Đổi mới giáo dục quản trị kinh doanh bậc đại học nhằm nâng cao trách nhiệm trong kinh doanh vì sự phát triển bền vững của xã hội

TAÏP CHÍ KHOA HOÏC ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 22 (47) - Thaùng 11/2016 55 Đổi mới giáo dục quản trị kinh doanh bậc đại học nhằm nâng cao trách nhiệm trong kinh doanh vì sự phát triển bền vững của xã hội Reform higher management education to enhance corporate responsibility for sustainable development Tr Nguyen Thuc Anh, Ph.D. Foreign Trade University Tóm tắt G á d đó mộ va rò q a r r q á rì â a ậ ứ , ể đổ à v và ì à â á G á d q ả rị k d a â a k ả ă đá á ũ á kỹ ă ằm ả q ế á vấ đề về p á r ể bề vữ ăm 2007, ậ ứ đ ợ ầ a đổ độ đà k d a p v ê ầ p á r ể bề vữ , sá ê ắ G á d Q ả rị k d a ó rá ệm (Pr ciples of Responsible Management Education – PRME) đã đ ợ xâ dự ằm đị ớ á d để â a ă lự ủa ữ à k d a la r v ệ ra á rị lâ dà , bề vữ d a ệp, ề k ế và xã ộ ô q a v ệ a đổ ộ d , p p áp ũ mô r á d , kế ợp ặ ẽ vớ ê ứ và ra đổ vớ d a ệp, ộ đồ Bà v ế à p â í ộ àm k d a ó rá ệm, mố q a ệ ữa k d a ó rá ệm và p á r ể bề vữ , va rò ủa á d và ộ d á ê ắ á d k d a ó rá ệm, làm ề đề ữ ê ứ sâ về v ệ đổ mớ á d k d a r r đ đáp ứ ữ a đổ r mô r và ê ầ q ả rị k d a r a đ mớ Từ khóa: quản trị có trách nhiệm, kinh doanh có trách nhiệm, phát triển bền vững, đổi mới giáo dục. Abstract Education plays a vital role in knowledge enhancement, behavior direction and ethic development. Management education empowers individuals and businesses to better evaluate problems and provide solutions for sustainable development. In 2007, recognizing changes in the demand for business education for a more sustainable world, six Principles of Responsible Management Education were introduced to promote a reform in education in order to create a generation of future business leaders who are able to create long-term and sustainable values for their organizations as well as society. The principles initiate changes in educational content, methods, and environment, encouraging a closer tie to researching and exchanging with businesses and the community. This article analyzes the concept of responsible business, its connection with sustainability, the role of education and the content of the six Principles of Responsible Management Education in order to invite more in-depth studies in higher education reform to cater to the needs of business management and leadership in the new era. Keywords: responsible management, responsible business, sustainability, education reform. 56 1. Đặt vấn đề P á r ể bề vữ (s s a able devel pme ) là mộ vấ đề đ ợ đề ập à à ề á d đà k ế xã ộ và k a à a k mà á độ ủa ôm a đe d a â ra ữ ậ q ả k ô l sự ồ và p á r ể ủa xã ộ à ma Cá vấ đề về a đổ k í ậ , bề vữ s á , bề vữ í rị xã ộ rở à ữ vấ đề đ ợ q a âm à đầ ề ổ ứ q ố ế lớ L ê ợp q ố , â à ế ới Ở V ệ am, p á r ể bề vữ đa là vấ đề đ ợ đặ b ệ q a âm r bố ả ộ ập q ố ế và mô r ra k ố l ệ à a ê , đâ l là l là vấ đề a đ ợ á d a ệp q a âm đú mứ Ô m mô r â ra ừ á k ô ệp, k k ế và á độ k d a đa ó v ợ ỡ ị đự ủa ệ s á Hà l á độ k d a â ổ mô r , ộ đồ ầ đâ r ợp các công ty Vedan, Tung Kuang, giấ â ô, H r ad, mía đ Lam s , mía đ ô Cố , b a s , ô Masa và ầ đâ ấ là sự k ệ r độ ủa F rm sa làm ô m ớ b ể m ề r , ô V ệ P ớ â ô m sô à ò , mía đ Hòa bì â ô m sô B ở , á độ ô ệp â ô m k ô k í, ệ ợ sử d ấ ấm r ă ô â ra ì r ự p ẩm bẩ rà la â ậ q ả êm r sứ k ỏe ộ đồ v v là ữ ồ ô ả ỉ về sự ế rá ệm, ế đ đứ k d a , đe d a sự ồ v ủa d a ệp ũ ộ đồ r bố ả đó, v ệ p á va rò ủa á d để ă ậ ứ , kỹ ă , đ đứ r k d a vì mộ ề k ế p á r ể bề vữ là ê ầ ấp bá 2. Kinh doanh có trách nhiệm và sự phát triển bền vững của doanh nghiệp K d a ó rá ệm, rá ệm xã ộ ủa d a ệp là á ậ ữ à à đ ợ sử d ề r á độ k d a , ấ là k sự p á r ể m mẽ ủa ề k ế ế ớ k ế á độ k d a rở à độ í và q a r r xã ộ r ớ ữ ểm a ó ể ả ở đế sự p á r ể bề vữ r la b ế đổ k í ậ vớ ữ a a ê ê k ủ k ếp, ô m mô r số và sự k ệ ồ à ê ê ê đặ ra ữ á ứ vô ù lớ sự p á r ể bề vữ ủa bả â á d a ệp ũ ộ đồ á ế ệ la ì rá ệm xã ộ ủa mỗ á â , mỗ ập ể à à rở ê q a r r ế kỷ XX, m ê à đầ ủa á d a ệp là ố đa óa á rị ủa ổ đô ê , á d a ệp k ô ồ mộ á độ lập ù vớ á ổ đô ủa mì mà ồ r mộ ề k ế, mộ xã ộ à ầ vớ ề bê ó q ề lợ và ĩa v l ê q a Lợ í ủa mộ d a ệp, mộ độ k d a đ ợ đá á bằ ề ê í k á a , k ô đ ầ ỉ ó lợ í à í r ớ ự ế đ ề k ệ k í ậ , mô r à à a đổ p ứ p, ồ à ê à à k ệ , rủ r k ế, rủ r í rị ũ bấ ổ xã ộ à à êm r , sự ổ đị và ị v ợ ủa mộ d a ệp ó r ê ũ ề k ế q ố a và ế ớ ó k ô ỉ đ ầ là sự a ă ủa á vậ ấ V ệ đề a q á mứ lợ ậ à í ề k đã 57 dẫ đế ữ ậ q ả k ô l , ủ ềm ủa ộ đồ đố vớ á d a ệp, đe d a sự ồ lâ dà ủa í á d a ệp K d a ó rá ệm (responsible b s ess) a v ệ ự ệ rá ệm xã ộ ủa d a ệp ( rp ra e resp s b l ) đ ợ ể ừ ề k ía k á a Aguilera, Rupp, Williams, and Ganapathi (2007) sử d k á ệm về rá ệm xã ộ đã đ ợ đề ập đế r Davis (1973), theo đó, rá ệm xã ộ ủa d a ệp là v ệ d a ệp “xem xé và đáp ứ á ê ầ k ô ỉ ba ồm á ê ầ về kin ế, kỹ ậ và p áp lý để ma l lợ í về xã ộ , mô r ù vớ lợ í k ế mà d a ệp ớ ớ ” Morgan, Ryu, and Mirvis (2009) xá đị d a ệp ó rá ệm là d a ệp e đ ổ m ê ế ố đa á độ xấ và ma l lợ í lớ ấ ữ đố ợ ó l ê q a Ủ ba C â Â (E r pea C mm ss ) đ a ra k á ệm về rá ệm xã ộ ủa d a ệp là v ệ á ô “ ự ệ í ợp á ế ố mô r và xã ộ r độ k d a và r a dị vớ ữ đố ợ ó l ê q a rá ệm xã ộ k ô ỉ đ ầ là v ệ ự ệ á q đị p áp l ậ mà ò ó ĩa là d a ệp ự ệ “đầ ” và ồ â lự , mô r và á mố q a ệ vớ á đố ợ ó l ê q a rá ệm xã ộ ủa d a ệp a làm a óm: rá ệm r ộ bộ và vớ bê à rá ệm r ộ bộ d a ệp là rá ệm vớ â v ê r v ệ đầ p á r ể ồ â lự , bả đảm a à sứ k ỏe la độ ũ q ả lý sử d ồ à ê r sả x ấ e ớ ó rá ệm vớ mô r rá ệm vớ bê à ể ệ rá ệm đó g óp sự ổ đị , p á r ể , ị v ợ ủa ộ đồ địa p , xâ dự mố l ê ệ ặ ẽ vớ đố á , à ấp và k á à , bả vệ q ề và rộ là đó óp và v ệ ả q ế mố q a âm ủa à ế ớ về vấ đề mô r ệ a à a , á k á ệm về rá ệm xã ộ đã đ ợ mở rộ , k ô ỉ ba ồm ó rá ệm vớ ộ đồ xã ộ , rá ệm vớ mô r mà ò ứa đự ữ ê ầ về m b , q ả rị ô K d a ệp ự ệ đầ và độ sả x ấ , ấp à óa và dị v e ớ ó rá ệm vớ mô r và xã ộ , á d a ệp k ô ỉ đ ầ â ủ á q đị p áp l ậ mà ò â a đ ợ k ả ă ra ủa mì ố kê ấ , á d a ệp ự ệ k d a ó rá ệm đ đ ợ kế q ả à í ố Ví d , í r bì á d a ệp r ỉ số D m 400 al I dex ó á rị đầ ổ p ế a á d a ệp ộ ỉ số &P500 k ả 1%/ ăm, mứ lợ ứ đầ và ỉ số D w J es s a able I dex ă k ả 180% s vớ mứ ă 125% ủa ỉ số Dow Jones Global Index. 1 Lợ í ể r v ệ ự ệ rá ệm xã ộ ủa á d a ệp ó ể kể đế sa : - V ệ ự ệ rá ệm xã ộ ủa d a ệp sẽ á độ đế mố q a ệ vớ â v ê , đố á , k á à , ă sự r à ủa á á â đố vớ d a ệp ũ ă ă s ấ la độ ủa â v ê V ệ ự ệ rá ệm xã ộ sẽ làm ă í ủa d a ệp, dẫ đế sự ắ kế 58 ủa â v ê , k á à vớ d a ệp (Aguilera et al., 2007) Cam kế ự ệ rá ệm xã ộ ủa d a ệp â a ì ả ủa d a ệp, ă dự đị m a à ũ sự ủ ộ ủa khách hàng (Park & Kim, 2015). - ô q a v ệ ự ệ rá ệm xã ộ , á mố q a ệ r ộ bộ d a ệp ũ ữa d a ệp vớ ộ đồ đ ợ ủ ố (Aguilera et al., 2007). - V ệ đầ p á r ể ô ệ â ệ vớ mô r , ế k ệm ồ lự , d a ệp sẽ ự ệ đ ợ v ệ ắ ảm p í dà , q a đó â a ệ q ả sả x ấ k d a - ố vớ xã ộ , v ệ ự ệ rá ệm xã ộ ủa d a ệp sẽ ảm bớ áp lự ủa á độ k ế ủa lê mô r , ệ s á , â bằ ữa k a á và á ồ lự , ữ ì rậ ự, ổ đị xã ộ và d đó đảm bả ồ lự sự p á r ể r la . Mặ dù r ắ , á ê ứ về mố q a ệ ữa lợ ậ và v ệ ự ệ rá ệm xã ộ ò đ a ra á kế q ả k á a , ữ ê ứ về mố q a ệ ữa rá ệm xã ộ và kế q ả à í ủa d a ệp r a đ dà ấ v ệ ự ệ ấ q á rá ệm xã ộ r mộ a đ à dài có tác độ í ự đế kế q ả k d a (P r er & M les, 2013), ợ ý mộ mố q a ệ í ự ữa rá ệm xã ộ ủa d a ệp và sự bề vữ dà . 3. Sự thay đổi môi trường kinh doanh và yêu cầu quản trị kinh doanh có trách nhiệm trong giai đoạn mới Q á rì à ầ óa d ra m mẽ ù vớ á vấ đề về xã ộ , s á , q ả rị, k a ếm ồ lự đa đặ á d a ệp r ớ ữ á ứ mớ , đò ỏ á à q ả rị d a ệp ầ ó êm ề kỹ ă Ủ ba Kin d a vì sự p á r ể bề vữ ủa ế ớ (W rld B s ess C l f r s a able Devel pme ) rằ “ á à lã đ la sẽ ầ ó á kỹ ă và k ả ă đố vớ ữ a đổ r xã ộ và mô r dự q a đ ểm p á r ể bề vữ ó va rò q a r r v ệ đ ề òa á mố q a ệ, ra a đổ và đị la ” Cù q a đ ểm ự, á k ế Lã đ ó rá ệm à ầ (Gl ball Responsible Leadership Initiative – GRLI) rằ lã đ á d a ệp r la sẽ p ả đố mặ vớ á á ứ : ( ) độ r mô r à ầ óa; ( ) mở rộ m đí độ ủa d a ệp ba ồm ả rá ệm đố vớ xã ộ ; ( ) đ đứ sẽ là mộ ế ố q a r à đầ r s ĩ và à độ ; ( v) ể đổ r âm á d k d a ớ ớ rá ệm à ầ ủa d a ệp (Bá á à lập GRLI – Globally Responsible Leadership – A Call for Engagement, 2005, trang 2). Bả bá á rê ủa GRLI ũ ỉ ra rằ r mô r à ầ mớ , k á ệm k d a ầ a đổ , v ợ ra à m đí vì lợ ậ e q a ệm r ớ đâ để ba àm m ê ra ế bộ xã ộ và k ế mộ á bề vữ và ó rá ệm à ầ K á ệm về q ả rị k d a d đó ầ p ả đ ợ a đổ để đáp ứ á ê ầ mớ r mô r Q ả rị k d a ó rá ệm k ô ò ỉ ba ồm v ệ đị , ổ ứ , lã đ và k ểm s á độ ủa á à v ê ũ ổ ứ sử d á ồ lự để đ đ ợ á m ê đã đ ợ xá đị , mả đ ợ mở rộ vớ ộ àm p ứ p 59 Nguồn: Trích dẫn Principles of Responsible Management: Global sustainability, Responsibility, and Ethics, Cengage learning 2013, trang viii. Cù vớ x ớ q ố ế, ữ á ứ đố vớ sự p á r ể bề vữ r la ũ đã đ ợ ả và à ớ V ệ am đặ ra Q ế đị số 432/Q -TTg p ê d ệ C ế l ợ P á r ể bề vữ V ệ am a đ 2011 – 2020 ị q ế r 24-NQ/TW à 3/6/2013 Hộ ị r 7 k óa XI về ủ độ ứ p ó vớ b ế đổ k í ậ , ă q ả lý à ê và bả vệ mô r đã xá đị đị ớ ê à đầ là p á r ể k ế bề vữ và ả p áp q a r là ă sự am a ủa ộ đồ d a ệp, ú đẩ á d a ệp ự ệ rá ệm xã ộ , rá ệm vớ mô r , sử d ệ q ả á ồ lự vậ , để ếp ộ ập sâ rộ và ề k ế ế ớ ũ để đảm bả d rì và đẩ m p á r ể , á d a ệp V ệ am ũ ầ ế p ả í ợp á m ê p á r ể bề vữ , rá ệm xã ộ k xá đị á m ê k d a đồ á à q ả rị d a ệp ũ ầ p ả ự ra bị á kỹ ă và k ả ă ầ ế để ó ể q ả rị d a ệp à ô r ớ ữ a đổ r mô r k d a và xã ộ 4. Sự cần thiết phải đổi mới đào tạo quản trị kinh doanh bậc đại học nhằm nâng cao trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp G á d đó mộ va rò q a r r q á rì â a ậ ứ , ể đổ à v , ì à â á C 36, rì ị sự 21 ủa L ê H ệp Q ố ăm 1992 ( e da 21) xá đị “ á d ó va rò q a r r v ệ ú đẩ p á r ể bề vữ và â a k ả ă ủa r v ệ ả q ế á vấ đề về p á r ể và mô r ”2. r á độ á d , á d q ả rị k d a đ ợ là mộ độ lự à đầ ằm a đổ ế ớ G á d q ả rị k d a ô đ ợ ự ệ ừ bậ đ Xé về k ía âm lý, ở lứa ổ đ , sự p á r ể rí ệ ủa đầ đủ , k ả ă d sâ sắ và rộ mở, ă lự ậ ứ ế ớ a ũ K d a ó rá ệm (Resp s ble b s ess) ự bề vữ (B s ess sustainability) rá ệm KD (Bizresponsibility) đứ KD (B s ess ethics) Cấp độ doanh ệp Q ả rị k d a ó rá ệm (Resp s ble ma a eme ) Q bề vữ (Sustainability Mgt) Q rá ệm (Responsibility Mgt) Q đứ (E s management) Cấp độ q ả lý K á ệm ố lõ (C re ep s) Lợ í 3 ầ ( r ple bottom line) ố ợ ó q ề lợ liên quan (Stakeholders) Cá vấ đề về đ đứ (Ethical issues) K ố lõ 60 đ ề k ệ ếp xú vớ mô r , ị ả ở ủa mô r ề ự p á r ể về rí lự và ể lự sẽ k ả ă lĩ ộ mộ á ố , k ả ă ấp r ứ m mẽ ấ ũ sá ấ r v ệ ứ d á r ứ đã ó G á d q ả rị k d a ở lứa ổ này ó ể ó á độ ữ ệ ằm a đổ ậ ứ , á độ và à v ủa ữ à lã đ d a ệp la để ó ể đố p ó vớ ữ vấ đề về xã ộ , ự ê ũ đáp ứ á ê ầ về q ả lý à à ặ ẽ ằm đảm bả ồ lự xã ộ đ ợ sử d ó ệ q ả ấ Cá r đà k d a đó mộ va rò q a r r v ệ ấp ồ â lự lự p v p á r ể k ế Cù vớ sự x ấ ệ và p á r ể ủa á r k d a ở á ớ ê ế rê ế ớ H a Kỳ, C â Â ập ê 1960, 1970 ế kỷ r ớ , k ế ế ớ b ớ và kỳ p á r ể m mẽ ấ vớ q mô ă ầ 5 lầ sa 50 ăm3 ê , sự ập r q á ề và lợ í vậ ấ ắ , ộ ập k ế q ố ế ù vớ sự ẹ á ế ố xã ộ , s á , dâ ộ , địa p , đ đứ , rá ệm r á độ đà k d a đã óp p ầ ê ữ ự k d a đe d a í bề vữ ủa mô r ũ ề k ế (Doherty, 2015). Vớ sự a đổ r mô r và q a ệm về q ả rị k d a , độ á d q ả rị k d a ầ p ả đ ợ a đổ để ra bị đầ đủ á k ế ứ , kỹ ă ầ ế ữ à lã đ d a ệp la đáp ứ ữ a đổ r mô r mớ , ấ m và đề a rá ệm vớ ộ đồ , xã ộ và mô r ủa d a ệp ằm đảm bả ắ kế ặ ẽ ữa á d vớ ự ầ ủa ị r la độ r á rì đà k ế, k d a và q ả lý ở V ệ am ệ a , vấ đề rá ệm, đ đứ k d a ủ ế đ ợ xâ dự d ớ d mộ mô r ê b ệ bắ b ộ ặ ự Mộ số mô k d a à í , kế á ũ ó mộ p ầ ỏ, ô ở ữ đầ ó về đ đứ à ề vớ ộ d ma ề í lý ế và a ự sự á độ đế ậ ứ , à v ủa Kế q ả k ả sá 178 s v ê à q ả rị k d a ủa mộ r đ ó í V ệ am ấ , s v ê vẫ đề a á m tiêu tài chính cá nhân là ữ m ê vì sự p á r ể bề vữ ộ đồ và ỉ ó k ả 50% s v ê đá á á ộ d về đ đứ k d a , k d a ó rá ệm đã đ ợ ớ ệ r rì và ự sự ữ í ề à ấ , á d k d a ó rá ệm, ó đ đứ a ự sự ó ệ q ả r á rì k d a ệ rê sở q a đ ểm rằ á d ó á độ làm a đổ ể b ế , q a đ ểm, á độ và à v ủa và d đó s v ê q ả rị k d a ầ p ả đ ợ ra bị ữ k ế ứ và kỹ ă ầ ế r la mà ữ rì q ả rị k d a ệ a đáp ứ đ ợ , năm 2007, rấ ề r đ đà về k d a à đầ rê ế ớ đã ù xâ dự ê Cá ê ắ G á d Q ả rị k d a ó rá ệm (Pr ples f Resp s ble Management Education – PRME). Các n ê ắ à đò ỏ á d p ả â a đ ợ ă lự ủa ữ à k d a la r v ệ ra á rị lâu 61 dà , bề vữ d a ệp, ề k ế và xã ộ ô q a v ệ a đổ ộ d , p p áp ũ mô r á d , kế ợp ặ ẽ vớ ê ứ và ra đổ vớ d a ệp, ộ đồ rê sở á ê ắ à , ề r đ đà k d a /q ả lý rê ế ớ đã và đa ự ệ đổ mớ độ á d và đà ủa mì ằm â a ý ứ , rá ệm k d a ủa ữ à q ả lý d a ệp la vì mộ mô r , xã ộ p á r ể bề vữ à ể ộ đồ Cù vớ x ớ a đổ độ đà k d a rê ế ớ e ớ ă rá ệm k d a ủa d a ệp để đáp ứ ê ầ ủa xã ộ , á r đà k d a V ệ am ầ đổ mớ ộ d , p p áp đà , á độ ê ứ k a , kế ố ộ đồ v v để ó ể á d ữ à q ả rị la ữ k ế ứ , kỹ ă kế ố và í ợp á vấ đề xã ộ , mô r và á q ế đị k d a để xâ dự mộ ề k ế à ầ ấ ả m , kế ợp lợ ậ vớ á lợ í về xã ộ và bề vữ 5. Nguyên tắc giáo dục quản trị kinh doanh có trách nhiệm Cá ê ắ G á d Q ả rị k d a ó rá ệm (Pr ples f Management Education - PRME) ba ồm sá (06) ê ắ ma í đị ớ đ ợ xâ dự ăm 2007 bở mộ óm 60 ệ r ở và đ d ệ á r k d a và á ổ ứ ê ứ à đầ ế ớ đề x ấ ằm xâ dự ề ả v ệ ự ệ độ q ả rị k d a ó rá ệm r á ổ ứ á d à ế ớ để đảm bả sự p á r ể bề vữ á ế ệ la rê ầ ủa ỏa ậ à ầ L ê Hợp Q ố M ê ủa sá k ế xâ dự á ê ắ q ả rị k d a ó rá ệm là ằm k ế k í và ê p r độ á d , ê ứ ũ d lã đ e đị ớ ó rá ệm rê à ế ớ rê sở á ê ắ à , á r k d a sẽ ự ệ đổ mớ rì mô , á độ ả d , ê ứ , ợp á ô – ũ xâ dự mô r đà ằm â a ậ ứ về p á r ể bề vữ và rá ệm ủa d a ệp, q a đó ra sự a đổ r à v , q ế đị ủa á à lã đ d a ệp la e ớ ma l lợ í à ể ộ đồ , xã ộ ứ k ô ỉ e đ ổ á m ê k ế p v ổ đô 5.1. Nội dung của các Nguyên tắc Giáo dục kinh doanh có trách nhiệm Cá ê ắ á d q ả rị k d a ó rá ệm đ ợ xâ dự ập r và : ( ) m đí ủa độ á d ằm p á r ể k ả ă ra á rị bề vữ à ể xã ộ và ề k ế à ầ ; ( ) đề a rá ệm đố vớ á vấ đề xã ộ đã đ ợ đ a ra r ỏa ậ à ầ ủa L ê Hợp Q ố ; ( ) p p áp đổ mớ rì và á ếp ậ để ra ữ lã đ ó rá ệm; ( v) ê ứ để â a ể b ế về á á độ ủa d a ệp đế v ệ ra á á rị bề vữ xã ộ , mô r và ề k ế; (v) xâ dự mố q a ệ đố á ữa d a ệp và r để ìm ể á vấ đề về rá ệm xã ộ ; (v ) đố để ra đổ á vấ đề về xã ộ , bề vữ vậ , mặ dù là á ê ắ á d ữ ữ ê ắ á d q ả rị k d a ó rá ệm k ô 62 ỉ ập r và lĩ vự ả d mà ò ấ m đế v ệ ê ứ ũ mô r để ó ể đà ra ữ à q ả rị ó rá ệm r la Nguyên tắc 1: “Chúng ta sẽ phát triển khả năng của sinh viên để trở thành những người tạo ra giá trị bền vững cho doanh nghiệp và cho xã hội nói chung và làm việc trong một nền kinh tế toàn cầu bền vững và mang lại lợi ích cho tất cả các thành viên”. ê ắ à là m đí ủa v ệ xâ dự á ê ắ q ả rị k d a ó rá ệm và ũ í là m đí ủa á ổ ứ á d q ả rị k d a k r ể k a ự ệ á ê ắ q ả rị k d a ó rá ệm, đò ỏ à ể độ ũ á bộ, ả v ê ũ lã đ p ả ậ ứ và xá đị m ê đà để ự ệ á ê ắ rê Nguyên tắc 2: “Chúng ta sẽ đưa vào các hoạt động học thuật cũng như chương trình học các giá trị trách nhiệm xã hội đã được đề cập đến trong các sáng kiến quốc tế như Thỏa thuận Toàn Cầu của Liên Hợp Quốc (UN Global Compact)”. ỏa ậ à ầ đ a ra mộ ập ợp á á rị k d a ằm xâ dự mộ ế ớ ố đẹp, p á r ể bề vữ r la Cá á rị à là ữ đị ớ mà độ đà ớ ớ ê , ũ ó ữ q a đ ểm rằ ỏa ậ à ầ k ô p ả bộ á rị d ấ và d đó, á ổ ứ á d q ả rị k d a ó ể ập r e đ ổ ữ á rị mà mì lựa , e ữ ứ ự tiên khác. Nguyên tắc 3: “Chúng ta sẽ xây dựng khung chương trình, học liệu, quy trình và môi trường đào tạo nhằm tạo điều kiện học tập để trở thành những nhà lãnh đạo có trách nhiệm một cách hiệu quả”. Nguyên ắ à đề ập rự ếp đế v ệ a đổ rì , p p áp, và à l ệ ả d ằm í ợp á ế ố rá ệm ủa d a ệp và mô rừ mộ số rì q ả rị k d a à đầ ệ a , ầ ế á ng rì đà q ả rị k d a rê ế ớ đề a ự sự ó sự í ợp á vấ đề rá ệm xã ộ và á mô a và đó, r á rì sẽ ó mộ ấ p ầ ả d về đ đứ k d a r ê ê ắ á d kinh doanh có rá ệm k ế k í v ệ í ợp á ộ d á d q ả rị ó rá ệm và rì , và ừ mô êm và đó, ê ắ á d k d a ó rá ệm k ế k í v ệ đổ mớ p p áp ả d để s v ê ó ể rả ệm á ộ d về đ đứ k d a , d rì ả ở ủa ữ ộ d à ớ á q ế đị , à v ủa Nguyên tắc 4: “Chúng ta sẽ tham gia vào các nghiên cứu lý thuyết và thực tiễn nhằm nâng cao nhận thức về vai trò, cơ chế hoạt động và tác động của các doanh nghiệp trong việc tạo ra giá trị kinh tế, môi trường và xã hội bền vững” Cù vớ ả d , ê ắ á d k d a ó rá ệm ũ ấ m và p á r ể độ ê ứ để ỗ rợ, k ế k í ìm ể về á vấ đề l ê q a đế đ đứ , rá ệm k d a , q a đó ứ d ũ mở ma á k ế ứ ả d r rì Nguyên tắc 5: “Chúng ta sẽ trao đổi với các nhà quản lý doanh nghiệp để nâng cao hiểu biết về những thách thức mà doanh nghiệp gặp phải khi thực hiện trách nhiệm xã hội và môi trường và cùng tìm kiếm những hướng đi hiệu quả để vượt qua 63 các thách thức này” Mố q a ệ đố á vớ á d a ệp ầ đ ợ k ế k í để ă sự ắ kế ữa k ế ứ ả d r à r và ữ vấ đề ự r k d a ằm ra bị á k ế ứ ự sự ữ d ự am a ủa d a ệp r độ á d q ả rị k d a ó ể đ ợ ự ệ ô q a ộ ả , m ả , ra đổ , ê ứ Q a ữ độ à , ữ á ứ ự ế ũ á ả q ế ủa d a ệp k d a đ ợ ra đổ , p â í , ỏ , ữ â ỏ đặ ra r k đ ợ ê ứ , ìm ể để k ế ị ả p áp ỗ rợ á d a ệp Nguyên tắc 6: “Chúng ta sẽ hỗ trợ đối thoại và tranh luận giữa những nhà giáo dục, sinh viên, doanh nghiệp, chính phủ, người tiêu dùng, truyền thông, các tổ chức xã hội và các tổ chức liên quan hoặc có quan tâm khác về các vấn đề quan trọng liên quan đến bền vững và trách nhiệm xã hội toàn cầu”. ê ắ à mở rộ mố q a ệ ợp á ữa sở á d và ộ đồ , k ô ỉ đ ầ là á d a ệp M ê ủa ê ắ à là k ế k í lắ e và ra đổ vớ á óm đố ợ ó q ề lợ và lợ í l ê q a đế á độ k d a để q a đó ìm ể á q a đ ểm, ó ì k á a về vấ đề q ả rị k d a ó rá ệm vậ , á ê ắ á d q ả rị k d a ó rá ệm xâ dự đị ớ v ệ đổ mớ àn d ệ độ đà ũ mô r đà ằm ra bị á kỹ ă đị í sá , ổ ứ và đ ề à d a ệp vớ m ê ma l lợ í ấ ả á đố ợ l ê q a , k ô ỉ ập r và ủ sở ữ d a ệp ằm d sự ồ và p á r ể bề vữ ủa d a ệp, ủ ố á rị ủa d a ệp đố vớ xã ộ , mô r 5.2. Đặc điểm của các Nguyên tắc Giáo dục quản trị kinh doanh có trách nhiệm - Cá ê ắ ma í kỳ v (asp ra al), đị ớ : ê ắ á d k d a ó rá ệm đ ợ ế kế để k ế k í ( sp re) ũ đị ớ ( amp ) độ á d k d a ó rá ệm Cá ê ắ à ra mộ k k ổ v ệ ự ệ x ê và l ê ữ ả t ế r ê ứ và ả d r lĩ vự q ả rị k d a ằm ra bị ữ k ế ứ và ữ kỹ ă ữ í , đáp ứ đ ợ ê ầ k d a ằm bả vệ sự bề vữ ủa rá đấ - C ỉ ma í ê ắ , mỗ ổ ứ á d về q ả rị k d a sẽ lựa á ế l ợ , b ớ đ ể để ệ ự óa á ê ắ rê K ệm ủa ừ ổ ứ à v ê sẽ đ ợ a sẻ, đ ợ ỏ và làm đị ớ ữ à v ê k á - Cá ê ắ ó ể đ ợ ệ ự óa ừ p ầ ở á ấp độ k á a ừ bả , rê sở đề x ấ ủa á á â ả v ê , s v ê ặ d a ệp đế ấp độ a vớ ữ a đổ về ế l ợ đà , ấ rú rì , mô r đà , đị ớ ê ứ và ợp á vớ d a ệp dựa rê sự a đổ ậ ứ ủa bả â lã đ ũ á đề x ấ , k ế ị ủa á bộ, ả v ê - Cá ê ắ ó mố q a ệ ỗ vớ a và k ô á r . - Cá ê ắ á d q ả rị kinh doanh có rá ệm k ô p ả bộ ê ẩ để đá á ấ l ợ 64 rì đà C ấ l ợ đà á rì d á ổ ứ ó ứ ă k ểm đị , đá á ấ l ợ ự ệ 5.3. Kinh nghiệm và kết quả thực hiện Nguyên tắc giáo dục Quản trị kinh doanh có trách nhiệm tại các cở sở đào tạo quản trị kinh doanh trên thế giới í đế đ ểm á 12 ăm 2015, sa 8 ăm ra đ , đã ó 6374 r đ và r đà k d a am a ứ d ê ắ G á d q ả rị k d a ó rá ệm rê sở ê ắ á d k d a ó rá ệm, ũ ự r và đị ớ p á r ể ủa ừ r , mỗ r sẽ ó á ếp ậ ũ lộ rì k á a để đ a ộ d q ả rị k d a ó rá ệm và p á r ể bề vữ í ợp r á độ đà , ê ứ , á ệp để â a ậ ứ , ì à ý ứ và kỹ ă ả v ê ũ Kế q ả ự ệ ê ắ á d q ả rị k d a ó ể đ ợ óm ắ sa 5: - V ệ áp d ê ắ q ả rị k d a ó rá ệm là độ lự để k ở độ á a đổ à d ệ , ó ệ ố r á r đa k d a V ệ a đổ à d ệ đầ ê là đổ mớ rì đà và ộ d ủa ề mô Q ế đị r ể k a áp d ê ắ á d q ả rị k d a ó rá ệm ú đẩ v ệ độ lự l ợ để đổ mớ rì và ă ợp á , ra đổ ữa á đ vị ó ê mô k á a , a đổ vă óa ũ á ứ xử ủa bả â sở á d r á rì k óa, ă á độ ập q a rả ệm, ứ d ề r đã ử ệm a đổ ậ ứ về rá ệm r k d a s v ê a k bắ đầ á rì (ví d r k d a C pe a e ), ớ dẫ s v ê xá đị ầm ì mộ á ó ệ ố về q ả rị k d a ó rá ệm, í ợp rá ệm k d a r m đ vị ứ ă ủa d a ệp ( al , re Dame, Was v v.) thông qua v ệ a đổ bố rí a , kế ấ mô , p p áp ả d và đá á Ví d , mô về đ đứ , p á r ể bề vữ đ ợ xâ dự là mộ mô í , bắ b ộ a vì ự và đ ợ bố rí và đ ểm đầ ủa mỗ k óa n ằm ra bị ữ k ế ứ bả về đ đứ , rá ệm k d a r ớ k á mô ê mô G ữa á mô ó sự ắ kế , l ê ô và để x ê ủ ố á k ế ứ , kỹ ă và d về rá ệm xã ộ , ộ d rá ệm xã ộ đ ợ í ợp và ề mô r s ố q á rì đà ủa rì ô q a v ệ p â í , ả l ậ ữ vấ đề về rá ệm ể r á ì ố k d a r á mô . - ự a đổ ộ d r á mô đ ợ ự ệ thông qua 2 kênh í : ứ ấ , á ộ d về đ đứ k d a đ ợ í ợp và r ầ ế á mô , sử d á bà ập ì ố ô d ứ a , á vấ đề về p á r ể bề vữ đ ợ đề ập đế r á vă k ệ ủa q ố ế M iêu phát r ể ê ê kỷ (M lle m Devel pme G als) đã đ ợ đ a và r ộ d ề mô - Q á rì í ợp á ộ d ủa p á r ể bề vữ là độ lự để ê ứ p p áp ả d và mô r ập mớ , k ô ỉ đ ầ ả d rê lớp mà p ả rự ếp rả ệm, 65 p ù ợp vớ v ệ ả d á vấ đề p ứ p về p á r ể bề vữ Ví d á r Leeds, â q ố , Be le , Erasm s v v đã ự ệ a đổ mô r ập k ô ỉ rê lớp mà q a rả ệm ở mô r ự ế ặ mô p ỏ , am q a ự địa, ổ ứ á ộ và am a á dự á vấ ù vớ d a ệp. - ố vớ v ệ p á r ể độ ê ứ về rá ệm xã ộ và p á r ể bề vữ d là ữ ê ứ đa à ê ề r đã à lập á r âm ê rá để ập r ồ lự ê ứ và kế ố vớ á đố á bê à - â a ă lự ủa ả v ê là ế ố q a r đ ợ á r đặ b ệ quan tâm. - Cá r k ế à đổ mớ độ đà q ả rị k d a e đị ớ ủa á ê ắ á d q ả rị k d a ó rá ệm đã ế lập ề q a ệ đố á vớ d a ệp, á ổ ứ p í p ủ, ộ đồ địa p ng, các khoa chuyên môn khác trong bả â ổ ứ ủa mì ặ á r à H ế ữa, mố l ê ệ vớ s v ê , ự s v ê ặ ẽ và ă độ s , C ve r , E DE đã r ể k a á ộ d về p á r ể bề vữ k ô ỉ trong ngành kinh doanh mà ò á lĩ vự k á , ra mộ sự a đổ ổ ể về ý ứ , ậ ứ về rá ệm xã ộ r à bộ ổ ứ ủa mì ề r ũ đã ế lập q a ệ ợp á vớ á ổ ứ bê à ằm đẩ m độ đà q ả rị k d a ó rá ệm ủa mì , ví d á ổ ứ ộ m l ớ ỏa ậ à ầ Glas w Caled a , s v ê k ô ỉ am a ập mà ò am a ê ứ về á độ xã ộ ủa độ k d a V ệ ứ d ê ắ á d k d a ó rá ệm ũ ă ô k a , m b và rá ệm ủa á r , q a đó â a í ủa r ề r đã mì mộ ổ sở ự ệm rá ệm xã ộ và ự ệ í ợp trách nh ệm xã ộ và á độ á ệp r ộ bộ r 6. Một số bài học rút ra cho Việt Nam rê sở k ệm ứ d ủa á r rê ế ớ , mộ số bà ó ể rú ra á r đ ở V ệ Nam sa : - V ệ áp d ê ắ q ả rị k d a ó rá ệm là độ lự để đổ mớ độ đà e x ớ k d a q ố ế ệ a ê để v ệ ự ệ ó ệ q ả ầ sự ếp ậ ừ ó độ ế l ợ ứ là r bả â lã đ á r đ ầ ó sự q a tâm, ủ ộ và đặ à mộ r ữ ệm v đà ủa r - V ệ a đổ à d ệ r ớ ế là đổ mớ rì đà và ộ d ủa ề mô V ệ bố rí mộ mô đ lẻ sẽ k ô ệ q ả mà ầ p ả ó sự í ợp ộ d k doanh có rá ệm và á mô ũ ả d l ê mô V ệ bố rí a và p p áp ả d và đá á ó va rò q a r , để ă sự ắ kế ữa á mô và ă rả ệm ự ế s v ê - Bê v ệ đổ mớ rì và mô , ầ ă ợp á , ra đổ ữa á đ vị ó ê mô k á a , a đổ vă óa ũ á ứ xử ủa bả â sở á d ằm â a ý ứ , í ự á ủa ả v ê ũ 66 s v ê về rá ệm vớ ộ đồ và mô r - H độ ê ứ về rá ệm và bề vữ ầ đ ợ k ế k í ô q a á dự á , r âm ỗ rợ ê ứ liên ngành. - ế lập ề q a ệ đố á vớ d a ệp, á ổ ứ p í p ủ, ộ đồ địa p , uyên gia trong ề lĩ vự ô q a a sẻ ô (q a ộ ả , a đàm), độ ê ứ , vấ ũ độ đà ( am q a ự địa, ổ ứ á rì đà l ê ) 7. Kết luận a đổ ó q e k d a , ê dù e ớ ó rá ệm để bả vệ sự p á r ể ủa í bả â d a ệp ũ bả đảm sự a à ủa mô r , sự p á r ể ủa ộ đồ , xã ộ là mộ đò ỏ ấp bá r ự ế k d a à a k đa p ả đố mặ vớ ữ ệ q ả k ô l ủa á độ k d a ỉ vì m ê lợ ậ bộ G á d q ả rị k d a vớ va rò ra độ ũ q ả lý, k d a r ề k ế ầ p ả đ ợ đổ mớ ằm â a ể b ế về á á độ ủa d a ệp đế v ệ ra á á rị bề vữ xã ộ , mô r và ề k ế, ra bị k ế ứ , kỹ ă lã đ r mô r à ầ , ă đ đứ k d a vì sự p á r ể lâ dà và bề vữ r x ế đổ mớ á d q ả rị kinh doanh à ầ , ứ d á ê ắ á d q ả rị k d a ó rá ệm ằm â a ệ q ả đà , xâ dự ồ â lự ó ầm ì dà , ó đ đứ và rá ệm k d a , ó k ả ă ứ p ó vớ á a đổ ủa mô r là mộ ớ đ p ù ợp ằm ă ữa sự ộ ập ũ ập ậ ủa á d đ V ệ am, â a ấ l ợ đà , đáp ứ ầ mớ ủa ề k ế xã ộ Chú thích: 1 e bá á “Pr m a E r pea framework for Corporate S al Resp s b l ”, PRME Green paper 2001, trang 7. 2 M 3, p ầ , C 36, rì ị sự 21 ( e da 21), Hộ ị ợ đỉ rá đấ (Ear mm ), R de Ja e r , 1992 3 ố kê ủa W rld Res r e I s e, 2013 4 Bá á về à v ê am a PRME, ập ậ à 20/3/2016 www prme r 5 ổ ợp ừ H ớ dẫ ự ệ PRME (PRME I sp ra al G de) á ăm 2012, 2013 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Aguilera, R. V., Rupp, D. E., Williams, C. A., & Ganapathi, J. (2007). Putting the S back in corporate social responsibility: A multilevel theory of social change in organizations. Academy of Management. The Academy of Management Review, 32(3), 836-863. 2. Davis, K. (1973). The case for and against business assumption of social responsibilities. Academy of Management Journal(16), 312-323. 3. Doherty, B. (2015). The business case and barriers for responsible management education in business schools. Journal oof Management Development, 34(1), 34-60. 4. Morgan, G., Ryu, K., & Mirvis, P. (2009). Leading corporate citizenship: governance, structure, systems. Corporate Governance, 9(1), 39-49. 5. Park, H., & Kim, S.-Y. (2015). A moderated mediation model of corporate social responsibility. Journal of Communication Management, 19(4), 306-323. à ậ bà : 17/10/2016 B ê ập x : 15/11/2016 D ệ đă : 20/11/2016