Luận văn Phát triển du lịch Lâm Đồng đến năm 2020

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH ------------------- NGUYEÃN THANH VÓNH PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH LAÂM ÑOÀNG ÑEÁN NAÊM 2020 Chuyeân ngaønh: Quaûn trò kinh doanh Maõ soá : 60.34.05 LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ NGÖÔØI HÖÔÙNG DAÃN KHOA HOÏC TS. HOÀ TIEÁN DUÕNG Thaønh Phoá Hoà Chí Minh – Naêm 2007 LÔØI CAM ÑOAN Toâi teân Nguyeãn Thanh Vónh, lôùp cao hoïc K14 Tröôøng Ñaïi hoïc Kinh teá TP. Hoà Chí Minh. Toâi xin cam ñoan luaän vaên naøy laø cuûa toâi, soá lieäu söû duïng coù nguoàn goác roõ raøng, caùc taøi lieäu söû duïng ñöôïc coâng boá coâng khai. Toâi xin chòu hoaøn toaøn traùch nhieäm veà baûn luaän vaên naøy. Taùc giaû luaän vaên Nguyeãn Thanh Vónh LÔØI CAÛM ÔN Toâi xin baøy toû loøng bieát ôn saâu saéc ñeán Tieán só Hoà Tieán Duõng, ngöôøi ñaõ taän tình höôùng daãn, ñöa ra nhöõng goùp yù quyù baùu ñeå toâi hoaøn chænh luaän vaên toát nghieäp. Toâi xin chaân thaønh caûm ôn Quyù Thaày, Coâ khoa Sau ñaïi hoïc tröôøng Ñaïi hoïc Kinh teá Thaønh Phoá Hoà Chí Minh trong quaõng thôøi gian hoïc taäp ñaõ taän tình truyeàn ñaït, giuùp toâi coù kieán thöùc vieát luaän vaên naøy. Toâi xin chaân thaønh caûm ôn Ban Giaùm ñoác Sôû Du lòch vaø Thöông maïi Laâm Ñoàng, baïn beø ñaõ cung caáp taøi lieäu vaø trao ñoåi, goùp yù nhieàu noäi dung boå ích ñeå toâi hoaøn chænh luaän vaên naøy. Do thôøi gian coù haïn, kieán thöùc coøn haïn cheá, luaän vaên khoâng traùnh khoûi nhöõng thieáu soùt, toâi raát mong nhaän ñöôïc nhöõng yù kieán goùp yù cuûa Quyù Thaày, Coâ, baïn beø vaø ñoàng nghieäp ñeå toâi coù theå hoaøn thieän hôn coâng trình nghieân cöùu cuûa mình, mang laïi hieäu quaû cao trong thöïc tieãn coâng vieäc. TP. HOÀ CHÍ MINH, 2007 Taùc giaû luaän vaên NGUYEÃN THANH VÓNH MUÏC LUÏC Trang Lôøi môû ñaàu .................................................................................................... 1 Chöông 1. LYÙ LUAÄN CHUNG VEÀ DU LÒCH 1.1. Giôùi thieäu veà du lòch .................................................................................. 4 1.1.1. Khaùi nieäm veà du lòch ................................................................................. 4 1.1.2. Ñaëc ñieåm vaø ñònh höôùng phaùt trieån saûn phaåm du lòch ............................ 5 1.1.3. Vò trí cuûa du lòch trong neàn kinh teá quoác daân ......................................... 7 1.2. Khaùi quaùt veà du lòch Vieät Nam ................................................................. 9 1.2.1. Sô löôïc quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa ngaønh du lòch Vieät Nam .................................................................................................... 9 1.2.2. Vai troø, vò trí cuûa du lòch Vieät Nam trong neàn kinh teá quoác daân ......... 10 1.2.2.1. Khaùch du lòch ................................................................................ 11 1.2.2.2. Thu nhaäp xaõ hoäi töø du lòch ............................................................ 12 1.2.2.3. Hieäu quaû kinh teá ........................................................................... 12 1.2.2.4. Du lòch phaùt trieån thuùc ñaåy caùc ngaønh kinh teá phaùt trieån ............. 13 1.2.3. Quan ñieåm cuûa du lòch Vieät Nam veà phaùt trieån du lòch trong thôøi kyø ñoåi môùi ............................................................................... 13 1.2.4. Nhöõng thuaän lôïi vaø khoù khaên trong hoaït ñoäng kinh doanh du lòch ôû Vieät Nam .................................................................................... 14 1.2.4.1.Nhöõng thuaän lôïi ............................................................................. 14 1.2.4.2.Nhöõng khoù khaên ............................................................................ 15 Chöông 2. THÖÏC TRAÏNG HOAÏT ÑOÄNG DU LÒCH TÆNH LAÂM ÑOÀNG GIAI ÑOAÏN 1996 – 2006 2.1.Tieàm naêng veà töï nhieân, vaên hoaù – xaõ hoäi phaùt trieån du lòch Laâm Ñoàng 19 2.1.1.Taøi nguyeân thieân nhieân .............................................................................. 19 2.1.2. Taøi nguyeân nhaân vaên ................................................................................ 19 2.1.3. Taøi nguyeân veà daân soá vaø vaên hoùa............................................................. 20 2.2. Vai troø, vò trí du lòch Laâm Ñoàng .................................................................. 23 2.3. Thöïc traïng keát caáu cô sôû haï taàng du lòch Laâm Ñoàng ............................... 24 2.3.1. Cô sôû löu truù .............................................................................................. 24 2.3.2. Khu vui chôi giaûi trí ................................................................................... 24 2.3.3. Heä thoáng caáp thoaùt nöôùc .......................................................................... 25 2.3.4. Heä thoáng caáp ñieän ..................................................................................... 25 2.3.5. Heä thoáng dòch vuï vieãn thoâng .................................................................... 25 Trang 2.3.6. Heä thoáng giao thoâng .................................................................................. 25 2.4. Hoaït ñoäng kinh doanh du lòch Laâm Ñoàng .................................................. 26 2.4.1. Khaùch du lòch ............................................................................................. 26 2.4.1.1. Khaùch du lòch quoác teá ................................................................... 26 2.4.1.2. Khaùch du lòch noäi ñòa .................................................................... 27 2.4.1.3. Thôøi gian löu truù ............................................................................ 27 2.4.1.4. Möùc chi tieâu trung bình cuûa khaùch ................................................ 28 2.4.2Khai thaùc taøi nguyeân du lòch vaø phaùt trieån loaïi hình saûn phaåm du lòch .. 29 2.4.2.1. Khai thaùc taøi nguyeân du lòch ......................................................... 29 2.4.2.2. Phaùt trieån loaïi hình vaø saûn phaåm du lòch ...................................... 30 2.4.3. Xuùc tieán quaûng baù du lòch ......................................................................... 30 2.4.4. Lao ñoäng vaø ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc du lòch ......................................... 31 2.4.4.1. Lao ñoäng ngaønh du lòch ................................................................. 31 2.4.4.2. Ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc ................................................................ 32 2.4.5. Ñaàu tö vaø phaùt trieån du lòch ..................................................................... 32 2.4.5.1. Ñaàu tö trong lónh vöïc haï taàng du lòch ............................................ 32 2.4.5.2. Ñaàu tö phaùt trieån cô sôû vaät chaát kyõ thuaät ...................................... 32 2.4.6. Toå chöùc khoâng gian laõnh thoå vaø kinh doanh du lòch ............................... 33 2.4.6.1. Toå chöùc khoâng gian laõnh thoå du lòch ............................................. 33 2.4.5.2. Toå chöùc kinh doanh du lòch ........................................................... 34 2.4.7. Quaûn lyù nhaø nöôùc veà du lòch ..................................................................... 35 2.5. Khaûo saùt ñaùnh giaù cuûa du khaùch veà du lòch Laâm Ñoàng ............................ 35 2.5.1. Khaûo saùt ñaùnh giaù cuûa du khaùch veà saûn phaåm du lòch tænh Laâm Ñoàng 35 2.5.1.1. Thieát keá baûng caâu hoûi ................................................................... 35 2.5.1.2. Phöông phaùp thu thaäp thoâng tin .................................................... 36 2.5.1.3. Phaân tích döõ lieäu sau khi thu thaäp ................................................. 37 2.5.1.4. Keát quaû thu thaäp ñöôïc töø nhöõng thoâng tin caù nhaân ....................... 38 2.5.1.5. Ñaùnh giaù cuûa du khaùch veà möùc ñoä quan troïng cuûa caùc yeáu toá saûn phaåm du lòch ........................................................................... 40 2.5.1.6. Ñaùnh giaù cuûa du khaùch veà möùc ñoä quan troïng cuûa saûn phaåm du lòch ...................................................................................... 41 2.5.1.7. Ñaùnh giaù cuûa du khaùch veà thöïc traïng cuûa caùc yeáu toá saûn phaåm du lòch Laâm Ñoàng.......................................................................... 42 2.5.1.8. Ñaùnh giaù cuûa du khaùch veà thöïc traïng cuûa caùc saûn phaåm du lòch Laâm Ñoàng ..................................................................................... 43 2.5.1.9. So saùnh cheânh leäc giöõa giaù trò trung bình möùc ñoä quan troïng vaø thöïc traïng caùc yeáu toá saûn phaåm du lòch ........................................ 44 Trang 2.5.1.10. So saùnh cheânh leäch giöõa giaù trò trung bình möùc ñoä troïng vaø thöïc traïng caùc saûn phaåm du lòch Laâm Ñoàng ......................................... 45 2.5.1.11. Ñaùnh giaù ñoä tin caäy caùc thang ño ................................................ 46 2.6. Ñaùnh giaù chung veà du lòch Laâm Ñoàng ........................................................ 47 2.6.1. Nhöõng thaønh töïu ñaït ñöôïc ........................................................................ 47 2.6.2. Nhöõng haïn cheá vaø nguyeân nhaân............................................................... 48 2.6.2.1. Haïn cheá ......................................................................................... 48 2.6.2.2. Nguyeân nhaân ................................................................................. 48 Chöông 3. CAÙC GIAÛI PHAÙP PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH LAÂM ÑOÀNG ÑEÁN NAÊM 2020 3.1. Ñònh höôùng phaùt trieån du lòch Laâm Ñoàng ñeán naêm 2020 ...................... 52 3.1.1. Quan ñieåm phaùt trieån .............................................................................. 52 3.1.2. Moät soá muïc tieâu cuï theå ........................................................................... 52 3.1.2.1. Löôïng khaùch du lòch ...................................................................... 52 3.1.2.2. Thu nhaäp töø du lòch ....................................................................... 53 3.1.2.3. Cô sôû vaät chaát kyõ thuaät du lòch...................................................... 53 3.1.2.4. Lao ñoäng vaø vieäc laøm ................................................................... 53 3.1.3. Caùc chæ tieâu phaùt trieån du lòch chuû yeáu ................................................. 54 3.1.3.1. Khaùch du lòch ................................................................................ 54 3.1.3.2. Thu nhaäp töø du lòch ....................................................................... 55 3.1.3.3. Toång saûn phaåm GDP du lòch vaø nhu caàu ñaàu tö ........................... 55 3.1.3.4. Nhu caàu veà khaùch saïn ................................................................... 56 3.1.3.5. Nhu caàu veà lao ñoäng du lòch ......................................................... 56 3.1.4. Phaùt trieån thò tröôøng vaø saûn phaåm du lòch ............................................ 56 3.1.4.1. Vò trí du lòch .................................................................................. 56 3.1.4.2. Khaû naêng caïnh tranh cuûa du lòch Laâm Ñoàng treân thò tröôøng ........ 57 3.1.4.3. Heä thoáng cô sôû haï taàng ................................................................. 57 3.1.4.4. Taøi nguyeân du lòch ........................................................................ 57 3.1.5. Phaùt trieån thò tröôøng khaùch du lòch cuûa Laâm Ñoàng ............................. 58 3.1.5.1. Thò tröôøng troïng ñieåm ................................................................... 58 3.1.5.2. Thò tröôøng tieàm naêng .................................................................... 59 3.1.6. Phaùt trieån loaïi hình vaø saûn phaåm du lòch ............................................... 59 3.1.6.1. Phaùt trieån loaïi hình vaø saûn phaåm du lòch theo laõnh thoå ................ 59 3.1.6.2. Phaùt trieån loaïi hình vaø saûn phaåm du lòch theo thò tröôøng .............. 60 3.1.6.3. Ña daïng hoaù vaø naâng cao chaát löôïng caùc saûn phaåm du lòch ......... 61 3.1.6.4. Chieán löôïc veà saûn phaåm vaø thò tröôøng .......................................... 61 Trang 3.2. Caùc giaûi phaùp phaùt trieån du lòch Laâm Ñoàng ñeán naêm 2020 .................. 63 3.2.1. Giaûi phaùp baûo veä taøi nguyeân moâi tröôøng du lòch ................................... 63 3.2.2. Giaûi phaùp ña daïng hoùa vaø naâng cao chaát löôïng saûn phaåm du lòch ....... 64 3.2.3. Giaûi phaùp veà coâng taùc xuùc tieán quaûng baù du lòch .................................. 65 3.2.4. Giaûi phaùp nguoàn nhaân löïc du lòch ........................................................... 66 3.2.5. Giaûi phaùp ñaàu tö vaø thu huùt voán ñaàu tö ................................................. 67 3.2.6. Giaûi phaùp toå chöùc quaûn lyù nhaø nöôùc veà du lòch ...................................... 70 3.3. Moät soá kieán nghò ....................................................................................... 72 3.3.1. Ñoái vôùi Chính phuû vaø cô quan Trung öông ............................................ 72 3.3.2. Ñoái vôùi chính quyeàn ñòa phöông .............................................................. 73 KEÁT LUAÄN ......................................................................................................... 74 1 Lời mở đầu Cuoäc caùch maïng khoa hoïc vaø coâng ngheä phaùt trieån nhö vuõ baõo vaøo nöûa cuoái theá kyû XX, söï buøng noå cuûa söï phaùt trieån kinh teá, xu höôùng quoác teá hoaù vaø hoäi nhaäp, ñaõ ñöa theá giôùi vaøo moät giai ñoaïn phaùt trieån môùi vôùi nhieàu cô hoäi vaø thaùch thöùc môùi. Ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån, caùc nöôùc ñang phaùt trieån trong ñoù coù Vieät Nam caàn phaûi löïa choïn cho mình con ñöôøng ñi thích hôïp, vöøa khai thaùc ñöôïc caùc cô hoäi ñoàng thôøi haïn cheá ñöôïc caùc nguy cô ñe doïa töø moâi tröôøng beân ngoaøi. Trong tieán trình ñoåi môùi ôû Vieät Nam, cuøng vôùi quaù trình chuyeån dòch cô caáu kinh teá, du lòch ñöôïc xaùc ñònh laø moät trong nhöõng ngaønh kinh teá muõi nhoïn, goùp phaàn quan troïng cho taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá, trong quaù trình coâng nghieäp hoaù vaø hieän ñaïi hoaù neàn kinh teá ñaát nöôùc. Trong xu theá toaøn caàu hoaù vaø hoäi nhaäp vaøo neàn kinh teá khu vöïc vaø theá giôùi, du lòch Vieät Nam coù moät vò trí ñaëc bieät quan troïng. Noù goùp phaàn vaøo vieäc thuùc ñaåy söï taêng tröôûng kinh teá, môû roäng moái giao löu hôïp taùc quoác teá, laøm taêng söï hieåu bieát, thaân thieän vaø quaûng baù neàn vaên hoaù giöõa caùc quoác gia. Naèm ôû phía nam Taây Nguyeân, Ñaø Laït – Laâm Ñoàng keà caän vôùi tam giaùc taêng tröôûng kinh teá Tp Hoà Chí Minh – Ñoàng Nai – Vuõng Taøu. Laø moät vuøng ñaát truø phuù, maøu môõ coù nhieàu lôïi theá cho phaùt trieån kinh teá, song cho ñeán nay Laâm Ñoàng vaãn laø moät trong caùc tænh ngheøo. Laâm Ñoàng ñang ñöùng tröôùc nguy cô tuït haäu veà kinh teá, khoaûng caùch cheânh leäch khaù xa so vôùi caùc trung taâm kinh teá cuûa caû nöôùc. Toång saûn phaåm taêng chaäm, tích luyõ töø noäi boä neàn kinh teá coøn thaáp, tyû leä thaát nghieäp cao, ñaàu tö cho phaùt trieån kinh teá coøn haïn cheá. Giöõa khaû naêng phaùt trieån vaø thöïc teá coøn moät khoaûng caùch khaù xa, treân cô sôû nghieân cöùu lôïi theá cuûa Ñaø Laït – Laâm Ñoàng, chuùng toâi cho raèng ñeå thoaùt ra khoûi nguy cô tuït haäu, Ñaø Laït – Laâm Ñoàng caàn phaûi ñi leân töø theá maïnh laø kinh teá du lòch; phaûi khai thaùc coù hieäu quaû tieàm naêng veà du lòch; giaûi phoùng söùc saûn xuaát, taïo neân ñoäng löïc maïnh meõ cho vieäc ñieàu chænh laïi cô caáu kinh teá, taïo ñieàu kieän töøng böôùc hieän ñaïi hoaù neàn kinh teá. 2 Trong chieán löôïc ñaåy nhanh quaù trình taêng tröôûng, vieäc nghieân cöùu ñeå tìm ra caùc giaûi phaùp phaùt trieån du lòch cho Laâm Ñoàng laø moät yeâu caàu böùc thieát, nhaèm huy ñoäng, khai thaùc moïi nguoàn löïc vaø phaùt huy tieàm naêng cuûa Laâm Ñoàng vaøo hoaït ñoäng du lòch coù hieäu quaû, goùp phaàn chuyeån dòch cô caáu kinh teá, sôùm ñöa du lòch Laâm Ñoàng, ñaëc bieät laø Ñaø Laït ñuùng vò trí töông xöùng vôùi tieàm naêng vaø taàm voùc cuûa moät Trung taâm du lòch lôùn cuûa Vieät Nam. Ñaõ coù moät soá ñeà taøi nghieân cöùu töø nhieàu goùc ñoä khaùc nhau nhaèm ñöa ra caùc giaûi phaùp ñeå phaùt trieån du lòch Laâm Ñoàng. Tuy nhieân cho ñeán nay vaãn chöa coù moät coâng trình nghieân cöùu chuyeân saâu naøo ñeà caäp ñeán vaán ñeà xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån du lòch cuûa tænh Laâm Ñoàng laøm cô sôû ñeå xaây döïng caùc keá hoaïch daøi haïn cuûa tænh. Theo quan ñieåm chuùng toâi, phaùt trieån du lòch ôû Laâm Ñoàng khoâng chæ laø nhieäm vuï cuûa ngaønh du lòch, cuûa caùc nhaø quaûn lyù maø phaûi laø nhieäm vuï chung cuûa caùc ngaønh vaø phaûi ñöôïc xaõ hoäi hoaù ôû möùc ñoä cao. Chính vì lyù do treân, qua tìm hieåu thöïc traïng du lòch tænh Laâm Ñoàng, chuùng toâi ñaõ choïn ñeà taøi: “ Phaùt trieån du lòch Laâm Ñoàng ñeán Naêm 2020” laøm luaän vaên cao hoïc khoa hoïc kinh teá cuûa mình. Luaän vaên naøy chuùng toâi muoán goùp theâm moät caùch nhìn, moät phöông phaùp tieáp caän veà vieäc xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån du lòch taïi moät ñòa phöông giaøu tieàm naêng veà du lòch, xaây döïng ñònh höôùng chieán löôïc vaø caùc giaûi phaùp phaùt trieån du lòch töø nay ñeán naêm 2020. Luaän vaên ñöôïc hoaøn thaønh treân cô sôû phöông phaùp luaän cuûa chuû nghóa duy vaät bieän chöùng vaø duy vaät lòch söû keát hôïp giöõa lyù thuyeát vaø thöïc tieãn; vaän duïng coù choïn loïc caùc lyù thuyeát veà taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá; thoâng qua vieäc phaân tích caùc soá lieäu kinh teá vaø nghieân cöùu tình hình kinh doanh du lòch cuûa Laâm Ñoàng trong giai ñoaïn 1997 - 2006. Luaän vaên söû duïng hai nguoàn döõ lieäu cô baûn laø thöù caáp vaø sô caáp. Nguoàn thöù caáp bao goàm: Keá hoaïch phaùt trieån ngaønh du lòch vaø thöông maïi Laâm Ñoàng 5 3 naêm (2006 – 2010), noäi dung thoâng baùo 43/KT-NS ngaøy 29/5/2006 cuûa Ban Kinh teá – Ngaân saùch HÑND cuûa tænh Laâm Ñoàng. Caùc soá lieäu ñöôïc thu thaäp töø caùc nguoàn nhö: Toång cuïc Du lòch, Toång cuïc Thoáng keâ, Vieân Nghieân cöùu phaùt trieån du lòch Vieät Nam, Cuïc Thoáng keâ Laâm Ñoàng, caùc baùo caùo, toång keát hoaït ñoäng du lòch haøng naêm cuûa sôû Du lòch vaø Thöông maïi Laâm Ñoàng, caùc taïp chí, ñaëc san du lòch…Nguoàn sô caáp goàm: ñieàu tra phoûng vaán baèng baûng caâu hoûi vaø yù kieán ñoùng goùp cuûa caùc chuyeân gia. Keát caáu luaän vaên goàm 3 phaàn chính: Chương I: Lý luận chung về ngành du lịch. Chương II: Tình hình hoaït động du lịch Lâm Đồng trong giai ñoaïn 1996 - 2006. Chương III: Caùc giaûi phaùp phaùt trieån du lòch Laâm Ñoàng ñeán naêm 2020 Maëc duø ñöôïc söï giuùp ñôõ taän tình cuûa giaùo vieân höôùng daãn, söï trao ñoåi chaân tình vaø cung caáp thoâng tin, döõ lieäu cuûa Sôû Du lòch vaø Thöông maïi Laâm Ñoàng, nhöng vì thôøi gian haïn heïp, khaû naêng nghieân cöùu cuûa baûn thaân coøn haïn cheá, trong luaän vaên chöa ñeà caäp heát ñöôïc caùc khía caïnh cuûa vaán ñeà trong xu theá phaùt trieån vaø hoäi nhaäp cuûa ngaønh du lòch caû nöôùc noùi chung vaø du lòch Laâm Ñoàng noùi rieâng vaø chaéc chaén seõ coøn nhieàu thieáu soùt. Kính mong Quí Thaày, Coâ vaø ñoàng nghieäp ñoùng goùp yù kieán cho luaän vaên ñöôïc hoaøn thieän hôn. 4 Chöông 1 LYÙ LUAÄN CHUNG VEÀ DU LÒCH 1.1. Giôùi thieäu veà du lòch 1.1.1. Khaùi nieäm du lòch Noùi tôùi du lòch ngöôøi ta thöôøng nghó tôùi vieäc vui chôi giaûi trí, tham quan thaéng caûnh, caùc kyø quan, caùc di tích vaên hoaù, di tích lòch söû…, khi ñieàu kieän kinh teá cho pheùp. Caùc hoïc giaû Trung Quoác treân cô sôû phaân tích baûn chaát vaø thuoäc tính cuûa vieäc du lòch ñaõ ñöa ra ñònh nghóa nhö sau: “ Du lòch laø moät hieän töôïng kinh teá xaõ hoäi naûy sinh trong ñieàu kieän kinh teá xaõ hoäi nhaát ñònh, laø söï toång hoøa taát caû caùc quan heä vaø hieän töôïng do vieäc löõ haønh ñeå thoûa maõn muïc ñích chuû yeáu laø nghæ ngôi, tieâu khieån, giaûi trí vaø vaên hoùa nhöng löu ñoäng chöù khoâng ñònh cö maø taïm thôøi cö truù cuûa moïi ngöôøi daãn tôùi”. Thöïc ra, khaùi nieäm veà du lòch coøn roäng hôn nhieàu, ngaøy nay du lòch noù khoâng coøn laø moät thuù tieâu khieån ñôn thuaàn nöõa maø ñaõ trôû thaønh moät hoaït ñoäng vaên hoaù xaõ hoäi vaø kinh teá phaùt trieån, laø ngaønh thu huùt ngoaïi teä maïnh khoâng qua xuaát khaåu. Khi thöïc hieän du lòch ngoaøi vieäc tham quan thaéng caûnh, caùc di tích lòch söû… noù khoâng chæ ñôn thuaàn mang yù nghóa giaûi trí thöôûng ngoaïn maø baûn thaân noù coøn mang noäi dung hoïc taäp, nghieân cöùu, trao ñoåi quan heä hôïp taùc…Nhö vaäy du lòch nhö moät hoaït ñoäng vaên hoaù cao caáp, coù moái quan heä nhieàu maët vôùi neàn kinh teá, vaên hoaù – xaõ hoäi nhaát ñònh vaø noù caøng phong phuù hôn trong quaù trình quoác teá hoaù du lòch vaø phaân coâng hôïp taùc lao ñoäng quoác teá maïnh meõ trong giai ñoaïn toaøn caàu hoaù nhö hieän nay. Du lòch hieän ñaïi ñaõ hình thaønh vaøo theá kyû 19 cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn vaên minh coâng nghieäp. Moät thôøi gian daøi, noù laø ñaëc quyeàn cuûa giôùi thöôïng löu, nhöng söï ra ñôøi cuûa moät soá luaät phaùp xaõ hoäi vaø söï gia taêng thu nhaäp ñaõ laøm naûy sinh moät hieän töôïng coù tính ñaïi chuùng; bước ngoặt naøy ñöôïc ghi nhận vaøo năm 1936, khi một Coâng öôùc quoác teá veà quyeàn nghæ pheùp coù löông ñöôïc kyù keát. 5 Ñoái vôùi Vieät Nam, khaùi nieäm du lòch ñöôïc neâu trong Phaùp leänh Du lòch Vieät Nam coâng boá ngaøy 20 thaùng 02 naêm 1999 nhö sau: “Du lòch laø hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi ngoaøi nôi löu truù thöôøng xuyeân cuûa mình nhaèm thoaû maõn nhu caàu tham quan, giaûi trí, nghæ döôõng trong moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh”. Thöïc teá, du lòch ngoaøi nhu caàu tham quan, giaûi trí, nghæ döôõng thì du khaùch ngaøy nay coøn coù nhu caàu raát lôùn veà tìm hieåu, khaùm phaù, hoïc hoûi, trao ñoåi khi ñeán nhöõng vuøng ñaát môùi. Do ñoù, khaùi nieäm du lòch cuõng coøn coù theå hieåu nhö sau: Du lòch laø hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi ngoaøi nôi löu truù thöôøng xuyeân cuûa mình nhaèm thoaû maõn nhu caàu tham quan, giaûi trí, nghæ döôõng, hoïc taäp vaø tìm hieåu nhöõng vuøng ñaát maø hoï ñaët chaân ñeán trong moät thôøi gian nhaát ñònh. Töø khaùi nieäm du lòch treân chuùng ta xaùc ñònh ñöôïc nhu caàu cuûa du khaùch ñeå töø ñoù chuùng ta coù nhöõng giaûi phaùp thích hôïp nhaèm taïo ra nhöõng thò tröôøng môùi, nhöõng vuøng ñaát môùi, nhöõng saûn phaåm môùi, nhöõng khaùm phaù môùi, taïo söï thu huùt maïnh meõ ñoái vôùi du khaùch. 1.1.2. Ñaëc ñieåm vaø ñònh höôùng phaùt trieån saûn phaåm du lòch Quan ñieåm kinh teá hieän ñaïi khoâng cho raèng saûn phaåm cuûa du lòch, dòch vuï laø phi vaät chaát maø bao goàm saûn phaåm phi hình theå vaø saûn phaåm hình theå, hoaêïc caû hai vì ñaây laø nhöõng saûn phaåm, nhöõng dòch vuï ( goïi taét laø saûn phaåm ) phuïc vuï cho nhu caàu cuûa con ngöôøi khoâng phaûi taïi nhaø, taïi nôi mình sinh soáng laâu daøi, maø taïi moät nôi khaùc, ñaát nöôùc khaùc, trong moät thôøi gian nhaát ñònh, cho neân saûn phaåm du lòch voâ cuøng phong phuù ña daïng, luoân luoân phaùt trieån ñoåi môùi theo nhòp ñoä phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi cuûa moãi ñòa phöông, moãi quoác gia vaø chòu söï aûnh höôûng cuûa quoác teá. Vieäc hieåu roõ khaùi nieäm saûn phaåm du lòch laø khôûi ñieåm cuûa vieäc nghieân cöùu vaán ñeà kinh teá du lòch. Noù bao goàm : xuaát phaùt töø ñích tôùi du lòch, saûn phaåm du lòch laø chæ toaøn boä dòch vuï cuûa ngöôøi kinh doanh du lòch döïa vaøo vaät thu huùt du lòch vaø khôûi söï du lòch, nhaèm cung caáp cho khaùch ñeå thoûa maõn nhu caàu hoïat ñoäng du lòch. Hieåu töø goùc ñoä ngöôøi du lòch 6 laø chæ quaù trình du lòch moät laàn do du khaùch boû thôøi gian, chi phí vaø söùc löïc nhaát ñònh ñeå ñoåi ñöôïc. Saûn phaåm du lòch laø moät khaùi nieäm toång theå, trong thöïc teá kinh doanh, moät saûn phaåm du lòch thöôøng laø do caùc doanh nghieäp vaø boä phaän du lòch tröïc thuoäc moät soá ngaønh ngheà ñoäc laäp vôùi nhau cung caáp, caùc doanh nghieäp vaø boä phaän naøy caên cöù vaøo tính chaát ngaønh ngheà cuûa mình töï toå chöùc dòch vuï ñaõ ñònh xoay quanh thò tröôøng muïc tieâu rieâng. Maët khaùc, nhu caàu cuûa khaùch laø toaøn cuïc, nôi du lòch chæ thoûa maõn moät soá nhu caàu cuûa hoï nhö: aên, ôû, ñi laïi, du ngoïan, vui chôi giaûi trí, mua saém…Noùi caùch khaùc, ñoái vôùi quaàn theå du khaùch, nôi ñích tôùi du lòch chæ coù keát hôïp moät caùch höõu cô caùc saûn phaåm du lòch ñôn leû môùi coù theå taïo ra saûn phaåm du lòch phuø hôïp vôùi nhu caàu du khaùch. Nghieân cöùu, xaùc ñònh roõ saûn phaåm du lòch cuûa moãi vuøng, laõnh thoå, ñeå öu tieân, kieân trì ñaàu tö cho nhöõng saûn phaåm aáy laø moät coâng vieäc heát söùc quan troïng vaø caáp baùch, coù yù nghóa quyeát ñònh cho söï thaønh coâng cuûa ngaønh kinh teá du lòch. Vaäy saûn phaåm du lòch ñöôïc hieåu : - Saûn phaåm du lòch laø loaïi haøng hoùa ñaëc bieät, saûn phaåm du lòch coù thuoäc tính chung cuûa haøng hoùa, töùc coù hai taàng thuoäc tính laø giaù trò vaø giaù trò söû dung. Saûn phaåm du lòch laø loïai saûn phaåm coù tính toång hôïp, ngoøai saûn phaåm vaät chaát höõu hình veà maët dòch vuï aên uoáng ra, tuyeät ñaïi boä phaän laø saûn phaåm voâ hình vaø thoûa maõn nhu caàu tinh thaàn cuûa du khaùch, do ñoù so vôùi haøng hoùa chung, giaù trò söû dung vaø giaù trò cuûa saûn phaåm du lòch coù moät soá ñaëc ñieåm rieâng. Nhö vaäy, saûn phaåm du lòch bao goàm nhöõng yeáu toá höõu hình ( haøng hoùa ) vaø yeáu toá voâ hình (dòch vu) nhaèm cung caáp ñeå thoûa maõn cho khaùch haøng. - Saûn phaåm du lòch laø loaïi saûn phaåm khoâng theå döï tröõ nhö saûn phaåm vaät chaát noùi chung. Vì saûn phaåm du lòch khoâng toàn taïi quaù trình “saûn xuaát” ñoäc laäp, keát quaû “ saûn xuaát” laïi khoâng bieåu hieän baèng hieän vaät cuï theå, giaù trò cuûa noù ñöôïc chuyeån dòch töøng böôùc trong quaù trình moãi laàn tieâu thuï saûn phaåm. Sau khi du khaùch mua saûn phaåm du lòch, ngöôøi 7 kinh doanh du lòch lieàn trao quyeàn söû duïng saûn phaåm lieân quan trong thôøi gian nhaát ñònh. Neáu saûn phaåm du lòch chöa theå baùn ra kòp thôøi thì khoâng theå thöïc hieän giaù trò cuûa noù, toån thaát gaây neân seõ khoâng buø ñaép ñöôïc. - Saûn phaåm du lòch coù tính ñoàng thôøi cuûa vieäc saûn xuaát vaø tieâu thuï: Khaùc vôùi saûn phaåm noùi chung, vieäc saûn xuaát saûn phaåm du lòch laø laáy du khaùch tôùi ñích du lòch laøm tieàn ñeà. Chæ khi du khaùch tôùi nôi saûn xuaát thì vieäc xaây döïng saûn phaåm môùi xaûy ra, cuõng chæ khi du khaùch tieáp nhaän dòch vuï du lòch thì chi phí du lòch môùi baét ñaàu, hoïat ñoäng dòch vuï du lòch yeâu caàu caû hai beân ngöôøi saûn xuaát vaø ngöôøi tieâu thuï cuøng tham gia ñeå hoaøn thaønh. Nhö vaäy vieäc saûn xuaát vaø tieâu thuï saûn phaåm du lòch laø xaûy ra cuøng luùc vaø cuøng choã. - Saûn phaåm du lòch thöôøng bò maát caân ñoái do tính thôøi vuï vaø chòu aûnh höôûng cuûa raát nhieàu yeáu toá khaùc nhau veà chính trò, kinh teá, xaõ hoäi vaø thieân nhieân. - Nhu caàu cuûa khaùch haøng ñoái vôùi saûn phaåm du lòch deã bò thay ñoåi do raát nhieàu yeáu toá, do ñoù phaûi baùn ngay khi coù cô hoäi. - Saûn phaåm du lòch deã giao ñoäng: Trong quaù trình saûn xuaát vaø tieâu thuï saûn phaåm du lòch chòu aûnh höôûng vaø haïn cheá cuûa nhieàu yeáu toá, trong ñoù duø chæ thieáu moät ñieàu kieän cuõng seõ aûnh höôûng tôùi toaøn boä quaù trình trao ñoåi saûn phaåm du lòch, aûnh höôûng tôùi vieäc thöïc hieän giaù trò saûn phaåm du lòch, töø ñoù khieán vieäc saûn xuaát vaø tieâu thuï saûn phaåm du lòch theå hieän ñaëc ñieåm laø deã giao ñoäng. Töø nhöõng ñaëc ñieåm cô baûn cuûa saûn phaåm du lòch ñaõ daãn ñeán nhöõng ñaëc ñieåm cuûa ngaønh du lòch. Theo ñoù, du lòch laø ngaønh kinh teá ñoùng vai troø khaù quan troïng trong neàn kinh teá ôû nhieàu quoác gia, trong ñònh höôùng phaùt trieån du lòch caàn ñònh danh taát caû caùc saûn phaåm aáy vaø phaân loaïi noù ñeå tìm ra caùc giaûi phaùp, phaân coâng quaûn lyù vaø phaùt trieån moät caùch hôïp lyù, coù hieäu quaû. 1.1.3.Vò trí cuûa du lòch trong neàn kinh teá quoác daân Naêm 1995, theo cô quan Haïch toaùn Kinh teá Quoác daân cuûa Lieân hieäp Quoác thì toång thu nhaäp cuûa ngaønh du lòch quoác teá vaø du lòch noäi ñòa cuûa caùc quoác gia treân toaøn theá 8 giôùi thì doanh thu cuûa “ngaønh coâng nghieäp khoâng khoùi” naøy ñaõ ñaït töông döông 4.000 tyû USD, chieám xaáp xæ 11% toång saûn phaåm quoác daân toaøn caàu. Ñaëc bieät, vôùi moät soá quoác gia coù ngaønh du lòch maïnh nhö Taây Ban Nha thì tyû leä treân laø 18,9%; thaäm chí caùc nöôùc vuøng Caribeâ laø 31,5%. Du lòch khoâng chæ laø ngaønh mang ñeán lôïi nhuaän cao cho moät soá nöôùc treân theá giôùi maø noù coøn laø ngaønh kinh teá thu huùt nhieàu lao ñoäng vaø taïo ra ñöôïc nhieàu vieäc laøm. Hieän nay, coù hôn 220 trieäu ngöôøi lao ñoäng trong “ngaønh coâng nghieäp khoâng khoùi” naøy. Do ñoù, theo toå chöùc du lòch theá giôùi thì, “Du lòch ñaõ cuøng vôùi daàu moû vaø coâng nghieäp xe hôi trôû thaønh ba truï coät lôùn cuûa neàn maäu dòch quoác teá”. Theo döï baùo thì trong 10 naêm tôùi, ngaønh du lòch theá giôùi seõ coù 338 trieäu lao ñoäng laøm vieäc ñeå taïo ra khoaûng 7.200 tyû USD. Cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa cuoäc caùch maïng kyõ thuaät, nhaát laø söï phaùt trieån nhanh choùng cuûa lónh vöïc coâng ngheä thoâng tin, taùc ñoäng maïnh meõ ñeán cô caáu kinh teá quoác teá. Theo ñaø ñoù, du lòch khoâng coøn mang yù nghóa ñòa phöông, quoác gia maø trôû thaønh hieän töôïng quoác teá. Soá lieäu sau ñaây cuûa Toå chöùc du lòch theá giôùi WTO (The World Tourism Organization) cho thaáy söï gia taêng haøng naêm cuûa khaùch du lòch vaø doanh thu töø du lòch lieân tuïc phaùt trieån ( Xem phuï luïc 1) Veà du lòch, neáu nhö vaøo naêm 1995, Vieät Nam thu huùt ñöôïc 1 trieäu du khaùch quoác teá vaø phuïc vuï cho hôn 3,2 trieäu du khaùch noäi ñòa thì ñeán naêm 2000 ñaõ thu huùt ñöôïc 2,14 trieäu löôït khaùch quoác teá vaø hôn 11 trieäu du khaùch noäi ñòa. Naêm 2004 coù 2,93 trieäu löôït khaùch quoác teá vaø hôn 14,5 trieäu khaùch noäi ñòa. Vôùi soá löôït khaùch nhö treân, du lòch ñaõ ñem laïi moät nguoàn thu nhaäp laø 1,2 tyû USD. Neáu laáy giaù bình quaân 150 USD/taán gaïo xuaát khaåu thì vôùi doanh thu treân, ngaønh du lòch ñaõ coù doanh thu lôùn gaáp ñoâi doanh soá cuûa 4 trieäu taán gaïo xuaát khaåu vaø neáu so vôùi khoaûng 10 tyû USD xuaát khaåu cuûa Vieät Nam trong naêm 2006 thì rieâng doanh thu du lòch ñaõ chieám 12%. 9 Vôùi söï phaùt trieån du lòch laø ñieàu kieän toát cho con ngöôøi ôû nhöõng xöù sôû, nhöõng quoác gia khaùc nhau, nhöõng daân toäc khaùc nhau treân haønh tinh naøy caøng trôû neân gaàn guõi, ngaøy caøng xích laïi gaàn nhau hôn vaø cuøng giuùp nhau laøm giaøu theâm kieán thöùc cho moãi con ngöôøi. Cuõng chính du lòch ñaõ giuùp cho con ngöôøi hieåu bieát laãn nhau hôn vaø cuøng kieán taïo vun ñaép cho cuoäc soáng hoaø bình, ấm no và hạnh phúc. Toùm laïi, du lòch laø moät nhu caàu khoâng theå thieáu ñöôïc cuûa con ngöôøi, cuûa caùc daân toäc trong tìm hieåu, khaùm phaù ñeå höôûng thuï vaø saùng taïo, söï ñoùng goùp cuûa du lòch ñaõ trôû neân thaät söï raát quan troïng cho quaù trình taêng tröôûng kinh teá, taïo ñoøn baåy cho caùc ngaønh kinh teá khaùc phaùt trieån. Nhu caàu du lòch luoân gaén lieàn vôùi nhu caàu hieåu bieát khaùm phaù, höôûng thuï saùng taïo theo ñaëc tröng cuûa töøng neàn vaên hoaù, treân cô sôû bieát ñaùnh thöùc caùc giaù trò vaên hoaù vaät chaát vaø tinh thaàn cuûa daân toäc. Nhaän thöùc ñuùng ñaén veà noäi dung cuûa phaïm truø du lòch laø ñieàu cô baûn ñeå ñònh höôùng phaùt trieån du lòch. 1.2. Khaùi quaùt veà du lòch Vieät Nam 1.2.1. Sơ lược quá trình hình thành và phát triển của ngành du lịch Việt Nam Du lòch Vieät Nam coù töø laâu ñôøi, nhöng ngaønh Du lòch Vieät Nam chính thöùc ñöôïc thaønh laäp vaøo ngaøy 09 thaùng 7 naêm 1960 theo quyeát ñònh soá 26/CP cuûa Thuû töôùng Chính phuû. Trong suốt 46 năm (1960-2006) hình thành và phát triển, ngành du lịch luôn được Đảng và Nhà Nước quan tâm, ở mỗi thời kỳ đều xác định vị trí của du lịch trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước phù hợp với yêu cầu cách mạng. Trong giai đoạn đất nước còn tạm thời bị chia cắt, chiến tranh, (1960-1975), du lịch Vieät Nam ra đời nhằm đáp ứng yêu cầu phục vụ các đoàn khách của Đảng và Nhà nước, khách du lịch vào nước ta theo các Nghị định thư laø chính. Ngành du lịch Việt Nam đã hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị, phục vụ an toàn, có chất lượng; một lượng lớn khách của Đảng và Nhà nước, các đoàn chuyên gia các nước Xã hội chủ nghĩa vào giúp Việt Nam thực hiện 2 nhiệm vụ là xây dựng chủ nghĩa Xã hội ở Miền Bắc và giải phóng Miền Nam thống nhất đất nước; đồng thời đón tiếp phục vụ, đáp ứng nhu cầu du lịch, tham quan nghỉ mát của cán bộ, bộ đội và nhân dân. 10 Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, đất nước thống nhất, hoạt động du lịch dần daàn ñöôïc khoâi phuïc vaø phaùt trieån. Ngành du lịch bước vào xây dựng bộ máy tổ chức và đội ngũ lao động, phát triển cơ sở vật chất kỹ thuật, chuẩn bị điều kiện chuyển dần sang cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Du lòch ñöôïc mở rộng, xây dựng thêm nhiều cơ sở mới từ Huế, Đà Nẵng, Bình Định đến Nha Trang, Lâm Đông, thành phố Hồ Chí Minh, Vũng Tàu, Cần Thơ… , từng bước thành lập các doanh nghiệp du lịch nhà nước trực thuộc Tổng cục Du lịch và Uỷ ban Nhân dân tỉnh, thành phố và đặc khu. Tháng 6 năm 1978, Tổng cục Du lịch Việt Nam được thành lập trực thuộc Hội đồng Chính phủ, đánh dấu một bước phát triển mới của ngành du lịch Vieät Nam. Giai đoạn từ 1990 đến nay, cùng với sự nghiệp đổi mới đất nước ngành du lịch đã khởi sắc, vươn lên đoåi mới quản lý và phát triển, đạt được những thành quả ban đầu quan trọng, ngày càng tăng cả quy mô và chất luợng, dần khẳng định vai trò, vị trí của mình. Chỉ thị 46/CT-TƯ của Ban Bí thư Trung ương Đảng khoá VII tháng 10 năm 1994 đã khẳng định “Phát triển du lịch là một hướng chiến lược quan trọng trong đường lối phát triển kinh tế - xã hội nhằm góp phần thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nuớc”. Cơ chế chính sách phát triển du lịch từng bước được hình thành, thể chế hoá bằng văn bản quy phạm pháp luật, tạo môi trường cho du lịch phát triển, nâng cao hiệu lực quản lý. Tháng 11 năm 1992 Tổng cục du lịch được thành lập lại, là cơ quan thuộc Chính phủ. Trong quá trình cải cách hành chính, đến nay bộ máy quản lý nhà nước về du lịch ở Trung ương có Tổng cục Du lịch, ở địa phương có 15 sở Du lịch , 2 sở Du lịch vaø Thương mại, 46 sôû Thương mại - Du lịch và 01 sở Ngoại vụ - Du lịch. Qua 46 năm hình thành và phát triển, được Đảng và Nhà nước quan tâm, các ngành, các cấp phối hợp, giúp đỡ, nhân dân hưởng ứng, bạn bè quốc tế ủng hộ, cùng với sự cố gắng nỗ lực của cán bộ, công nhân viên toàn ngành, du lịch Việt Nam xöùng ñaùng với vai trò ngành kinh tế mũi nhọn, góp phần vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. 1.2.2. Vai troø, vò trí cuûa du lòch Vieät Nam trong nền kinh tế quốc dân ÔÛ Vieät Nam, du lòch ñaõ trôû thaønh moät nhu caàu khoâng theå thieáu ñöôïc, bôûi vì ngoaøi vieäc thoaû maõn caùc nhu caàu veà giao löu tình caûm vaø trao ñoåi hoïc taäp thì du lòch coøn laø moät 11 hình thöùc nghæ döoõng tích cöïc, nhaèm taùi saûn xuaát söùc lao ñoäng cuûa nhaân daân. Maët khaùc, phaùt trieån du lòch quoác teá seõ laøm taêng nhanh nguoàn thu nhaäp ngoaïi teä cho ñòa phöông vaø cho ñaát nöôùc. Phaùt trieån du lòch seõ goùp phaàn naâng cao daân trí, caûi thieän ñôøi soáng vaät chaát, tinh thaàn cho nhaân daân, taêng cöôøng söï hieåu bieát veà ñaát nöôùc vaø con ngöôøi, goùp phaàn giaùo duïc truyeàn thoáng cuûa caùc theá heä nhaân daân ñaáùt nöôùc. Du lòch phaùt trieån, noù seõ laø ñoäng löïc thuùc ñaåy quaù trình kinh doanh cuûa raát nhieàu ngaønh ngheà khaùc nhau trong neàn kinh teá quoác daân, goùp phaàn vaøo vieäc thu huùt moät soá löôïng lôùn lao ñoäng giải quyeát coâng aên vieäc laøm cho xaõ hoäi. Do vaäy du lòch coù vai troø – vò trí heát söùc lôùn lao vaø ñaõ trôû thaønh moät ngaønh kinh teá quan troïng trong neàn kinh teá quoác daân cuûa raát nhieàu nöôùc treân theá giôùi trong ñoù coù Vieät Nam. 1.2.2.1. Khaùch du lòch Neáu nhö vaøo naêm 1995, Vieät Nam thu huùt ñöôïc 1,35 trieäu du khaùch quoác teá vaø phuïc vuï cho hôn 6,9 trieäu du khaùch noäi ñòa thì ñeán naêm 2000 ñaát nöôùc chuùng ta ñaõ thu huùt 2,14 trieäu löôït khaùch quoác teá vaø hôn 11,2 trieäu du khaùch noäi ñòa. Töø naêm 1990 ñeán nay löôïng khaùch du lòch luoân duy trì ñöôïc möùc taêng tröôûng cao 2 con soá ( trung bình naêm treân 20%). Khaùch du lòch quoác teá taêng 11 laàn töø 250.000 löôït (naêm 1990) leân xaáp xæ 3 trieäu löôït (naêm 2004). Khaùch du lòch noäi ñòa taêng 14,5 laàn, töø 1 trieäu löôït (naêm 1990) leân 14,5 trieäu löôït (naêm 2004), naêm 2006 laø 3,58 trieäu löôït khaùch quoác teá vaø 14,5 trieäu khaùch noäi ñòa. Baûng 1.2.3 : Soá löôïng khaùch du lòch naêm 2000 - 2006 Chæ tieâu 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Khaùch quoác teá ( trieäu löôït ) 2,14 2,33 2,62 2,43 2,93 3,47 3,58 Khaùch noäi ñòa ( trieäu löôït ) 11,2 11,7 13,0 13,5 14,5 15,3 16,1 Nguoàn: Toång cuïc Thoáng keâ 12 1.2.2.2. Thu nhaäp xaõ hoäi töø du lòch Du lòch mang laïi thu nhaäp ngaøy moät lôùn cho xaõ hoäi. Hoaït ñoäng du lòch thu huùt söï tham gia cuûa caùc thaønh phaàn kinh teá vaø moïi taàng lôùp nhaân daân mang laïi thu nhaäp khoâng chæ cho nhöõng ñoái töôïng tröïc tieáp kinh doanh du lòch maø giaùn tieáp ñoái vôùi caùc ngaønh lieân quan, xuaát khaåu taïi choã vaø taïo thu nhaäp cho caùc coäng ñoàng daân cö ñòa phöông. Toác ñoä taêng tröôûng nhanh veà thu nhaäp, naêm 1990 thu nhaäp xaõ hoäi töø du lòch môùi ñaït 1.350 tyû ñoàng thì ñeán naêm 2004, con soá ñoù ñaõ laø 26.000 tyû ñoàng, gaáp 20 laàn. Naêm 2005, ngaønh du lòch ñoùn ñöôïc khoaûng 3,47 trieäu löôït khaùch quoác teá, vöôït chæ tieâu ñeà ra 7% vaø taêng 17% so vôùi naêm 2004. Naêm 2006 khaùch du lòch noäi ñòa ñaït treân 16 trieäu löôït ngöôøi, vöôït chæ tieâu 7% vaø taêng 11% so vôùi keá hoaïch naêm 2004. Thu nhaäp du lòch ñaït 30 ngaøn tyû ñoàng. 1.2.2.3. Hieäu quaû kinh teá Xaõ hoäi cuûa hoaït ñoäng du lòch ngaøy caøng roõ neùt, goùp phaàn xoùa ñoùi giaûm ngheøo vaø laøm giaøu cho ñaát nöôùc. Du lòch phaùt trieån ñaõ goùp phaàn taêng tyû troïng GDP cuûa ngaønh du lòch trong khoái ngaønh dòch vuï vaø trong toång thu nhaäp quoác daân. ÔÛ ñaâu du lòch phaùt trieån, ôû ñoù dieän maïo ñoâ thò, noâng thoân ñöôïc chænh trang, saïch ñeïp hôn, ñôøi soáng nhaân daân ñöôïc caûi thieän roõ reät nhö Sa Pa (Laøo Cai) Haï Long (Quaûng Ninh), Caùt Baø (Haûi Phoøng), Saàm Sôn (Thanh Hoùa), Hoäi An (Quaûng Nam), Nha Trang (Khaùnh Hoøa), Muõi Neù (Phan Thieát), Cöûa Loø (Ngheä An), Bình Chaâu ( Xuyeân Moäc- Baø Ròa Vuõng Taøu), vaø moät soá ñòa phöông ñoàng baèng soâng Cöûu Long…; taïo ra khaû naêng tieâu thuï taïi choã cho haøng hoùa vaø dòch vuï, thuùc ñaåy caùc ngaønh khaùc phaùt trieån, khoâi phuïc nhieàu leã hoäi vaø ngheà thuû coâng truyeàn thoáng; goùp phaàn thuùc ñaåy chuyeån dòch cô caáu kinh teá caû nöôùc vaø töøng ñòa phöông, töøng khu vöïc, taêng thu nhaäp, xoùa ñoùi giaûm ngheøo vaø taïo tieàn ñeà vöôn leân laøm giaøu, môû roäng giao löu giöõa caùc vuøng, mieàn, khu vöïc trong nöôùc vaø nöôùc ngoaøi. Hieän nay, hoaït ñoäng du lòch ñaõ taïo ra vieäc laøm cho treân 234.000 lao ñoäng tröïc tieáp vaø khoaûng 510.000 lao ñoäng giaùn tieáp cho nhieàu taàng lôùp daân cö, ñaëc bieät laø thanh nieân môùi laäp nghieäp vaø phuï nöõ. 13 1.2.2.4. Du lòch phaùt trieån thuùc ñaåy caùc ngaønh kinh teá khaùc phaùt trieån Du lòch ñaõ thuùc ñaåy caùc ngaønh kinh teá khaùc phaùt trieån, môû roäng giao löu vaên hoùa vaø naâng cao daân trí, phaùt trieån nhaân toá con ngöôøi, ñaûm baûo an ninh quoác phoøng vaø traät töï an toaøn xaõ hoäi. Hoaït ñoäng du lòch ñaõ taïo theâm nguoàn thu ñeå toân taïo, truøng tu caùc di tích, di saûn vaø naâng cao yù thöùc, traùch nhieäm giöõ gìn, phaùt trieån di saûn vaên hoùa vaät theå vaø phi vaät theå; khoâi phuïc leã hoäi, laøng ngheà truyeàn thoáng, truyeàn taûi giaù trò vaên hoùa ñeán caùc taàng lôùp nhaân daân vaø baïn beø quoác teá ñoàng thôøi taïo theâm söùc haáp daãn thu huùt khaùch du lòch. Thoâng qua hoaït ñoäng du lòch caùc ngaønh kinh teá xaõ hoäi khaùc phaùt trieån; môû theâm thò tröôøng tieâu thu haøng hoùa, dòch vuï cho caùc ngaønh khaùc, thuùc ñaåy hoaït ñoäng thöông maïi vaø mang laïi hieäu quaû cao vôùi hình thöùc xuaát khaåu taïi choã thoâng qua du lòch. Caùc ngaønh noâng nghieäp, thuûy saûn, giao thoâng, xaây döïng, vieãn thoâng, vaên hoùa… nhôø phaùt trieån du lòch maø nhöõng naêm qua ñaõ coù theâm ñoäng löïc phaùt trieån, dieän maïo cuûa neàn kinh teá – xaõ hoäi ñöôïc caûi thieän vaø naâng leân trình ñoä cao hôn. Ñieåm maáu choát laø thoâng qua du lòch ñaõ kích caàu coù hieäu quaû cho caùc ngaønh kinh teá khaùc phaùt trieån. Hoaït ñoäng du lòch phaùt trieån ñaõ keùo theo söï môû roäng giao löu kinh teá vaên hoùa giöõa caùc vuøng, mieàn vaø vôùi quoác teá, goùp phaàn giaùo duïc truyeàn thoáng, ñaøo taïo kieán thöùc vaø reøn luyeän, boài döôõng theå chaát, tinh thaàn cho moïi taàng lôùp daân cö. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, ngaønh du lòch Vieät Nam ñaõ taäp trung khai thaùc caùc theá maïnh cuûa mình nhö : ñieàu kieän töï nhieân öu ñaõi, truyeàn thoáng vaên hoaù laâu ñôøi vaø nhaát laø phaùt trieån maïnh du lòch xanh, nhôø vaäy chuùng ta khoâng chæ thu huùt ñöôïc moät soá löôïng khaùch ñaùng keå maø còn taïo ra ñöôïc uy tín vôùi du khaùch quoác teá nhaát laø nguoàn du khaùch coù yeâu caàu cao nhö du khaùch caùc nöôùc Nhaät, Phaùp, Myõ, Ñöùc, UÙc,v.v… 1.2.3. Quan ñeåm cuûa Vieät Nam veà phaùt trieån du lòch trong thôøi kyø ñoåi môùi Trong nhöõng naêm gaàn ñaây ngaønh du lòch Vieät Nam ñöôïc Ñaûng vaø Nhaø nöôùc xaùc ñònh laø “Moät ngaønh kinh teá quan troïng trong chieán löôïc phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc ” vôùi muïc tieâu: “ Phaùt trieån maïnh du lòch, töøng böôùc ñöa nöôùc ta trôû thaønh 14 trung taâm du lòch coù taàm côõ trong khu vöïc” Quan ñieåm ñoù ñöôïc kieåm nghieäm trong thöïc tieãn phaùt trieån du lòch Vieät Nam trong suoát nhieäm kyø Ñaïi hoäi Ñaûng toøan quoác laàn thöù IX vaø ñöôïc naâng leân: “ phaùt trieån nhanh du lòch thaät söï trôû thanh moät ngaønh kinh teá muõi nhoïn”. Döï thaûo trong vaên kieän Ñaïi hoäi Ñaûng toøan quoác laàn thöù X (döï thaûo Keá hoïach phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi 5 naêm 2006 – 2010) xaùc ñònh: “phaùt trieån du lòch, moät ngaønh kinh teá muõi nhoïn”; phaán ñaáu sau naêm 2010, Vieät Nam ñöôïc xeáp vaøo nhoùm quoác gia coù ngaønh du lòch phaùt trieån trong khu vöïc. Phaùt trieån nhanh dòch vuï du lòch chaát löôïng…ñeå goùp phaàn taïo böôùc phaùt trieån vöôït baäc cuûa khu vöïc dòch vuï. Trong nhieàu naêm qua nhieàu tænh, thaønh phoá ñaõ coù keá hoïach vaø nghò quyeát veà phaùt trieån du lòch, xaùc ñònh vai troø, vò trí cuûa ngaønh du lòch trong cô caáu kinh teá, ñeà ra giaûi phaùp vaø chæ ñaïo thöïc hieän keá hoïach phaùt trieån du lòch trong cô caáu kinh teá cuûa ñòa phöông mình. Vieäc naâng cao nhaän thöùc veà du lòch vaø phaùt trieån du lòch ñaõ chuyeån hoùa thaønh haønh ñoäng cuï theå, ñeå huy ñoäng ngaøy caøng taêng caùc nguoàn löïc vaø khai thaùc tieàm naêng vaø lôïi theá du lòch cuûa ñaát nöôùc cho söï nghieäp phaùt trieån du lòch nöôùc nhaø theo höôùng beàn vöõng. 1.2.4. Nhöõng thuaän lôïi vaø khoù khaên trong hoaït ñoäng kinh doanh du lòch ôû Vieät Nam 1.2.4.1. Nhöõng thuaän lôïi Vieät Nam coù tieàm naêng to lôùn veà nhieàu maët ñeå phaùt trieån du lòch, ñoù laø: coù ñieàu kieän thieân nhieân phong phuù, coù nhieàâu danh lam thaéng caûnh noåi tieáng, coù truyeàn thoáng vaên hoaù laâu ñôøi vôùi nhieàu leã hoäi, phong tuïc taäp quaùn toát ñeïp vaø ñoäc ñaùo, nhieàu di tích lòch söû, kieán truùc ngheä thuaät ñaëc saéc giaøu baûn saéc daân toäc, nguoàn lao ñoäng doài daøo, caàn cuø vaø thoâng minh. Vieät Nam coøn coù nhieàu loaïi hình saûn phaåm du lòch phong phuù, phuø hôïp vôùi yeâu caàu cuûa töøng ñoái töôïng du khaùch, coù khaû naêng ña daïng hoaù vaø naâng cao chaát löôïng saûn phaåm du lòch. Töø ñoù taêng cöôøng ñöôïc söùc haáp daãn vaø thu huùt khaùch ñeán, löu chaân khaùch ôû daøi ngaøy, caïnh tranh ñöôïc vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc. Moät soá loaïi hình du lòch ñoù laø: 15 - Du lòch bieån: Vieät Nam coù öu theá lôùn veà bieån vaø baõi bieån Vònh Haï Long, baõi bieån Non nöôùc, Vuõng Taøu… bieån ôû caùc tænh phía Nam vaø mieàn Trung coù theå thu huùt khaùch töø caùc nöôùc Taây AÂu vaø mieàn Baéc cöïc tôùi nghæ ñoâng, taém bieån vaø tham gia caùc hoaït ñoäng theå thao, nhö: nhaûy duø, löôùt vaùn, ñua thuyeàn… vôùi loaïi hình du lòch naøy keát hôïp tham quan theo tuyeán ngaén (quanh vuøng) thì coù theå löu giöõ khaùch nghæ töø 7-10 ngaøy trong moät chuyeán du lòch. - Du lòch thöông maïi: Toå chöùc cho thöông nhaân töø caùc nöôùc ñeán tìm hieåu cô hoäi ñaàu tö, buoân baùn ôû Vieät Nam keát hôïp tham quan du lòch, nhaát laø sau khi Vieät Nam chính thöùc gia nhaäp WTO. Loaïi hình naøy coù theå giöõ khaùch töø 5-7 ngaøy trong moät chöông trình. - Du lòch theo tuyeán, tham quan theo tuyeán: Laø ñöa du khaùch thöôûng ngoaïn nhöõng danh lam thaéng caûnh, di tích lòch söû, khaùm phaù neùt ñeïp cuûa vaên hoaù truyeàn thoáng baûn saéc daân toäc Vieät Nam. Ñaây laø moät lôïi theá veà saûn phaåm du lòch cuûa Vieät Nam coù khaû naêng thu huùt moät löôïng khaùch raát lôùn. - Du lòch khaùm phaù, tìm hieåu: Caùc chöông trình du lòch khaùm phaù nhöõng neùt rieâng môùi laï cuûa Vieät Nam nhö: hang ñoäng ñaûo xa, nuùi cao, baõi chim thuù, ñoäng thöïc vaät quyù hieám, keânh raïch soâng suoái, röøng nguyeân sinh, caùc di tích lòch söû trong chieân tranh. 1.2.4.2. Nhöõng khoù khaên Trong nhöõng naêm qua ngaønh du lòch Vieät Nam ñaõ coù nhöõng chuyeån bieán maïnh meõ, ñaõ coù nhöõng ñoåi môùi vaø ñang ngaøy moät phaùt trieån. Hieäu quûa kinh teá – xaõ hoäi maø du lòch mang laïi raât lôùn. Tuy nhieân so vôùi tieàm naêng vaø khaû naêng cuûa ngaønh, so vôùi du lòch caùc nöôùc trong khu vöïc vaø treân theá giôùi thì keát quaû ñoù coøn raát khieâm toán. Nhìn chung, theá maïnh cuûa thò tröôøng du lòch Vieät Nam vaãn coøn ôû daïng tieàm naêng. Do nhaän thöùc chöa ñaày ñuû veà vò trí tính chaát vaø taùc duïng nhieàu maët veà kinh teá chính trò, xaõ hoäi cuûa hoaït ñoäng du lòch, neân coâng taùc quaûn lyù nhaø nöôùc nhieàu nôi coøn bò buoâng loûng. Laø ngaønh kinh teá toång hôïp, mang tính lieân ngaønh, lieân vuøng, vaø xaõ hoäi hoaù cao. Vì theá ñeå phaùt trieån, ngaønh du lòch caàn coù söï 16 phoái hôïp chaët cheõ vôùi caùc ban ngaønh lieân quan. Song thöïc teá cho thaáy thôøi gian qua tuy söï phoái hôïp lieân ngaønh ñaõ coù nhieàu tieán boä, nhöng vaãn chöa ñoàng boä vaø coøn thieáu chaët cheõ. Beân caïnh ñoù, hình thöùc kinh doanh dòch vuï cuûa ngaønh chöa thöïc söï phong phuù, chaát löôïng saûn phaåm chöa cao, loaïi hình saûn phaåm coøn ñôn ñieäu ngheøo naøn, thieáu tính ña daïng, chöa thaät ñaëc saéc vaø haáp daãn. Töø ñoù daãn ñeán khaû naêng caïnh tranh keùm treân thò tröôøng du lòch khu vöïc vaø theá giôùi. Ngoaøi ra cô sôû haï taàng du lòch coøn yeáu keùm, cô sôû vaät chaát chuyeân ngaønh coøn thieáu thoán, laïc haäu; nhieàu danh lam thaéng caûnh, di tích lòch söû coù giaù trò chöa ñöôïc ñaàu tö, tu boå toân taïo vaø khai thaùc. Ñoäi nguõ lao ñoäng cuûa ngaønh thoâng thaïo nghieäp vuï vaø ngoaïi ngöõ chöa nhieàu; coù theå noùi trình ñoä naêng löïc quaûn ly ùvaø chuyeân moân nghieäp vuï cuûa caùn boä, nhaân vieân du lòch chöa ñöôïc ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu nhieäm vuï phaùt trieån cuûa ngaønh. Moâi tröôøng du lòch chöa ñöôïc chuù yù giöõ gìn ñuùng möùc; töøng luùc , töøng nôi ñaõ coù taùc ñoäng xaáu veà traät töï vaø an toaøn xaõ hoäi, nhieàu tieâu cöïc xaõ hoäi quaáy nhieãu caám ñoaùn haïch saùch… gaây phieàn haø cho khaùch. Töø ñoù ñaõ laøm giaûm söùc haáp daãn vaø khoâng coù khaû naêng löu chaân khaùch, soá khaùch du lòch quay trôû laïi Vieät nam laàn thöù 2, thöù 3 raát ít, thôøi gian löu truù cuûa khaùch chæ 3 -5 ngaøy. Khu vui chôi giaû trí ít vaø ngheøo naøn, caùc dòch vuï phuïc vuï ñôn ñieäu, thieáu haáp daãn, chaát löôïng saûn phaåm chöa cao neân khoâng khuyeán khích söï tieâu tieàn cuûa du khaùch, laøm haïn cheá möùc toång thu ngoaïi teä töø du lòch cho xaõ hoäi. Ngoaøi ra, chaát löôïng vaø soá löôïng, chuûng loaïi caùc aán phaåm quaûng caùo saûn phaåm du lòch coøn yeáu vaø thieáu, chöa coù saûn phaåm quaûng caùo chung cho ngaønh. Maët khaùc, do chöa coù vaên phoøng ñaïi dieän cuûa ngaønh cuõng nhö ñaïi dieän, chi nhaùnh caùc doanh nghieäp ôû nöôùc ngoaøi… daãn ñeán treân theá giôùi hieåu veà thò tröôøng du lòch cuûa Vieät Nam vaø Vieät Nam hieåu về thò tröôøng du lòch theá giôùi coøn raát haïn cheá. “ Thaùch thöùc nhieàu hôn cô hoäi”, ñoù laø lo laéng chung cuûa nhieàu doanh nghieäp löõ haønh quoác teá Vieät Nam trong thôøi ñieåm hieän nay, sau khi nöôùc ta chính thöùc gia nhaäp WTO. Nhöõng haøng raøo baûo hoä doanh nghieäp trong nöôùc seõ daàn daàn thu heïp laïi, söï caïnh tranh trôû neân gaêy gaét vôùi söï tham gia cuûa caùc doanh nghieäp nöôùc ngoaøi huøng maïnh. Ñieàu ñaùng lo ngaïi nhaát laø khaû naêng caïnh tranh cuûa doanh nghieäp löõu haønh nöôùc ta coøn nhieàu 17 haïn cheá. Thöïc teá, nhieàu doanh nghieäp löõ haønh trong nöôùc chöa coù söï chuaån bò kyõ löôõng cho hoäi nhaäp khi caïnh tranh dieãn ra quyeát lieät treân nhieàu phöông dieän, nhaát laø caïnh tranh veà saûn phaåm du lòch. Trong tình hình thò tröôøng du lòch nöôùc ta phaùt trieån vôùi tyû leä taêng tröôûng nhö nhöõng naêm gaàn ñaây, heä thoáng cô sôû löu truù, khaùch saïn chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu vaø ñieàu naøy cuõng ñem ñeán thaùch thöùc lôùn cho caùc doanh nghieäp kinh doanh löõ haønh. Gia nhaäp WTO laø taïo ñieàu kieän ñeå caùc doanh nghieäp löõ haønh Vieät Nam phaùt huy lôïi theá so saùnh ôû caùc thò tröôøng beân ngoaøi, ñoàng thôøi cuõng laøm maát ñi lôïi theá so saùnh ñöôïc taïo ra bôûi nhöõng haøng raøo baûo hoä ngay treân nöôùc mình. Ñay laø moät thaùch thöùc raát lôùn vôùi du lòch Vieät Nam. Treân ñaây laø nhöõng vaán ñeà maø ngaønh du lòch Vieät Nam caàn phaûi khaån tröông khaéc phuïc vaø kòp thôøi giaûi quyeát. Coù nhö vaäy môùi khoâng caûn trôû việc phaùt trieån du lịch cuûa Vieät Nam trong nhöõng naêm sau naøy. Toùm taét chöông 1: Söï phaùt trieån maïnh meõ cuûa cuoäc caùch maïng kyõ thuaät, nhaát laø lónh vöïc coâng ngheä thoâng tin taùc ñoäng saâu saéc ñeán cô caáu kinh teá quoác teá. Du lòch trôû thaønh hieän töôïng quoác teá trong hoaøn caûnh hoäi nhaäp kinh teá quoác teá, mang laïi cho theá giôùi dieän maïo môùi cuûa thôøi kyø toaøn caàu hoùa. Nhöõng aûnh höôûng tích cöïc cuûa du lòch treân caùc maët kinh teá, vaên hoùa, xaõ hoäi vaø chính trò ñaõ laøm cho söï lieân keát kinh teá cuûa caùc quoác gia ngaøy caøng chaët cheõ, thò tröôøng du lòch ngaøy caøng phaùt trieån. Söï buøng noå caùc thò tröôøng khaùch du lòch, nhaát laø Chaâu AÙ- Thaùi Bình Döông trong ñoù coù Vieät Nam, baùo hieäu moät thò tröôøng tieàm naêng ñang ñöôïc khai thaùc coù hieäu quaû. Tuy nhieân thò tröôøng du lòch Chaâu AÙ – Thaùi Bình Döông, nôi aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán du lòch Vieät Nam vaãn coøn nhöõng nguy cô ñe doïa cuûa söï quaù taûi, söï xuoáng caáp caùc taøi nguyeân thieân nhieân, caùc ñieåm du lòch vaø caùc baát oån veà maët xaõ hoäi. Du lòch Chaâu AÙ thieáu söï lieän keát beàn vöõng vaø moät chieán löôïc daøi haïn ñeå phaùt trieån. 18 Ñònh höôùng phaùt trieån du lòch Vieät nam, tröôùc heát taêng cöôøng hieäu löïc quaûn lyù nhaø nöôùc veà du lòch, hoaøn chænh boä maùy quaûn lyù töø Trung öông ñeán ñòa phöông. Ñaåy maïnh phaùt trieån cô sôû vaät chaát, kyõ thuaät phuïc vuï cho coâng taùc du lòch, quy hoaïch toång theå caû nöôùc, taïo ra nhöõng saûn phaåm, dòch vuï môùi coù chaát löôïng ñoàng thôøi taïo ra thò tröôøng môùi vaø ña daïng; ñaåy maïnh coâng taùc tieáp thò, quaûng baù, taêng cöôøng hôïp taùc quoác teá, ñaøo taïo ñoäi nguõ, coi troïng söï phoái hôïp ñoàng boä giöõa caùc ngaønh, taïo ra caùc tieàn ñeà ñeå phaùt huy tieàm naêng du lòch cuûa caùc thaønh phaàn kinh teá, hoaø nhaäp du lòch Vieät Nam vaøo thò tröôøng du lòch theá giôùi. 19 Chöông 2 THÖÏC TRAÏNG HOAÏT ÑOÄNG DU LÒCH TÆNH LAÂM ÑOÀNG GIAI ÑOAÏN 1997 - 2006 2.1. Tieàm naêng veà töï nhieân, vaên hoaù - xaõ hoäi phaùt trieån du lòch Laâm Ñoàng 2.1.1. Taøi nguyeân thiên nhieân Tænh Laâm Ñoàng coù dieän tích röøng töï nhieân laø 575.000 ha, chieám 57,7% dieän tích töï nhieân cuûa tænh. Röøng laù roäng laø 243.000 ha, röøng laù kim 123.700 ha, röøng hoãn giao 97.132 ha, röøng tre nöùa thuaàn chuûng 94.760 ha. Noùi ñeán Laâm Ñoàng – Ñaø Laït, ta noùi ñeán thoâng, Vieät Nam coù 11 loaøi thoâng thì ôû ñaây coù 10 loaøi. Ñaëc bieät caây loõa tuøng (Bilotum midum) moät loaøi hoï tuøng cuûa noù ñöôïc bieát ñeán trong caùc maãu hoùa thaïch. Rieâng röøng thoâng ñaõ chieám 5.818 ha ñaát töï nhieân. Röøng Laâm Ñoàng coù khoaûng 40 – 50 loaøi thuù, 100 loaøi chim, nhieàu loaøi coân truøng, boø saùt, löôõng theâ. Heä ñoäng vaät ôû Laâm Ñoàng mang tính nhieät ñôùi vaø caän nhieät ñôùi roõ reät. Thaûm thöïc vaät ôû Laâm Ñoàng raát phong phuù vaø ña daïng. Vôùi hôn 3.000 loaøi thöïc vaät, Laâm Ñoàng coøn noåi tieáng vôùi ngheà troàng hoa trôû thaønh nôi cung caáp hoa cho thò tröôøng trong nöôùc vaø quoác teá. Hoa khoâng chæ coù giaù trò kinh teá maø coøn laø neùt ñeïp rieâng coù cuûa Ñaø Laït, laø nieàm töï haøo cuûa ngöôøi daân thaønh phoá. Thaùng 12/2004 thaønh phoá Ñaø Laït laàn ñaàu tieân trong caû nöôùc toå chöùc Festival Hoa, taïo neân aán töôïng khoù phai trong loøng du khaùch, khi maø trong ñieàu kieän kinh teá thò tröôøng caùc quan heä thöông maïi laán aùt caùc nhu caàu tinh thaàn. 2.1.2. Taøi nguyeân nhaân vaên Ñaëc tröng cuûa ñòa hình Ñaø Laït laø nhöõng hình khoái chuû yeáu, oån ñònh, chuùng chia caét khoâng gian moät caùch maïnh meõ thaønh nhöõng khu vöïc rieâng bieät, roõ neùt taïo neân nhöõng chuoãi phong caûnh phong phuù, ña daïng. Trong vieäc xaây döïng thaønh phoá tröôùc ñaây ngöôøi ta ñaõ toân troïng nguyeân taéc baûo veä ñòa hình töï nhieân. Vôùi dieän tích roäng lôùn bao truøm haún moät ngoïn ñoài, caùc coâng trình dinh thöï laø moät quaàn theå kieán truùc vôùi toøa nhaø chính ñoà soä, kieâu 20 haõnh naèm treân ñieåm cao nhaát, bao boïc xung quanh coù heä saân ñöôøng ngoaïn caûnh, vöôøn hoa, boàn nöôùc… daãn daét coâng trình hoøa nhaäp vaøo khung caûnh thieân nhieân. Caùc dinh thöï naøy maøu töôi saùng, aån hieän trong caùc raëng thoâng daøy vôùi maøu laù xanh töôi laø nhöõng ñieåm nhaán, ñieåm chaám phaù trong böùc tranh toång theå phong caûnh thaønh phoá. Caùc coâng trình noåi tieáng veà kieán truùc nhö bieät ñieän soá 1 laø moät quaàn theå ñöôïc xaây döïng hôn 60 ha ôû ñoä cao so vôùi maët nöôùc bieån laø 1.550m, laø coâng trình mang daùng daáp kieán truùc chaâu AÂu cuoái theá kyû 19. bieät ñieän soá 2 ñöôïc xaây döïng ôû ñoä cao 1.539m troâng xuoáng Hoà Xuaân Höông chòu aûnh höôûng cuûa traøo löu caùch taân kieán truùc ôû chaâu AÂu (1920 – 1930) do Le Corbusier vaø Gropius ñeà xöôùng. Bieät ñieän soá 3 ôû ñoä cao 1.539m laø dinh cuûa Hoaøng ñeá Baûo Ñaïi tröôùc ñaây, laø coâng trình ñoà soä, hình khoái chi tieát, khoâng gian trong vaø ngoaøi hoøa laãn vaøo nhau, taïo theâm uy nghi, beà theá. Ñaø Laït coù treân 2.000 bieät thöï mang nhieàu daùng veû khaùc nhau, mang phong caùch kieán truùc ña daïng: - Kieán truùc vuøng Normandie phía Taây Baéc nöôùc Phaùp - Kieán truùc vuøng Bretagne phía Taây nöôùc Phaùp - Kieán truùc vuøng Pays Basque phía Taây Nam nöôùc Phaùp - Kieán truùc vuøng Savoie phía Ñoâng Nam nöôùc Phaùp Söï quy tuï vaên hoùa kieán truùc laøm Ñaø Laït trôû neân thaønh phoá mang treân mình neùt ñeïp vaên hoùa ñoäc ñaùo vaø sang troïng, tieàn ñeà heát söùc quan troïng cuûa loaïi hình du lòch cao caáp. Naêm 2002 Ñaø Laït coù 2 coâng trình ñöôïc coâng nhaän laø di saûn kieán truùc quoác gia laø Tröôøng CÑSP Ñaø Laït vaø nhaø Ga xe löûa Ñaø Laït. 2.1.3. Taøi nguyeân veà dân số vaø vaên hoaù Naêm 1893, A.Yersin khaùm phaù ra Ñaø Laït, theo ñeà nghò cuûa oâng toaøn quyeàn Paul Doumer choïn cao nguyeân Langbian laø nôi nghæ döôõng, vôùi moät soá ít coâng chöùc vaø 100 ngöôøi Vieät. Qua quaù trình phaùt trieån daân soá Ñaø Laït ñaàu theá kyû 20 môùi coù 1.500 ngöôøi ñeán 21 naêm 1975 ñaõ laø 86.000 ngöôøi, ñeán naêm 2004 daân soá xaáp xæ 200.000 ngöôøi, naêm 2006 laø 230.000 ngöôøi. Cuøng vôùi cuoäc di daân, yeáu toá vaên hoùa baûn ñòa ñöôïc hình thaønh vaø phaùt trieån. Thaønh phoá Ñaø Laït laø nôi hoäi tuï nhieàu nguoàn daân cö. Nôi ñaây tröôùc heát laø queâ höông laâu ñôøi cuûa ngöôøi Laïch. Ngöôøi Kinh ñeán Ñaø Laït ñònh cö ñoàng thôøi vôùi ngöôøi Phaùp. Ñaø Laït laø thaønh phoá khoâng nhöõng treû trong tuoåi ñôøi maø coøn treû trong caù tính. Caùc luoàng daân nhaäp cö vaø con chaùu cuûa hoï môùi coù moät thôøi gian chöa daøi trong quaù trình hoäi nhaäp, giao thoa giöõa caùc caù tính vaø baûn saéc ñòa phöông. Tröôùc heát neùt vaên hoùa theå hieän trong y phuïc kín ñaùo laøm cho ngöôøi Ñaø Laït coù moät neùt traàm tö thanh lòch. Khoâng nhöõng trong y phuïc maø caû trong aên ôû cuûa ngöôøi Ñaø Laït cuõng mang daùng veû kín ñaùo. Vaên hoùa laøng queâ Vieät Nam töø nhieàu mieàn ñaát nöôùc ñaõ len loûi vaøo Ñaø Laït taïi nhöõng xoùm laøng khoâng xa khu trung taâm; neáu toân taïo seõ trôû thaønh ñieåm du lòch nhö aáp Haø Ñoâng, aáp Ngheä Tónh, aáp Thaùi Phieân, Traïi Haàm, Traïi Maùt… Moâi tröôøng xaõ hoäi mang tính vaên hoùa; khoâng coù caûnh oàn aøo, taát baät cuûa thaønh phoá coâng nghieäp, baàu khoâng khí bình yeân, nhaøn nhaõ raát thích hôïp cho nghæ döôõng vaø nghieân cöùu khoa hoïc. Ven caùc söôøn ñoài, ñænh ñoài chuøa chieàn, tu vieän vaø nhaø thôø ôû Ñaø Laït taïo cho khung caûnh trang nghieâm, thoaùt tuïc. Du khaùch lui tôùi vaõng caûnh, tìm phuùt giaây thanh thaûn, tan laéng trong taâm hoàn. Cö daân ñeán Ñaø Laït goàm nhieàu mieàn ñem ñeán nhieàu luoàng vaên hoaù khaùc nhau, giao thoa, choïn loïc thaønh baûn saéc, nhieàu ñoäc ñaùo. Ngöôøi mieàn Baéc ôû Ñaø Laït phaàn lôùn laø ngöôøi Haø Noäi vaø caùc tænh xung quanh. ÔÛ ñoù hoï coù truyeàn thoáng vaên hieán laâu ñôøi vôùi ñaày ñuû leã nghi, taäp tuïc, phong caùch, loái soáng. Ngoân ngöõ vaø phong thaùi cuûa nhoùm daân naøy mang veû chính thoáng ôû moät chöøng möïc nhaát ñònh neân coù aûnh höôûng khaù lôùn trong taäp theå daân cö thaønh phoá. 22 Naêm 1938 ñaõ hình thaønh aáp Haø Ñoâng, ñeán naêm 1954 Ñaø Laït laïi tieáp nhaän soá lôùn ngöôøi mieàn Baéc di cö laø tö saûn, trí thöùc, tö thöông. Naêm 1975 moät soá caùn boä, chieán syõ vaøo coâng taùc vaø laäp nghieäp laâu daøi taïi ñaây, taïo neân nhoùm cö daân mieàn Baéc coù soá löôïng töông ñoái lôùn. Ngöôøi Trò Thieân vaøo Ñaø Laït mang theo phong tuïc taäp quaùn chòu aûnh höôûng leã nghi cung ñình Trieàu Nguyeàn. Töø caùch aên maëc, boá trí nhaø ôû ñeán ma chay, cöôùi hoûi, hoäi heø… ngöôøi Trò Thieân giöõ nhieàu taäp tuïc hôn caùc nhoùm daân khaùc. Nhoùm ngöôøi naøy coù tinh thaàn gia toäc vaø queâ höông maõnh lieät. Hoï gaén chaët trong sinh hoaït teá töï caùc laøng ñoàng höông, gioã chaïp caùc hoï laø moät hình thöùc sinh hoaït cuûa hoäi höông teá. AÛnh höôûng cuûa vaên hoaù Trò Thieân khaù maïnh trong nhieàu maët sinh hoaït cuûa thaønh phoá. Ngöôøi Nam – Ngaõi – Bình vaøo Ñaø Laït raát sôùm chuû yeáu laøm coâng khai thaùc taøi nguyeân vaø xaây döïng cô sôû haï taàng thaønh phoá. Vôùi truyeàn thoáng caàn cuø, chòu khoù vaø thöïc teá hoï ñaõ töï löïc caùnh sinh xaây döïng cuoäc soáng môùi. Nhoùm daân cö Ngheä Tónh tuy chieám soá löôïng khoâng lôùn, song baûn saéc cuûa hoï aûnh höôûng trong vaên hoaù Ñaø Laït. Ñoù laø nhoùm cö daân coù yù chí vaø nghò löïc, nhanh choùng xaùc ñònh choã ñöùng trong coäng ñoàng cö daân thaønh phoá. Noùi ñeán vaên hoaù Ñaø Laït khoâng theå boû qua moät nhoùm daân coù aûnh höôûng lôùn phong caùch ngöôøi Ñaø Laït: ngöôøi Phaùp. Naêm 1893, A.Yersin khaùm phaù ra Ñaø Laït; môùi chæ coù moät vaøi vieân chöùc Phaùp. Ñeán cuoái naêm 1947 ngöôøi Phaùp coù maët ôû Ñaø Laït laø 1.897 ngöôøi treân toång soá 18.513 cö daân thaønh phoá. Naêm 1954 ngöôøi Phaùp hieän coù ôû Ñaø Laït coøn 1.217 ngöôøi. Ngöôøi Phaùp ôû Ñaø Laït laø nhöõng coâng chöùc, giaùo sö neân phong caùch soáng cuûa hoï coù aûnh höôûng ñeán ngöôøi Ñaø Laït. Hoï mang töø queâ höông ñeán phong caùch trong kieán truùc, caùc loaøi rau, hoa cuûa mieàn haøn ñôùi, caû trong nghi leã xaõ giao. Rieâng trong phong caùch kieán truùc Ñaø Laït chòu aûnh höôûng cuûa nhieàu ñòa phöông nöôùc Phaùp. 23 Ngaøy nay söï hieän dieän cuûa ngöôøi Phaùp ôû Ñaø Laït khoâng nhö tröôùc naêm 1954, vôùi quaù trình môû cöûa, Phaùp taøi trôï, giuùp ñôõ ñaøo taïo tieáng Phaùp vaø caùc ngaønh khaùc cho hai tröôøng Ñaïi hoïc Ñaø Laït vaø Cao ñaúng Sö phaïm Ñaø Laït laø nhöõng tín hieäu cho thaáy hoï khoâng muoán nhöõng yeáu toá vaên hoùa Phaùp maát ñi ôû thaønh phoá maø hoï ñaõ khai sinh. Vaên hoùa caùc daân toäc thieåu soá laø yeáu toá haáp daãn caùc nhaø nghieân cöùu vaø nhöõng du khaùch tôùi nhöõng ñoøi hoûi khaùch quan cuûa nhu caàu vaên hoùa hieän ñaïi muoán trôû veà nguoàn tìm tính nhaân vaên phöông Ñoâng coå xöa. Ñoù laø ngheà deät vaûi coå truyeàn cuûa ngöôøi Maï, deät coùi cuûa ngöôøi Laïch, ñan guøi cuûa ngöôøi Maï vaø ngöôøi Chil… Neàn vaên hoùa daân gian vôùi truyeàn thoáng vaên hoùa coàng chieâng neáu bieát khai thaùc seõ haáp daãn du khaùch. Du lòch baèng ngöïa, “vaên hoùa” röôïu caàn cuõng goùp phaàn kích thích kyõ thuaät cheá bieán röôïu caàn vaø ngheà nuoâi ngöïa phaùt trieån. 2.2. Vai troø, vò trí du lò ch Laâm Ñoàng Du lòch Laâm Ñoàng trong nhieàu naêm qua ñaõ có nhiều ñoùng goùp tích cực cho söï phaùt trieån chung cuûa neàn kinh teá tænh Lâm Đồng. Nhaát laø giai ñoïan 2001 – 2006 khu vöïc kinh teá dòch vuï ñaõ vöôn leân maïnh meõ. Doanh thu từ dòch vuï chieám 12,9% trong toång GDP toaøn tænh, rieâng ngaønh du lòch chieám 31,43% . Doanh thu xaõ hoäi töø du lòch coù toác ñoä taêng tröôûng maïnh, trung bình ñaït 29,75%. Baûng 2.2: Doanh thu xaõ hoäi töø du lòch cuûa Laâm Ñoàng 2001 - 2006 Ñôn vò tính: Tyû ñoàng DANH MUÏC NAÊM 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Doanh thu xaõ hoäi 481.8 633.5 920.0 1,215.0 1,405.0 1,663.0 Möùc taêng tröôûng so vôùi naêm tröôùc (%) 35.72 31.49 45.22 32.07 15.64 18.36 Nguoàn: Sôû Du lòch vaø Thöông maïi Laâm Ñoàng 24 2.3. Thöïc traïng keát caáu cô sôû haï taàng du lòch Laâm Ñoàng 2.3.1. Cô sôû löu truù Trong giai ñoaïn 1997 – 2006 ngaønh du lòch tænh Laâm Ñoàng cuõng khoâng ngöøng naâng caáp, xaây môùi khaùch saïn, nhaø nghæ phuïc vuï du khaùch. Nhìn chung soá löôïng khaùch saïn, nhaø nghæ cuûa caùc thaønh phaàn kinh teá taêng nhanh caû veà soá löôïng, quy moâ vaø phöông thöùc hoaït ñoäng. Tuy nhieân chaát löôïng cuûa khaùch saïn coøn thaáp, chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu ngaøy caøng cao cuûa khaùch du lòch, ñaëc bieät laø du lòch thöông maïi. Baûng 2.3.1 :Thöïc traïng phaùt trieån côû sôû löu truù cuûa Laâm Ñoàng giai ñoaïn 1997 -2006 Haïng muïc 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Toång soá CSLT 301 273 379 384 400 434 550 679 690 750 Toång soá phoøng 3.574 3.733 4.295 4.482 4.800 5.300 7.000 7.826 8.000 11.000 Nguoàn : Sôû Thöông Maïi – Du Lòch Laâm Ñoàng Coâng suaát söû duïng phoøng khaùch saïn coøn thaáp. Naêm 2000 chæ ñaït 35%, ñeán naêm 2005 – 2006 ñaït khoaûng 55%. Söï phaân boá heä thoáng cô sôû löu truù khoâng ñoàng ñeàu phuï thuoäc khaû naêng khai thaùc du lòch töøng khu vöïc. Hieän taïi ña soá phoøng khaùch saïn taäp trung ôû TP. Ñaø Laït vôùi hôn 8.800 phoøng, coøn laïi raûi raùc ôû thò xaõ Baûo Loäc (hôn 100 phoøng) Ñöùc Troïng ( 75 phoøng)… So saùnh thöïc teá phaùt trieån vôùi chæ tieâu döï baùo cuûa quy hoaïch 1996 cho thaáy soá löôïng phoøng khaùch saïn ngaønh du lòch Laâm Ñoàng ñaõ coù höôùng phaùt trieån phuø hôïp vôùi döï baùo cuûa quy hoaïch, cheânh leäch khoâng ñaùng keå. 2.3.2. Khu vui chôi giaûi trí Toaøn tænh hieän coù 92 khu ñieåm danh lam thaéng caûnh, di tích lòch söû vaên hoaù, hoà thaùc. Rieâng ñòa baøn thaønh phoá Ñaø Laït ngaønh du lòch ñaõ ñaàu tö vaø ñöa vaøo khai thaùc kinh doanh phuïc vuï du lòch 32 khu, trong ñoù coù 8 khu, ñieåm laø hoà, thaùc, 2 khu di tích lòch söû; 3 ñieåm du lòch sinh thaùi, 11 ñieåm tham quan vui chôi giaûi trí… 25 2.3.3. Heä thoáng caáp, thoaùt nöôùc Tỉnh Lâm Đồng hiện nay có 5 huyện, thành phố, thị xã được cấp nước sạch. Tỉnh đã nâng cấp heä thoáng caáp nöôùc cho thaønh phố Ñaø Laït trong khuoân khoå döï aùn nước sạch của Đan Mạch tài trợ, Đây là yếu tố hỗ trợ khá quan trọng cho việc khai thác về phát triển du lịch Lâm Đồng . Thaønh phoá Đà Lạt ñaõ laép ñaët hoaøn chænh heä thoáng thoaùt nöôùc theo tieâu chuaån quoác teá, coâng suất 7.500m3 / ngày đêm với công nghệ của Đan Mạch, giaûm thieåu taùc haïi ñeán moâi trường, tạo điều kiện nâng cao giá trị cho sản phẩm du lịch. 2.3.4. Hệ thống cấp điện Heä thoáng cấp ñieän taïi Laâm Ñoàng töông ñoái oån ñònh, trong nhöõng naêm qua ñaõ ñaàu tö naâng caáp moät soá tuyeán điện troïng ñieåm, vì vaäy vieäc quaù taûi, cuùp ñieän ít xaûy ra laø moät thuaän lôïi cho khaùch du lòch. Tænh ñaõ taêng coâng suaát phaùt điện của nhaø maùy thuyû ñieän Suoái Vaøng 4,4MW, naâng caáp khaû naêng chuyeån taûi töø nhaø maùy thuyû ñieän Ña Nhim công suất 160MW, Đa Mi 175MW, Hàm Thuận 300MW… Laâm Ñoàng laø tænh coù nhieàu nhaø maùy thuyû ñieän nhö: Ñöùc Troïng, Loäc Phaùt vaø Ñaïi Ninh (ñang xaây döïng). 2.3.5. Heä thoáng dòch vuï vieãn thoâng Laâm Ñoàng laø moät trong nhöõng ñòa phöông coù maïng böu chính, vieãn thoâng phaùt trieån nhanh nhaát. Theo Toång Coâng ty Böu chính vieãn thoâng laø ñôn vò ñöùng thöù 2 caû nöôùc veà maät ñoä ñieän thoaïi/toång soá daân vaø treân ñòa baøn toaøn tænh coù maïng Internet. Söï phaùt trieån cuûa vieãn thoâng ñaõ goùp phaàn ñaéc löïc phuïc vuï cho nhu caàu thoâng tin cuûa khaùch du lòch. Trong töông lai, vôùi loä trình giaûm giaù cöôùc, vieãn thoâng Laâm Ñoàng seõ môû ra cô hoäi phaùt trieån. Ñaây thöïc söï laø yeáu toá thuaän lôïi ñeå phaùt trieån du lòch. 2.3.6. Hệ thống giao thông Toaøn tænh coù chieàu daøi ñöôøng boä laø 1.744 Km, trong ñoù ñöôøng quoác loä laø 317 Km, tænh loä laø 390 Km, noäi ñoâ laø 119 Km, ñöôøng caáp huyeän laø 309 Km, ñöôøng chuyeân duøng laø 117 Km. Maät ñoä giao thoâng toaøn tænh laø 0,17 Km/Km2. 26 Caùc tuyeán ñöôøng coù yù nghóa phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi: - Ñöôøng quoác loä 20 laø huyeát maïch giöõa Laâm Ñoàng vôùi Nam Trung Boä, Ñoâng Nam Boä vaø thaønh phoá Hoà Chí Minh. - Quoác loä 27 noái Laâm Ñoàng vôùi Ñaéc Laéc vaø caùc tænh Taây Nguyeân. Du khaùch ñeán du lòch Lâm Đồng chuû yeáu baèng ñöôøng boä theo tuyeán thaønh phoá Hoà Chí Minh – Ñoàng Nai theo quoác loä 20, tuyeán Nha Trang, Ninh Thuaän qua ñeøo Soâng Pha, nhaäp quoác loä 20, leân ñeøo Prenn ñi Ñaø laït. Tôùi ñaây (2008) seõ hoaøn thaønh tuyeán ñöôøng cao toác Daàu Giaây – Ñaø Laït. Nhaân kyû nieäm ngaøy giaûi phoùng mieàn Nam 30-4-2007 tænh ñaõ khai tröông quoác loä 327 ñi Nha Trang vaø caùc tænh duyeân haûi mieàn Trung ruùt ngaén quaõng ñöôøng vaø thôøi gian so vôùi quoác loä 20B tröôùc ñaây. Ñaây laø moät thuaän lôïi raát nhieàu cho vieäc ñi laïi cuûa du khaùch. Laâm Ñoàng coù saân bay Lieân Khöông, coù ñöôøng baêng daøi treân 3.000 meùt vaø roäng 34 meùt. Cuoái naêm 2005 saân bay naøy ñaõ môû tuyeán bay tröïc tieáp ñi Haø Noäi vaø ngöôïc laïi vôùi taàn suaát ngaøy moät chuyeán, trong töông lai khoâng xa seõ môû tuyeán bay tröïc tieáp ñi Singapore vaø moät soá nöôùc trong khu vöïc. Ñaây laø moät lôïi theá cuûa du lòch Laâm Ñoàng trong vieäc khai thaùc du khaùch quoác teá. 2.4. Hoaït ñoäng kinh doanh du lòch Laâm Ñoàng 2.4.1. Khaùch du lòch Löôïng khaùch du lòch ñeán Laâm Ñoàng trong nhöõng naêm 2000 -2006 coù toác ñoä taêng tröôûng trung bình haøng naêm ñaït 17.4%. 2.4.1.1. Khaùch du lòch quoác teá: Toác ñoä taêng tröôûng trung bình veà khaùch du lòch quoác teá ñaït 3,36% (1,37% giai ñoaïn 1996-2000 vaø 7,65% giai ñoaïn 2000 -2006). 27 Keát quaû phaân tích thò tröôøng naêm 2004, 2005 vaø 2006 cho thaáy trong toång soá khaùch du lòch quoác teá ñeán Laâm Ñoàng thì soá khaùch Phaùp chieám 23,1% tieáp sau laø Ñaøi Loan 13.8%, Myõ 11.5%,Anh 6.8%... Baûng 2.4.1A: Löôïng khaùch du lòch ñeán Laâm Đoàng thôøi kyø 1997 -2006 Ñôn vò tính: Löôït khaùch Naêm Toång soá khaùch du lòch Khaùch noäi ñòa Khaùch quoác teá Soá löôïng % taêng so vôùi naêm tröôùc Soá löôïng % taêng so vôùi naêm tröôùc Soá löôïng % taêng so vôùi naêm tröôùc 1997 600,000 0.8% 529,099 -1.9 % 70901 7.4% 1998 600,000 0.0% 535,000 1.1% 65000 -8.3% 1999 603,000 0.5% 533,000 -0.4% 70000 7.7% 2000 710,000 17.7% 640,420 20.2% 69580 -0.6% 2001 803,000 13.1% 725,000 13.2% 78000 12.1% 2002 905,000 12.7% 820,000 13.1% 85000 9.0% 2003 1,150,000 27.1% 1,085,000 32.3% 65000 -23.5% 2004 1,350,000 17.4% 1,264,000 6.5% 86000 32.3% 2005 1,560,900 15.6% 1,460,300 15.5% 100600 17.1% 2006 1.848.000 18.4% 1,751,000 20.0% 97.000 3.6% Nguoàn: Sôû Du Lòch Thöông Maïi tænh Laâm Ñoàng 2.4.1.2. Khaùch du lòch noäi ñòa Toác ñoä taêng tröôûng trung bình veà khaùch du lòch noäi ñòa 16,54%. Trong voøng 6 naêm trôû laïi ñaây (2000-2006) toác ñoäï taêng tröôûng cuûa thò tröôøng khaùch naøy ñaït xaáp xæ 18%. Ñoái vôùi thò tröôøng khaùch noäi ñòa, löôïng khaùch töø thaønh phoá Hoà Chí Minh chieám 60,5%, töø caùc tænh khaùc ôû mieàn Ñoâng Nam boä 9%, caùc tænh vuøng ñoàng baèng soâng cöûu long 15,5%, Haø Noäi, Haûi Phoøng 7,8%... 2.4.1.3. Thôøi gian löu truù Thôøi gian löu truù trung bình cuûa khaùch du lòch quoác teá ñeán Laâm Ñoàng ñaït 1,82 ngaøy, thaáp hôn so vôùi caùc ñòa phöông khaùc trong caû nöôùc, ñaëc bieät laø thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø Haø Noäi, tuy nhieân ñoái vôùi khaùch noäi ñòa thì chæ soá naøy khaù cao 2,5ngaøy. 28 Nhìn chung, caùc chæ tieâu phaùt trieån veà khaùch cuûa döï baùo naêm 1996 ñöa ra ñeàu cao hôn thöïc teá, trong ñoù chæ tieâu soá löôït khaùch quoác teá döï baùo cao hôn thöïc teá khaù nhieàu. Baûng: 2.4.1B: So saùnh thöïc teá vaø döï baùo khaùch du lòch ñeán Laâm Ñoàng 1996 - 2006 Haïng muïc 1996 1997 1998 1999 2000 2004 2005 2006 Döï baùo QHTT 1996 Toång soá khaùch QT (ngaøn) 90,0 106 124 145 170 260 290 312 Taêng tröôûng TB naêm (%) 16.0-19.0 9.4-11.6 Toång soá khaùch NÑ (ngaøn) 670 790 920 1.050 1200 1500 1600 1830 Thöïc teá phaùt trieån Toång soá khaùch Quoác teá (ngaøn) 66,0 70.9 65.0 70.0 69.6 86 101 97.0 Taêng tröôûng TB naêm (%) 1.33 5.4 Toång soá khaùch noäi ñòa (ngaøn) 539 529 535 533 640 1264 1460 1751 Taêng tröôûng trung bình naêm (%) 4.4 18.5 Tyû leä cheânh leäch so vôùi döï baùo (%) Khaùch Quoác teá -26,7 -33,1 -47,6 -51,7 -59,1 -66,9 -65,3 -68,9 Khaùch noäi ñòa -19,5 -33 -41,8 -49,2 -46,6 -15,7 -8,73 -4,31 Nguoàn: Sôû Du Lòch vaø Thöông Maïi Laâm Ñoàng Nguyeân nhaân laø, taïi thôøi ñieåm laäp quy hoaïch naêm 1996 ngaønh du lòch Vieät Nam ñang treân ñaø phaùt trieån khôûi saéc, caùc chæ tieâu phaùt trieån ñaët ra cuûa nhöõng naêm tröôùc ñoù ñeàu ñaït ñöôïc keát quaû cao, trong boái caûnh chung nhö vaäy vieäc ñaët du lòch Laâm Ñoàng vôùi möùc phaùt trieån cao laø hoaøn toaøn coù cô sôû. 2.4.1.4. Möùc chi tieâu trung bình cuûa khaùch Möùc chi tieâu trung bình moät khaùch quoác teá laø 40USD/ ngaøy trong ñoù 23USD cho löu truù, 12 USD cho aên uoáng mua saém …, khaùch du lòch noäi ñòa chi 400.000 ñoàng/ngaøy trong ñoù 250.000ñoàng/ngaøy cho löu truù, 70.000 ñoàng cho aên uoáng coøn laïi cho chi khaùc. Giai ñoaïn 2001-2006, ñaùnh daáu söï vöôn leân maïnh meõ cuûa khu vöïc kinh teá dòch vuï (12.9%), trong ñoù ñaùng chuù yù hôn caû laø ngaønh du lòch đóng góp (31.43%). Ñieàu naøy cuõng phuø hôïp vôùi ñònh höôùng phaùt trieån kinh teá cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc laø dòch chuyeån neàn kinh teá theo höôùng taêng daàn tyû troïng cuûa khu vöïc kinh teá dòch vuï. 29 Baûng 2.4.1C: So saùnh thu nhaäp du lòch giöõa döï baùo quy hoaïch vôùi thöïc teá phaùt trieån Ñôn vò tính: trieäu USD Loaïi doanh thu 1996 1998 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Toång doanh thu theo döï baùo Toång doanh thu thöïc teá Cheânh leäch so vôùi döï baùo % sai leäch so vôùi döï baùo 24,1 12,3 -11,8 -49,1 65,8 15,3 -50,5 -76,8 96,2 17,9 -78,3 -81,4 115,1 21,8 -93,3 -81,0 138,6 34,4 -103,3 -75,0 164,7 39,1 -125,6 -76,3 197,0 50,2 -146,7 -74,5 235,6 57,2 -178,4 -75,7 254,7 65,4 -189,3 -74,3 Nguoàn : - Vieän NCPT Du lòch 2.4.2. Khai thaùc taøi nguyeân du lòch vaø phaùt trieån loaïi hình saûn phaåm du lòch 2.4.2.1. Khai thaùc taøi nguyeân du lòch Tính ñeán naêm 2004, toaøn tænh hieän coù 92 khu ñieåm danh lam thaéng caûnh, hoà thaùc, di tích vaên hoaù. Rieâng treân ñòa baøn thaønh phoá Ñaø Laït ngaønh du lòch ñaõ ñaàu tö vaø khai thaùc phuïc vuï du lòch 32 khu, ñieåm du lòch trong ñoù coù 8 khu ñieåm khai thaùc taøi nguyeân du lòch töï nhieân hoà vaø thaùc, 2 di tích lòch söû, 3 ñieåm sinh thaùi, 11 ñieåm caûnh quan vui chôi giaûi trí vôùi quyõ ñaát leân ñeán 2.600 ha. Vieäc quaûn lyù vaø khai thaùc taøi nguyeân du lòch thôøi gian qua ñang ôû tình traïng maát caân ñoái. Söï taäp trung quaù cao du khaùch taïi moät soá ñieåm du lòch ôû Ñaø Laït nhö Pren, Hoà Than Thôû, thaùc Cam Ly … ñaõ vaø ñang laø nguyeân nhaân laøm xuoáng caáp moâi tröôøng ôû nhöõng khu vöïc naøy. Trong khi ñoù moät soá nôi taøi nguyeân vaãn coøn ôû daïng tieàm naêng chöa ñöôïc ñaàu tö khai thaùc hoaëc khai thaùc chöa trieät ñeå nhö thaùc Con Coïp (Xuaân Thoï), thaùc Baûo Ñaïi giöõa Ñöùc Troïng vaø Di Linh, thaùc Voi (Laâm Haø), hoà Ña Nhim, röøng caám Caùt Loäc (Caùt Tieân), röøng Biñup (Laïc Döông)… ñieàu naøy vöøa laøm aûnh höôûng ñeán khaû naêng thu huùt khaùch vöøa laøm cho taøi nguyeân moâi tröôøng bò xaâm haïi. Beân caïnh ñoù, moät soá hoaït ñoäng daân sinh thieáu yù thöùc nhö hieän töông khai thaùc quaïng thieác thôøi gian gaàn ñaây taïi khu vöïc thung luõng Tình yeâu cuõng laøm aûnh höôûng nghieâm troïng ñeán taøi nguyeân vaø moâi tröôøng du lòch. 30 2.4.2.2. Phaùt trieån loaïi hình vaø saûn phaåm du lòch Saûn phaåm du lòch cuûa tænh ñaõ töøng böôùc ñöôïc ña daïng hoaù, naâng cao chaát löôïng vaø khaû naêng caïnh tranh. Nhieàu saûn phaåm du lòch môùi ñöôïc xaây döïng ñöa vaøo khai thaùc nhö caùc tuyeán du lòch sinh thaùi, du lòch vaên hoaù daân toäc ít ngöôøi vôùi chuû ñeà khaûo cöùu ñoàng queâ, du lòch trang traïi… moät soá saûn phaåm du lòch coù giaù trò ñoäc ñaùo vôùi vai troø lieân vuøng, lieân khu vöïc nhö tuyeán du lòch “Con ñöôøng xanh Taây nguyeân”, Festival hoa Ñaø Laït, saûn phaåm du lòch cao caáp nhö saân golf, nghæ maùt … ñöôïc nghieân cöùu phaùt trieån ñaõ taêng söùc thu huùt khaùch du lòch, thuùc ñaåy söï haáp daãn cuûa du lòch Laâm Ñoàng trong khu vöïc vaø treân caû nöôùc. Caùc saûn phaåm thuû coâng myõ ngheä do baøn tay con ngöôøi laøm neân nhö tranh theâu (XQ), Festival hoa Ñaø Laït thöïc söï ñaõ coù nhöõng aûnh höôûng tích cöïc ñeán hoaït ñoäng du lòch Laâm Ñoàng. Ñaàu naêm 2002, du lòch Ñaø Laït ñöa heä thoáng caùp treo vaøo söû duïng vôùi chieàu daøi 2.300m trôû thaønh moät trong nhöõng hoaït ñoäng thu huùt du khaùch . Coù theå nhaän thaáy, vieäc phaùt trieån loaïi hình du lòch laø phuø hôïp ñònh höôùng quy hoaïch. Tuy nhieân, loaïi hình vaø saûn phaåm du lòch Laâm Ñoàng thôøi gian qua vaãn chöa töông xöùng so vôùi tieàm naêng phaùt trieån du lòch cuûa tænh, chính vì vaäy du lòch Laâm Ñoàng chöa thöïc söï thu huùt khaùch du lòch quoác teá vaø thôøi gian löu laïi chöa ñaït möùc nhö moäït soá khu du lòch lôùn cuûa Vieät Nam. 2.4.3. Xuùc tieán quaûng baù du lòch Naêm 2002, ngaønh du lòch vaø thöông maïi ñaõ coù nhieàu coá gaéng trong coâng taùc ñaåy maïnh caùc hoaït ñoäng tuyeân truyeàn, quaûng baù veà du lòch. Kinh phí ñaàu tö cho coâng taùc tuyeân truyeàn quaûng baù du lòch naêm 2002 laø 310 trieäu ñoàng, nguoàn voán naøy ñaõ ñöôïc söû duïng coù hieäu quaû, laøm tieàn ñeà vöõng chaéc cho nhöõng naêm tieáp theo. Nhaân dòp kyû nieäm 110 naêm Ñaø Laït, ngaønh du lòch Laâm Ñoàng ñaõ cho bieân taäp vaø phaùt haønh nhieàu aán phaåm tuyeân truyeàn quaûng baù veà du lòch – Ñaø Laït Laâm Ñoàng vaø nhieàu chöông trình hoaït ñoäng kyû nieäm. Caùc chöông trình naøy ñaõ goùp phaàn quan troïng trong vieäc 31 giôùi thieäu du lòch Ñaø Laït - Laâm Ñoàng vôùi baïn beø trong nöôùc vaø quoác teá töøng böôùc môû roäng quan heä hôïp taùc ñaàu tö phaùt trieån kinh teá du lòch. Gaàn ñaây Sôû Du lòch vaø Thöông maïi ñaõ phoái hôïp vôùi Trung taâm xuùc tieán thöông maïi vaø ñaàu tö thaønh phoá Hoà Chí Minh toå chöùc hoäi thaûo “Xaây döïng thöông hieäu “ nhaèm giuùp caùc doanh nghieäp du lòch trong tænh töøng böôùc taïo döïng ñöôïc hình aûnh vaø thöông hieäu rieâng, quaûng baù chaát löôïng saûn phaåm dòch vuï cuûa doanh nghieäp treân thò tröôøng du lòch trong vaø ngoaøi nöôùc. Tuy nhieân vieäc cung caáp thoâng tin du lòch tôùi du khaùch trong cuõng nhö ngoaøi nöôùc chöa thöôøng xuyeân, lieân tuïc. Chöa tìm hieåu vaø nghieân cöùu kyõ nhu caàu thò tröôøng beân ngoaøi, caùc thò hieáu veà saûn phaåm du lòch cuûa thò tröôøng caùc nöôùc trong khu vöïc vaø theá giôùi. Ñaây laø moät haïn cheá cuûa du lòch Laâm Ñoàng trong thôøi gian qua. 2.4.4. Lao ñoäng vaø ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc du lòch 2.4.4.1. Lao ñoäng ngaønh du lòch Soá löôïng lao ñoäng du lòch Laâm Ñoàng thôøi gian qua khoâng ngöøng taêng leân (toác ñoä bình quaân 5,5%/naêm). Ñeán naêm 2005 coù khoaûng 5.000 lao ñoäng vaø naêm 2006 laø 5.180 lao ñoäng tröïc tieáp do sôû quaûn lyù. Baûng 2.4.4. 1A: Lao ñoäng trong ngaønh du lòch Laâm Ñoàng Ñôn vò tính: ngöôøi Chæ tieâu Naêm 2001 2002 2003 2004 2005 Trình ñoä treân ñaïi hoïc 2 2 2 3 3 Trình ñoä ñaïi hoïc vaø cao ñaúng 506 600 708 820 865 Trình ñoä trung caáp 421 535 684 750 795 Trình ñoä sô caáp 455 610 782 850 980 Trình ñoä ñöôïc ñaøo taïo taïi choã vaø ñaøo taïo nghieäp vuï ngaén haïn 1416 1253 1224 2077 2057 Toång soá lao ñoäng 2800 3000 3400 4500 4700 Maëc duø taêng tröôûng nhanh veà soá löôïng lao ñoäng, nhöng trình ñoä nghieäp vuï cuûa ñoäi nguõ lao ñoäng du lòch coøn yeáu, tyû leä lao ñoäng ñöôïc ñaøo taïo thaáp so vôùi yeâu caàu phaùt trieån cuûa ngaønh. 32 2.4.4.2. Ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc Thôøi gian qua, nhaän thöùc ñöôïc vai troø quan troïng cuûa coâng taùc naâng cao chaát löôïng lao ñoäng ngaønh du lòch ñaùp öùng yeâu caàu phaùt trieån ngaøy caøng cao vaø phuø hôïp vôùi xu theá hoäi nhaäp, ngaønh du lòch Laâm Ñoàng ñaõ chuù troïng ñeán coâng taùc ñaøo taïo naâng cao trình ñoä nghieäp vuï cho caùn boä coâng nhaân vieân trong ngaønh. Tuy vaäy treân ñòa baøn chöa coù cô sôû ñaøo taïo taïi choã neân vieäc ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc ngaønh coøn gaëp nhieàu khoù khaên, hieäu quaû mang laïi chöa cao. Vieäc lieân keát ñaøo taïo coøn nhieàu haïn cheá, ñoäi nguõ lao ñoäng chuyeân nghieäp trình ñoä coøn ôû möùc thaáp nhaát laø trình ñoä ngoaïi ngöõ. Baûng 2.4.4.1B: Thöïc traïng phaùt trieån lao ñoäng ngaønh du lòch cuûa Laâm ñoàng Loai lao ñoäng Naêm 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Toång soá 10.565 11.630 9.466 9.977 12.226 12.680 14.808 LÑ tröïc tieáp (1) 7.900 8.830 6.466 6.577 7.526 11.680 9.628 LÑ do sôû quaûn ly ù(2) 2.665 2.800 3.000 3.400 4.700 5.000 5.180 Nguoàn: (1) Nieân giaùm thoáng keâ Laâm Ñoàng 2004 (2) Sôû Thöông Maïi – Du Lòch Laâm Ñoàng 2.4.5. Ñaàu tö vaø phaùt trieån du lòch 2.4.5.1. Ñaàu tö trong lónh vöïc haï tầng du lòch Giai doaïn 2001-2005, ngaønh du lòch ñaõ nhaän 136,78 tyû ñoàng ñaàu tö phaùt trieån haï taàng du lòch thuoäc 12 döï aùn, trong ñoù moät soá döï aùn ñaõ hoaøn thaønh vaø ñöa vaøo söû duïng. Nhö vaäy, ñeå phuïc vuï phaùt trieån du lòch caû Trung öông vaø ñòa phöông ñaõ taäp trung ñaàu tö phaùt trieån heä thoáng haï taàng du lòch vôùi soá voán gaàn 150 tyû ñoàng. Tuy nguoàn voán ñaàu tö vaøo lónh vöïc naøy coøn thaáp, chöa ñaùp öùng yeâu caàu phaùt trieån du lòch, nhöng cuõng goùp phaàn ñaùng keå vaøo thaønh tích phaùt trieån du lòch cuûa tænh. 2.4.5.2. Ñaàu tö phaùt trieån cô sôû vaät chaát kyõ thuaät Tính töø naêm 2003 ñeán nay Laâm Ñoàng ñaõ coù hôn 61 döï aùn phaùt trieån khu du lòch vaø ñaõ ñöôïc UBND tænh cho chuû tröông laäp döï aùn ñeå ñaàu tö phaùt trieån caùc saûn phaåm du lòch, 33 nhö du lòch sinh thaùi, du lòch nghæ döôõng… Naêm 2004 coù 14 nhaø ñaàu tö ñöôïc tænh chaáp thuaän chuû tröông ñaàu tö vaøo khu du lòch Tuyeàn Laâm vôùi toång soá voán ñaêng kyù thöïc hieän 3.181 tyû ñoàng vaø hieän nay Ban quaûn lyù khu du lòch Tuyeàn Laâm ñang trieån khai caùc ñeà aùn veà ñaàu tö haï taàng khu du lòch, giao thoâng, caáp thoaùt nöôùc, ñieän...ñeå phuïc vuï cho caùc nhaø ñaàu tö trieån khai döï aùn. Quy hoaïch toång theå phaùt trieån du lòch tænh Laâm Ñoàng (1996-2010) ñaõ xaùc ñònh 14 döï aùn öu tieân ñaàu tö döïa treân vieäc khai thaùc caùc taøi nguyeân coù giaù trò vaø coù söùc haáp daãn cao, trong ñoù coù 7 döï aùn khai thaùc caùc taøi nguyeân töï nhieân vôùi toång nhu caàu voán ñaàu tö caàn ñeán 1.200 trieäu USD (döï kieán – qui hoaïch). Tuy nhieân, thöïc teá ñaàu tö so vôùi döï baùo cuõng nhö nhu caàu coøn thaáp hôn nhieàu (theo soá lieäu ñaêng kyù chæ ñaït 5% nhu caàu), ñaàu tö coøn daøn traûi … Ñieàu naøy aûnh höôûng raát ñaùng keå ñeán keát quaû phaùt trieån ngaønh du lòch Laâm Ñoàng thôøi gian qua. 2.4.6. Toå chöùc khoâng gian laõnh thoå vaø kinh doanh du lòch 2.4.6.1. Toå chöùc khoâng gian laõnh thoå du lòch Toå chöùc khoâng gian laõnh thoå du lòch Laâm Ñoàng ñöôïc theå hieän trong quy hoaïch theo heä thoáng phaân cuïm, trung taâm, ñieåm du lòch ñaõ phaùt huy taùc duïng laøm caên cöù ñeå caùc ñòa phöông trong tænh tieán haønh laäp, pheâ duyeät quy hoaïch toång theå phaùt trieån du lòch taïi ñòa phöông, quy hoaïch chi tieát taïi caùc khu du lòch laøm cô sôû thöïc hieän quaûn lyù ñaàu tö phaùt trieån du lòch theo quy hoaïch. Heä thoáng tuyeán, ñieåm du lòch taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho caùc doanh nghieäp toå chöùc caùc chöông trình du lòch hôïp lyù ñaëc bieät laø caùc tour du lòch chuyeân ñeà goùp phaàn khai thaùc coù hieäu quaû caùc tieàm naêng du lòch cuûa tænh. Moät soá chöông trình du lòch ñaõ taïo neân caùc saûn phaåm du lòch ñoäc ñaùo thu huùt khaùch du lòch nhö tour traêng maät, tour vaên hoaù, leã hoäi … Treân cô sôû caùc ñieåm du lòch, moät soá khu du lòch môùi coù khaû naêng thu huùt khaùch du lòch lôùn nhö khu du lòch chuyeân ñeà quoác gia Hoà Tuyeàn Laâm, khu du lòch thanh nieân hoà Ña Thieän, khu du lòch sinh thaùi Langbiang thuoäc cuïm du lòch thaønh phoá Ñaø Laït vaø phuï caän, 34 khu du lòch Ña meâ… ñaõ ñöôïc quy hoaïch, ñaàu tö phaùt trieån goùp phaàn khai thaùc coù hieäu quaû nguoàn taøi nguyeân, thu huùt khaùch du lòch ñem laïi lôïi ích kinh teá – xaõ hoäi cho ñòa phöông. Tuy nhieân, khaû naêng ñaàu tö coøn haïn cheá neân moät soá ñieåm du lòch ñöôïc xaùc ñònh coù tieàm naêng lôùn vaø ñaõ ñöôïc tieán haønh laäp quy hoaïch nhö khu du lòch toång hôïp quoác gia Hoà Ñan kia- Suoái vaøng, vöôøn quoác gia Caùt Tieân… nhöng vaãn chöa ñöa vaøo khai thaùc phuïc vuï du khaùch. 2.4.6.2. Toå chöùc kinh doanh du lòch Tính ñeán naêm 2004, treân ñòa baøn tænh Laâm Ñoàng coù 24 doanh nghieäp, toå chöùc hoaït ñoäng kinh doanh du lòch taïi 92 khu, ñieåm du lòch * Veà kinh doanh khaùch saïn nhaø haøng: trong soá 679 cô sôû löu truù coù 31 khaùch saïn thuoäc doanh nghieäp nhaø nöôùc, 417 khaùch saïn thuoäc doanh nghieâp tö nhaân, 1 khaùch saïn hoaøn toaøn voán nöôùc ngoaøi, 2 khaùch saïn lieân doanh trong nöôùc, 5 khaùch saïn thuoäc coâng ty coå phaàn, coøn 29 khaùch saïn thuoäc caùc thaønh phaàn tham gia hoaït ñoäng kinh doanh. * Veà caùc dòch vuï löõ haønh vaø vaän chuyeån khaùch du lòch: Ñeán nay, toaøn tænh Laâm Ñoàng coù 17 ñôn vò kinh doanh löõ haønh, vaän chuyeån trong ñoù coù 3 ñôn vò ñöôïc caáp pheùp kinh doanh löõ haønh quoác teá . Vôùi tieàm naêng heát söùc phong phuù veà taøi nguyeân du lòch, ñaëc bieät laø taøi nguyeân töï nhieân, du lòch Laâm Ñoàng coù nhieàu ñieàu kieän ñeå phaùt trieån treân cô sôû khai thaùc caùc lôïi theá cuûa mình. Chính vì vaäy hoaït ñoäng kinh doanh du lòch treân ñòa baøn ñaõ ñöôïc nhieàu thaønh töïu ñaùng khích leä goùp phaàn taêng thu nhaäp du lòch. Tuy nhieân, trong nhieàu naêm qua, ñieåm yeáu cuûa hoaït ñoäng kinh doanh du lòch Laâm Ñoàng laø vaãn chöa xaùc ñònh ñöôïc roõ saûn phaåm chính ñeå taäp trung ñaàu tö phaùt huy theá maïnh voán coù, chöa tìm ra saûn phaåm du lòch ñoäc ñaùo, mang baûn saéc rieâng cuûa Laâm Ñoàng ñeå gaây aán töôïng cho khaùch du lòch. 35 Khaû naêng caïnh tranh, coâng taùc quaûng caùo, tieáp thò coøn yeáu, vieäc coå phaàn hoaù doanh nghieäp dieãn ra chaäm vì vaäy hieäu quaû kinh doanh du lòch chöa cao. 2.4.7. Quaûn lyù nhaø nöôùc veà du lòch Quaûn lyù nhaø nöôùc veà du lòch ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû böôùc ñaàu khaû quan. Sôû Du lòch vaø Thöông maïi Laâm Ñoàng ñaõ tham möu cho UBND tænh thöïc hieän ñöôïc nhieàu vieäc lieân quan ñeán coâng taùc quaûn lyù caùc hoaït ñoäng kinh doanh treân ñòa baøn. Böôùc ñaàu ñaõ quaûn lyù vaø giaùm saùt ñöôïc caùc hoaït ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp kinh doanh dòch vuï du lòch treân ñòa baøn, ñaëc bieät laø dòch vuï löu truù aên uoáng vaø löõ haønh. Tuy nhieân, trong coâng taùc quaûn lyù coøn naûy sinh nhieàu baát caäp, nhieàu nôi coøn bò buoâng loûng, thieáu söï quaûn lyù thoáng nhaát, ñoàng boä vaø coøn söï choàng cheùo giöõa quaûn lyù ngaønh vaø quaûn lyù laõnh thoå, giöõa caùc ngaønh caùc caáp. Cô cheá quaûn lyù chaäm ñöôïc caûi tieán vaø chöa taïo ñöôïc moâi tröôøng phaùp lyù thuaän lôïi ñeå thu huùt voán ñaàu tö trong nöôùc vaø ngoaøi nöôùc. Hieän nay Sôû Du lòch ñaõ saùt nhaäp vôùi Sôû Thöông maïi thaønh Sôû Du lòch vaø Thöông maïi Laâm Ñoàng, ñaây laø moâ hình quaûn lyù nhaø nöôùc khoâng maáy thuaän lôïi veà du lòch, khoâng töông xöùng vôùi vai troø quaûn lyù Nhaø nöôùc ñoái vôùi moät ngaønh kinh teá muõi nhoïn taïi moät trung taâm du lòch lôùn, chính vì vaäy coâng taùc quaûn lyù nhaø nöôùc caøng naëng neà hôn ñoái vôùi ngaønh du lòch tænh Laâm Ñoàng, ñaây laø moät vaán ñeà caàn xem xeùt. 2.5. Khaûo saùt ñaùnh giaù cuûa du khaùch veà du lòch cuûa tænh Laâm Ñoàng 2.5.1.Khaûo saùt ñaùnh giaù cuûa du khaùch veà saûn phaåm du lòch tænh Laâm Ñoàng 2.5.1.1. Thieát keá baûng caâu hoûi Töø yeâu caàu cuûa noäi dung ñeà taøi, thoâng qua trao ñoåi vôùi caùc nhaø nghieân cöùu vaø quaûn lyù ngaønh du lòch, chuùng toâi ñöa ra moät soá caâu hoûi sô boä vaø tieán haønh khaûo saùt thöû nghieäm gaàn 20 du khaùch ñeán Ñaø Laït, sau ñoù hoaøn thieän vaø ñöa ra baûng caâu hoûi chính thöùc duøng ñeå khaûo saùt. 36 Baûng caâu hoûi tieáng Vieät daønh cho du khaùch trong nöôùc ( Xem phuï luïc 6A) vaø baûng caâu hoûi tieáng Anh daønh cho khaùch nöôùc ngoaøi ( Xem phuï luïc 6B). Noäi dung baûng caâu hoûi thieát keá theo chieàu coät doïc goàm hai phaàn chính: Phaàn 1: YÙ kieán ñaùnh giaù cuûa du khaùch veà caùc yeáu toá caáu thaønh saûn phaåm du lòch vôùi caùc tieâu chí nhö: Taøi nguyeân thieân nhieân, taøi nguyeân nhaân vaân vaên, cô sôû vaät chaát du lòch, cô sôû haï taàng vaø yeáu toá moâi tröôøng kinh teá – xaõ hoäi cuûa ñòa phöông. Phaàn 2: YÙ kieán ñaùnh giaù cuûa du khaùch veà caùc saûn phaåm du lòch caàn ñöôïc ña daïng hoùa taïi ñòa phöông. Noäi dung baûng caâu hoûi theo chieàu ngang, beân traùi baûng caâu hoûi laø yù kieán ñaùnh giaù cuûa du khaùch veà möùc ñoä quan troïng cuûa caùc yeáu toá saûn phaåm du lòch vôùi 5 möùc ñoä: Raát quan troïng, quan troïng, bình thöôøng, ít quan troïng vaø khoâng quan troïng. Phía beân phaûi baûng caâu hoûi laø ñaùnh giaù cuûa du khaùch veà thöïc traïng caùc yeáu toá veà saûn phaåm du lòch taïi Laâm Ñoàng vôùi 5 möùc ñoä: raát toát, toát, bình thöôøng, keùm vaø raát keùm. 2.5.1.2. Phöông phaùp thu thaäp thoâng tin Baûng 2.5.1.2: Thöïc hieän phaùt phieáu ñieàu tra: Tình hình phieáu ñieàu tra Soá löôïng Tyû leä % Toång soá phieáu phaùt ra 260 100% Soá khaùch nöôùc trong nöôùc 200 76.92% Soá khaùch nöôùc ngoaøi 60 23.07% Soá phieáu thu veà 232 89.23% Soá phieáu söû duïng ñöôïc 195 84.05% Soá phieáu khoâng söû duïng ñöôïc 37 15.94% Ghi chuù: soá phieáu khoâng söû duïng ñöôïc vì khaùch traû lôøi caâu hoûi gioáng nhau hoaëc boû troáng nhieàu chi tieát cuûa caâu hoûi. Phöông phaùp thu thaäp thoâng tin baèng caùch phaùt phieáu khaûo saùt ñaõ laäp caùc caâu hoûi. 37 Ñoái töôïng khaûo saùt laø bao goàm caùc du khaùch trong vaø ngoaøi nöôùc ñeán Laâm Ñoàng vaø ñang löu truù taïi caùc khaùch saïn coù sao trôû leân treân ñòa baøn thaønh phoá Ñaø Laït. 2.5.1.3. Phaân tích döõ lieäu sau khi thu thaäp Caùc yeáu toá ñöôïc maõ hoaù nhö sau: Caùc taøi nguyeân thieân nhieân ñöôïc xeáp theo thöù töï trong baûng caâu hoûi ñöôïc maõ hoaù nhö sau: tn1, tn2, tn3,tn4. Caùc yeáu toá veà taøi nguyeân nhaân vaên xeáp theo thöù töï trong baûng caâu hoûi vaø maõ hoaù nhö sau: nv1, nv2,nv3, nv4, nv5. Caùc yeáu toá veà cô sôû vaät chaát kyõ thuaät cuûa ngaønh du lòch vaø cô sôû haï taàng cuûa ñòa phöông xeáp theo thöù töï trong baûng caâu hoûi maõ hoaù nhö sau: cs1, cs2, cs3, cs4. Moät soá saûn phaåm du lòch ñöôïc maõ hoaù xeáp theo thöù töï trong baûng caâu hoûi nhö sau: sp1, sp2, sp3, sp4, sp5, sp6, sp7, sp8, sp9, sp10.sp11. Caùc yeáu toá veà moâi tröôøng xeáp theo thöù töï trong baûng caâu hoûi vaø maõ hoaù nhö sau: mt1, mt2, mt3, mt4, mt5, mt6. Chuùng toâi duøng phaàn meàm SPSS 13.0 söû duïng cho vieäc thoáng keâ moâ taûû kieåm ñònh thang ño vaø phaân tích caùc nhaân toá lieân quan. 38 2.5.1.4. Keát quaû thu thaäp ñöôïc töø nhöõng thoâng tin caù nhaân Baûng 2.5.1.4: Caùc thoâng tin veà caù nhaân cuûa du khaùch taïi Ñaø Laït - Laâm Ñoàng Tieâu chí Phaân loaïi Soá löôïng Tyû leä % Giôùi tính Nam 93 47.69% Nöõ 102 52.30% Ñoä tuoåi Töø 18 – 25 tuoåi 32 16.41% Töø 26 – 35 tuoåi 41 21.03% Töø 36 – 45 tuoåi 54 27.69% Treân 45 tuoåi 68 34.87% Ngheà nghieäp Nhaân vieân vaên phoøng 55 28.21% Coâng nhaân 58 29.74% Thöông gia 37 18.97% Caùc thaønh phaàn khaùc 45 23.08% Töø caùc nôi ñeán Tp. Hoà Chí Minh 62 31.79% Ñoàng baèng Nam boä 54 27.69% Khaùnh Hoaø 23 11.79% Mieàn trung 28 14.36% Bình Thuaän 12 6.15% Nôi khaùc 16 8.21% Quoác tòch Thaùi Lan 22 11.28% Sinhgapore 38 19.49% Anh 32 16.41% Phaùp 27 13.85% Myõ 45 23.08% Nöôùc khaùc 31 15.90% Möùc chi tieâu bình quaân USD/ ngaøy Ñoái vôùi khaùch quoác teá 42 80.00 Thoâng qua caùc keânh thoâng tin Truyeàn hình 34 17.44% Baùo, taïp chí 23 11.79% Saùch, quaûng caùo 22 11.28% Maïng internet 28 14.36% Ñaïi lyù du lòch 30 15.38% Ngöôøi thaân giôùi thieäu 42 21.54% Caùc hình thöùc khaùc 16 8.21% Soá laàn ñeán Ñaø Laït 1 laàn 62 31.79% 2 laàn 58 29.74% 3 laàn 32 16.41% Treân 4 laàn 43 22.05% Seõ quay trôû laïi Ñaø Laït Coù 187 95.90% Khoâng 8 4.10% 39 Qua baûng thoâng tin treân ta thaáy soá khaùch ñeán Ñaø Laït laàn ñaàu cao nhaát (31.79%), vaø caùc laàn tieáp theo ít daàn đi, chính vì vaäy neáu Ñaø Laït khoâng coù nhöõng saûn phaåm du lòch ñoäc ñaùo vaø haáp daãn thì khoù coù cô hoäi ñoùn du khaùch quay trôû laïi caùc laàn tieáp theo (soá khaùch quay trôû laïi laàn 3 chæ 16.41%). Soá khaùch seõ trôû laïi Ñaø Laït chieám tyû leä raát cao (95.90%), ñieàu naøy theå hieän Ñaø Laït laø vuøng ñaát du lòch ñaày höùa heïn tieàm naêng, neáu ngaønh du lòch Laâm Đoàng bieát khai thaùc coù hieäu quaû. Qua khaûo saùt du khaùch bieát veà Ñaø Laït vaø ñeán Ñaø Laït cô baûn thoâng qua ngöôøi thaân quen giôùi thieäu coøn bieát veà Ñaø Laït thoâng qua quaûng caùo qua caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng laø raát ít, ñieàu naøy chöùng toû coâng taùc xuùc tieán quaûng baù du lòch cuûa Laâm Ñoàng coøn raát haïn cheá. 40 2.5.1.5. Ñaùnh giaù cuûa du khaùch veà möùc ñoä quan troïng cuûa caùc yeáu toá saûn phaåm du lòch ( baûng 2.5.1.5) Baûng 2.5.1.5. Ñaùnh giaù cuûa du khaùch veà möùc ñoä quan troïng cuûa caùc yeáu toá saûn phaåm du lòch Tiêu chí Mã N Minimum Maximum mean Std.Deviation Khí hậu tn1 195 3 5 4.25 0.75 Các danh lam thắng cảnh tn2 195 3 5 4.28 1.48 Tài nguyên rừng tn3 195 1 5 3.15 0.20 Vị trí địa lý tn4 195 1 5 3.59 0.48 Các di sản văn hóa nv1 195 1 5 3.62 0.74 Phong tục tập quán của địa phương nv2 195 2 5 3.75 0.50 Sự thân thiện của dân địa phương nv3 195 3 5 4.26 0.05 Các công trình kiến trúc nv4 195 3 5 4.01 0.20 Các lễ hội truyền thống nv5 195 3 5 3.98 0.73 Các cơ sở lưu trú cs1 195 3 5 4.18 0.91 Dịch vụ vui chơi giải trí cs2 195 3 5 3.98 1.95 Các phương tiện giao thông cs3 195 2 5 3.50 0.80 Kết cấu hạ tầng cs4 195 2 5 3.42 0.74 Ý thức bảo vệ môi trường mt1 195 2 5 3.21 1.06 Nghệ thuật ẩm thực mt2 195 3 5 3.80 0.92 Thái độ phục vụ của nhân viên mt3 195 3 5 4.30 1.79 Tính chuyên nghiệp của nhân viên mt4 195 2 5 3.75 1.63 Giá cả mt5 195 3 5 4.15 1.79 Mức độ an toàn mt6 195 2 5 3.50 0.02 Qua keát quaû nghieân cöùu treân, chuùng ta thaáy du khaùch ñaùnh giaù möùc ñoä quan troïng cuûa caùc yeáu toá cuûa saûn phaåm du lòch raát cao, ñoù laø caùc yeáu toá: danh lam thaéng caûnh, khí haäu, cô sôû löu truù, giaù caû vaø ñaëc bieät laø söï thaân thieän cuûa daân ñòa phöông, thaùi ñoä phuïc vuï cuûa nhaân vieân laø raát quan troïng. Töø nhöõng soá lieäu treân ñoøi hoûi caùc nhaø quaûn lyù caàn ñöa ra caùc chieán löôïc vaø chính saùch phuø hôïp nhaèm taïo ra caùc saûn phaåm du lòch toát nhaát ñeå thoûa maõn khaùch haøng. Beân caïnh vieäc phaùt trieån saûn phaåm du lòch phaûi gaén lieàn vôùi coâng taùc baûo veä taøi nguyeân nhaân vaên cuõng nhö taøi nguyeân moâi tröôøng ñeå ñaûm baûo söï bình oån vaø phaùt trieån beàn vöõng. 41 2.5.1.6. Ñaùnh giaù cuûa du khaùch veà möùc ñoä quan troïng cuûa saûn phaåm du lòch Baûng 2.5.1.6: Ñaùnh giaù cuûa du khaùch veà möùc ñoä quan troïng cuûa saûn phaåm du lòch Tiêu chí Mã N Minimum Maximum mean Std.Deviation Hàng thủ công mỹ nghệ Sp1 195 2 5 3.25 0.92 Các sản phẩm đặc trưng (đặc sản) Sp2 195 2 5 3.68 0.95 Loại hình du lịch tham quan Sp3 195 2 5 3.91 1.00 Loại hình du lịch nghỉ dưỡng Sp4 195 2 5 3.25 0.17 Loại hình du lịch sinh thái Sp5 195 2 5 3.81 0.29 Loại hình du lịch hội thảo, hội nghị Sp6 195 1 5 3.14 0.62 Loại hình du lịch thể thao mạo hiểm Sp7 195 2 5 3.08 0.43 Loại hình du lịch tìm hiểu lịch sử văn hóa Sp8 195 2 5 3.24 0.76 Loại hình du lịch miệt vườn Sp9 195 2 5 3.09 1.24 Các tour du lịch theo chủ đề Sp10 195 2 5 3.35 0.85 Loại hình du lịch mua sắm Sp11 195 2 5 3.75 1.29 Theo keát quaû nghieân cöùu, du khaùch ñaùnh gía raát cao veà möùc ñoä quan troïng cuûa saûn phaåm du lòch. Caùc saûn phaåm ñoù laø: loaïi hình du lòch tham quan, caùc saûn phaåm ñaëc tröng (ñaëc saûn) cuûa ñòa phöông, loaïi hình du lòch sinh thaùi, caùc tour du lòch, du lòch nghæ döôõng (ñieåm trung bình töø 3.35 – 3.91) Vôùi thang ño naøy caùc nhaø qui hoïach, caùc nhaø quaûn lyù caàn phaûi maïnh daïn ñaàu tö vaøo caùc saûn phaåm ñöôïc ñaùnh giaù coù möùc ñoä quan troïng cao. 42 2.5.1.7. Ñaùnh giaù cuûa du khaùch veà thöïc traïng cuûa caùc yeáu toá saûn phaåm du lòch Laâm Ñoàng Baûng 2.5.1.7: Ñaùnh giaù cuûa du khaùch veà thöïc traïng cuûa caùc yeáu toá veà saûn phaåm du lòch Laâm Ñoàng Tiêu chí Mã N Minimum Maximum mean Std.Deviation Khí hậu tn1 195 1 5 3.50 1.18 Các danh lam thắng cảnh tn2 195 1 5 2.80 1.30 Tài nguyên rừng tn3 195 1 5 2.95 1.32 Vị trí địa lý tn4 195 1 5 3.11 1.46 Các di sản văn hóa nv1 195 1 5 2.88 1.41 Phong tục tập quán của địa phương nv2 195 1 5 3.25 1.10 Sự thân thiện của dân địa phương nv3 195 3 5 4.21 0.70 Các công trình kiến trúc nv4 195 2 5 3.81 0.85 Các lễ hội truyền thống nv5 195 1 5 3.25 0.96 Các cơ sở lưu trú cs1 195 1 5 3.27 0.96 Dịch vụ vui chơi giải trí cs2 195 1 4 2.03 0.96 Các phương tiện giao thông cs3 195 1 5 2.70 1.10 Kết cấu hạ tầng cs4 195 1 5 2.68 1.04 Ý thức bảo vệ môi trường mt1 195 1 4 2.15 1.00 Nghệ thuật ẩm thực mt2 195 1 5 2.88 1.04 Thái độ phục vụ của nhân viên mt3 195 1 5 2.51 1.10 Tính chuyên nghiệp của nhân viên mt4 195 1 4 2.12 0.93 Giá cả mt5 195 1 5 2.36 1.05 Mức độ an toàn mt6 195 2 5 3.48 1.00 Theo baûng 2.5.1.7, khaûo saùt cuûa du khaùch veà ñaùnh giaù thöïc traïng caùc yeáu toá saûn phaåm du lòch Laâm Ñoàng ôû möùc ñoä bình thöôøng vaø keùm, rieâng yeáu toá khí haäu, söï thaân thieän cuûa daân ñòa phöông, caùc coâng trình kieán truùc vaø möùc ñoä an toaøn laø toát (3.48 – 4.21), ñaây laø nhöõng lôïi theá cuûa du lòch Ñaø Laït – Laâm Ñoàng 43 caàn ñöôïc phaùt huy. Ñoái vôùi caùc yeáu toá saûn phaåm nhö: trình ñoä vaø tính chuyeân nghieäp cuûa nhaân vieân coøn raát haïn cheá (2.12), dòch vuï vui chôi giaûi trí thì ñöôïc ñaùnh giaù laø raát thaáp (2.03), thöïc teá ôû Laâm Ñoàng raát ngheøo naøn, coù nhöõng khu du lòch khoâng coù dòch vuï vui chôi giaûi trí ngoaøi ngaém caûnh vaø mua saém, yù thöùc baûo veä moâi tröôøng thì quaù keùm (2.03 – 2.15). Ñaây laø vaán ñeà maø caùc nhaø quaûn lyù vaø caùc nhaø kinh doanh khai thaùc du lòch Laâm Ñoàng ñaëc bieät phaûi löu taâm vaø xöû lyù kòp thôøi. 2.5.1.8. Ñaùnh giaù cuûa du khaùch veà thöïc traïng cuûa caùc saûn phaåm du lòch Laâm Ñoàng Baûng 2.5.1.8: Baûng ñaùnh giaù cuûa du khaùch veà thöïc traïng cuûa saûn phaåm du lòch tænh Laâm Ñoàng Tiêu chí Mã N Minimum Maximum mean Std.Deviation Hàng thủ công mỹ nghệ Sp1 195 1 5 2.33 1.16 Các sản phẩm đặc trưng (đặc sản) Sp2 195 1 5 2.73 1.07 Loại hình du lịch tham quan Sp3 195 1 5 2.91 1.13 Loại hình du lịch nghỉ dưỡng Sp4 195 1 5 3.08 1.05 Loại hình du lịch sinh thái Sp5 195 2 5 3.52 0.89 Loại hình du lịch hội thảo, hội nghị Sp6 195 1 5 2.52 1.14 Loại hình du lịch thể thao mạo hiểm Sp7 195 1 5 2.65 1.00 Loại hình du lịch tìm hiểu lịch sử văn hóa Sp8 195 1 5 2.48 1.10 Loại hình du lịch miệt vườn Sp9 195 1 3 1.85 0.80 Các tour du lịch theo chủ đề Sp10 195 1 4 2.50 1.05 Loại hình du lịch mua sắm Sp11 195 1 4 2.46 1.00 Keát quaû khaûo saùt (baûng 2.3.1.8), chuùng ta thaáy thöïc traïng du lòch Laâm Ñoàng coøn raát haïn cheá veà loaïi hình saûn phaåm nhö: Du lòch mieät vöôøn, du lòch tìm hieåu lòch söû vaên hoùa coøn raát keùm, ñieåm trung bình töø (1.85 – 2.48) vaø caùc saûn phaåm khaùc ñöôïc du khaùch ñaùnh giaù ôû möùc trung bình. Cuõng qua khaûo saùt, du 44 khaùch ñaùnh gía saûn phaåm du lòch ôû Laâm Ñoàng coøn ngheøo naøn, ñôn ñieäu, truøng laép, chaát löôïng keùm, chöa phong phuù. Nhö vaäy vieäc ña daïng hoùa saûn phaåm du lòch , naâng cao chaát löôïng saûn phaåm laø vieäc laøm heát söùc caàn thieát ñoái vôùi caùc nhaø quaûn lyù du lòch Laâm Ñoàng. 2.5.1.9. So saùnh cheânh leäch giöõa giaù trò trung bình möùc ñoä quan troïng vaø thöïc traïng caùc yeáu toá saûn phaåm du lòch Baûng 2.5.1.9: So saùnh cheânh leäch giöõa giaù