Luận văn Nâng cao năng lực cạnh tranh cho dịch vụ nội dung số trên điện thoại di động tại công ty dịch vụ viễn thông Sài Gòn

Trang 0 BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP.HCM ------------------------------- NGUYEÃN THAØNH TÍN NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CHO DÒCH VUÏ NOÄI DUNG SOÁ TREÂN ÑIEÄN THOAÏI DI ÑOÄNG TAÏI COÂNG TY DÒCH VUÏ VIEÃN THOÂNG SAØI GOØN CHUYEÂN NGAØNH: QUAÛN TRÒ KINH DOANH MAÕ SOÁ: 60.34.05 LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ Ngöôøi Höôùng Daãn Khoa Hoïc : TS. HOÀ TIEÁN DUÕNG TP. Hoà Chí Minh - Naêm 2008 0 Trang 1 MUÏC LUÏC Trang Danh muïc hình veõ, baûng bieåu Danh muïc caùc kyù hieäu, vieát taét Lôøi môû ñaàu CHÖÔNG 1: MOÄT SOÁ VAÁN ÑEÀ LYÙ LUAÄN VEÀ NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CUÛA DOANH NGHIEÄP 1.1. Moät soá khaùi nieäm veà naêng löïc caïnh tranh .................................................. 1 1.1.1. Khaùi nieäm.............................................................................................. 1 1.1.2. Phaân loaïi caïnh tranh ............................................................................. 1 1.2. Söï caàn thieát naâng cao naêng löïc caïnh tranh ................................................ 4 1.3. Nhaân toá aûnh höôûng ñeán naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp............... 5 KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 1 ..................................................................................... 14 CHÖÔNG 2 : PHAÂN TÍCH NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CUÛA DÒCH VUÏ NOÄI DUNG SOÁ TREÂN ÑIEÄN THOAÏI DI ÑOÄNG TAÏI COÂNG TY DVVTSG 2.1. Giôùi thieäu chung veà coâng ty DVVTSG ........................................................ 16 2.2. Phaân tích caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán naêng löïc caïnh tranh cuûa dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ taïi Cty DVVTSG trong thôøi gian qua ................ 18 2.2.1. Giôùi thieäu khaûo saùt naêng löïc caïnh tranh cuûa dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ taïi coâng ty DVVTSG thôøi gian qua ............................................................... 18 2.2.2. Ñaùnh giaù caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán naêng löïc caïnh tranh ................. 20 KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 2 ..................................................................................... 45 1 Trang 2 CHÖÔNG 3 :MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP NHAÈM NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CHO DÒCH VUÏ NOÄI DUNG SOÁ TREÂN ÑTDÑ TAÏI COÂNG TY DVVTSG 3.1. Quan ñieåm vaø muïc tieâu xaây döïng caùc giaûi phaùp ...................................... 49 3.2. Caùc giaûi phaùp naâng cao naêng löïc caïnh tranh cho dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ taïi coâng ty DVVTSG ............................................................... 51 3.2.1. Ñaûm baûo nhu caàu vaø naâng cao chaát löôïng nguoàn nhaân löïc ................ 51 3.2.2. Ñaûm baûo nguoàn voán cho hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh................... 54 3.2.3. Ñaûm baûo kyõ thuaät coâng ngheä, oån ñònh cô sôû haï taàng ........................ 58 3.2.4. Thöïc hieän caùc hoaït ñoäng Marketing ñeå naâng cao naêng löïc caïnh tranh cho noäi dung soá treân ÑTDÑ ...................................................................... 60 3.2.5. Xaây döïng neùt vaên hoùa rieâng bieät cho dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ 70 3.3. Kieán nghò ...................................................................................................... 72 3.3.1. Ñoái vôùi Nhaø nöôùc ............................................................................... 72 3.3.2. Ñoái vôùi cô quan chuû quaûn .................................................................. 73 KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 3 ..................................................................................... 76 KEÁT LUAÄN ......................................................................................................... 79 PHUÏ LUÏC PHUÏ LUÏC 1 : Phieáu nghieân cöùu ngaønh noäi dung soá treân ñieän thoaïi di ñoäng PHUÏ LUÏC 2: Phieáu khaûo saùt doanh nghieäp PHUÏ LUÏC 3: Moät soá maãu quaûng caùo cuûa coâng ty DVVTSG hôïp taùc vôùi baùo chí PHUÏ LUÏC 4: Danh saùch caùc ñoái thuû caïnh tranh TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 2 Trang 3 DANH MUÏC CAÙC KYÙ HIEÄU, VIEÁT TAÉT SMS : Short Message Service: dòch vuï nhaén tin ngaén MSS : Mobile Solution Services ÑTDÑ : ñieän thoaïi di ñoäng DVVTSG : dòch vuï vieãn thoâng Saøi Goøn VNPT : Viet Nam Posts & Telecommunication – Toång coâng ty böu chính vieãn thoâng Vieät Nam ADSL : Asymmetric Digital Subscriber Line – Ñöôøng daây thueâ bao soá baát ñoái xöùng EBIT : Earnings Before Interest & Tax - Thu nhaäp tröôùc laõi vay vaø thueá GPRS : General Packet Radio Service – Dòch vuï voâ tuyeán goùi chung R&D : Research and Develop – Nghieân cöùu vaø phaùt trieån 3 Trang 4 LÔØI MÔÛ ÑAÀU 1. Tính caáp thieát cuûa ñeà taøi Vaøo khoaûng naêm 2004, noùi ñeán noäi dung soá taïi Vieät Nam, ai cuõng chæ nghó ñeán baùo ñieän töû. Hai naêm trôû laïi ñaây, beân caïnh baùo ñieän töû, ngöôøi ta baét ñaàu ñeà caäp ñeán caùc dòch vuï veà game online, nhaïc soá vaø dòch vuï giaù trò gia taêng treân ñieän thoaïi di ñoäng – maø thuaät ngöõ goïi laø dòch vuï noäi dung soá treân ñieän thoaïi di ñoäng qua hình thöùc nhaén tin ngaén SMS, höùa heïn nhieàu cuoäc caïnh tranh haáp daãn giöõa caùc nhaø cung caáp dòch vuï naøy treân thò tröôøng vieãn thoâng Vieät Nam. Ngöôøi tieâu duøng hieän nay khoâng khoù ñeå coù theå baét gaëp dòch vuï noäi dung soá treân ñieän thoaïi di ñoäng ôû baát cöù nôi ñaâu, baát kyø keânh truyeàn thoâng ñaïi chuùng naøo. Töø saûn phaåm ‘’made in Vieät Nam ‘’ hoaëc ñaõ ñöôïc Vieät hoùa nhan nhaõn moïi luùc, moïi nôi. Saùng sôùm ñoïc baùo laø thaáy troø chôi treân ñieän thoaïi di ñoäng, môû voâ tuyeán truyeàn hình thaáy haøng loaït caùc pop-up quaûng caùo game, taûi nhaïc chuoâng, hình neàn, game java, chia seû hình aûnh…v.v… thoâng qua hình thöùc nhaén tin ngaén SMS. Ñaëc tính cuûa dòch vuï naøy laø luoân bò baét chöôùc vaø thaäm chí phieân baûn sau coøn hay hôn phieân baûn tröôùc neân ñoøi hoûi caùc nhaø cung caáp luoân ñoåi môùi vaø cung caáp cho thò tröôøng nhieàu saûn phaåm coù chaát löôïng ñeå oån ñònh thò phaàn vaø phaùt trieån. Muoán vaäy, caùc doanh nghieäp phaûi luoân naâng cao naêng löïc caïnh tranh cho töøng ‘’ñöùa con tinh thaàn’’ cuûa mình vì ñoù laø ñieàu kieän tieân quyeát quyeát ñònh ñeán söï thaønh baïi cuûa doanh nghieäp. Nghieân cöùu caùc nhaân 4 Trang 5 toá aûnh höôûng ñeán naêng löïc caïnh tranh cuûa dòch vuï noäi dung soá treân ñieän thoaïi di ñoäng ñeå töø ñoù ñeà ra nhöõng giaûi phaùp thích hôïp cho coâng ty DVVTSG laø muïc ñích chính cuûa luaän vaên naøy. Trong boái caûnh maø ngöôøi ngöôøi, nhaø nhaø laøm dòch vuï naøy, coâng ty DVVTSG caàn coù nhöõng giaûi phaùp thích hôïp ñeå naâng cao naêng löïc caïnh tranh cho dòch vuï maø hoï cung caáp. 2. Muïc tieâu nghieân cöùu: Xuaát phaùt töø nhöõng quan ñieåm treân, luaän vaên naøy mong muoán goùp phaàn phaân tích, ñaùnh giaù moät caùch cuï theå veà naêng löïc caïnh tranh vaø coâng taùc thöïc hieän chieán löôïc cho dòch vuï noäi dung soá treân ñieän thoaïi di ñoäng taïi coâng ty DVVTSG. Qua ñoù tìm ra nhöõng giaûi phaùp chuû yeáu nhaèm naâng cao naêng löïc caïnh tranh cho noäi dung soá treân ñieän thoaïi di ñoäng taïi doanh nghieäp. 3. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu Ñoái töôïng nghieân cöùu: dòch vuï noäi dung soá treân ñieän thoaïi di ñoäng qua hình thöùc nhaén tin ngaén SMS do moät soá nhaø cung caáp dòch vuï nhö nhö : MSS, Blue Sea, Viet Nam Net, coâng ty DVVTSG, VTC … Phaïm vi nghieân cöùu: caùc chieán löôïc kinh doanh cuûa caùc nhaø cung caáp dòch vuï noäi dung soá treân ñieän thoaïi di ñoäng taïi Vieät Nam vaø xu theá phaùt trieån ngaønh. Luaän aùn taäp trung nhaán maïnh vaøo caùc chieán löôïc mang tính caïnh tranh vaø phaùt trieån thöông hieäu cho dòch vuï noäi dung soá treân ñieän thoaïi di ñoäng cuûa coâng ty DVVTSG. 4. Phöông phaùp nghieân cöùu Phöông phaùp nghieân cöùu trong luaän vaên naøy chuû yeáu laø söû duïng phöông phaùp thoáng keâ phaân tích, luaän vaên ñaõ caên cöù vaøo soá lieäu cuûa phoøng kinh doanh - coâng ty DVVTSG, caùc soá lieäu thu thaäp töø caùc ñoái thuû caïnh tranh, Toång cuïc thoáng keâ, caùc thoâng tin töø Trung Taâm Thoâng Tin Böu Ñieän cuõng 5 Trang 6 nhö töø maïng internet, caùc taøi lieäu coù noäi dung veà chieán löôïc, caïnh tranh, marketing, quaûn trò cuõng nhö yù kieán cuûa caùc chuyeân gia ñaàu ngaønh trong laõnh vöïc dòch vuï noäi dung soá treân ñieän thoaïi di ñoäng. Ngoaøi môû ñaàu vaø keát luaän, luaän vaên ñöôïc chia thaønh 3 chöông nhö sau: Chöông 1 : MOÄT SOÁ VAÁN ÑEÀ LYÙ LUAÄN VEÀ NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CUÛA DOANH NGHIEÄP Chöông 2 : PHAÂN TÍCH NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CUÛA DÒCH VUÏ NOÄI DUNG SOÁ TREÂN ÑIEÄN THOÏAI DI ÑOÄNG TAÏI COÂNG TY DVVTSG. Chöông 3 : MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP NHAÈM NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CHO DÒCH VUÏ NOÄI DUNG SOÁ TREÂN ÑIEÄN THOAÏI DI ÑOÄNG TAÏI COÂNG TY DVVTSG. Phaàn phuï luïc. Goàm caùc baûng bieåu phuïc vuï cho vaán ñeà nghieân cöùu, phieáu thaêm doø, danh saùch ñoái thuû caïnh tranh, caùc maãu quaûng caùo treân caùc baùo, taïp chí cuûa coâng ty DVVTSG… 6 Trang 7 CHÖÔNG 1 MOÄT SOÁ VAÁN ÑEÀ LYÙ LUAÄN VEÀ NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CUÛA DOANH NGHIEÄP 1.1. Moät soá khaùi nieäm veà naêng löïc caïnh tranh 1.1.1. Khaùi nieäm Caïnh tranh laø quaù trình ñaáu tranh giöõa caùc chuû theå kinh teá nhaèm höôùng ñeán ñaït ñöôïc nhöõng muïc tieâu maø mình mong muoán nhö chieám lónh thò phaàn, giaønh khaùch haøng sao cho ñaït ñöôïc möùc lôïi nhuaän cao nhaát vôùi möùc chi phí thaáp nhaát tieàn ñeán naâng cao vò theá cuûa mình treân thöông tröôøng. Söùc caïnh tranh laø khaû naêng ñöùng vöõng cuûa doanh nghieäp tröôùc doanh nghieäp khaùc khi hoï saûn xuaát caùc saûn phaåm thay theá hoaëc saûn phaåm cuøng loaïi vôùi möùc giaù thaáp hôn hoaëc cung caáp caùc saûn phaåm töông töï vôùi caùc ñaëc tính veà chaát löôïng hoaëc dòch vuï ngang baèng hoaëc cao hôn. Naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp laø naêng löïc toàn taïi, duy trì hay gia taêng lôïi nhuaän, thò phaàn treân thò tröôøng caïnh tranh cuûa saûn phaåm vaø dòch vuï cuûa doanh nghieäp. 1.1.2. Phaân loaïi caïnh tranh Thöïc teá coù raát nhieàu tieâu thöùc ñöôïc söû duïng laøm caên cöù ñeå phaân loaïi caïnh tranh. Caên cöù phoå bieán thöôøng döïa vaøo chuû theå tham gia thò tröôøng, möùc ñoä, tính chaát caïnh tranh treân thò tröôøng vaø phaïm vi ngaønh kinh teá. Caên cöù vaøo caùc chuû theå tham gia treân thò tröôøng, ngöôøi ta chia ra : - Caïnh tranh giöõa ngöôøi baùn vaø ngöôøi mua : ñaây laø cuoäc caïnh tranh dieãn ra theo qui luaät ‘’mua reû baùn ñaét’’. Ngöôøi mua muoán mình mua ñöôïc saûn phaåm 7 Trang 8 mình caàn vôùi giaù thaáp coøn ngöôøi baùn muoán baùn saûn phaåm vôùi giaù cao, qua quaù trình maëc caû ñeå xaùc ñònh giaù caû haøng hoaù. - Caïnh tranh giöõa ngöôøi mua vôùi nhau : laø cuoäc caïnh tranh döïa treân cô sôû cuûa qui luaät cung caàu. Neáu cung nhoû hôn caàu vaø ngöôïc laïi, ngöôøi mua laïi coù lôïi vì mua ñöôïc haøng hoaù vì giaù reû hôn. - Caïnh tranh giöõa ngöôøi baùn vôùi nhau : ñaây laø cuoäc caïnh tranh chuû yeáu treân thò tröôøng vôùi tính gay go vaø khoác lieät, caïnh tranh naøy coù yù nghóa soáng coøn ñoái vôùi caùc doanh nghieäp nhaèm chieám lónh thò phaàn, thu huùt khaùch haøng vaø keát quaû laø haøng hoaù gia taêng vôùi chaát löôïng, maãu maõ ñeïp hôn nhöng giaù caû laïi thaáp hôn vaø co 1lôïi cho ngöôøi mua hôn. Nhöõng doang nhieäp giaønh ñöôïc thaéng lôïi trong caïnh tranh seõ taêng ñöôïc thò phaàn, taêng doanh thu baùn haøng töø ñoù lôïi nhuaän taêng, doanh nghieäp coù voán ñeå môû roäng ñaàu tö saûn xuaát. Caên cöù vaøo hình thaùi vaø tính chaát cuûa caïnh tranh treân thò tröôøng, caïnh tranh ñöôïc chia laøm hai loaïi : - Caïnh tranh hoaøn haûo : laø loaïi hình caïnh tranh coù caùc ñaëc ñieåm nhö coù voâ soá ngöôøi baùn, ngöôøi mua ñoäc laäp vôùi nhau( moãi caù nhaân ñôn leû khoâng coù taùc ñoäng tôùi giaù caû thò tröôøng) ; saûn phaåm ñoàng nhaát( ngöôøi mua khoâng caàn phaân bieät saûn phaåm laø cuûa haõng naøo) ; thoâng tin ñaày ñuû( caû ngöôøi mua vaø ngöôøi baùn ñeàu hieåu bieát hoaøn haûo, lieân tuïc veà saûn phaåm vaø trao ñoåi saûn phaåm) ; khoâng coù raøo caûn qui ñònh( vieäc thu nhaäp vaø ruùt lui khoûi thò tröôøng hoaøn toaøn töï do, ñoäng cô duy nhaát laø lôïi nhuaän). - Caïnh tranh khoâng hoaøn haûo : bao goàm caïnh tranh mang tính ñoäc quyeàn vaø ñoäc quyeàn taäp ñoaøn. Caïnh tranh mang tính ñoäc quyeàn laø thò tröôøng trong ñoù coù nhieàu haõng baùn nhöõng saûn phaåm töông tö ï(thay theá ñöôïc cho nhau) nhöng ñöôïc phaân bieät khaùc nhau. Ñaëc ñieåm cuûa loaïi hình caïnh tranh naøy laø saûn phaåm 8 Trang 9 ña daïng hoaù : caùc haõng caïnh tranh vôùi nhau baèng vieäc baùn saûn phaåm khaùc nhau veà nhaõn hieäu, maãu maõ, bao bì, caùc ñieàu kieän dòch vuï ñi keøm, chaát löôïng vaø danh tieáng ; moãi haõng laø ngöôøi saûn xuaát duy nhaát vôùi saûn phaåm cuûa mình ; hình thöùc caïnh tranh chuû yeáu laø thoâng qua nhaõn maùc. Caïnh tranh mang tính ñoäc quyeàn taäp ñoaøn laø khi ñoù, thò tröôøng coù vaøi haõng baùn nhöõng saûn phaåm ñoàng nhaát (ñoäc quyeàn taäp ñoaøn thuaàn tuùy) hoaëc phaân bieät (ñoäc quyeàn taäp ñoaøn phaân bieät). Ñaëc ñieåm cuûa ñoäâc quyeàn taäp ñoaùn laø chæ coù ít haõng caïnh tranh tröïc tieáp ; caùc haõng phuï thuoäc chaët cheõ (moãi haõng khi ra quyeát ñònh phaûi caân nhaéc caån thaän xem haønh ñoäng cuûa mình aûnh höôûng nhö theá naøo tôùi ñoái thuû caïnh tranh vaø seõ phaûi öùng xöû nhö theá naøo ?) ; toác ñoä phaûn öùng cuûa thò tröôøng coù theå raát nhanh( thay ñoåi giaù) hoaëc ñoøi hoûi coù thôøi gian( tröôøng hôïp caûi tieán saûn phaåm) ; vieäc gia nhaäp thò tröôøng cuûa caùc haõng môùi laø raát khoù khaên( raøo chaén cao) vì nhöõng trôû ngaïi ñaàu tieân nhö neàn kinh teá theo qui moâ, ñang phaûi chi nhieàu tieàn cho baûn quyeàn ñeå taïo laäp vò theá vaø danh tieáng treân thò tröôøng. Caên cöù vaøo phaïm vi ngaønh kinh teá coù: - Caïnh tranh trong noäi boä ngaønh : laø caïnh tranh giöõa caùc doanh nghieäp trong cuøng moät ngaønh, cuøng saûn xuaát, tieâu thuï moät loaïi haøng hoaù hoaëc dòch vuï naøo ñoù, trong ñoù caùc chuû doanh nghieäp tìm moïi caùch ñeå thoân tính laãn nhau, giaønh giaät khaùch haøng veà mình, chieám lónh thò tröôøng. Bieän phaùp caïnh tranh cuûa hình thöùc naøy chuû yeáu laø caûi tieán kyõ thuaät, naâng cao naêng suaát lao ñoäng, giaûm chi phí saûn xuaát, giaù trò caù bieät( giaù trò xaõ hoäi), thu lôïi nhuaän sieâu ngaïch. Keát quaû caïnh tranh trong noäi boä ngaønh laø laøm cho kyõ thuaät phaùt trieån, ñieàu kieän saûn xuaát trong ngaønh thay ñoåi, giaù trò haøng hoaù ñöôïc xaùc ñònh laïi, tyû suaát lôïi nhuaän giaûm xuoáng, vaø doang nghieäp naøo chieán thaéng seõ môû roäng ñöôïc phaïm vi 9 Trang 10 hoaït ñoäng ; doanh nghieäp thua seõ maát thò phaàn, thu heïp phaïm vi hoaït ñoäng, thaäm chí daãn tôùi phaù saûn. - Caïnh tranh giöõa caùc ngaønh : söï caïnh tranh giöõa caùc doanh nghieäp trong ngaønh kinh teá khaùc nhau nhaèm muïc ñích ñaàu tö coù lôïi hôn. Bieän phaùp caïnh tranh cuaû hình thöùc naøy laø hình thöùc chuyeån dòch voán töø ngaønh ít lôïi nhuaän sang ngaønh coù nhieàu lôïi nhuaän hôn. Caïnh tranh giöõa caùc ngaønh khaùc nhau vôùi cuøng moät soá voán boû ra chæ thu ñöôïc lôïi nhuaän nhö nhau, töùc laø hình thaønh tæ suaát lôïi nhuaän bình quaân cho taát caû caùc ngaønh. 1.2. Söï caàn thieát naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp Trong neàn kinh teá thò tröôøng caïnh tranh laø moät qui luaät khaùch quan cuûa neàn saûn xuaát haøng hoùa, laø moät noäi dung trong cô cheá vaän ñoäng cuûa thò tröôøng. Saûn xuaát haøng hoùa caøng phaùt trieån, haøng hoùa baùn ra caøng nhieàu, soá löôïng ngöôøi cung caáp caøng ñoâng thì caïnh tranh caøng gay gaét. Keát quaû caïnh tranh seõ laø moät soá doanh nghieäp bò thua cuoäc vaø bò gaït ra khoûi thò tröôøng, trong khi moät soá doanh nghieäp khaùc vaãn toàn taïi vaø phaùt trieån hôn nöõa. Chính nhôø söï caïnh tranh khoâng ngöøng phaùt trieån maø neàn kinh teá thò tröôøng vaän ñoäng theo höôùng ngaøy caøng naâng cao naêng suaát lao ñoäng xaõ hoäi - yeáu toá ñaûm baûo cho söï thaønh coâng cuûa moãi quoác gia treân con ñöôøng phaùt trieån. Trong neàn kinh teá thò tröôøng, caïnh tranh dieãn ra ôû moïi luùc, moïi nôi khoâng phuï thuoäc vaøo yù muoán cuûa rieâng ai, neân caïnh tranh trôû thaønh moät qui luaät quan troïng thuùc ñaåy söï phaùt trieån. Moïi doanh nghieäp khoâng phaân bieät thaønh phaàn kinh teá ñeàu phaûi töï mình vaän ñoäng ñeå ñöùng ñöôïc trong cô cheá naøy. Doanh nghieäp naøo khoâng thích nghi ñöôïc cô cheá môùi seõ phaûi caàm chaéc söï phaù saûn vaø theo qui luaät ñaøo thaûi noù seõ bò gaït ra khoûi thò tröôøng. 10 Trang 11 Thay vaøo ñoù thò tröôøng laïi môû ñöôøng cho doanh nghieäp naøo bieát naém thôøi cô, bieát phaùt huy toái ña nhöõng theá maïnh cuûa mình vaø haïn cheá ñöôïc toái thieåu nhöõng baát lôïi ñeå giaønh thaéng lôïi trong caïnh tranh. 1.3. Nhöõng nhaân toá aûnh höôûng ñeán naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp Khi ñaùnh giaù naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp caàn löu yù caùc khía caïnh nhö phaûi laáy yeâu caàu cuûa khaùch haøng laø chuaån möïc; xem thöïc löïc cuûa doanh nghieäp laø yeáu toá cô baûn ñaûm baûo thoaû maõn nhu caàu cuûa khaùch haøng; khi noùi naêng löïc caïnh tranh laø bao haøm yù so saùnh vôùi caùc ñoái thuû caïnh tranh cuûa doanh nghieäp. Muoán giöõ vaø loâi keùo ñöôïc khaùch haøng doanh nghieäp phaûi coù ñöôïc thöïc löïc ñöôïc theå hieän thaønh caùc lôïi theá so saùnh vôùi caùc ñoái thuû caïnh tranh; ít coù caùc doanh nghieäp naøo coù ñaày ñuû caùc lôïi theá maø thöôøng thì maïnh maët naøy nhöng yeáu caùc maët khaùc. Vì theá caàn phaân tích töøng maët yeáu, maët maïnh maø coù keá hoaïch haïn cheá maët yeáu, phaùt huy maët maïnh. Vieäc ñaùnh giaù naêng löïc caïnh tranh neáu chæ döøng laïi ôû ñònh tính thì khoâng traùnh ñöôïc caùc yeáu toá caûm tính, vì vaäy phaûi coá gaéng löôïng hoaù. Tuy nhieân khoù coù ñöôïc moät chæ tieâu toång hôïp ño löôøng naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp. Do vaäy, caàn söû duïng nhöõng chæ tieâu cô baûn sau : Moät laø, thò phaàn cuûa doanh nghieäp Ñoù laø thò tröôøng maø doanh nghieäp coù ñöôïc, cuï theå hôn laø soá löôïng khaùch haøng maø doanh nghieäp ñoù coù. Thò phaàn caøng lôùn theå hieän naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp caøng maïnh. Ñeå toàn taïi vaø coù naêng löïc caïnh tranh, doanh nghieäp phaûi chieám giöõ ñöôïc moät thò phaàn duø nhieàu hay ít. Chính ñieàu naøy phaûn aùnh ñöôïc quy moâ tieâu thuï thöông maïi. Qua ñoù cuõng coù theå ñaùnh giaù ñöôïc naêng 11 Trang 12 löïc caïnh tranh cuûa moãi doanh nghieäp, öu theá cuõng nhö caùc ñieåm maïnh, ñieåm yeáu töông ñoái cuûa doanh nghieäp so vôùi caùc ñoái thuû caïnh tranh. Hai laø, chaát luôïng saûn phaåm Thoâng thöôøng nhaéc ñeán chaát löôïng thì ngöôøi ta thöôøng nghó ñeán thuoäc tính beân trong cuûa saûn phaåm, ñoù laø söï beàn bæ cuûa saûn phaåm theo thôøi gian. Chaát löôïng coøn laø phuø hôïp vôùi nhu caàu. Khaùch haøng khi mua saûn phaåm tröôùc tieân hoï nghó ngay raèng saûn phaåm ñoù ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu naøo ñoù cuûa hoï. Chaát löôïng laø yeáu toá quan troïng baäc nhaát maø caùc doanh nghieäp caàn phaûi höôùng tôùi, vì noù ñem laïi khaû naêng “ chieán thaéng vöõng chaéc” (vì thay ñoåi giaù thì deã nhöng thay ñoåi chaát löôïng thì phaûi coù thôøi gian). Ngöôøi xöa ñaõ coù caâu “ Höõu xaï töï nhieân höông” nghóa laø nhöõng caùi toát, caùi hay khoâng caàn phaûi phoâ tröông maø theo thôøi gian töï nhieân ngöôøi ta seõ bieát. Chaát löôïng saûn phaåm laø con ñöôøng maø doanh nghieäp phaûi höôùng tôùi ñeå thu huùt khaùch haøng vaø taïo döïng uy tín laâu daøi. Ba laø, giaù caû saûn phaåm : Giaù baùn cuaû moät saûn phaåm laø soá tieàn maø ngöôøi baùn coù theå nhaän ñöôïc cuaû ngöôøi mua ñeå ñoåi laïi cho ngöôøi mua quyeàn söû duïng vaø sôû höõu saûn phaåm 1. Khaùch haøng ñoâi khi chuù troïng ñeán caùc chi phí khaùc hôn laø chæ chuù troïng tôùi möùc giaù maø hoï boû ra khi mua saûn phaåm. Tröôùc khi ñònh giaù doanh nghieäp phaûi traû lôøi ñöôïc caâu hoûi : Vôùi giaù ñoù thì ngöôøi mua ñöôïc gì, taát nhieân caùi “ñöôïc” phaûi laø caùi coù thaät, neáu khoâng thì trong töông lai doanh nghieäp ñoù seõ khoâng coøn khaùch haøng naøo nöõa. Boán laø, keânh phaân phoái : 1 Phillip Kohler. (1998) Quaûn Trò Marketing. NXB Thoáng Keâ. Tp HCM. 12 Trang 13 Phaân phoái laø caùch thöùc ñem saûn phaåm, dòch vuï ñeán tay ngöôøi tieâu duøng qua moät heä thoáng goïi laø keânh phaân phoái. Noù laø moät chæ tieâu quan troïng ñaùnh giaù naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp. Vì trong kinh doanh hieän ñaïi, saûn phaåm vaø giaù caû laø hai yeáu toá quyeát ñònh nhöõng giaù trò cô baûn daønh cho khaùch haøng ôû khaâu saûn xuaát coøn phaân phoái lai ñem laïi cho khaùch haøng nhöõng giaù trò gia taêng, nhöõng lôïi ích höõu hình vaø voâ hình cho khaùch haøng ( thôøi gian, söùc löïc, tieàn baïc…). Maëc duø giaù trò naøy khoâng chieám tæ troïng lôùn trong toång soá giaù trò daønh cho khaùch haøng nhöng laïi quyeát ñònh söï haøi loøng cuûa khaùch haøng. Naêm laø, vò theá taøi chính : Vò theá taøi chính cuûa moät doanh nghieäp coù taàm quan troïng cao trong vieäc naâng cao vò theá caïnh tranh cuûa doanh nghieäp. Khaû naêng nguoàn taøi chính maïnh caàn ñöôïc xem xeùt qua caùc chæ soá : tæ suaát lôïi nhuaän, voøng quay voán, döï tröõ vaø hieäu suaát lôïi töùc coå phaàn. Cuï theå, caùc heä soá thanh khoaûn, caùc heä soá hoaït ñoäng( chu chuyeån taøi saûn, chu chuyeån döï tröõ…), caùc tæ soá voán vay… Saùu laø, quaûn lyù vaø laõnh daïo: Theo JP.Kotter, quaûn trò laø söï ñöông ñaàu vôùi tính phöùc hôïp, moät quyeát ñònh quaûn trò toát phaûi ñaït ñöôïc khaû naêng ñònh höôùng ñuùng vaøo caùc vaán ñeà chaát löôïng vaø tính sinh lôïi cuûa saûn phaåm. Nhaèm giaûi quyeát tính phöùc hôïp, caùc nhaø quaûn trò tieán haønh vieäc hoaïch ñònh chieán löôïc, laäp ngaân saùch, toå chöùc nhaân söï vaø kieåm tra, theo doõi ñoân ñoác. Vieäc ñaùnh giaù naêng löïc quaûn trò caàn xem xeùt vieäc quaûn trò naøy coù naêng löïc vaø hieäu quaû ra sao so saùnh vôùi caùc ñoái thuû caïnh tranh. Maët khaùc laõnh ñaïo cuõng gioáng nhö vieäc ñöông ñaàu vôí söï thay ñoåi – söï ñaït tôùi cuûa moät taàm nhìn. JP. Kotter bieän luaän raèng, ñieàu naøy ñoøi hoûi nhaø quaûn trò phaûi coù khaû naêng thuùc ñaåy vaø truyeàn caûm – giöõ moïi ngöôøi haønh ñoäng theo 13 Trang 14 ñònh höôùng ñuùng baát chaáp nhöõng trôû ngaïi vaø thay ñoåi. Baèng vieäc khôi daäy nhöõng nhu caàu giaù trò vaø caûm höùng coù tính caên baûn nhöng thöôøng chöa ñöôïc khai thaùc. Vieäc ñaùnh giaù naêng löïc laõnh ñaïo caàn ñöôïc caân nhaéc treân cô sôû nhöõng thay ñoåi trong nghieân cöùu moâi tröôøng beân ngoaøi kyø voïng ñoái vôí doanh nghieäp trong töông lai. Nhöõng thaùch thöùc ñoái vôùi doanh nghieäp caøng lôùn thì taàm quan troïng cuûa söï laõnh ñaïo höõu hieäu caøng lôùn 2. Baûy laø, truyeàn tin vaø xuùc tieán : Chieâu thò thöôøng goïi laø thoâng tin marketing, laø taát caû caùc phöông tieän maø caùc nhaø marketing söû duïng ñeå thoâng tin lieân laïc vôí thò tröôøng muïc tieâu. Muïc ñích nhaèm thoâng tin, thuyeát phuïc, nhaéc nhôû khaùch haøng veà coâng ty. Laøm caùch naøo gaây aûnh höôûng ñeán caûm nghó, nieàm tin vaø haønh vi khaùch haøng. Hoaït ñoäng marketing khoâng theå thieáu ñoái vôùi caùc doanh nghieäp trong neàn kinh teá thò tröôøng hieän nay, noù laø vuõ khí cuûa doanh nghieäp, quyeát ñònh söï thaønh coâng cuûa doanh nghieäp. Tuøy theo töøng doanh nghieäp cuõng nhö muïc tieâu cuûa keá hoaïch tieâu thuï saûn phaåm khaùc nhau maø caùc doanh nghieäp chi phí cao hay thaáp. Khi xem xeùt chí phí cho hoaït ñoäng Marketing so vôùi toång doanh thu ta thaáy, neáu tæ leä naøy cao maø doanh nghieäp vaãn duy trì vaø môû roäng ñöôïc thò phaàn so vôùi muïc tieâu ñeà ra thì coù nghóa laø ñaàu tö cho hoaït ñoäng Marketing laø coù hieäu quaû. Coøn neáu ñaàu tö cho Marketing cao maø doanh nghieäp khoâng ñaït ñöôïc muïc tieâu doanh thu ñeà ra thì haõy xem laïi chieán löôïc ñaàu tö vaøo Marketing ñaõ ñuùng hay chöa, hay coù theå ñaàu tö vaøo chieàu saâu ñeå taêng lôïi ích laâu daøi nhö ñaàu tö vaøo nghieân cöùu phaùt trieån. 2 Nguyeãn Baùch Khoa(2000). Phöông Phaùp Luaän Xaùc Ñònh Naêng Löïc Caïnh Tranh Vaø Hoäi Nhaäp Kinh Teá Quoác Teá Cuûa Doanh Nghieäp. Taïp Chí Khoa Hoïc Thöông Maïi soá 4-5. Haø Noäi. 14 Trang 15 Taùm laø, trình ñoä lao ñoäng : Vieäc phaân tích yeáu toá naøy bao haøm caùc yeáu toá veà naêng suaát, kyõ naêng lao ñoäng, ñaøo taïo vaø caùc keá hoaïch tuyeån duïng, ñieàu kieän laøm vieäc vaø tinh thaàn cuûa nhaân vieân… Ñieåm haïn cheá naêng löïc caïnh tranh cuûa caùc doanh nghieäp laø söï yeáu keùm veà kyõ naêng lao ñoäng, boä maùy coâng keành vaø thieáu naêng ñoäng. Con ngöôøi laø yeáu toá quyeát ñònh ñeán naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp, ñaëc bieät trong vieäc cung öùng caùc dòch vuï cho khaùch haøng hieäu quaû. Nhöõng taùc nhaân nhö söï thaân maät, söï ñaùp öùng kòp thôøi, söï nhanh choùng trong thuû tuïc xuû lyù ñôn haøng, söï thanh toaùn thaønh thaïo, khaû naêng bieåu caûm, söï nhieät tình vaø bình tónh cuûa boä maùy nhaân söï laø chìa khoùa cho söï thaønh coâng cuûa doanh nghieäp trong caïnh tranh3. Nhö vaäy, naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp laø khaû naêng vöôït qua caùc ñoái thuû caïnh tranh ñeå duy trì vaø phaùt trieån baûn thaân doanh nghieäp. Thoâng thöôøng, ngöôøi ta ñaùnh giaù khaû naêng naøy thoâng qua caùc yeáu toá noäi taïi doanh nghieäp nhö: quy moâ; khaû naêng tham gia caïnh tranh vaø ruùt khoûi thò tröôøng; saûn phaåm; naêng löïc quaûn lyù; naêng suaát lao ñoäng; trình ñoä coâng ngheä vaø lao ñoäng; … Tuy nhieân, nhöõng khaû naêng naøy laïi bò taùc ñoäng ñoàng thôøi bôûi nhieàu yeáu toá beân ngoaøi ôû trong nöôùc vaø quoác teá. Vì vaäy, khi phaân tích tôùi caùc yeáu toá caáu thaønh vaø aûnh höôûng ñeán naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp, phaûi ñeà caäp tôùi caùc noäi dung sau: Thöù nhaát laø, moâi tröôøng beân trong - Caùc nhaân toá kinh teá: Ñaây laø nhoùm caùc nhaân toá coù aûnh höôûng quan troïng ñeán thaùch thöùc cho caùc doanh nghieäp nhöng ñoàng thôøi laïi laø nguoàn khai thaùc cô 3 Nguyeãn Baùch Khoa(2000). Phöông Phaùp Luaän Xaùc Ñònh Naêng Löïc Caïnh Tranh Vaø Hoäi Nhaäp Kinh Teá Quoác Teá Cuûa Doanh Nghieäp. Taïp Chí Khoa Hoïc Thöông Maïi soá 4-5. Haø Noäi. 15 Trang 16 hoäi haáp daãn ñoái vôùi moãi doanh nghieäp. Caùc nhaân toá naøy taùc ñoäng ñeán naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp theo caùc höôùng : + Toác ñoä taêng tröôûng kinh teá: neáu nhö toác ñoä taêng tröôûng cuûa kinh teá cao laøm cho thu nhaäp cuûa daân cö taêng daãn ñeán söùc mua haøng hoaù cuûa hoï taêng hay nhu caàu veà haøng hoaù taêng. Ñaây laø cô hoäi toát cho caùc doanh nghieäp. Traùi laïi, khi neàn kinh teá suy thoaùi, chi tieâu cuûa ñaïi boä phaän daân cö giaûm, nhu caàu veà haøng hoaù dòch vuï giaûm, do ñoù seõ laøm gia taêng aùp löïc caïnh tranh vaø taïo ra nhieàu nguy cô ñoái vôùi doanh nghieäp. Trong thöïc teá, suy thoaùi kinh teá thöông gaây ra caùc cuoäc chieán tranh veà giaù caû trong caùc ngaønh hoaït ñoäng trong giai ñoaïn baõo hoøa. + Laõi suaát: Laõi suaát cho vay cuûa caùc ngaân haøng cuõng aûnh höôûng raát lôùn ñeán naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp nhaát laø nhöõng doanh nghieäp thieáu voán phaûi ñi vay voán ngaân haøng. Khi laõi suaát cuûa ngaân haøng leân xuoáng ñeàu aûnh höôûng ñeán chi phí cuûa hoï, naêng löïc caïnh tranh cuûa hoï seõ bò aûnh höôûng. + Tyû giaù hoái ñoaùi: Nhaát laø trong neàn kinh teá môû, tæ giaù coù aûnh höôûng raát nhieàu ñeán caùc doanh nghieäp. Neáu ñoàng noäi teä leân giaù caùc doanh nghieäp trong nöôùc seõ giaûm naêng löïc caïnh tranh ôû thò tröôøng nöôùc ngoaøi vaø ngöôïc laïi. Khi ñoàng noäi teä leân giaù thì seõ khuyeán khích nhaäp khaåu, haøng hoaù trong nöôùc seõ bò caïnh tranh nhieàu hôn, caùc doanh nghieäp trong nöôùc seõ khoù khaên hôn vì phaûi caïnh tranh vôùi haøng hoaù nhaäp khaåu. + Laïm phaùt: laïm phaùt laøm giaûm tæ leä taêng tröôûng kinh teá vaø gaây ra nhieàu bieán ñoäng veà tæ giaù hoái ñoaùi. Neáu laïm phaùt cao, doanh nghieäp khoâng theå döï ñoaùn tröôùc töông lai ñieàu gì seõ xaûy ra neân thöôøng haïn cheá ñaàu tö vaøo giai ñoaïn naøy vì giaù trò sinh lôøi trong töông lai coù theå khoâng buø ñaép ñöôïc ñaàu tö hieän taïi. 16 Trang 17 + Caùc nhaân toá veà chính trò, phaùp luaät: Moät theå cheá chính trò roõ raøng vaø oån ñònh seõ ñem laïi söï thuaän lôïi, bình ñaúng cho caùc doanh nghieäp. Ví duï nhö chính saùch veà thueá, chính saùch veà xuaát nhaäp khaåu, caùc ñieàu luaät thöông maïi, an ninh traät töï trong nöôùc coù aûnh höôûng raát nhieàu ñeán hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp. + Trình ñoä khoa hoïc coâng ngheä: Trình ñoä khoa hoïc coâng ngheä coù yù nghóa quyeát ñònh ñeán hai yeáu toá cô baûn nhaát taïo neân naêng löïc caïnh tranh cuûa saûn phaåm treân thò tröôøng laø giaù baùn vaø chaát löôïng. Khoa hoïc coâng ngheä taùc ñoäng ñeán chi phí cuûa doanh nghieäp do ñoù taïo neân naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp. Tuy nhieân treân theá giôùi hieän nay caïnh tranh veà giaù ñang giaûm maø chuyeån sang caïnh tranh veà coâng ngheä, caùc dòch vuï vaø saûn phaåm coù haøm löôïng trí tueä cao. Kyõ thuaät vaø coâng ngheä phaùt trieån seõ giuùp quoác gia taïo ra kyõ thuaät vaø coâng ngheä tieáp theo nhaèm trang bò vaø taùi trang bò möùc coâng ngheä cuûa doanh nghieäp hay toaøn boä neàn kinh teá. Coâng ngheä laø yeáu toá cöïc kyø quan troïng trong vieäc naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp 4. + Nhaân khaåu: Ñaây laø nhaân toá taïo laäp quy moâ thò tröôøng, ñöôïc ñeà caäp treân nhöõng khía caïnh: Quy moâ vaø toác ñoä taêng tröôûng daân soá, nhöõng thay ñoåi trong gia ñình vaø söï di daân, nhöõng thay ñoåi trong phaân phoá laïi thu nhaäp, trình ñoä hoïc vaán cuûa caùc taàng lôùp daân cö. + Caùc nhaân toá veà vaên hoaù xaõ hoäi: laø nhoùm quan troïng taïo laäp neân nhaân caùch vaø loái soáng cuûa ngöôøi tieâu duøng, ñoàng thôøi cuõng laø cô sôû cho caùc nhaø quaûn lyù löïa choïn vaø ñieàu chænh keá hoaïch kinh doanh. 4 M. Porter (1990). Noùi veà Lôïi Theá Caïnh Tranh Quoác Gia. The free press 17 Trang 18 + Caùc nhaân toá thuoäc moâi tröôøng ngaønh: Caùc nhaân toá naøy taùc ñoäng leân hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp neân noù aûnh höôûng ñeán naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp. Ngaønh kinh doanh laø ngaønh hoaït ñoäng trong ñoù bao goàm caùc doanh nghieäp cuøng taïo ra caùc saûn phaåm vaø dòch vuï coù theå thay theá laãn nhau nhaèm ñaùp öùng nhu caàu cuûa ngöôøi tieâu duøng. Theo Michael Porter, moâ hình 5 löïc löôïng caïnh tranh trong ngaønh goàm 5: • Caùc ñoái thuû môùi coù tieàm naêng gia nhaäp ngaønh. • Caùc ñoái thuû trong ngaønh. • Khaû naêng maëc caû cuûa ngöôøi mua. • Khaû naêng maëc caû cuûa nhaø cung öùng. • Caùc saûn phaåm thay theá trong ngaønh. Hình 1 : Caùc löïc löôïng taùc ñoäng ñeán vieäc caïnh tranh trong ngaønh CAÙC ÑOÁI THUÛ TIEÀM NAÊNG CAÙC ÑOÁI THUÛ TRONG NGAØNH DOANH NGHIEÄP NGÖÔØI MUA SAÛN PHAÅM THAY THEÁ NGÖÔØI CUNG ÖÙNG 5 Trong taùc phaåm “Lôïi Theá Caïnh Tranh” xuaát baûn naêm 1985 vaø “ Chieán Löôïc Caïnh Tranh” cuûa Michael Porter xuaát baûn naêm 1980 tröôøng ñaïi hoïc Harvard 18 Trang 19 Toùm laïi, khi ñaùnh giaù caùc nhaân toá caïnh tranh cuûa doanh nghieäp caàn phaûi xem xeùt ñaày ñuû caùc nhaân toá taùc ñoäng leân doanh nghieäp, töø ñoù tìm ra caùc bieän phaùp höõu hieäu nhaèm naâng cao naêng löïc caïnh tranh cho doanh nghieäp. Thöù hai laø, moâi tröôøng beân ngoaøi - Caùc nhaân toá thuoäc veà chính trò: Ngöôøi ta cho raèng toå chöùc chính trò quan troïng nhaát laø Nhaø nöôùc chuû quyeàn, do noù coù khaû naêng phaùt haønh tieàn teä, ñaùnh thueá vaø ñònh ra caùc luaät leä trong moät quoác gia. Tuy nhieân, treân thöïc teá vaãn coù moät soá khía caïnh chính trò quan troïng vöôït ra khoûi bieân giôùi quoác gia vaø taùc ñoäng khoâng nhoû ñeán moâi tröôøng kinh doanh vaø khaû naêng caïnh tranh cuûa doanh nghieäp, nhö : + Moái quan heä giöõa caùc chính phuû. Khi moái quan heä trôû neân thuø ñòch, thì söï maâu thuaån giöõa hai chính phuû coù theå hoaøn toaøn phaù huûy caùc moái quan heä kinh doanh giöõa hai nöôùc. Neáu moái quan heä chính trò song phöông ñöôïc caûi thieän seõ thuùc ñaåy thöông maïi phaùt trieån, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho caùc doanh nghieäp trong kinh doanh. + Caùc toå chöùc quoác teá cuõng ñoùng vai troø quan troïng trong söï phaùt trieån vaø vaän duïng caùc chính sdaùch bieåu loä nguyeän voïng chính trò cuûa caùc quoác gia thaønh vieân. Nhö chính saùch cuûa Quyõ tieàn teä quoác teá (IMF)6 vaø Ngaân haøng theá giôí chòu taùc ñoäng bôûi quan ñieåm cuûa caùc nöôùc coâng nghieäp phaùt trieån, nhöõng nöôùc coù vai troø taøi trôï chính cho caùc toå chöùc naøy. - Ñoái thuû caïnh tranh quoác teá: Ngaøy nay söï baønh tröôùng cuûa caùc taäp ñoaøn ña quoác gia ñang laø moái ñe doaï ñoái vôùi caùc coâng ty trong nöôùc cuûa caùc nöôùc ñang phaùt trieån. Caùc taäp ñoaøn naøy coù lôïi theá veà voán, kyõ thuaät vaø kinh nghieäm 6 IMF : International Monetary Fun. 19 Trang 20 quaûn lyù. Ngöôïc laïi nhöõng doanh nghieäp nhoû trong nöôùc thöôøng keùm veà nhöõng maët treân neân thöôøng thua thieät vaø daãn ñeán phaù saûn. - Xu höôùng toaøn caàu hoùa: Xu höôùng hoäi nhaäp kinh teá vuøng, khu vöïc coù aûnh höôûng quan troïng ñoái vôùi caùc coâng ty ñang hoaït ñoäng trong thò tröôøng khu vöïc. Hoäi nhaäp kinh teá dieãn ra theo nhieàu hình thöùc khaùc nhau, nhöng ñaëc bieät taäp trung vaøo vaán ñeà hôïp taùc kinh teá, ñöôïc thieát laäp ñeå mang laïi söï phuï thuoäc kinh teá laãn nhau nhieàu hôn nöõa giöõa caùc quoác gia, nhö Khu Vöïc Thöông Maïi Töï Do ASIAN (AFTA7), lieân minh Chaâu AÂu ( EU8), Toå Chöùc Thöông Maïi Theá Giôùi (WTO 9). KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 1 Trong chöông naøy, chuùng toâi ñaõ trình baøy cô sôû lyù luaän veà caïnh tranh goàm caùc khaùi nieäm veà thò tröôøng, caïnh tranh, naêng löïc caïnh tranh vaø chieán löôïc caïnh tranh; trong ñoù, nhaán maïnh taàm quan troïng mang tính soáng coøn cuûa vieäc naâng cao naêng löïc caïnh tranh trong boái caûnh hoäi nhaäp hieän nay vaø neâu roõ caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán naêng löïc caïnh tranh, cuõng nhö caùc tieâu chí ñaùnh giaù naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp. Vôùi nhöõng lyù luaän toång quan veà naêng löïc caïnh tranh, caùc doanh nghieäp seõ nhaän bieát ñöôïc ñaâu laø cô hoäi, ñaâu laø thaùch thöùc ñeå naém laáy thôøi cô cuõng nhö ñoùn ñaàu vôùi thöû thaùch maø qua ñoù, doanh nghieäp seõ coù nhöõng ñònh höôùng saûn xuaát kinh doanh hieäu quaû. Neàn taûng lyù luaän cuûa chöông naøy laø cô sôû vöõng chaéc ñeå coâng ty DVVTSG ñaët ra caùc muïc tieâu cuï theå cuøng vôùi nhöõng giaûi phaùp höõu hieäu trong hoaït ñoäng kinh doanh dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ trong chöông 7 Area of Free Trade Asian. 8 Europe United. 9 World Trade of Oganization. 20 Trang 21 2 vaø chöông 3, giuùp doanh nghieäp naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa mình vaø phaùt trieån ñôn vò ngaøy moät nhanh vaø beàn vöõng. 21 Trang 22 CHÖÔNG 2 PHAÂN TÍCH NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CUÛA DÒCH VUÏ NOÄI DUNG SOÁ TREÂN ÑTDÑ TAÏI COÂNG TY DVVTSG 2.1.Giôùi thieäu chung veà coâng ty DVVTSG Coâng ty DVVTSG laø ñôn vò tröïc thuoäc vieãn thoâng thaønh phoá Hoà Chí Minh. Töø buoåi ñaàu môùi thaønh laäp, coâng ty laø trung taâm ñaàu moái lieân laïc ôû phía Nam cuõng nhu ñaàu moái giao löu quoác teá veà ñieän baùo, telex ñoàng thôøi ñaûm nhaän nhieäm vuï trung taâm quaù giang cho caùc böu ñieän tænh ôû phía Nam. Tröôùc nhu caàu ñoåi môùi vaø phaùt trieån cuûa thaønh phoá, chuû tröông ñoåi môùi cuûa ngaønh böu chính vieãn thoâng, vôùi hôn moät ngaøn caùn boä – coâng nhaân vieân ñaày loøng nhieät huyeát, hoï ñaõ khoâng ngöøng nghieân cöùu, tìm toøi, hoïc hoûi, phaùt trieån nhieàu dòch vuï môùi vôùi coâng ngheä tieân tieán cuûa theá giôùi, ñaùp öùng nhu caàu phuïc vuï thoâng tin ngaøy caøng ña daïng cuûa xaõ vaø trôû thaønh moät trong nhöõng ñôn vò haøng ñaàu veà khai thaùc vaø cung caáp dòch vuï vieãn thoâng taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh. Coâng ty DVVTSG coù caùc chöùc naêng cung caáp caùc dòch vuï vieãn thoâng treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh; quaûn lyù, vaän haønh, laép ñaët, baûo döôõng, söûa chöõa vaø khai thaùc maïng vieãn thoâng treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh; toå chöùc phuïc vuï thoâng tin ñoät xuaát theo yeâu caàu cuûa laõnh ñaïo caùc caáp; kinh doanh vaät tö, thieát bò vieãn thoâng lieân quan ñeán dòch vuï do ñôn vò cung caáp; kinh doanh ngaønh ngheà khaùc khi ñöôïc Taäp ñoaøn Böu chính Vieãn thoâng cho pheùp. Coâng ty cung caáp caùc dòch vuï nhö : ÑTDÑ Vieät Nam; ñieän thoaïi voâ tuyeán noäi thò – Cityphone; voâ tuyeán Saøi goøn- Mobilenet;1080,1088,1089; call center; voicelink; thoâng tin giaùo duïc; hoäp thö thoâng tin; bình choïn – giaûi 22 Trang 23 trí; thoâng tin thöông maïi, noäi dung soá treân ÑTDÑ; söûa chöõa thieát bò vieãn thoâng… Hieän nay, toång soá lao ñoäng cuûa coâng ty laø 1022 ngöôøi, trong ñoù coù 268 nam vaø 754 nöõ. Cô caáu toå chöùc cuûa coâng ty ñöôïc toå chöùc theo kieåu tröïc tuyeán – chöùc naêng, cuï theå theo sô ñoà döôùi ñaây Hình 2: Sô ñoà toå chöùc coâng ty DVVTSG GIAÙM ÑOÁC Phoøng Toå chöùc Haønh chính Phoøng Taøi chính keá toaùn PHOÙ GIAÙM ÑOÁC Phoøng Kinh doanh Phoøng Kyõ thuaät dòch vuï Ban Quaûn lyù döï aùn VNP Trung taâm ÑTD Ñ Vieät Nam Trung taâm khai thaùc dòch vuï Trung taâm khai thaùc thoâng tin Trung taâm voâ tuyeán noäi thò Trung taâm söûa chöõa thieát bò vieãn thoâng Trung taâm voâ tuyeán Saøi goøn 23 Trang 24 Vôùi cô caáu toå chöùc nhö sô ñoà treân, giaùm ñoác coâng ty laø ngöôøi ñieàu haønh toaøn boä hoaït ñoäng cuûa coâng ty; tröïc tieáp ñieàu haønh hoaït ñoäng cuûa phoøng kinh doanh vaø kyõ thuaät nghieäp vuï. Caùc phoù giaùm ñoác, theo phaân coâng cuûa giaùm ñoác seõ phuï traùch phoøng toå chöùc haønh chaùnh vaø taøi chính keá toaùn thoáng keâ. Caùc trung taâm seõ coù moät tröôûng trung taâm tröïc tieáp ñieàu haønh vaø chòu traùch nhieäm tröôùc ban giaùm ñoác veà tình hình saûn xuaát kinh doanh cuûa ñôn vò cuûa mình. Nhö vaäy, vôùi kieåu toå chöùc tröïc tuyeán vaø chöùc naêng nhö treân, söï phaân coâng phaân nhieäm cho caùc ñôn vò tröïc thuoäc cuûa coâng ty DVVTSG laø roõ raøng vaø thoâng suoát. Chính vì leõ ñoù maø coâng ty luoân laø ñôn vò hoaøn thaønh caùc chæ tieâu keá hoaïch saûn xuaát kinh doanh caáp treân giao trong suoát thôøi gian qua. 2.2. Phaân tích caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán naêng löïc caïnh tranh cuûa dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ taïi coâng ty DVVTSG trong thôøi gian qua. 2.2.1. Giôùi thieäu vieäc khaûo saùt naêng löïc caïnh tranh cuûa dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ taïi coâng ty DVVTSG Töø yeâu caàu cuûa noäi dung ñeà taøi, thoâng qua trao ñoåi vôùi caùc nhaø nghieân cöùu vaø quaûn lyù ngaønh vieãn thoâng, chuùng toâi ñöa ra moät soá caâu hoûi sô boä vaø tieán haønh khaûo saùt 400 ñoái töôïng laø doanh nghieäp vaø caù nhaân, sau ñoù hoaøn thieän vaø ñöa ra baûng caâu hoûi chính thöùc duøng ñeå khaûo saùt. Veà baûng caâu hoûi, chuùng toâi thieát keá theo chieàu coät doïc goàm 4 phaàn chính cho töøng ñoái töôïng. - Ñoái vôùi ñoái töôïng nghieân cöùu laø doanh nghieäp, noäi dung goàm 3 phaàn chính nhö sau: + Phaàn 1: Thoâng tin veà doanh nghieäp. Phaàn naøy khaûo saùt veà ngaønh saûn xuaát, dòch vuï, nguoàn voán, caùc hình thöùc quaûng caùo, chieán löôïc phaùt trieån cuûa doanh nghieäp; 24 Trang 25 + Phaàn 2: Khaûo saùt veà nguoàn löïc vaø ñaøo taïo cuûa doanh nghieäp; + Phaàn 3: Khaûo saùt veà moâi tröôøng kinh doanh cuûa doanh nghieäp; - Ñoái vôùi ñoái töôïng nghieân cöùu laø caù nhaân, noäi dung goàm 3 phaàn chính nhö sau: + Phaàn thöù nhaát: Phaân loaïi ñoái töôïng nghieân cöùu; + Phaàn thöù hai: Khaûo saùt ñaëc ñieåm söû duïng dòch vuï noäi dung cuûa khaùch haøng. Trong ñoù coù khaûo saùt tình hình söû duïng dòch vuï noäi dung soá treân internet vaø troø chôi ñieän töû laø nhöõng ngaønh caïnh tranh giaùn tieáp vôùi ngaønh dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ; + Phaàn thöù ba: khaûo saùt ñaëc ñieåm tieáp caän phöông tieän truyeàn thoâng cuûa khaùch haøng. Phaàn naøy ñeà caäp ñeán thoùi quen söû duïng phöông tieän truyeàn thoâng ñaïi chuùng cuûa khaùch haøng laø chuû yeáu. Noäi dung baûng caâu hoûi theo chieàu ngang, beân traùi baûng caâu hoûi laø yù kieán ñaùnh giaù cuûa khaùch haøng veà möùc ñoä quan troïng cuûa caùc yeáu toá dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ vôùi thang ñieåm töø 0 ñeán 10. Vôùi thang ñieåm 0 laø hoaøn toaøn khoâng quan troïng vaø 10 ñieåm laø voâ cuøng quan troïng ( xem phuï luïc soá…). 25 Trang 26 Veà phöông phaùp thu thaäp thoâng tin, chuùng toâi thöïc hieän phaùt phieáu ñieàu tra vaø keát quaû thu ñöôïc nhö sau: Baûng 1: Keát quaû thöïc hieän phaùt phieáu ñieàu tra Tình hình phieáu ñieàu tra Soá löôïng Tæ leä (%) Toång soá phieáu phaùt ra 400 100 Ñoái töôïng doanh nghieäp 200 50 Ñoái töôïng khaùch haøng 200 50 Soá phieáu thu veà 364 91 Soá phieáu söû duïng ñöôïc 338 93 Soá phieáu khoâng söû duïng ñöôïc 22 7 Ghi chuù: soá phieáu khoâng söû duïng ñöôïc vì ñoái töôïng khaûo saùt traû lôøi caâu hoûi gioáng nhau hoaëc boû troáng nhieàu chi tieát cuûa caâu hoûi. Sau khi thöïc hieän vieäc thu thaäp, phaân tích döõ lieäu, chuùng toâi aùp duïng phöông phaùp ñieàu tra maãu vaø ñieàu tra thoáng keâ doanh nghieäp ñeå tieán haønh nghieân cöùu. Phöông phaùp ñieàu tra maãu ñöôïc aùp duïng ñeå khaûo saùt ñaëc ñieåm nhu caàu vaø söû duïng saûn phaåm, dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ cuûa ngöôøi tieâu duøng treân thò tröôøng Vieät Nam. Moät maãu nghieân cöùu 400 ñoái töôïng laø doanh nghieäp vaø caù nhaân ñaïi dieän cho caùc nhoùm khaùch haøng veà tuoåi, giôùi tính, ngheà nghieäp v.v. ñöôïc laáy ngaãu nhieân thoâng qua phöông phaùp laáy maãu cuïm (cluster random sampling) vaø laáy maãu heä thoáng (systematic random sampling). Döõ lieäu thu thaäp ñöôïc xöû lyù baèng caùc phaàn meàm thoáng keâ nhö SPSS ñeå chieát xuaát caùc thoâng tin caàn thieát theo qui trình thoáng nhaát. Qui trình nghieân cöùu maãu tuaân thuû qui trình chuaån ñöôïc aùp duïng roäng raõi treân theá giôùi. 26 Trang 27 2.2.2. Ñaùnh giaù caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán naêng löïc caïnh tranh Veà moâi tröôøng beân trong, treân cô sôû khaûo saùt treân, luaän vaên taäp trung ñaùnh giaù caùc nhaân toá sau ñaây: Thöù nhaát: ñoái thuû caïnh tranh. Thò tröôøng dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ naøy moät dieãn ra heát söùc soâi ñoäng. Hieän coù khoaûng 60 nhaø cung caáp dòch vuï naøy, tuy nhieân chæ coù raát ít nhaø cung caáp chöùng toû thöïc löïc cuûa mình treân thöông tröôøng. Doanh thu dòch vuï naøy ôû Vieät Nam ñaït khoaûng 200 tæ USD /naêm ( nguoàn HT mobile- 4/2007) vôùi khoaûng 2,6 trieäu tin nhaén/ngaøy. Thò tröôøng noäi dung soá treân ÑTDÑ hieän nay coù 5 nhaø cung caáp lôùn laø ñaøi truyeàn hình kyõ thuaät soá-VTC, coâng ty coâng ngheä truyeàn thoâng Bieån Xanh - Blue Sea, coâng ty dòch vuï giaù trò gia taêng - VASC, coâng ty truyeàn thoâng Taân Quang Minh vaø maïng Vieät Nam Net nhöng doanh thu cuûa hoï ñaõ chieám hôn 80% trong toång soá 60 nhaø cung caáp dòch vuï naøy. Nhöõng ñoái thuû caïnh tranh tröïc tieáp cuûa coâng ty DVVTSG nhö sau: Moät laø, caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc ñaây laø ñoái thuû caïnh tranh khoâng keùm phaàn quan troïng bôûi coù cuøng nhöõng lôïi theá nhaát ñònh nhö nhaän nguoàn voán kinh doanh cuûa nhaø nöôùc, thöông hieäu, caùc chính saùch öu ñaõi veà keát noái vôùi caùc nhaø cung caáp ÑTDÑ nhö VinaPhone, Mobifone, Viettel, EVN, S-fone( goïi taét laøTelco), ñoái soaùt cöôùc…Tuy nhieân vì ñeàu laø ñôn vò nhaø nöôùc neân cuõng coù nhöõng maët haïn cheá gioáng nhau nhö cô cheá kinh doanh khoâng linh ñoäng, nguoàn chi cho quaûng caùo bò khoáng cheá. Hieän nay, thò tröôøng noäi dung soá treân ÑTDÑ coù moät soá doanh nghieäp nhaø nöôùc nhö ñaøi truyeàn hình kyõ thuaät soá-VTC, vieãn thoâng Haø Noäi, Ñaø Naüng, Caàn Thô. Hoï coù ñuû tieàm löïc veà taøi chính, nhaân söï vaø laø ñoái thuû caïnh tranh tröïc tieáp vôùi coâng ty DVVTSG. 27 Trang 28 Hai laø, caùc coâng ty nöôùc ngoaøi hoaëc lieân doanh: thò tröôøng dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ coù söï tham gia cuûa khoâng ít caùc coâng ty nöôùc ngoaøi. Nhöõng ñôn vò naøy coù thuaän lôïi veà voán, ñoäi nguõ quaûn trò vieân coù trình ñoä vaø kinh nghieäm, cô sôû haï taàng veà coâng ngheä tieân tieán ñaõ trôû thaønh ñoái thuû caïnh tranh ñaùng gôøm cuûa coâng ty DVVTSG treân thò tröôøng. Treân thò tröôøng hieän nay coù theå keå ñeán coâng ty MSS, coâng ty coâng ngheä truyeàn thoâng Bieån Xanh laø caùc doanh nghieäp coù söùc caïnh tranh maïnh trong lónh vöïc naøy. Hoï chuû ñoäng veà taøi chính neân deã trieån khai caùc chöông trình baèng caùch taøi trôï giaûi thöôûng ñeå thu huùt ngöôøi söû duïng dòch vuï. Vôùi chuû tröông xoaù boû ñoäc quyeàn trong kinh doanh dòch vuï vieãn thoâng nhö hieän nay, caùc doanh nghieäp naøy seõ laø nhöõng ñoái thuû caïnh tranh chuû yeáu cuûa coâng ty DVVTSG. Ba laø, coâng ty traùch nhieäm höõu haïn, coâng ty tö nhaân: moät soá doanh nghieäp tieâu bieåu nhö Taân Quang Minh, M-BOX, Maét Queâ Saùng Taïo hieän ñang laø nhöõng ñoái thuû caïnh tranh khoù chòu cuûa caùc coâng ty lôùn. Hieän nay, quaûn lyù nhaø nöôùc ñoái vôùi thò tröôøng dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ chöa chaët cheõ neân baèng nhieàu hình thöùc khaùc nhau, caùc coâng ty tö nhaân ñang laùch luaät vaø duøng nhöõng chieâu thöùc kinh doanh thaät söï khoâng laønh maïnh nhö sao cheùp veà noäi dung, hình thöùc laãn nhau, truïc lôïi treân yù töôûng cuûa caùc coâng ty khaùc. Ñaây laø ñieåm baát lôïi vaø gaây khoâng ít khoù khaên cho coâng ty DVVTSG. Caùc doanh nghieäp naøy chæ caàn thueâ ñaàu soá dòch vuï nhaén tin töø caùc nhaø cung caáp maïng ÑTDÑ, ñaáu noái vaøo heä thoáng nhaén tin cuûa baát cöù nhaø khai thaùc naøo, vaø thu lôïi töø vieäc sao cheùp noäi dung töø caùc nhaø cung caáp dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ khaùc. Chính vì leõ ñoù maø hieän nay, coù quaù nhieàu chöông trình troø chôi truyeàn hình coù noäi dung na naù nhau, cuøng ñöa vaøo khai thaùc treân caùc keânh truyeàn hình caû nöôùc (troø chôi ñaáu giaù X phaùt treân caùc soùng 28 Trang 29 cuûa ñaøi phaùt thanh truyeàn hình Bình döông, Long an, Ñoàng nai …cuûa coâng ty X vôùi troø chôi ñaáu giaù cuoái tuaàn phaùt treân soùng VTV cuûa coâng ty BHD; hay vieäc sao cheùp gaàn nhö “nguyeân baûn cuûa troø chôi Y cuûa coâng ty Z vôùi chöông trình “ Chieác noùn kyø dieäu” ñöôïc phaùt treân soùng VTV3 laâu nay maø khaùn giaû caû nöôùc quaù quen thuoäc). Coù theå noùi caùc doanh nghieäp naøy ñöôïc xem laø ñoái thuû caïnh tranh tröôùc maét cuûa coâng ty DVVTSG nhöng xeùt veà laâu daøi, khi thò tröôøng naøy ñöôïc quaûn lyù chaët cheõ vaø coù neà neáp thì lôïi theá vaãn thuoäc veà caùc coâng ty lôùn coù quy moâ thò tröôøng roäng khaép. Vaø leõ ñöông nhieân, ñôn vò naøo coù söï ñaàu tö baøi baûn, coù traùch nhieäm vaø nghieâm tuùc seõ thaønh coâng. Boán laø, nhöõng ñoái thuû coù möùc ñoä caïnh tranh khoâng cao: cuï theå laø caùc doanh nghieäp nhö coâng ty truyeàn thoâng VMG, coâng ty phaùt trieån phaàn meàm ÑTDÑ. Ñaây laø nhöõng doanh nghieäp ñang kinh doanh dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ nhöng hoaït ñoäng kinh doanh cuûa nhöõng ñôn vò naøy khoâng aûnh höôûng nhieàu ñeán coâng ty DVVTSG. Coù nhieàu nguyeân nhaân daãn ñeán vieäc nhöõng ñôn vò naøy chöa trôû thaønh ñoái thuû caïnh tranh gaây aûnh höôûng ñeán coâng ty DVVTSG nhö quy moâ nhoû, naêng löïc caïnh yeáu, thò tröôøng chöa ñan xen… Beân caïnh nhöõng ñoái thuû caïnh tranh tröïc tieáp, coøn coù nhöõng ñoái thuû caïnh tranh giaùn tieáp nhö sau: Moät laø, caùc doanh nghieäp cung caáp noäi dung soá treân maïng internet. Internet laø coâng cuï maø caùc nhaø laøm noäi dung söû duïng ñeå caïnh tranh vôùi dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ. Ngaøy nay chæ caàn moät caùi “click” chuoät treân caùc trang web nhö www.raovat.com cuûa coâng ty Thieát Keá Môùi; hay trang web www.yp.com.vn cuûa coâng ty coå phaàn nieân giaùm Nhöõng Trang Vaøng thì ngöôøi duøng coù theå tra cöùu baát kyø thoâng tin töø kinh teá, vaên hoaù, xaõ hoäi, ñòa chæ cô quan, nhaø rieâng, taûi nhaïc chuoâng, hình neàn, chôi game. Ñaây cuõng laø 29 Trang 30 caùc thoâng tin chuû yeáu maø coâng ty DVVTSG hieän ñang cung caáp treân thò tröôøng vaø caùc doanh nghieäp naøy ñang daàn chieám lónh thò phaàn noäi dung soá treân ÑTDÑ hieän nay. Baûng 2 :Söï löïa choïn dòch vuï cuûa caùc doanh nghieäp phaùt trieån noäi dung cho internet Dòch vuï/saûn phaåm Soá doanh nghieäp Noäi dung Website vaø coång thoâng tin ñieän töû (portal) 112 Caùc trang tin/baùo ñieän töû 63 Dòch vuï email, tin nhaén, trao ñoåi thoâng tin qua maïng internet 66 Dòch vuï tìm kieám thoâng tin treân Internet 36 Caùc trang web ñeå download, upload döõ lieäu 68 (Nguoàn: khaûo saùt cuûa taùc giaû theo phöông phaùp ñieàu tra maãu vaø thoáng keâ doanh nghieäp) Nhö vaäy, trong toång soá doanh nghieäp ñöôïc khaûo saùt, coù 112 doanh nghieäp laáy dòch vuï noäi dung cho website vaø coång thoâng tin ñieän töû laøm dòch vuï chính. Ñieàu naøy cho thaáy hieän taïi coâng nghieäp noäi dung soá Vieät Nam vaãn ñang döïa treân neàn taûng chính laø phaùt trieån noäi dung cho internet trong ñoù taäp trung 30 Trang 31 vaøo dòch vuï noäi dung website/coång thoâng tin ñieän töû. Caùc dòch vuï khaùc nhö tin/baùo ñieän töû, dòch vuï email, tin nhaén, trao ñoåi thoâng tin qua maïng internet vaø dòch vuï upload vaø download döõ lieäu cuõng ñaõ ñöôïc khaù nhieàu doanh nghieäp choïn laøm dòch vuï chính. Hai laø, dòch vuï troø chôi ñieän töû. Thò tröôøng noäi dung soá treân ñieän thoaïi di doäng bò chia seû bôûi dòch vuï naøy. Hieän nay treân thò tröôøng coù 16 doanh nghieäp choïn troø chôi treân maùy tính laø lónh vöïc chính ñeå kinh doanh. Rieâng troø chôi tröïc tuyeán laø 12 doanh nghieäp vaø 6 doanh nghieäp choïn saûn phaåm/dòch vuï troø chôi töông taùc. Caùc saûn phaåm/dòch vuï naøy seõ caïnh tranh giaùn tieáp vôùi dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ. Öu ñieåm cuûa dòch vuï troø chôi ñieän töû laø giaù cöôùc reû (trung bình 3.000 ñoàng/giôø cho cöôùc truy caäp internet), trong khi ñoù muoán taûi game veà ÑTDÑ ñeå chôi thì ngöôøi tieâu duøng traû phí trung bình laø 15.000 ñoàng/1 laàn taûi). Baûng 3: Söï tham gia cuûa doanh nghieäp troø chôi ñieän töû Dòch vuï/Saûn phaåm Soá doanh nghieäp choïn laø lónh vöïc chính Troø chôi treân maùy tính 16 Troø chôi tröïc tuyeán 12 Troø chôi töông taùc 6 (Nguoàn: khaûo saùt cuûa taùc giaû theo phöông phaùp ñieàu tra maãu vaø thoáng keâ doanh nghieäp) Qua phaân tích ôû treân coù theå ñuùc keát öu ñieåm vaø haïn cheá cuûa caùc ñoái thuû caïnh tranh cuû coâng ty DVVTSG nhö sau: (xem baûng 3) 31 Trang 32 Baûng 4: Öu ñieåm vaø haïn cheá cuûa ñoái thuû caïnh tranh Ñoái thuû caïnh tranh Öu ñieåm Haïn cheá 1. Tröïc tieáp - Doanh nghieäp nhaø nöôùc + Ñaøi truyeàn hình VTC + Viet Nam Net -Coâng ty nöôùc ngoaøi + Bieån Xanh + MSS - Coâng ty TNHH + Taân Quang Minh + M-Box - Sôû höõu caùc keânh quaûng caùo nhö ñaøi truyeàn hình, trang web coù löôïng ngöôøi truy caäp nhieàu; coù moái quan heä toát vôùi caùc nhaø cung caáp maïng di ñoäng. - Nguoàn voán maïnh - Nhaân löïc doài daøo, chuyeân moân toát - Phöông thöùc kinh doanh linh hoaït -Cô cheá kinh doanh cöùng ngaéc, keùm linh hoaït -Ñoäi nguõ nhaân söï vöøa thieáu vaø yeáu. -Coâng ngheä laïc haäu - Baát lôïi trong vieäc keát noái, ñoái soaùt soá lieäu vôùi caùc nhaø cung caáp maïng di ñoäng. 2.Giaùn tieáp + VinaGame + Mega VNN + VIP Database + nhacvui.net + zing.vn - Sôû höõu ñöôøng truyeàn internet toác ñoä cao - Noäi dung phong phuù, ña daïng - Giaù cöôùc thaáp - Ñoäi nguõ nhaân löïc treû trung, saùng taïo - Coù tieàm löïc veà voán -Xu höôùng truy caäp internet taêng -Phaûi truy caäp internet môùi taûi noäi dung veà ñöôïc -Phöông thöùc thu tieàn qua maïng chöa phoå bieán taïi Vieät Nam - Nguoàn voán khoâng nhieàu. Thöù hai: khaùch haøng. Ngöôøi söû duïng dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ hieän ñang taäp trung chuû yeáu ôû Haø Noäi vaø thaønh phoá Hoà Chí Minh ñang ngaøy caøng 32 Trang 33 taêng nhanh. Tuy nhieân do nhieàu nguyeân nhaân caû veà chuû quan vaø khaùch quan neân soá löôïng ngöôøi tieâu duøng hieän vaãn coøn haïn cheá vaø bò caïnh tranh gay gaét bôûi caùc ngaønh khaùc nhö noäi dung soá treân internet, troø chôi ñieän töû…. nhö ñaõ trình baøy ôû treân. Soá löôïng ngöôøi tieâu duøng haïn cheá seõ laøm cho ngaønh dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ phaùt trieån chaäm chaïp do doanh nghieäp khoâng tham gia ñaàu tö. Coù nhieàu nguyeân nhaân daãn ñeán soá löôïng ngöôøi tieâu duøng thaáp nhö saûn phaåm dòch vuï coøn keùm ña daïng, haøm löôïng giaù trò vaø tieän ích thaáp, chaát löôïng ñöôøng truyeàn khoâng ñaûm baûo, thieáu phöông thöùc thanh toaùn thuaän tieän vaø an toaøn v.v. Khaùch haøng laø nhaân toá quyeát ñònh “ñaàu ra” cho doanh nghieäp. Taêng haøm löôïng trí tueä cho dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ cuõng nhö taêng giaù trò giaûi thöôûng cho caùc chöông trình bình choïn, döï ñoaùn seõ laø ñoøn baåy tích cöïc laøm taêng saûn löôïng, doanh thu cho doanh nghieäp. Thöù ba: nhaø cung caáp. Trong ngaønh dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ, caùc nhaø cung caáp laø caùc coâng ty di ñoäng (Mobile Carrier – MC), caùc nhaø cung caáp noäi dung (Content Provider – CP). Hoï cung caáp maïng löôùi kyõ thuaät vaø moät phaàn noäi dung ñeå caùc coâng ty trieån khai kinh doanh. Ñoái vôùi caùc MC, vieäc quan heä vôùi hoï caøng toát caøng coù lôïi cho caùc nhaø kinh doanh dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ trong vieäc trieån khai heä thoáng, keát noái nhanh choùng, ñoái soaùt soá lieäu chính xaùc vaø thu hoài doanh thu veà nhanh ñeå taùi ñaàu tö, kinh doanh. Vôùi caùc CP, thì soá löôïng caøng nhieàu caøng toát, coâng ty kinh doanh dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ seõ coù nhieàu loaïi noäi dung ña daïng ñeå kinh doanh, ñaùp öùng nhu caàu voâ haïn cuûa khaùch haøng. Hieän nay, caùc MC ñaûm nhaän vai troø keát noái vôùi caùc coâng ty kinh doanh dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ taïi Vieät Nam laø coâng ty VinaPhone, coâng ty thoâng 33 Trang 34 tin di ñoäng Mobifone , Coâng ty vieãn thoâng quaân ñoäi Viettel, coâng ty coå phaàn böu chính vieãn thoâng Saøi Goøn S-fone vaø saép tôùi laø coâng ty vieãn thoâng ñieän löïc EVN. Caùc coâng ty kinh doanh dòch vuï naøy seõ thueâ daõy soá 8xxx töø hai MC laø VinaPhone vaø Mobifone ñeå kinh doanh dòch vuï. Tuy nhieân hieän nay, do chieám vò theá ñoäc quyeàn neân moãi MC naøy ñeàu töï ñaët ra qui cheá rieâng cho mình. Ví duï nhö VinaPhone vaø Mobifone giöõ laïi 2% doanh thu cho hoaït ñoäng chaêm soùc khaùch haøng; Viettel baét buoäc caùc coâng ty kinh doanh dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ chia seû chi phí cho hoaït ñoäng khuyeán maõi cuûa hoï(coù khi leân tôùi 40%). Tham khaûo baûng döôùi ñaây ñeå bieát ñöôïc möùc phaân chia doanh thu cuûa caùc MC. Baûng 5 : Möùc phaân chia doanh thu cuûa caùc maïng (ñoàng- chöa coù thueá VAT): Doanh thu coøn laïi sau khi traû cho caùc nhaø cung caáp maïng di ñoäng Ñaàu soá Giaù cöôùc Viettel Vina- VMS S-Fone 80xx 454 81 111 151 81xx 909 463 446 530 82xx 1.818 1.236 1.203 1.287 83xx 2.727 1.772 1.960 1.804 84xx 3.636 2.454 2.361 2.472 85xx 4.545 3.136 3.029 3.140 86xx 9.090 6.545 6.370 6.682 87xx 13.636 9.954 9.711 12.962 (Nguoàn: khaûo saùt cuûa taùc giaû) Ñoái vôùi coâng ty vieãn thoâng quaân ñoäi, nhaø cung caáp maïng di ñoäng Viettel thì hoï buoäc caùc doanh nghieäp cung caáp dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ phaûi 34 Trang 35 san seû chi phí khuyeán maïi cuûa chính hoï. Ñaây laø ñieàu baát hôïp lyù nhöng caùc doanh nghieäp vaãn phaûi chaáp nhaän bôûi neáu khoâng thì taát caû caùc thueâ bao thuoäc Viettel seõ khoâng theå keát noái ñöôïc ñeå truy caäp thoâng tin. Baûng 4 döôùi ñaây moâ taû chi tieát möùc phaân chia doanh thu töø maïng Viettel sau khi ñaõ chia seû chi phí cho hoaït ñoäng khuyeán maïi. Phaàn phaân chia doanh thu naøy ñöôïc tính cho caùc nhaø cung caáp dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑsau khi chia cho caùc MC. Khi ñoù doanh thu thu ñöôïc töø MC Viettel giaûm 25% möùc doanh thu ñöôïc chia so vôùi baûng 4 do phaûi chia seû chi phí khuyeán maïi. Baûng 6: Möùc phaân chia doanh thu maïng Viettel (ñoàng - chöa coù thueá VAT): Viettel Vina- VMS S-Fone 80xx 454 61 111 151 81xx 909 347 446 530 82xx 1.818 927 1.203 1.287 83xx 2.727 1.329 1.960 1.804 84xx 3.636 1.841 2.361 2.472 85xx 4.545 2.352 3.029 3.140 86xx 9.090 4.909 6.370 6.682 87xx 13.636 7.466 9.711 12.962 (Nguoàn: khaûo saùt cuûa taùc giaû) Ñoái vôùi caùc nhaø cung caáp noäi dung, vieäc hôïp taùc mua noäi dung ñeå ñöa vaøo khai thaùc treân thò tröôøng noäi dung soá treân ÑTDÑ hieän nay dieãn ra raát phong phuù vaø coù nhieàu hình thöùc hôïp taùc khaùc nhau. Taïi coâng ty DVVTSG, noäi dung 35 Trang 36 do coâng ty truyeàn thoâng Bieån Xanh cung caáp khaùc thoâng qua hình thöùc hôïp taùc phaân chia theo soá löôïng tin nhaén töø ngöôøi söû duïng dòch vuï. Vôùi caùch hôïp taùc naøy, caùc chi chi phí töø ñaàu tö maùy moùc, trang thieát bò, chi phí phaùt sinh trong quaù trình ñieàu haønh thuoäc veà coâng ty truyeàn thoâng Bieån Xanh; coâng ty DVVTSG trang bò ñaàu soá nhaén tin ñeå kinh doanh dòch vuï. Thöù tö: dòch vuï thay theá. Dòch vuï thay theá cho dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ cuõng chính laø dòch vuï maø caùc ñoái thuû caïnh tranh giaùn tieáp ñaõ ñöôïc ñeà caäp ôû treân tung ra thò tröôøng. Ñoù laø caùc doanh nghieäp cung caáp noäi dung soá treân maïng internet, töø tra cöùu thoâng tin treân maïng, taûi nhaïc chuoâng, hình neàn, video clip…hay xem video, ca nhaïc tröïc tuyeán. Coù theå noùi ñaây laø moät keânh thoâng tin ñang khaúng ñònh vò theá cuûa mình vaø nhöõng saûn phaåm/dòch vuï cuûa chuùng laø ñoái töôïng caïnh tranh chính cho dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ hieän nay. Coù theå lieät keâ moät soá ví duï.Vôùi Yahoo, sau haøng loaït dòch vuï aâm thaàm trieån khai taïi Vieät Nam, chæ trong ba ngaøy (19 - 22/6/2007, ñaõ trieån khai hai dòch vuï môùi: Coång Yahoo! Mobile vaø thöû nghieäm Yahoo Hoûi vaø Ñaùp (phieân baûn tieáng Vieät cuûa Yahoo! Answer). Moâ hình cuûa Yahoo laø höôùng ñeán ngöôøi duøng, laáy ngöôøi duøng laøm trung taâm, ñeå hoï töï xaây döïng, cung caáp noäi dung cho nhau, trong khi nhaø cung caáp dòch vuï chæ laøm nhieäm vuï "baéc caàu" vaø quaûn lyù... laø caùch maø Yahoo laøm ñoái vôùi dòch vuï "Yahoo! Hoûi vaø Ñaùp". "Yahoo hoûi vaø ñaùp" thöïc chaát laø moät maïng xaõ hoäi aûo. Sau ñoù, khi ñaõ coù moät coäng ñoàng lôùn vaø gaén keát, nhaø cung caáp coù theå khai thaùc voâ vaøn nguoàn lôïi töø ñaây, nhö: baùn quaûng caùo, tieáp thò saûn phaåm, baùn nhaïc soá, thöông maïi ñieän töû... Sau Yahoo laø Microsoft vaø Google cuõng ñaõ coù nhöõng ñoäng thaùi - tuy chöa roõ raøng - nhaèm vaøo thò tröôøng noäi dung soá cuûa Vieät Nam. Vôùi Microsoft, hoï söû duïng coâng ngheä môùi lieân quan ñeán web 2.0, maø ñieån hình laø trang dòch vuï noäi dung Live.com cuûa Microsoft... 36 Trang 37 Vôùi Google thì cuõng môùi khai tröông vaên phoøng taïi Singapore (thaùng 5/2007) ñeå ñoùn loõng thò tröôøng Ñoâng Nam AÙ. Hoï cuõng khoâng che giaáu tham voïng "xaâm nhaäp" vaø môû mang thò tröôøng Ñoâng Nam AÙ khi nhaän ñònh raèng: "Moâi tröôøng online taïi khu vöïc naøy ñang taêng tröôûng cöïc kyø nhanh. Theo öôùc tính, coù tôùi gaàn nöûa tyû ngöôøi duøng Internet taïi Ñoâng Nam AÙ. Coù maët taïi Singapore, ñaây seõ laø caàu noái tuyeät vôøi ñeå chuùng toâi tìm hieåu nhu caàu tìm kieám thoâng tin cuûa ngöôøi duøng Ñoâng Nam AÙ". Nhö vaäy, dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ noùi chung vaø baûn thaân coâng ty DVVTSG noùi rieâng caàn phaûi coù nhöõng böôùc chuaån bò vaø phaûi coù ñoäng thaùi tích cöïc khi tham gia vaøo thò tröôøng cöïc kyø soâi ñoäng naøy.Vôùi baûn thaân coâng ty, hoaøn toaøn khoâng coù moät trang web naøo veà noäi dung thoâng tin treân maïng Internet cuûa Vieät Nam vaø ñoù laø cô hoäi cho Yahoo trong vieäc trieån khai caùc dòch vuï nhö "Yahoo! hoûi vaø ñaùp". Daãu bieát raèng thò tröôøng noäi dung vaø giaù trò gia taêng treân Internet ôû Vieät Nam ñaõ baét ñaàu nhen nhoùm. Moät soá yù töôûng xaây döïng caùc coäng ñoàng, maïng xaõ hoäi ñaõ ñöôïc thöïc hieän, ví duï ñaõ coù caùc maïng xaõ hoäi aûo nhö: Blog Vieät, Theá heä treû, Xahoi..., cyworld...; caùc trang tìm kieám chia seû video, mp3, thoâng tin nhö: Clip, Baamboo, Gneet... cuõng ñaõ baét ñaàu coù teân tuoåi treân theá giôùi Internet trong thôøi gian qua. Tuy nhieân, tröôùc maét, nhöõng trang naøy chæ taïm höôùng vaøo caùc dòch vuï giaûi trí (coù leõ vì ñaây laø maûng deã thaáy hieäu quaû hôn caû). Tuy nhieân, khi quan saùt caùch ñaàu tö maø caùc doanh nghieäp kinh doanh noäi dung soá treân internet chuaån bò , ta thaáy ñöôïc söï haïn cheá cuûa hoï: chæ coù heä thoáng maùy chuû ñaët trong nöôùc, dung löôïng ñöôøng truyeàn haïn cheá, noäi dung raäp khuoân, ít saùng taïo... Ví duï nhö Bamboo, moät trong caùc trang tìm kieám video do moät coâng ty Vieät Nam xaây döïng cuõng chæ laáy laïi haàu heát döõ lieäu töø YouTube.Vnspoke, Vietspace, 37 Trang 38 Ngoisaoblog, cyworld, maïng Theá Heä Treû... vaø nhieàu maïng xaõ hoäi, coäng ñoàng blog khaùc cuûa ngöôøi Vieät cuõng chæ chieám soá löôïng ngöôøi duøng quaù khieâm toán khi ñöùng caïnh Yahoo! 360 hoaëc GooglePage. Thöù naêm: nguoàn nhaân löïc. Nhaân löïc laø yeáu toá quan troïng quyeát ñònh söï thaønh baïi cuûa doanh nghieäp. trong ngaønh dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ, nhaân löïc ñoùng vai troø then choát. Tuy nhieân hieän nay, haàu heát caùc doanh nghieäp ñeàu gaëp khoù khaên veà tuyeån duïng ñuû nguoàn nhaân löïc maïnh veà chaát, ñuû veà löôïng ñeå phuïc vuï hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh. Ñaây laø moät vaán ñeà nan giaûi maø caùc doanh nghieäp noäi dung soá treân ÑTDÑ phaûi giaûi quyeát ñeå taêng naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp maø coâng ty DVVTSG cuõng khoâng phaûi laø ngoaïi leä. Baûng 7: Cô caáu lao ñoäng ngaønh dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ taïi coâng ty DVVTSG theo möùc ñoä ñaøo taïo Möùc ñoä ñaøo taïo Phaân theo möùc ñoä ñaøo taïo cuûa lao ñoäng(%) Treân ñaïi hoïc 9,3 Ñaïi hoïc 67,8 Cao ñaúng vaø THCN 20,1 Lao ñoäng ñaõ qua ñaøo taïo ngheà daøi haïn 0,6 Lao ñoäng ñaõ qua ñaøo taïo ngheà ngaén haïn 0,2 Lao ñoäng chöa qua ñaøo taïo 1,9 Toång soá 100 (Nguoàn: Phoøng Toå chöùc vaø Haønh chaùnh - coâng ty DVVTSG) Baûng treân cho thaáy ña soá lao ñoäng phuïc vuï cho ngaønh dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ taïi coâng ty DVVTSG ñeàu thuoäc ba möùc ñoä ñaøo taïo laø treân ñaïi 38 Trang 39 hoïc, ñaïi hoïc, vaø cao ñaúng vaø THCN. Raát ít lao ñoäng coù möùc ñoä ñaøo taïo thaáp hôn tham gia ngaønh naøy. Nhö vaäy, trình ñoä cuûa nguoàn nhaân löïc trong ngaønh dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ ñoøi hoûi möùc ñoä cao cho phuø hôïp vôùi ñaëc thuø cuûa ngaønh. Trình ñoä nguoàn nhaân löïc cao hay thaáp quyeát ñònh dòch vuï coù chaát löôïng hay khoâng, töø ñoù naâng cao tính caïnh tranh cuûa saûn dòch vuï cuûa doanh nghieäp. Muoán coù nguoàn nhaân löïc maïnh phaûi coù cheá ñoä ñaõi ngoä hôïp lyù, tuy nhieân treân thöïc teá thì vieäc traû löông laïi khoâng cao. Baûng 8: Möùc löông trung bình cuûa ngöôøi lao ñoäng taïi coâng ty DVVTSG theo caáp ñoä ñaøo taïo Lao ñoäng theo möùc ñoä ñaøo taïo Möùc löông trung bình cuûa ngöôøi lao ñoäng (trieäu ñoàng) Treân ñaïi hoïc 4,71 Ñaïi hoïc 2,94 Cao ñaúng vaø THCN 2,20 Lao ñoäng ñaõ qua ñaøo taïo ngheà daøi haïn 1,25 Lao ñoäng ñaõ qua ñaøo taïo ngheà ngaén haïn 1,20 Lao ñoäng chöa qua ñaøo taïo - (Nguoàn: khaûo saùt cuûa taùc giaû theo phöông phaùp ñieàu tra maãu vaø thoáng keâ doanh nghieäp) Coù theå thaáy ñöôïc söï khaù thoáng nhaát trong vieäc traû löông ngöôøi lao ñoäng trong ngaønh dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ. Vôùi nhaân löïc trình ñoä treân ñaïi hoïc möùc löông trung bình laø 4,51 trieäu ñoàng/thaùng, vôùi trình ñoä ñaïi hoïc laø 3,11 trieäu/thaùng, CÑ vaø THCN vaø khoaûng 2,25 trieäu/thaùng, lao ñoäng ñaõ qua ñaøo taïo ngheà daøi haïn khoaûng 1,55 trieäu/thaùng vaø lao ñoäng ñaõ qua ñaøo taïo ngheà ngaén haïn khoaûng 1,41 trieäu/thaùng. 39 Trang 40 Nguoàn nhaân löïc trong ngaønh dòch vuï naøy hieän nay ñang thieáu traàm troïng, nhaát laø nhaân löïc coù kinh nghieäm vaø chuyeân moân. Chæ tieâu veà nguoàn nhaân löïc luoân laø chæ tieâu then choát ñoái vôùi moïi doanh nghieäp. Chæ tieâu naøy chieám tæ troïng hôn 50% söï thaønh baïi cuûa doanh nghieäp treân thöông tröôøng. Thöù saùu :nguoàn voán. Tìm kieám nguoàn voán ñaàu tö ñang laø vaán ñeà soáng coøn vôùi doanh nghieäp trong giai ñoaïn caïnh tranh gay gaét nhö hieän nay. Ña phaàn caùc doanh nghieäp noäi dung soá treân ÑTDÑ coù qui moâ veà voán nhoû, lôïi theá caïnh tranh thaáp… Baûng 9: Voán ñaêng kyù vaø voán ñaàu tö cuûa caùc doanh nghieäp noäi dung soá treân ÑTDÑ 2007 Voán ñaêng kyù (ñ.v. trieäu ñ) Voán ñaàu tö (ñ.v. trieäu ñ) Caùc doanh nghieäp Trung bình Trung vò Nhoû nhaát Lôùn nhaát Trung bình Trung vò Nhoû nhaát Lôùn nhaát Phaùt trieån noäi dung cho maïng di ñoäng 15.061 1.000 200 197.000 1.222 1.000 100 3.000 (Nguoàn: khaûo saùt cuûa taùc giaû theo phöông phaùp ñieàu tra maãu vaø thoáng keâ doanh nghieäp) Baûng treân cho thaáy doanh nghieäp kinh doanh dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ coù qui moâ voán nhoû. Doanh nghieäp kinh doanh dòch vuï naøy coù möùc voán ñaêng kyù laø 197.000 trieäu ñoàng vaø hoï ñaõ ñaàu tö 0,0153% voán vaøo kinh doanh dòch vuï. Do ñoù beân caïnh giaù trò trung bình cuõng caàn quan taâm ñeán giaù trò Trung 40 Trang 41 vò (Mod)10. Treân baûng cho thaáy 1 tyû ñoàng laø giaù trò trung vò cuûa möùc voán ñaêng kyù ñaàu tö cuûa caùc doanh nghieäp, nghóa laø phaàn ñoâng caùc doanh nghieäp ñaêng kyù voán ñaàu tö ôû möùc 1 tyû ñoàng (khoaûng 60.000 USD). Ñeå coù caùi nhìn roõ hôn veà hieän traïng qui moâ voán cuûa caùc doanh nghieäp vaø phaân chia voán ñaêng kyù vaø ñaàu tö naêm 2007 (tính theo VNÑ) cuûa caùc doanh nghieäp trong ngaønh theo caùc möùc11: Raát nhoû (< 500 trieäu), Nhoû (500 – 1.000 trieäu), Trung bình (1.000 – 5.000 trieäu), Khaù (5.000 – 10.000 trieäu), Lôùn (10.000 – 100.000 trieäu), Raát lôùn (>100.000 trieäu). Keát quaû phaân tích ñöôïc trình baøy trong baûng phaân boá qui moâ nguoàn voán döôùi ñaây: Baûng 10: Phaân loaïi doanh nghieäp noäi dung soá treân ÑTDÑ theo qui moâ nguoàn voán naêm 2007 Qui moâ voán Doanh nghieäp coù voán ñaêng kyù theo qui moâ (%) Doanh nghieäp coù voán ñaàu tö thuoäc qui moâ (%) < 500 trieäu 15,60 24,32 500 – 1.000 trieäu 17,43 13,51 1.000 – 5.000 trieäu 48,62 51,35 5.000 – 10.000 trieäu 5,50 5,41 10.000 – 100.000 trieäu 8,26 2,70 >100.000 trieäu 4.59 2.70 Toång soá 100 100 (Nguoàn: khaûo saùt cuûa taùc giaû theo phöông phaùp ñieàu tra maãu vaø thoáng keâ doanh nghieäp) Töø baûng döõ lieäu naøy cho thaáy raát roõ qui moâ voán haïn cheá cuûa caùc doanh nghieäp. Neáu xeùt veà qui moâ voán ñaêng kyù naêm 2007, khoaûng 50% doanh nghieäp 10 Trung vò (Mod) cuûa qui moâ voán laø giaù trò maø taïi ñoù coù nhieàu doanh nghieäp ñaêng kyù (hoaëc ñaàu tö) nhaát. 11 Vieäc phaân chia naøy laø döïa theo qui moâ ñaêng kyù vaø ñaàu tö cuûa caùc doanh nghieäp Vieät Nam. 41 Trang 42 ñaêng kyù ôû möùc töø 1 – 5 tyû ñoàng (khoaûng 60.000 – 350.000 USD). Phaàn lôùn caùc doanh nghieäp coøn laïi coù qui moâ voán ñaêng kyù döôùi 1 tyû ñoàng (60.000 USD). Toång soá doanh nghieäp coù qui moâ voán ñaêng kyù lôùn hôn 5 tyû ñoàng chieám tyû leä thaáp, chöa ñaày 20% toång soá doanh nghieäp toaøn ngaønh, trong ñoù chæ khoaûng 5% soá doanh nghieäp coù qui moâ voán ñaêng kyù lôùn hôn 100 tyû ñoàng (6 trieäu USD). Coù theå noùi möùc voán ñaêng kyù thaáp nhö vaäy seõ laø moät trôû ngaïi raát lôùn cho caùc doanh nghieäp Vieät Nam ñeå coù theå taïo ra caùc saûn phaåm coù giaù trò gia taêng cao vaø caïnh tranh vôùi caùc doanh nghieäp nöôùc ngoaøi. Coâng ty DVVTSG laø moät doanh nghieäp nhaø nöôùc ñöôïc phaân boå nguoàn voán kinh doanh cho dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ khoaûng 3 tæ ñoàng. Töùc chæ thuoäc caùc doanh nghieäp coù soá voán ñaêng kyù vaø ñaàu tö ôû möùc trung bình. Soá voán taäp trung ñaàu tö cho caùc hoaït ñoäng nhö tuyeân truyeàn quaûng caùo, in aán tôø rôi, caåm nang…nhöng vaãn coøn haïn cheá. Ñaây laø moät baát lôïi cho vieäc naâng cao naêng löïc caïnh tranh cho dòch vuï bôûi tính ñaëc thuø cuûa noù laø hoaït ñoäng treân neàn cuûa haï taàng kyõ thuaät maø treân thöïc teá, ñaàu tö cho coâng ngheä chöa ñöôïc coâng ty chuù troïng. Thöù baûy: coâng ngheä, dòch vuï vieãn thoâng vaø internet. Ñeå taïo neân naêng löïc caïnh tranh cho dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ vôùi giaù thaønh thaáp nhöng chaát löôïng phaûi coù haøm löôïng trí tueä cao thì vieäc ñöa ra quyeát ñònh ñeå löïa choïn coâng ngheä cho ñaàu tö laø nhaân toá quan troïng ñoái vôùi doanh nghieäp kinh doanh dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ, qua ñoù laøm taêng tính tieän ích, ñaùp öùng toái ña söï kyø voïng cuûa khaùch haøng vaø qua ñoù gia taêng naêng löïc caïnh tranh cuûa mình. Trong ngaønh dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ, maùy tính vaø maùy chuû laø quan troïng. Treân thöïc teá, neáu quy moâ voán nhoû, doanh nghieäp coù theå lieân keát 42 Trang 43 vôùi caùc ñoái taùc coù tieàm löïc ñeå khai thaùc dòch vuï naøy, tuy nhieân ñaàu tö cho maùy moùc, coâng ngheä phaûi luoân ñöôïc chuù troïng. Caùc doanh nghieäp kinh doanh dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ luoân quan taâm ñeán vaán ñeà keát noái maïng cuûa mình. Chính vì leõ ñoù maø hoï luoân choïn nhaø cung caáp dòch vuï maïng naøo coù chaát löôïng ñöôøng truyeàn toát nhaát ñeå kinh doanh dòch vuï. Baûng khaûo saùt döôùi ñaây moâ taû cho xu höôùng löïa choïn nhaø cung caáp dòch vuï vieãn thoâng vaø internet cuûa caùc doanh nghieäp noäi dung soá treân ÑTDÑ Baûng 11:Tình hình söû duïng dòch vuï vieãn thoâng vaø internet cuûa caùc doanh nghieäp noäi dung soá treân ÑTDÑ Caùc ngaønh/lónh vöïc Caùc nhaø cung caáp dòch vuï Soá löôïng Tæ leä (%) VNPT 126 56,25 FPT 101 45,09 Viettel 59 26,34 EVN Telecom 6 2,68 Saigon Postel 6 2,68 NetNam 5 2,23 Truyeàn hình caùp 4 1,79 OCI 2 0,89 (Nguoàn: khaûo saùt cuûa taùc giaû theo phöông phaùp ñieàu tra maãu vaø thoáng keâ doanh nghieäp) Nhö vaäy, VNPT, FPT vaø Vietel hieän laø ba nhaø cung caáp dòch vuï vieãn thoâng vaø internet lôùn nhaát cho caùc doanh nghieäp noäi dung soá vôùi 56,25% doanh nghieäp söû duïng dòch vuï cuûa VNPT, 45% söû duïng dòch vuï cuûa FPT vaø 26,34% söû duïng dòch vuï cuûa Vietel. 43 Trang 44 Ñeå ñaûm baûo vieäc saûn xuaát vaø kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp noäi dung soá treân ÑTDÑ ñaït hieäu quaû cao vaø oån ñònh, moät soá yeâu caàu baét buoäc veà haï taàng vieãn thoâng vaø internet caàn phaûi ñöôïc ñaùp öùng, neáu thieáu caùc ñieàu kieän ñoù seõ gaây caûn trôû lôùn cho hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Coâng ty DVVTSG laø ñôn vò tröïc thuoäc VNPT neân vieäc söû duïng ñöôøng truyeàn cuûa VNPT laø moät lôïi theá lôùn trong kinh doanh dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ. Hôn theá nöõa, vieäc ñaáu noái vaøo caùc maïng di ñoäng luoân thuaän lôïi vaø ñöôïc hoã trôï toái ña. Vì vaäy, khoâng maáy khoù khaên ñeå nhaän ra raèng coù nhieàu khaùch haøng tin töôûng vaø söû duïng dòch vuï. Ñoái vôùi dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ, yeâu caàu veà chaát löôïng ñöôøng truyeàn toát, hoaït ñoäng oån ñònh laø yeáu toá then choát quyeát ñònh chaát löôïng dòch vuï. Tuøy theo qui moâ cuûa doanh nghieäp maø hoï seõ söû duïng ñöôøng truyeàn nhö theá naøo. Theo khaûo saùt cuûa taùc giaû, coù khoaûng 18% doanh nghieäp söû duïng ñöôøng truyeàn daãn rieâng (leasedline) trong khi 95% doanh nghieäp ñang söû duïng ADSL. Neáu tröø ñi soá doanh nghieäp vöøa söû duïng leasedline vöøa söû duïng ADSL thì thaáy raèng ít nhaát cuõng coù tôùi 80% soá doanh nghieäp döïa hoaøn toaøn vaøo ADSL trong hoaït ñoäng saûn xuaát vaø kinh doanh cuûa mình. Vôùi hieän traïng chaát löôïng ADSL thaáp vaø khoâng oån ñònh nhö hieän nay ôû Vieät Nam thì hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp chaéc chaén seõ bò aûnh höôûng. Thöïc teá ñaõ coù nhieàu doanh nghieäp noäi dung soá treân ÑTDÑ maát khaùch haøng do ñaõ khoâng cung caáp dòch vuï ñuùng thôøi gian vaø chaát löôïng cho khaùch haøng chæ vì ñöôøng truyeàn ADSL bò truïc traëc. Thöù taùm: chieán löôïc quaûng caùo, tieáp thò. Ñaây laø moät chæ tieâu khoâng theå thieáu trong vieäc naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ. Ñaëc thuø cuûa dòch vuï naøy laø phaûi quaûng caùo ñeå ngöôøi tieâu duøng naém roõ 44 Trang 45 töø khoaù, theå leä. Baûng döôùi ñaây moâ taû caùc hình thöùc quaûng baù tieáp thò maø coâng ty DVVTSG aùp duïng: Baûng 12: Caùc hình thöùc quaûng baù tieáp thò cho dòch vuï noäi dung soá cuûa coâng ty DVVTSG naêm 2007 Hình thöùc quaûng baù, tieáp thò Tæ leä / ngaân saùch quaûng caùo (%) Treân website 17,00 Treân caùc phöông tieän truyeàn thoâng 22,70 Tham döï trieån laõm/ hoäi thaûo chuyeân ngaønh 6,70 Caùc chöông trình taøi trôï, söï kieän(PR) 12,40 Qua baêng roân, tôø rôi 41,20 Toång coäng 100,00 (Nguoàn: khaûo saùt cuûa taùc giaû theo phöông phaùp ñieàu tra maãu vaø thoáng keâ doanh nghieäp) Baûng treân cho thaáy, doanh nghieäp löïa choïn hình thöùc quaûng baù tieáp thò treân website chieám 17% ngaân saùch quaûng caùo tieáp thò. Töông töï, quaûng baù treân caùc phöông tieän truyeàn thoâng laø 22,70. Trong khi ñoù, ngaân saùch ñeå trieån khai quaûng baù tieáp thò laø 6,70%. Ñoàng thôøi, doanh nghieäp söû duïng 12,40% ngaân saùch cho vieäc taøi trôï, xuùc tieán hoaït ñoäng quan heä coâng chuùng (PR). Ñieàu naøy cho thaáy doanh nghieäp ñaõ raát quan taâm ñeán quaûng baù tieáp thò saûn phaåm/dòch vuï vaø ñang ñi ñuùng höôùng neáu xeùt treân phaïm vi cuûa töøng doanh nghieäp rieâng reõ. Tuy nhieân treân thöïc teá, coù moät ñieàu ñaùng quan taâm laø gaàn nhö chöa coù doanh nghieäp naøo lieân keát vôùi caùc doanh nghieäp khaùc ñeå cuøng quaûng baù saûn phaåm/dòch vuï. Ngoaøi ra, ñeán nay cuõng chöa coù moät noã löïc quaûng baù tieáp thò chung veà saûn phaåm/dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ maø nguyeân nhaân coù theå laø do chöa coù moät cô quan hay hieäp hoäi ngheà nghieäp ñöùng ra toå chöùc thöïc hieän. Rieâng veà hoaït ñoäng quaûng baù tieáp thò treân baêng roân, tôø rôi, dong nghieäp chuù troïng nhaát vôùi vieäc daønh 45 Trang 46 41,20% ngaân saùch quaûng baù tieáp thò cho dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ cuûa mình. Veà moâi tröôøng beân ngoaøi, luaän vaên taäp trung ñaùnh giaù caùc nhaân toá sau ñaây: Thöù nhaát laø, moâi tröôøng kinh teá. ÔÛ trong nöôùc, trong voøng 20 naêm qua, neàn kinh teá lieân tuïc taêng tröôûng, laïm phaùt ñöôïc keàm cheá ôû möùc 1 con soá. Neáu nhö côn baõo taøi chính naêm 1997 laøm chaäm laïi ñaø taêng tröôûng kinh teá cuûa nöôùc ta trong nhöõng naêm sau ñoù thì töø naêm 2000 ñaán nay, neàn kinh teá Vieät Nam ñaõ duy trì trôû laïi nhòp ñoä taêngtröôûng nhanh, ñaït toác ñoä naêm sau cao hôn naêm tröôùc: Baûng 12: Thoáng keâ toác ñoä taêng GDP cuûa Vieät Nam qua caùc naêm Naêm 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Toác ñoä taêng GDP (%) 6,79 6,89 7,08 7,24 7,70 8,43 7,17 8,40 (Nguoàn: Nieân giaùm thoáng keâ Vieät Nam – 2006; naêm 2007: döï baùo) Cuøng vôùi quaù trình coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù ñang dieãn ra ngaøy moät quyeát lieät, ñaàu tö nöôùc ngoaøi gia taêng, boä maùy ñaát nöôùc bgaøy caøng ñöôïc caûi thieän, ñôøi soáng nhaân daân ngaøy caøng ñöôïc naâng cao. Ñaây chính laø nhöõng daáu hieäu tích cöïc cho söï gia taêng nhu caàu söû duïng dòch vuï naøy thôøi gian qua vaø trong töông lai seõ laø dòch vuï muõi nhoïn trong ngaønh coâng nghieäp noäi dung soá. Ñaây cuõng laø cô hoäi raát tuyeät vôøi cho caùc coâng ty kinh doanh dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ phaùt trieån maïnh meõ. Thöù hai laø, moâi tröôøng chính phuû – chính trò vaø phaùp luaät. ÔÛ trong nöôùc, tình hình chính trò tieáp tuïc oån ñònh. Vieät Nam ñöôïc ñaùnh giaù laø moät trong nhöõng quoác gia coù neàn chính trò oån ñònh nhaát theá giôùi. Chính phuû cuõng coù nhieàu bieän phaùp nhaèm caûi thieän moâi tröôøng ñaàu tö vaø moâi tröôøng kinh doanh trong nöôùc. 46 Trang 47 Beân caïnh ñoù, heä thoáng phaùp luaät ngaøy caøng ñöôïc hoaøn thieän cuõng taïo ñieàu kieän cho hoaït ñoäng kinh doanh soâi noåi hôn. Nhöõng ñaïo luaät ñaõ ñöôïc thoâng qua gaàn ñaây nhö Luaät thöông maïi, Luaät caïnh tranh, Luaät doanh nghieäp, Luaät sôû höõu trí tueä….ñaõ coù taùc ñoäng laøm laønh maïnh hoùa moâi tröôøng phaùp lyù cho hoaït ñoäng kinh doanh taïi Vieät Nam. Rieâng ñoái vôùi ngaønh dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ, töø khi Vieät Nam xin gia nhaäp coâng öôùc Bern 26/7/2004 ñeán khi coù hieäu löïc taïi Vieät Nam vaøo ngaøy 26/10/2004, vieäc sao cheùp, söû suïng mieãn phí caùc noäi dung trong caùc taùc phaåm aâm nhaïc, phim aûnh, hình neàn… khoâng coøn nöõa. Vaán ñeà naøy ñaët ra cho caùc doanh nghieäp phaûi tính toaùn laïi baøi toaùn chi phí hôïp lyù ñeå trieån khai kinh doanh dòch vu coù hieäu quaû. Moät söï kieän ñaùng löu yù laø vaøo ngaøy 9/2/2007, caâu laïc boä Doanh Nghieäp Game vaø Noäi Dung Soá Vieät Nam (VietNam Game and Digital Content Bussiness Club - VGB) chính thöùc thaønh laäp vôùi 10 hoäi vieân, tröïc thuoäc hieäp hoäi doanh nghieäp phaàn meàm Vieät Nam (VINASA), hoaït ñoäng theo nguyeân taéc hôïp taùc töï nguyeän. Söï kieän naøy giuùp cho caùc doanh nghieäp kinh doanh cuøng ngaønh ngheà coù ñieàu kieän gaëp gôõ, trao ñoåi kinh nghieäm, kieán thöùc, thoâng tin trong lónh vöïc saûn xuaát, kinh doanh game vaø noäi dung soá treân ÑTDÑ; trieån khai caùc hoaït ñoäng ñaøo taïo, nghieân cöùu vaø phaùt trieån game treân ÑTDÑ taïi Vieät Nam cuõng nhö ñöa ra caùc ñeà xuaát, kieán nghò lieân quan ñeán söï phaùt trieån cuûa ngaønh, laøm caàu noái giöõa doanh nghieäp vaø caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc, caùc toå chöùc, ñoái taùc, trong vaø ngoaøi nöôùc; tham gia tö vaán, ñoái thoaïi vôùi caùc cô quan quaûn lyù ñeå xaây döïng chính saùch, taïo moâi tröôøng phaùp lyù toát cho ngaønh coâng nghieäp noäi dung soá treân ÑTDÑ. Moâi tröôøng phaùp luaät ñoùng vai troø quan troïng trong phaùt trieån dòch vuï naøy. Vieäc xaây döïng haï taàng phaùp lyù laø toái caàn thieát bôûi dòch vuï naøy laø ngaønh hoäi tuï cuûa vieãn thoâng, Internet vaø caùc ngaønh coâng nghieäp thoâng tin. Hieän nay, haï taàng 47 Trang 48 phaùp lyù cuûa vieãn thoâng vaø coâng ngheä thoâng tin coøn chöa vôùi tôùi khu vöïc. Chaúng haïn nhö Thoâng tö quaûn lyù game online môùi laø vieäc ñaàu tieân Vieät Nam ñaõ laøm ñöôïc. Sau ñoù laø phaùt trieån haï taàng kyõ thuaät baêng roäng vì neáu khoâng coù haï taàng baêng roäng thì khoâng theå coù dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ. ngaønh naøy chuû yeáu laø truyeàn taûi hình aûnh vaø aâm thanh ñoøi hoûi baêng thoâng cao. Ngoaøi ra chuû yeáu laø söï noã löïc cuûa caùc doanh nghieäp. Nhaø nöôùc cuõng seõ phaûi coù nhöõng hoã trôï ngaønh coâng nghieäp coøn non treû naøy. Nhö vaäy, ñeå dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑcoù ñieàu kieän phaùt trieån, theo toâi phaûi xaây döïng vaø hoaøn chænh haï taàng phaùp lyù. Thôøi gian qua vaán ñeà naøy ñaõ ñöôïc quan taâm raát nhieàu. Vaán ñeà baûn quyeàn ñaëc bieät ñöôïc chuù troïng vaø, phaùt trieån haï taàng vieãn thoâng cô sôû trong ñoù nhieäm vuï cuûa nhaø nöôùc seõ xaây döïng moâi tröôøng giuùp doanh nghieäp phaùt trieån.Neáu neàn taûng phaùp lyù vaø hieäu löïc thöïc thi phaùp luaät chaët cheõ vaø hieäu quaû, thì dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ seõ phaùt trieån maø cuï theå laø Luaät sôû höõu trí tueä ñöôïc chaáp haønh nghieâm. Tuy nhieân treân thöïc teá thì vieäc trieån khai luaät vaø hieäu löïc thöïc thi luaät coøn raát thaáp do ñoù chöa taïo ra söï hoã trôï vaø cô cheá baûo veä höõu hieäu cho dòch vuï naøy phaùt trieån. Nhieàu doanh nghieäp muoán tham gia saûn xuaát kinh doanh nhöng do neàn taûng phaùp luaät yeáu ñaëc bieät veà giao dòch ñieän töû vaø sôû höõu trí tueä neân ñaønh chôø ñôïi, khoâng daùm maïo hieåm ñaàu tö hoaëc coù ñaàu tö nhöng bò phaù hoaïi vaø gaây roái daãn ñeán nguy cô phaù saûn maø phaùp luaät laïi chöa theå baûo veä höõu hieäu. Caùc ví duï ñieån hình nhö vieäc göûi virus phaù hoaïi, taán coâng vaøo caùc website thöông maïi ñieän töû www.vietco.com, www.chodientu.com hay moät soá vuï vieäc löøa ñaûo thanh toaùn treân maïng môùi dieãn ra trong thôøi gian vöøa qua hay naïn aên caép baûn quyeàn caùc troø chôi, söû duïng nhaïc chuoâng, hình neàn mieãn phí trong thôøi gian qua. 48 Trang 49 Baûng 14:Tình hình trieån khai ñaêng kyù baûo hoä sôû höõu trí tueä taïi caùc doanh nghieäp noäi dung soá treân ÑTDÑ taïi Vieät Nam. Tình hình ñaêng kyù sôû höõu trí tueä Tyû leä doanh nghieäp (%) Coù ñaêng kyù 73,3 Chöa ñaêng kyù 26,7 Toång soá 100 (Nguoàn: khaûo saùt cuûa taùc giaû theo phöông phaùp ñieàu tra maãu vaø thoáng keâ doanh nghieäp) Thöù ba laø, moâi tröôøng vaên hoaù- xaõ hoäi. Kinh teá trong nöôùc ngaøy caøng phaùt trieån, ñôøi soáng vaø thu nhaäp ngöôøi daân ngaøy caøng ñöôïc naâng cao. Möùc soáng keùo theo nhu caàu veà thoâng tin, giaûi trí ngaøy caøng ña daïng vaø phong phuù hôn tröôùc. Ngaøy nay, khoâng khoù ñeå tìm ñöôïc nhieàu loaïi thoâng tin nhö kinh teá, xaõ hoäi, theå thao…thoâng qua tin nhaén SMS treân ÑTDÑ. Cuøng vôùi ñi leân cuûa neàn kinh teá, xu höôùng ñoâ thò hoaù cuøng vôùi coâng nghieäp hoaù ngaøy caøng roõ neùt. Xu höôùng ñoâ thò hoaù gia taêng daãn ñeán vieäc giaûm tæ leä daân soáng ôû noâng thoân, taêng nhanh daân soá taäp trung ôû caùc ñoâ thò lôùn. Beân caïnh ñoù, vôùi nhòp soáng xaõ hoäi thay ñoåi nhanh choùng, thoâng tin ñoùng vai troø quan troïng vaø nhu caàu giaûi trí luoân laø moùn aên tinh thaàn khoâng theå thieáu cuûa thôøi ñaïi soá hoaù nhö hieän nay. Chính vì leõ ñoù maø khi ngöôøi naøo naém baét sôùm ñöôïc thoâng tin, ngöôøi ñoù seõ giöõ vò theá tuyeät ñoái. Nhu caàu veà giaûi trí ñöôïc ñaùp öùng, ngöôøi ñoù laøm vieäc, sinh hoaït coù chaát hôn. Veà daân soá, maëc duø ñaõ kieåm soaùt chaët cheõ toác ñoä gia taêng daân soá nhöng veà soá tuyeät ñoái thì daân soá vaãn taêng ñeàu qua caùc naêm. Ñaây laø ñieàu hoaøn toaøn bình thöôøng ôû baát kyø quoác gia ñang phaùt trieån naøo. Toác ñoä gia taêng vaø daân soá Vieät Nam theå hieän ôû baûng sau: 49 Trang 50 Baûng 15: Thoáng keâ daân soá vaø tæ leä taêng daân soá Vieät Nam qua caùc naêm Naêm 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Tæ leä taêng daân soá (%) 1,36 1,35 1,32 1,47 1,40 1,33 1,21 Daân soá (trieäu) 77,6 78,6 79,7 80,9 82,0 83,1 84,7 (Nguoàn: Nieân giaùm thoáng keâ Vieät Nam – 2006) Nhö vaäy vôùi baûng treân, duø toác ñoä taêng daân soá ñaõ ñöôïc kieåm soaùt chaët cheõ vaø coù xu höôùng giaûm trong nhöõng naêm qua. Tuy nhieân bình quaân haøng naêm daân soá Vieät Nam taêng 1,1 trieäu ngöôøi. Rieâng naêm 2006/2005 taêng 1,6 trieäu ngöôøi vaø döï baùo naêm 2007 coøn taêng nöõa. Vieäc gia taêng daân soá laø moät nhaân toá taùc ñoäng ñeán nhu caàu söû duïng dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ trong thôøi gian tôùi. Vôùi loaïi hình dòch vuï naøy, coù theå thaáy raèng söï ñoàng thuaän cuûa xaõ hoäi coøn phaân taùn. Ñaây laø dòch vuï chòu nhöõng phaûn öùng raát khaùc nhau cuûa xaõ hoäi ôû Vieät Nam. Trong khi giaùo duïc ñieän töû eLearning ñaït ñöôïc ñoàng thuaän gaàn nhö tuyeät ñoái thì dòch vuï naøy ñang bò chia reõ caû veà phía nhöõng ngöôøi laäp chính saùch vaø ngöôøi söû duïng (ví duï nhö giaùo duïc giôùi tính, caùc cöôïc boùng ñaù…). Söï ñoàng thuaän cuûa xaõ hoäi neáu khoâng ñaït ôû möùc cao seõ khoù ñöa dòch vuï naøy phaùt trieån maïnh meõ. Thöù tö laø, moâi tröôøng coâng ngheä vaø kyõ thuaät. Söï phaùt trieån cuûa khoa hoïc kyõ thuaät ñaõ mang ñeán nhieàu söï caûi tieán coâng ngheä. Khi coâng ngheä môùi ra ñôøi, chaát löôïng dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ ñöôïc naâng leân ñaùng keå. Thöù 50 Trang 51 nhaát, khi coù söï ñoåi môùi veà kyõ thuaät, coâng ngheä thì ngaønh dòch vuï naøy seõ ñöôïc caäp nhaät thöôøng xuyeân vaø luoân höôùng ñeán caùi môùi. Thöù hai, noù seõ taïo ñieàu kieän thuaän tieän trong vieäc quaûn trò khai thaùc vaø khaû naêng quaûn lyù giaùm saùt chaët cheõ cuûa nhaø cung caáp. Neáu moâi tröôøng coâng ngheä kyõ thuaät ñöôïc caûi thieän vaø naâng caáp seõ mang laïi hieäu quaû kinh doanh laø ñieàu deã nhaän thaáy. Khi chuùng ñöôïc ñaùp öùng, löu löôïng tin nhaén seõ taêng nhanh; vieäc xöû lyù baûn tin linh hoaït seõ ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu cuûa khaùch haøng, giaûm thieåu caùc baûn tin loãi vaø toái ña hoaù doanh thu cuûa nhaø cung caáp. KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 2 Trong thôøi gian qua, hoaït ñoäng caïnh tranh cuûa coâng ty DVVTSG coù moät soá öu ñieåm vaø haïn cheá sau: Veà öu ñieåm, coâng ty ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng maët thaønh coâng nhö sau: Moät laø, vôùi tö caùch laø thaønh vieân cuûa Taäp ñoaøn Böu chính Vieãn thoâng Vieät Nam – VNPT - moät thöông hieäu quaù noåi tieáng- cuõng laø ñôn vò chuû quaûn cuûa hai maïng ÑTDÑ lôùn nhaát nhì Vieät Nam laø Vinaphone vaø Mobifone, vieäc keát noái keát xuaát soá lieäu, ñoái soaùt cöôùc ñöôïc taïo ñieàu kieän toát nhaát ñeå phaùt trieån saûn xuaát kinh doanh cuûa mình. Ñaây laø lôïi theá raát lôùn ñoái vôùi caùc doanh nghieäp kinh doanh dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ bôûi vieäc ñaáu noái vaø ñoái soaùt soá lieäu vôùi caùc nhaø cung caáp maïng ÑTDÑ luoân laø baøi toaùn nan giaûi. Hai laø, coâng ty DVVTSG laø chuû sôû höõu cuûa toång ñaøi 1080- moät keânh thoâng tin raát höõu hieäu ñeå cung caáp thoâng tin cho khaùch haøng quan taâm ñeán dòch vuï. Cuøng vôùi nhu caàu veà thoâng tin kinh teá, xaõ hoäi, giaûi trí cuûa ngöôøi daân ngaøy caøng cao do neàn kinh teá Vieät Nam coù toác ñoä taêng tröôûng toát; thu 51 Trang 52 nhaäp ngöôøi daân coù xu höôùng ngaøy caøng ñöôïc caûi thieän laø ñieàu kieän toát ñeå dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ phaùt trieån. Coâng ty DVVTSG luoân laø doanh nghieäp ñi ñaàu trong lónh vöïc vieãn thoâng, ñaëc bieät laø dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ, vì vaäy toác ñoä taêng doanh thu luoân coù chieàu höôùng toát. Ba laø, hoaït ñoäng quaûng baù, tieáp thò taïi coâng ty DVVTSG ngaøy caøng ñöôïc chuù troïng. Ñaây laø ñoäng thaùi tích cöïc goùp phaàn naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuõa dòch vuï. Ñaëc thuø cuûa dòch vuï naøy phaûi quaûng caùo môùi taïo ñieàu kieän cho ngöôøi tieâu duøng deã tieáp caän, khuyeán khích hoï söû duøng ngaøy moät nhieàu vaø qua ñoù doanh thu dòch vuï seõ khoâng ngöøng gia taêng. Boán laø, coâng ty DVVTSG coù maïng löôùi cöûa haøng roäng khaép thaønh phoá Hoà Chí Minh. Ñaây laø keânh phaân phoái quan troïng ñeå giôùi thieäu dòch vuï ñeán khaùch haøng. Thöïc teá cho thaáy khi caùc tôø rôi, maãu quaûng caùo ñöôïc ñaët taïi caùc cöûa haøng, ñieåm giao dòch cuûa coâng ty thì khaùch haøng deã daøng tieáp caän vaø söû duïng dòch vuï vaø qua theo doõi thaáy saûn löôïng, doanh thu taêng leân ñaùng keå. Beân caïnh nhöõng öu ñieåm treân, naêng löïc caïnh tranh cuûa coâng ty DVVTSG coøn moät soá haïn cheá, cuï theå nhö sau: Thöù nhaát, nguoàn nhaân löïc bò thieáu veà soá löôïng laãn chaát löôïng. Phaàn lôùn nguoàn löïc phuïc vuï cho kinh doanh dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ taïi coâng ty DVVTSG khoâng ñöôïc qua ñaøo taïo cô baûn, khoâng ñöôïc taïo ñieàu kieän ñeå tieáp caän coâng ngheä môùi cuõng nhö caùch thöùc laøm noäi dung cho dòch vuï. Chính vì vaäy maø saûn phaåm, dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ coøn ngheøo naøn veà noäi dung vaø khoâng coù tính saùng taïo; coâng ngheä xöû lyù tin nhaén SMS phuï thuoäc taát caû vaøo ñoái taùc laø coâng ty Bieån Xanh neân quyeàn chuû ñoäng kinh doanh bò haïn cheá. Beân caïnh ñoù, khaû naêng tuyeån duïng ñöôïc nguoàn nhaân löïc ñaûm baûo soá löôïng vaø chaát löôïng ñang gaây khoâng ít khoù khaên cho coâng ty 52 Trang 53 DVVTSG bôûi raát khoù tuyeån duïng do vöôùng cô cheá chính saùch. Coù theå noùi ñaây laø yeáu toá caûn trôû söï phaùt trieån cuûa coâng ty trong vieäc naâng cao naêng löïc caïnh tranh cho dòch vuï. Thöù hai, khaû naêng tieáp caän vôùi caùc nguoàn voán saûn xuaát kinh doanh haïn cheá. Coâng ty DVVTSG naèm trong soá khoaûng 50% doanh nghieäp noäi dung soá treân ÑTDÑ ñang gaëp khoù khaên trong vieäc tieáp caän nguoàn voán. Vieäc thieáu moät heä thoáng hoã trôï giaûi quyeát vaán ñeà voán coäng vôùi nguoàn voán töï coù haïn heïp ñaõ haïn cheá raát nhieàu söï phaùt trieån cuûa doanh nghieäp. Thöù ba, haï taàng coâng ngheä coâng ngheä thoâng tin vaø truyeàn thoâng taïi coâng ty DVVTSG vaãn chöa ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån do bò leä thuoäc quaù nhieàu vaøo ñoái taùc laø coâng ty Bieån Xanh.Vôùi ñaø phaùt trieån cuûa coâng ngheä thoâng tin vaø truyeàn thoâng trong naêm qua vaø vieäc môû cöûa thò tröôøng coâng ngheä thoâng tin vaø truyeàn thoâng cho töï do caïnh tranh neân haï taàng coâng ngheä veà cô baûn ñaõ ñaùp öùng toát hôn nhu caàu phaùt trieån cuûa coâng nghieäp noäi dung soá. Tuy nhieân so vôùi nhu caàu phaùt trieån vaø möùc maø hieän caùc nöôùc phaùt trieån nhö Haøn Quoác, Nhaät Baûn, Ñaøi Loan ñang trieån khai thì vaãn coøn raát haïn cheá. Moät ñieåm ñaùng löu yù laø do chaát löôïng haï taàng coâng ngheä chöa ñöôïc kieåm soaùt chaët cheõ (ví duï ADSL nhöng toác ñoä thaáp vaø khoâng oån ñònh) neân chöa taïo ñieàu kieän toát nhaát ñeå ngaønh dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ phaùt trieån. Khi coâng ngheä thoâng tin ngaøy caøng phaùt trieån, caùc chieán löôïc quaûng caùo tieáp thò luoân ñöôïc taän duïng toái ña, ñaëc bieät laø quaûng caùo treân website- moät keânh thoâng tin hieäu quaû ñeå quaûng baù dòch vuï. Thöù tö, duø hoaït ñoäng quaûng baù tieáp thò ít nhieàu ñöôïc chuù troïng nhöng vaãn bò khoáng cheá bôûi qui ñònh cuûa Boä taøi chính (10% doanh soá). Chính vì leõ ñoù maø khoâng coù ñuû taøi chính ñeå quaûng baù, taøi trôï cho caùc dòch vuï noäi dung 53 Trang 54 soá treân ÑTDÑ cuûa mình maø vôùi maët baèng giaù quaûng caùo hieän nay laø raát cao, ñaëc bieät laø quaûng caùo treân caùc ñaøi phaùt thanh, truyeàn hình vaø baùo chí. Beân caïnh ñoù, taát yeáu phaûi coù vöôøn öôm cho caùc yù töôûng hình thaønh vaø phaùt trieån. Tuy nhieân treân thöïc teá, doanh nghieäp noäi dung soá treân ÑTDÑ noùi chung vaø coâng ty DVVTSG noùi rieâng khoâng coù chính saùch ñaõi ngoä, ñoäng vieân kòp thôøi ñeå nuoâi döôõng vaø taïo ñieàu kieän ñeå bieán yù töôûng thaønh hieän thöïc aùp duïng vaøo hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa mình. Thöù naêm, chöa coù moät saûn phaåm, dòch vuï naøo thaät söï chaát löôïng vaø ñoäc ñaùo. Chaát löôïng luoân laø yeáu toá haøng ñaàu ñeå naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ. Chính vì vaäy maø coâng ty DVVTSG caàn ñaët tieâu chí chaát löôïng dòch vuï leân haøng ñaàu ñeå taïo lôïi theá caïnh tranh cho dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ cuûa mình. Beân caïnh ñoù phaûi taïo ra neùt rieâng, tính ñoäc ñaùo cho dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ cuûa mình thì coâng ty môùi coù theå naâng cao naêng löïc caïnh tranh cho dòch vuï maø mình cung caáp. Thöù saùu, coâng ty DVVTSG cuõng nhö caùc doanh nghieäp kinh doanh dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ noùi chung ñang gaëp phaûi vöôùng maéc veà moâi tröôøng phaùp lyù. Ñoù laø vaán ñeà sôû höõu trí tueä. Thöïc teá cho thaáy, ôû moät soá giai ñoaïn, coâng ty ñaõ phaùt trieån ñöôïc caùc saûn phaåm, dòch vuï rieâng cho mình nhöng laïi khoâng ñaêng kyù baûo hoä sôû höõu trí tueä neân bò caùc ñoái thuû sao cheùp noäi dung vaø kinh doanh, gaây baát lôïi cho coâng ty trong vieäc kinh doanh dòch vuï. 54 Trang 55 CHÖÔNG 3: MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP NHAÈM NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CHO DÒCH VUÏ NOÄI DUNG SOÁ TREÂN ÑTDÑ TAÏI COÂNG TY DVVTSG 3.1.Quan ñieåm vaø muïc tieâu xaây döïng caùc giaûi phaùp Ñeå caùc giaûi phaùp naâng cao naêng löïc caïnh tranh cho dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ taïi coâng ty DVVTSGthöïc thi vaø coù hieäu quaû, caàn quaùn trieät caùc quan ñieåm sau: Moät laø, naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa coâng ty DVVTSG phaûi laønh maïnh, theo qui ñònh cuûa phaùp luaät. Thò tröôøng dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ hieän nay dieãn ra heát söùc soâi ñoäng vaø ñaày tính caïnh tranh. Tuy nhieân dòch vuï naøy raát deã bò sao cheùp vaø kinh doanh khoâng pheùp neân caùc noäi dung thöôøng gioáng nhau laø ñieàu deã nhaän thaáy. Coâng ty DVVTSG laø moät doanh nghieäp nhaø nöôùc, moïi hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh phaûi theo khuoân khoå phaùp luaät. Chính vì vaäy maø caùc noäi dung veà phim, aûnh, nhaïc chuoâng ñeàu ñöôïc coâng ty mua baûn quyeàn taäp trung; caùc dòch vuï nhö troø chôi treân ÑTDÑ (game) ñöa vaøo kinh doanh ñeàu coù baûn quyeàn cuûa nhaø cung caáp. Ñaây laø moät öu theá vöôït troäi so vôùi caùc nhaø cung caáp noäi dung khaùc. Hai laø, caïnh tranh baèng naêng löïc maïng löôùi cuûa coâng ty DVVTSG Chaát löôïng veà ñöôøng truyeàn luoân laø yeáu toá quan troïng trong ngaønh kinh doanh dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ. Muoán ñöôøng truyeàn oån ñònh ñeå ngöôøi söû duïng coù theå taûi noäi dung soá veà ÑTDÑ cuûa hoï ñöôïc nhanh thì maïng löôùi vieãn thoâng phaûi oån ñònh vaø thoâng suoát. Nhö vaäy, naêng löïc veà maïng löôùi luoân ñöôïc coâng ty DVVTSG chuù troïng vaø ñaàu tö nhaèm giaûm thieåu toái ña söï coá ngheõn maïng, taïo taâm lyù an taâm nôi ngöôøi söû duïng dòch vuï cuûa mình. 55 Trang 56 Ba laø, caïnh tranh baèng chaát löôïng dòch vuï vôùi cô cheá meàm deûo, linh hoaït Dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ muoán thu huùt khaùch haøng söû duïng ngaøy caøng nhieàu ñoøi hoûi phaûi luoân naâng cao chaát löôïng phuïc vuï. Quan ñieåm kinh doanh cuûa coâng ty DVVTSG laø phaûi taïo ra nhöõng dòch vuï coù haøm löôïng trí tueä cao, coù tính khaùc bieät vôùi caùc ñoái thuû khaùc. Kòp thôøi, chính xaùc, moïi luùc, moïi nôi laø tieâu chí kinh doanh cuûa coâng ty trong thôøi ñaïi soá hoaù ngaøy nay. Beân caïnh ñoù, phaûi coù hieàu möùc cöôùc caïnh tranh, nhieàu möùc phaân chia cuøng cô cheá thanh toaùn linh ñoäng laø quan ñieåm kinh doanh dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ taïi coâng ty DVVTSG hieän nay. Coù theå khaúng ñònh raèng vôùi vò theá ñöùng haøng thöù 3 veà möùc phaân chia doanh thu cöôùc chia cho caùc ñoái taùc laø moät noã löïc cuûa coâng ty DVVTSG. Ñeå tieáp tuïc ñöùng vöõng tröôùc cuoäc caïnh tranh vaø khaúng ñònh vò trí cuûa mình treân thò tröôøng ngaønh dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ, coâng ty DVVTSG caàn ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu sau: - Ñaït toác ñoä taêng tröôûng doanh thu bình quaân giai ñoaïn 2008 – 2015 laø 15%/naêm, duy trì EBIT ôû tæ leä 15% doanh thu. - Laáy dòch vuï giaù trò gia taêng laøm ñònh höôùng phaùt trieån. Taäp trung ñaåy maïnh dòch vuï nhaén tin ngaén SMS cho ÑTDÑ laøm neàn taûng ñeå gia taêng giaù trò coäng theâm nhö dòch vuï bình choïn giaûi trí; thoâng tin thuông maïi. Duy trì vaø naâng cao vò theá trong vieäc hôïp taùc vôùi beân ngoaøi veà kinh doanh dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ. - Thò phaàn dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ ñeán naêm 2015 chieám 20% thò phaàn caû nöôùc. 56 Trang 57 3.2.Caùc giaûi phaùp naâng cao naêng löïc caïnh tranh cho dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ taïi coâng ty DVVTSG 3.2.1. Ñaûm baûo nhu caàu vaø naâng cao chaát löôïng nguoàn nhaân löïc Quaù trình canh tranh vaø hoäi nhaäp ñoøi hoûi caùc doanh nghieäp phaûi coù ñoäi nguõ caùc nhaø kinh doanh ñuû söùc naém baét cô hoäi ñeå thöïc hieän vaø phaùt trieån kinh doanh daøi haïn cho coâng ty. Thöïc tieãn cho thaáy, ñoäi nguõ caùn boä vaø nhaân vieân kinh doanh cuûa coâng ty DVVTSG coøn boäc loä nhieàu khieám khuyeát, söï lôùn maïnh cuûa coâng ty theå hieän treân caû hai phöông dieän : coâng ngheä vaø trình ñoä quaûn lyù, trong ñoù trình ñoä quaûn lyù phaûi ñöôïc ñaët leân ñuùng taàm cuûa noù vì coâng ngheä hieän ñaïi maø ñi keøm vôùi noù laø söï quaûn lyù toài thì seõ gaây laõng phí, thieät haïi raát lôùn. Vì vaäy, ñeå coù ñöôïc ñoäi nguõ caùn boä vaø nhaân vieân ñuû khaû naêng ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu kinh doanh trong moâi tröôøng caïnh tranh ngaøy caøng gay gaét nhö hieän nay thì phaûi coù nhöõng giaûi phaùp sau: Moät laø, ñoåi môùi cô caáu lao ñoäng cho dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ theo tính chaát coâng vieäc Hieän nay taïi coâng ty DVVTSG, soá löôïng lao ñoäng phuïc vuï cho dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ laø 30 ngöôøi. Tuy nhieân ña phaàn laø ñoäi nguõ xuaát thaân töø ñieän thoaïi vieân toång ñaøi 108, töø tieáp thò ñeán kyõ thuaät neân thaät söï chöa chuyeân nghieäp trong vieäc saûn xuaát vaø baùn dòch vuï. Theo taùc giaû caàn phaûi ñoåi môùi cô caáu lao ñoäng theo höôùng chuyeân moân hoaù, chuyeân nghieäp hoaù nhaèm muïc ñích taïo ra nhöõng dòch vuï coù chaát löôïng phuïc vuï khaùch haøng. Nguoàn lao ñoäng coù theå tuyeån môùi nhöng caùch hay nhaát laø taän duïng nguoàn taïi choã vaø ñöa ñi ñaøo taïo chuyeân saâu bôûi ít nhieàu hoï ñaõ hieåu ñöôïc neàn vaên hoaù coâng ty nhöng hôn heát laø ñaõ coù thôøi gian phuïc vuï laâu daøi taïi doanh 57 Trang 58 nghieäp, traùnh tröôøng hôïp vöøa heát thôøi gian hoïc vieäc thì nghæ ñoái vôùi lao ñoäng tuyeån môùi. Nhö vaäy, coâng ty DVVTSG caàn ñoåi môùi cô caáu lao ñoäng cho dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ theo tính chaát coâng vieäc theo höôùng phaân theo töøng loaïi hình chuyeân moân nhö quaûn lyù kyõ thuaät, phaân tích thieát keá saûn phaåm, quaûn trò cô sôû döõ lieäu, thieát keá giao dieän, myõ thuaät laäp trình thieát keá, xaây döïng noäi dung kieåm tra chaát löôïng, tieáp thò vaø xuùc tieán thöông maïi maø hieän nay, söï phaân boá lao ñoäng khoâng hôïp lyù. Thöù nhaát, maûng phaân tích thieát keá saûn phaåm hoaøn toaøn khoâng coù. Muoán vaäy caàn phaûi coù moät ngöôøi chuyeân veà lónh vöïc naøy. Thöù hai, ñeå tieán tôùi vieäc taïo ra saûn phaåm/ dòch vuï ñöa leân trang web cuûa doanh nghieäp caàn phaûi coù boä phaän thieát keá giao dieän, myõ thuaät. Thöù ba, neân taêng cöôøngï cho maûng laäp trình ñeå traùnh tình traïng quaù taûi cuõng nhö taïo theâm neùt môùi cho dòch vuï. Thöù tö laø maûng thieát keá xaây döïng noäi dung laâu nay coøn ñeå ngoû. Vaø cuoái cuøng laø chính nhöõng ngöôøi quaûn lyù ñaûm traùch luoân vieäc kieåm tra chaát löôïng dòch vuï noäi dung soá treân ÑTDÑ cho doanh nghieäp. Baûng öôùc tính nhu caàu lao ñoäng cuûa coâng ty DVVTSG ñeán 2015 döôùi ñaây coù theå giaûi quyeát ñöôïc tình traïng treân. 58 Trang 59 Baûng 16: Öôùc tính nhu caàu lao ñoäng cuûa coâng ty DVVTSG ñeán 2015 Loaïi hình chuyeân moân Soá löôïng Quaûn lyù 10 Kyõ thuaät 7 Phaân tích thieát keá saûn phaåm/dòch vuï 5 Quaûn trò cô sôû döõ lieäu 4 Thieát keá giao dieän, myõ thuaät 6 Laäp trình 10 Soá hoaù döõ lieäu 3 Thieát keá xaây döïng noäi dung 8 Kieåm tra chaát löôïng 5 Tieáp thò vaø xuùc tieán thöông maïi 20 Toång soá 78 Hai laø, chuyeân moân hoaù ñoäi nguõ kinh doanh dòch vuï noäi dung soá treâ