Luận văn Giải pháp mở rộng cho vay đồng tài trợ tại các ngân hàng thương mại nhà nước trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh

1 TP. HOÀ CHÍ MINH NAÊM 2005 LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH THÖÔNG MAÏI NHAØ NÖÔÙC TREÂN ÑÒA BAØN ÑOÀNG TAØI TRÔÏ TAÏI CAÙC NGAÂN HAØNG GIAÛI PHAÙP MÔÛ ROÄNG CHO VAY TRAÀN THÒ THU TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP.HOÀ CHÍ MINH X W BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO 2 BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP.HOÀ CHÍ MINH X W TRAÀN THÒ THU GIAÛI PHAÙP MÔÛ ROÄNG CHO VAY ÑOÀNG TAØI TRÔÏ TAÏI CAÙC NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI NHAØ NÖÔÙC TREÂN ÑÒA BAØN THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH Chuyeân ngaønh : Taøi chính – Ngaân haøng. Maõ soá : 60.31.12 LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ NGÖÔØI HÖÔÙNG DAÃN KHOA HOÏC : TS. TRÖÔNG THÒ HOÀNG TP. HOÀ CHÍ MINH NAÊM 2005 3 MUÏC LUÏC Trang DANH MUÏC CHÖÕ VIEÁT TAÉT MÔÛ ÑAÀU CHÖÔNG 1: TOÅNG QUAN VEÀ CHO VAY ÑOÀNG TAØI TRÔÏ 1.1. Tín duïng ngaân haøng trong neàn kinh teá thò tröôøng 1 1.1.1. Khaùi nieäm vaø baûn chaát cuûa tín duïng 1 1.1.2. Chöùc naêng cuûa tín duïng 3 1.1.3. Vai troø cuûa tín duïng 4 1.1.4. Caùc hình thöùc tín duïng 6 1.2. Vai troø cuûa cho vay ñoàng taøi trôï 11 1.2.1. Khaùi nieäm cho vay ñoàng taøi trôï 11 1.2.2. Vai troø cuûa cho vay ñoàng taøi trôï 14 1.2.3. Caùc chuû theå tham gia cho vay ñoàng taøi trôï 15 1.2.4. Caùc loaïi phí vaø kyõ thuaät trong cho vay ñoàng taøi trôï 17 1.3. Kinh nghieäm cho vay ñoàng trôï Nhaät Baûn – Haøn Quoác 18 Toùm taét chöông 1 21 CHÖÔNG 2: THÖÏC TRAÏNG HOAÏT ÑOÄNG CHO VAY ÑOÀNG TAØI TRÔÏ TAÏI CAÙC NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI NHAØ NÖÔÙC TREÂN ÑÒA BAØN THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH 2.1. Khaùi quaùt veà söï hình thaønh vaø phaùt trieån heä thoáng Ngaân haøng ôû Vieät Nam qua caùc thôøi kyø 22 2.1.1. Söï hình thaønh vaø phaùt trieån heä thoáng Ngaân haøng ôû Vieät Nam tröôùc thôøi kyø ñoåi môùi 22 4 2.1.2. Söï hình thaønh vaø phaùt trieån heä thoáng Ngaân haøng ôû Vieät Nam vôùi söï nghieäp ñoåi môùi 23 2.1.3. Khaùi quaùt heä thoáng Ngaân haøng Thöông maïi treân ñòa baøn Thaønh phoá Hoà Chí Minh 26 2.2. Thöïc traïng hoaït ñoäng cho vay ñoàng taøi trôï taïi caùc Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc treân ñòa baøn Thaønh phoá Hoà Chí Minh 27 2.2.1. Cô sôû phaùp lyù ñoái vôùi hoaït ñoäng cho vay ñoàng taøi trôï taïi Vieät Nam27 2.2.2. Thöïc traïng hoaït ñoäng tín duïng taïi caùc Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc treân ñòa baøn Thaønh phoá Hoà Chí Minh 27 2.2.3. Thöïc traïng hoaït ñoäng cho vay ñoàng taøi trôï taïi caùc Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc treân ñòa baøn Thaønh phoá Hoà Chí Minh 32 2.2.4. Keát quaû khaûo saùt tham khaûo yù kieán veà hoaït ñoäng cho vay ñoàng taøi trôï 47 2.3. Ñaùnh giaù thöïc traïng hoaït ñoäng cho vay ñoàng taøi trôï taïi caùc Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc treân ñòa baøn Thaønh phoá Hoà Chí Minh 54 2.3.1. Nhöõng keát quaû ñaït ñöôïc töø hoaït ñoäng cho vay ñoàng taøi trôï taïi caùc Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc treân ñòa baøn Thaønh phoá Hoà Chí Minh 54 2.3.2. Nhöõng toàn taïi trong hoaït ñoäng cho vay ñoàng taøi trôï taïi caùc Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc treân ñòa baøn Thaønh phoá Hoà Chí Minh 57 Toùm taét chöông 2 62 CHÖÔNG 3: GIAÛI PHAÙP MÔÛ ROÄNG CHO VAY ÑOÀNG TAØI TRÔÏ TAÏI CAÙC NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI NHAØ NÖÔÙC TREÂN ÑÒA BAØN THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH 3.1. Ñònh höôùng vaø muïc tieâu cuûa heä thoáng Ngaân haøng Vieät Nam töø naêm 2001 ñeán 2020 63 5 3.1.1. Ñònh höôùng hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng Vieät Nam trong quaù trình hoäi nhaäp quoác teá 63 3.1.2. Muïc tieâu cuûa heä thoáng Ngaân haøng Vieät Nam trong quaù trình hoäi nhaäp quoác teá 65 3.1.3. Loä trình hoäi nhaäp quoác teá heä thoáng Ngaân haøng Vieät Nam 66 3.2. Giaûi phaùp môû roäng cho vay ñoàng taøi trôï taïi caùc Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc treân ñòa baøn Thaønh phoá Hoà Chí Minh 70 3.2.1. Caùc giaûi phaùp vó moâ mang tính hoã trôï 73 3.2.2. Caùc giaûi phaùp mang tính nghieäp vuï cuûa Ngaân haøng 78 Toùm taét chöông 3 89 KEÁT LUAÄN TAØI LIEÄU THAM KHAÛO PHUÏ LUÏC 6 DANH MUÏC CAÙC CHÖÕ VIEÁT TAÉT ™ NHTM NN: Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc. ™ NHTM CP: Ngaân haøng Thöông maïi Coå phaàn. ™ NH LD: Ngaân haøng Lieân doanh. ™ NH Nngoaøi: Ngaân haøng Nöôùc ngoaøi. ™ NHNT (VCB): Ngaân haøng Ngoaïi thöông. ™ NHÑT&PT (BIDV): Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån. ™ NHNo&PTNT (VBAR): Ngaân haøng Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân. ™ NHCT (ICB): Ngaân haøng Coâng thöông. ™ Exim bank: Ngaân haøng Thöông maïi Coå phaàn Xuaát nhaäp khaåu. ™ ACB: Ngaân haøng Thöông maïi Coå phaàn AÙ Chaâu. ™ Tp. HCM: Thaønh phoá Hoà Chí Minh. ™ Tp: Thaønh phoá. 7 MÔÛ ÑAÀU 1. Tính caáp thieát cuaû ñeà taøi. Moät cô theå khoûe maïnh laø moät cô theå maø heä thaàn kinh trung öông coù theå ñieàu khieån moïi hoaït ñoäng cuûa caùc boä phaän trong cô theå vaän haønh ñuùng chöùc naêng cuûa noù. Trong kinh teá thò tröôøng, ngaân haøng ñöôïc ví nhö heä thoáng thaàn kinh trung öông cuûa neàn kinh teá. Moät heä thoáng ngaân haøng hoaït ñoäng thoâng suoát, laønh maïnh vaø hieäu quaû laø tieàn ñeà ñeå caùc nguoàn löïc taøi chính luaân chuyeån, phaân boå vaø söû duïng hieäu quaû, kích thích taêng tröôûng beàn vöõng. Lónh vöïc taøi chính tieàn teä luoân laø moät lónh vöïc nhaïy caûm ñoái vôùi neàn kinh teá, moät maët phaûn aùnh nhöõng bieán ñoåi trong neàn kinh teá maët khaùc nhöõng bieán ñoäng ñoù laïi coù nhöõng taùc ñoäng ngöôïc trôû laïi ñoái vôùi neàn kinh teá. Vôùi chöùc naêng voán coù cuûa mình, ngaân haøng ñaõ trôû thaønh moät keânh cung öùng voán hieäu quaû cho neàn kinh teá. Ngaøy nay khi maø hoäi nhaäp kinh teá quoác teá trôû thaønh moät xu theá cuûa thôøi ñaïi vaø dieãn ra maïnh meõ treân nhieàu lónh vöïc töø vaên hoùa, chính trò, kinh teá . . . thì taát yeáu ngaønh ngaân haøng cuõng phaûi hoøa vaøo cuøng xu theá chung ñoù. Hoäi nhaäp mang laïi nhöõng cô hoäi lôùn nhöng ñoàng thôøi cuõng mang laïi nhöõng thaùch thöùc khoâng nhoû. Ñeå coù theå giuùp neàn kinh teá ñöùng vöõng trong xu theá môùi thì traùch nhieäm cuûa heä thoáng ngaân haøng ngaøy caøng naëng neà, phaûi cung öùng ñöôïc moät khoái löôïng lôùn voán tín duïng ñeå phaùt trieån cô sôû haï taàng, cô sôû vaät chaát kyõ thuaät, thieát bò coâng ngheä thoâng tin… Caùc ngaân haøng ngaøy nay ñaõ coù moät caùi nhìn bao quaùt vaø ñaày ñuû hôn veà vai troø chöùc naêng cuûa chính mình, ñeå töø ñoù coù theå ñöùng vöõng toàn taïi. Baèng caùc bieän phaùp nghieäp vuï ngaân haøng ñaõ huy ñoäng ñöôïc moät khoái löôïng voán trong neàn kinh teá ñeå töø ñoù coù theå tieán haønh cho vay cung öùng voán ngöôïc laïi cho neàn kinh teá ñeå kinh doanh kieám lôøi. Haøng loaït caùc phöông thöùc cho vay ñaõ ñöôïc trieån khai 8 thöïc hieän nhaèm taïo ñieàu kieän cho caùc ñoái töôïng khaùch haøng coù theå tieáp caän vôùi nguoàn voán cuûa ngaân haøng, giuùp hoã trôï taøi chính cho khaùch haøng thöïc hieän phöông aùn saûn xuaát kinh doanh, döï aùn ñaàu tö… vaø phöông thöùc cho vay ñoàng taøi trôï cuõng ñaõ ñöôïc trieån khai thöïc hieän. Phöông thöùc cho vay ñoàng taøi trôï ñaõ khaéc phuïc ñöôïc nhöõng haïn cheá cuûa caùc phöông thöùc cho vay nhö cho vay töøng laàn, cho vay haïn möùc tín duïng, cho vay theo döï aùn ñaàu tö... ñieåm noåi baät cuûa phöông thöùc cho vay ñoàng taøi trôï laø coù theå ñaùp öùng nhu caàu tín duïng cuûa khaùch haøng ñoái vôùi nhöõng döï aùn lôùn, giuùp ngaân haøng phaân taùn ñöôïc ruûi ro… Nhaän thöùc roõ vò trí vai troø cuûa vieäc caáp tín duïng cung öùng voán cho neàn kinh teá. Trong tieán trình coâng nghieäp hoùa vaø hieän ñaïi hoùa ñöa neàn kinh teá phaùt trieån. Haøng loaït caùc bieän phaùp thaùo gôõ ñaõ ñöôïc Ñaûng, Nhaø nöôùc, caùc caáp Boä ngaønh lieân quan phoái hôïp cuøng ngaønh ngaân haøng ñeå giuùp cho nguoàn voán tín duïng ñeán ñöôïc vôùi khaùch haøng thaät söï ñaõ ñöôïc thöïc hieän. Phöông thöùc cho vay ñoàng taøi trôï laø moät trong nhöõng phöông thöùc cho vay nhaèm giuùp caáp voán cho nhöõng döï aùn lôùn cuõng ñaõ ñöôïc trieån khai thöïc hieän. Thaønh phoá Hoà Chí Minh laø trung taâm dòch vuï taøi chính lôùn nhaát khu vöïc phía nam vaø caû nöôùc. Phöông thöùc cho vay ñoàng taøi trôï ñaõ ñöôïc caùc ngaân haøng treân ñòa baøn thöïc hieän trong nhöõng naêm gaàn ñaây. Tuy nhieân tyû troïng cho vay ñoàng taøi trôï coøn chieám moät tyû leä nhoû trong cô caáu dö nôï taïi caùc ngaân haøng, chöa töông xöùng vôùi toång möùc ñaàu tö maø caùc Ngaân haøng ñaõ ñaàu tö vaøo caùc döï aùn cuûa Thaønh phoá. Vì vaäy nghieân cöùu, ñaùnh giaù tình hình cho vay ñoàng taøi trôï coù moät yù nghóa quan troïng Tröôùc tình hình thöïc teá hieän nay, em choïn ñeà taøi “Giaûi phaùp môû roäng cho vay ñoàng taøi trôï taïi caùc Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc treân ñòa baøn Thaønh phoá Hoà Chí Minh”. 9 2. Muïc ñích nghieân cöùu cuûa ñeà taøi: phaân tích thöïc traïng hoaït ñoäng cho vay ñoàng taøi trôï taïi caùc Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc treân ñòa baøn TP. Hoà Chí Minh thôøi gian qua, töø ñoù ñeà ra caùc giaûi phaùp cuï theå nhaèm môû roäng cho vay ñoàng taøi trôï taïi caùc Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc treân ñòa baøn Tp. Hoà Chí Minh. 3. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu: ™ Ñoái töôïng nghieân cöùu: - Nghieân cöùu nhöõng vaán ñeà lyù luaän cuûa tín duïng, cuûa phöông thöùc cho vay ñoàng taøi trôï. - Nghieân cöùu thöïc traïng hoaït ñoäng cho vay ñoàng taøi trôï cuûa caùc Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc treân ñòa baøn TP. Hoà Chí Minh thôøi gian qua, töø ñoù ñaùnh giaù nhöõng keát quaû ñaït ñöôïc vaø nhöõng toàn taïi aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng cho vay ñoàng taøi trôï. - Nghieân cöùu nhu caàu voán cuûa trong thôøi gian tôùi ñeå coù höôùng ñeå ñaùp öùng nhu caàu neàn kinh teá thoâng qua phöông thöùc cho vay ñoàng taøi trôï, ñoàng thôøi qua phöông thöùc cho vay naøy giuùp Ngaân haøng haïn cheá ruûi ro… ™ Phaïm vi nghieân cöùu: - Veà khoâng gian: treân ñòa baøn TP. Hoà chí Minh. - Veà thôøi gian: töø naêm 2000 ñeán nay. 4. YÙ nghóa khoa hoïc vaø thöïc tieãn cuûa ñeà taøi - Nhaän thöùc veà nguyeân taéc vaø goùp phaàn hoaøn thieän nhöõng lyù luaän cô baûn veà tín duïng noùi chung vaø phöông thöùc cho vay ñoàng taøi trôï noùi rieâng. - Qua quaù trình nghieân cöùu seõ goùp phaàn môû roäng cho vay ñoàng taøi trôï taïi caùc Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc treân ñòa baøn TP. Hoà Chí Minh 10 5. Phöông phaùp nghieân cöùu: chuû yeáu döïa vaøo kieán thöùc caùc moân kinh teá, ñaëc bieät laø chuyeân ngaønh taøi chính – ngaân haøng. Vieäc phaân tích soá lieäu döïa treân phöông phaùp phaân tích, toång hôïp, so saùnh, thoáng keâ vaø logic hoïc. 6. Keát caáu cuûa luaän vaên: Ngoaøi phaàn môû ñaàu, keát luaän, taøi lieäu tham khaûo, phuï luïc, luaän vaên goàm 3 chöông chính: Chöông 1: Toång quan veà cho vay ñoàng taøi trôï Chöông 2: Thöïc traïng hoaït ñoäng cho vay ñoàng taøi trôï taïi caùc Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc treân ñòa baøn TP. Hoà Chí Minh. Chöông 3: Giaûi phaùp môû roäng cho vay ñoàng taøi trôï taïi caùc Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc treân ñòa baøn TP. Hoà Chí Minh. 11 Chöông 1: Toång quan veà cho vay ñoàng taøi trôï 1.1. TÍN DUÏNG NGAÂN HAØNG TRONG NEÀN KINH TEÁ THÒ TRÖÔØNG 1.1.1. Khaùi nieäm vaø baûn chaát cuûa tín duïng. Tín duïng laø moät phaïm truø kinh teá ñaõ toàn taïi qua nhieàu hình thaùi kinh teá xaõ hoäi. Neáu hieåu theo nghóa heïp thì tín duïng laø söï vay möôïn trong ñoù hai chuû theå ngöôøi ñi vay vaø ngöôøi cho vay seõ thoûa thuaän moät thôøi haïn nôï vaø möùc laõi cuï theå. Neáu hieåu theo nghóa roäng thì tín duïng laø söï vaän ñoäng cuûa caùc nguoàn voán töø nôi thöøa ñeán nôi thieáu. Tín duïng laø quan heä vay möôïn, quan heä söû duïng voán laãn nhau giöõa ngöôøi ñi vay vaø ngöôøi cho vay döïa treân nguyeân taéc hoaøn traû. Tín duïng laø moät phaïm truø cuûa kinh teá haøng hoùa, coù quaù trình ra ñôøi toàn taïi vaø phaùt trieån cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa kinh teá haøng hoùa. Luùc ñaàu, caùc quan heä tín duïng haàu heát ñeàu laø tín duïng baèng hieän vaät, vaø moät phaàn nhoû laø tín duïng hieän kim, toàn taïi döôùi teân goïi laø tín duïng naëng laõi, cô sôû cuûa quan heä tín duïng luùc baáy giôø chính laø söï phaùt trieån böôùc ñaàu cuûa caùc quan heä haøng hoùa – tieàn teä trong ñieàu kieän cuûa neàn saûn xuaát haøng hoùa keùm phaùt trieån. Caùc quan heä tín duïng phaùt trieån trong thôøi kyø chieám höõu noâ leä vaø cheá ñoä phong kieán, phaûn aùnh thöïc traïng cuûa moät neàn kinh teá saûn xuaát haøng hoùa nhoû. Chæ ñeán khi phöông thöùc saûn xuaát tö baûn chuû nghóa ra ñôøi, caùc quan heä tín duïng môùi coù ñieàu kieän ñeå phaùt trieån. Tín duïng baèng hieän vaät ñaõ nhöôøng choã cho tín duïng baèng hieän kim, tín duïng naëng laõi phi kinh teá ñaõ nhöôøng choã cho caùc loaïi hình tín duïng khaùc öu vieät hôn nhö tín duïng ngaân haøng, tín duïng chính phuû… Töø tín duïng ñöôïc söû duïng ngaøy nay (tieáng Anh: Credit; Phaùp: Creùdit) xuaát phaùt töø goác latin Creditum laø loøng tin vaø söï tín nhieäm. ÔÛ ñaây muoán noùi veà nieàm tin maø ngöôøi cho vay höôùng veà ngöôøi ñi vay khi ñem tieàn baïc, taøi saûn ra cho vay, hoï phaûi coù cô sôû tin raèng ngöôøi ñi vay seõ hoaøn traû ñuùng haïn. Noùi caùch khaùc, ñeå 12 quan heä tín duïng toàn taïi ñoøi hoûi phaûi taïo laäp ñöôïc nieàm tin vaø ñaây laø cô sôû quan troïng cho quan heä tín duïng hình thaønh. Nhö vaäy coù theå ñöa ra khaùi nieäm toång quaùt veà tín duïng nhö sau: tín duïng laø moät quan heä vay möôïn döïa treân nguyeân taéc coù hoaøn traû (caû voán vaø laõi) sau moät thôøi haïn nhaát ñònh. Töø khaùi nieäm ñaõ neâu cho thaáy trong quan heä tín duïng ngöôøi cho vay chæ nhöôïng laïi quyeàn söû duïng voán cho ngöôøi ñi vay trong moät thôøi haïn nhaát ñònh. Tuy nhieân ngöôøi ñi vay khoâng coù quyeàn sôû höõu soá voán aáy neân phaûi hoaøn traû laïi cho ngöôøi cho vay khi ñeán thôøi haïn ñaõ thoûa thuaän. Maùc vieát: “Tieàn chaúng qua chæ rôøi khoûi tay ngöôøi sôû höõu trong moät thôøi gian vaø chaúng qua chæ taïm thôøi chuyeån töø tay ngöôøi sôû höõu sang tay nhaø tö baûn hoaït ñoäng, cho neân tieàn khoâng phaûi ñöôïc boû ra ñeå thanh toaùn, cuõng khoâng phaûi töï ñem baùn ñi, maø chæ ñem cho vay, tieàn chæ ñem nhöôïng laïi vôùi ñieàu kieän laø, noù seõ quay trôû veà ñieåm xuaát phaùt moät kyø haïn nhaát ñònh. Söï hoaøn traû naøy khoâng chæ laø söï baûo toàn veà maët giaù trò maø voán tín duïng coøn ñöôïc taêng theâm döôùi hình thöùc lôïi töùc”. Giaù trò ñöôïc hoaøn traû thoâng thöôøng lôùn hôn giaù trò luùc ban ñaàu cho vay hay noùi caùch khaùc ngöôøi ñi vay phaûi traû theâm phaàn lôïi töùc. Maùc vieát “ñem tieàn cho vay vôùi tö caùch laø moät vieäc coù ñaëc ñieåm laø seõ quay trôû veà ñieåm xuaát phaùt cuûa noù, maø vaãn giöõ nguyeân veïn ñöôïc giaù trò cuûa noù vaø ñoàng thôøi laïi lôùn leân theâm trong quaù trình vaän ñoäng” Quan heä tín duïng duø vaän ñoäng ôû phöông thöùc saûn xuaát naøo, ñoái töôïng vay möôïn laø haøng hoùa hay tieàn teä thì tín duïng cuõng mang 3 ñaëc ñieåm cô baûn sau: - Tín duïng tröôùc heát chæ laø söï chuyeån giao quyeàn söû duïng moät soá tieàn (hieän kim) hoaëc taøi saûn (hieän vaät) töø chuû theå naøy sang chuû theå khaùc, chöù khoâng laøm thay ñoåi quyeàn sôû höõu chuùng. - Tín duïng bao giôø cuõng coù thôøi haïn vaø phaûi ñöôïc “hoaøn traû”. - Giaù trò cuûa tín duïng khoâng nhöõng ñöôïc baûo toàn maø coøn ñöôïc naâng cao nhôø lôïi töùc tín duïng. 13 ™ Baûn chaát cuûa tín duïng: Tín duïng laø heä thoáng quan heä kinh teá phaùt sinh giöõa ngöôøi ñi vay vaø ngöôøi cho vay, nhôø quan heä aáy maø voán tieàn teä ñöôïc vaän ñoäng töø chuû theå naøy sang chuû theå khaùc ñeå söû duïng cho caùc nhu caàu khaùc nhau trong neàn kinh teá xaõ hoäi. 1.1.2. Chöùc naêng cuûa tín duïng ngaân haøng. 1.1.2.1. Chöùc naêng taäp trung vaø phaân phoái laïi voán tieàn teä. Ñaây laø chöùc naêng cô baûn nhaát cuûa tín duïng, nhôø chöùc naêng naøy maø caùc nguoàn voán tieàn teä trong xaõ hoäi ñöôïc ñieàu hoøa töø nôi “thöøa” sang nôi “thieáu” ñeå söû duïng nhaèm phaùt trieån neàn kinh teá. Taäp trung vaø phaân phoái laïi voán tieàn teä laø hai maët hôïp thaønh chöùc naêng coát loõi cuûa tín duïng. - ÔÛ maët taäp trung voán tieàn teä: nhôø söï hoaït ñoäng cuûa heä thoáng tín duïng maø caùc nguoàn tieàn nhaøn roãi ñöôïc taäp trung laïi, bao goàm tieàn nhaøn roãi cuûa daân chuùng, voán baèng tieàn cuûa caùc doanh nghieäp, voán baèng tieàn cuûa caùc toå chöùc ñoaøn theå…. - ÔÛ maët phaân phoái laïi voán tieàn teä, ñaây laø maët cô baûn cuûa chöùc naêng naøy – ñoù laø söï chuyeån hoùa ñeå söû duïng caùc nguoàn voán ñaõ taäp trung ñöôïc ñeå ñaùp öùng nhu caàu cuûa saûn xuaát löu thoâng haøng hoùa cuõng nhö nhu caàu tieâu duøng trong toaøn xaõ hoäi. Caû hai maët taäp trung vaø phaân phoái laïi voán ñeàu ñöôïc thöïc hieän theo nguyeân taéc hoaøn traû vì vaäy tín duïng coù öu theá roõ reät, noù kích thích maët taäp trung voán, noù thuùc ñaåy vieäc söû duïng voán coù hieäu quaû. Nhôø chöùc naêng taäp trung vaø phaân phoái laïi voán tieàn teä cuûa tín duïng, maø phaàn lôùn nguoàn tieàn trong xaõ hoäi töø choã laø tieàn “nhaøn roãi” moät caùch töông ñoái ñaõ ñöôïc huy ñoäng vaø söû duïng cho caùc nhu caàu cuûa saûn xuaát vaø ñôøi soáng, laøm cho hieäu quaû söû duïng voán trong toaøn xaõ hoäi taêng. 14 1.1.2.2. Chöùc naêng tieát kieäm tieàn maët vaø chi phí löu thoâng cho xaõ hoäi. Tín duïng coù theå phaùt huy chöùc naêng tieát kieäm tieàn maët vaø chi phí löu thoâng cho xaõ hoäi, ñieàu naøy ñöôïc theå hieän qua caùc maët sau: - Hoaït ñoäng tín duïng, tröôùc heát taïo ñieàu kieän cho söï ra ñôøi cuûa caùc coâng cuï löu thoâng tín duïng nhö thöông phieáu, kyø phieáu ngaân haøng, caùc loaïi seùc, caùc phöông tieän thanh toaùn hieän ñaïi nhö theû tín duïng, theû thanh toaùn… cho pheùp thay theá moät soá löôïng lôùn tieàn maët löu haønh, nhôø ñoù laøm giaûm bôùt caùc chi phí lieân quan nhö in tieàn, ñuùc tieàn, vaän chuyeån, baûo quaûn tieàn… - Vôùi söï hoaït ñoäng cuûa tín duïng, ñaëc bieät laø tín duïng ngaân haøng ñaõ môû ra moät khaû naêng lôùn trong vieäc môû taøi khoaûn vaø giao dòch thanh toaùn thoâng qua ngaân haøng döôùi hình thöùc chuyeån khoaûn hoaëc buø tröø. - Cuøng vôùi söï phaùt trieån maïnh meõ cuûa tín duïng, thì heä thoáng thanh toaùn qua ngaân haøng ngaøy caøng ñöôïc môû roäng, vöøa cho pheùp giaûi quyeát nhanh choùng caùc moái quan heä kinh teá, thuùc ñaåy quaù trình aáy, taïo ñieàu kieän cho neàn kinh teá xaõ hoäi phaùt trieån. - Vôùi hoaït ñoäng cuûa tín duïng, caùc nguoàn voán ñang naèm trong xaõ hoäi ñöôïc huy ñoäng ñeå söû duïng cho caùc nhu caàu cuûa saûn xuaát vaø löu thoâng haøng hoùa seõ coù taùc duïng taêng toác ñoä chu chuyeån voán trong phaïm vi toaøn xaõ hoäi. 1.1.2.3. Chöùc naêng phaûn aùnh vaø kieåm soaùt caùc hoaït ñoäng kinh teá. Ñaây laø chöùc naêng phaùt sinh, heä quaû cuûa hai chöùc naêng treân. Söï vaän ñoäng cuûa voán tín duïng phaàn lôùn laø söï vaän ñoäng gaén lieàn vôùi söï vaän ñoäng cuûa vaät tö, haøng hoùa, chi phí trong caùc xí nghieäp, caùc toå chöùc kinh teá. Vì vaäy qua ñoù tín duïng khoâng nhöõng laø taám göông phaûn aùnh hoaït ñoäng kinh teá cuûa doanh nghieäp maø coøn thoâng qua ñoù thöïc hieän vieäc kieåm soaùt caùc hoaït ñoäng aáy nhaèm ngaên chaën caùc hieän töôïng tieâu cöïc laõng phí, vi phaïm phaùp luaät… trong hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp. 15 1.1.3. Vai troø cuûa tín duïng. Noùi ñeán vai troø cuûa tín duïng ngaân haøng nghóa laø noùi ñeán taùc ñoäng cuûa tín duïng ngaân haøng ñoái vôùi neàn kinh teá – xaõ hoäi. Vai troø cuûa tín duïng bao goàm hai maët tích cöïc, maët toát vaø maët tieâu cöïc, maët xaáu. Chaúng haïn neáu ñeå tín duïng phaùt trieån traøn lan, khoâng kieåm soaùt thì khoâng nhöõng khoâng laøm cho neàn kinh teá phaùt trieån maø coøn laøm cho neàn kinh teá laïm phaùt coù theå gia taêng gaây aûnh höôûng ñeán ñôøi soáng kinh teá xaõ hoäi. Maët tích cöïc, tín duïng coù vai troø to lôùn sau: ¾ Moät laø : Tín duïng goùp phaàn thuùc ñaåy saûn xuaát löu thoâng haøng hoùa phaùt trieån. - Tín duïng tröôùc heát laø nguoàn cung öùng voán cho caùc doanh nghieäp, caùc toå chöùc kinh teá. - Tín duïng laø moät trong nhöõng coâng cuï ñeå taäp trung voán moät caùch höõu hieäu trong neàn kinh teá. - Tín duïng khoâng nhöõng laø coâng cuï taäp trung voán maø coøn laø coâng cuï thuùc ñaåy tích tuï voán cho caùc xí nghieäp, toå chöùc kinh teá. Coù theå noùi, trong moïi neàn kinh teá – xaõ hoäi, tín duïng ñeàu phaùt huy vai troø to lôùn noùi treân. Ñoái vôùi doanh nghieäp: tín duïng goùp phaàn cung öùng voán bao goàm voán coá ñònh vaø voán löu ñoäng. Ñoái vôùi daân chuùng: tín duïng laø caàu noái giöõa tieát kieäm vaø ñaàu tö. Ñoái vôùi toaøn xaõ hoäi: tín duïng laøm taêng hieäu suaát söû duïng voán. Taát caû ñeàu hôïp löïc vaø taùc ñoäng leân ñôøi soáng kinh teá – xaõ hoäi khieán taïo ra ñoäng löïc phaùt trieån raát maïnh meõ maø khoâng coù coâng cuï taøi chính naøo coù theå thay theá ñöôïc. ¾ Hai laø : tín duïng goùp phaàn oån ñònh tieàn teä, oån ñònh giaù caû. 16 Trong khi thöïc hieän chöùc naêng thöù nhaát laø taäp trung vaø phaân phoái laïi voán tieàn teä, tín duïng ñaõ goùp phaàn laøm giaûm khoái löôïng tieàn löu haønh trong neàn kinh teá, ñaëc bieät laø tieàn maët trong tay caùc taàng lôùp daân cö, laøm giaûm aùp löïc laïm phaùt, nhôø vaäy goùp phaàn laøm oån ñònh tieàn teä, maët khaùc, do cung öùng voán tín duïng cho neàn kinh teá, taïo ñieàu kieän cho caùc doanh nghieäp hoaøn thaønh keá hoaïch saûn xuaát kinh doanh… laøm cho saûn xuaát ngaøy caøng phaùt trieån, saûn phaåm haøng hoùa dòch vuï ngaøy caøng laøm ra nhieàu, ñaùp öùng nhu caàu ngaøy caøng taêng cuûa xaõ hoäi, chính nhôø ñoù maø tín duïng goùp phaàn laøm oån ñònh thò tröôøng giaù caû trong nöôùc… ¾ Ba laø: tín duïng goùp phaàn oån ñònh ñôøi soáng, taïo coâng aên vieäc laøm, oån ñònh traät töï xaõ hoäi. Moät maët tín duïng coù taùc duïng thuùc ñaåy neàn kinh teá phaùt trieån, saûn xuaát haøng hoùa dòch vuï ngaøy caøng gia taêng coù theå thoûa maõn nhu caàu ñôøi soáng cuûa ngöôøi lao ñoäng, maët khaùc do voán tín duïng cung öùng taïo ra khaû naêng trong vieäc khai thaùc caùc tieàm naêng saün coù trong xaõ hoäi veà taøi nguyeân thieân nhieân, veà lao ñoäng, ñaát, röøng… do ñoù coù theå thu huùt nhieàu löïc löôïng lao ñoäng cuûa xaõ hoäi ñeå taïo ra löïc löôïng saûn xuaát môùi ñeå thuùc ñaåy taêng tröôûng kinh teá. Moät xaõ hoäi phaùt trieån laønh maïnh, ñôøi soáng ñöôïc oån ñònh, ai cuõng coù coâng aên vieäc laøm… ñoù laø tieàn ñeà quan troïng ñeå oån ñònh traät töï xaõ hoäi. Cuoái cuøng coù theå noùi tín duïng coøn coù vai troø quan troïng ñeå môû roäng vaø phaùt trieån caùc moái quan heä ñoái ngoaïi vaø môû roäng giao löu quoác teá. Söï phaùt trieån cuûa tín duïng khoâng nhöõng ôû trong phaïm vi quoác noäi maø coøn môû roäng caû phaïm vi quoác teá, nhôø ñoù noù thuùc ñaåy môû roäng vaø phaùt trieån caùc quan heä kinh teá ñoái ngoaïi, nhaèm giuùp ñôõ vaø giaûi quyeát caùc nhu caàu laãn nhau trong quaù trình phaùt trieån ñi leân cuûa moãi nöôùc, laøm cho caùc nöôùc coù ñieàu kieän xích laïi gaàn nhau hôn vaø cuøng nhau phaùt trieån. 17 1.1.4. Caùc hình thöùc tín duïng. 1.1.4.1. Tín duïng thöông maïi. Tín duïng thöông maïi laø quan heä tín duïng giöõa caùc coâng ty, xí nghieäp, caùc toå chöùc kinh teá vôùi nhau, ñöôïc thöïc hieän döôùi hình thöùc mua baùn chòu. Tín duïng thöông maïi ra ñôøi sôùm hôn caùc hình thöùc tín duïng khaùc vaø giöõ vai troø laø cô sôû ñeå caùc hình thöùc tín duïng khaùc ra ñôøi. Tín duïng thöông maïi ra ñôøi döïa treân neàn taûng khaùch quan ñoù laø quaù trình luaân chuyeån voán vaø chu kyø saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc xí nghieäp, toå chöùc kinh teá khaùc ngaønh (nhö coâng nghieäp, thöông maïi, xaây döïng) maø coøn giöõa caùc toå chöùc kinh teá trong cuøng moät ngaønh. Söï khoâng aên khôùp naøy daãn ñeán hieän töôïng trong cuøng moät thôøi ñieåm, moät soá doanh nghieäp ñaõ saûn xuaát ra moät khoái löôïng haøng hoùa ñang caàn baùn nhöng chöa caàn phaûi thu tieàn ngay, trong khi moät soá doanh nghieäp khaùc laïi caàn mua nhöõng saûn phaåm haøng hoùa aáy ñeå ñaùp öùng nhu caàu saûn xuaát kinh doanh nhöng laïi chöa coù tieàn. Hieän töôïng naøy coù theå giaûi quyeát neáu caùc doanh nghieäp tieán haønh mua baùn chòu haøng hoùa cho nhau. Ñoù chính laø tín duïng thöông maïi. Ñoái vôùi ngöôøi baùn, tín duïng thöông maïi giuùp hoï ñaåy nhanh quaù trình tieâu thuï haøng hoùa, chieám lónh thò tröôøng, giuùp giaûm bôùt caùc chi phí löu kho, baûo quaûn… Ñoái vôùi ngöôøi mua, tín duïng thöông maïi giuùp cho hoï coù ñöôïc haøng ñeå saûn xuaát kinh doanh, ñaûm baûo quaù trình saûn xuaát kinh doanh ñöôïc lieân tuïc. Nhö vaäy tín duïng thöông maïi ñeàu coù lôïi ñoái vôùi caû hai phía, vaø coù lôïi ñoái vôùi tieán trình phaùt trieån cuûa neàn kinh teá, bôûi vaäy tín duïng thöông maïi ñaõ toàn taïi vaø phaùt trieån töø xa xöa, ñaëc bieät tín duïng thöông maïi phaùt trieån raát maïnh trong ñieàu kieän kinh teá haøng hoùa phaùt trieån cao nhö hieän nay. 18 1.1.4.2. Tín duïng ngaân haøng. Coù theå noùi quan heä tín duïng ngaân haøng ra ñôøi trong boái caûnh neàn kinh teá tö baûn chuû nghóa. Xuaát phaùt töø yeâu caàu khaùch quan cuûa quaù trình taùi saûn xuaát, caùc nhaø tö baûn raát caàn boå sung theâm voán nhöng hoï khoâng theå söû duïng tieàn vay naëng laõi ñeå ñaùp öùng. Trong thôøi kyø ñaàu, do chöa ñuû söùc thuû tieâu ngay tín duïng naëng laõi neân hoï phaûi nhôø ñeán Nhaø nöôùc can thieäp baèng phaùp luaät vaø nhôø Giaùo hoäi ñeå tuyeân truyeàn thuyeát phuïc caùc toå chöùc kinh doanh naëng laõi ñeå giaûm laõi suaát. Tuy nhieân caùc bieän phaùp naøy khoâng ñaït hieäu quaû cao. Do ñoù, khi giai caáp tö saûn ñaõ phaùt trieån ñuû söùc hoï töï goùp voán hình thaønh caùc Hieäp hoäi tín duïng cho nhau vay vôùi laõi suaát vöøa phaûi. Noùi caùch khaùc, hoï ñaõ thieát laäp quan heä tín duïng cho rieâng mình vaø töôùc ñoaït vai troø ñoäc quyeàn tín duïng cuûa nhöõng ngöôøi cho vay naëng laõi. Khi nhöõng hoäi tín duïng phaùt trieån thaønh ngaân haøng thöông maïi coå phaàn thì caùc toå chöùc kinh doanh naëng laõi thôøi trung coå cuõng töï haï thaáp laõi suaát ñeå chuyeån höôùng kinh doanh cho phuø hôïp. Ñaây cuõng laø giai ñoaïn ñaàu môû ñaàu cho chaëng ñöôøng phaùt trieån moãi ngaøy moät lôùn maïnh cuûa heä thoáng tín duïng ngaân haøng phuïc vuï ñaéc löïc cho quaù trình tieán boä cuûa xaõ hoäi. Vaäy tín duïng ngaân haøng chính laø laø quan heä tín duïng giöõa caùc ngaân haøng vôùi caùc xí nghieäp, toå chöùc kinh teá vaø caù nhaân ñöôïc thöïc hieän döôùi hình thöùc ngaân haøng ñöùng ra huy ñoäng voán baèng tieàn vaø cho vay (caáp tín duïng) ñoái vôùi caùc ñoái töôïng noùi treân. Tín duïng ngaân haøng laø hình thöùc tín duïng chuû yeáu, chieám vò trí ñaëc bieät quan troïng trong neàn kinh teá. Tín duïng ngaân haøng ra ñôøi cuøng vôùi söï ra ñôøi vaø phaùt trieån cuûa heä thoáng ngaân haøng, khaùc vôùi tín duïng thöông maïi, tín duïng ngaân haøng laø hình thöùc tín duïng chuyeân nghieäp, hoaït ñoäng cuûa noù heát söùc ña daïng vaø phong phuù. 19 Trong neàn kinh teá hieän ñaïi ngaøy nay, cuøng vôùi yeâu caàu khaùch quan cuûa caùc lónh vöïc töø saûn xuaát, löu thoâng vaø tieâu duøng caù nhaân, heä thoáng tín duïng ngaân haøng cuõng môû roäng veà phaïm vi hoaït ñoäng vaø ña daïng veà hình thöùc cho vay. Töø ñoù, tín duïng ngaân haøng ñaõ vaø ñang phaùt trieån nhö boä phaän khoâng theå thieáu ñöôïc trong quaù trình phaùt trieån cuûa neàn kinh teá noùi chung. Maët khaùc heä thoáng ngaân haøng ngaøy caøng lôùn maïnh vôùi boä maùy toå chöùc vôùi nhöõng bieán ñoåi cuûa neàn kinh teá ñöôïc theå hieän qua nhöõng boä luaät ngaân haøng ôû caùc nöôùc tö baûn phaùt trieån laâu ñôøi nhö Anh, Phaùp… ™ Ñaëc ñieåm cuûa tín duïng ngaân haøng. - Ñoái töôïng cuûa tín duïng ngaân haøng laø voán tieàn teä nghóa laø ngaân haøng huy ñoäng voán vaø cho vay baèng tieàn. - Trong tín duïng ngaân haøng, caùc chuû theå cuûa noù xaùc ñònh moät caùch roõ raøng, trong ñoù ngaân haøng laø ngöôøi cho vay, coøn caùc doanh nghieäp, toå chöùc kinh teá, caù nhaân… laø ngöôøi ñi vay. - Tín duïng ngaân haøng vöøa laø tín duïng mang tính chaát saûn xuaát kinh doanh gaén vôùi hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp vöøa laø tín duïng tieâu duøng, khoâng gaén vôùi hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp, vì vaäy quaù trình vaän ñoäng vaø phaùt trieån cuûa tín duïng ngaân haøng khoâng hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi quaù trình phaùt trieån cuûa saûn xuaát vaø löu thoâng haøng hoùa. ™ Coâng cuï hoaït ñoäng cuûa tín duïng ngaân haøng. Trong tín duïng ngaân haøng, caùc coâng cuï ñöôïc söû duïng cuõng raát ña daïng vaø phong phuù. Ñeå taäp trung voán tieàn teä trong xaõ hoäi, ngaân haøng söû duïng caùc coâng cuï nhö kyø phieáu ngaân haøng, chöùng chæ tieàn göûi, caùc soå tieát kieäm… Ñeå cung öùng voán tín duïng cho caùc doanh nghieäp (cho vay), ngaân haøng söû duïng caùc coâng cuï chuû yeáu laø kheá öôùc cho vay (hoaëc hôïp ñoàng tín duïng), vôùi kheá 20 öôùc naøy, cho pheùp ngaân haøng thu hoài ñaày ñuû soá voán goác vaø laõi theo thôøi haïn ñaõ xaùc ñònh. ™ Taùc duïng cuûa tín duïng ngaân haøng. Tín duïng ngaân haøng coù nhöõng öu theá so vôùi tín duïng thöông maïi. - Neáu tín duïng thöông maïi chæ boù heïp giöõa caùc nhaø saûn xuaát kinh doanh quen bieát nhau hoaëc coù moái lieân heä vôùi nhau veà cung öùng haøng hoùa, dòch vuï, thì traùi laïi tín duïng ngaân haøng coù theå môû roäng cho moïi ñoái töôïng trong xaõ hoäi, noù coù theå xaâm nhaäp vaøo caùc ngaønh, vôùi nhieàu loaïi hình vaø quy moâ hoaït ñoäng lôùn, vöøa, nhoû, khoâng nhöõng xaâm nhaäp vaøo lónh vöïc saûn xuaát kinh doanh maø coøn xaâm nhaäp vaøo nhieàu lónh vöïc nhö dòch vuï, ñôøi soáng. Vì vaäy coù theå khaúng ñònh vai troø to lôùn cuûa tín duïng ngaân haøng trong vieäc thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá xaõ hoäi. - Tín duïng thöông maïi thöôøng bò giôùi haïn bôûi soá löôïng vaø quy moâ hoaït ñoäng thì traùi laïi tín duïng ngaân haøng khoâng bò giôùi haïn veà quy moâ, coù nghóa laø tín duïng ngaân haøng coù theå cung öùng voán cho neàn kinh teá vôùi soá löôïng lôùn, vôùi nhieàu thôøi haïn khaùc nhau, nhôø ñoù giuùp caùc doanh nghieäp khoâng nhöõng coù voán ñeå kinh doanh maø coøn coù voán ñeå môû roäng ñaàu tö, ñoåi môùi thieát bò, nhaèm naâng cao naêng löïc saûn xuaát, nhö vaäy tín duïng ngaân haøng coù taùc duïng thuùc ñaåy nhanh toác ñoä phaùt trieån cuûa neàn kinh teá. - Hoaït ñoäng cuûa tín duïng ngaân haøng coøn coù taùc ñoäng vaø aûnh höôûng lôùn ñoái vôùi tình hình löu thoâng tieàn teä cuûa ñaát nöôùc. Nhôø hoaït ñoäng cuûa tín duïng ngaân haøng maø voán tieàn teä cuûa xaõ hoäi ñöôïc huy ñoäng vaø söû duïng toái ña cho nhu caàu phaùt trieån kinh teá, noù coù taùc duïng thuùc ñaåy nhanh toác ñoä chu chuyeån voán, vöøa laøm cho caùc chu chuyeån tieàn teä ñöôïc taäp trung phaàn lôùn qua heä thoáng ngaân haøng. Ñoù laø nhöõng ñieàu kieän quan troïng ñeå oån ñònh löu thoâng tieàn teä, oån ñònh giaù caû thò tröôøng . 21 1.1.4.3. Tín duïng nhaø nöôùc. Tín duïng nhaø nöôùc laø quan heä tín duïng giöõa Nhaø nöôùc (bao goàm Chính phuû trung öông, Chính quyeàn ñòa phöông …) vôùi caùc ñôn vò, caù nhaân trong xaõ hoäi trong ñoù, chuû yeáu laø nhaø nöôùc ñöùng ra huy ñoäng voán cuûa caùc toå chöùc vaø caù nhaân baèng caùch phaùt haønh traùi phieáu ñeå söû duïng vì muïc ñích vaø lôïi ích chung cuûa toaøn xaõ hoäi. Tín duïng nhaø nöôùc coù theå thöïc hieän baèng hieän vaät hoaëc baèng hieän kim nhöng trong ñoù tín duïng baèng tieàn laø chuû yeáu. ™ Coâng cuï hoaït ñoäng cuûa tín duïng nhaø nöôùc. Tín duïng nhaø nöôùc hoaït ñoäng baèng coâng cuï truyeàn thoáng vaø phoå bieán cuûa noù laø traùi phieáu. - Loaïi ngaén haïn coù thôøi haïn töø moät naêm trôû laïi thöôøng ñöôïc goïi laø tín phieáu, noù ñöôïc phaùt haønh tröïc tieáp hoaëc thoâng qua Ngaân haøng Trung öông hoaëc Kho baïc Nhaø nöôùc phaùt haønh tröïc tieáp. - Loaïi trung haïn (töø 1 ñeán 5 naêm) coøn goïi laø traùi phieáu. - Loaïi daøi haïn treân 5 naêm goïi laø coâng traùi. Caùc loaïi traùi phieáu noùi treân ñeàu coù theå phaùt haønh vaø thu baèng vaøng, ngoaïi teä vaø ñeàu coù laõi suaát coá ñònh. 1.2. VAI TROØ CUÛA CHO VAY ÑOÀNG TAØI TRÔÏ. 1.2.1. Khaùi nieäm cho vay ñoàng taøi trôï. Caùc nhaø kinh teá thöôøng cho raèng, vieäc cung öùng voán tín duïng ñöôïc xem nhö laø vieäc thöïc hieän moät soá “saûn phaåm” cuûa caùc Ngaân haøng Thöông maïi, cuøng vôùi caùc saûn phaåm khaùc. Xeùt treân yù nghóa thöïc cuûa saûn phaåm, chuùng ta coù theå xem ñoù nhö laø moät “saûn phaåm ñöôøng voøng” hoaëc “saûn phaåm giaùn tieáp”, khi ñem so saùnh giöõa nhöõng saûn phaåm tröïc tieáp maø ôû ñoù saûn phaåm ñöôïc ñöa ra ñöôïc tieâu duøng, ñöôïc taïo ra baét nguoàn töø vieäc söû duïng tröïc tieáp lao ñoäng, ñaát ñai vaø taøi 22 nguyeân thieân nhieân. Khaùc vôùi caùc saûn phaåm tröïc tieáp, vieäc cung öùng voán tín duïng ngaân haøng cuõng taïo ra khaû naêng hình thaønh saûn phaåm coù theå tính toaùn ñöôïc, gioáng nhö coâng nghieäp thöùc aên phaûi qua thu hoaïch vaø cheá bieán. Vôùi yù nghóa cuûa vieäc so saùnh treân, ngöôøi ta cho tín duïng ngaân haøng cung öùng cho nhöõng ngöôøi caàn voán ñeå mua, cheá bieán, toång hôïp vaø caát tröõ saûn phaåm ñeå sau ñoù baùn tröïc tieáp cho ngöôøi tieâu duøng. Trong quaù trình saûn xuaát noùi treân, töø ngöôøi saûn xuaát ñeán ngöôøi baùn buoân, ñeán ngöôøi baùn leû vaø cuoái cuøng ñeán ngöôøi tieâu duøng, tín duïng ñaõ taïo ra khaû naêng thöïc hieän toaøn boä quaù trình kinh teá, cho ñeán khi saûn phaåm ñeán tay ngöôøi tieâu duøng. Thoâng qua coâng taùc tín duïng, Ngaân haøng Thöông maïi ñaõ vaø ñang thöïc hieän chöùc naêng xaõ hoäi cuûa mình, laøm cho saûn phaåm xaõ hoäi ñöôïc taêng leân, voán ñaàu tö ñöôïc môû roäng vaø töø ñoù goùp phaàn thuùc ñaåy söï phaùt trieån kinh teá. Ngaøy nay, caùc Ngaân haøng Thöông maïi ñaõ luoân luoân tìm kieám caùc cô hoäi ñeå tieán haønh cho vay, coi ñoù laø nhu caàu chuû yeáu trong vieäc duy trì vaø môû roäng hoaït ñoäng cuûa mình. Nhieàu phöông thöùc cho vay ñaõ ra ñôøi ñeå ñaùp öùng nhu caàu cung öùng voán cho neàn kinh teá nhö : cho vay töøng laàn, cho vay theo haïn möùc tín duïng, cho vay theo döï aùn ñaàu, cho vay ñoàng taøi trôï, cho vay traû goùp… moãi phöông thöùc cho vay ra ñôøi nhaèm muïc ñích giuùp cho cho caùc ñoái töôïng khaùch haøng coù ñuû khaû naêng tieáp caän ñöôïc nguoàn voán cuûa ngaân haøng vaø ngaân haøng cuõng coù theå cung öùng ñöôïc voán cho hoï. Cho vay ñoàng taøi trôï (Syndicated Loan) laø hình thöùc cho vay trong ñoù moät nhoùm caùc toå chöùc taøi chính cuøng lieân keát laïi ñeå taäp hôïp voán cho vay moät khaùch haøng vay. Caùc toå chöùc taøi chính tham gia vaøo hoaït ñoäng cho vay ñoàng taøi trôï laø caùc Ngaân haøng Thöông maïi (NHTM), caùc Coâng ty baûo hieåm, Ngaân haøng ñaàu tö vaø caùc Toå chöùc taøi chính khaùc. 23 Cho vay ñoàng taøi trôï thöôøng ñöôïc thöïc hieän thoâng qua hai phöông thöùc sau: - Cho vay ñoàng taøi trôï tröïc tieáp ( Direct Syndicated Loan): trong phöông thöùc cho vay ñoàng taøi trôï tröïc tieáp nhieàu ngaân haøng cuøng tham gia cho vay ñoái vôùi moät ngöôøi ñi vay. Song moãi ngaân haøng coù hôïp ñoàng cho vay rieâng ñoái vôùi khoaûn tieàn maø hoï caáp ra cho ngöôøi ñi vay. Neáu coù ngaân haøng naøo ñoù khoâng cung caáp ñaày ñuû vaø ñuùng haïn soá tieàn maø mình ñaõ cam keát cho khaùch haøng vay thì ngaân haøng khaùc coøn laïi khoâng coù traùch nhieäm veà vieäc naøy. Töông töï khi khaùch haøng khoâng traû nôï thì töøng ngaân haøng phaûi xöû lyù ñeå töï mình thu hoài nôï chöù khoâng theå troâng caäy caùc ngaân haøng khaùc. Moâ hình cho vay ñoàng taøi trôï tröïc tieáp. - Cho vay ñoàng taøi trôï giaùn tieáp (Indirect Syndicated Loan): Ñoái vôùi tröôøng hôïp cho vay ñoàng taøi trôï giaùn tieáp nhieàu ngöôøi cho vay cuøng tham gia cho moät khaùch haøng vay nhöng chæ thoâng qua moät hôïp ñoàng cho cho vay ñöôïc kyù keát vôùi ngöôøi ñi vay. Vieäc tham gia goùp voán trong cho vay ñoàng taøi trôï giaùn tieáp coù theå thöïc hieän thoâng qua moät trong hai caùch thöùc sau: + Döï phaàn tröïc tieáp (Direct Participation): ñoái vôùi cho vay döï phaàn tröïc tieáp, moãi ngöôøi cho vay laø moät thaønh vieân trong hôïp ñoàng cho vay, coù moái quan heä phaùp lyù tröïc tieáp vôùi ngöôøi ñi vay, coù traùch nhieäm tham gia moät phaàn voán nhaát ñònh ñoái vôùi khoaûn vay. Noùi caùch khaùc, nhöõng ngöôøi cho vay döï phaàn Ngaân haøng 1 Ngaân haøng 3 Ngaân haøng 2 Ngaân haøng 4 Ngöôøi ñi vay HÑV1 HÑV2 HÑV3 HÑV4 24 tröïc tieáp quy tuï laïi vaø tieán haønh ñaøm phaùn vôùi nhau veà caùc ñieàu kieän cho vay tröôùc khi hôïp ñoàng cho vay ñöôïc kyù keát. Moät khi hôïp ñoàng cho vay ñaõ ñöôïc kyù keát thì khoâng coøn cô hoäi ñeå nhöõng ngöôøi cho vay döï phaàn tröïc tieáp tham gia vaøo khoaûn vay naøy nöõa. Trong tröôøng hôïp ñoù, nhöõng ngöôøi naøy neáu muoán tham gia voán vaøo khoaûn vay phaûi thoâng qua phöông thöùc cho vay döï phaàn giaùn tieáp. + Döï phaàn giaùn tieáp (Indirect Participation): ñoái vôùi cho vay döï phaàn giaùn tieáp, thaønh vieân tham gia döï phaàn khoâng phaûi laø thaønh vieân trong hôïp ñoàng cho vay vaø vì vaäy cuõng khoâng coù moái quan heä phaùp lyù hoaëc nghóa vuï tröïc tieáp ñoái vôùi ngöôøi ñi vay. Tuøy theo loaïi cho vay döï phaàn giaùn tieáp ñöôïc aùp duïng maø ngöôøi ñi vay coù theå ñöôïc thoâng baùo veà caùc thaønh vieân tham gia cho vay döï phaàn giaùn tieáp hay khoâng? Vì raèng ngaân haøng tham gia cho vay döï phaàn giaùn tieáp khoâng phaûi laø moät thaønh vieân tham gia kyù keát trong hôïp ñoàng tín duïng cho neân vieäc cho vay döï phaàn giaùn tieáp coù theå xaûy ra baát kyø luùc naøo, tröôùc hoaëc sau khi coù hôïp ñoàng cho vay ñoàng taøi trôï. Moâ hình cho vay ñoàng taøi trôï giaùn tieáp. HÑDP D Ngöôøi cho vay A Ngöôøi cho vay B Ngöôøi cho vay C Ngöôøi cho vay D Ngöôøi cho vay 1 Ngöôøi cho vay 2 Ngöôøi cho vay 3 Ngöôøi cho vay 4 HÑDP A HÑDP B HÑDP C HÑV Ngöôøi ñi vay Döï phaàn Tröïc p Döï phaàn giaùn tieáp Khoâng coù d tieá öï phaàn giaùn tieáp 25 1.2.2. Vai troø cuûa cho vay ñoàng taøi trôï. Cho vay ñoàng taøi trôï coù vai troø raát to lôùn ñoái vôùi neàn kinh teá, vai troø ñoù ñöôïc roõ nhaát laø ñem laïi lôïi ích cho ñi vay vaø cho caùc toå chöùc taøi chính. Cho vay ñoàng taøi trôï toû ra raát caàn thieát ñoái vôùi caùc toå chöùc taøi chính trong caùc tröôøng hôïp sau: - Nhu caàu cho vay cuûa khaùch haøng vöôït quaù khaû naêng cho vay cuûa moät toå chöùc taøi chính. - Ngöôøi cho vay muoán phaân taùn tieàn vay ñeå haïn cheá ruûi ro. - Caùc toå chöùc taøi chính nhoû coù trình ñoä nghieäp vuï chöa cao muoán thoâng qua hoaït ñoäng cho vay ñoàng taøi trôï ñeå coù theå tieáp caän kyõ thuaät cho vay cuûa caùc toå chöùc taøi chính lôùn, coù trình ñoä cao hôn hoaëc ñeå tieáp caän caùc döï aùn lôùn, ít ruûi ro. Ñoái vôùi ngöôøi ñi vay: trong nhieàu tröôøng hôïp, nhôø hoaït ñoäng cho vay ñoàng taøi trôï maø hoï coù theå vay möôïn ngay moät laàn moät soá tieàn lôùn; traùnh phaûi tieâu toán thôøi gian vaø chi phí neáu phaûi vay möôïn nhieàu laàn ôû nhieàu toå chöùc taøi chính. Hôn nöõa, neáu phaûi ñi vay rieâng leû ôû nhieàu toå chöùc taøi chính khaùc thì khaû naêng ñeå ngöôøi naøy nhaän ñöôïc ñaày ñuû soá tieàn maø hoï caàn laø khoâng deã do bôûi, neáu ñöôïc thöïc hieän moät caùch ñoäc laäp thì caùc quyeát ñònh cuûa nhieàu toå chöùc ñoái vôùi vieäc moät khaùch haøng vay raát hieám khi coù cuøng moät keát quaû, ñoù laø chöa keå, neáu vieäc cho vay ñöôïc thöïc hieän rieâng leû, nhieàu khi trong caùc toå chöùc taøi chính maø ngöôøi ñi vay caàn quan heä, coù theå coù nhieàu toå chöùc chöa heà bieát gì veà ngöôøi ñi vay, vì theá raát khoù ñeå ngöôøi ñi vay nhaän ñöôïc söï chaáp thuaän cho vay töø caùc toå chöùc naøy. 1.2.3. Caùc chuû theå tham gia cho vay ñoàng taøi trôï. Caùc chuû theå tham gia trong giao dòch cho vay ñoàng taøi trôï giaùn tieáp chuû yeáu bao goàm: ™ Toå chöùc taøi chính quaûn lyù ñaàu moái (Lead Manager) 26 Ñaây laø toå chöùc taøi chính giöõ vai troø quan troïng nhaát trong hoaït ñoäng cho vay ñoàng taøi trôï. Toå chöùc taøi chính quaûn lyù ñaàu moái goïi taét laø toå chöùc ñaàu moái laø moät toå chöùc taøi chính lôùn, coù uy tín, ñöôïc ngöôøi ñi vay vaø caùc toå chöùc taøi chính khaùc uûy thaùc ñeå daøn xeáp vieäc ñoàng taøi trôï. Coâng vieäc chính cuûa toå chöùc taøi chính ñaàu moái bao goàm: - Ñaøm phaùn caùc ñieàu khoaûn vaø caùc ñieàu kieän veà khoaûn vay vôùi ngöôøi ñi vay (nhaèm nhaän ñöôïc söï uûy quyeàn). - Söûa soaïn baûng ghi nhôù thoâng tin (Information Memorandum). - Marketing khoaûn vay vôùi caùc ngaân haøng khaùc. Laäp vaø thöông löôïng hoà sô vay. ™ Toå chöùc taøi chính quaûn lyù (Manager). Ñoái vôùi moät khoaûn vay nhoû, coù ít toå chöùc taøi chính tham gia cho vay ñoàng taøi trôï, thöôøng thì chæ coù moät toå chöùc taøi chính (cuõng ñoàng thôøi laø toå chöùc taøi chính ñaàu moái). Ñoái vôùi caùc khoaûn cho vay lôùn, thöôøng coù nhieàu toå chöùc taøi chính ñöùng ra quaûn lyù vaø seõ coù moät toå chöùc taøi chính quaûn lyù ñaàu moái. Ñoái vôùi caùc khoaûn cho vay coù tính quoác gia lôùn, coù theå coù moät nhoùm caùc toå chöùc taøi chính quaûn lyù ñaàu moái, thöôøng ñöôïc goïi laø caâu laïc boä (Club). Cuøng moät toå chöùc taøi chính ñaàu moái, toå chöùc taøi chính quaûn lyù ñoùng vai troø tham gia daøn xeáp hoaït ñoäng ñoàng taøi trôï vaø cam keát caùc hình thöùc cho vay ñoái vôùi khoaûn vay. ™ Toå chöùc taøi chính ñaïi lyù (Agent). Trong nhieàu tröôøng hôïp, toå chöùc taøi chính ñaàu moái cuõng kieâm nhieäm vai troø toå chöùc taøi chính ñaïi lyù. Maëc duø coù theå ñöôïc thöïc hieän bôûi cuøng moät toå chöùc taøi chính, song chöùc naêng cuûa toå chöùc taøi chính ñaàu moái vaø toå chöùc taøi chính ñaïi lyù khoâng gioáng nhau. Toå chöùc taøi chính ñaïi lyù coù nhieäm vuï, thay maët caùc toå chöùc taøi chính tham gia 27 vaøo khoaûn vay, thöïc hieän hôïp ñoàng vay sau khi noù ñöôïc kyù keát, bao goàm (1) taäp hôïp caùc khoaûn tieàn ñoàng taøi trôï cuûa caùc toå chöùc taøi chính tham gia cho vay; (2) thöïc hieän giaûi ngaân; (3) theo doõi khoaûn vay; (4) tính laõi vaø phí cuûa khoaûn vay; (5) thu laõi vaø goác cuûa khoaûn vay vaø phaân boå chuùng cho caùc toå chöùc taøi chính tham gia cho vay… Nhieäm vuï cuûa toå chöùc taøi chính ñaïi lyù coù theå ñöôïc moâ taû trong hôïp ñoàng cho vay chính hoaëc trong caùc taøi lieäu ñính keøm vôùi hôïp ñoàng cho vay chính. ™ Caùc toå chöùc taøi chính thaønh vieân (Participations) Caùc toå chöùc taøi chính thaønh vieân thöôøng laø caùc toå chöùc taøi chính nhoû hôn, khoâng coù khaû naêng thöïc hieän nhöõng vai troø nhö caùc toå chöùc taøi chính noùi treân. Coâng vieäc chính cuûa toå chöùc taøi chính thaønh vieân laø tham gia goùp voán theo thoûa thuaän vôùi toå chöùc taøi chính daøn xeáp vaø tham gia thaåm ñònh khoaûn vay. ™ Ngöôøi ñi vay (Borrower) Ngöôøi ñi vay coù traùch nhieäm cung caáp cho toå chöùc taøi chính ñaàu moái caùc thoâng tin taøi chính chi tieát ñeå toå chöùc naøy thöïc hieän vai troø cuûa mình. Nhöõng quyeàn lôïi vaø nghóa vuï khaùc cuûa ngöôøi ñi vay cuõng töông töï nhö caùc loaïi cho vay khaùc. 1.2.4. Caùc loaïi phí vaø kyõ thuaät trong cho vay ñoàng taøi trôï. Trong cho vay ñoàng taøi trôï, ngöôøi ñi vay thöôøng thanh toaùn caùc loaïi phí, coù theå ñöôïc chia ra laøm hai loaïi nhoùm chính, bao goàm: ™ Phí troïn goùi (Front End Fee ) - Phí ñaàu moái (Lead Managerment Fee): Phí naøy thöôøng coù ñoái vôùi caùc khoaûn cho vay lôùn, coù nhieàu toå chöùc taøi chính quaûn lyù. Phí naøy nhaèm traû coâng cho vai troø toå chöùc cuûa toå chöùc taøi chính ñaàu moái. - Phí quaûn lyù (Managerment Fee): Phí naøy thöôøng ñöôc traû döïa treân ñoùng goùp cuûa töøng toå chöùc taøi chính quaûn trò ñoái vôùi khoaûn vay. - Phí ñaïi lyù (Agent Fee): Phí naøy ñeå thanh toaùn cho coâng thöïc hieän vai troø ñaïi lyù cuûa toå chöùc taøi chính ñaïi lyù. - Phí phaùp lyù (Legal Fee): Laø caùc khoaûn tieàn chi tieâu cho caùc thuû tuïc phaùp lyù maø ngöôøi ñi vay phaûi hoaøn traû cho caùc toå chöùc taøi chính ñaàu moái. ™ Phí thöïc hieän (On – going Fee). 28 - Phí cam keát (Commitment Fee): Laø chi phí maø ngöôøi ñi vay phaûi traû cho soá tieàn maø mình ñöôïc vay nhöng chöa söû duïng heát. - Laõi (Interest): Ñöôïc tính treân soá tieàn thöïc söï söû duïng. ™ Caùc kyõ thuaät trong cho vay ñoàng taøi trôï giaùn tieáp: - Cam keát toaøn boä (Fully Underwritten) : theo cam keát naøy, caùc toå chöùc taøi chính quaûn lyù cam keát cung caáp ñaày ñuû soá tieàn vay maø ngöôøi ñi vay caàn. Neáu caùc toå chöùc taøi chính muoán giaûm bôùt soá tieàn mình tham gia vaøo khoaûn vay thì coù theå thöïc hieän keâu goïi caùc toå chöùc taøi chính khaùc tham gia ñoàng taøi trôï thoâng hoaït ñoäng döï phaàn giaùn tieáp. - Cam keát moät phaàn (Partly Underwritten): theo cam keát naøy, toå chöùc taøi chính quaûn lyù cam keát cung caáp moät phaàn soá tieàn ñaùng keå soá tieàn ngöôøi vay caàn. Sau ñoù, neáu hoaït ñoäng ñoàng taøi trôï thaønh coâng thì toå chöùc naøy seõ cho vay phaàn coøn laïi. - Cam keát theo khaû naêng (Best Efforts): theo cam keát naøy, toå chöùc taøi chính quaûn lyù cam keát chæ caáp tieàn vay khi naøo hoaït ñoäng ñoàng taøi trôï thaønh coâng vaø soá tieàn cho vay nhoû hôn nhieàu so vôùi yeâu caàu cuûa ngöôøi ñi vay. Neáu hoaït ñoäng ñoàng taøi trôï khoâng thaønh coâng thì ngöôøi ñi vay khoâng nhaän ñöôïc khoaûn tieàn naøo caû. 1.3. Kinh nghieäm cho vay ñoàng taøi trôï Nhaät Baûn vaø Haøn Quoác. Taïi Nhaät Baûn, taäp ñoaøn taøi chính Mizuho – Ngaân haøng coù taøi saûn lôùn nhaát cuûa nöôùc naøy, ñaõ coù keá hoaïch taêng caùc khoaûn cho vay ñoàng taøi trôï leân 5 laàn töø nay cho ñeán naêm 2008 ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu giaûm bôùt ruûi ro. Dö nôï cho vay ñoàng taøi trôï hieän taïi cuûa Ngaân haøng naøy laø 30.000 tyû JPY (baùo caùo taøi chính cuûa Ngaân haøng tính ñeán 30/6/2004). Theo Ngaân haøng Nhaät Baûn caùc ngaân haøng nöôùc naøy ñaõ thua loã hôn 90 nghìn tyû JPY do caùc khoaûn nôï xaáu tính töø ñaàu naêm1992 cho ñeán cuoái naêm 2003. Beân caïnh ñoù, toång dö nôï tín duïng cuûa caùc Ngaân haøng nöôùc naøy ñaõ lieân tuïc giaûm xuoáng trong 7 naêm qua. Ñeå caûi thieän chaát löôïng tín 29 duïng, caùc Ngaân haøng Thöông maïi Nhaät Baûn ñaõ vaø ñang taêng cöôøng caùc khoaûn cho vay ñoàng taøi trôï. Taïi Haøn Quoác, xu höôùng cho vay ñoàng taøi trôï cuõng ñang ngaøy caøng ñöôïc môû roäng, nhaát laø ngay sau khi xaûy ra cuoäc khuûng hoaûng taøi chính taïi nöôùc naøy. Nhöõng Ngaân haøng coù tyû leä cho vay ñoàng taøi trôï cao coù theå keå ra nhö Ngaân haøng ngoaïi hoái Haøn Quoác (Korea Exchange Bank), Ngaân haøng ñeä nhaát Haøn Quoác (Korea First Bank), Ngaân haøng Woori (Woori Bank). Tröôùc khi cuoäc khuûng hoaûng taøi chính ôû chaâu AÙ xaûy ra, Haøn Quoác laø moät quoác gia ñieån hình vôùi truyeàn thoáng: “Khaùch haøng ruoät, Ngaân haøng ruoät”. Ñoù laø hieän töôïng moät ngaân haøng chæ coù moät soá khaùch haøng truyeàn thoáng, moät khaùch haøng chæ giao dòch chuû yeáu vôùi moät vaøi ngaân haøng. Chaúng haïn nhö Taäp ñoaøn Daewoo, Taäp ñoaøn LG laø khaùch haøng ruoät cuûa Ngaân haøng ñeä nhaát Haøn Quoác hay taäp ñoaøn Samsung laïi taäp trung giao dòch vaøo Ngaân haøng thöông maïi Haøn Quoác. Caùc taäp ñoaøn lôùn khaùc nhö Sang Yong, Huyndai, Daesang cuõng vaäy. Khi caùc taäp ñoaøn naøy bò khoù khaên veà taøi chính keùo theo tình traïng taäp trung nôï xaáu taïi moät vaøi ngaân haøng ñôn leû, daãn ñeán vieäc Chính phuû Haøn Quoác phaûi taùi cô caáu laïi moät soá Ngaân haøng nhö Ngaân haøng ñeä nhaát Haøn Quoác hay söï saùt nhaäp cuûa moät soá Ngaân haøng Thöông maïi Haøn Quoác vaø Ngaân haøng Hank thaønh Ngaân haøng Woori. Cho vay ñoàng taøi trôï, vì theá ñaõ vaø ñang laø hình thöùc cho vay phoå bieán vaø hieäu quaû cuûa caùc toå chöùc tín duïng (TCTD) treân khaép theá giôùi. Töø kinh nghieäm cho vay ñoàng taøi trôï töø Nhaät Baûn vaø Haøn Quoác, coù theå thaáy raèng cho vay ñoàng taøi trôï laø raát caàn thieát. Cho vay ñoàng taøi trôï ñöôïc aùp trong nhöõng tröôøng hôïp sau: Thöù nhaát: beân nhaän taøi trôï coù nhu caàu xin caáp tín duïng ñeå thöïc hieän döï aùn vöôït qua giôùi haïn cho vay hoaëc baûo laõnh cuûa toå chöùc tín duïng theo quy ñònh hieän haønh. Trong tröôøng hôïp naøy, khaû naêng cho vay cuûa moät ngaân haøng bò giôùi haïn 30 bôûi caùc quy ñònh cuûa phaùp luaät. Ví duï hieän nay taïi Vieät Nam, Ngaân haøng cho moät khaùch haøng vay toái ña laø 15% voán phaùp ñònh cuûa ngaân haøng. Chaúng haïn, moät ngaân haøng coù voán phaùp ñònh laø 20 trieäu USD thì theo quy ñònh, haïn möùc tín duïng toái ña ngaân haøng naøy coù theå cho moät khaùch haøng vay laø 3 trieäu USD. Thöù hai: tröôøng hôïp khaû naêng taøi chính vaø nguoàn voán cuûa moät Ngaân haøng khoâng ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu caáp tín duïng cuûa moät döï aùn. Trong tröôøng hôïp naøy, khoâng phaûi Ngaân haøng khoâng theå cho vay theo quy ñònh hieän haønh maø taïi thôøi ñieåm hieän taïi khaû naêng taøi chính cuûa ngaân haøng khoâng cho pheùp hay nguoàn voán cuûa Ngaân haøng khoâng ñuû ñeå ñaùp öùng hoaëc söû duïng heát. Noùi chung, caùc Ngaân haøng nhoû khoâng theå ñaùp öùng nhu caàu cuûa nhöõng khoaûn vay coù giaù trò lôùn. Thöù ba: Ngaân haøng coù nhu caàu phaân taùn ruûi ro. Moät soá Ngaân haøng, maëc duø coù khaû naêng cho khaùch haøng vay theo quy ñònh, vaãn muoán môøi caùc ngaân haøng khaùc tham gia ñoàng taøi trôï. Coù theå, taïi thôøi ñieåm hieän taïi Ngaân haøng naøy thaáy raèng khoâng neân taäp trung quaù nhieàu vaøo ngaønh coâng nghieäp naøy vaø caàn phaûi duy trì moät tyû leä cho vay theo cô caáu. Thöù tö: beân nhaän taøi trôï coù nhu caàu huy ñoäng voán töø nhieàu toå chöùc tín duïng khaùc nhau. Hieän nay, moái quan heä khaùch haøng – ngaân haøng laø moái quan heä ña phöông, raát ít khaùch haøng chæ giao dòch vôùi moät ngaân haøng. Moät khaùch haøng môû taøi khoaûn vaø giao dòch vôùi nhieàu Ngaân haøng ñeå taän duïng lôïi theá cuûa caùc Ngaân haøng naøy. Thöïc teá giöõa caùc Ngaân haøng, Ngaân haøng coù cung öùng dòch vuï toát hôn, khaû naêng ñaùp öùng ngoaïi teä toát hôn, coù khaû naêng cung caáp tín duïng nhieàu hôn… ngaân haøng khaùc, do ñoù beân nhaän taøi trôï cuõng coù theå ñöa ra nhu caàu huy ñoäng voán töø nhieàu Ngaân haøng cho cuøng moät döï aùn. Vì vaäy, cho vay ñoàng taøi trôï ñöôïc xem laø bieän phaùp giaûm bôùt ruûi ro cho caùc ngaân haøng tham gia vaø taêng toång dö nôï tín duïng cuûa caùc ngaân haøng. Cho vay ñoàng taøi trôï laø caùch raát toát ñeå Ngaân haøng duy trì quan heä höõu haûo vôùi khaùch haøng 31 maø vaãn duy trì ñöôïc söï laønh maïnh cuûa baûng caân ñoái keá toaùn. Cho vay ñoàng taøi trôï laø bieän phaùp khoâng theå thieáu ñöôïc ñoái vôùi Ngaân haøng khi phaûi tieáp tuïc cho vay vôùi moät khaùch haøng tieàm aån ruûi ro. TOÙM TAÉT CHÖÔNG 1 Trong phaàn naøy, luaän vaên giôùi thieäu nhöõng lyù luaän chung veà tín duïng vôùi nhöõng lyù luaän veà khaùi nieäm, baûn chaát, chöùc naêng cuûa tín duïng noùi chung vaø caùc hình thöùc tín duïng, ñaëc bieät laø tín duïng ngaân haøng. Vôùi vai troø to lôùn laø thuùc ñaåy saûn xuaát, löu thoâng haøng hoaù phaùt trieån, oån ñònh tieàn teä, oån ñònh giaù caû… Tín duïng ngaøy caøng theå hieän ñöôïc tính chaát quan troïng cuûa mình ñoái vôùi neàn kinh teá vaø tín duïng ngaân haøng laø moät trong nhöõng hình thöùc tín duïng toàn taïi phoå bieán nhaát trong giai ñoaïn hieän nay, ñaõ phaùt huy toát vai troø taùc duïng cuûa mình. Khi tín duïng ngaân haøng ngaøy hoaøn thieän vaø phaùt trieån thì haøng loaït phöông thöùc cho vay ñaõ ra ñôøi, trieån khai thöïc hieän nhaèm giuùp caùc ñoái töôïng khaùch haøng khaùc nhau coù theå tieáp caän ñöôïc nguoàn voán tín duïng cuûa ngaân haøng vaø cho vay ñoàng taøi trôï ñaõ ra ñôøi. Luaän vaên giôùi thieäu veà khaùi nieäm, vai troø cuûa phöông thöùc cho vay ñoàng taøi trôï, caùc loaïi phí, caùc chuû theå tham gia vaø kinh nghieäm cho vay ñoàng taøi trôï cuûa Nhaät Baûn vaø Haøn Quoác. Coù theå thaáy cho vay ñoàng taøi trôï ra ñôøi ñaõ khaéc phuïc ñöôïc nhöõng haïn cheá cuûa nhöõng phöông thöùc cho vay tröôùc ñaây nhö cho vay töøng laàn, haïn möùc tín duïng, cho vay theo döï aùn ñaàu tö… Cho vay ñoàng taøi trôï ñöôïc aùp duïng trong nhöõng tröôøng hôïp: beâân nhaän taøi trôï coù nhu caàu xin caáp tín duïng ñeå thöïc hieän döï aùn vöôït quaù giôùi haïn cho vay hoaëc baûo laõnh cuûa moät ngaân haøng; khaû naêng taøi chính vaø nguoàn voán cuûa ngaân haøng khoâng ñaùp öùng ñuû nhu caàu caáp tín duïng cuûa döï aùn; ngaân haøng coù nhu caàu phaân taùn ruûi ro; beân nhaän taøi trôï coù nhu caàu huy ñoäng voán töø nhieàu ngaân haøng. 32 CHÖÔNG 2: THÖÏC TRAÏNG HOAÏT ÑOÄNG CHO VAY ÑOÀNG TAØI TRÔÏ TAÏI CAÙC NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI NHAØ NÖÔÙC TREÂN ÑÒA BAØN THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH 2.1. KHAÙI QUAÙT VEÀ SÖÏ HÌNH THAØNH VAØ PHAÙT TRIEÅN HEÄ THOÁNG NGAÂN HAØNG ÔÛ VIEÄT NAM QUA CAÙC THÔØI KYØ. 2.1.1. Söï hình thaønh vaø phaùt trieån heä thoáng Ngaân haøng ôû Vieät Nam tröôùc thôøi kyø ñoåi môùi. Tröôùc caùch maïng thaùng Taùm naêm 1945, nöôùc Vieät Nam laø thuoäc ñòa cuûa thöïc daân Phaùp, khoâng coù ñoàng tieàn rieâng maø chæ coù ñoàng baïc Ñoâng Döông do Ngaân haøng Ñoâng Döông ñöôïc ñoäc quyeàn phaùt haønh chung cho caû ba nöôùc Vieät Nam, Laøo, Campuchia. Ngaân haøng Ñoâng Döông laø toå chöùc ngaân haøng cuûa caùc nhaø Tö baûn taøi chính Phaùp, coù caùc chi nhaùnh ôû khaép caùc thuoäc ñòa Phaùp vaø coù truï sôû chính taïi Paris. Laø Ngaân haøng thöông maïi vaø Ngaân haøng ñaàu tö taøi chính, Ngaân haøng Ñoâng Döông coù tuyeät ñaïi boä phaän voán cuûa Tö baûn Phaùp, moät soá ít cuûa Anh, Myõ, Nhaät. Ñi ñoâi vôùi vieäc thöïc thi nhöõng nghieäp vuï ñaëc bieät maø noù coù ñaëc quyeàn, Ngaân haøng Ñoâng Döông ñaàu tö vaøo taát caû nhöõng ngaønh coù laõi nhieàu nhaát ôû Ñoâng Döông ñeå laøm giaøu moät caùch nhanh choùng vaø khuûng khieáp. Sau khi caùch maïng thaùng Taùm thaønh coâng, ngaøy 06/05/1951, Chuû tòch Hoà Chí Minh kyù Saéc leänh soá 15/SL thaønh laäp Ngaân haøng Quoác gia Vieät Nam vaø giao Ngaân haøng naêm nhieäm vuï chuû yeáu: quaûn lyù vieäc phaùt haønh giaáy baïc vaø toå chöùc löu thoâng tieàn teä; quaûn lyù kho baïc Nhaø nöôùc; huy ñoäng voán vaø cho vay phuïc vuï saûn xuaát vaø löu thoâng haøng hoùa; quaûn lyù hoaït ñoäng kim dung baèng caùc bieän phaùp haønh chính; quaûn lyù ngoaïi hoái vaø caùc khoaûn giao dòch baèng ngoaïi teä. Ngaân haøng quoác gia Vieät Nam ñöôïc thaønh laäp vôùi tö caùch laø Ngaân haøng phaùt haønh Trung öông ñoàng thôøi kieâm nhieäm chöùc naêng cuûa Ngaân haøng Thöông maïi. Ñeán thaùng 01/1960 33 Ngaân haøng Quoác gia Vieät Nam ñoåi teân thaønh Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam. Sau khi thoáng nhaát ñaát nöôùc vaø hoaøn thaønh vieäc quoác höõu hoùa heä thoáng ngaân haøng döôùi cheá ñoä cuõ ôû mieàn Nam. Hoäi ñoàng Chính phuû ra Nghò ñònh soá 163/CP ngaøy 16/06/1977 vôùi noäi dung veà cô caáu toå chöùc vaø boä maùy cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc. Theo ñoù treân caû nöôùc hình thaønh heä thoáng Ngaân haøng thoáng nhaát, bao goàm boä maùy toå chöùc cuûa caùc Ngaân haøng Nhaø nöôùc vaø boä maùy toå chöùc cuûa caùc Ngaân haøng chuyeân nghieäp nhö: Ngaân haøng Coâng nghieäp, Ngaân haøng Thöông nghieäp, Ngaân haøng Noâng nghieäp, Ngaân haøng Ngoaïi thöông, Quyõ tieát kieäm Xaõ hoäi Chuû nghóa. Caùc Ngaân haøng chuyeân nghieäp laøm caùc chöùc naêng, nhieäm vuï gioáng nhö moät Vuï, Cuïc chöùc naêng do Toång giaùm ñoác Ngaân haøng Nhaø nöôùc giao. Nhö vaäy ñaëc ñieåm cô baûn cuûa moâ hình toå chöùc vaø hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng Vieät Nam trong giai ñoaïn naøy vaãn laø heä thoáng Ngaân haøng moät caáp. 2.1.2. Söï hình thaønh vaø phaùt trieån heä thoáng Ngaân haøng ôû Vieät Nam vôùi söï nghieäp ñoåi môùi. Nghò quyeát Trung öông 8 ( khoùa V) thaùng 06/1985 ñaõ chuû chöông phaûi döùt khoaùt xoùa boû cô cheá taäp trung, quan lieâu bao caáp. Ñeán Ñaïi hoäi Ñaûng laàn thöù VI ñaùnh daáu böôùc ngoaët veà ñoåi môùi, coi vieäc duy trì quaù laâu cô cheá taäp trung quan lieâu, bao caáp, vi phaïm quy luaät khaùch quan trong quaûn lyù kinh teá laø nguyeân nhaân chuû yeáu cuûa thöïc traïng kinh teá – xaõ hoäi nöôùc ta. Söï nghieäp ñoåi môùi neàn kinh teá cuûa ñaát nöôùc ñoøi hoûi ngaønh Ngaân haøng phaûi ñoåi môùi veà toå chöùc boä maùy laãn cô cheá hoaït ñoäng, caû noäi dung vaø phöông phaùp caû ñoái noäi cuõng nhö ñoái ngoaïi. Thöïc hieän ñöôøng loái ñoåi môùi naøy, heä thoáng Ngaân haøng Vieät Nam ñaõ coù nhöõng chuyeån ñoåi saâu saéc goùp phaàn vaøo thaønh töïu chung cuûa neàn kinh teá ñaát nöôùc. Tröôùc heát phaûi noùi ñeán Nghò ñònh soá 53/HÑBT ngaøy 26/03/1988 cuûa Hoäi ñoàng Boä tröôûng veà Toå chöùc boä maùy Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam ñaõ môû ñöôøng cho haøng loaït cô cheá môùi veà hoaït ñoäng ngaân haøng ra ñôøi. Theo Nghò ñònh 34 naøy Nhaø nöôùc Nhaø nöôùc laø cô quan chuû quaûn cuûa caùc ngaân haøng chuyeân doanh, thöïc hieän nhieäm vuï quaûn lyù nhaø nöôùc veà tieàn teä, tín duïng, ngaân haøng trong caû nöôùc ñöôïc quyeàn phaùt haønh tieàn teä, coøn caùc ngaân haøng chuyeân doanh nhö Ngaân haøng Ngoïai thöông, Ngaân haøng Phaùt trieån Noâng nghieäp, Ngaân haøng Coâng thöông, Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Xaây döïng thì thöïc hieän kinh doanh tieàn teä vaø dòch vuï ngaân haøng theo lónh vöïc cuûa mình trong khuoân khoå phaùp luaät cho pheùp. Tuy nhieân khi thöïc hieän Nghò ñònh 53/HÑBT coøn toàn taïi nhöõng haïn cheá sau: - Chính saùch tieàn teä quoác gia chöa ñöôïc ñònh höôùng roõ neùt. - Moâ hình toå chöùc coøn coàng keành, choàng cheùo trong quan heä doïc ngang, - Chöùc naêng quaûn lyù vôùi chöùc naêng kinh doanh, chöùc naêng ngaân haøng vôùi chöùc naêng taøi chính chöa ñöôïc xaùc ñònh roõ raøng. - Quyeàn haïn cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc coøn haïn heïp, nhieàu coâng cuï vó moâ haàu nhö chöa ñöôïc quyeát ñònh roõ hoaëc chöa ñöôïc söû duïng. - Nhieàu nghieäp vuï kinh doanh cuûa caùc ngaân haøng chuyeân doanh chöa ñöôïc trieån khai. - Nhieàu khu vöïc cuûa thò tröôøng tieàn teä bò boû troáng. - Heä thoáng thanh tra, kieåm soaùt hoaït ñoäng coøn thuï ñoäng, keùm hieäu quaû, chöa ñaùp öùng yeâu caàu nhieäm vuï môùi. Ñuùng nhö nhaän xeùt cuûa Thuû töôùng Voõ Vaên Kieät “Ngaân haøng kinh doanh chöa ra kinh doanh, quaûn lyù nhaø nöôùc chöa ra quaûn kyù nhaø nöôùc ñoái vôùi thò tröôøng tieàn teä ñang hình thaønh. Moãi moät ngaân haøng theo toå chöùc cuûa Nghò ñònh 53/HÑBT töø Trung öông ñeán cô sôû ñeàu chung chaï hai chöùc naêng khoâng theå chung chaï naøy. Ngaân haøng ñaõ vöôn ra kinh doanh nhöng chöùc naêng quaûn lyù nhaø nöôùc keùo laïi nhuøng nhaèng khoâng theå bao quaùt moïi nhu caàu cuûa thò tröôøng tieàn teä. Nhieàu khu vöïc cuûa thò tröôøng bò boû troáng, neà neáp quaûn lyù môùi chöa hình thaønh, 35 chính saùch tieàn teä chöa ñöôïc ñònh höôùng, cho neân caùc hình thöùc tín duïng, huïi heø moïc ra ñaàu cô tieâu cöïc coù ñaát phaùt trieån” Trong coâng cuoäc ñoåi môùi toaøn dieän vaø trieät ñeå cuûa ñaát nöôùc, thaùng 05/1990, Nhaø nöôùc ban haønh Phaùp leänh Ngaân haøng Nhaø nöôùc vaø Phaùp leänh Ngaân haøng, Hôïp taùc xaõ tín duïng vaø Coâng ty Taøi chính. Töø Nghò ñònh 53/HÑBT ñeán hai Phaùp leänh veà Ngaân haøng phaûn aùnh quaù trình nhaän thöùc töø thaáp leân cao, söï keá thöøa raát bieän chöùng qua thöïc tieãn ñoåi môùi dieãn ra sinh ñoäng treân ñaát nöôùc chuùng ta. Tö töôûng ñoåi môùi coâng taùc ngaân haøng theå hieän vôùi chöøng möïc nhaát ñònh trong Nghò ñònh 53/HÑBT ñaõ ñöôïc phaùt trieån hoaøn chænh hôn qua hai Phaùp leänh veà Ngaân haøng, ñoù laø söï ñoåi môùi toaøn dieän, trieät ñeå töø heä thoáng Ngaân haøng moät caáp thaønh heä thoáng Ngaân haøng hai caáp. Ñieåm xuaát phaùt ôû ñaây laø söï phaân ñònh chöùc naêng quaûn lyù nhaø nöôùc veà tieàn teä, tín duïng, ngaân haøng vaø chöùc naêng kinh doanh tieàn teä, dòch vuï ngaân haøng. Chöùc naêng quaûn lyù nhaø nöôùc veà tieàn teä, tín duïng ôû taàm vó moâ cuûa ngaân haøng nhaø nöôùc vôùi chöùc naêng kinh doanh tieàn teä vaø dòch vuï tröïc tieáp ôû taàm vi moâ cuûa caùc Ngaân haøng Thöông maïi, Coâng ty taøi chính, Hôïp taùc xaõ tín duïng. Töø nay Ngaân haøng Nhaø nöôùc khoâng tröïc tieáp giao dòch vôùi caùc ñôn vò vaø caùc toå chöùc kinh teá vaø trôû veà vôùi vai troø voán coù cuûa mình laø ngaân haøng cuûa caùc ngaân haøng, töùc laø cuûa caùc Ngaân haøng Thöông maïi. Ngaân haøng Trung öông coù nhieäm vuï vaïch ra vaø thöïc hieän chính saùch tieàn teä cuûa nhaø nöôùc, coù moät soá nghieäp vuï sinh lôøi nhöng tuyeät ñoái khoâng chæ vì muïc ñích lôïi nhuaän maø laø nhöõng coâng cuï kinh teá coù hieäu löïc ñeå quaûn lyù vó moâ. Chính saùch tieàn teä chòu traùch nhieäm oån ñònh tieàn teä, kìm cheá laïm phaùt, giöõ tyû giaù hoái ñoaùi ôû möùc hôïp lyù ñeå caûi thieän caùn caân thanh toaùn … Coù theå noùi vieäc thöïc hieän hai Phaùp leänh veà ngaân haøng laø caû moät quaù trình phöùc taïp vaø khoù khaên goàm nhieàu böôùc ñi, nhieàu moái quan heä taùc ñoäng qua laïi giöõa kinh teá, xaõ hoäi, phaùp lyù, haønh chính. Vì vaäy phaûi vöøa ñieàu chænh, vöøa 36 tieáp tuïc ñoåi môùi theo yeâu caàu môùi, taát nhieân coøn phaûi chaáp nhaän söï xen keõ cô cheá cuõ, cô cheá môùi trong ñieàu kieän môùi vaø phaùp lyù ngaân haøng. Ñieàu quan troïng laø söï xen keõ ñoù coù phaùt huy ñöôïc taùc duïng tích cöïc hay khoâng? Phaûi noùi raèng, caâu traû lôøi ñuùng ñaén nhaát laø caâu traû lôøi ñöôïc tìm thaáy ôû keát quaû töøng böôùc hoaøn thieän moâ hình toå chöùc vaø noäi dung hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng ñaõ goùp phaàn thuùc ñaåy kinh teá phaùt trieån vaø giöõ vöõng nhòp ñoä taêng tröôûng maø trong ñoù hai ngaønh taøi chính vaø ngaân haøng cuøng coù vò trí ñaëc bieät ñoái vôùi quaù trình kieàm cheá vaø ñaåy luøi laïm phaùt, oån ñònh giaù caû, cuûng coá söùc mua ñoàng tieàn, laøm cho daân tin, laøm cho daân yeâu vaøo söï nghieäp ñoåi môùi. - Ñoái vôùi Ngaân haøng Nhaø nöôùc: töøng böôùc cuûng coá vaø kieän toaøn boä maùy Ngaân haøng Nhaø nöôùc töø Trung öông ñeán ñòa phöông ñeå thöïc hieän toát hôn vai troø cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc trong xaây döïng vaø thöïc hieän chính saùch tieàn teä, quaûn lyù nhaø nöôùc veà hoïat ñoäng tieàn teä, tín duïng ngaân haøng vaø thöïc thi chöùc naêng ngaân haøng cuûa caùc ngaân haøng. - Ñoái vôùi heä thoáng Ngaân haøng Thöông maïi: beân caïnh vò trí chuû ñaïo cuûa caùc Ngaân haøng quoác doanh, caùc Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn, Ngaân haøng lieân doanh, chi nhaùnh Ngaân haøng nöôùc ngoaøi, ngaønh ñaõ coù nhöõng chuû tröông, bieän phaùp chæ ñaïo caùc Ngaân haøng töøng böôùc kieän toaøn, saép xeáp veà toå chöùc, phaùt trieån maïng löôùi ñeå thöïc hieän kinh doanh ña daïng coù hieäu quaû … 2.1.3. Khaùi quaùt heä thoáng Ngaân haøng thöông maïi treân ñòa baøn Thaønh phoá Hoà Chí Minh. Sau khi hai Phaùp leänh Ngaân haøng ñi vaøo thöïc hieän vaø cho ñeán baây giôø, heä thoáng Ngaân haøng Thöông maïi taïi TP. HCM phaùt trieån ñaày ñuû vaø ña daïng. Beân caïnh vai troø chuû ñaïo cuûa 5 Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc, ñoù laø Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån, Ngaân haøng Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân, Ngaân haøng Coâng thöông, Ngaân haøng Ngoaïi thöông vaø Ngaân haøng Phaùt trieån Nhaø Ñoàng 37 baèng soâng Cöûu Long vôùi 43 chi nhaùnh. Ngaân haøng Chính saùch xaõ hoäi cuõng vöøa ñöôïc thaønh laäp naêm 2002. Ngoaøi ra vôùi söï coù maët cuûa 23 Ngaân haøng Thöông maïi Coå phaàn, 5 Ngaân haøng lieân doanh vaø 16 chi nhaùnh Ngaân haøng Nöôùc ngoaøi. Coù theå thaáy söï ña daïng vaø phong phuù cuûa caùc Ngaân haøng trong heä thoáng Ngaân haøng seõ laø ñieàu kieän cho caùc Ngaân haøng theå hieän theá maïnh cuûa mình ñoàng thôøi khaéc phuïc nhöõng ñieåm yeáu. Vaø cuõng chính söï ña daïng vaø phong phuù cuûa caùc Ngaân haøng seõ taïo neân moät böùc tranh nhieàu maøu saéc nhöng phoái hôïp haøi hoøa trong toång theå moät böùc tranh cuûa ngaønh Ngaân haøng. 2.2. THÖÏC TRAÏNG HOAÏT ÑOÄNG CHO VAY ÑOÀNG TAØI TRÔÏ TAÏI CAÙC NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI NHAØ NÖÔÙC TREÂN ÑÒA BAØN THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH. 2.2.1. Cô sôû phaùp lyù ñoái vôùi hoaït ñoäng cho vay ñoàng taøi trôï taïi Vieät Nam. Phöông thöùc cho vay ñoàng taøi trôï ñaõ ñöôïc ñeà caäp ñeán trong caùc quyeát ñònh veà vieäc ban haønh quy cheá cho vay ñoái vôùi khaùch haøng. Nhöng chæ coù 3 quyeát ñònh cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc höôùng daãn cuï theå veà vieäc ban haønh quy cheá ñoàng taøi trôï cuûa caùc toå chöùc tín duïng ñoù laø: - Quyeát ñònh soá 154/1998/QÑ – NHNN14 ngaøy 29/4/1998 cuûa Thoáng ñoác Ngaân haøng Nhaø nöôùc veà vieäc ban haønh Quy cheá ñoàng taøi trôï cuûa caùc Toå chöùc tín duïng. - Quyeát ñònh soá 286/2002/QÑ – NHNN ngaøy 03/4/2002 cuûa Thoáng ñoác Ngaân haøng Nhaø nöôùc veà vieäc ban haønh Quy cheá cho vay ñoàng taøi trôï cuûa caùc Toå chöùc tín duïng. - Quyeát ñònh soá 886/2003/QÑ – NHNN ngaøy 11/8/2003 cuûa Thoáng ñoác Ngaân haøng Nhaø nöôùc veà vieäc söûa ñoåi, boå sung Quy cheá ñoàng taøi trôï cuûa caùc Toå chöùc tín duïng ban haønh theo quyeát ñònh 286/2002/QÑ – NHNN ngaøy 3/4/2002 cuûa Thoáng ñoác Ngaân haøng Nhaø nöôùc 38 2.2.2. Thöïc traïng hoaït ñoäng tín duïng taïi caùc Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc treân ñòa baøn Thaønh phoá Hoà Chí Minh. Böôùc vaøo moät theá kyû môùi vôùi caû nhöõng cô hoäi laãn thaùch thöùc ñan xen phöùc taïp, Ñaïi hoäi IX cuûa Ñaûng ñaõ ñeà ra ñöôøng loái, chieán löôïc phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi 10 naêm (2001 – 2010) vaø phöông höôùng, nhieäm vuï, keá hoaïch phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi 5 naêm (2001 – 2005) döïa treân söï phaân tích saâu saéc boái caûnh trong nöôùc, quoác teá hieän nay vaø yeâu caàu phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc trong thôøi kyø môùi. Moät soá chæ tieâu ñònh höôùng phaùt trieån veà kinh teá ñaõ ñöôïc ñeà ra: - Toång GDP naêm 2005 gaáp 2 laàn naêm 1995 vôùi toác ñoä taêng tröôûng GDP bình quaân haøng naêm laø 7,5% trong ñoù noâng laâm ngö nghieäp taêng 4,3%, coâng nghieäp vaø xaây döïng taêng 10,8%, dòch vuï taêng 6,2%. - Giaù trò saûn xuaát taêng haøng naêm: noâng, laâm, ngö nghieäp: 4,8%, coâng nghieäp:13%, dòch vuï: 7,5%. - Toång kim ngaïch xuaát khaåu taêng 16%/naêm. - Ñeán naêm 2005 cô caáu caùc ngaønh trong GDP laø noâng, laâm ngö nghieäp: 20 –21%, coâng nghieäp vaø xaây döïng: 38 – 39%, dòch vuï: 41 –42%, cô caáu lao ñoäng töông öùng laø 56- 57%, 20- 21%, 23- 24%. Thaønh phoá Hoà Chí Minh, trung taâm dòch vuï, thöông maïi, kinh teá lôùn nhaát khu vöïc phí nam vaø caû nöôùc ñaõ xaây döïng moät heä thoáng chæ tieâu ñònh höôùng phaùt trieån kinh teá, ñeå cuøng caû nöôùc ñaït ñöôïc muïc tieâu keá hoaïch maø Ñaïi hoäi Ñaûng IX ñaõ ñeà ra. Tröôùc khi böôùc vaøo thöïc hieän keá hoaïch 5 naêm 2001 – 2005, kinh teá treân ñiaï baøn TP. HCM coù toác ñoä taêng tröôûng lieân tuïc giaûm suùt (naêm 1995: taêng tröôûng 15,3%; 1997: 12,1%; 1999: 6%). Muïc tieâu ñaët ra cho giai ñoaïn 2001- 2005 phaán ñaáu ñaït toác ñoä taêng tröôûng toång saûn phaåm noäi ñòa (GDP) cao hôn trong giai ñoaïn 5 naêm tröôùc, vôùi möùc taêng bình quaân ít nhaát laø 11%/naêm. Keát quaû taêng tröôûng nhöõng naêm qua cho thaáy Thaønh phoá ñaõ ñaït ñöôïc muïc tieâu taêng 39 tröôûng ñeà ra. Toác ñoä taêng tröôûng GDP cuûa Thaønh phoá trong giai ñoaïn 2001 – 2005 öôùc ñaït trung bình 11%/naêm, cao hôn toác ñoä taêng tröôûng bình quaân 10,3%/naêm cuûa giai ñoaïn 1996 – 2000, ñaït muïc tieâu taêng tröôûng ñeà ra. Neùt noåi baät laø toác ñoä taêng tröôûng GDP trong nhöõng naêm qua ngaøy caøng cao, naêm sau cao hôn naêm tröôùc (naêm 2005 öôùc ñaït treân 12%; naêm 2004 ñaït 11,6%; naêm 2003: 11,4%; naêm 2002: 10,2%; naêm 2001: 9,5%; naêm 2000:9%). Veà giaù trò tuyeät ñoái, trong naêm 2005, GDP theo giaù hieän haønh öôùc ñaït 160.000 tyû ñoàng (töông öùng 9,8 tyû USD). Kinh teá treân ñòa baøn Thaønh phoá Hoà Chí Minh chuû yeáu döïa vaøo hai khu vöïc: coâng nghieäp vaø dòch vuï. Noåi baät trong cô caáu kinh teá Thaønh phoá giai ñoaïn naøy laø caùc ngaønh dòch vuï ñaõ baét ñaàu phaùt trieån khôûi saéc. Xeùt veà cô caáu caùc ngaønh dòch vuï thì trong nhöõng naêm gaàn ñaây lónh vöïc taøi chính ngaân haøng coù toác ñoä phaùt trieån cao (12,2% naêm 2001; 28,6% naêm 2002; 20% naêm 2003; 15,1% naêm 2004). Heä thoáng Ngaân haøng ñaõ thaäât söï trôû thaønh keânh huy ñoäng voán chuû yeáu cho nhu caàu ñaàu tö phaùt trieån. Keát quaû toång hôïp nguoàn voán huy ñoäng vaø söû duïng voán cho vay cuûa Caùc Ngaân haøng Thöông maïi töø naêm 2000 – 2004 ñöôïc theå hieän ôû baûng 2.1 Baûng 2.1: Tình hình huy ñoäng voán vaø cho vay taïi caùc Ngaân haøng Thöông maïi treân ñòa baøn TP. Hoà Chí Minh qua caùc naêm 2000 – 2004 ÑVT: Tyû VND Naêm 2000 Naêm 2001 Naêm 2002 Naêm 2003 Naêm 2004 Chæ tieâu Soá tieàn Tyû troïng Soá tieàn Tyû troïng Soá tieàn Tyû troïng Soá tieàn Tyû troïng Soá tieàn Tyû troïng 1.Voán huy ñoäng - NHTM NN - NHTM CP - NH LD - NH Nngoaøi 56.202 28.663 16.635 1.784 9.120 100% 51% 29,6% 3,2% 16,2% 65.716 33.044 19.458 2.525 10.689 100% 50,3% 29,6% 3,8% 16,3% 85.996 43.164 24.712 3.271 14.849 100% 50,2% 28,7% 3,8% 17,3% 114.571 58.085 32.706 4.714 19.056 100% 50,7% 28,5% 4,2% 16,6% 150.337 71.200 48.113 4.764 26.260 100% 47,3% 32% 3,2% 17,5% 40 2. Cho vay TCKT&Daân cö - NHTM NN - NHTM CP - NH LD - NH Nngoaøi 52.194 25.930 12.674 1.215 12.375 100% 49,7% 24,3% 2,3% 23,7% 56.189 25.577 15.510 1808 13.294 100% 45,5% 27,6% 3,3% 23,6% 74.244 38.001 19.814 2.783 13.646 100% 51,2% 26,7% 3,7% 18,4% 101.006 48.545 29.160 3.946 19.355 100% 48,1% 28,9% 3,8% 19,2% 136.625 61.723 41.020 5.146 28.736 100% 45,2% 30% 3,8% 21% (Nguoàn : Baùo caùo cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc) Qua soá lieäu baûng 2.1 cho thaáy nguoàn voán huy ñoäng cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi luoân taêng qua caùc naêm, toác ñoä huy ñoäng voán naêm sau taêng hôn naêm tröôùc. Naêm 2000 nguoàn voán huy ñoäng ñöôïc 56.202 tyû VND, keát thuùc naêm 2001 nguoàn voán huy ñoäng taêng 16,9%; naêm 2002 taêng 30,8%; naêm 2003: 33,3%; naêm 2004: 31,2%. Caùc Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc vaãn luoân daãn ñaàu veà tyû troïng huy ñoäng voán, tuy nhieân tyû troïng naøy coù xu höôùng giaûm daàn. Trong 4 naêm töø naêm 2000 ñeán naêm 2003, Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc huy ñoäng voán chieám tyû troïng hôn 50% nhöng sang naêm 2004 tyû troïng huy ñoäng voán cuûa Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc giaûm xuoáng coøn 47,3%. Ñöùng thöù 2 laø Ngaân haøng Thöông maïi Coå phaàn, nguoàn voán huy ñoäng cuûa caùc Ngaân haøng Thöông maïi Coå phaàn luoân taêng qua caùc naêm vaø chieám tyû troïng ngaøy caøng cao trong cô caáu nguoàn voán huy ñoäng cuûa caùc Ngaân haøng. Ñöùng thöù 3 veà nguoàn voán huy ñoäng laø Ngaân haøng Nöôùc ngoaøi vaø sau cuøng laø Ngaân haøng Lieân doanh. Maëc duø coøn chieám tyû troïng ít trong toång nguoàn voán huy ñoäng nhöng nguoàn voán huy ñoäng cuûa Ngaân haøng Nöôùc ngoaøi vaø Ngaân haøng Lieân doanh cuõng taêng, naêm sau cao hôn naêm tröôùc. Sôû dó nguoàn voán huy ñoäng cuûa caùc Ngaân haøng Thöông maïi taêng qua caùc naêm laø do cuøng vôùi söï phuïc hoài cuûa neàn kinh teá theá giôùi sau nhöõng cuoäc khuûng hoaûng taøi chính, tieàn teä.., neàn kinh teá nöôùc ta ñaõ coù nhöõng böôùc phaùt trieån toát, vöõng chaéc, ñaït toác ñoä taêng tröôûng cao so vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc. Ngaân haøng Nhaø nöôùc ñaõ tieáp tuïc thöïc hieän ñoåi môùi ñieàu haønh chính saùch tieàn teä vaø coù söï 41 phoái hôïp töông ñoái ñoàng boä giöõa caùc coâng cuï chính saùch tieàn teä. Caùc Ngaân haøng ñaõ aùp duïng coâng cuï laõi suaát ñeå ñaåy maïnh toác ñoä huy ñoäng voán. Ñeán thaùng 6/2000 maët baèng laõi suaát huy ñoäng VND töông ñoái thaáp vôùi caùc möùc phoå bieán: khoâng kyø haïn: 1,8%/naêm; 3 thaùng: 3,6%/naêm; 6 thaùng: 4,8%/naêm; 12 thaùng: 4,95%/naêm. Nhöng ñeán cuoái thaùng 12/2004 laõi suaát huy ñoäng khoâng kyø haïn: 0,2%/thaùng; 3 thaùng: 0,55%/thaùng; 6 thaùng: 0,58%/thaùng vaø 12 thaùng: 0,63%/thaùng. Ngoaøi vieäc söû duïng coâng cuï laõi suaát caùc Ngaân haøng ñaõ söû duïng haøng loaït caùc bieän phaùp khaùc ñeå nhaèm huy ñoäng voán nhö khuyeán maõi, tieáp thò… Beân caïnh söï taêng tröôûng trong hoaït ñoäng huy ñoäng voán thì hoaït ñoäng cho vay cuûa caùc Ngaân haøng Thöông maïi cuõng taêng ñeàu qua caùc naêm, giuùp cung öùng ñöôïc moät khoái löôïng lôùn voán tín duïng cho neàn kinh teá. Qua soá lieäu baûng 2.1 cho thaáy naêm 2000, caùc Ngaân haøng Thöông maïi ñaõ cho vay toå chöùc kinh teá vaø daân cö ñöôïc 52.194 tyû ñoàng. Sang naêm 2001 dö nôï cho vay taêng 7,6% so vôùi naêm 2000; naêm 2002 taêng 32,1%; naêm 2003 taêng 36,04% vaø naêm 2004 taêng 35,2%. Cuõng gioáng nhö huy ñoäng voán, caùc Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc vaãn chieám tyû troïng cao trong vieäc caáp tín duïng, cho vay caùc toå chöùc kinh teá vaø daân cö, xaáp xæ gaàn 50% dö nôï cung öùng voán cho neàn kinh teá. Hôn 50% thò phaàn cung öùng voán tín duïng cho neàn kinh teá laø caùc Ngaân haøng Thöông maïi Coå phaàn, Ngaân haøng Lieân doanh vaø Ngaân haøng Nöôùc ngoaøi. Dö nôï cho vay toå chöùc kinh teá vaø daân cö cuûa Ngaân haøng Thöông maïi Coå phaàn luoân taêng qua caùc naêm vaø chieám tyû troïng ngaøy caøng taêng, chæ sau Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc. Keá ñeán Ngaân haøng Nöôùc ngoaøi vaø sau cuøng Ngaân haøng Lieân doanh. Möùc dö nôï cuûa Ngaân haøng Lieân doanh vaø Ngaân haøng Nöôùc ngoaøi cuõng taêng qua caùc naêm vaø chieám thò phaàn ngaøy caøng taêng. Söï gia taêng tín duïng tröôùc heát laø nhôø söï noã löïc cuûa chính baûn thaân caùc Ngaân haøng trong vieäc tìm kieám thò tröôøng ñeå ñaàu tö. Theâm vaøo ñoù Chính phuû vaø 42 Ngaân haøng Nhaø nöôùc ñaõ ban haønh caùc cô cheá tín duïng phuø hôïp, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho caùc Ngaân haøng môû roäng cho vay goùp phaàn thuùc ñaåy taêng tröôûng kinh teá. Cuøng vôùi vieäc hoaøn thieän, môû roäng cô cheá tín duïng, vieäc thay ñoåi ñieàu haønh laõi suaát cuõng goùp phaàn taêng tröôûng tín duïng. Ngaøy 2/8/2000 Ngaân haøng Nhaø nöôùc ñaõ quyeát ñònh thay ñoåi cô cheá laõi suaát: chuyeån töø cô ñieàu haønh traàn laõi suaát sang cô cheá ñieàu haønh theo cô cheá laõi suaát cô baûn ñoái vôùi cho vay baèng ñoàng Vieät Nam vaø cô cheá laõi suaát thò tröôøng coù quaûn lyù ñoái vôùi cho vay baèng ngoaïi teä cho phuø hôïp vôùi quy ñònh cuûa Luaät Ngaân haøng Nhaø nöôùc (Quyeát ñònh soá 24/2000/QÑ – NHNN ngaøy 2/8/2000). Ñeán thaùng 6/2001, Ngaân haøng Nhaø nöôùc ñaõ thay ñoåi cô cheá ñieàu haønh laõi suaát cho vay baèng USD töø cô cheá thò tröôøng coù quaûn lyù sang cô cheá thò tröôøng gioáng nhö laõi suaát cho vay caùc ngoaïi teä khaùc (Quyeát ñònh 718/2001/QÑ – NHNN ngaøy 29/5/2001). Theo ñoù caùc toå chöùc tín duïng ñöôïc töï aán ñònh laõi suaát cho vay USD döïa treân cô sôû laõi suaát thò tröôøng quoác teá vaø cung caàu voán tín duïng ngoaïi teä trong nöôùc. Sau ñoù ñeán ngaøy 30/5/2002 Ngaân haøng Nhaø nöôùc ñaõ ra quyeát ñònh soá 546/2002/QÑ – NHNN quy ñònh töø ngaøy 01/6/2002 laõi suaát cho vay baèng VND ñöôïc thöïc hieän theo cô cheá laõi suaát thoûa thuaän (töùc laõi suaát thò tröôøng) nhaèm giaûm söï can thieäp haønh chính cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc ñoái vôùi toå chöùc tín duïng, taïo ñieàu kieän cho caùc toå chöùc tín duïng taêng quyeàn töï chuû trong kinh doanh. Vaäy vôùi nhieàu hình thöùc huy ñoäng voán ña daïng, phong phuù veà kyø haïn vaø loaïi tieàn göûi, hình thöùc guûi tieàn… ñi keøm laø nhöõng tieän ích nhö: göûi moät nôi ruùt nhieàu nôi, chuyeån khoaûn deã daøng, laõi suaát linh hoaït vaø haáp daãn, thuû tuïc nhanh goïn ñaõ thöïc söï thu huùt khaùch haøng göûi tieàn. Chính ñieàu naøy thuùc ñaåy hoaït ñoäng huy ñoäng voán taêng tröôûng cao trong nhöõng naêm qua. Hoaït ñoäng tín duïng cuõng ñaõ coù nhöõng thay ñoåi ñeå coù theå cung öùng voán ñuû, kòp thôøi cho neàn kinh teá nhö ña daïng hoùa lónh vöïc ñaàu tö vôùi nhieàu hình thöùc ñaàu tö: cho vay tröïc tieáp, taøi trôï döï 43 aùn, ñaàu tö giaáy tôø coù giaù… Ñoåi môùi vaø hoaøn thieän trong nghieäp vuï quaûn lyù vaø hoaït ñoäng theo soå tay tín duïng, theo quy trình tín duïng chuaån möïc gaén lieàn vôùi naâng cao chaát löôïng tín duïng… taïo ñieàu kieän cho khaùch haøng, doanh nghieäp thuoäc moïi thaønh phaàn kinh teá tieáp caän voán ngaân haøng toát hôn. 2.2.3. Thöïc traïng hoaït ñoäng cho vay ñoàng taøi trôï taïi caùc Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc treân ñòa baøn Thaønh phoá Hoà Chí Minh. Phöông thöùc cho vay ñoàng taøi trôï ñaõ ñöôïc Vieät Nam ñöa vaøo trieån khai, thöïc hieän. Haøng loaït caùc vaên baûn phaùp lyù ñaõ ra ñôøi ban haønh höôùng daãn quy cheá ñoàng taøi trôï cuûa caùc toå chöùc tín duïng vaø quyeát ñònh môùi nhaát laø quyeát ñònh soá 286/2002/QÑ – NHNN ngaøy 03/4/2002 cuûa Thoáng ñoác Ngaân haøng Nhaø nöôùc. Trong quy cheá naøy, ñoàng taøi trôï ñöôïc hieåu laø: quaù trình toå chöùc thöïc hieän vieäc caáp tín duïng cuûa beân ñoàng taøi trôï vôùi söï tham gia cuûa hai hay nhieàu toå chöùc tín duïng do moät toå chöùc tín duïng laøm ñaàu moái cho moät hoaëc moät phaàn döï aùn, phöông aùn saûn xuaát kinh doanh, dòch vuï, ñaàu tö phaùt trieån vaø ñôøi soáng. Caùc hình thöùc caáp tín duïng ñoái vôùi ñoàng taøi trôï goàm : cho vay, cho vay hôïp voán; baûo laõnh, ñoàng baûo laõnh, keát hôïp caùc hình thöùc treân. Theo quy cheá naøy thì khoâng ñeà caäp ñeán thôøi gian cho vay baét buoäc laø cho vay ngaén, trung hay daøi haïn, maø quan troïng laø döï aùn, phöông aùn saûn xuaát kinh doanh, dòch vuï, ñaàu tö phaùt trieån vaø ñôøi soáng coù khaû thi khoâng, coù khaû naêng hoaøn traû nôï goác vaø laõi vay khoâng?. Thöïc teá khi thöïc hieän, caùc toå chöùc tín duïng tham gia ñoàng taøi trôï thöôøng taøi trôï cho döï aùn vaø thôøi haïn cho vay thöôøng laø trung hay daøi haïn. Nhu caàu tín duïng trung daøi haïn thöôøng xuyeân phaùt sinh do caùc doanh nghieäp luoân tìm caùch phaùt trieån môû roäng saûn xuaát, ñoåi môùi coâng ngheä, ñoåi môùi phöông tieän vaän chuyeån… Ñoái vôùi neàn kinh teá nöôùc ta, nhu caàu xaây döïng cô baûn laø raát lôùn, trong luùc caùc nhaø kinh doanh chöa tích luõy ñöôïc nhieàu, chöa coù thôøi gian ñeå tích luõy voán, taâm lyù ñaàu tö tröïc tieáp cuûa coâng chuùng vaøo doanh nghieäp coøn haïn cheá. Do vaäy ñaàu tö tröïc tieáp vaøo caùc doanh nghieäp môùi chuû yeáu döïa vaøo voán töï coù cuûa caùc nhaø kinh doanh vaø boä phaän chuû yeáu coøn laïi phaûi nhôø vaøo söï taøi trôï cuûa heä thoáng ngaân haøng. Hieän nay caùc Ngaân haøng Thöông maïi noùi chung vaø Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc noùi rieâng ñaõ trieån khai phöông thöùc cho vay ñoàng taøi trôï. Theo quyeát ñònh 286/2002/QÑ – NHNN ngaøy 3/4/2002 thì coù boán tröôøng hôïp aùp duïng ñoàng taøi trôï laø : Moät laø: nhu caàu xin caáp tín duïng cuûa beân nhaän taøi trôï vöôït quaù giôùi haïn cho vay hoaëc baûo laõnh cuûa toå chöùc tín duïng theo quy ñònh hieän haønh (Theo quyeát ñònh 1627/2001/QÑ – NHNN ngaøy 31/12/2001 quy ñònh: toång dö nôï cho vay ñoái vôùi moät khaùch haøng khoâng ñöôïc vöôït quaù 15% voán töï coù cuûa toå chöùc tín duïng, tröø tröôøng hôïp ñoái vôùi nhöõng khoaûn vay töø nguoàn voán uûy thaùc cuûa 44 Chính phuû, cuûa toå chöùc vaø caù nhaân). Hai laø: khaû naêng taøi chính vaø nguoàn voán cuûa moät toå chöùc tín duïng khoâng ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu caáp tín duïng cuûa döï aùn. Ba laø: nhu caàu phaân taùn ruûi ro cuûa toå chöùc tín duïng vaø boán laø : beân nhaän taøi trôï coù nhu caàu huy ñoäng voán töø nhieàu toå chöùc tín duïng. Caùc döï aùn cho vay ñoàng taøi trôï thöôøng ñöôïc thöïc hieän nhaèm phaân taùn ruûi ro cuûa toå chöùc tín duïng vaø ñoâi khi laø do khaû naêng taøi chính vaø nguoàn voán cuûa moät toå chöùc tín duïng khoâng ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu tín duïng cuûa döï aùn. Treân ñòa baøn TP. HCM moät soá Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc ñaõ trieån khai thöïc hieän cho vay ñoàng taøi trôï moät soá döï aùn. Sau ñaây laø baûng soá lieäu 2.2 theå hieän soá tieàn Ngaân haøng ñaõ tham gia cho vay ñoàng taøi trôï. Baûng 2.2: Tình hình cho vay ñoàng taøi trôï taïi moät soá Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc. ÑVT: trieäu VND, 1.000 USD. Teân Ngaân haøng Loïai tieàn teä Soá döï aùn cho vay ñoàng taøi trôï Toång giaù trò HÑ ñoàng taøi trôï Toång giaù trò NH tham gia NHNT CN TP. HCM - NHNT laøm ñaàu moái - Goùp voán vôùi NH khaùc VND USD VND USD VND USD 33 7 11 3 22 4 4.578.158 213.269 1.582.283 28.760. 2.995.875 184.509 1.658.178 27.137 674.357 17.937 983.819 9.200 NHÑT&PT SGD II -NHÑT&PTlaøm ñaàu moái - Goùp voán vôùi NH khaùc VND USD VND USD VND USD 8 6 3 3 5 3 1.820.201 111.180 1.065.000 64.270 755.201 46.918 793.542 42.933 630.000 34.070 163.542 8.863 NHNo&PTNT CN Saøi Goøn -NHNo&PTNT laøm ñaàu moái - Goùp voán vôùi NH khaùc VND USD VND USD VND USD 7 2 1 1 6 1 110.326 13.885 12.869 12.285 97.457 1.600 (Nguoàn: Baùo caùo cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc) 45 Bieåu ñoà 2.1 : Tình hình cho vay ñoàng taøi trôï taïi moät soá Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc 284,078,957 538936000 194115869 146,343,819 140198942 25377457 - 100,000,000 200,000,000 300,000,000 400,000,000 500,000,000 600,000,000 VCB CN TP. HCM BIDV SGD VBAR CN Saøi Goøn NH ñaàu moái Goùp voán vôùi NH khaùc Qua soá lieäu baûng 2.2 cho thaáy taïi Ngaân haøng Ngoaïi thöông Chi nhaùnh Tp. HCM thöïc hieän cho vay ñoàng taøi trôï 40 döï aùn trong ñoù 33 döï aùn cho vay baèng VND vaø 7 döï aùn cho vay baèng ngoaïi teä (USD), vôùi toång giaù trò hôïp ñoàng ñoàng taøi trôï laø 4.578.158 trieäu VND vaø 213.269 ngaøn USD trong ñoù Ngaân haøng Ngoaïi thöông Chi nhaùnh TP. HCM tham gia 1.658.178 trieäu VND vaø 27.137 ngaøn USD. Caùc döï aùn ngaân haøng tham gia ñoàng taøi trôï laø nhöõng döï aùn trung daøi haïn. Döï aùn coù thôøi haïn cho vay daøi nhaát laø 132 thaùng, ñaàu tö : “Xaây döïng khu thöông maïi Bình Ñieàn” do Toång coâng ty thöông maïi Saøi Goøn laøm chuû ñaàu tö vaø döï aùn coù thôøi haïn cho vay ngaén nhaát laø döï aùn “Xaây döïng khu thöông maïi caên hoä Ñaát Phöông Nam” vôùi 36 thaùng, chuû ñaàu tö laø Coâng ty TNHH XD – TM Ñaát Phöông Nam. Caùc döï aùn ngaân haøng ñaàu tö laø nhöõng döï aùn ñaàu tö xaây döïng cô baûn, ñaàu tö maùy moùc thieát bò vaø phuïc vuï cho vieäc di dôøi nhaø maùy, cuõng coù vaøi döï aùn hoã trôï taøi chính nhö döï aùn : “Hoã trôï taøi chính Coâng ty xi maêng Haø Tieân 1”, döï aùn mua nôï cuûa Coâng ty lieân doanh RSC… 46 Ña soá caùc döï aùn ñöôïc vay tín chaáp, moät soá ít döï aùn bieän phaùp ñaûm baûo tieàn vay laø taøi saûn hình thaønh töø voán vay hay theá chaáp quyeàn söû duïng ñaát, caàm coá maùy moùc thieát bò. Trong soá 40 döï aùn ngaân haøng ñaàu tö coù 13 döï aùn coù bieän phaùp ñaûm baûo tieàn vay laø taøi saûn hình thaønh töø voán vay, 1 döï aùn bieän phaùp ñaûm baûo tieàn vay laø caàm coá maùy moùc thieát bò, 5 döï aùn ñaûm baûo tieàn vay baèng quyeàn söû duïng ñaát vaø caùc döï aùn coøn laïi chuû yeáu laø cho vay tín chaáp. Ngaân haøng Ngoaïi thöông Chi nhaùnh TP. HCM ñaõ tieán haønh cho vay ñoàng taøi trôï vôùi moät soá ngaân haøng nhö: Ngaân haøng Coâng thöông vôùi 7 döï aùn trong ñoù Ngaân haøng Ngoaïi thöông ñaàu tö 330.079 trieäu VND vaø 3.000 ngaøn USD; Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån vôùi 7 döï aùn trong ñoù Ngaân haøng Ngoaïi thöông ñaàu tö 320.360 trieäu VND vaø 6.200 ngaøn USD. Khoâng nhöõng ñaàu tö vôùi Ngaân haøng Coâng thöông, Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån, Ngaân haøng Ngoaïi thöông Chi nhaùnh TP. HCM cuõng tham gia cho vay ñoàng taøi trôï vôùi caùc Ngaân haøng Thöông maïi Coå phaàn nhö Saøi Goøn Coâng Thöông, Ngaân haøng Thöông maïi Coå phaàn Xuaát nhaäp khaåu Vieät Nam vaø Quyõ Ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò TP. HCM. Coøn ñoái vôùi Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån Sôû giao dòch II thöïc hieän cho vay ñoàng taøi trôï toång coäng 14 döï aùn, vôùi toång giaù trò hôïp ñoàng ñoàng taøi trôï laø 1.820.201 trieäu VND vaø 111.180 ngaøn USD trong ñoù Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån Sôû giao dòch II tham gia 793.542 trieäu VND vaø 42.933 ngaøn USD. Caùc döï aùn ngaân haøng tham gia cho vay cuõng laø nhöõng döï aùn trung daøi haïn, ñaàu tö xaây döïng cô sôû haï taàng, xaây döïng söûa chöõa beänh vieän… Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån Sôû giao dòch II cuõng tieán haønh tham gia cho vay ñoàng taøi trôï cuøng Ngaân haøng Ngoaïi thöông, Ngaân haøng Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân, Ngaân haøng Coâng thöông vaø moät soá Ngaân haøng Thöông maïi Coå phaàn khaùc. Moät ngaân haøng khaùc cuõng tham gia cho vay ñoàng taøi trôï laø Ngaân haøng Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân Chi nhaùnh Saøi Goøn. Ngaân haøng ñaõ laøm toå chöùc tín duïng ñaàu moái cho 2 döï aùn: döï aùn “Heä thoáng phaân phoái khí aùp thaáp Phuù 47 Myõ – Myõ Xuaân” do PV Gas laøm chuû ñaàu tö vôùi dö nôï hieän nay laø 12.869 trieäu ñoàng vaø döï aùn “Taøøu vaän taûi daàu thoâ” do Coâng ty vaän taûi daàu khí laøm chuû ñaàu tö vôùi dö nôï laø 12.285 ngaøn USD. Ngoaøi ra Ngaân haøng Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân Chi nhaùnh Saøi Goøn cuõng tham gia cho vay ñoàng taøi trôï vôùi ngaân haøng khaùc 6 döï aùn nhö: “Xaây döïng khu ñoâ thò môùi Thuû Thieâm”, “Xaây döïng chôï Tam Bình – Thuû Ñöùc”, “Xaây döïng khaùch saïn Park Hyatt”, “Khu coâng nghieäp Taân Thuaän”,”Döï aùn khu ñoâ thò Phuù Myõ Höng” vôùi toång dö nôï laø 97.457 trieäu VND vaø 1.600 ngaøn USD. Caùc döï aùn ngaân haøng cho vay ñoàng taøi trôï cuõng laø nhöõng döï aùn trung daøi haïn. Ngaân haøng tham gia ñoàng taøi trôï vôùi caùc ngaân haøng khaùc nhieàu nhöng laøm toå chöùc tín duïng ñaàu moái cho ít döï aùn. Beân caïnh nhöõng döï aùn töï baûn thaân ngaân haøng tieáp caän ñöôïc vaø thöïc hieän cho vay ñoàng taøi trôï cuøng caùc toå chöùc tín duïng khaùc thì hieän nay moät soá ngaân haøng cuõng tham gia cho vay ñoàng taøi trôï moät soá döï aùn kích caàu cuøng vôùi Quyõ Ñaàu tö. Vaøo nhöõng naêm 2000, 2001 quaù trình phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa nöôùc ta dieãn ra trong ñieàu kieän nhieàu khoù khaên vaø thaùch thöùc. Xu höôùng giaûm toác ñoä taêng tröôûng baét ñaàu töø naêm 1996 vaø xuoáng möùc thaáp nhaát laø naêm 1999 (4,8%) vaãn coøn aûnh höôûng nhaát ñònh ñeán neàn kinh teá. ÔÛ nöôùc ngoaøi, giaù daàu thoâ taêng cao tuy coù laøm taêng giaù trò xuaát khaåu vaø thu ngaân saùch nhöng cuõng gaây nhieàu khoù khaên cho caùc ngaønh saûn xuaát vaø dòch vuï do Nhaø nöôùc phaûi ñieàu chænh giaù xaêng daàu, thaønh phaåm nhaäp khaåu, giaù gaïo, caø pheâ, cao su vaø nhieàu loaïi noâng khaùc treân theá giôùi tieáp tuïc haï vaø ñöùng ôû möùc thaáp nhaát so vôùi nhieàu naêm tröôùc ñaây… Trong boái caûnh khoù khaên nhieàu hôn thuaän lôïi, baèng söï noã löïc lôùn, vôùi caùc giaûi phaùp, chính saùch kinh teá phuø hôïp, chính saùch tieàn teä ñöôïc nôùi loûng ñeå neàn kinh teá laáy laïi ñaø taêng tröôûng. Moät trong nhöõng bieän phaùp ñaõ aùp duïng laø kích caàu ñaàu tö, kích caàu tieâu duøng. Haøng loaït caùc döï aùn kích caàu ñaàu tö trong caùc lónh vöïc nhö giaùo duïc, y teá, haï taàng cô sôû… ñaõ ñöôïc trieån khai vaø ñöôïc söï hoã trôï cuûa caùc caáp Boä, Ngaønh lieân quan. Caùc döï aùn naøy nhaän ñöôïc söï hoã trôï raát nhieàu veà nguoàn voán ñeå thöïc hieän. Ngoaøi nguoàn voán töï coù, caùc chuû ñaåu tö coù theå tieán haønh vay voán ñeå ñaàu tö döï aùn vaø nhaän ñöôïc söï öu ñaõi, hoã trôï veà laõi vay, voán goác… Taïi TP. HCM, Quyõ Ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò laø nôi ñöôïc UBND giao quaûn lyù vaø thöïc hieän cung öùng nguoàn voán thöïc hieän chöông trình kích caàu thoâng qua ñaàu tö. Theo quyeát ñònh soá 15/2000/QÑ – UB – TH ngaøy 17/4/2000 cuûa UBND TP veà vieäc: “Ban haønh quy cheá quaûn lyù vieäc vay voán, traû nôï vay, hoã trôï laõi vay caùc döï aùn ñaàu tö thuoäc chöông trình kích caàu thoâng qua ñaàu tö”, coù quy ñònh ôû ñieàu 4 chöông II, voán thöïc hieän caùc döï aùn thuoäc chöông trình kích caàu thoâng qua ñaàu tö ñöôïc vay töø caùc nguoàn sau : - Caùc loaïi voán tín duïng öu ñaõi cuûa trung öông, laõi suaát cho vay do Chính phuû quy ñònh. - Voán cuûa Quyõ Ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò TP, laõi suaát do UBND TP quy ñònh. 48 - Voán cuûa caùc ngaân haøng do Ban ñieàu haønh chöông trình ñaàu tö trung vaø daøi haïn cuûa chi nhaùnh Ngaân haøng nhaø nöôùc TP. HCM chuû trì phoái hôïp vôùi Sôû Keá hoaïch vaø Ñaàu tö, Sôû taøi chính vaät giaù TP xem xeùt chæ ñònh baèng vaên baûn. Öu tieân daønh voán tín duïng öu ñaõi cuûa Trung öông vaø voán cuûa Quyõ Ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò TP cho caùc döï aùn do ngaân saùch TP phaûi traû toaøn boä hoaëc moät phaàn voán vaø laõi vay söû duïng heát chæ tieâu treân môùi söû duïng nguoàn voán cuûa caùc ngaân haøng. Tuy nhieân do haïn cheá veà nguoàn voán vaø khaû naêng huy ñoäng voán ñeå ñaùp öùng cho vay caùc döï aùn kích caàu thoâng qua ñaàu tö cuûa Quyõ Ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò TP khoâng ñuû ñaùp öùng cho caùc döï aùn vì vaäy ñaõ söû duïïng ñeán nguoàn voán cuûa ngaân haøng vaø moät phaàn Quyõ Ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò TP ñaõ môøi caùc ngaân haøng tham gia ñaàu tö cho vay ñoàng taøi trôï caùc döï aùn kích caàu thoâng qua ñaàu tö vôùi muïc ñích phaân taùn ruûi ro. Tröôùc naêm 2000, Quyõ Ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò TP. HCM chuû yeáu huy ñoäng töø nguoàn voán taïm thôøi nhaøn roãi cuûa ngaân saùch ñòa phöông, vay thöông maïi vaø töø hoaït ñoäng tieáp nhaän tröïc tieáp, quaûn lyù nguoàn voán uûy thaùc. Töø naêm 2001, cô caáu huy ñoäng voán ñaõ coù söï thay ñoåi vì vaäy neân Quyõ ñaõ ñaàu tö nhieàu cho vay hôïp voán, ñoàng taøi trôï caùc döï aùn (chieám khoaûng treân 15 – 16% toång nguoàn voán huy ñoäng cuûa Quyõ). Vôùi uy tín cuûa mình, Quyõ ñaõ ñaûm nhaän vai troø ñaàu moái môøi caùc Ngaân haøng thöông maïi, toå chöùc tín duïng, caùc toå chöùc vaø caù nhaân treân ñòa baøn cuøng hôïp voán vôùi Quyõ. Qua ñoù ñaõ taäp trung ñöôïc moät löôïng lôùn voán nhaøn roãi ñaùng keå ñeå cho vay caùc döï aùn lôùn, döï aùn troïng ñieåm. Sau ñaây laø baûng soá lieäu 2.3 vaø bieåu ñoà 2.2 theå hieän toång voán cho vay ñoàng taøi trôï cuûa caùc Ngaân haøng vaø Quyõ Ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò TP. HCM töø naêm 200 – 2004. Baûng 2.3 : Toång voán cho vay ñoàng taøi trôï cuûa caùc Ngaân haøng vaø Quyõ ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò TP. Hoà Chí Minh töø naêm 2000 – 2004 Caùc tieâu chí Naêm 2000 Naêm 2001 Naêm 2002 Naêm 2003 Naêm 2004 Caùc döï aùn kích caàu giaùo duïc Caùc döï aùn kích caàu y teá Caùc döï aùn kích caàu haï taàng Caùc döï aùn ñaàu tö maïng caáp nöôùc Caùc döï aùn kích caàu khaùc 61.155 115.070 0 414.375 0 2.629 90.144 0 0 0 21.550 52.238 180.264 1.371.954 62.209 0 4.434 0 0 24.199 0 54.787 0 0 0 Toång coäng 590.600 92.773 1.688.215 28.633 54.787 (Nguoàn: Baùo caùo cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc) 49 Bieåu ñoà 2.2: Soá voán caùc ngaân haøng tham gia cho vay ñoàng taøi trôï qua caùc naêm 2000 – 2004. NAÊM 2000 NAÊM 2000 Caùc döï aùn kích caàu y teá 19% Caùc döï aùn kích caàu khaùc 0% Caùc döï aùn kích caàu giaùo duïc 10% Caùc döï aùn kích caàu haï taàng 0% Caùc döï aùn ñaàu tö maïng caáp nöôùc 71% Caùc döï aùn kích caàu y teá 97% Caùc döï aùn ñaàu tö maïng caáp nöôùc 0% Caùc döï aùn kích caàu haï taàng 0% Caùc döï aùn kích caàu khaùc 0% Caùc döï aùn kích caàu giaùo duïc 3% NAÊM 2001 50 Caùc döï aùn ñaàu tö maïng caáp nöôùc 81% Caùc döï aùn kích caàu haï taàng 11% Caùc döï aùn kích caàu giaùo duïc 1% Caùc döï aùn kích caàu khaùc 4% Caùc döï aùn kích caàu y teá 3% NAÊM 2002 NAÊM 2003 Caùc döï aùn kích caàu y teá 15% Caùc döï aùn ñaàu tö maïng caáp nöôùc 0% Caùc döï aùn kích caàu giaùo duïc 0% Caùc döï aùn kích caàu haï taàng 0% Caùc döï aùn kích caàu khaùc 85% 51 NAÊM 2004 Caùc döï aùn kích caàu y teá 100% Caùc döï aùn ñaàu tö maïng caáp nöôùc 0% Caùc döï aùn kích caàu haï taàng 0% Caùc döï aùn kích caàu giaùo duïc 0% Caùc döï aùn kích caàu khaùc 0% Qua soá lieäu baûng 2.3 cho thaáy soá voán caùc ngaân haøng tham gia cho vay ñoàng taøi trôï cuøng Quyõ Ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò TP. HCM thay ñoåi qua caùc naêm. Naêm 2000 toång soá voán caùc ngaân haøng cho vay ñoàng taøi trôï laø 590.600 trieäu ñoàng nhöng sang naêm 2001 ñaõ giaûm chæ baèng 15,7% toång voán ñaàu tö naêm 2000. Sôû dó coù söï suït giaûm nhieàu nhö treân laø do trong naêm 2000 Thaønh phoá coù ñaàu tö döï aùn maïng caáp nöôùc phía ñoâng vôùi toång möùc voán ñaàu tö laø 487.500 trieäu ñoàng. Caùc döï aùn ñaàu tö trong naêm 2001 chæ trong hai lónh vöïc giaùo duïc vaø y teá vaø toång möùc ñaàu tö caùc ngaân haøng ñaàu tö vaøo caùc döï aùn giaùo duïc, y teá cuõng giaûm so vôùi naêm tröôùc. Böôùc sang naêm 2002, caùc ngaân haøng ñaõ tham gia cho vay ñoàng taøi trôï 1.688.215 trieäu ñoàng vôùi taát caû caùc lónh vöïc töø giaùo duïc, y teá, ñeán haï taàng, maïng caáp nöôùc vaø caùc döï aùn kích caàu khaùc, ñaàu tö cho maïng caáp nöôùc vaãn chieám tyû troïng cao, keá ñeán laø kích caàu haï taàng sau ñoù môùi ñeán caùc döï aùn khaùc. Naêm 2003 caùc ngaân haøng tham gia cho vay ñoàng taøi trôï coù giaûm so vôùi naêm tröôùc, möùc ñaàu tö baèng 1,69% naêm 2002. Caùc döï aùn kích caàu trong naêm 2003 phaàn lôùn laø nhöõng 52 döï aùn kinh teá chieám tyû troïng 84,5% toång voán ñaàu tö caùc ngaân haøng tham gia cuøng Quyõ Ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò TP. HCM. Nhöng sang naêm 2004, caùc ngaân haøng chæ cho vay ñoàng taøi trôï cuøng Quyõ Ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò laø 54.787 trieäu ñoàng, giaûm 96,4%. Sôû dó caùc döï aùn thu huùt ñöôïc söï tham gia cho vay ñoàng taøi trôï cuûa caùc ngaân haøng laø do ñoái vôùi caùc döï aùn kích caàu thì tính an toaøn cao, ña soá caùc döï aùn nhaän ñöôïc söï hoã trôï traû nôï goác vaø laõi vay. Theo quyeát ñònh soá 81/QÑ – UB ngaøy 19/9/2001 cuûa UBND TP veà vieäc: “Söûa ñoåi, boå sung moät soá ñieàu cuûa Quy cheá quaûn lyù vieäc vay voán, traû nôï vay, hoã trôï laõi vay cuûa caùc döï aùn ñaàu tö thuoäc chöông trình kích caàu thoâng qua ñaàu tö cuûa Thaønh phoá ban haønh keøm theo quyeát ñònh soá 15/2000/QÑ – UB ngaøy 17/4/2000 cuûa UBND TP”, taïi ñieàu 1 coù quy ñònh nhöõng döï aùn do ngaân saùch thaønh phoá traû nôï goác vaø laõi vay laø nhöõng döï aùn ñaàu tö söûa chöõa, xaây döïng caùc caàu giao thoâng saép saäp hay naâng troïng taûi caàu cho ñöôøng boä treân moät soá tuyeán ñöôøng, caûi taïo, xaây döïng caùc nuùt giao thoâng noäi thaønh, caùc tuyeán giao thoâng troïng ñieåm hay nhöõng döï aùn ñöôïc ngaân saùch hoã trôï 100% laõi vay vaø chuû ñaàu tö traû nôï goác nhö döï aùn ñaàu tö naâng caáp, môû roäng vaø xaây döïng môùi caùc cô sôû giaùo duïc daïy ngheà coâng laäp, ngoaøi coâng laäp, döï aùn ñaàu tö môû roäng vaø xaây döïng môùi vaø taêng cöôøng trang thieát bò y teá cho caùc cô sôû y teá coâng laäp vaø daân laäp… nhöõng döï aùn ngaân saùch hoã trôï moät phaàn laõi vay coù theå hoã trôï laõi vay 3%/naêm, 5%/naêm. Ngoaøi ra moät soá ngaân haøng tham gia cho vay ñoàng taøi trôï vôùi Quyõ Ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò TP. HCM nhöõng döï aùn toång möùc ñaàu tö khoâng lôùn ñeå laáy kinh nghieäm, bieát caùch thöùc thöïc hieän hình thöùc cho vay khaù môùi naøy trong ñieàu kieän ôû nöôùc ta. Sau ñaây laø baûng soá lieäu 2.4 vaø bieåu ñoà 2.3 theå hieän chi tieát soá voán caùc Ngaân haøng ñaõ tham gia cho vay ñoàng taøi trôï cuøng vôùi Quyõ Ñaàu tö Phaùt trieån ñoâ thò TP. Hoà Chí Minh 53 Baûng 2.4 : Chi tieát soá voán caùc Ngaân haøng ñaõ tham gia cho vay ñoàng taøi trôï cuøng vôùi Quyõ Ñaàu tö Phaùt trieån ñoâ thò Tp. Hoà Chí Minh Chæ tieâu VCB VBAR ICB BIDV ACB NHTM Coå Phaàn Ph.Ñoâng EXIM Bank NHT MCP Saøi Goøn Toång coäng 1.D aùn k caàu giaùo duïc. 2.Döï aùn kích caàu y teá 3.Döï aùn k caàu haï taàng 4.D aùn ñ tö maïng caáp nöôùc 5.Döï aùn kích caàu khaùc 4.100 178.154 28.000 728.477 37.650 21.167 35.759 59.000 73.125 24.559 60.067 0 39.264 759.102 0 0 102.760 54.000 146.250 0 0 0 0 24.375 0 0 0 0 15.000 0 0 0 0 40.000 14.199 0 0 0 0 1.000 85.334 316.673 180.264 1.786.329 77.408 Toång coäng 976.381 213.610 213.610 303.010 24.375 15.000 54.199 1.000 2.446.008 (Nguoàn : Baùo caùo cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc) Bieåu ñoà 2.3: Soá voán töøng Ngaân haøng tham gia cho vay ñoàng taøi trôï qua caùc naêm 2000 - 2004 97 213,610 858,433 303,010 24,375 15,000 54,199 1,000 VCB NHNo ICB BIDV ACB Ph.Ñoâng Exim Saøi Goøn 54 Qua soá lieäu baûng 2.4 cho thaáy caùc ngaân haøng ñaõ maïnh daïn ñaàu tö vaøo caùc döï aùn kích caàu thöïc hieän chuû tröông cuûa UBND, thoâng qua hình thöùc cho vay ñoàng taøi trôï cuøng Quyõ Ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò TP. HCM. Töø naêm 2000 – 2004, caùc ngaân haøng ñaõ phoái hôïp vôùi Quyõ Ñaàu tö cho vay 2.446.008 trieäu ñoàng trong ñoù caùc döï aùn kích caàu giaùo duïc chieám tyû troïng 3,5%, döï aùn kích caàu y teá chieám tyû troïng 12,95%, coøn döï aùn haï taàng chieám tyû troïng 7,4%, döï aùn ñaàu tö maïng caáp nöôùc chieám tyû troïng cao nhaát 73,03% vaø caùc döï aùn kích caàu khaùc chieám tyû troïng 3,12%. Caùc Ngaân haøng tham gia cho vay ñoàng taøi trôï caùc döï aùn kích caàu goàm hai khoái : Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc vaø Ngaân haøng Thöông maïi Coå phaàn. Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc vaãn daãn ñaàu veà tyû leä voán ñaàu tö cung öùng cho neàn kinh teá. Daãn ñaàu trong vieäc ñaàu tö naøy laø Ngaân haøng Ngoaïi thöông tham gia ñaàu tö cho vay taát caû caùc loaïi döï aùn vôùi soá tieàn 976.381 trieäu ñoàng chieám tyû troïng 39,92%, keá ñeán laø Ngaân haøng Coâng thöông ñaàu tö cho vay 858.433 trieäu ñoàng chieám tyû troïng 35,09%, ñöùng thöù 3 laø Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån ñaàu tö 303.010 trieäu ñoàng chieám tyû troïng 12,39% vaø sau cuøng trong khoái Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc laø Ngaân haøng Noâng nghieäp ñaàu tö 213.610 trñ chieám tyû troïng 8,7%. Cuõng nhö Ngaân haøng Ngoaïi thöông, Ngaân haøng Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân cuõng ñaàu tö taát caû caùc lónh vöïc töø giaùo duïc, y teá, haï taàng, caáp nöôùc vaø caùc döï aùn kích caàu khaùc. Trong khi ñoù Ngaân haøng Coâng thöông chæ tham gia ñaàu tö caùc döï aùn kích caàu giaùo duïc, haï taàng vaø ñaàu tö maïng caáp nöôùc, coøn Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån cuõng chæ ñaàu tö trong ba lónh vöïc y teá, haï taàng vaø caáp nöôùc. Ngoaøi khoái Ngaân haøng Thöông maïi Nhaø nöôùc tham gia cho vay ñoàng taøi trôï thì caùc Ngaân haøng Thöông maïi Coå phaàn cuõng cuøng vôùi Quyõ Ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò TP. HCM ñaàu tö caùc döï aùn kích caàu nhöng toång voán ñaàu tö khoâng nhieàu. Ñieàu naøy cuõng deã hieåu vì nguoàn voán cuûa caùc Ngaân haøng Thöông maïi Coå phaàn 55 cuõng coøn coù nhöõng haïn cheá nhaát ñònh so vôùi caùc Ngaân haøng Thöông maïi N