1.2 Giôùi thieäu veà Chi nhaùnh Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån TP Hoà Chí Minh 2.1.2.1 Giôùi thieäu • Teân tieáng Anh: Bank For Investment And Development Of Viet Nam – Ho Chi Minh Branch • Teân vieát taét: BIDV – HCMC • Truï sôû chính: 134 Nguyeãn Coâng Tröù – Quaän 1 – TP Hoà Chí Minh Chi nhaùnh Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån TP Hoà Chí Minh ñöôïc thaønh laäp theo Quyeát ñònh soá 69/QÑ - TCCB ngaøy 27/03/1993 cuûa Toång Giaùm ñoác Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån Vieät Nam vaø chính thöùc ñi vaøo hoaït ñoäng töø ngaøy 16/05/1993 vôùi chöùc naêng hoaït ñoäng: huy ñoäng voán, cho vay, baûo laõnh, thanh toaùn, kinh doanh ngoaïi teä, dòch vuï kieàu hoái, tö vaán taøi chính vaø caùc dòch vuï ngaân haøng khaùc. Chi nhaùnh Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån TP Hoà Chí Minh laø moät trong nhöõng Ngaân haøng haøng ñaàu treân ñòa baøn TP Hoà Chí Minh vôùi chaát löôïng vaø hieäu quaû kinh doanh cao, vaø laø thaønh vieân chuû löïc cuûa heä thoáng Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån Vieät Nam, ñöôïc Toång Giaùm Ñoác giao nhieäm vuï cho vay, ñaàu tö caùc döï aùn lôùn theo keá hoaïch Nhaø nöôùc, cho vay thöông maïi chung treân ñòa baøn TP Hoà Chí Minh vaø caùc tænh khu vöïc phía Nam. Hôn 12 naêm thaønh laäp vaø phaùt trieån, Chi nhaùnh Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån TP Hoà Chí Minh hieän coù 2 chi nhaùnh caáp 2 vaø 5 phoøng giao dòch hoaït ñoäng taïi caùc quaän troïng ñieåm kinh teá cuûa thaønh phoá. 2.1.2.2 Sô ñoà cô caáu toå chöùc: 2.1.3 Tình hình hoaït ñoäng kinh doanh cuûa BIDV-HCMC trong nhöõng naêm qua - 31 - 2.1.3.1 Ñaùnh giaù moâi tröôøng hoaït ñoäng kinh doanh Hoaït ñoäng cuûa ngaønh Ngaân haøng noùi chung vaø cuûa BIDV-HCMC noùi rieâng trong 5 naêm qua dieãn ra trong ñieàu kieän moâi tröôøng vöøa thuaän lôïi laïi vöøa phaûi ñoái maët vôùi nhieàu khoù khaên vaø baát caäp. Thuaän lôïi: Neàn kinh teá nöôùc ta duy trì ñöôïc toác ñoä phaùt trieån cao, taêng tröôûng GDP haøng naêm bình quaân ñaït treân 7%, cô caáu kinh teá töøng böôùc ñöôïc chuyeån dòch theo höôùng taêng tyû troïng saûn xuaát coâng nghieäp, thöông maïi, xuaát nhaäp khaåu vaø dòch vuï. Quy cheá cho vay, quy ñònh veà baûo ñaûm tieàn vay ñaõ töøng böôùc taïo cho caùc Ngaân haøng thöông maïi chuû ñoäng, thoâng thoaùng hôn trong hoaït ñoäng tín duïng. Vieäc xöû lyù nôï xaáu, nôï toàn ñoïng taïo ñöôïc böôùc ñoät phaù. Hoaït ñoäng Ngaân haøng coù nhöõng böôùc tieán boä ñaùng keå, oån ñònh tieàn teä, kieàm cheá vaø kieåm soaùt ñöôïc laïm phaùt, taïo ñieàu kieän vaø cô hoäi toát hôn cho caùc doanh nghieäp tieáp caän vôùi nguoàn voán tín duïng ngaân haøng, ñoùng vai troø quan troïng trong vieäc giöõ vöõng nhòp ñoä taêng tröôûng cuûa neàn kinh teá… Khoù khaên: Beân caïnh nhöõng thuaän lôïi cô baûn, hoaït ñoäng kinh doanh cuûa Chi nhaùnh Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån TP Hoà Chí Minh trong nhöõng naêm qua cuõng gaëp khoâng ít khoù khaên töø khaùch quan ñeán chuû quan. Moâi tröôøng phaùp lyù, cô cheá chính saùch chöa ñöôïc hoaøn thieän, loä trình gia nhaäp WTO laø thaùch thöùc lôùn ñoái vôùi hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp trong nöôùc vaø hoaït ñoäng tín duïng cuûa caùc ngaân haøng. Giaù moät soá maët haøng noâng saûn giaûm maïnh, thò tröôøng xuaát khaåu bò thu heïp, daãn tôùi tình traïng caùc doanh nghieäp kinh doanh thua loã buoäc caùc ngaân haøng phaûi gia haïn nôï, khoanh nôï vaø coù nguy cô maát voán. Trong lónh vöïc xaây döïng cô baûn, tình traïng moät soá Boä ngaønh, ñòa phöông ñaàu tö traøn lan khoâng coù keá hoaïch, voán xaây döïng cô baûn thanh toaùn chaäm, nôï ñoïng haøng ngaøn tyû ñoàng daãn ñeán tình hình taøi chính cuûa nhieàu doanh nghieäp trôû neân khoù khaên, aûnh höôûng tôùi hoaït ñoäng tín duïng cuûa Ngaân haøng. 2.1.3.2 Keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa BIDV-HCMC - 32 - Nhaän thöùc ñöôïc nhöõng khoù khaên, thaùch thöùc trong giai ñoaïn môùi, BIDV- HCMC ñaõ tranh thuû thôøi cô, khaéc phuïc khoù khaên vaø ñaït ñöôïc moät soá keát quaû khaû quan treân nhieàu maët nhö sau: Baûng 1: Moät soá chæ tieâu hoaït ñoäng chuû yeáu töø naêm 2001-2005 Ñôn vò tính : Tyû ñoàng,% Chæ tieâu Naêm 2001 Naêm 2002 Naêm 2003 Naêm 2004 Naêm 2005 Toång taøi saûn 5.535 6.183 6.963 7.375 8.038 Huy ñoäng voán 3.866 4.587 5.336 5.972 6.682 Dö nôï 3.588 4.618 5.146 5.445 5.736 Thu dòch vuï phi tín duïng roøng 22 23 17 25 26 Lôïi nhuaän tröôùc thueá sau DPRR 61 97 162 88 87 Tyû suaát sinh lôøi treân TS coù 1.13% 1.31% 1.4% 1.2% 1.32% (Nguoàn: Baùo caùo toång keát BIDV-HCMC qua caùc naêm) Nhìn chung, BIDV-HCMC giöõ vöõng ñöôïc toác ñoä taêng tröôûng cao, toång taøi saûn taêng daàn qua caùc naêm, naêm 2005 ñaït 8.038 tyû ñoàng, taêng 9% so vôùi naêm 2004 vaø taêng 45% so vôùi naêm 2001. Beân caïnh ñoù, nguoàn voán huy ñoäng cuõng taêng tröôûng lieân tuïc qua nhieàu naêm do BIDV-HCMC môû roäng vaø phaùt trieån maïng löôùi hoaït ñoäng cuøng vôùi vieäc aùp duïng laõi suaát huy ñoäng linh hoaït vaø kyø haïn hôïp lyù keát hôïp nhieàu chöông trình khuyeán maõi nhö taëng coupon, ruùt thaêm truùng thöôûng, laõi suaát tieát kieäm baäc thang… ñaõ goùp phaàn laøm cho coâng taùc huy ñoäng voán cuûa Chi nhaùnh phaùt trieån moät caùch oån ñònh vaø beàn vöõng. Veà hoaït ñoäng tín duïng, BIDV-HCMC ñaõ noã löïc ñaùp öùng voán kòp thôøi cho caùc muïc tieâu taêng tröôûng kinh teá, dö nôï tín duïng taêng daàn qua caùc naêm, ñaëc bieät Chi nhaùnh vaãn giöõ ñöôïc vai troø chuû ñaïo trong cho vay trung daøi haïn. Maët khaùc, caùc hoaït ñoäng dòch vuï ngaân haøng nhö baûo laõnh, thanh toaùn trong vaø ngoaøi nöôùc, kinh doanh ngoaïi teä, dòch vuï kieàu hoái … ngaøy caøng hoaït ñoäng coù hieäu quaû, tyû leä phí dòch vuï phi tín duïng/lôïi nhuaän tröôùc thueá ñaõ taêng töø 10% naêm 2003 leân 30% - 33 - naêm 2005. Ñieàu naøy phuø hôïp vôùi chieán löôïc phaùt trieån cuûa Chi nhaùnh vì ñaåy maïnh hoaït ñoäng dòch vuï phi tín duïng laø moät trong nhöõng bieän phaùp ñeå haïn cheá nôï xaáu vaø giaûm ruûi ro trong kinh doanh ngaân haøng. 2.2 Thöïc traïng ruûi ro tín duïng taïi Chi nhaùnh Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån TP Hoà Chí Minh 2.2.1 Tình hình hoaït ñoäng tín duïng Hoaït ñoäng cho vay laø hoaït ñoäng chuû yeáu vaø taïo ra nhieàu lôïi nhuaän nhaát nhöng cuõng laø lónh vöïc deã xaûy ra ruûi ro nhieàu nhaát cho hoaït ñoäng ngaân haøng. Hoaït ñoäng kinh doanh hieän nay cuûa BIDV-HCMC khoâng naèm ngoaøi quy luaät ñoù. Nhieäm vuï kinh doanh cuûa Chi nhaùnh laø laøm sao coù theå ñaùp öùng ñuû nhu caàu voán cho söï phaùt trieån kinh teá moät caùch hieäu quaû vaø ñem laïi lôïi nhuaän, nhöng ñoàng thôøi cuõng phaûi coù bieän phaùp haïn cheá toái ña ruûi ro xaûy ra trong lónh vöïc cho vay. Baûng 2: Tình hình cho vay cuûa BIDV-HCMC töø 2003 - 2005 Ñôn vò tính : tyû ñoàng , % Naêm 2004 Naêm 2005 Cho vay Naêm 2003 Soá tieàn Tyû leä taêng (+), giaûm (-) so vôùi naêm 2003 Soá tieàn Tyû leä taêng (+), giaûm (-) so vôùi naêm 2004 1. Theo hình thaùi giaù trò 5.146 5.445 +5,8% 5.736 +5,3% ° Cho vay baèng VNÑ 3.242 3.866 +19,2% 3.900 +0,9% ° Cho vay baèng ngoaïi teä (quy ñoåi VNÑ) 1.904 1.579 -17,1% 1.836 +16,3% 2. Theo thaønh phaàn kinh teá 5.146 5.445 +5,8% 5.736 +5,3% ° Quoác doanh 4.014 4.302 +7,2% 3.740 -13,1% ° Ngoaøi quoác doanh 1.132 1.143 +1% 1.996 +74,6% 3. Theo thôøi haïn taøi trôï 5.146 5.445 +5,8% 5.736 +5,3% ° Ngaén haïn 2.882 2.995 +3,9% 3.039 +1,5% ° Trung, daøi haïn 2.264 2.450 +8,2% 2.697 +10,1% Toång dö nôï 5.146 5.445 +5,8% 5.736 +5,3% - 34 - (Nguoàn: Baùo caùo toång keát tình hình hoaït ñoäng BIDV-HCM naêm 2004- 2005) Toång dö nôï cuoái naêm 2005 (khoâng keå cho vay taøi trôï uûy thaùc, lieân ngaân haøng, nôï khoanh) ñaït 5.736 tyû ñoàng, taêng 5,3% so vôùi thôøi ñieåm cuoái naêm 2004. Trong ñoù dö nôï tín duïng VNÑ chieám 68% trong toång dö nôï, ngoaïi teä chieám 32%. Toác ñoä taêng tröôûng tín duïng ngoaïi teä taêng nhanh hôn tín duïng VNÑ, taêng 16,3% so vôùi naêm 2004, trong khi ñoù dö nôï tín duïng VNÑ chæ taêng 0,9%. Chính yeáu toá laõi suaát cho vay USD thaáp hôn laõi suaát VNÑ vaø söï bieán ñoäng cuûa tyû giaù naèm trong taàm kieåm soaùt cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc, taïo ra möùc bieán ñoäng töông ñoái oån ñònh cuûa tyû giaù, ñaõ kích thích caùc doanh nghieäp vay ngoaïi teä. Tuy nhieân, möùc taêng tröôûng hoaït ñoäng tín duïng thôøi gian qua taïi BIDV- HCMC coù chieàu höôùng chaäm laïi vaø coù phaàn suït giaûm thò phaàn so vôùi caùc ngaân haøng treân ñòa baøn (thò phaàn tín duïng cuûa BIDV-HCM naêm 2003 laø 6,08%, naêm 2004 laø 4,82% vaø naêm 2005 laø 3,95%) do Chi nhaùnh ñang thöïc hieän chính saùch kieåm soaùt chaët cheõ toác ñoä taêng tröôûng tín duïng gaén lieàn vôùi naâng cao chaát löôïng tín duïng. Ñeå ñaûm baûo an toaøn trong hoaït ñoäng tín duïng, BIDV-HCMC ñaõ thöïc hieän loä trình giaûm dö nôï moät soá doanh nghieäp Nhaø nöôùc coù tình hình kinh doanh keùm hieäu quaû, gaén lieàn dö nôï cho vay vôùi taøi saûn ñaûm baûo, ñaåy maïnh tín duïng ñoái vôùi caùc doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh coù tình hình taøi chính laønh maïnh. Ñieàu naøy hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi xu theá phaùt trieån kinh teá Vieät Nam vaø theá giôùi vì khu vöïc kinh teá tö nhaân laø khu vöïc kinh teá naêng ñoäng, phaùt trieån nhanh vaø ngaøy caøng chieám tyû troïng ñaùng keå trong toång thu nhaäp quoác daân. Maëc duø vaäy nhöng tyû troïng caùc doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh coù quan heä tín duïng vôùi Chi nhaùnh coøn thaáp (chæ ñaït 34% treân toång dö nôï) do baùo caùo taøi chính cuûa nhoùm khaùch haøng naøy thöôøng khoâng phaûn aùnh ñuùng thöïc löïc taøi chính cuûa doanh nghieäp vaø taøi saûn ñaûm baûo nôï vay khoâng lôùn neân khoù ñaùp öùng ñieàu kieän cho vay cuûa ngaân haøng. 2.2.2 Thöïc traïng ruûi ro tín duïng: - 35 - Duø ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû ñaùng khích leä trong hoaït ñoäng tín duïng nhöng treân thöïc teá vaán ñeà nôï xaáu cuõng laø moät vaán ñeà maø Chi nhaùnh caàn phaûi quan taâm vì ñaây laø nhaân toá aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa Chi nhaùnh. Do ñoù, ñeå ñaùnh giaù ruûi ro tín duïng taùc giaû seõ ñi vaøo phaân tích tình hình nôï xaáu cuûa ngaân haøng. 2.2.2.1 Phaân tích nôï xaáu khi chöa coù Quyeát ñònh 493 Töø naêm 2004 trôû veà tröôùc, vieäc xaùc ñònh nôï xaáu caên cöù theo Quyeát ñònh soá 488/2000/QÑ-NHNN5 ngaøy 27/11/2000 cuûa Thoáng ñoác Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam veà vieäc Ban haønh Quy ñònh phaân loaïi taøi saûn “Coù”, trích laäp vaø söû duïng döï phoøng ñeå xöû lyù ruûi ro trong hoaït ñoäng ngaân haøng cuûa TCTD. Do vaäy, chaát löôïng tín duïng cuûa BIDV-HCMC ñöôïc ñaùnh giaù thoâng qua tình hình nôï xaáu nhö sau: Baûng 3 : Tình hình nôï xaáu cuûa BIDV-HCMC töø naêm 2002 – 2004 Ñôn vò tính: Tyû ñoàng,% Naêm 2003 Naêm 2004 Chæ tieâu Naêm 2002 Soá tieàn Tyû leä taêng (+), giaûm (-) so vôùi naêm 2002 Soá tieàn Tyû leä taêng (+), giaûm (-) so vôùi naêm 2003 - Nôï quaù haïn 94 77 -18,1% 48 -37,7% Trongñoù:+ NQH thoâng thöôøng 39 43 +10,3% 34 -20,9 + NQH treân 12 thaùng 9 8 -11,1% 14 +75% + Nôï khoanh 30 26 -13,3% 0 -100% + Nôï chôø xöû lyù 16 0 -100% 0 - - Nôï xaáu 55 34 -38,2% 14 -58,8% - Tyû leä nôï xaáu / TDN 1,19% 0,66% -44,5% 0,26% -60,6% (Nguoàn: Baùo caùo toång keát tình hình hoaït ñoäng BIDV-HCMC naêm 2004-2005) - 36 - Töø baûng treân ta thaáy nôï xaáu (bao goàm nôï khoanh, nôï chôø xöû lyù, nôï quaù haïn treân 12 thaùng) qua caùc naêm coù khuynh höôùng giaûm daàn vaø chieám tyû leä nhoû trong toång dö nôï, rieâng naêm 2004 tyû leä nôï xaáu giaûm maïnh do moät phaàn Chi nhaùnh chuyeån caùc khoaûn nôï khoanh ñaõ heát thôøi gian khoanh vaøo nôï quaù haïn thoâng thöôøng vaø moät phaàn ñöôïc xöû lyù nôï toàn ñoïng theo chuû tröông cuûa Chính phuû. Nhôø vaäy tyû leä nôï xaáu treân toång dö nôï ñaàu naêm 2004 (0,66%) giaûm daàn vaø chæ chieám tyû troïng 0,26% vaøo cuoái naêm 2004 (töông ñöông giaûm 20 tyû). Neáu thöïc traïng ruûi ro tín duïng ñuùng nhö theo soá lieäu baùo caùo thì hoaït ñoäng cho vay taïi BIDV-HCMC chaúng coù gì ñaùng lo ngaïi caû, tyû leä nôï xaáu ñang ôû möùc lyù töôûng. Nhöng treân thöïc teá, Chi nhaùnh phaûi thöôøng xuyeân gia haïn nôï vôùi soá tieàn treân haøng traêm tyû ñoàng, ñieàu naøy chöùng toû tình hình kinh doanh cuûa khaùch haøng ñang gaëp khoù khaên, khoaûn vay cuûa ngaân haøng ñang coù nguy cô ruûi ro. Do ñoù, phöông phaùp xaùc ñònh nôï xaáu tröôùc naêm 2005 chöa phaûn aùnh ñaày ñuû dö nôï coù vaán ñeà, chöa phaûn aùnh ñuùng thöïc chaát chaát löôïng tín duïng. 2.2.2.2 Phaân tích keát quaû phaân loaïi nôï theo Quyeát ñònh 493 Ñeå ñaùnh giaù ñuùng thöïc traïng tín duïng vaø theo saùt vôùi thoâng leä quoác teá, ngaøy 22/04/2005 Thoáng ñoác Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam ban haønh Quyeát ñònh soá 493/2005/QÑ-NHNN veà phaân loaïi nôï, trích laäp vaø söû duïng döï phoøng ñeå xöû lyù ruûi ro tín duïng trong hoaït ñoäng ngaân haøng cuûa TCTD. Do ñoù, töø naêm 2005 trôû ñi tình hình nôï xaáu taïi Chi nhaùnh ñöôïc ñaùnh giaù theo caùch phaân loaïi môùi nhö sau: - 37 - Baûng 4: Tình hình nôï xaáu cuûa BIDV-HCMC naêm 2005 vaø 6 thaùng ñaàu naêm 2006 31/12/2005 30/06/2006 Phaân loaïi nôï theo 5 nhoùm Dö nôï (%) trong toång DN Dö nôï (%) trong toång DN I. Phaân loaïi theo Quyeát ñònh 493 1. Nôï bình thöôøng 4.724 82,4% 6.138 90,3% 2. Nôï caàn chuù yù 294 5,1% 187 2,8% 3. Nôï döôùi tieâu chuaån 337 5,9% 144 2,1% 4. Nôï khoù ñoøi 381 6,6% 114 1,7% 5. Nôï maát voán 0 0% 217 3,1% Toång GT caùc khoaûn nôï 5.736 100% 6.800 100% Nôï xaáu: 3+4+5 718 12,5% 475 7% II. Phaân loaïi tröôùc khi coù Quyeát ñònh 493 Nôï xaáu theo quy ñònh cuõ 2,8% 2,7% (Nguoàn: Baùo caùo toång keát BIDV-HCMC naêm 2005 vaø sô keát 6 thaùng/2006) Chaát löôïng tín duïng taïi BIDV-HCMC theo caùch phaân loaïi môùi ñaõ töøng böôùc boäc loä roõ neùt, tyû leä nôï xaáu trong toång dö nôï tính theo Quyeát ñònh 493 naêm 2005 laø 12,5% cao gaàn 4,5 laàn so vôùi tyû leä nôï xaáu ñöôïc tính theo caùc quy ñònh tröôùc ñaây (2,8%) vaø ñaõ vöôït quaù möùc quy ñònh cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc (döôùi 5% toång dö nôï). Vieäc so saùnh treân cho thaáy caùch xaùc ñònh nôï xaáu theo Quyeát ñònh 493 gaàn vôùi thoâng leä quoác teá ñaõ phaàn naøo phaûn aùnh ñuùng thöïc chaát chaát löôïng tín duïng giuùp cho ngaân haøng ñaùnh giaù ñuùng thöïc traïng ruûi ro tín duïng ñeå coù bieän phaùp höõu hieäu ngaên ngöøa vaø haïn cheá ruûi ro tín duïng. - 38 - Tuy caên cöù ñeå phaân loaïi nôï tröôùc vaø sau khi coù Quyeát ñònh 493 laø khaùc nhau nhöng nhìn chung tình hình nôï xaáu taïi Chi nhaùnh coù chieàu höôùng gia taêng, ñieàu naøy phaûn aùnh chaát löôïng tín duïng cuûa Chi nhaùnh ñaõ chöùa ñöïng ruûi ro neân vieäc xaùc ñònh nguyeân nhaân ñeå coù bieän phaùp xöû lyù vaø haïn cheá ruûi ro trôû neân caáp thieát. Error! Not a valid link. 2.3 Keát quaû ñieàu tra nguyeân nhaân gaây ra ruûi ro tín duïng taïi BIDV-HCMC thôøi gian qua Ñeå tìm ra caùc nguyeân nhaân chuû yeáu gaây ra ruûi ro tín duïng taïi Chi nhaùnh Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån TP HCM noùi rieâng vaø taïi caùc NHTM noùi chung, taùc giaû ñaõ göûi maãu phieáu ñieàu tra tôùi caùc nhaø laõnh ñaïo, caùc chuyeân vieân ñang coâng taùc taïi caùc boä phaän tín duïng vaø thaåm ñònh thuoäc BIDV-HCMC vaø caùc ngaân haøng khaùc treân cuøng ñòa baøn. 2.3.1 Baûng caâu hoûi ñieàu tra: Maãu caâu hoûi ñieàu tra (Phuï luïc 1) ñöôïc thieát keá theo daïng caâu hoûi traéc nghieäm ñeå ngöôøi ñöôïc khaûo saùt deã choïn löïa phöông aùn traû lôøi. Caùc yeáu toá cô baûn laøm aûnh höôûng tôùi yù kieán cuûa ngöôøi traû lôøi ñaõ ñöôïc taùc giaû lieät keâ: ™ Quy moâ tín duïng khaùc nhau coù aûnh höôûng lôùn tôùi nguyeân nhaân xaûy ra ruûi ro tín duïng bôûi vì neáu quy moâ nhoû, chuû yeáu phuïc vuï tín duïng tieâu duøng seõ coù nhöõng nguyeân nhaân xaûy ra ruûi ro khaùc vôùi tín duïng doanh nghieäp vôùi quy moâ lôùn. Chính vì vaäy baûng caâu hoûi ñaõ chuû yù phaân loaïi: ¾ Quy moâ dö nôï tín duïng taïi phoøng Anh (Chò) laøm vieäc: Döôùi 100 tyû ñoàng Töø 100 – 500 tyû ñoàng Treân 500 tyû ñoàng ™ Trình ñoä vaø kinh nghieäm cuûa CBTD laø yeáu toá chuû quan chi phoái nhaän thöùc veà caùc nguyeân nhaân gaây ra ruûi ro tín duïng. Chính vì vaäy baûng caâu hoûi ñaõ phaân loaïi: - 39 - ¾ Soá naêm laøm coâng taùc tín duïng ngaân haøng: Döôùi 3 naêm Töø 3 – 6 naêm Treân 6 naêm ¾ Baèng caáp chuyeân moân cuûa Anh (Chò) Trung caáp, Cao ñaúng Ñaïi hoïc Treân Ñaïi hoïc ™ Ñaùnh giaù caùc nguyeân nhaân gaây ra ruûi ro tín duïng laø noäi dung chính cuûa baûng caâu hoûi ñieàu tra vôùi 26 gôïi yù tôùi tính phoå bieán cuûa caùc nguyeân nhaân theo thöù töï 1. Khoâng xaûy ra; 2. Ít xaûy ra; 3. Thöôøng xaûy ra. Ngöôøi ñöôïc ñieàu tra chæ caàn löïa choïn caùc phöông aùn traû lôøi theo quan ñieåm cuûa rieâng mình. 2.3.2 Quy moâ ñieàu tra Thöïc hieän vieäc khaûo saùt, taùc giaû ñaõ göûi 150 baûng caâu hoûi ñeán taát caû caùc laõnh ñaïo vaø chuyeân vieân thuoäc caùc phoøng tín duïng, thaåm ñònh vaø quaûn lyù tín duïng cuûa Chi nhaùnh Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån TP Hoà Chí Minh. Ngoaøi ra, ñeå xem xeùt möùc ñoä phoå bieán cuûa caùc nguyeân nhaân treân, taùc giaû coøn khaûo saùt theâm yù kieán cuûa laõnh ñaïo vaø chuyeân vieân thuoäc phoøng tín duïng cuûa caùc ngaân haøng khaùc nhö Ngaân haøng Ngoaïi thöông TP Hoà Chí Minh, Ngaân haøng TMCP Quoác teá Vieät Nam, Ngaân haøng TMCP Saøi Goøn Thöông Tín, Ngaân haøng TMCP AÙ Chaâu, Ngaân haøng TMCP Kyõ Thöông … 2.3.3 Keát quaû ñieàu tra Soá löôïng phieáu khaûo saùt taùc giaû thu veà laø 109 phieáu, trong ñoù coù 7 phieáu caùc yù kieán khoâng ñieàn ñaày ñuû ñaõ bò loaïi boû. Soá phieáu hôïp leä laø 102 phieáu ñöôïc toång hôïp baèng phaàn meàm Excel. Ñeå xeáp thöù töï möùc ñoä phoå bieán cuûa caùc nguyeân nhaân, moãi moät nguyeân nhaân ñöôïc tính ñieåm theo nguyeân taéc: tính phoå bieán cuûa nguyeân nhaân theo 3 möùc khaùc nhau ñöôïc nhaân vôùi heä soá 1,3,5. Toång soá ñieåm cuûa moãi nguyeân nhaân phaûn aùnh tính phoå bieán veà nguyeân nhaân ñoù. Thöù töï möùc ñoä phoå bieán cuûa caùc nguyeân - 40 - nhaân ñöôïc xaùc ñònh treân cô sôû toång soá ñieåm töø cao ñeán thaáp cuûa töøng nguyeân nhaân töông öùng trong Phuï luïc 3 Tính phoå bieán cuûa nguyeân nhaân Heä soá 1. Khoâng xaûy ra 1 2. Ít xaûy ra 3 3. Thöôøng xaûy ra 5 Toång hôïp caùc phieáu khaûo saùt hôïp leä (102 phieáu) cho thaáy trong 26 nguyeân nhaân döï kieán cuûa taùc giaû daãn ñeán ruûi ro tín duïng coù 12/26 nguyeân nhaân ñöôïc töø 50% trôû leân soá CBTD traû lôøi “Thöôøng xaûy ra” treân toång soá ngöôøi ñöôïc khaûo saùt. Ñieàu naøy cho thaáy caùc nguyeân nhaân do taùc giaû döï kieán ñöa ra töông ñoái phuø hôïp vôùi tình hình thöïc teá treân ñòa baøn (12 nguyeân nhaân naøy seõ ñöôïc phaân tích trong phaàn 2.4) ¾ Phaân tích keát quaû ñieàu tra theo quy moâ tín duïng Trong 102 CBTD tham gia khaûo saùt ñang coâng taùc taïi caùc ngaân haøng vôùi quy moâ dö nôï tín duïng khaùc nhau ñöôïc theå hieän trong baûng döôùi ñaây: Baûng 5: Phaân tích keát quaû ñieàu tra nguyeân nhaân theo quy moâ dö nôï tín duïng (soá lieäu trích töø phuï luïc 3 vaø phuï luïc 4) CBTD ñoàng tình vôùi 12 nguyeân nhaân CBTD tham gia khaûo saùt Thaáp nhaát Cao nhaát Chæ tieâu quy moâ dö nôï tín duïng (1) Soá phieáu (2) Tyû troïng (3) Soá phieáu (4) Tyû troïng (5) Soá phieáu (6) Tyû troïng (7) - Döôùi 100 tyû 26 25% 12 22% 16 31% - Töø 100-500 tyû 32 31% 19 29% 23 36% - Treân 500 tyû 44 44% 18 35% 34 45% 102 100% Qua baûng phaân tích treân cho thaáy vôùi moãi loaïi quy moâ dö nôï tín duïng (moãi doøng trong baûng) ñeàu theå hieän tyû troïng CBTD tham gia khaûo saùt (coät 3) coù giaù trò naèm giöõa tyû troïng thaáp nhaát (coät 5) vaø cao nhaát (coät 6) maø CBTD ñoàng tình vôùi - 41 - 12 nguyeân nhaân cô baûn, ñieàu naøy cho thaáy caùc nguyeân nhaân cô baûn ñeàu xuaát hieän gaàn nhö nhau ôû caùc ngaân haøng coù quy moâ dö nôï tín duïng khaùc nhau. ¾ Phaân tích keát quaû ñieàu tra theo thaâm nieân coâng taùc Trong 102 CBTD tham gia khaûo saùt ñöôïc phaân loaïi theo 3 möùc ñoä thaâm nieân khaùc nhau theå hieän trong baûng döôùi ñaây: Baûng 6: Phaân tích keát quaû ñieàu tra nguyeân nhaân theo thaâm nieân coâng taùc (soá lieäu trích töø phuï luïc 3 vaø phuï luïc 4) CBTD ñoàng tình vôùi 12 nguyeân nhaân CBTD tham gia khaûo saùt Thaáp nhaát Cao nhaát Chæ tieâu thaâm nieân coâng taùc (1) Soá phieáu (2) Tyû troïng (3) Soá phieáu (4) Tyû troïng (5) Soá phieáu (6) Tyû troïng (7) - Döôùi 3 naêm 53 52% 31 48% 39 57% - Töø 3-6 naêm 28 27% 9 17% 18 31% - Treân 6 naêm 21 21% 9 15% 15 29% 102 100% Qua baûng phaân tích treân cho thaáy vôùi soá naêm laøm coâng taùc tín duïng khaùc nhau (moãi doøng trong baûng) ñeàu theå hieän tyû troïng CBTD tham gia khaûo saùt (coät 3) coù giaù trò naèm giöõa tyû troïng thaáp nhaát (coät 5) vaø cao nhaát (coät 6) maø CBTD ñoàng tình vôùi 12 nguyeân nhaân cô baûn, ñieàu naøy cho thaáy vôùi möùc ñoä thaâm nieân khaùc nhau, CBTD ñeàu nhaän thöùc gaàn nhö nhau vôùi caùc nguyeân nhaân cô baûn naøy. ¾ Phaân tích keát quaû ñieàu tra theo trình ñoä chuyeân moân cuûa CBTD Trong 102 CBTD tham gia khaûo saùt phaân loaïi theo 3 trình ñoä khaùc nhau ñöôïc theå hieän trong bieåu döôùi ñaây: Baûng 7: Phaân tích keát quaû ñieàu tra nguyeân nhaân theo trình ñoä chuyeân moân (soá lieäu trích töø phuï luïc 3 vaø phuï luïc 4) CBTD ñoàng tình vôùi 12 nguyeân nhaân Chæ tieâu trình ñoä chuyeân moân CBTD CBTD tham gia khaûo saùt Thaáp nhaát Cao nhaát - 42 - (1) Soá phieáu (2) Tyû troïng (3) Soá phieáu (4) Tyû troïng (5) Soá phieáu (6) Tyû troïng (7) - Trung caáp, cao ñaúng 0 0% - - - - - Ñaïi hoïc 83 81% 46 78% 53 88% - Treân Ñaïi hoïc 19 19% 6 12% 15 22% 102 100% Qua baûng phaân tích treân cho thaáy öùng vôùi moãi trình ñoä chuyeân moân (moãi doøng trong baûng) ñeàu theå hieän tyû troïng CBTD tham gia khaûo saùt (coät 3) luoân coù giaù trò naèm giöõa tyû troïng thaáp nhaát (coät 5) vaø cao nhaát (coät 6) maø CBTD ñoàng tình vôùi 12 nguyeân nhaân cô baûn, ñieàu naøy cho thaáy vôùi trình ñoä chuyeân moân khaùc nhau, CBTD ñeàu coù nhaän thöùc gaàn nhö nhau vôùi caùc nguyeân nhaân cô baûn naøy. Toång hôïp keát quaû ñieàu tra theo 3 tieâu chí treân ñeàu cho thaáy vôùi quy moâ dö nôï nôi CBTD coâng taùc, thaâm nieân vaø trình ñoä CBTD khaùc nhau nhöng ñeàu thoáng nhaát cao vôùi 12 nguyeân nhaân cô baûn naøy, cuï theå nhö sau: (theo möùc ñoä phoå bieán töø cao ñeán thaáp). 1. Doanh nghieäp kinh doanh thua loã do naêng löïc quaûn trò ñieàu haønh yeáu keùm. 2. Quy ñònh cho vay chöa chaët cheõ, thieáu kieåm tra trong vaø sau cho vay. 3. Chính saùch khaùch haøng chöa hôïp lyù, ngaân haøng quaù taäp trung cho vay caùc doanh nghieäp Nhaø nöôùc. 4. Khaùch haøng söû duïng voán vay sai muïc ñích. 5. Taøi chính cuûa doanh nghieäp khoâng minh baïch. 6. Söï bieán ñoäng giaù caû haøng hoùa treân thò tröôøng theá giôùi. 7. Söï thay ñoåi thöôøng xuyeân trong cô cheá, chính saùch cuûa Nhaø nöôùc 8. Coâng taùc kieåm tra noäi boä chöa ñöôïc chuù troïng. 9. Heä thoáng thoâng tin tín duïng cuûa NHNN chöa phaùt trieån. - 43 - 10. Heä thoáng thoâng tin noäi boä cuûa ngaân haøng coøn yeáu keùm 11. Haønh lang phaùp lyù trong hoaït ñoäng ngaân haøng thieáu chaët cheõ, ñoàng boä 12. Trình ñoä chuyeân moân nghieäp vuï caùn boä tín duïng coøn haïn cheá 2.4 Phaân tích caùc nguyeân nhaân gaây ra ruûi ro tín duïng taïi BIDV-HCMC thôøi gian qua 2.4.1 Nguyeân nhaân khaùch quan coù lieân quan ñeán moâi tröôøng hoaït ñoäng kinh doanh 2.4.1.1 Moâi tröôøng kinh teá khoâng oån ñònh ¾ Söï bieán ñoäng giaù caû haøng hoùa treân thò tröôøng theá giôùi Neàn kinh teá Vieät Nam trong xu theá hoäi nhaäp taát yeáu phaûi chòu taùc ñoäng maïnh meõ bôûi nhöõng bieán ñoäng cuûa nhöõng maët haøng nhaïy caûm treân thò tröôøng theá giôùi. Thöïc vaäy, trong naêm 2005 giaù daàu thoâ treân theá giôùi taêng cao buoäc Nhaø nöôùc phaûi ñieàu chænh giaù xaêng daàu trong nöôùc, taùc ñoäng maïnh ñeán chi phí ñaàu vaøo cuûa haøng loaït caùc lónh vöïc noâng nghieäp, coâng nghieäp vaø dòch vuï. Toång coâng ty ñieän löïc Vieät Nam cho bieát ñôït taêng giaù xaêng daàu laàn naøy laøm chi phí saûn xuaát ñieän trong 6 thaùng cuoái naêm 2005 taêng theâm 209,5 tyû ñoàng. Toång coâng ty than Vieät Nam döï kieán chi phí taêng 103 tyû ñoàng, ngaønh xi maêng döï kieán chi phí taêng 10%, vieäc taêng giaù xaêng daàu naøy cuõng aûnh höôûng ñeán ngaønh giao thoâng vaän taûi döï kieán taêng 2,82-5,72% giaù thaønh (nguoàn: Thôøi baùo Kinh teá Saøi Goøn ngaøy 07/07/2005). Ñieàu naøy laøm aûnh höôûng ñeán lôïi nhuaän cuûa caùc doanh nghieäp. Beân caïnh ñoù, moät maët haøng khaùc treân theá giôùi cuõng taêng giaù trong nhöõng naêm vöøa qua laø maët haøng saét theùp, taùc ñoäng ñeán caùc ngaønh coâng nghieäp trong nöôùc nhö xaây döïng, cô khí, cheá taïo ñoùng taøu… laøm taêng chi phí voán ñaàu tö cuûa taát caû caùc döï aùn, aûnh höôûng nhieàu nhaát ñoái vôùi caùc nhaø thaàu khi kyù hôïp ñoàng thi coâng khoâng löôøng tröôùc ñöôïc giaù vaät tö coù bieán ñoäng, haøng loaït caùc coâng ty xaây - 44 - döïng bò loã vì ñaõ kyù hôïp ñoàng thi coâng tröôùc ñoù, aûnh höôûng nghieâm troïng ñeán vieäc traû nôï vay ngaân haøng. Khoâng chæ nhaäp khaåu, caùc maët haøng xuaát khaåu cuõng bò toån thöông khoâng keùm. Ngaønh deät may trong moät soá naêm gaàn ñaây ñaõ gaëp khoâng ít khoù khaên vì bò khoáng cheá haïn ngaïch laøm aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp noùi rieâng vaø cuûa caùc ngaân haøng cho vay noùi chung. ¾ Söï thay ñoåi thöôøng xuyeân trong cô cheá, chính saùch quaûn lyù cuûa Nhaø nöôùc Nhöõng thay ñoåi veà chính saùch cuûa Nhaø nöôùc trong töøng thôøi kyø laø yeáu toá taùc ñoäng raát maïnh ñeán saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp. Chaúng haïn nhö trong lónh vöïc quaûn lyù hoaït ñoäng saûn xuaát, kinh doanh vaø söû duïng xe gaén maùy. Töø naêm 1995 ñeán naêm 2002 ñaõ coù 4 cô quan chuû quaûn caáp boä tröïc tieáp quaûn lyù lónh vöïc naøy. Vôùi moãi boä chuû quaûn, Chính phuû ñaõ ban haønh nhöõng chính saùch khaùc nhau thaäm chí maâu thuaãn vôùi nhau laøm cho nhieàu doanh nghieäp gaëp raát nhieàu khoù khaên. Vôùi chính saùch khuyeán khích naâng cao tyû leä noäi ñòa hoùa ñoái vôùi saûn phaåm xe gaén maùy, Chính phuû ñaõ coù nhöõng khuyeán khích nhö giaûm thueá nhaäp khaåu ñoái vôùi löôïng linh kieän nhaäp khaåu. Tuy nhieân khi Boä Taøi chính tieáp quaûn thì chính saùch cuûa Chính phuû ñaõ coù nhöõng thay ñoåi theo höôùng chaët cheõ hôn, khieán cho nhieàu doanh nghieäp rôi vaøo tình traïng thua loã. Ñieàu naøy cho thaáy söï khoâng oån ñònh trong chính saùch ñaõ khieán caùc doanh nghieäp khoù coù theå chuû ñoäng trong chieán löôïc kinh doanh cuûa mình, laøm cho quaù trình kinh doanh cuûa doanh nghieäp coù theå gaëp nhieàu khoù khaên, töø ñoù aûnh höôûng ñeán khaû naêng hoaøn traû nôï cho ngaân haøng. 2.4.1.2 Moâi tröôøng phaùp lyù chöa thuaän lôïi ¾ Caùc NHTM chöa thöïc hieän ñöôïc chöùc naêng cöôõng cheá thu hoài nôï - 45 - Trong tröôøng hôïp khaùch haøng khoâng traû ñöôïc nôï ñeán haïn, neáu caùc beân khoâng coù thoûa thuaän khaùc thì theo Khoaûn 2 Ñieàu 54 Luaät caùc TCTD coù quy ñònh “TCTD coù quyeàn baùn taøi saûn caàm coá ñeå thu hoài voán trong moät thôøi haïn nhaát ñònh theo quy ñònh cuûa phaùp luaät”. Nhöng trong thöïc teá hieäu löïc phaùp lyù veà xöû lyù taøi saûn baûo ñaûm chöa taïo quyeàn töï chuû cho caùc NHTM vaø phuï thuoäc raát nhieàu vaøo thieän chí vaø traùch nhieäm phoái hôïp cuûa caùc cô quan chöùc naêng. Maëc duø Thoâng tö lieân tòch soá 03/2001/TTLT-NHNN-BTP-BCA-BTC- TCÑC cho pheùp caùc NHTM ñöôïc chuû ñoäng trong vieäc löïa choïn caùc phöông thöùc baùn taøi saûn nhöng nhöõng quy ñònh veà trình töï, thuû tuïc baùn taøi saûn thì laïi chuû yeáu phuï thuoäc vaøo caùc cô quan höõu quan vaø chính quyeàn ñòa phöông caùc caáp. Chaúng haïn nhö ñoái vôùi taøi saûn laø quyeàn söû duïng ñaát thì phaûi gôûi hoà sô ñeà nghò ñaáu giaù qua caùc cô quan coù thaåm quyeàn ñeå cho pheùp ñaáu giaù môùi ñöôïc thöïc hieän (ñoái vôùi hoä gia ñình, caù nhaân phaûi thoâng qua UBND caáp huyeän; ñoái vôùi caùc toå chöùc phaûi thoâng qua UBND caáp tænh). Hay trong quaù trình xöû lyù taøi saûn, ngaân haøng chuû yeáu döïa vaøo baûn aùn Toaø aùn chuyeån cô quan thi haønh aùn, nhöng do khoái löôïng vuï vieäc phaûi xöû lyù thi haønh aùn phaùt sinh raát lôùn trong khi löïc löôïng chaáp haønh vieân coøn haïn cheá. Nhieàu tröôøng hôïp ñeà nghò thi haønh aùn coù lieân quan ñeán ngaân haøng phaûi maát raát nhieàu thôøi gian môùi coù ñieàu kieän toå chöùc thi haønh aùn. Ñeán khi toå chöùc thi haønh aùn thì giaù trò vaø hieän traïng taøi saûn ñaõ coù söï bieán ñoäng vaø thay ñoåi lôùn, nhieàu tröôøng hôïp khoâng xöû lyù ñöôïc do khoâng coù ñoái töôïng mua hoaëc ñeán luùc coù ngöôøi mua, thì giaù caû laïi khoâng thoûa thuaän ñöôïc, hoaëc taøi saûn ñaõ bò xuoáng caáp, hö hoûng… Ñaây chính laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân cuûa söï toàn ñoäng voán trong caùc taøi saûn xieát nôï laâu nay do ngaân haøng khoâng theå chuû ñoäng phaùt maõi caùc taøi saûn theá chaáp laø baát ñoäng saûn. ¾ Caùc quy ñònh trong hoaït ñoäng ngaân haøng thieáu chaët cheõ - 46 - Cô cheá quaûn lyù cuûa Nhaø nöôùc ñang trong quaù trình hoaøn thieän, moät soá quy ñònh cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc môû ra quaù roäng nhö cho pheùp moät doanh nghieäp ñöôïc môû taøi khoaûn tieàn göûi cuõng nhö vay voán taïi nhieàu TCTD ñeå taïo ñieàu kieän cho khaùch haøng môû roäng kinh doanh nhöng ngöôïc laïi Ngaân haøng seõ khoù kieåm soaùt daãn tôùi ruûi ro. Treân thöïc teá, vieäc phoái hôïp giöõa caùc Ngaân haøng khi thöïc hieän cho vay cuøng moät doanh nghieäp gaëp raát nhieàu khoù khaên trong quaù trình xem xeùt cho vay, kieåm tra söû duïng voán vay cuõng nhö naém baét thoâng tin veà tình hình saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp do caùc ngaân haøng thöôøng giöõ bí maät khoâng cung caáp thoâng tin cho nhau. Thöïc teá taïi BIDV-HCMC trong thôøi gian qua khi thöïc hieän bieän phaùp haïn cheá cung caáp tín duïng ñaõ xaûy ra tình traïng caùc doanh nghieäp khoâng chuyeån doanh thu veà, gaây khoù khaên trong vieäc thu hoài nôï cho ngaân haøng. 2.4.1.3 Heä thoáng thoâng tin tín duïng cuûa NHNN chöa phaùt trieån Hieän nay ôû Vieät Nam chöa coù moät cô cheá coâng boá thoâng tin ñaày ñuû veà doanh nghieäp vaø ngaân haøng. Trung taâm thoâng tin tín duïng cuûa NHNN (CIC) ñaõ hoaït ñoäng hôn 10 naêm vaø giuùp cho caùc TCTD haïn cheá ñöôïc ruûi ro trong hoaït ñoäng tín duïng, tuy nhieân hieäu quaû cuûa thoâng tin coøn raát haïn cheá veà chaát löôïng cuõng nhö soá löôïng, chaúng haïn nhöõng thoâng tin nhaän ñöôïc töø NHNN quaù sô saøi, chæ cho bieát hieän khaùch haøng ñang coù dö nôï taïi caùc TCTD, tình traïng nôï trong haïn hoaëc quaù haïn, ngoaøi ra khoâng bieát theâm thoâng tin gì khaùc, phaïm vi cung caáp thoâng tin veà khaùch haøng chæ trong cuøng ñòa baøn, khaùc ñòa baøn khoâng cung caáp ñöôïc. Treân thöïc teá NHNN ñaõ ban haønh Quyeát ñònh soá 1117/2004/QÑ-NHNN ngaøy 08/09/2004 veà vieäc quy cheá hoaït ñoäng thoâng tin tín duïng vôùi muïc ñích cung caáp thoâng tin lieân quan ñeán khaùch haøng. Tuy nhieân do moät soá NHTM chöa nhaän thöùc ñuùng taàm quan troïng cuûa thoâng tin tín duïng, coøn coi nheï trong ñieàu haønh ñoái vôùi coâng taùc naøy neân chöa baùo caùo ñaày ñuû caùc khaùch haøng cho Trung taâm (Theo baùo caùo cuûa Trung taâm thoâng tin tín duïng NHNN taïi hoäi nghò giao ban thaùng - 47 - 7/2005, toång dö nôï CIC thu nhaän ñeán ngaøy 30/06/2005 chæ chieám 73% toång dö nôï caùc TCTD). Nguyeân nhaân do NHNN chöa coù quy ñònh cheá taøi khi caùc NHTM cung caáp thoâng tin khoâng ñaày ñuû, kòp thôøi, chính xaùc neân thoâng tin khoâng baûo ñaûm cho caùc NHTM khaùc ñaùnh giaù vaø xaùc ñònh ruûi ro tieàm aån trong cho vay ñoái vôùi khaùch haøng. Nhö vaäy, vaán ñeà thoâng tin khoâng ñaày ñuû vaø chính xaùc veà khaùch haøng ñang laø khoù khaên noåi coäm cuûa caùc caùn boä tín duïng trong quaù trình taùc nghieäp vaø cuõng laø nguy cô tieàm aån raát cao, laø nguyeân nhaân tröïc tieáp gaây neân ruûi ro tín duïng taïi caùc NHTM noùi chung vaø BIDV-HCMC noùi rieâng. 2.4.2 Nguyeân nhaân thuoäc veà khaùch haøng vay 2.4.2.1 Doanh nghieäp kinh doanh thua loã do naêng löïc quaûn trò ñieàu haønh yeáu keùm Ñoái vôùi caùc doanh nghieäp Vieät Nam, vieäc ñaàu tö ñoåi môùi coâng ngheä ñeå thích öùng vôùi söï caïnh tranh trong ñieàu kieän hoäi nhaäp laø moät yeâu caàu caáp thieát hieän nay. Do phaàn lôùn caùc doanh nghieäp bò haïn cheá veà quy moâ voán töï coù, trong ñieàu kieän thò tröôøng voán Vieät Nam chöa phaùt trieån thì döôøng nhö ngaân haøng laø nôi duy nhaát ñeå caùc doanh nghieäp tìm kieám caùc nguoàn voán ñaàu tö. Neáu caùc Doanh nghieäp vay nôï ñeå ñaàu tö moät caùch ñuùng höôùng, coù nghieân cöùu thò tröôøng thì taát nhieân seõ coù khaû naêng traû nôï ngaân haøng. Tuy nhieân, do boá trí cô caáu voán khoâng hôïp lyù, voán vay daøi haïn lôùn, ra quyeát ñònh ñaàu tö khoâng ñuùng höôùng, ñaàu tö theo phong traøo neân deã bò ñoäng tröôùc nhöõng thay ñoåi cuûa thò tröôøng … daãn ñeán saûn phaåm saûn xuaát ra khoâng tieâu thuï ñöôïc, aûnh höôûng ñeán khaû naêng traû nôï vay ngaân haøng. Nhieàu doanh nghieäp treân thöïc teá ñaõ ñaàu tö nhöõng coâng ngheä laïc haäu, thieát bò maùy moùc cuõ kyõ khoâng phuø hôïp, khieán voán vay söû duïng khoâng hieäu quaû, khaû naêng traû nôï thaáp, thaäm chí khoâng coù khaû naêng traû nôï nhö caùc doanh nghieäp cuûa - 48 - Toång Coâng ty Cheø, Toång Coâng ty Mía ñöôøng, Toång Coâng ty Xi maêng – ñang laø nhöõng vaán ñeà böùc xuùc ñoái vôùi caùc ngaân haøng khi tieán haønh cho vay. 2.4.2.2 Taøi chính cuûa doanh nghieäp khoâng minh baïch, gaây khoù khaên trong vieäc thaåm ñònh, ñaùnh giaù doanh nghieäp Moät trong nhöõng noäi dung khi xem xeùt quyeát ñònh cho vay laø caùn boä tín duïng phaûi phaân tích, ñaùnh giaù tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp, töø ñoù môùi ñaùnh giaù ñöôïc khaû naêng traû nôï cuûa khaùch haøng. Thöïc tieãn cho thaáy nhieàu soá lieäu baùo caùo cuûa doanh nghieäp chöa ñaûm baûo tính chính xaùc cao, beân caïnh ñoù moät soá doanh nghieäp laïi chöa thöïc hieän cheá ñoä kieåm toaùn neân soá lieäu khoâng phaûn aùnh ñuùng thöïc traïng saûn xuaát kinh doanh vaø tình hình taøi chính cuûa ñôn vò, thaäm chí coù nhöõng khaùch haøng ñaõ bieát caùch “laøm ñeïp” soá lieäu keá toaùn ñeå vay voán ngaân haøng, laøm aûnh höôûng ñeán vieäc thaåm ñònh xeùt duyeät cho vay cuûa ngaân haøng, töø ñoù daãn ñeán ruûi ro cho ngaân haøng. 2.4.2.3 Khaùch haøng söû duïng voán sai muïc ñích Nhieàu doanh nghieäp vì thieáu voán neân tìm moïi caùch ñeå vay ñöôïc tieàn ngaân haøng. Khi ñeán ngaân haøng xin vay, ñeå ñöôïc ngaân haøng chaáp thuaän duyeät ñôn xin vay, doanh nghieäp ñeà ra phöông aùn söû duïng tieàn vay thaät hôïp lyù, nhöng khi ñöôïc ngaân haøng cho vay, doanh nghieäp laïi söû duïng tieàn vay vaøo muïc ñích khaùc, daãn ñeán khoâng hoaøn traû ñöôïc nôï ñuùng haïn cho ngaân haøng. Thaäm chí doanh nghieäp duøng voán vay ngaén haïn ñaàu tö vaøo taøi saûn coá ñònh hoaëc kinh doanh baát ñoäng saûn, maø trong lónh vöïc kinh doanh baát ñoäng saûn giaù leân xuoáng baát thöôøng neân nhieàu khi doanh nghieäp khoâng theå hoaøn traû nôï ngaân haøng. Ñoàng thôøi, ñeå coù ñöôïc voán vay cuûa ngaân haøng, nhieàu doanh nghieäp coøn tìm moïi thuû ñoaïn tinh vi, löøa ñaûo, ruùt voán ngaân haøng phuïc vuï cho muïc ñích caù nhaân. Hoï saün saøng mua chuoäc caùn boä tín duïng, coøn vieäc coù söû duïng voán vay ñuùng vôùi muïc ñích ban ñaàu khi xin vay hay khoâng doanh nghieäp khoâng caàn ñeå yù ñeán. - 49 - 2.4.3 Nguyeân nhaân thuoäc veà naêng löïc quaûn trò cuûa ngaân haøng 2.4.3.1 Chính saùch khaùch haøng chöa hôïp lyù, ngaân haøng quaù taäp trung cho vay caùc doanh nghieäp Nhaø nöôùc Ruùt kinh nghieäm töø tình hình ruûi ro tín duïng cuûa Ngaân haøng Coâng thöông Chi nhaùnh TP HCM (nay laø Sôû giao dòch 2 Ngaân haøng Coâng thöông Vieät Nam) maø cuï theå nhaát laø vuï aùn Epco-Minh Phuïng, caùc NHTM noùi chung vaø BIDV- HCMC noùi rieâng tröôùc ñaây raát ngaïi cho vay caùc doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh vì khaû naêng kieåm soaùt cuõng nhö baùo caùo taøi chính cuûa loaïi hình doanh nghieäp naøy khoâng minh baïch, thöôøng che daáu hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa mình, ngöôïc laïi caùc doanh nghieäp Nhaø nöôùc laïi coù cô quan chuû quaûn quaûn lyù, vuï vieäc lieân quan ñeán löøa ñaûo ít xaûy ra do taïi doanh nghieäp coù söï giaùm saùt cuûa caùc Ñoaøn theå (toå chöùc coâng ñoaøn, toå chöùc Ñaûng …) vì vaäy ngaân haøng caûm thaáy yeân taâm hôn. Do ñoù, trong thôøi gian qua phaàn lôùn dö nôï cuûa BIDV-HCMC vaãn coøn taäp trung nhieàu ôû caùc doanh nghieäp Nhaø nöôùc (chieám treân 70% toång dö nôï). Tuy nhieân, caùc doanh nghieäp naøy thöôøng coù taâm lyù yû laïi, naëng bao caáp vaø troâng chôø vaøo Nhaø nöôùc, tham nhuõng, laøm aên keùm hieäu quaû, chuû yeáu ñöôïc vay tín chaáp, khoâng coù taøi saûn ñaûm baûo neân hieän nay soá nôï toàn ñoïng cuûa thaønh phaàn kinh teá naøy chieám haàu heát trong toång soá nôï khoù ñoøi cuûa BIDV-HCMC. 2.4.3.2 Quy ñònh cho vay chöa chaët cheõ, thieáu kieåm tra trong vaø sau cho vay Trong thôøi gian qua, caùc NHTM thöôøng coù thoùi quen taäp trung nhieàu coâng söùc cho vieäc thaåm ñònh tröôùc khi cho vay maø lôi loûng quaù trình kieåm tra, kieåm soaùt ñoàng voán sau khi cho vay. Taïi BIDV-HCMC, maëc duø caùc CBTD coù kieåm tra söû duïng voán vay nhöng chæ mang tính hình thöùc do quy ñònh höôùng daãn khoâng roõ raøng neân caùc CBTD thöôøng coù nhöõng nhaän xeùt chung chung trong Bieân baûn kieåm tra söû duïng voán vay maø khoâng phaûn aùnh tình traïng kinh doanh thöïc teá cuûa khaùch - 50 - haøng, cuï theå CBTD chæ nhaän xeùt “tình hình kinh doanh bình thöôøng” maø khoâng coù soá lieäu chöùng minh soá thöïc hieän so saùnh vôùi soá keá hoaïch. Beân caïnh ñoù, Chi nhaùnh cuõng chöa coù quy ñònh cuï theå veà vieäc haïn cheá giaûi ngaân baèng tieàn maët ñeå traùnh tình traïng khaùch haøng söû duïng voán vay khoâng ñuùng muïc ñích. Trong thöïc teá ñaõ xaûy ra tröôøng hôïp doanh nghieäp coù muïc ñích vay voán laø chi tieàn löông hay traû tieàn vaät tö ñeå thi coâng caùc coâng trình, nhöng khi doanh nghieäp nhaän tieàn vay veà, nôï ngaân haøng khaùc ñeán haïn buoäc doanh nghieäp phaûi söû duïng tieàn vay cuûa ngaân haøng ñeå traû nôï ñeán haïn cho ngaân haøng khaùc, sau ñoù duøng tieàn vay cuûa ngaân haøng môùi ñeå chi cho nhu caàu ban ñaàu. Vieäc ñaûo nôï naøy thöôøng xaûy ra ñoái vôùi ñôn vò xaây laép do nhöõng doanh nghieäp naøy thöôøng xuyeân bò chieám duïng voán töø caùc chuû ñaàu tö vaø ñeå hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh bình thöôøng buoäc caùc doanh nghieäp phaûi thöïc hieän bieän phaùp treân ñeå duy trì hoaït ñoäng kinh doanh cuûa mình. Ñoái vôùi tröôøng hôïp naøy, neáu phaùt hieän ñôn vò söû duïng voán khoâng ñuùng muïc ñích, theo quy ñònh phaûi thu hoài nôï tröôùc haïn, nhöng doanh nghieäp khoâng coù nguoàn ñeå thanh toaùn neân thöôøng CBTD ñaønh phaûi boû qua vieäc naøy. 2.4.3.3 Coâng taùc kieåm tra noäi boä chöa ñöôïc chuù troïng Kieåm tra noäi boä coù ñieåm maïnh hôn thanh tra NHNN ôû tính thôøi gian vì noù nhanh choùng, kòp thôøi ngay khi vöøa phaùt sinh vaán ñeà vaø tính saâu saùt cuûa ngöôøi kieåm tra vieân do vieäc kieåm tra ñöôïc thöïc hieän thöôøng xuyeân cuøng vôùi coâng vieäc kinh doanh. Nhöng trong thôøi gian qua, coâng taùc kieåm tra noäi boä taïi Chi nhaùnh coøn sô xaøi, vì soá löôïng khoaûn vay phaùt sinh quaù nhieàu trong khi löïc löôïng caùn boä kieåm tra vieân coøn haïn cheá neân hoï chæ kieåm tra nhöõng moùn vay lôùn maø thöôøng boû qua nhöõng moùn vay nhoû. Beân caïnh ñoù, moät soá kieåm tra vieân taïi Chi nhaùnh coøn yeáu veà kyõ naêng, kyõ thuaät nghieäp vuï, thieáu kinh nghieäm neân chæ phaùt hieän ñöôïc moät soá sai phaïm ñôn giaûn, kieåm tra chuû yeáu xoay quanh vieäc xem xeùt tính hôïp - 51 - leä, hôïp phaùp cuûa hoà sô phaùp lyù, hoà sô kinh teá, hoà sô cho vay. Do ñoù, thôøi gian qua BIDV-HCMC chöa phaùt hieän ñöôïc heát caùc sai phaïm sau cho vay ñeå coù bieän phaùp chaán chænh vaø xöû lyù kòp thôøi. 2.4.3.4 Heä thoáng thoâng tin noäi boä cuûa ngaân haøng coøn yeáu keùm Hieän taïi, caùc döõ lieäu löu tröõ taïi Chi nhaùnh khaù rôøi raïc, cuïc boä. Thoâng tin loaïi naøo chæ boä phaän phuï traùch loaïi ñoù bieát, chöù khoâng ñöôïc chia xeû cho caùc boä phaän khaùc. Khi caàn truy xuaát thoâng tin, ngaân haøng khoâng coù khaû naêng toång hôïp ñaày ñuû caùc thoâng tin veà khaùch haøng. Vì vaäy, caùn boä tín duïng khi tìm hieåu veà khaùch haøng khoâng theå coù moät hình aûnh ñaày ñuû, taát caû caùc maët veà khaùch haøng cuûa mình, ñieàu maø raát caàn thieát khi phaân tích tín duïng. Ngoaøi ra, Chi nhaùnh cuõng chöa coù boä phaän nghieân cöùu, thu thaäp thoâng tin töø nhieàu nguoàn khaùc nhau cuûa caùc doanh nghieäp hoaït ñoäng trong caùc ngaønh ngheà khaùc nhau treân ñòa baøn ñeå toång hôïp thaønh caùc luoàng thoâng tin mang tính döï baùo ñoái vôùi töøng ngaønh ngheà cuï theå giuùp cho ngaân haøng coù theå nhaän bieát ñöôïc caùc ruûi ro ñoái vôùi töøng ngaønh ngheà maø mình ñang cho vay. Do ñoù, ñaây cuõng laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân daãn ñeán ruûi ro cho ngaân haøng trong thôøi gian qua. 2.4.3.5 Trình ñoä chuyeân moân nghieäp vuï caùn boä tín duïng coøn haïn cheá Caùc caùn boä tín duïng taïi Chi nhaùnh chuû yeáu ñöôïc ñaøo taïo töø chuyeân ngaønh Taøi chính – Ngaân haøng, quaûn trò kinh doanh … neân kieán thöùc veà kyõ thuaät caùc chuyeân ngaønh saûn xuaát, thò tröôøng caùc ngaønh haøng, thuû thuaät caïnh tranh trong xaõ hoäi … coøn heát söùc haïn heïp, khoâng ñuû kinh nghieäm thöïc tieãn ñeå thaåm ñònh nhieàu ngaønh ngheà khaùc nhau cuûa doanh nghieäp, deã daãn ñeán ruûi ro trong quyeát ñònh cho vay voán. Beân caïnh ñoùù, ñoäi nguõ nhaân vieân tín duïng taïi Chi nhaùnh haàu heát coøn treû, chöa coù nhieàu kinh nghieäm, chöa naém baét ñöôïc heát caùc quy trình, quy ñònh cuûa - 52 - phaùp luaät vaø cuûa ngaân haøng veà vieäc cho vay neân deã daãn tôùi thaåm ñònh hoà sô khoaûn vay khoâng chaët cheõ. Quan troïng hôn, moät soá caùn boä tín duïng chöa thöïc söï taâm huyeát, coù traùch nhieäm vôùi coâng vieäc ñöôïc giao, chöa naém vöõng caùc quy ñònh hieän haønh trong hoaït ñoäng tín duïng, daãn ñeán vieäc thaåm ñònh khaùch haøng, khoaûn vay chöa ñaït yeâu caàu. Treân ñaây laø nhöõng nguyeân nhaân chính daãn ñeán ruûi ro tín duïng taïi BIDV- HCMC trong thôøi gian qua. Xaùc ñònh ñuùng nguyeân nhaân laøm cô sôû ñeå ñeà ra caùc giaûi phaùp thích hôïp nhaèm phoøng ngöøa vaø haïn cheá ruûi ro trong hoaït ñoäng tín duïng. 2.5 Coâng taùc quaûn trò ruûi ro tín duïng taïi Chi nhaùnh Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån TP Hoà Chí Minh Khi ñeà caäp ñeán vaán ñeà ruûi ro tín duïng, oâng Nguyeãn Hoøa Bình, Chuû tòch Hoäi ñoàng Quaûn trò Ngaân haøng Ngoaïi thöông Vieät Nam, ñaõ phaùt bieåu: “Muoán coù lôïi nhuaän phaûi chaáp nhaän ruûi ro, khoâng chaáp nhaän ruûi ro seõ khoâng bao giôø thu ñöôïc lôïi nhuaän. Ñoù laø söï thaät duø muoán hay khoâng” (Nguoàn: Thôøi baùo kinh teá Vieät Nam ngaøy 25/08/2005). Nhöng ñeå coù lôïi nhuaän maø vaãn kieåm soaùt ñöôïc ruûi ro thì ñieàu duy nhaát coù theå laøm ñöôïc laø coâng taùc quaûn trò ruûi ro phaûi toát. Khi xaây döïng chính saùch quaûn trò ruûi ro trong hoaït ñoäng tín duïng, BIDV- HCMC cuõng ñaõ chaáp nhaän möùc ñoä ruûi ro coù theå xaûy ra trong quaù trình hoaït ñoäng cho vay cuûa mình. Tuy nhieân, ñieàu maø Ban laõnh ñaïo ngaân haøng mong muoán vaø ñeà ra muïc ñích laø laøm sao haïn cheá ñöôïc toái ña ruûi ro xaûy ra vaø coù chính saùch hôïp lyù ñeå khaéc phuïc ruûi ro tieàm aån ñoù. Chính saùch quaûn trò ruûi ro ñoù ñöôïc BIDV- HCMC thöïc hieän nhö sau: 2.5.1 Chính saùch tín duïng Hieän nay, troïng taâm chính saùch tín duïng cuûa BIDV-HCMC laø naâng cao chaát löôïng tín duïng, taêng cöôøng giaûi quyeát nôï toàn ñoïng vaø haïn cheá toái ña nôï quaù - 53 - haïn phaùt sinh môùi ñeå vieäc cho vay töøng böôùc ñöôïc chuaån hoùa theo thoâng leä quoác teá. Ñeå thöïc hieän chính saùch treân, trong thôøi gian qua Chi nhaùnh ñaõ taäp trung cuûng coá chaát löôïng tín duïng baèng caùc bieän phaùp nhö sau: - Giaûm daàn dö nôï cho vay ñoái vôùi caùc doanh nghieäp Nhaø nöôùc coù tình hình hoaït ñoäng kinh doanh keùm hieäu quaû, naêng löïc taøi chính yeáu maëc duø caùc doanh nghieäp naøy laø khaùch haøng laâu naêm cuûa Chi nhaùnh. Ñoàng thôøi, Chi nhaùnh cuõng haïn cheá ñaàu tö voán vaøo caùc döï aùn lôùn, keát hôïp cho vay trung daøi haïn keøm ngaén haïn ñeå phaùt trieån khaùch haøng môùi, taêng cöôøng kieåm soaùt vieäc cho vay ñaàu tö trung daøi haïn caùc döï aùn lôùn ñaõ ñöôïc duyeät. Beân caïnh ñoù, Chi nhaùnh töøng böôùc thay ñoåi töø phöông thöùc cho vay theo haïn möùc sang cho vay theo hôïp ñoàng thi coâng ñoái vôùi caùc doanh nghieäp xaây laép khi ñaõ xaùc ñònh ñöôïc nguoàn voán thanh toaùn vaø nguoàn voán naøy phaûi ñöôïc chuyeån veà taøi khoaûn cuûa khaùch haøng taïi Chi nhaùnh. Phöông thöùc cho vay môùi naøy giuùp cho Chi nhaùnh kieåm soaùt ñöôïc tieàn vay. - Quy ñònh hieän nay cuûa ngaân haøng laø cho vay phaûi coù taøi saûn ñaûm baûo, ñoàng thôøi taêng cöôøng boå sung taøi saûn ñaûm baûo ñoái vôùi dö nôï vay cuûa caùc doanh nghieäp Nhaø nöôùc. Nhö chuùng ta ñaõ bieát, caùc DNNN trong thôøi gian qua khoâng chæ rieâng BIDV-HCMC maø taát caû caùc ngaân haøng thöông maïi quoác doanh ñeàu ñöôïc aùp duïng chính saùch öu ñaõi, caùc moùn vay ñeàu khoâng coù taøi saûn ñaûm baûo, haàu heát laø tín chaáp 100%. Do vaäy, ngaân haøng coù theå gaùnh chòu ruûi ro cao. Ñeå ñaûm baûo an toaøn trong hoaït ñoäng tín duïng, Chi nhaùnh coá gaéng naâng cao tyû leä dö nôï coù taøi saûn ñaûm baûo ñoái vôùi nhoùm khaùch haøng naøy. Hieän nay, tyû leä dö nôï coù taøi saûn ñaûm baûo trong toång dö - 54 - nôï taïi Chi nhaùnh ñaõ taêng leân moät caùch ñaùng keå, theå hieän qua sô ñoà sau: 0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 2003 2004 2005 Dö nôï coù TSÑB Toång dö nôï Năm Tỷ đồng - Chuyeån dòch cô caáu khaùch haøng theo höôùng naâng cao tyû leä dö nôï cho vay ñoái vôùi thaønh phaàn kinh teá ngoaøi quoác doanh coù tình hình hoaït ñoäng kinh doanh hieäu quaû. Maëc duø Chi nhaùnh ñaõ ñaåy maïnh coâng taùc cho vay ñoái vôùi nhoùm khaùch haøng naøy, ñaëc bieät quan taâm ñeán coâng taùc tieáp thò khoái doanh nghieäp vöøa vaø nhoû, nhöng vieäc chuyeån dòch cô caáu khaùch haøng quoác doanh / ngoaøi quoác doanh vaãn chaäm do Chi nhaùnh coøn quaù thaän troïng trong cho vay ñoái vôùi nhoùm khaùch haøng naøy neân thuû tuïc cho vay cuûa Chi nhaùnh coøn quaù chaët so vôùi caùc ngaân haøng khaùc treân cuøng ñòa baøn. Nhìn chung, chính saùch tín duïng cuûa BIDV-HCMC phuø hôïp vôùi ñònh höôùng phaùt trieån chung cuûa Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån Vieät Nam vaø ñaùp öùng ñöôïc muïc tieâu taêng tröôûng gaén vôùi kieåm soaùt ruûi ro ñeå hoäi nhaäp quoác teá theo ñuùng loä trình. 2.5.2 Coâng taùc phaân loaïi ruûi ro vaø nhaän dieän ruûi ro. Coâng taùc phaân loaïi nhoùm nôï ñöôïc caùc Phoøng tín duïng