Đề tài Qui trình công nghệ sửa chữa lớn xe đầu kéo sisu magnum tt120

- 1 - LÔØI MÔÛ ÑAÀU Trong nhöõng naêm nay, neàn kinh teá Vieät Nam ñaõ coù nhöõng böôùc chuyeån bieán vöôït baäc.Ñoù laø Ñaûng vaø Nhaø Nöôùc ñaõ saùng suoát ñoåi môùi neàn kinh teá ñaát nöôùc töø neàn kinh teá töï cung töï caáp sang neàn kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng theo XHCN vaø ñang hoäi nhaäp vaøo doøng chaûy neàn kinh teá theá giôùi,ñaëc bieät Vieät Nam ñaõ gia nhaäp WTO-toå chöùc thöông maïi quoác teá môû ra nhieàu cô hoäi giao thöông vôùi quoác teá. Vieäc löu thoâng haøng hoùa nöôùc ta vôùi caùc nöôùc treân theá giôùi chuû yeáu ñöôïc thöïc hieän baèng ñöôøng bieån, vaø toång saûn löôïng xuaát nhaäp khaåu ngaøy caøng taêng.Moät trong nhöõng caûng lôùn vaø coù löôïng löu thoâng haøng hoùa nhieàu laø Caûng Saøi Goøn. Ñeå haøng hoùa ñöôïc vaän chuyeån nhanh, lieân tuïc, hieäu quaû Caûng Saøi Goøn ñaõ ñaàu tö nhöõng trang thieát bò xeáp dôõ chuyeân duøng.Moät trong nhöõng phöông tieän giuùp cho vieäc giaûi phoùng nhanh choùng haøng hoùa ôû caûng phaûi keå ñeán xe ñaàu keùo chuyeân duøng SISU MAGNUM TT120. Ñoù laø moät phöôïng tieän cô ñoäng, coù tính linh hoaït cao vaän chuyeån ñöôïc khoái löôïng Containner lôùn trong thôøi gian ngaén. Trong thôøi gian söû duïng, xe khoâng traùnh khoûi nhöõng hö hoûng vaø phaûi laøm vieäc vôùi cöôøng ñoä cao.Do ñoù, ñeå söû duïng xe ñaït ñöôïc naêng suaát cao nhaát vaø thôøi gian phuïc vuï laâu nhaát thì xe caàn phaûi ñöôïc khai thaùc ñuùng caùch vaø coù cheá ñoä baûo döôõng söõa chöõa.Vì vaäy, phaàn thuyeát minh cuûa ñoà aùn toát nghieäp: “Qui trình coâng ngheä söûa chöõa lôùn xe ñaàu keùo SISU MAGNUM TT120” ñöôïc thöïc hieän cho muïc ñích sau: *Giuùp cho caùn boä kó thuaät, coâng nhaân söõa chöõa naém ñöôïc caùc thoâng soá kó thuaät,caáu taïo vaø nguyeân lyù hoaït ñoäng ñeå baûo döôõng, söûa chöõa ñònh kyø ñuùng qui ñònh vaø ñuùng kó thuaät ñaûm baûo giaûi phoùng xe ñöôïc nhanh choùng, giaûm ngaøy naèm taïi xöôûng.Khi xe ñöôïc baûo döôõng toát thì seõ taêng naêng naêng suaát laøm vieäc vaø taêng tuoåi thoï cuûa xe. Ñaây laø coâng trình ñaàu tay cuûa em sau boán naêm hoïc taäp taïi tröôøng, do trình ñoä vaø kinh nghieäm thöïc teá coøn haïn cheá neân ñeà taøi cuûa em chöa hoaøn thieän laém seõ khoâng traùnh khoûi nhöõng sai soùt.Vì vaäy kính mong quí thaày coâ quan taâm ñoùng goùp yù kieán ñeå em coù theå hoaøn thieän hôn veà maët kieán thöùc chuyeân moân vaø töï tin hôn ñeå böôùc vaøo ñôøi. - 2 - PHAÀN ÀÀÀ 1 GIÔÙI THIEÄU CHUNG VEÀ TAÂN CAÛNG SAØI GOØNÙ Ä À Â Û Ø ØÙ Ä À Â Û Ø ØÙ Ä À Â Û Ø Ø VAØ XE ÑAÀU Ø ÀØ ÀØ À KEÙO SISU MAGNUM TT120ÙÙÙ CHÖÔNG 1 GIÔÙI THIEÄU CHUÙ ÄÙ ÄÙ Ä NG VEÀ TAÂN CAÛNG SAØI GOØNÀ Â Û Ø ØÀ Â Û Ø ØÀ Â Û Ø Ø I. Lòch söû hìnhûûû thaønh vaø phaùt trieånø ø ù åø ø ù åø ø ù å . ðể phục vụ cho cuộc chiến tranh xâm lược ở miền Nam Việt Nam, giữa những năm 60, chính quyền Mỹ-Ngụy cho xây dựng cạnh cầu Sài Gòn một quân cảng với hệ thống cầu tàu dài trên 1.200m, rộng 24m, 1 bến nghiêng rộng 40m, 8 kho hàng trên cầu tàu diện tích 16.800 m 2 . Vì mục ñích trước mắt, Mỹ-Ngụy không ñầu tư trang bị các phương tiện xếp dỡ hiện ñại, hệ thống kho bãi cũng mang tính chất dã chiến.Quaân caûng Saøi Goøn coù vò trí chieán löôïc veà quaân söï – kinh teá heát söùc quan troïng ñoái vôùi ñòa baøn TP Hoà Chí Minh, khu vöïc phía Nam ñaát nöôùc trong chieán löôïc cuûng coá quoác phoøng-an ninh vaø phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi; laø ñaàu moái giao thoâng thuyû, boä thuaän tieän phuïc vuï cho nhieäm vuï saün saøng chieán ñaáu baûo veä chuû quyeàn bieån, ñaûo khu vöïc Tröôøng Sa vaø vuøng bieån phía Nam, moät höôùng chieán löôïc quan troïng trong söï nghieäp xaây döïng vaø baûo veä Toå quoác Vieät Nam xaõ hoäi chuû nghóa treân boä vaø treân bieån. Xuaát phaùt töø thöïc tieãn khaùch quan ñoù Ngày 15-3-1989 Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ñã ra quyết ñịnh số 41/QP về việc thành lập Quân cảng Sài Gòn thuộc Quân chủng Hải quân và ngày ñó hàng năm ñã trở thành ngày truyền thống của ñơn vị. Ban ñầu ngoài nhiệm vụ quân sự, Quân cảng Sài Gòn ñược phép tận dụng công suất nhàn rỗi ñể tiếp nhận các tàu kinh tế. Trước sự phát triển của ñất nước thời kỳ mở cửa, ñặc biệt là sự tăng trưởng không ngừng của hoạt ñộng xuất nhập khẩu, ngày 29-3-1989 Chủ tịch Hội ñồng Bộ trưởng (nay là Thủ tướng Chính phủ) ñã ban hành quyết ñịnh số 77/Qð-HðBT công nhận Quân cảng Sài Gòn là một doanh nghiệp quốc phòng với tên doanh nghiệp là CÔNG TY TÂN CẢNG SÀI GÒN (SAIGON NEWPORT COMPANY). - 3 - Taân Caûng Saøi Goøn naèm ôû cöûa ngoõ phía Baéc thaønh phoá Hoà Chí Minh; laø ñaàu moái giao thoâng thuyû,boä noái lieàn caùc tænh mieàn Ñoâng Nam Boä, mieàn Trung, Taây Nguyeân vaø tam giaùc kinh teá naêng ñoäng thaønh phoá Hoà Chí Minh – Bình Döông – Ñoàng Nai neân raát thuaän tieän cho vieäc tieáp nhaän, chuyeân chôû haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu. Vò trí naøy cho pheùp Quaân Caûng Saøi Goøn coù khaû naêng phaùt trieån, cuøng luùc thöïc hieän toát caû chöùc naêng phuïc vuï quaân söï – quoác phoøng vaø saûn xuaát kinh doanh, goùp phaàn thöïc thieát thöïc vaøo thöïc hieän chieán löôïc cuûng coá quoác phoøng – an ninh, phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi cuûa thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø ñaát nöôùc II. Cô sôû vaät chaát kyõ thuaät cuûa coâng ty xeáp dôõ Taân Caûngû ä á õ ä û â á õ â ûû ä á õ ä û â á õ â ûû ä á õ ä û â á õ â û . Töø naêm 1998 – 2003 Caûng ñaõ ñaàu tö mua saém, laép ñaët vaø ñöa vaøo khai thaùc 157 trang thieát bò kyõ thuaät vôùi toång giaù trò baèng 651,546 tæ ñoàng töø nguoàn voán töï coù cuûa Caûng. Ñaëc bieät ñaõ maïnh daïn, saùng taïo keát hôïp vöøa mua töø nöôùc ngoaøi nhöõng boä phaän ñoäng löïc,vöøa ñaët cheá taïo trong nöôùc phaàn khung söôøn vôùi chuyeân gia nöôùc ngoaøi laép ñaët, höôùng daãn caùn boä, coâng nhaân vieân cuûa Caûng töï laép ñaët, vaän haønh 14 caåu bôø hieän ñaïi vaøo baäc nhaát cuûa Vieät Nam neân ñaõ ñaåy nhanh toác ñoä giaûi phoùng taøu, haøng hoaù, naâng cao saûn löôïng, doanh thu vaø uy tín – vò theá cuûa Caûng. Ñaëc bieät laø trong naêm 2003 Caûng ñaõ taïo ra ñöôïc böôùc ñoät phaù nhaûy voït veà taêng tröôûng caû saûn löôïng haøng hoaù qua caûng vaø doanh thu (so vôùi naêm 2000 : teus container taêng gaàn 27,8%, doanh thu taêng 37,8%). Saùu naêm (1998 – 2003) laø giai ñoaïn tieáp tuïc naâng caáp vaø hieän ñaïi hoaù caàu taøu, kho, baõi, heä thoáng ñöôøng giao thoâng, ñieän, nöôùc, vaên phoøng ôû Taân - 4 - Caûng vaø tích cöïc, chuû ñoäng xaây döïng môùi cô sôû haï taàng ôû Caùt Laùi, ICD Soùng Thaàn. 1.Taïi Taân Caûngï â ûï â ûï â û : Chuyeån khu haäu caàn Löõ ñoaøn 125 Haûi quaân sang vò trí môùi tieáp nhaän khu coâng ty GAET baøn giao cho ñôn vò vaän chuyeån container cuûa löõ ñoaøn 972 taùch bieät giöõa khu vöïc ñoùng cuûa Quaân Caûng Saøi Goøn vaø löõ ñoaøn 125 Haûi Quaân ñaûm baûo thuaän lôïi cho coâng taùc quaûn lyù; naâng caáp maët caàu beán 3 daøi 171 m, beán 4 daøi 533 m baûo ñaûm an toaøn cho vieäc laép ñaët vaø hoaït ñoäng cuûa 8 caåu Liebherr coá ñònh vaø 2 caåu KE di ñoäng; xaây döïng traïm kieåm soaùt haûi quan coång vaøo, nhaø Quaân y, 3 coät ñeøn baõi container, kho vaät tö, baõi container treân khu ñaát 125, keø baûo veä baõi C9, traïm ñieän 1000KVA; xaây döïng môùi 8 loâ coát coá ñònh baèng theùp ñaûm baûo cho caùc keá hoaïch quaân sö – quoác phoøng. Cuøng vôùi vieäc naâng caáp, hieän ñaïi hoaù cô sôû haï taàng ôû Taân Caûng; ñeå môû roäng quy moâ, ñòa baøn hoaït ñoäng ñoùn tröôùc xu theá quy hoaïch phaùt trieån heä thoáng Caûng trong khu vöï tp Hoà Chí Minh vaø tam giaùc kinh teá thaønh phoá Hoà Chí Minh – Ñoàng Nai – Bình Döông; trong 2 naêm 1995, 1996 Caûng ñaõ tích cöïc, chuû ñoäng môû roäng ñòa baøn hoaït ñoäng sang phöôøng Caùt Laùi, quaän 2, thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø xaõ Bình Hoaø, huyeän Thuaän An, tænh Bình Döông. 2.Taïi Caùt Laùi :ï ù ùï ù ùï ù ù Töø thaùng 6 – naêm 1995 ñeán cuoái naêm 2002 Caûng ñaõ ñaàu tö xaây döïng môùi xong 1 caûng Container chuyeân duïng treân dieän tích 170.264 m2 , coù 2 caàu taøu (caàu 1 daøi 152 m – khôûi coâng ngaøy 06 - 06 -1995, hoaøn thaønh ngaøy 15 – 04 – 1997; caàu 2 daøi 151m (khôûi coâng thaùng 10 -2000, hoaøn thaønh thaùng 10 - 2002) ñaûm baûo cho caàu taøu coù môùm nöôùc thaáp nhaát 11m, troïng taûi treân 30.000DWT ra vaøo an toaøn; xaây döïng môùi 96.381m2 baõi haøng, 26.225 m2 ñöôøng giao thoâng noäi boä; söûa chöõa, naâng caáp 2.492 m2 nhaø laøm vieäc. Ngoaøi ra coøn thaû 3 phao ñeå tieáp nhaän taøu haøng rôøi vaø xaây döïng caùc coâng trình boå trôï khaùc nhö nhö heä thoáng ñieän – nöôùc, coät ñeøn, traïm caân, … ñaëc bieät laø ñeå huùt haøng veà Caùt Laùi, Caûng ñaõ cuøng vôùi thaønh phoá Hoà Chí Minh môû môùi tuyeán ñöôøng lieân tænh loä 25 töø xa loä Haø Noäi ñeán phaø Caùt Laùi (caûng ñaàu tö 55,7 tæ ñoàng; trong ñoù cho thaønh phoá Hoà Chí Minh vay 40 tæ ñoàng, traû tieàn caûng thueâ 21,37 ha ñaát ôû Caùt Laùi 15,7 tæ ñoàng). Ngaøy 17-03-1998,taøu Nan Ping Shan cuûa Trung Quoác laø taøu ñaàu tieân ñaõ caäp caûng Caùt Laùi, boác dôõ 5,218 taán gaïo. Ngaøy 21-10-2002 taøu Kitibhum cuûa haõng taøu RCL laø taøu container ñaàu tieân caäp caûng Caùt Laùi Ñeán nay, sau hôn 6 naêm hoaït ñoäng caûng Caùt Laùi ñaõ tieáp nhaän 980 taøu kinh teá vaøo caûng laøm haøng, trong ñoù coù 497 taøu haøng rôøi, 483 taøu container; toång saûn löôïng haøng rôøi qua caûng laø 4,29 trieäu taán (bình quaân 0,54 trieäu taán/naêm), 108,543 teus container, ñaït doanh thu 88,379 tyû ñoàng. - 5 - 3.Taïi khu 21 ha :ïïï Töø naêm 1998 Caûng ñaõ tích cöïc, chuû ñoäng laøm vieäc vôùi chính quyeàn ñòa phöông vaø caùc cô quan chöùc naêng, nhanh choùng thaùo gôõ vöôùng maéc vaø laøm thuû tuïc ñeàn buø, thueâ cuûa thaønh phoá 21 ha ( cuoái naêm 2003 ñaõ hoaøn taát thuû tuïc thueâ theâm 20 ha); khuaån tröông vaø trình duyeät döï aùn. Ngaøy 25-06-2002, Boä Quoác Phoøng quyeát ñònh (soá 1278/QÑ-QP) pheâ chuaån döï aùn vôùi soá voán ñaàu tö treân 533 tyû ñoàng xaây döïng haï taàng vaø mua saém trang thieát bò. Ngaøy 20-08-2003, Boä Quoác Phoøng quyeát ñònh (soá 1728/QÑ-QP) boå sung, ñieàu chænh voán ñaàu tö laø 580,4 tyû ñoàng. Theo ñoù döï aùn seõ ñöôïc thöïc hieän theo 2 giai ñoaïn 2002 – 2005, 2006 – 2010. 4.Taïi ICD Soùng Thaàn :ï ù àï ù àï ù à Ñöôïc ñaàu tö xaây döïng töø naêm 1997 treân dieän tích 50 ha do Quaân ñoaøn 4 baøn giao thuoäc Khu coâng nghieäp Soùng Thaàn (tænh Bình Döông). Ñeán cuoái naêm 2002 veà cô baûn ñaõ xaây döïng xong cô sôû haï taàng töông ñoái hoaøn chænh goàm 5 kho haøng toång dieän tích 38.000 m2, 35.900 m2 baõi beâ toâng, 25.091 m2 ñöôøng giao thoâng noäi boä, 800 m2 xöôûng söûa chöõa vaø coâng trình phuï trôï khaùc nhö nhaø laøm vieäc, nhaø haûi quan, nhaø nghæ, heä thoáng ñieän – nöôùc… ICD Soùng Thaàn ñöôïc thaønh laäp ngaøy 21-12-2000 theo quyeát ñònh soá 5967/QÑ_HQ cuûa Tö Leänh Haûi Quaân (treân cô sôû naâng caáp "Kho caûng Soùng Thaàn töông ñöông caáp tieåu ñoaøn" thaønh laäp ngaøy 25-07-2006 theo quyeát ñònh soá 2753/QÑ-QL cuûa tö leänh Haûi Quaân. ICD Soùng Thaàn ñöôïc Quaân Caøng Saøi Goøn chính thöùc ñöôïc ñöa vaøo hoaït ñoäng töø thaùng 2-2001. Ñeán nay sau hôn 6 naêm khai thaùc dòch vuï kho – baõi, xeáp dôõ – vaän chuyeån container ñaõ xeáp dôõ 150.166 teus container(69.768 teus coù haøng), xuaát nhaäp 899.789 m2 haøng qua kho ñaït doanh thu 49.654 tyû ñoàng. Ñoàng boä vôùi vieäc chænh ñoán, kieän toaøn toå chöùc bieân cheá, xaây döïng nguoàn nhaân löïc, ñaàu tö xaây döïng môùi,naâng caáp hieän ñaïi hoaù cô sôû haï taàng ôû 3 khu vöïc Taân Caûng – Caùt Laùi – Soùng Thaàn vaø mua saém, laép ñaët nhieàu trang thieát bò chuyeân duøng hieän ñaïi; trong giai ñoaïn naøy Quaân Caûng Saøi Goøn ñaõ trieån khai ñoàng boä, toaøn dieän nhieàu keá hoaïch, ñeà aùn phaùt trieån quaûn lyù khai thaùc caûng ñònh kyø naêm, ngaén haïn, trung haïn vaø daøi haïn; nhieàu giaûi phaùp, bieän phaùp quaûn lyù, chæ huy, ñieàu haønh… neân ñaõ ñaït ñöôïc keát - 6 - quaû ngaøy caøng khaû quan hôn trong caû thöïc hieän nhieäm vuï quaân söï – quoác phoøng, quaûn lyù khai thaùc caûng vaø söûa chöõa coâng trình. III.Hệ thoáng thieát bò kho baõi vaø caàu taøuá á õ ø à øá á õ ø à øá á õ ø à ø Danh Mục Tổng Tân Cảng Terminal Cát Lái Terminal Sóng Thần ICD Nhơn Trạch Depot Tổng diện tích 1.428.1 00 m2 320.000 m2 600.000 m2 500.00 0 m2 8.100 m2 Bãi container 910.600 m2 200.800 m2 568.500 m2 135.00 0 m2 6.300 m2 Kho hàng 130.744 m2 22.000 m2 12.000 m2 96.744 m2 0 Chiều dài cầu tàu 1.677 m 704m 973m 0 0 Số bến 11 5 6 0 0 Bến xà lan 4 0 3 0 1 Danh Mục Tổng Tân Cảng Terminal Cát Lái Terminal Sóng Thần ICD Nhơn Trạch Depot B ến phao 3 0 3 0 0 Cẩu dàn di ñộng Sức nâng 35 – 40T Tầm với 30 – 35m 10 0 10 0 0 - 7 - Cẩu bờ chạy ray Sức nâng 36T; Tầm với 36.5m 2 0 2 0 0 Cẩu bờ cố ñịnh Sức nâng 36T; Tầm với 29.5m 8 4 3 0 1 Cẩu nổi Sức nâng 100T 1 0 1 0 0 Cẩu khung Sức nâng 35T 21 0 21 0 0 Danh Mục Tổng Tân Cảng Terminal Cát Lái Terminal Sóng Thần ICD Nhơn Trạch Depot Cẩu khung chạy ray 6 0 6 0 0 Xe nâng hàng sức nâng 100T 43 8 33 2 0 Xe nâng rỗng 28 12 15 1 0 Xe nâng nhỏ 72 40 12 20 0 - 8 - Xe ñầu kéo 140 Tàu lai 7 0 7 0 0 Xà lan tự hành (16 – 54 Teus) 6 Cẩu xà lan 2 0 2 0 0 Ổ cắm container lạnh 600 0 600 0 0 Danh Mục Tổng Tân Cảng Terminal Cát Lái Terminal Sóng Thần ICD Nhơn Trạch Depot Xe cẩu bánh lốp (60T - 100T- 400T) 3 1 2 0 0 Xáng cạp (50m3/h) 1 0 1 0 Bú ñóng cọc xung lực 7.2T 1 1 0 0 0 Xe lu 2 0 2 0 0 Xe gạt 1 0 1 0 0 - 9 - IV.CÁC DỰ ÁN PHÁT TRIỂN 1.TÂN CẢNG - CÁI MÉP Cảng nước sâu tại Cái Mép - Bà Rịa Vũng Tàu, cách hoa tiêu Vũng Tàu 33km, có thể tiếp nhận tàu trên 6.000 TEU. Giai ñoạn 1 với 300m cầu tàu và 20ha bãi sẽ hoạt ñộng vào năm 2008. 2.TÂN CẢNG - ðỒ SƠN Cảng nước sâu tại Hải Phòng, cách trung tâm thành phố Hải Phòng 22km. 3.TÂN CẢNG - VÂN PHONG Cảng trung chuyển nước sâu của Việt Nam, có thể tiếp nhận tàu trên 8.000 TEU. - 10 - CHÖÔNG 2 GIÔÙI THIEÄU CHUNG VEÀ ÑAÀU KEÙO SISU CHUYEÂN DUØNG ÑEÅ CHÔÛ Ù Ä À À Ù Â Ø Å ÛÙ Ä À À Ù Â Ø Å ÛÙ Ä À À Ù Â Ø Å Û CONTAINER TRONG CAÛNGÛÛÛ 1.Hieän traïng chung veà ñaàu keùo söû duïng trong caûngä ï à à ù û ï ûä ï à à ù û ï ûä ï à à ù û ï û Những năm gần ñây, khi kinh tế thị trường Việt Nam ngày một càng phát triển, và nhất là Việt Nam ñã trở thành viên thứ 150 của Tổ chức thương mại thế giới lớn nhất hành tinh này (gọi tắt là WTO – World Trade Organization). Thì việc phát triển cảng biển là một vấn ñề rất ñáng quan tâm của các nuớc có cảng biển lớn và dài như nước Việt Nam ta hiện nay. Mà ñể cho cảng biển ngày một phát triển thì tuyến hậu phương ñóng vai trò rất quan trọng trong việc giải phóng hàng hoá,chính vì thế các mà các thiết bị xếp dỡ cũng như là thiết bị vận tải có tầm quan trọng rất lớn trong việc giải phóng hàng hoá. ðầu kéo chuyên dùng trong cảng là một thiết bị cơ ñộng và linh hoạt trong việc giải phóng hàng hoá,sức kéo lớn tầm hoạt ñộng rất rộng và khả năng bảo dưỡng rất ñơn giản. Chính vì thế mà ñầu kéo là một loại phương tiện xếp dỡ rất ñược nhiều cảng sử dụng.Tân Cảng là một cảng năng ñộng về hoạt ñộng giải phóng tàu nhanh và ñầu kéo chính là một trong những phương tiện ñã giúp cho cảng hoàn thành tốt nhiệm vụ ấy. - 11 - 2.Ñaëc ñieåm vaø caáu taïo cuûa ñaàu kë å ø á ï û àë å ø á ï û àë å ø á ï û à eùo Sisuùùù 4 3 6 2 1 1 13 12 - 12 - 7 8 9 10 Hình 1.1: Caáu taïo chung cuûa ñaàu keùo 1 : Cabin 7 : OÁng khoùi 2 : Xilanh ñôõ maâm keùo 8 : Göông chieáu haäu 3 : Maâm keùo 9 : Ñeøn 4 : Xilanh naâng maâm keùo 10 : Caàu laùi 5 : Ñeøn tín hieäu 11: Bình khí neùn 6 : Thuøng daàu 12: Truïc cacñaêng 13: Cacñaêng - 13 - 3.Caùc thoâng soá kyõ thuaät cô baûn cuûa xeù â á õ ä û ûù â á õ ä û ûù â á õ ä û û : STT KÍCH THÖÔÙC 1 Chieàu daøi 4970 mm 2 Chieàu roäng 2500 mm 3 Chieàu cao 2950 mm ÑOÄNG CÔ 4 Kieåu ñoäng cô SisuTT-120 5 Loïai ñoäng cô Diesel, 4 kyø coù taêng aùp 6 Soá xilanh vaø caùch boá trí 6 xilanh thaúng haøng 7 Toång dung tích xilanh 115 dm3 8 Ñöôøng kính x haønh trình pittoâng 120x120 mm 9 Tyû soá neùn 17:1 10 Thöù töï laøm vieäc cuûa caùc xilanh 1-3-5-4-2-6 11 Coâng suaát cöïc ñaïi 179 kw (2800 voøng/phuùt) 12 Moâmen xoaén cöïc ñaïi HOÄP SOÁ 13 Loaïi Hoäp soá töï ñoäng 14 Nhaõn hieäu Allison 15 Caáp soá 5 soá tieán/ 1 soá luøi HEÄ THOÁNG TREO 16 Caàu tröôùc Phuï thuoäc,duøng nhíp, giaûm chaán oáng. 17 Caàu sau Phuï thuoäc, gaén tröïc tieáp daàm caàu leân saétxi,khoâng coù nhíp vaø giaûm chaán HEÄ THOÁNG PHANH 18 Phanh chính Phanh khí neùn 19 Phanh tay Phanh khí neùn HEÄ THOÁNG ÑIEÄN 20 AÙccu 2x12 vol 135 Ah 21 Maùy phaùt 24 vol 22 Maùy khôûi ñoäng 4 kw HEÄ THOÁNG THUÛY LÖÏC 23 Heä thoáng laùi Trôï löïc thuûy löïc hoaøn toaøn 24 Heä thoáng coâng taùc 2 xilanh naâng haï khung 25 Cabin xilanh - 14 - 26 Thuøng daàu thuûy löïc 50 lít 27 Coâng thöùc baùnh xe 4x2 28 Toác ñoä di chuyeån toái ña 40 km/h 29 Thuøng nhieân lieäu 200 lít 30 Ñöôøng kính voâlaêng 350 mm 4.Tình traïng hö hoûngï ûï ûï û Trong quaù trình söû dung xe ñaàu keùo Sisu ñaõ döôïc thöc hieän cheá ñoä kieåm tra vaø söûa chöõa ñònh kì. − Baûo döôõng haøng ngaøy − Baûo döôõng caáp 1 (sau 85h hay moät tuaàn) − Baûo döôõng caáp 2 (sau 170h hay 2 1 thaùng) − Baûo döôõng caáp 3 (sau 340h hay 1 thaùng) − Baûo döôõng caáp 4 (sau 1000h hay 6 thaùng) − Söûa chöõa vöøa hay trung tu (sau 5000h hay 3 naêm) Ñaïi tu (sau 9000h hay 5 naêm) Veà nhöõng hö hoûng vaø söï coá trong khi hoaït ñoäng ta coù theå lieät keâ tình traïng kyõ thuaät hieän taïi cuûa xe nhö sau : 4.1.Hö hoûng cuûa ñoäng cô :û û äû û äû û ä Sau moät khoaûng thôûi gian laøm vieäc cuûa xe coù những daáu hieäu xuoáng caáp cuûa ñoäng cô bieåu hieän nhö sau : − Ra nhieàu khoùi ñen. − Tieâu hao nhieân lieäu. − Coâng suaát ñoäng cô giaûm. − Khoù khôûi ñoäng. − Söùc eùp keùm. − Xuaát hieän tieáng goõ maùy. − Aùp suất daàu boâi trôn giaûm . − Keùt nöôùc bò roø nöôùc. − Ñoäng cô noùng quaù möùc. 4.2.Heä thoáng truyeàn löïcä á à ïä á à ïä á à ï − Ly hôïp bò tröôït, xuaát hieän tieáng goõ − Hoäp soá khoù gaøi, khi gaøi coù tieáng goõ, chaûy nhôùt ôû truïc hoäp soá, xuaát hieän hieän töôïng traû soá veà − Vi sai chaûy daàu ôû truïc chuû ñoäng − Truïc caùc ñaêng goõ khi taêng toác, giaûm toác − Truyeàn löïc baùnh xe : baùnh bò rô 4.3.Heä thoáng thuyû löïc ä á û ïä á û ïä á û ï − Aùp löïc bôm chính giaûm − Xylanh – pistoâng naâng maâm keùo chaûy daàu giöõa nắp van thaân xilanh − Chuyeån ñoäng cuûa pistoâng naâng maâm keùo khoâng eâm - 15 - − Pistoâng cuûa xilanh – pistoâng bò xöôùc − Van phaân phoái (tieát löu) giaûm löu löôïng daàu qua van, chaûy daàu ôû phía döôùi vaønh chia ñoä ( choã laép tay gaït cuûa van) − Van giaûm aùp : aùp suaát trong heä thoáng thuûy löïc khoâng oån ñònh, trò soá aùp suaát thaáp. − Daàu trong heä thoáng thuûy löïc quaù noùng. 4.4. Heä thoáng phanhä áä áä á − Aùp löïc bôm chính giaûm − Ñöôøng oáng daãn hôi bò xì hoaëc bò thuûng − Caùc van phaân phoái cuûa heä thoáng hôi khoâng coøn toát − Bình neùn khí bò xì hôi − Aùp löïc bôm phuï yeáu Sau moät thôøi gian söû dụng, xe ñöa vaøo ñaïi tu chuû yeáu laø phuïc hoài söûa chöõa caùc cô caáu sau: − Söûa chöõa phuc hoài ñoäng cô − Söûa chöõa phuïc hoài heä thoáng truyeàn löïc − Söûa chöõa phuïc hoài heä thoáng phanh − Söûa chöõa phuïc hoài heä thoáng thuyû löïc naâng maâm keùo. - 16 - PHAÀN ÀÀ 2 QUI TRÌNH COÂNG NGHEÄ SÖÛA CHÖÕA LÔÙN ÑAÀU KEÙO SISU Â Ä Û Õ Ù À ÙÂ Ä Û Õ Ù À ÙÂ Ä Û Õ Ù À Ù CHUYEÂN DUØNG ÑEÅ CHÔÛ CONTAINER TRONG CAÛNGÂ Ø Å Û ÛÂ Ø Å Û ÛÂ Ø Å Û Û CHÖÔNG 1 I.KIEÅM TRA TÌNH TRAÏNG CHUNG CUÛA Å Ï ÛÅ Ï ÛÅ Ï Û XE KHI VAØO XÖÔÛNG SÖÛA Ø Û ÛØ Û ÛØ Û Û CHÖÕAÕÕÕ 1.Nhaän xe vaø xem xeùt tình traïng xe.ä ø ù ïä ø ù ïä ø ù ï − Khi ñöa xe vaøo söûa chöõa caàn coù nhöõng hoà sô , giaáy tôø sau: − Bieân baûn kyõ thuaät xem xeùt ñònh kyø. − Bieân baûn nhaän xe vaøo söûa chöõa laàn tröôùc. − Lyù lòch xe. − Bieân baûn söûa chöõa ñoät xuaát trong quaù trình vaän haønh. 2.Kieåm tra tình traïng hieän taïi cuå ï ä ïå ï ä ïå ï ä ï ûa xe.ûûû − Xem xeùt sô boä tình traïng cuûa xe, caùc thoâng soá lieân quan. − Tieán haønh laäp bieân baûn nhaän xe, trong bieân baûn caàn ghi cuï theå nhöõng hieän töôïng phaùt hieän ñöôïc treân toaøn boä xe, caùc boä phaän (thieáu hay ñuû caùc chi tieát). 3.Veä sinh toång theå xe.ä å åä å åä å å − Xe tröôùc khi ñöa vaøo xöôûng söûa chöõa caàn ñöôïc veä sinh,laøm saïch sô boä buøn ñaát,buïi bẩn… − Sau ñoù tieán haønh ñöa xe vaøo vò trí söûa chöõa. II.CHOÏN PHÖÔNG AÙN SÖÛA CHÖÕA.Ï Ù Û ÕÏ Ù Û ÕÏ Ù Û Õ 1.Löïa choïn phöông aùn söûa chöõaï ï ù û õï ï ù û õï ï ù û õ Xe ñaàu keùo Sisu laø loaïi xe coù keát caáu töông ñoái phöùc taïp vaø coù tính hieän ñaïi cao. Caùc boä phaän cuûa xe ñeàu phaûi nhaäp töø nöôùc ngoaøi vaø neáu ñaàu tö caùc boä phaän döï phoøng nhö: ñoäng cô, hoäp soá, motor, bôm thuûy löïc, heä thoáng phanh… caàn phaûi toán moät nguoàn voán lôùn, khoâng phuø hôïp vôùi tình hình hieän taïi ôû caùc caûng cuûa nöôùc ta. Qua thöïc teá taïi caùc xöôûng söûa chöõa vaø ñieàu kieän kinh teá cuûa caùc caûng ôû nöôùc ta hieän nay,thì phöông aùn söûa chöõa theo hình thöùc ñôn chieác seõ phuø hôïp vôùi ñieàu kieän söûa chöõa cuûa caùc caûng ôû nöôùc ta. 1.1. Phöông phaùp söûa chöõa theo ù û õù û õù û õ hình thöùc ñôn chieác:ù áù áù á Ñoái vôùi hình thöùc naøy taát caû caùc cuïm, caùc chi tieát maùy, chi tieát caùc heä thoáng Sau khi söûa chöõa phaûi ñöôïc laép vaøo chính chieác maùy maø luùc ñaàu chuùng ñöôïc thaùo ra. Vaø hình thöùc naøy ñöôïc aùp duïng cho tröôøng hôïp xe ñöa vaøo söûa chöõa coù soá löôïng ít. *Öu ñieåm: − Khoâng caàn voán luaân chuyeån cuûa caùc cuïm toång thaønh vaø caùc chi tieát maùy. − Giaù thaønh söûa chöõa thaáp. - 17 - *Nhöôïc ñieåm: − Thôøi gian söûa chöõa keùo daøi do khoaûng thôøi gian keå töø khi keát thuùc coâng ñoaïn thaùo ñeán luùc baét ñaàu coâng ñoaïn laép raùp laø quaù daøi. − Caàn maët baèng xöôûng lôùn. − Huy ñoäng nhieàu phöông tieän hoã trôï. − AÛnh höôûng ñeán quaù trình saûn xuaát cuûa caûng trong thôøi gian daøi. - 18 - CHÖÔNG 2 CAÙC COÂNG VIEÄC CAÀN CHUAÅN BÒ KHI TIEÁN HAØNH SÖÛA CHÖÕAÙ Â Ä À Å Á Ø Û ÕÙ Â Ä À Å Á Ø Û ÕÙ Â Ä À Å Á Ø Û Õ VAØ ØØØ QUI TRÌNH SÖÛA CHÖÕA ÑOÄNG CÔÛ Õ ÄÛ Õ ÄÛ Õ Ä I.Qui trình thaùo caùc toång thaønh.ù ù å øù ù å øù ù å ø Kieåm tra chaát löôïng Heä thoáng Thieát bò thuûy löïc coâng taùc Heä thoáng truyeàn löïc Laép boä phaän Thaùo thaønh cuïm Thaùo thaønh chi tieát Röûa boä phaän vaø chi tieát Röûa ngoaøi Heä thoáng ñieän Giao xe ñaõ söûa chöõa cho nôi söû duïng Chaïy raø vaø thöû xe Laép chung toaøn xe Thöû boä phaän Nhaän xe vaøo söûa chöûa Chi tieát coøn duøng ñöôïc Ñoäng cô ñoát trong Chi tieát loaïi boû Heä thoáng ñieän Chi tieát môùi Kieåm tra vaø phaân loaïi chi tieát Laäp baûng keâ khai khuyeát taät Söûa chöõa vaø phuïc hoài Hình- 2..1: Sô ñoà qui trình söûa chöõa lôùn xe ñaàu keùo SISU MAGNUM TT120 - 19 - 1.Chuaån bò duïng cuï, nhaân coâng, thieát bò phuïc vuï cho quaù trình thaùo, söûa å ï ï â â á ï ï ù ù ûå ï ï â â á ï ï ù ù ûå ï ï â â á ï ï ù ù û chöõaõõõ 1.1.Moät soá duïng cuïä á ï ïä á ï ïä á ï ï , thieát bòááá Caùc loaïi keàm Caùc loaïi tuavít vaø chìa khoaù Caùc loaïi moû leách Caùc loaïi tuyùp vaø caàn xieát - 20 - Caùc loaïi ñuïc Caùc loaïi duïng cuï keïp Caùc loaïi caûo baùnh raêng, baùnh ñai, voøng bi Duïng cuï eùp loø xo Thöôùc laù côõ Duïng cuï ño ñöôøng kính truïc - 21 - Duïng cuï ño ñöôøng kính loã Caùc loaïi panme - 22 - Vaø caùc thieát bò duøng naâng haï nhö kích, palaêng, con ñoäi… Nhöõng duïng cuï thieát bò naøy phuïc vuï xuyeân suoát cho quaù trinh ñaïi tu xe. 1.2 Chuaån bò chaååå át röûaá ûá ûá û chi tieátááá Laø coâng ñoaïn raát quan troïng trong qui trình söûa chöõa maùy. Chaát löôïng söûa chöõa chi tieát phuï thuoäc vaøo chaát löôïng cuûa coâng ñoaïn naøy. Ngoaøi ra möùc ñoä saïch seõ vaø möùc ñoä vaên hoaù kyõ thuaät cuûa nhaø maùy söûa chöõa cuõng phuï thuoäc khoâng ít vaøo keát quaû cuûa coâng vieäc röûa vaø laøm saïch chi tieát. *Nhöõng chaát baån treân chi tieát: - 23 - − Saûn phaåm chaùy nhieân lieäu vaø daàu (muoäi than). − Caën daàu. − Caën nöôùc (ôû heä thoáng laøm maùt). − Boät maøi vaø maït saét taïo thaønh do maøi moøn cuûa chi tieát. − Ñaát, caùt vaø buïi baùm vaøo chi tieát. − Ñeå laøm saïch nhöõng chaát baån baùm treân chi tieát noùi treân, chuùng ta phaûi duøng hôïp chaát taåy röûa chuyeân duøng coù nhieàu thaønh phaàn vaø hôïp chaát naøy phaûi ñöôïc nung noùng ñeán nhieät ñoä caàn thieát töø 80 ñoä C ñeán 90 ñoä C. *Thoâng thöôøng chuùng ta duøng nhöõng hôïp chaát coù thaønh phaàn kieàm (NaOH) vaø coù hoaït tính cao hoaëc caùc chaát coù hoaït tính beà maët. Ngoaøi ra ta coøn duøng nhöõng chaát taïo nhuõ töông cho vaøo dung dòch röûa nhö: − Thuyû tinh loûng. − Chaát taåy OP-7. − Chaát taåy OP-10. − Chaát taåy DC-RAC .V.V. − Xaø phoøng giaët. Baûng sau ñaây cho chuùng ta thaønh phaàn cuûa caùc dung dòch röûa khaùc nhau duøng cho caùc chi tieát khaùc nhau: THAØNH PHAÀN DUNG DÒCH CHO TAÅY RÖÛA BAÈNG PHÖÔNG PHAÙP PHUN NOÀNG ÑOÄ (G/L) KIM LOAÏI CUÛA CHI TIEÁT RÖÛA Trinatrifotfat 3-10 Theùp, gang, ñoàng, nhoâm Metasilicat Natri 10-20 Ñoàng thau Sunfanol NP-1 1-3 Natrihydroxit (NaOH) 1-2 Theùp, gang Natricacbonat 7-9 Trinatifotfat 18-20 Metasilicat Natri 1-3 Natricacbonat 2-4 -nt- Metasilicat Natri 4-6 Natricacbonat 3-5 DC – RAC 1-3 Trinatrifotfat 50 Theùp, gang, nhoâm Natricacbonat 50 Cheá phaåm OP –7 30 Trinatrifotfat 25-30 Nhoâm vaø caùc hôïp kim nhoâm Natricacbonat 25-30 Chaát xuùc taùc petrox 10-15 Trinatrifotfat 5-10 Ñoàng, nhoâm - 24 - 2. Qui trình thaùo caùc toång thaønhù ù å øù ù å øù ù å ø 2.1.Caùc coâng vieäc chuaån bòù â ä åù â ä åù â ä å Tröôùc khi ñöa xe vaøo thaùo dôõ ñeå söûa chöõa lôùn ta caàn laøm caùc coâng vieäc sau: − Thaùo aécquy − Xaû daàu boâi trôn ñoäng cô. − Xaû nöôùc laøm maùt. − Xaû daàu trôï löïc laùi. − Xaû daàu boâi trôn hoäp soá. − Xaû daàu caùc caàu chuû ñoäng. 2.2.Qui trình thaùo laáy hoäp soáù á ä áù á ä áù á ä á − Laät cabin leân − Thaùo caùc oáng hôi lieân quan hoäp soá. − Thaùo caùc daây ñieän lieân quan ñeán hoäp soá. − Thaùo caùc ñaêng. − Thaùo daàm theo treo sau hoäp soá. − Thaùo bass treo oáng xaû ñoäng cô thaùo trôï löïc ly hôïp. − Duøng pa laêng vaø xích moùc vaøo hoäp soá vaø keùo caêng xích ñeå treo hoäp soá. − Môû hai buloâng hai beân ñaàu tröôùc cuûa hoäp soá. − Sau ñoù duøng palaêng naâng hoäp soá leân moät chuùt ñeå treo hoäp soá. − Duøng keâ chuyeân duøng ñeå keâ leân phaàn ñoäng cô. − Sau ñoù haï hoäp soá xuoáng. − Môû caùc bu loâng baét maët bích giöõa hoäp soá vaø ñoäng cô. − Tieáp theo ta duøng palaêng keùo hoäp soá naâng leân vaø haï xuoáng nhieàu laàn cho ñeán khi hoäp soá vaø ñoäng cô taùch rôøi nhau . − Cuoái cuøng ta ñöa hoäp soá vaøo nôi söûa chöõa baèng palaêng. 2.3.Thaùo ñoäng cô treân xe xuoángù ä â áù ä â áù ä â á − Thaùo caùc oáng nöôùc töø keùt nöôùc sang ñoäng cô. − Thaùo caùc oáng nhôøn töø sinh haøn laøm maùt nhôùt vaøo ñoäng cô. − Thaùo caùc oáng daàu trôï löïc laùi. − Thaùo caùc oáng daàu thaáp aùp. − Thaùo caùc oáng xaû beân phaûi vaø traùi cuûa ñoäng cô. − Thaùo caùc daây ñieän nhö daây maùy phaùt, maùy khôûi ñoäng. − Thaùo bu loâng chaân tröôùc cuûa ñoäng cô duøng pa laêng vaø xích keùo caêng ñoäng cô vaø treo ñoäng cô. − Thaùo caùc daây ñieän caûm bieán: nhieät ñoä nöôùc, nhôùt beân phaûi vaø beân traùi ñoäng cô. − Cuoái cuøng duøng pa laêng laáy ñoäng cô ra khoûi xe 2.4.Thaùo heä thoáng laøm maùtù ä á ø ùù ä á ø ùù ä á ø ù − Thaùo sinh haøn nhôùt − Thaùo caùc te nöôùc - 25 - − Laáy sinh haøn laøm maùt nhôùt ñoäng cô ra 2.5.Thaùo heä thoáng treo xeù ä áù ä áù ä á − Nôùi caùc buloâng vaø ñai oác cuûa caùc baùnh xe − Duøng kích hoaëc palaêng naâng chassi leân − Duøng caùc thieát bò keâ hoaëc chuyeân duøng keâ phaàn chassi cuûa xe leân chaéc chaén vaø coá ñònh. − Duøng ñoäi ñoäi töøng baùnh xe vaø thaùo caùc ñai oác cuûa baùnh xe sau ñoù laáy caùc baùnh xe ra ñem vaøo kho chöùa. − Haï ñoäi xuoáng cho xe coá ñònh treân giaù keâ. − Thaùo caùc moay ô baùnh tröôùc. − Thaùo caàu tröôùc. − Thaùo caùc buloâng nhíp caàu tröôùc. − Haï ñoäi xuoáng laáy caàu tröôùc ra. − Duøng ñoäi, ñoäi nhíp leân thaùo caùc aéc nhíp tröôùc vaø sau cuûa caàu tröôùc. − Haï ñoäi töø töø laáy nhíp ra khoûi xe vaø chuyeån vaøo xöôûng söûa chöõa. 2.6.Thaùo caàu sauù àù àù à − Duøng palaêng keùo caàu leân keâ caàu coá ñònh. − Thaùo truïc caùc ñaêng caàu giöõa vaø caàu sau. − Thaùo caùc thanh giaèng caàu giöõa vaø caàu sau. − Thaùo caùc oáng hôi cuûa baàu phanh ra. − Thaùo caùc quang nhíp caû hai beân ra. − Duøng palaêng vaø xích treo quang nhíp leân. − Vaø thöïc hieän thao taùc nhö vaäy vôùi nhíp coøn laïi. − Duøng palaêng vaø xích keùo caàu giöõa leân, laáy keâ ra vaø haï caàu xuoáng ñaát. − Caàu chuû ñoäng coøn laïi cuõng thöïc hieän nhö caàu giöõa. − Sau ñoù duøng xe naâng ñöa caùc caàu ra vò trí söûa chöõa. − Ñeå thuaän tieän chi coâng taùc thaùo xe, chuùng ta caàn chuaån bò caùc loaïi voam vaø duïng cuï thaùo raùp caàn söû duïng trong vieäc thaùo raùp caùc toå hôïp maùy vaø ñoäng cô 2.7. Caùc nguyeâù âù âù â n taéc tuaân thuû khi thaùoé â û ùé â û ùé â û ù Thôï maùy caàn bieát roõ caáu taïo cuûa maùy, bieát söû duïng hôïp lyù caùc thieát bò, ñoà gaù vaø caùc loaïi voam, bieát trình töï thöïc hieän caùc nguyeân coâng thaùo, naém chaéc caùc phöông phaùp thaùo, caùc ôû bi caàu, bi ñuõa, truïc, baïc loùt, choát v.v… Tröôùc heát caàn phaûi thaùo ra töøng cuïm, töøng boä phaän, sau ñoù thaùo cuïm thaønh chi tieát. Trình töï naøy seõ laøm taêng tuyeán cuûa coâng vieäc thaùo, taïo neân caùc vò trí laøm vieäc chuyeân moân hoùa cho vieäc thaùo caùc cuïm maùy rieâng bieät, toå chöùc quaù trình thoaù, nhö vaäy seõ taêng naêng suaát lao ñoäng. Vieäc thaùo maùy caàn ñöôïc thöïc hieän theo moät trình töï nghieâm ngaët, vôùi chi phí thôøi gian ít nhaát vaø tö theá thuaän lôïi nhaát trong khi laøm vieäc cuûa ngöôøi thôï. Khoâng cho pheùp söû duïng nhöõng duïng cuï thaùo gaây hoûng hoùc hoaëc khuyeát taät cho chi tieát maùy. Nhöõng boä phaän ñaëc thuø nhö caùc thieát bò ñieän, thieát bò thuyû löïc, thieát bò - 26 - nhieân lieäu cuûa ñoäng cô, maùy khôûi ñoäng, caùc ñoàng hoà vaø kieåm tra v.v… Sau khi thaùo ra khoûi maùy caàn ñöôïc chuyeån sang caùc phaân xöôûng chuyeân moân hoaù khaùc ôû daïng ñoäng boä (caû cuïm) ñeå söûa chöõa. Caùc chi tieát baét chaët nhö buloâng ñai oác, voøng ñeäm, then v.v… neân thu thaäp theo töøng nhoùm kích thöôùc vaø theo töøng boä ñoái vôùi töøng ñoái töôïng söûa chöõa. Tröôùc khi thaùo neân ñaùnh daáu nhöõng chi tieát gia coâng theo boä (cuøng nhau) ñeå baûo ñaûm söï laép raùp töông quan veà sau. Nhöõng cuïm hoaëc boä phaän naëng nhö hoäp soá, ñoäng cô v.v… Khi thaùo ra phaûi duøng caùc thieát bò naâng nhö palaêng ñieän, xe naâng v.v…, löu yù phaûi tuaân thuû qui taéc an toaøn kyõ thuaät ñoái vôùi caùc thieát bò ñoù. III.Qui trình coâng ngheä söûa chöõaâ ä û õâ ä û õâ ä û õ töøngøøø heä thoáng.ä áä áä á 1. Qui trình coâng ngheä söûa chöõa maùy.â ä û õ ùâ ä û õ ùâ ä û õ ù 1.1. Caáu taïo chung cuûa ñoäng cô (Hình 2.2) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1415 171819 202122 13 23 Hình-2.2:Maët Caét ngang ñoäng cô Cumins 1-Li hôïp quaït gioù;2-quaït gioù;3-oå bi; 4-ñuõa ñaåy;5-naép; 6-loø xo xupap;7-cheùn chaën;8-xupap huùt;9-xupap xaû;10-piston; 11- aùo nöôùc;12-tay bieân;13-baùnh ñaø;14-coå truïc khuyûu;15-maù truïc khuyûu;16-cacte;17-loïc nhôùt;18-oác xaû nhôùt;19-bôm nhôùt;20-truïc cam; 21-oáng loùt;22-puly truïc khuyûu;23-puly bôm nöôùc. - 27 - 19 8 10 11 9 12 242223 20 21 2 4 5 7 6 3 17 18 15 16 13 14 1 Hình 2.3. Maët caét doïc ñoäng cô Cumins 1-coø moû;2-xupap;3-kim phun;4-ñuõa xupap;5-ñeäm ñaåy;6-truïc cam;7-oáng thoaùt hôi;8-sinh haøn;9-boä loïc daàu;10-ñeäm chaân maùy;11-caùc te;12-oáng huùt daàu;13- moùng keïp kim phun;14-buji xoâng maùy;15-xilanh;16-piston;17- loïc höù caáp;18- que thaêm daàu;19-maùy phaùt ñieän;20-loâc maáy ;21-tay bieân;22-coát maùy; 23-coå bieân. - 28 - Hình-2.4 : Caáu taïo chung ñoäng cô Cumins(nhìn phía tröôùc) 1-loái xaû turbo;2-loái naïp turbo;3-loïc daàu boâi trôn;4-lôùi naïp khí ñoäng cô; 5-caùi bao ngoaøi;6-coû bao baùnh raêng phía tröôùc;7-voû bao truyeàn ñoäng phuï; 8-ñai truyeàn ñoäng quaït;9-baùnh ñaø;10-bôm nöôùc;11-caêng ñai töï ñoäng; 12-loái nöôùc vaøo;13-maùy phaùt ñieän;14 -puly quaït Hình-2.5:Ñoäng cô Cumins(nhìn phía sau) 1-giaù naâng ñoäng cô phía sau;2-loái xaû turbo;3-vaønh coù loã ;4-voû baùnh ñaø; 5-baùnh ñaø - 29 - Hình 2.6: Ñoäng cô Cumins (nhìn töø treân xuoáng) 1-loái nöôùc ra;2-turbo;3-ñöôøng khí thaûi;4-vò trí töø tính;5-loái khí vaøo. 1.2. Nhaän maùy vaøo söûa chöõa:ä ù ø û õä ù ø û õä ù ø û õ Khi ñöa maùy vaøo söûa chöõa caàn coù nhöõng hoà sô sau: − Bieân baûn xem xeùt kó thuaät ñònh kì. − Bieân baûn nhaän maùy töø caùc laàn söûa chöõa tröôùc. − Lyù lòch maùy. − Bieân baûn söûa chöõa ñoät xuaát vaø thay theá caùc cuïm maùytrong quaù trình vaän haønh. Trong taát caû caùc bieân baûn keå treân ñeàu phaûi ghi ñaày ñuû tình traïng kó thuaät cuûa caùc cuïm vaø boä phaän maùy. Ngöôøi nhaän maùy laø ngöôøi phuï traùch kó thuaät ôû xöôûng caàn xem xeùt sô boä beân ngoaøi maùy, nhaän caùc hoà sô lieân quan töø ngöôøi giao maùy (chuû xe hoaëc laùi xe). Baèng vieäc xem xeùt beân ngoaøi, ngöôøi ta coù theå ñaùnh giaù sô boä chaát löôïng vaø traïng thaùi cuûa maùy ñöa vaøo söûa chöõa. Vieäc nhaän maùy vaøo xöôûng cuõng phaûi ñöôïc laäp bieân baûn nhaän maùy, trong bieân baûn caàn ghi cuï theå nhöõng hieän töôïng phaùt hieän ñöôïc treân maùy nhö gaõy, nöùt hoaëc thieáu caùc chi tieát phuï tuøng… 1.3.Veä sinh toång theå: ä å åä å åä å å Maùy tröôùc khi ñöôïc ñöa vaøo söûa chöõa phaûi ñöôïc laøm saïch sô boä buøn, ñaát baùm ngoaøi maùy nhaèm khöû caùc chaát baån baùm vaøo xe, taïo ñieàu kieän deã daøng cho vieäc thaùo xe thaønh boä phaän, traùnh gaây baån cho khu vöïc thaùo xe. Neáu tröôøng hôïp maùy coøn töï di chuyeån ñöôïc ñeán xöôûng söûa chöõa, thì ñeå laøm saïch daàu boâi trôn ta roùt moät ít daàu nhieân lieäu diesel vaøo trong caùcte vaø cho maùy chaïy trong 5 ÷ 10 phuùt, sau ñoù xaû nhieân lieäu ra khoûi caùcte. Coâng vieäc tieáp theo laø xaû heát nöôùc laøm maùt, nhieân lieäu vaø daàu boâi trôn ra - 30 - khôûi ñoäng cô vaø caùc boä phaän cuûa maùy. Duøng dung dòch chuyeân duøng ñeå röûa sô boä caùc boä phaän ñoù (heä thoáng laøm maùt, heä thoáng nhieân lieäu, heä thoáng truyeàn ñoäng vaø heä thoáng boâi trôn ñoäng cô). Sau khi xaû heát daàu ta vaën caùc nuùt veà vò trí cuõ ñeå traùnh maát maùt vaø deã cho vieäc laép raùp sau naøy. Ñeå röûa caùc boä phaän treân ta coù theå söû duïng caùc phöông phaùp röûa sau: − Phöông phaùp thuû coâng. − Phöông phaùp cô giôùi. Vôùi tình traïng kinh teá vaø kó thuaät nöôùc ta hieän nay thì phöông phaùp röûa thuû coâng ñöôïc duøng phoå bieán. 1.4.Thaùo maùy thaøù ù øù ù øù ù ønh töøng cuïmø ïø ïø ï Quaù trình thaùo maùy phaûi ñöôïc thöïc hieän theo moät trình töï khaét khe tuaân thuû theo qui trình coâng ngheä. 1.5.Röûa boä phaän vaø röûa chi tieát: û ä ä ø û áû ä ä ø û áû ä ä ø û á Röûa chi tieát laø moät coâng ñoaïn raát quan troïng trong qui trình söûa chöõa maùy. chaát löôïng söûa chöõa chi tieát phuï thuoäc raát lôùn vaøo chaát löôïng cuûa coâng ñoaïn naøy (ñaëc bieät laø ñoái vôùi coâng ñoaïn kieåm tra chi tieát). Ngoaøi ra möùc ñoä saïch seõ vaø möùc ñoä vaên hoùa kó thuaät cuûa xöôûng söûa chöõa cuõng phuï thuoäc khoâng ít vaøo keát quaû cuûa coâng vieäc röûa vaø laøm saïch chi tieát. 1.6.Kieåm tra vaø phaân loaïiå ø â ïå ø â ïå ø â ï chi tieát:ááá Sau khi röûa chi tieát, ngöôøi ta tieán haønh kieåm tra vaø phaân loaïi ñeå tieán haønh xaùc ñònh tình traïng kó thuaät cuûa chuùng, töùc laø phaûi laøm roõ khaû naêng cuûa chi tieát ñoù coù coøn söû duïng ñöôïc nöõa hay khoâng, hay laø phaûi söûa chöõa hoaëc thay theá. Cô sôû ñeå kieåm tra vaø phaân loaïi chi tieát laø phaûi döïa vaøo ñieàu kieän kó thuaät ñöôïc qui ñònh saün trong hoà sô taøi lieäu cho töøng loaïi chi tieát, ñoàng thôøi döïa vaøo tính naêng vaø ñieàu kieän laøm vieäc cuûa töøng chi tieát. Sau khi kieåm tra vaø phaân loaïi chi tieát xong chuùng ta tieán haønh söûa chöõa theo töøng boä phaän vaø töøng loaïi chi tieát ñoù. 2.Qui trình söûa chöõa boä phaänû õ ä äû õ ä äû õ ä ä 2.1. Söûa chöõa pitoâng,choát pitoâng, thanh truyeàn vaø û õ â á â à øû õ â á â à øû õ â á â à ø xeùcùùù -maêng.êêê a. Piston Vaät lieäu: Ñeå cheá taïo piston baèng hôïp kim nhoâm vaø moät soá nguyeân toá hôïp kim khaùc.Piston ñöôïc cheá taïo baèng phöông phaùp ñuùc – nhieät luyeän vaø gia coâng cô khí.Hö hoûng thöôøng gaëp laø hao moøn giaûm kích thöôùc, sai leäch hình daùng; raõnh laép voøng gaêng soá 1 bò moøn nhieàu nhaát.Loã laép choát piston bò moøn taïo thaønh loã oâvan hoaëc loã aéc bò nöùt vôõ. Hao moøn cuûa piston vaø raõnh piston laø do aùp suaát cao, chuyeån ñoäng quaùn tính coù va ñaäp, ñieàu kieän boâi trôn khoù khaên. Maët khaùc do laép gheùp khoâng - 31 - chính xaùc, hoaëc do vaät lieäu piston khoâng ñaûm baûo yeâu caàu veà heä soá giaõn nôõ nhieät, veà ñoä beàn… cuõng laø nhöõng nguyeân nhaân gaây ra hao moøn. Ñoâi khi trong söû duïng ñeå maùy laøm vieäc quaù taûi laâu, thieáu daàu boâi trôn vaø nöôùc laøm maùt gaây boù keït, ma saùt taêng leân laøm xöôùc beà maët, coù tröôøng hôïp vôõ piston. Hao moøn cuûa piston ñöôïc xaùc ñònh baèng vieäc ño kích thöôùc. Ngöôøi ta thöôøng ño ôû vò trí treân loã choát piston trong hai maët phaúng vuoâng goùc vôùi nhau. Ño kích thöôùc raõnh duøng döôõng vaø thöôùc laù. Hình 2.7:Ño chieàu cao raõnh piston Neáu piston bò caøo xöôùc thì duøng giaáy nhaùm ñaùnh saïch. Neáu raõnh bò moøn thaønh baäc phaûi tieän cho heát baäc, do vaäy phaûi coù voøng gaêng khaùc coù kích thöôùc töông öùng. Piston coù loã bò moøn phaûi doa roäng cho heát veát moøn vaø laáy laïi hình daùng hình hoïc cuûa loã. Hình 2.8:Doa loã hoâng piston. Trong söûa chöõa lôùn thöôøng vöùt boû piston vaø thay môùi. b. Söûa chöõa bieânû õ âû õ âû õ â *Ñaëc ñieåm hao moøn hö hoûng: Trong quaù trình laøm vieäc, bieân chòu löïc phöùc taïp: neùn, keùo vaø uoán; caùc löïc naøy luoân thay ñoåi do ñaëc tính ñoäng hoïc cuûa bieân, do taûi troïng…. Bieân ñöôïc cheá taïo baèng theùp 40, 45 hoaëc theùp hôïp kim crom, niken. Phoâi bieân ñöôïc cheá taïo baèng phöông phaùp reøn daäp sau ñoù gia coâng cô vaø nhieät luyeän thöôøng hoaù, toâi vaø ram. - 32 - *Nhöõng hö hoûng thöôøng thaáy cuûa bieân: Bieân bò bieán daïng cong, xoaén do ñoäng cô laøm veäc bò quaù taûi ñoät ngoät (do ngöôøi söû duïng maùy; hoaëc cheá taïo bieân coù ñoä beàn thaáp; do laép gheùp gaây sai leäch ñöôøng taâm cuûa pistonso vôùi ñöôøng taâm bieân gaây uoán bieân trong maët phaúng vuoâng goùc vôùi maët phaúng laéc). Khi bieân bò uoán do maát oån ñònh thöôøng keøm theo bò xoaén. Bieân coù theå bò nöùt ôû thaân bieân, ñöùt coå treân cuûa bieân phaàn lôùn do veát nöùt moûi gaây ra hoaëc do khuyeát taät khi cheá taïo vaø nhieät luyeän. Bieân bò moøn ôû loã ñaàu treân vaø loã ñaàu döôùi bieân; ôû maët phaúng laép raùp naép bieân vaø thaân bieân. Nguyeân nhaân cuûa hieän töôïng naøy laø do taûi troïng hôi vaø taûi troïng quaùn tính gaây va ñaäp laøm ñoä doâi laép gheùp baïc ñaàu treân vaø bieân giaûm töø ñoù gaây ra xoay löng baïctaïo thaønh ñoä oâvan loã ñaàu treân bieân. Khi khe hôû naøy taêng lôùn cuøng vôùi khe hôû giöõa choát piston vaø baïc bieân seõ gaây ra tieáng goõ khi ñoäng cô laøm vieäc. Vò trí hao moøn vaø hö hoûng theå hieän treân hình 2.9 Hình 2.9:Vò trí moøn vaø veá nöùt ôû treân bieân. Khi ñoä gaêng cuûa baïc trong loã ñaàu döôùi bieân khoâng ñuû, hoaëc do laép raùp sai vò trí cuûa naép, hoaëc do maát choát ñònh vò thì baïc bieân seõ xoay troøn gaây hao moøn loã ñaàu döôùi. Maët khaùc maët tì cuûa naép ñaàu döôùi vaø thaân bieân bò moøn coù theå do buloâng bieân ñöôïc sieát khoâng ñuû löïc, hoaëc do ñoä cöùng cuûa buloâng khoâng ñuû neân coù theå taïo ra khe hôû khi chòu löïc vaø va ñaäp hai beà maët naøy vôùi nhau. Kieåm tra veát nöùt ngaàm treân bieân nhôø thieát bò doø khuyeát taät (hình 2.10). Khi bieân bò nöùt, hoaëc chieàu daøy thaønh loã ñaàu treân bieân quaù moûng caàn loaïi boû. - 33 - Hình 2.10: Duïng cuï ñeå doø veát nöùt bieân. *Kieåm tra vaø söûa chöõa: Ño kích thöôùc loã ñaàu treân vaø loã ñaàu döôùi bieân ñeå xaùc ñònh ñoä coân vaø ñoä oâvan cuûa nhöõng loã naøy. Kieåm tra bieân bò cong vaø xoaén treân thieát bò chuyeân duøng Hình 2.11:Duïng cuï ñeå kieåm tra bieân a) Ñaët bieân leân duïng cuï; b) Chænh ñoàng hoà so veà 0; c) Caáu taïo truïc 1. Bieân vaø naép bieân; 2. Gaù ño; 3. Boä phaän giôùi haïn; 4. Maët phaúng; 5. Choát keïp; 6. Tay vaën; 7.truïc gaù; 8. Beà maët tì; 9. Vít keïp. Ñoä xoaén cho pheùp ñoái vôùi bieân maùy naâng laø 0,05 – 0,08 mm; ñoä uoán cho pheùp laø 0,03-0,05 mm treân 100 mm chieàu daøi bieân. Neáu vöôït quaù giaù trò treân thì phaûi naén (hình 2.12 a vaø hình 2.12b)). Sau khi naén caàn kieåm tra laïi roài xöû lyù nhieät öùng suaát dö beân trong. Ñeå xöû lyù nhieät caàn ñoát noùng bieân leân tôùi 400 – 500oC vaø giöõ ôû nhieät ñoä ñoù 1,5h. Thöôøng naén bieân quaù moät chuùt theo chieàu ngöôïc vôùi bieán daïng uoán, xoaén sau ñoù môùi naén thaúng laïi. - 34 - Hình 2.12a:Naén bieân bò xoaén Hình 2.12b:Naén bieân bò uoán Beà maët tì giöõa buloâng vaø naép bieân ngöôøi ta coù theå phay treân maùy phay truïc ñöùng ñeå laáy heát veát hao moøn. Beà maët tì giöõa ñai oác bieân vaø thaân bieân coù theå phay treân maùy phay truïc ngang. Beà maët tì giöõa naép bieân vaø thaân bieân bò moøn hoaëc bò bieán daïng coù theå phay hoaëc maøi ñeå laáy heát veát moøn vaø nhaän ñöôïc ñoä song song cuûa maët phaúng naøy vôùi ñöôøng sinh cuûa loã. Ñoä song song naøy coù theå kieåm tra nhôø ñoàng hoà so vaø boä gaù ño phuø hôïp. Hình 2.13: Sô ñoà kieåm tra ñoä song song maët tì cuûa bieân. Ñaàu tieân ñònh vò ñoàng hoà so 2 hôi caêng choát doø moät chuùt. Sau ñoù khoaù noù baèng vít tì 1 vaø ñaùnh daáu chæ soá cuûa ñoàng hoà so. ÔÛ moãi ñaàu cuoái cuûa maët phaúng, ñoä khoâng song song cuûa caùc maët phaúng naøy vôùi ñöôøng sinh khoâng ñöôïc vöôït quaù 0,02 mm treân suoát chieàu daøi cuûa naép bieân. Neáu lôùp kim loaïi maøi bôùt ñi (hoaëc phay) khoûi maët tì khoâng quaù 0,3 mm ñoái vôùi naép bieân, 0,2 mm ñoái vôùi thaân bieân, sieát chaët naép vôùi löïc sieát quy ñònh sau ñoù doa ñeán kích thöôùc bình thöôøng. Tröôøng hôïp loã ñaàu döôùi bieân moøn khoâng lôùn cuõng coù theå söûa chöõa nhö treân. Maøi beà maët tì vaø doa loã ñeán kích thöôùc bình thöôøng. Trong tröôøng hôïp loã bò moøn ñeán noãi chieàu daøy lôùp kim loaïi laáy khoûi beà maët tì lôùn hôn giôùi haïn ñaõ neâu treân, caàn maï hoaëc haøn ñaép loã , sau ñoù gia coâng cô khí ñeán kích thöôùc bình thöôøng. Ñoâi khi loã bò moøn nhieàu cuõng coù theå maøi maët phaúng tì sau ñoù gia coâng cô khí ñeán kích thöôùc bình thöôøng. Ñeå giöõ cho chieàu daøi bieân khoâng thay ñoåi phaûi doa dòch taâm loã ñaàu treân bieân neáu beà daøy thaønh treân bieân ñuû lôùn. - 35 - 2.2. Söûa chöõa xilanhû õû õû õ *Vaät lieäu:Xilanh ñöôïc laøm baèng gang vaø ñöôïc ñoùng vaøo khoái xilanh. *Phaùt hieän caùc khuyeát taät: Nhöõng hö hoûng chính cuûa xilanh laø: bò moøn oâ van theo chieàu höôùng kính, moøn leo (moøn coân) theo chieàu doïc taâm vaø coå caùc veát xöôùc. Do ma saùt giöõa voøng gaêng vaø thaønh xilanh, do taùc duïng hoaù chaát trong nhieân lieäu vaø do ñieàu kieän boâi trôn keùm. Ñeå phaùt hieän ñöôïc caùc khuyeát taät vaø hö hoûng cuûa xilanh chuùng ta duøng palmer Hình 2.14:Xilanh hoaëc so keá ño trong ñònh ñoä moøn coân vaø oâ van. *Yeâu caàu kyõ thuaät söûa chöõa. -Neáu coù khe nöùt xuyeân qua maët göông xilanh, oå xupap vaø maët phaân caùch, haõy vöùt boû thaân xilanh. -Coøn caùc khe nöùt ôû choã khaùc coù theå haøn laïi. Muoán haøn khe nöùt phaûi khoan hai loã coù ñöôøng kính 5mm ôû hai ñaàu khe nöùt vaø duøng ñaù maøi ñeå taùch hai bôø khe nöùt theo suoát chieàu daøi döôùi moät goùc 90 0ä, ñoä saâu baèng 4 / 5 chieàu daøy cuûa thaønh. -Tröôùc khi haøn neân laøm noùng thaân xilanh leân tôùi nhieät ñoä 600 0C ñeán 650 0C. -Khe nöùt haøn baèng khí, duøng ngoïn löûa trung tính, chaát trôï dung, que haøn gang - ñoàng coù ñöôøng kính 5 mm. -Moái haøn phaûi ñeàu, lieân tuïc vaø chæ nhoâ leân cao hôn beà maët kim loaïi neàn töø 1 ñeán 1.5 mm. -Sau khi haøn xong phaûi laøm saïch vaø san baèng cho ngang vôùi maët phaúng cuûa kim loaïi neàn, duøng giuõa hay ñaù maøi. -Nhöõng loã thuûng, choã vôõ cuûa thaân xilanh coù theå chöõa baèng caùch vaù hay haøn ñaép. Tröôùc khi vaù phaûi laøm saïch choã vôõ vaø choã thuûng. *Xaùc ñònh ñoä moøn coân: Ñaët so keá vaøo trong xilanh, laáy soá ño lôùn vaø nhoû nhaát ôû vò trí döôùi maët treân 25 mm vaø phía treân maët döôùi xilanh 35 mm, hieäu soá hai soá ño naøy laø ñoä moøn coân cuûa xilanh Hình 2.15:Ño kieåm tra xi lanh vôùi so keá ño trong - 36 - -Neáu ñoä moøn coân vöôït quaù thoâng soá 0.24 mm thì phaûi xoaùy xilanh naøy. *Xaùc ñònh ñoä moøn oâ van: Ñaët so keá vaøo trong xilanh ,ño phía tröôùc, phía sau, beân phaûi, beân traùi ôû vò trí caùch maët phaúng treân khoaûng 40 mm, hieäu soá ño ôû hai vò trí laø ñoä moøn oâ van cuûa xilanh. Neáu ñoä moøn oâ van cuûa xilanh vöôït quaù 0.07 mm thì phaûi xoaùy laïi. Kích thöôùc phuïc hoài söûa chöõa xilanh cuûa ñoäng cô coù 6 tieâu chuaån: - 0.25 mm - 0.50 mm - 0.75 mm - 1 mm - 1.25 mm - 1.50 mm Sau khi xaùc ñònh ñöôïc ñoä moøn ñoä oâ van vöôït quaù trò soá cho pheùp thì tieán haønh phuïc hoài söûa chöõa xilanh baèng caùch doa vaø maøi boùng. Khi doa vaø maøi boùng xilanh caàn löu yù nhöõng yeâu caàu sau: − Ñeå löôïng dö cho vieäc maøi boùng khoaûng 0.04mm ñeán 0.08 mm. − Ñaûm baûo ñoä boùng beà maët cuûa thaønh xilanh ñaït ∇9. − Sau khi maøi boùng, ñoä oâ van vaø ñoä coân cuûa xilanh khoâng ñöôïc quaù 0.02 mm. − Ñeå ñaït ñöôïc hình daùng hình hoïc cuûa xilanh thaät chính xaùc , chuùng ta caàn caùc ñieàu kieän sau: − Khoaûng chaïy thích hôïp cuûa ñaàu maøi , sao cho vieân ñaù maøi vöôït ra khoûi maët ñaàu oáng xilanh khoâng quaù 0.2 – 0.4 chieàu daøi cuûa noù. Neáu khoaûng caùch chaïy cuûa ñaàu maøi quaù lôùn thì seõ coù sai soá hình daùng, nhaát laø bò loõm, neáu khoaûng chaïy quaù nhoû thì xilanh mang hình troáng. − Trong khi maøi, vuøng gia coâng caàn ñöôïc töôùi lieân tuïc vaø nhieàu nöôùc boâi trôn laøm maùt. Nöôùc boâi trôn - laøm maùt thöôøng laø daàu löûa hoaëc dung dòch daàu löûa pha laãn vôùi daàu nhôøn. − Ñeå maøi khoân sô boä neân duøng loaïi ñaù maøi kim cöông toång hôïp A10M x 50. − Ñeå maøi khoân keát thuùc neân duøng ñaù maøi [X - 100Η11Η 9K38]C. * Cheá ñoä gia coâng: − Toác ñoä quay cuûa ñaàu maøi 280 voøng / phuùt − Toác ñoä chuyeån ñoäng ñi veà laø 90 khoaûng chaïy ñi veà trong 1 phuùt − Löôïng dö gia coâng trong maøi khoân sô boä khoâng quaù 0.08 mm vaø trong maøi khoân keát thuùc laø 0.04 mm. 2.3. Voøng gaêngø êø êø ê -choát pistonááá Trong söûa chöõa, voøng gaêng laø chi tieát khoâng söûa chöõa maø chæ ñeå thay theá. Hình 2.16:Voøng gaêng-choát - 37 - Tuy nhieân ta cuõng caàn nghieân cöùu hao moøn hö hoûng vaø kó thuaät kieåm tra laép raùp voøng gaêng. Trong nhoùm chi tieát piston – voøng gaêng – choát piston thì voøng gaêng laø chi tieát moøn nhanh nhaát. Voøng gaêng ñöôïc cheá taïo baèng gang xaùm ñaëc bieät, gang hôïp kim, gang ñoä beàn cao vôùi graphít vaø ñöôïc cheá taïo thaønh phoâi daïng oáng ñuùc. Ñeå gia coâng oáng naøy thaønh voøng gaêng ngöôøi ta phaûi gia coâng caét thaønh oáng moûng sau ñoù caét rôøi thaønh töøng voøng, caét mieäng vaø maøi troøn ñeán kích thöôùc qui ñònh. Trong caùc voøng gaêng thì voøng gaêng soá hôi soá 1 bò moøn nhieàu nhaát do ñieàu kieän laøm vieäc khaéc nghieät cuûa voøng gaêng naøy. Ñaøn tính cuûa voøng gaêng cuõng bò suy giaûm do hao moøn theo chieàu daøy vaø chieàu cao ñoàng thôøi do taùc duïng cuûa nhieät ñoä cao. Hao moøn xilanh vaø beà maët ngoaøi voøng gaêng laøm taêng khe hôû mieäng cuûa voøng gaêng. Trong tröôøng hôïp thay voøng gaêng môùi vaøo xilanh vaø piston cuõ ñoä hao moøn seõ taêng nhanh. Voøng gaêng coù theå bò gaõy cho chaát löôïng cheá taïo keùm, hoaëc bò boù chaët trong raõnh piston laép gheùp sai kó thuaät. Hao moøn cuûa xilanh, raõnh laép voøng treân piston vaø voøng gaêng daãn tôùi hieän töôïng daàu boâi trôn loït vaøo buoàng ñoát vaø bò chaùy taïo thaønh caën than baùm vaøo piston, buoàng ñoát laøm xaáu quaù trình thoaùt nhieät, taïo boät maøi vaø caøng laøm taêng hao moøn nhoùm piston – xilanh, ñoäng cô nhanh choùng bò hoûng… Voøng gaêng bò moøn gaõy vaø maát ñaøn tính thì loaïi boû vaø khoâng hoài phuïc, nhöng tröôùc khi laép môùi caàn kieåm tra caùc chæ tieâu sau ñaây: Ñoä ñaøn hoài cuûa voøng gaêng: ñöôïc kieåm tra treân caân nhö hình 2.17. EÙp cho voøng gaêng ñeán khe hôû mieäng theo qui ñònh, sau ñoù ñoïc chæ soá treân caân. Hình 2.17: Kieåm tra ñaøn tính 1. tay vaën; 2. buloâng keïp; 3. taám ñeø; 4. ñeá töïa; 5. quaû caân; 6. vaïch caân phuï; 7 vaïch caân chính Kieåm tra khe hôû mieäng: duøng xilanh môùi hay xilanh ñaõ söûa chöõa ñöa voøng gaêng thaät thaúng goùc, sau ñoù ño khe hôû mieäng cuûa voøng gaêng baèng thöôùc laù. Neáu khoâng coù khe hôû hoaëc khe hôû quaù nhoû phaûi duõa mieäng voøng gaêng (caàn ñaåy voøng gaêng trong tö theá laøm vieäc suoát chieàu daøi cuûa ñöôøng sinh). Kieåm tra chieàu cao cuûa voøng gaêng: ñaët voøng gaêng vaøo raõnh piston duøng - 38 - thöôùc laù ño khe hôû. Neáu khe hôû quaù nhoû phaûi maøi voøng gaêng treân maùy maøi maët phaúng hoaëc duøng giaáy giaáy nhaùm mòn ñaët leân baøn hoaëc maët kính phaúng sau ñoù laáy voøng gaêng maøi treân giaáy nhaùm ñoù. Kieåm tra ñoä tuït saâu cuûa voøng gaêng vaøo trong raõnh piston baèng thöôùc ño ñoä saâu vaø thöôùc keïp. Kieåm tra ñoä troøn cuûa voøng gaêng baèng caùch kieåm tra möùc ñoä loït saùng giöõa löng voøng gaêng vaø xilanh . Hình 2.18a:Kieåm tra khe hôû giöõa Hình -2.18bKieåm tra theo ñoä troân raõnh piston vaø voøng gaêng 1. voøng gaêng; 2. xilanh; 3. ñeøn Khe hôû cho pheùp khoâng vöôït quaù 0,03 mm, nhöng khoâng ñöôïc quaù 2 choå treân moät cung 30o vaø khoâng ñöôïc ôû gaân khe hôû mieäng. *Choát Pistonááá : Choát piston laø chi tieát noái khôùp piston – bieân. Trong quaù trình laøm vieäc chòu taûi troïng va ñaäp thay ñoåi veà phöông chieàu vaø trò soá, thöôøng xuyeân tieáp xuùc vôùi nhieät ñoä cao, boâi trôn khoù khaên. Choát ñöôïc laép gheùp coù ñoä doâi vôùi piston vaø laép coù khe hôû vôùi loã baïc ñaàu bieân treân. Kieåm tra vaø söûa chöõa: kieåm tra xem choát coù bò nöùt khoâng sau ñoù duøng panme ño kích thöôùc ñeå xaùc ñònh ñoä coân vaø ñoä oâvan cuûa choát. Choát bò moøn coù theå hoài phuïc baèng maï theùp; tröôùc khi maï phaûi maøi ñeå laáy laïi hình daùng hình hoïc cuûa choát. 2.4 Söûa chöõa truïc khuyûuû õ ï ûû õ ï ûû õ ï û Hình 2.19:Truïc khuyûu. Truïc cô laø chi tieát coù hình daùng, keát caáu phöùc taïp, chòu taùc duïng cuûa taûi troïng ngoaøi, löïc quaùn tính cuûa caùc phaàn khoâng caân baèng chuyeån ñoäng quay vaø chuyeån ñoäng tònh tieán. Nhöõng löïc naøy gaây ra öùng suaát uoán vaø öùng suaát xoaén trong truïc. Maët khaùc do taûi troïng thay ñoåi, öùng suaát trong truïc cô thay ñoåi vaø phaân boá khoâng ñoàng ñeàu, theâm vaøo ñoù laø hình daùng phöùc taïp cuûa truïc - 39 - laøm gia taêng hieän töôïng taäp trung öùng suaát, daãn tôùi truïc coù theå phaù huûy do moûi. Truïc khuyûu ñöôïc cheá taïo baèng theùp caùcbon 50. Phoâi truïc khuyûu ñöôïc cheá taïo baèng phöông phaùp ñuùc. Truïc khuyûu phaûi coù söùc beàn vaø ñoä cöùng lôùn, ñoàng thôøi phaûi nheï vaø caân baèng toát. Truïc tay quay laø phaàn tieän vaø maøi troøn chính xaùc ñeå gaén ñaàu to thanh truyeàn. Coå truïc laø phaàn quay trong goái ñôõ chính nôi caùcte treân qua trung gian hai mieáng baïc loùt. Nhieàu caùnh tay noái lieàn vôùi tay quay vôùi coå truïc chính. Phía ñuoâi truïc khuyûu coù böïc chaän daàu vaø maâm raùp baùnh trôùn. Ñaàu truïc khuyûu gaén baùnh raêng chia thì vaø ngaøm quay maùy. Maïch daàu ñöôïc khoan xuyeân töø coå truïc chính ñeán caùc coå truïc tay quay daãn daàu nhôøn boâi trôn cho ñaàu to thanh truyeàn. *Caùc hö hoûng cuûa truïc cô: − Caùc coå truïc chính bò moøn. − Caùc coå truïc tay quay bò moøn. − Truïc bò cong, bò xoaén, truïc bò gaõy. − Ren buloâng bò chôøn, ren raêng ñuoåi ñaàu bò moøn. − Maët bích baùnh ñaø bò veânh. − Kieåm tra ñoä coân vaø ñoä oâvan cuûa coå truïc. − Duøng Panme ño ôû hai tieát dieän naèm phía ngoaøi hai vai truïc 10mm. Hình 2.19:Ño truïc khuyûu. − ÔÛ moãi tieát dieän phaûi ño caû hai chieàu naèm ngang vaø thaúng ñöùng. − Caên cöù vaøo keát quaû ño ñeû tính ra ñoä coân vaø ñoä oâvan. − Caùc trò soá naøy khoâng ñöôïc vöôït quaù giôùi haïn cho pheùp. *Kieåm tra vaø söûa chöõa truïc cô: − Tröôùc khi ñöa truïc vaøo kieåm tra caàn phaûi röûa saïch truïc. Ñoái vôùi nhöõng truïc cô bò nöùt, xöôùc saâu hoaëc heát kích thöôùc söûa chöõa phaûi loaïi boû. Nhöõng tröôøng hôïp coøn laïi caàn kieåm tra veát nöùt ngaàm nhôø maùy doø khuyeát taät töø. - 40 - *Kieåm tra ñoä cong cuûa truïc khuyûu: − Ñaët hai ñaàu truïc khuyûu leân giaù nhö hình 2.20 Hình 2.20:Kieåm tra ñoä cong cuûa truïc khuyûu. - 41 - − Cho muõi tieáp xuùc cuûa ñoàng hoà so vaøo coå truïc chính ôû giöõa. − Quay truïc khuyûu moät voøng, kim ñoàng hoà seõ dao ñoäng trong moät phaïm vi naøo ñoù. − Laáy trò soá ñoù tröø cho ñoä oâvan cuûa coå truïc roài chia ñoâi ta seõ ñöôïc ñoä cong cuûa truïc khuyûu. *Kieåm tra ñoä xoaén cuûa truïc khuyûu: − Ñaët truïc khuyûu leân giaù, cho coå truïc thanh truyeàn naèm theo vò trí naèm ngang. − Duøng thöôùc caëp ño chieàu cao caùc coå truïc thanh truyeàn coù cuøng moät ñöôøng taâm ñeán maët baøn maùy. − Ñoä cheânh leäch chieàu cao ñoù laø möùc ñoä xoaén cuûa coå truïc ñoù (khoâng lôùn hôn 0,6mm). *Kieåm tra baùn kính quay cuûa truïc khuyûu: − Duøng giaù ñôõ nhö trong phöông phaùp kieåm tra ñoä cong truïc khuyûu. − Trong hình veõ ta coù moät nöûa khoaûng caùch a giöõa vò trí cao nhaát vaø thaáp nhaát cuûa coå truïc thanh truyeàn laø baùn kính quay cuûa truïc khuyûu. − Sai leäch cho pheùp cuûa noù laø 0,15mm. *Kieåm tra veát raïn nöùt cuûa truïc khuyûu: − Truïc khuyûu deã bò raïn nöùt ôû goùc troøn cuûa vai truïc vaø ôû loã meùp daàu. − Khi kieåm tra veát nöùt raïn, ñaàu tieân phaûi lau thaät saïch. − Sau ñoù duøng kính phoùng ñaïi 20÷25 laàn hoaëc maùy thaêm doø caûm öùng töø ñeå kieåm tra. − Cuõng coù theå kieåm tra baèng phöông phaùp thaám daàu hoûa. *Kieåm tra ñoä cong veânh maët baùnh ñaø: − Ñaët truïc khuyûu leân maùy maøi hoaëc maùy tieän. − Duøng ñoàng hoà so kieåm tra ñoä ñaûo maët muùt cuûa maët bích. − Söï cheânh leäch ñoä ñaûo chính laø ñoä veânh cuûa maët baùnh ñaø. - 42 - Hình 2.21: Kieåm tra ñoä veânh cuûa maët bích baùnh ñaø. *Nhöõng hö hoûng thöôøng gaëp laø: Hao moøn xöôùc beà maët tieáp xuùc vôùi ñóa bò ñoäng; hao moøn hö hoûng loã laép raùp vôùi choát ñaàu truïc cô, loã ren; raêng baùnh ñaø bò hoûng; raûnh then hoûng; maát caân baèng. *Söûa chöõa: Baùnh ñaø coù veát nöùt lôùn thöôøng bò loaïi boû. Khi bò xöôùc moøn beà maët laøm vieäc ta coù theå tieän laùng maët ñaàu sau ñoù maøi phaúng. Ñoä khoâng phaúng cuûa beà maët laøm vieäc nhoû hôn 0,15mm. Kieåm tra ñoä ñaûo beà maët laøm vieäc cuûa baùnh ñaø vôùi beà maët bích ñaàu truïc cô. Ñoä ñaûo naøy phaûi nhoû hôn 0,1mm ôû saùt meùp ngoaøi baùnh ñaø. Neáu loã trôn vaø loã ren bò moøn tieán haønh doa roäng loã, caét laïi ren. Loã baét buloâng vaøo truïc cô hoài phuïc cuøng kích thöôùc vôùi loã maët bích truïc cô. Vaønh raêng baùnh ñaø bò moøn hoaëc toeùt coù theå söûa chöõa baèng duõa hoaëc ñaù maøi truïc meàm. Tuy nhieân coù theå eùp laïi vaønh raêng môùi hoaëc quay vaønh raêng cuû ñi 180o roài eùp laïi vaøo baùnh ñaø. Ñoä doâi laép gheùp ≥ 0,4mm. Khi eùp vaønh raêng caàn ñoát noùng ñeán nhieät ñoä 150 0 C -220oC. Khi raûnh then bò hoûng coù theå cheá taïo moät raõnh then khaùc ñoái dieän vôùi raûnh then cuõ, khi ñoù caàn chuù yù nhöõng daáu ñaëc bieät treân vaønh baùnh ñaø ñeå ñaët bôm nhieân lieäu sau naøy. Baùnh ñaø sau khi söûa chöõa phaûi ñaûm baûo ñoä ñoàng taâm loã moay ô vôùi taâm baùnh ñaø, ñoä coân cuûa loã ñaûm baûo chính xaùc. Tröôøng hôïp baùnh ñaø bò maát caân baèng tónh caàn caân baèng laïi baèng khoan bôùt kim loaïi treân maët muùt (phía laép vôùi truïc cô) caùc loã φ8, φ9, ñoä saâu 8mm - 10mm. Hình 2.22:Vò trí laép theo daáu treân baùnh raêng phaân phoái. - 43 - 2.5 Söûa chöõa Xupapû õû õû õ Moãi xilanh ñoäng cô Sisu coù 2 xupap: Huùt vaø Thoaùt. Truïc cam quay môû caùc xupap ñeå huùt khí hoãn hôïp vaøo xilanh hay thaûi khí ra ngoaøi. Xupap coù hình naám, xupap huùt, naám lôùn laøm baèng theùp pha nicken, xupap thoaùt naám nhoû laøm baèng theùp hôïp kim slicium. *Phaùt hieän caùc khuyeát taät: *Nhöõng hö hoûng chính cuûa xupap laø: − Beà maët ma saùt cuûa xupap bò moøn vaø chaùy seùm. − Naám xupap bò bieán daïng. − Thaân xupap bò moøn vaø cong. *Yeâu caàu kyõ thuaät söûa chöõa: Xupap coù beà maët laøm vieäc bò moøn ít, thöôøng phuïc hoài baèng caùch maøi raø vôùi ñeá xupap baèng caùch boâi moät lôùp moûng caùt xoay thoâ leân ñeá xupap, sau ñoù duøng chuïp cao su hay tua vít xoay xupap trong beä cuûa noù. Khi thaáy moøn gaàn ñeàu, xoaùy laïi vôùi caùt nhuyeãn. Neáu beà maët xupap moøn quaù nhieàu hay coù veát roã saâu vaø xöôùc thì maøi vaø raø. Taát caû caùc xupap phaûi ñöôïc maøi vaø raø treân maùy chuyeân duøng. Kieåm tra ñoä kín khít cuûa boä ñoâi xupap – ñeá baèng duïng cuï tao neân aùp suaát dö 0.6 ñeán 0.7 KG / cm2 Trong thôøi gian moät phuùt, aùp suaát khoâng giaûm ñaùng keå. Treân gaù laép rieâng tieán haønh kieåm tra ñoä cong cuûa thaân xupap vaø ñaûo cuûa maët laøm vieäc ñaàu xupap so vôùi thaân. Khi kieåm tra duøng caùc ñoàng hoà so 10 vaø 11. Ñoä ñaûo cho pheùp cuûa thaân xupap 0.015mm treân chieàu daøi 100 mm; beà maët laøm vieäc laø 0.03 mm. Neáu ñoä ñaûo lôùn hôn phaûi naén laïi thaân xupap. Khi moøn caùc loã trong oáng daãn höôùng vaø caùc loã laép oáng daãn höôùng cuûa xupaùp, thì gia coâng laïi nhö hình 3.21b. Beà maët cuûa ñeá xupaùp bò moøn hoaëc roã thì maøi laïi hoaëc thay theá. Raø ñeá xupaùp vôùi xupaùp hoaëc khoeùt ñeá xupaùp roài maøi vaø raø. Khi khoeùt, duøng ñuû boä boán dao khoeùt hình coân coù goùc ñoä löôõi caét laø 30 0hay 450, 750 vaø 150. Beà maët laøm vieäc cuûa ñeá xupaùp ñöôïc maøi baèng ñaù maøi, theo nhöõng goùc ñoä thích hôïp. Ñoái vôùi ñoäng cô Sisu, xupaùp naïp maøi theùo goùc 60 0 coøn xupaùp xaû maøi theo 450 so vôùi ñöôøng taâm oáng daãn höôùng. Chieàu roäng beà maët laøm vieäc cuûa ñeá xupaùp ñoäng cô Sisu laø 2.5mm ñeán 3.0 mm. Khi ñeá xupaùp bò moøn nhieàu, ñöôøng kính roäng quaù möùc cho pheùp, thì thay ñeá. Muoán vaäy, doa ñeá xupaùp cuõ, laép eùp moät ñeá xupaùp môùi vaøo. Sau ñoù maøi ñeá cho ñeán kích thöôùc caàn thieát. Sau cuøng raø laïi vôùi beà maët laøm vieäc cuûa xupaùp. Vieäc raø xupaùp thöïc hieän treân caùc maùy chuyeân duøng. Khi raø, duøng boät nhaõo raø. Khi baét ñaàu raø, neân duøng loaïi boät nhaõo thoâ; cuoái cuøng, duøng boät tinh ñeå - 44 - ñaït ñöôïc ñoä boùng beà maët. Beà maët raø cuûa xupaùp vaø ñeá phaûi coù moät daûi môø ñeàu ñaën coù chieàu roäng xaùc ñònh ôû khaép chu vi. Chieàu roäng cuûa daáu môø baèng nöûa chieàu roäng beà maët laøm vieäc cuûa ñeá xupaùp. 3 4 5 1 2 7 2 6 Ño khe hôû giöõa thaân xupap vaø oáng daãn 1-Ñoàng hoà so;2-supap;3- M aøi xupap Hình 2.23:kieåm tra-gia coâng xuapap Khi ñeá xupaùp naèm trong oå bò loûng haõy thaùo ñeá ra khoûi oå, doa laïi oå ñeå laép ñeá khaùc coù kích thöôùc söûa chöõa. Duøng loaïi voam thaùo ñeå thaùo oå ra khoûi oå. 7 6 1 3 2 4 5 9 8 1 0 Hình 2.24:Thay ñeá xupaùp 1: thaân voam;2-ñai oác;3-voøng ñeäm;4-vít;5-ñai oác coù 3 vaáu;6-loø xo keùo; 7-coân thaùo vaáu;8-vaáu cuûa voam thaùo;9-ñeá xupap;10-naép xi lanh; - 45 - ù CHÖÔNG 3 COÂNG NGHEÄ PHUÏC HOÀIÂ Ä Ï ÀÂ Ä Ï ÀÂ Ä Ï À -SÖÛA CHÖÕA HEÄ THOÁNGÛ Õ Ä ÁÛ Õ Ä ÁÛ Õ Ä Á TRUYEÀN ÀÀÀ ÑOÄNGÄÄÄ Heä thoáng truyeàn ñoäng cuûa xe ñaàu keùo Sisu Magnum chuyeân duøng : Hoäp soá, ly hôïp, truyeàn ñoäng caùcñaêng, caàu chuû ñoäng,.. 3.1. Phuïc hoài söûa chöõa hoäp soáï à û õ ä áï à û õ ä áï à û õ ä á 3.1.1.Giôùi thieäu hoäp soá: Xe sisu söû duïng hoäp soá töï ñoäng Hộp số tự ñộng có ñầy ñủ công dụng của hộp số và ñáp ứng ñược các yêu cầu của hộp số thường do việc gài các số truyền ñược thực hiện một cách tự ñộng. Ở hộp số thường, cần sang số ñược sử dụng ñể sang số khi ñạp chân ga nhằm mục ñích tăng tốc ñộ xe. Khi lái xe lên dốc hay khi ñộng cơ không có ñủ lực ñể lên dốc tại số ñang chạy, hộp số ñược chuyển về số thấp. Vì thế lái xe thường xuyên nhận biết tải và tốc ñộ ñộng cơ ñể chuyển số moät cách phù hợp. Ở hộp số tự ñộng, lái xe không cần phải chuyển số mà việc chuyển số ñược thực hiện một cách tự ñộng tại thời ñiểm thích hợp nhất theo tải ñộng cơ và tốc ñộ xe . Caùc bộ phận chính của hộp số tự ñộng : − Bộ biến moâ. − Bộ baùnh răng ñiều khiển . − Bộ ñiều khiển thuỷ lực. − Bộ truyền ñộng baùnh răng cuối cuøng. − Caùc thanh ñiều khiển. − Dầu hộp số tự ñộng. - 46 - *Hoäp soá cuûa xe Sisu chuyeân duøng coù caáu taïo nhö sau :ä á û â ø ù á ïä á û â ø ù á ïä á û â ø ù á ï 18 987654321 1712 101113141516 Hình-3.1Maët caét hoäp soá 1. Khoaù bieân moâ 2. Ly hôïp thuyû löïc 3. Li hôïp tieán 4. Li hôïp soá 5 5. ly hôïp soá 4 6. Ly hôïp soá 3 7. Ly hôïp soá 2 8. Ly hôïp soá1 9. Truïc ra hôïp soá 10.Boä BRHTsoá 1 11.Boä BRHT soá 2 12.Boä BRHT soá 3 13.Boä BRHT soá 4 14.Truïc baùnh raêng ñònh tinh 15.Truïc vaøo hoäp soá 16.Truïc bieán moâ 17.Khôùp noái. *Nguyeân lyù hoaït ñoäng:â ù ï äâ ù ï äâ ù ï ä Döïa vaøo sô ñoà maïch thuûy löïc ta coù traïng thaùi laøm vieäc cuûa hoäp soá nhö sau: a.Soá trung gianááá N:(Hình 3.2.1) PCS1 ON PCS2 ON PCS3 ON-C5 PCS4 OFF TCC OFF SS1 OFF C1 Latch UP C2 Latch UP - 47 - Hình 3.2.1 *Hoaït ñoäng cuûa caùc van ôû vò trí soá trung gian − Ñoàng thôøi caùc van ñieän thöôøng môû PCS1 , PCS2 vaø van PCS3 hoaït ñoäng − Aùp suaát treân ñöôøng daàu chính ñöôïc van PCS1 vaø PCS2 ñieàu chænh.doøng aùp suaát cính naøy chaïy qua van PCS3 , qua caàn chaën C2 vaø tôùi li hôïp soá 5 tieán haønh quaù trình gaøi soá N b.Chuyeån töø soá N sang soá 1å ø á áå ø á áå ø á á (Hình 3.2.2 vaø Hình 3.2.3) PCS1 OFF-C1 PCS2 ON PCS3 ON-C5 PCS4 OFF TCC OFF SS1 ON C1 Latch DOWN C2 Latch UP - 48 - Hình 3.2.2 *Van thöôøng ñoùng SS1 hoaït ñoäng ngay töùc khaéc. Ñöôøng daàu aùp suaát chính tröïc tieáp chaïy ñeán ñænh cuûa C2 vaø C1 Latch. C2 Latch vaãn ñöôïc giöõ ôû vò trí phía treân aùp li hôïp C5 neùn. Hình 3.2.3 *Van PCS1 vaø PCS2 vaãn hoaït ñoäng, PCS1 khoâng hoaït ñoäng. Ñöôøng aùp suaát chính qua PCS1,qua C1 Latch ñeán li hôïp C1 thöïc hieän vieäc gaøi soá. Ñoàng thôøi luùc naøy li hôïp C5 giöõ C1 Latch ôû vò trí döôùi. - 49 - c.Chuyeån töø soá 1 sang soá 2:å ø á áå ø á áå ø á á (Hình 3.2.4;Hình3.2.5;Hình 3.2.6;Hình 3.2.7) Hình 3.2.4 Hình 3.2.5 Van PCS3 ngaét . Li hôïp C5 xaû, li hôïp C1 neùn giöõ C1 latch ôû vò trí phoaù döôùi Van PCS4 hoaït ñoäng, ñöôøng daàu aùp suaát chính chaïy qua boä van ñieàu chænh aùp suaát vaø tôùi li hôïp C4. PCS1 OFF-C1 PCS2 ON PCS3 OFF PCS4 ON-C4 TCC ON SS1 ON C1 Latch DOWN C2 Latch DOWN - 50 - Hình 3.2.6 Sau khi vieäc vaøo soá 2 ñaõ ñaït ñöôïc. Van SS1 hoaït ñoäng. − Doøng aùp suaát ñieàu khieån tröïc tieáp chaïy tôùi phaàn treân cuûa C1, C2 Latch − C2 Latch ñi xuoáng neùn loø xo, ñöôøng daàu xaû qua PS1 bò chaën laïi. − Doøng aùp suaát ñieàu khieån chính chaïy tôùi vaø môû PS1 Hình 3.2.7 *Quaù trình khoùa soá 2 Van TC C hoaït ñoäng − Doøng aùp suaát chính chaïy qua boä va ñieàu aùp vaøo trong ñöôøng oáng daãn khoùa. − Ñöôøng oáng daãnkhoaù naøy tröïc tieáp neùn tôùi boä chuyeån moâ men li hôïp,van chuyeån löu löôïng vaø van boä ñieàu aùp. - 51 - d. Chuyeån töø soá 2 sanhg soá 3å ø á áå ø á áå ø á á : (Hình 3.2.8;vaø Hình 3.2.9) Hình 3.2.8 Van PCS4 khoâng hoaït ñoäng − Li hôïp C4 xaû. Van ñieän ñieàu chænh aùp suaát chính khoâng hoaït ñoäng. Hình 3.2.9 PCS1 OFF-C1 PCS2 ON PCS3 ON –C3 PCS4 OFF TCC ON- LU SS1 ON C1 Latch DOWN C2 Latch DOWN - 52 - *Vaän haønh soá 3 *Van PCS3 hoaït ñoäng − Doøng aùp suaát chính chaïy qua van ñieän ñieàu aùp qua C1 latch, C2 latch vaø tôùi li hôïp C3. − PS1 vaãn duy trì ôû cheá ñoä môû. − Van TCC hoaït ñoäng vaø boä chuyeån ñoåi moâmen ñöôïc öùng duïng. e.Chuyeån töø soá 3 sang soá 4å ø á áå ø á áå ø á á (Hình 3.2.10 vaø Hình 3.2.11) Hình 3.2.10 *Van PCS3 khoäng hoaït ñoäng. − Li hôïp C3 xaû − Van PCS2 khoâng hoaït ñoäng − Doøng aùp suaát chaïy qua van ñieàu aùp, qua C2 latch vaø tôùi li hôïp C2. − PS1 vaã duy trì cheá ñoä môû. − Van TC C hoaït ñoäng vaø boä chuyeån ñoåi moâmen ñöôïc öùng duïng. PCS1 OFF-C1 PCS2 OFF-C2 PCS3 OFF PCS4 OFF TCC ON- LU SS1 ON C1 Latch DOWN C2 Latch DOWN - 53 - Hình 3.2.11 f Chuyeån töø soá 4 sang soá 5å ø á áå ø á áå ø á á : (Hình 3.2.12 vaø Hình 3.2.13) Hình 3.2.12 PCS1 ON PCS2 OFF-C2 PCS3 ON-C3 PCS4 OFF TCC ON- LU SS1 ON C1 Latch DOWN C2 Latch DOWN - 54 - *Van PCS1 hoaït ñoäng − Li hôïp C1 xaû Hình 3.2.13 *Van PCS3 hoaït ñoäng − Doøng aùp suaát chính chaïy qua boä van ñieàu aùp, qua C1 vaø C2 latch tôùi li hôïp soá 3. − C2 neùn löu löôïng tôùi van ñieàu aùp. − PS1 vaån môû. − Van TCC hoaït ñoäng vaø boä chuyeån ñoäi moâmen ñöôïc öùng duïng. g.Chuyeån töø soá N sang soá luøiå ø á á øå ø á á øå ø á á ø (Hình 3.2.14 vaø Hình 3.2.15) PCS1 ON PCS2 OFF-C3 PCS3 ON-C5 PCS4 OFF TCC OF SS1 OF C1 Latch UP C2 Latch UP - 55 - Hình 3.2.14 *Van PCS2 khoâng hoaït ñoäng − Doøng aùp suaát chính chaïy qua boä van ñieàu aùp, qua C2 Latch vaø tôùi li hôïp C3. − Caø hai C1 vaø C2 latch ñeàu ôû vò trí phía treân. Hình 3.2.15 *Qui trình thaùo hoäp soá:ù ä áù ä áù ä á Tröôùc khi thoaù caàn phaûi naém ñöôïc keát caáu hoäp soá vaø boá trí loâgíc cuûa caùc boä phaän lieân quan ñeán hoäp soá. Thöïc hieän nguyeân taéc thaùo töø ngoaøi vaøo trong, caùc ñöôøng daây, caùc oáng daãn lieân quan caàn thaùo tröôùc, roài ñeán caùc boä phaän baét giöõ vaø cuoái cuøng môùi thaùo ñeán beân trong. *Caùc böôùcù ùù ùù ù thaùo hoäp soá ra khoûi xe:ù ä á ûù ä á ûù ä á û − Nghieân cöùu kyõ söï boá trí cuûa hoäp soá vaø caùc boä phaän lieân quan, hình dung caùc böôùc coâng vieäc caàn laøm roài baét ñaàu baèng vieäc thaùo daây maùt aécquy vaø thaùo ñai giöõ oáng ñoå daàu. − Xaû daàu cuûa bieán moâ thuyû löïc vaø hoäp soá. - 56 - − Thaùo caùc daây ñieän roài thaùo maùy khôûi ñoäng ra khoûi xe. − Thaùo taát caû caùc ñöôøng daây ñöôøng oáng vaø caùc thanh noái vôùi hoäp soá. − Thaùo oáng ñoå daàu vaø thaùo truïc cacñaêng khoûi bích noái cuûa truïc truyeàn treân thaân sau hoäp soá, ñaùnh daáu giöõa truïc cac-ñaêng vaø bích noái ñeå sau naøy laép vaøo ñuùng vò trí giöõa chuùng. − Thaùo truïc truyeàn khoûi thaân sau hoäp soá vaø duøng gieû lau saïch nuùt loã laép truïc treân thaâ hoäp soá. − Quaán xích tôøi vaøo hoäp soá roài naâng caåu leân ñeå giöõ hoäp soá, thaùo caùc buloâng giöõ voû hoäp soá vaø bieán moâ vôùi thaân ñoäng cô. − Ñaùnh daáu vò trí laép giöõa bieán moâ vaø ñóa laép bieán moâ treân ñuoâi truïc khuyûu cuûa ñoäng cô ñeå sau naøy laép laïi ñuùng vò trí ñoù. Sau ñoù thaùo caùc buloâng bieán moâ vôùi ñóa (baùnh ñaø) treân truïc khuyûu. − Kieåm tra laïi ñeå khaúng ñònh thaân hoäp soá vaø bieán moâ khoângcoøn bò baét giöõ vôùi chi tieát naøo roài töø töø dòch chuyeån caàn truïc ra phía sau ñeå ñöa hoäp soá cuøng bieán moâ ra khoûi ñoäng cô vaø ra khoûi xe. − Ruùt bieán moâ thuyû köïc thaúng veà phía tröôùc hoäp soá ñeå laáy bieán moâ ra khoûi hoäp soá roài hai cuïm naøy veà vò trí taåy röûa ñeå kieåm tra vaø söûa chöõa. * Nhöõng hö hoûngõ ûõ ûõ û thöôøng gaëpø ëø ëø ë : − Maát soá hoaëc coù soá nhöng khoâng ñuû löïc keùo. − Moøn goái ñôõ oå laên vaø caùc truïc daãn ñoäng. − Voû hoäp soá bò nöùt vaø bò thuûng. − OÅ bi bò moøn . − Baùnh raêng bò moøn, nöùt, raïn, söùt meû vaø bò troùc laøm xuaát hieän tieáng keâu trong hoäp soá. − Caùc truïc oå then hoa bò moøn. − Töø nhöõng hö hoûng ñoù laøm xuaát hieän caùc tieáng ñoäng khoâng bình thöôøng vaø va ñaäp trong hoäp soá khi chuyeån ñoäng maùy vaø gaøi soá, nung noùng caùc chi tieát laøm chaûy daàu môõ, töï ñoäng ngöøng truyeàn löïc vaø ñoàng thôøi cuøng luùc. * Phaùt hieän khuyeát taät: − Voû hoäp bò nöùt, thuûng thöôøng ñöôïc phaùt hieän baèng duøng daàu hoaû boâi vaøo choã caàn kieåm tra, sau ñoù lau khoâ raéc moät ít boät traéng, duøng buùa con goõ nheï, neáu thaáy coù maøu vaøng roõ reät thì ôû ñoù coù veát nöùt. − OÅ bi moøn coù theå kieåm tra baèng maét ñeå phaùt hieän caùc veát nöùt, rô, döôøng chaïy cuûa caùc voøng bi, caùc daáu hieäu maøi moøn hoaëc bò taùn daäp. − Ñeå phaùt hieän caùc khuyeát taät cuûa caùc baùnh raêng nhö bò moøn, söùt meû, troùc thì coù theå quan saùt baèng maét thöôøng. Trong tröôøng hôïp baùnh raêng bò nöùt hoaëc raïn thì ta coù theå duøng daàu hoaû vaø boät traéng nhö tröôøng hôïp voû hoäp soá bò nöùt. − Ñeå phaùt hieän caùc coå truïc vaø then hoa bò moøn ta duøng thöôùc Panme ñeå ño kích thöôùc coå truïc vaø thöôùc ño raêng ñeå ño ñoä daøy cuûa then hoa. − Kieåm tra ñoä kín cuûa caùc phôùt laøm kín baèng caùch quan saùt xem coù söï roø ræ daàu hay khoâng. - 57 - − Kieåm tra ñoä daøy cuûa caùc boá baèng thöôùc Panme. *Phuïc hoài söûï à ûï à ûï à û a chöõa hoäp soá:õ ä áõ ä áõ ä á *Söûa chöõa voû hoäp soáû õ û ä áû õ û ä áû õ û ä á: − Khi hoäp soá hay voû hoäp soá bò nöùt hoaëc thuûng thì ta söûa chöõa baèng phöông phaùp haøn ñieän hay caáy ñinh neáu noù khoâng truøm leân quaù nöûa loã laép buloâng vaø ñoàng thôøi duøng daàu hoaû ñeå thöû, trong 5 phuùt khoâng ñöôïc thaám daàu. − Ren bò chaùy trong loã baét chaët cô caáu gaøi soá, phuïc hoài baèng phöông phaùp haøn hoaëc laép oáng loùt phuï coù ren. − Caùc loã ñaët bi bò moøn seõ laøm caùc truïc khoâng song song vôùi nhau, vì vaäy caùc baùnh raêng seõ bò moøn nhanh, deã bò baät soá, coù tieáng keâu, truïc bò xeâ dòch veà phía tröôùc hay phía sau … tröôøng hôïp naøy caàn duøng phöông phaùp eùp baïc hoaëc duøng tia löûa ñieän ñeå phuïc hoài theo kích thöôùc tieâu chuaån hoaëc kích thöôùc söûa chöõa. − Neáu maët laép gheùp cuûa naép vaø caécte bò veânh thì deã bò roø ræ daàu, do ñoù neáu beà maët laép gheùp bò cong, veânh thì ta coù theå söûa chöõa baèng gia coâng cô hoaëc duøng duõa giuõa cho baèng. Ñoä phaúng ñònh danh cuûa naép phaûi baèng 0,1mm treân chieàu daøi 100mm. phaûi doa laïi choã xöôùc vaø rìa xôûm ôû choã laép caàn soá. *Söûa chöõa bieán moâ:û õ á âû õ á âû õ á â Caáu taïo bieán moâ thuyû löïc. Cuïm bieán moâ – bôm daàu *Kieåm tra söûa chöõa bieán moâ:å û õ á âå û õ á âå û õ á â Bieán moâ thuyû löïc ñöôïc laøm thaønh moät cuïm kín, coù ñoä tin caäy töông ñoái cao, thöôøng khoâng ñoøi hoûi phaûi baûo döôõng söûa chöõa, chaêm soùc ñònh kyø. Tuy nhieân trong quaù trình söû duïng xe, neáu thaáy coù caùc truïc traëc baát thöôøng nghi ngôø ñeán boä bieán moâcaàn phaûi kieåm tra, xaùc ñònh hö hoûng ñeå kieåm tra xöû lyùhoaëc thay môùi kòp thôøi. Khi phaùt hieän bieán moâ bò hö hoûng beân trong, khoâng ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu laøm vieäc bình thöôøng, phaûi thay bieán moâ môùi. Vieäc söûa chöõa caùc hö hoûng beân trong cuûa bieán moâ naèm ngoaøi khaû naêng cuûa caùc xöôûng söûa chöõa oâ toâ nhoû. - 58 - *Kieåm tra bieán moâ baèng quan saùt: − Khi phaùt hieän coù tieáng oàn trong bieán moâ caàn quan saùt kieåm tra caùc hieän töôïng hoûng hoùc cô hoïc. Thaùo naép chaén, quay ñoäng cô ñeå kieåm tra hieän töôïng nöùt, vôõ baùnh ñaø hoaëc ñóa laép boä bieán moâ, hieän töôïng loûng buloâng laép bieán moâhoaëc söï leäch taâm cuûa bieán moâ so vôùi truïc ñoäng cô. − Kieåm tra hieän töôïng chaûy daàu cuûa bieán moâ baèng caùch quan saùt khu vöïc gioaêng ñeäm, buloâng laép gheùp, caùc moái haøn, nuùt xaû daàu cuûa bieán moâ vaø ñaùy cacte bieán moâ. Daàu bieán moâ thöôøng coù maøu ñoû hoaëc naâu ñoû neân raát deã phaùt hieän. Neáu phôùt ñuoâi truïc khuyûu khoâng kín, daàu ñoäng cô cuõng coù theå roø ræ vaøo ñaùy cacte bieán moâ nhöng daàu ñoäng cô coù maàu ñen hoaëc maøu naâu neân raát deã phaùt hieän . − Hieän töôïng roø ræ daàu ñöôïc khaéc phuïc baèng caùch thay phôùt hoûng , kieåm tra caùc moái gheùp vaø vaën chaët buloâng bò loûng. *Kieåm tra bieán moâ trong xöôûng: Coâng vieäc kieåm tra khi thaùo khoûi xe: − Quan saùt, kieåm tra caùc gu-gioâng vaø choát hoaëc caùc tai laépboä bieán moâ vôùi baùnh ñaø hoaëc ñóa coá ñònh treân truïc khuyûu. Caùc chi tieát naøy ñaûm baûo ñònh vò vaø giöõ bieán moâ thaúng taâm vaø quay cuøng truïc khuyûu ñoäng cô neân caàn phaûi kieåm tra caån thaän, ñaûm baûo chuùng ñöôïc laép chaët treân bieán moâ, khoâng bò nöùt , vôõ, caùc phaàn ren cuûa chuùng phaûi toát. Neáu caùc choát vaø gu-gioâng bò hoûng thì phaûi thay bieán moâ ngay. Caùc loã ren ngoaøi cuûa caùc tai bò hoûng ñöôïc söûa chöõa baèng caùch ñoùng baïc roài laøm ren môùi. − Kieåm tra coå moay ô cuûa bieán moâ: neáu coå moay ô bò xöôùc nheï, duøng vaûi raùp ñaùnh boùng roài röûa saïch. Neáu coå bò xöôùc saâu hoaëc moøn thaønh gôø lôùn khoâng theå ñaùnh boùng, phuïc hoài ñöôïc thì phaûi thay theá bieán moâ. − Kieåm tra söï caûn chuyeån ñoäng giöõa baùnh bôm vaø baùnh höôùng doøng baèng caùch ñaët ngöûa bieán moâ leân giaù (maët coù choát vaø gu-gioâng daån ñoäng höôùng leân), coá ñònh giaù ñôõ truïc baùnh höôùng doøng vaø quay voû bieán moâ ngöôïc chieàu kim ñoàng hoà. Neáu bieán moâ bò keït trong khi quay hoaëc coù tieáng coï xaùt kim loaïi thì phaûi thay bieán moâ.Kieåm tra söï caûn chuyeå ñoäng cuûa baùnh tuabin vaø baùnh höôùng doøng baèng caùch ñaët uùp bieán moâ leân baøn ( maët coù choát vaø gu- gioâng daãn ñoäng höôùng xuoáng), laép truïc tuabin vaøo khôùp vôùi baùnh truïc tuabin, giöõ coá ñònh giaù ñôõ truïc tuabin cuøng vôùi baùnh höôùng doøng vaø quay truïc tuabin. Truïc tuabin phaûi quay nheï nhaøng, trôn tru ñöôïc caû hai chieàu, neáu khoâng phaûi thay bieán moâ. − Kieåm tra söï quay moät chieàu cuûa baùnh höôùng doøng baèng caùch ñaët uùp bieán moâ leân baøn ( thaùo giaù ñôõ truïc höùong doøng ra), vaø duøng ngoùn tay ñöa vaø xoay voøng cuûa oå bi moät chieàu. Neáu oå quay theo chieàu kim ñoàng hoà vaø khoâng quay ñöôïc theo chieàu ngöôïc laïi laø ñöôïc. Neáu khoâng laû oå bò hoûng. − Kieåm tra ñoä dòch doïc cuûa baùnh raêng tuabin baèng caùch laép moät truïc kieåm tra vaøo khôùp then hoa cuûa baùnh tuabin, xieát vít gaù truïc kieåm tra ñeå giöõ chaët - 59 - truïc kieåm tra vôùi tuabin roài laéc truïc kieåm tra leân xuoáng ñeå kieåm tra ñoä dòch − Kieåm tra söï roø ræ cuûa bieán moâ baèng khí neùn baèng caùch: laép moät khí vaøo nuùt xaû daàu cuûa bieán moâ, bòt kín loå moayô vaø bôm khí neùn vaøo, sau ñoù nhuùng vaøo beå nöôùc ñeå kieåm tra. Neáu khoâng coù suûi boït leân ôû caùc moái gheùp, moái haøn vaø gioaêng phôùt laø bieán moâ kín. − Kieåm tra vaønh raêng khôûi ñoäng ñoäng cô laép treân voû bieân moâ, neáu bò hö hoûng coù theå thaùo vaønh raêng hoûng ra vaø thay vaønh raêng môùi vaøo. *Suùc röûa bieán moâ: − Neáu bieán moâ thoaû maõn caùc tieâu chuaån kieåm tra phaùi treân thì seõ ñöôïc söû duïng laïi. Tröôùc khi laép trôû laïi leân xe, caàn xuùc röûa bieán moâ baèng tay hoaëc thieát bò suùc röûa ñeå taåy saïch caën baån vaø maït kim loaïi laén keát trong bieán moâ. Bôm dung dòch röûa vaøo bieán moâ qua loã moayô, ñieàn ñaày khoaûng 2/3 dung tích bieán moâ roài tay laéc qua laéc laïi, ñoàng thôøi xoay bieán moâ qua caùc vò trí khaùc nhau, sau ñoù thaùo nuùt xaû, vöøa xaû vöøa laéc ñeå xaû heát nöùoc röûa vaø caën baån. Tieáp tuïc bôm nöôùc röûa vaøo vaø suùc cho ñeán khi nöôùc xaû ra khoâng coøn caën baån laø ñöôïc. Neáu duøng thieát bò röûa, bieán moâ cuõng ñöôïc quay vaø laéc baèng maùy cho tôùi khi nöôùc xaû ra saïch laø ñöôïc. *Söûa chöõa then hoa:û õû õû õ Khi then hoa bò moøn hoaëc hö hoûng thì ta coù theå phuïc hoài tuyø theo tröôøng hôïp: − Tröôøng hôïp raõnh then bò moøn chöa nghieâm troïng thì duøng giuõa ñeå söûa chöõa, neáu bò moøn nhieàu thì cho pheùp giuõa roäng ra, lôùn hôn ban ñaàu 10% - 15%, roài cheá taïo then môùi coù kích thöôùc lôùn hôn hoaëc thay baèng then baäc thang. − Ñoái vôùi raõnh cuûa chi tieát baèng theùp thì coù theå duøng phöông phaùp haøn ñieän hoaëc haøn hôi ñaép kín toaøn boä raõnh cuõ. Hình-3.2 a Hình-3.2 b Hình a :Caùch lieân keát truïc vaø chi tieát baèng then baäc thang. Hình b :Söûa chöõa then baèng phöông phaùp nong. − Then hoa thöôøng bò moøn ôû moät beân, tröôøng hôïp naøy thöôøng ñöôïc söõa chöõa baèng phöông phaùp nong. Ñoái vôùi truïc then hoa ñaõ qua nhieät luyeän thì phaûi - 60 - tieán haønh uû roài duøng chaïm cuøn môû moät caùi raõnh ôû treân then hoa(naèm veà phía bò moøn) nhö vaäy chieàu roäng then hoa coù theå nong ra 0,5mm – 1mm sau ñoù duøng phöông phaùp haøn ñieän ñeå vaù laïi. Cuõng coù theå duøng phöông phaùp haøn ñaép ôû moät beân then hoa,roài söûa chöõa gia coâng cô. *Söûa chöõa baùnh raêng:û õ ù êû õ ù êû õ ù ê Söï maøi moøn cho pheùp cuûa caùc baêng theo chieàu daøy khoâng vöôït quaù 1mm – 1,2mm. Söï maøi moøn cuït caùc raêng so vôùi chieàu daøy bình thöôøng cho pheùp ñeán 15% - 20%. Raêng bò nöùt, vôõ laø do khoaûng caùch giöõa 2 taâm baùnh raêng khi aên khôùp vôùi nhau quaù lôùn hoaëc quaù beù, do baùnh raêng bò caùc vaät khaùc rôi vaøo hoaëc bò quaù taûi vaø do thao taùc khoâng chính xaùc khieán truyeàn ñoäng quaù maïnh gaây neân. Hình-3.3 Baùnh raêng bò hoûng Coù theå phuïc hoài söûa chöõa theo phöông phaùp sau: . − Duøng ñaù maøi ñeå söûa : Khi beà maët laøm vieäc bò troùc nheï (dieän tích bò troùc khoâng vöôït quaù 25% maët raêng), bò söùt vaø bò hoûng khoâng quaù 1/3 chieàu cao vaø 1/5 chieàu daøi raêng, vôùi soá löôïng khoâng quaù 3 raêng vaø caùc raêng ñoù khoâng naèm keà thì coù theå duøng ñaù maøi ñaàu ñeå maøi cuøn caùc raêng nhoïn ñeå tieáp tuïc söûa duïng. − Haøn ñaép : Khi maët laøm vieäc cuûa caùc baùnh raêng hoaëc maët ñaàu cuûa raêng bò moøn naëng, bò nöùt hoaëc bò gaõy thì coù theå haøn ñaép baèng phöông phaùp haøn ñieän hoaëc haøn hôi, sau ñoù gia coâng theo hình daïng tieâu chuaån. * Laép ngöôïc laïi ñeå duøng : Caùch naøy duøng cho caùc baùnh raêng thaúng hoaëc raêng nghieâng chæ bò moøn 1 beân. Coù moät soá baùnh raêng khi laép ngöôïc laïi 1800 cuõng khoâng aûnh höôûng ñeán keát caáu cuûa noù, nhöng phaàn lôùn caùc baùnh raêng phaûi gia coâng môùi laép ngöôïc laïi ñöôïc. * Thay ñoåi moät phaàn : Caùc baùnh raêng 2 taàng hoaëc laøm töø vaät lieäu quyù thì coù theå tieän vaønh raêng bò hoûng vaø laøm vaønh raêng môùi, roài duøng phöông phaùp eùp noùng ñeå laép vaøo baùnh raêng. Ñeå traùnh cho vaønh raêng bò quay troøn thöôøng phaûi haøn ôû choã keát hôïp, cuoái cuøng duøng phöông phaùp gia coâng cô ñeå laøm raêng môùi. * Thay baùnh raêng: Khi caàn thay baùnh raêng, caàn phaûi thay caû ñoâi. Neáu phaûi thay moät baùnh raêng thoâi thì neân thay baèng moät baùnh raêng cuõ coøn duøng ñöôïc. Neáu khoâng thì caøng choùng moøn vaø söï aên khôùp cuûa raêng cuõng khoâng ñöôïc toát. * Sau khi söûa chöõa vaø phuïc hoài thì caàn phaûi laøm saïch ôû choã haøn, khoâng bò roã beà maët,haøn chöa thaáu,… treân maët laøm vieäc cuûa baùnh raêng khoâng cho pheùp coù 2 choã coù loã roã ñöôøng kính khoâng quaù 1mm, saâu döôùi 0,5mm vaø caùch nhau 10mm trôû leân. Hình daïng ñöôøng vieàn ôû choã haøn cuõng phaûi gioáng nhö hình - 61 - daïng cuûa raêng, phaûi duøng taám döôõng bao goàm hai raêng trôû leân ñeã kieåm tra hình daïng cuûa raêng vaø böôùc raêng, chieàu daøy lôùp haøn ñaép khoâng ñöôïc nhoû hôn 1mm – 1,5mm. Sau khi haøn, veát loõm do bò noùng chaûy taïo neân treân beà maët cuûa raêng khoâng ñöôïc quaù 0,25mm. *Söûa chöõa li hôïp:û õ ïû õ ïû õ ï Keát caáu: Hình 3-3a : Boä li hôïp 1-cuïm li hôïp;2-buloâng;3-caùi maùng ñóa;4-maâm phanh;5-caùi maùng ñóaâ;6-ñinh taùn;7-baùnh raêng;8-ñóa ma saùt;9-ñóa phaûn aùnh li hôïp;10-cuïm loø xo ly hôïp;11-ñóa hoài piston;12-cuïm loø xo;13-piston;14-cuïm voû ;.15-ñinh taùn;16-caùi maùng ñóa;17-voû. Hình-3.3b Sô ñoà laøm vieäc cuûa Li hôïp *AÊn kÊÊÊ hôùpùùù :: Khi daàu coù aùp suaát chaûy vaøo trong xylanh, noù aán vaøo bi van moät chieàu cuûa piston laøm cho noù ñoùng van moät chieàu laïi. Ñieàu ñoù laøm cho piston dòch chuyeån bieán trong xylanh aán caùc ñóa eùp tieáp xuùc vôùi caùc ñóa ma saùt. Do löïc ma saùt cao giöõa ñóa eùp vaø ñóa ma saùt, caùc ñóa eùp chuû ñoäng vaø caùc ñóa ma saùt bò ñoäng quay vôùi toác ñoä nhö nhau, ñieàu ñoù coù nghóa ly hôïp aên khôùp vaø - 62 - truïc sô caáp ñöôïc noái vôùi baùnh raêng bao, coâng suaát ñöôïc truyeàn töø truïc sô caáp ñeán baùnh raêng bao. *Nhaû khôùpû ùû ùû ù : Khi daàu thuûy löïc coù aùp suaát ñöôïc xaû ra, aùp suaát daàu trong xylanh giaûm xuoáng. Cho pheùp vieân bi van moät chieàu taùch ra khoûi ñeá van, ñieàu naøy ñöôïc thöïc hieän baèng löïc ly taâm taùc duïng leân noù vaø daàu trong xylanh ñöôïc xaû ra qua van moät chieàu naøy. Keát quaû laø piston trôû veà vò trí cuõ baèng loø xo hoài laøm ly hôïp nhaû ra. ` *Li hôïp sau moät thôøi gian seõ coù nhöõng hö hoûng vaø nguyeân nhaân: − Li hôïp ñoùng hay bò giaät: ñóa eùp bò moøn;loø xo trieät tieâu dao ñoäng xoaén hoûng… − Li hôïp tröôït : loø xo eùp yeáu, gaõy,beà maët ñóa ma saùt moøn,… Khi phaùt hieän nhöõng hö hoûng naøy caàn khaéc phuïc nhanh choáng :thay loø xo ñóa eùp… Hình-3.3 C ñóa phaûn öùng Hình-3.3 f : piston Hình-3.3g:cuïm loø xo Hình-3.3 e: voû Hình 3.3 d:ñóa ñieàu chænh piston - 63 - *Söûa chöõa oå bi:û õ åû õ åû õ å OÅ bi duøng laâu ngaøy thì caùc vieân bi vaø ñöôøng bi laên cuûa chuùng seõ bò moøn laøm cho khe hôû höôùng kính vaø höôùng truïc taêng leân, beà maët vieân bi bò troùc, roã,bò loõm, hoaëc bò nöùt, vieân bi bò chaùy hoaëc bò uû, voøng ngaên bò moøn hoaëc bò nöùt… Ñeå phuïc hoài vaø söûa chöõa oå bi ta thöôøng coù caùc phöông phaùp sau : − Tröôøng hôïp khe hôû cuûa oå bi quaù lôùn : duøng phöông phaùp thaùo caùc oå bi cuøng loaïi ra roài choïn caùc vieân bi, vaønh trong vaø vaønh ngoaøi thích hôïp roài cho leân maùy maøi laïi ñöôøng laên cuûa vaønh trong vaø vaønh ngoaøi, coøn caùc vieân bi thì choïn theo caáp. Sau ñoù laép laïi ñeå duøng. − Tröôøng hôïp vaønh trong vaø vaønh ngoaøi bò quaù lôùn : Duøng phöông phaùp eùp theâm baïc, ñeå ñeà phoøng baïc bò lay ñoäng, ôû moãi ñaàu cuûa baïc ngöôøi ta laøm moät caùi gôø vaø khoan loã vaøo ñoù, roài duøng ñinh oác vaën chaët laïi. Ñoái vôùi nhöõng oå phuï taûi nhoû, coù theå duøng haøn vaåy haøn moät lôùp kim loaïi ôû vaønh ngoaøi roài eùp vaøo. − Tröôøng hôïp thay oå bi : Tröôøng hôïp vaät lieäu coù khoù khaên, coù theå thay baèng oå bi khaùc kieåu, nhöng phuï taûi cuûa noù veà cô baûn phaûi phuø hôïp vôùi phuï taûi oå cuõ. Neáu kích thöôùc khaùc nhau thì coù theå duøng phöông phaùp khoeùt roäng ñaët oå bi, maøi bôùt vaønh trong vaø vaønh ngoaøi eùp baïc vaø taêng voøng ñeäm v.v… coù tröôøng hôïp duøng hai oå bi ñaët keà nhau khi khoâng coù ñöôïc oå bi nhö cuõ. − Neân thay theá caùc oå laên trong thôøi gian söûa chöõa lôùn khi khe hôû xuyeân taâm lôùn hôn 0,1mm . − Caùc truïc thöù caáp bò loaïi boû khi ñoä maøi moøn caùc raêng cuûa baùnh raêng ñeán chieàu daøy xaùc ñònh, caùc veát nöùt thoâng suoát treân caùc raêng, gaõy raêng, söùt meû raêng cuûa ba raêng khoâng laân caän lôùn hôn 1/3 chieàu daøi cuûa chuùng, veát nöùt truïc vaø uoán cong söï coá. − Caùc truïc ñaët treân thaân hoäp soá phaûi quay töï do. Khi gaøi soá caùc baùnh raêng phaûi aên khôùp hoaøn toaøn theo chieàu daøi cuûa raêng. Hình 3.4: Caùc loaïi duïng cuï ño khe hôû höôùng kính (a); khe hôû chieàu truïc (b) vaø caùch kieåm tra khe hôû khoâng caàn chieàu truïc (c). a b c - 64 - *Söûa chöõa ñóa boá vaø phôùp laøm kín û õ á ø ù øû õ á ø ù øû õ á ø ù ø : − Khi caùc boá bò moøn quaù giôùi haïn cho pheùp thì phaûi thay boá môùi ñeå ñaûm baûo söï hoaït ñoäng cuûa hoäp soá. − Khi caùc phôùt laøm kín bò hoûng seõ laøm cho aùp löïc neùn leân caùc ñóa boá bò giaûm, do ñoù hoäp soá hoaït ñoäng yeáu. *Laép raùp vaø ñieàu chænh é ù ø àé ù ø àé ù ø à hoäp soá ä áä áä á : − Tröôùc khi laép raùp phaûi lau chuøi saïch seõ caùc chi tieát. Ñöôøng kính ngoaøi cuûa oå bi vaø loã oå bi, ñöôøng kính trong cuûa oå bi vaø coå truïc ñeàu phaûi laép gheùp chaët. − Maët ñaàu cuûa caùc truïc phaûi chìm vaøo voøng trong cuûa oå bi (thaáp hôn voøng beä 0,5mm). Sau khi laép xong phaûi boâi môõ vaøo oå bi. − Khi laép ñeäm loùt thì phaûi boâi môõ vaøo hai maët cuûa ñeäm . − Traùnh laép ngöôïc hoaëc laép nhaàm caùc baùnh raêng. Caùc baùnh raêng môùi thay caàn kieåm tra veát aên khôùp cuûa chuùng. − Sau khi laép xong caùc truïc, chuùng phaûi quay eâm vaø nheï nhaøng, khoâng coù hieän töôïng bò keït. − Hoäp soá ñaõ laép phaûi chaïy thöû nghieäm, ñöôïc chaïy raø coù taûi vaø khoâng taûi phuø hôïp vôùi 60% - 70% moâmen quay lôùn nhaát khi vaän haønh maùy. 4.2. Phuïc hoài söûa chöõa truyeàn ñoäng caùcï à û õ à ä ùï à û õ à ä ùï à û õ à ä ù ñaêngêêê *Caùc coâng taùc chuaån bò: Ñeå söûa chöõa nhöõng hö hoûng cuûa cacñaêng phaûi thaùo rôøi töøng chi tieát treân baøn thöû. Tröôùc khi thaùo rôøi, neân ñaùnh daáu caùc chi tieát khi laùp raùp, ñaët chuùng vaøo ñuùng vò trí ban ñaàu. *Nhöõng hö hoûng chính thöôøng gaëp cuûa caùc chi tieát truyeàn ñoäng cacñaêng: Hình-3.5: Cacñaêng. − Truïc cacñaêng bò rung do maát caân baèng. − Truïc cacñaêng coù tieáng keâu do moøn ôû caùc coå truïc, caùc voøng bi kim vaø ñeäm khít cuûa truïc chöõ thaäp, loå trong cuûa truïc, moøn raõnh then hoa treân truïc vaø chaïc, truïc bò cong vaø xoaén, moøn voøng bi cuûa truïc trung gian, buloâng baét maët bích bò loûng. - 65 - * Phöông phaùp Phuïc Hoài- Söûa Chöûa: − Truïc cacñaêng bò maát caân baèng do khi laép truïc cacñaêng khoâng ñuùng. Do ñoù khi laép phaûi chuù yù theo daáu vaïch, neáu khoâng thì coù theå laøm truïc cacñaêng quay khoâng ñeàu vaø rung ñoäng maïnh. − Coå truïc chöõ thaäp bò moøn, phuïc hoài baèng caùch maï croâm hay baèng caùch laép moät oáng laép phuï ñaõ nhieät luyeän, roài maøi moøn coå theo kích thöôùc ñònh danh. − Khi oå bi kim bò moøn thöôøng do boâi trôn khoâng ñuùng kyø haïn laøm cho ñoä moøn caøng taêng nhanh. Khi oâ toâ thay ñoåi toác ñoä thì caùc oå bi seõ sinh ra tieáng keâu ôû khôùp cacñaêng. Muoán khaéc phuïc hieän töôïng naøy thì phaûi thay oå bi kim bò moøn, khi coå truïc chöõ thaäp bò con laên (kim) laøm cho moùp thì phaûi thay caû cuïm chöõ thaäp vôùi voøng bi. Hình-3.6:Truïc chöõ thaäp − Caám duøng caùc voøng bi kim bò maát kim, duø chæ maát moät kim. − Caùc oáng cacñaêng (chaïc di tröôït) coù raõnh then hoa bò moøn, do ñoù khi toác ñoä cuûa oâtoâ taêng leân ñoät ngoät thì seõ phaùt ra tieáng goõ. Ñoä moøn cuûa caùc khôùp cacñaêng vaø moái gheùp then hoa thöôøng ñöôïc kieåm tra baèng tay theo ñoä rô. Hình-3.7:Kieåm tra truïc cacñaêng. − OÁng cacñaêng coù raõnh then bò moøn theo ñöôøng kính ngoaøi vaø chieàu daøy thì phuïc hoài baèng caùch haøn ñaép, duøng doøng ñieän coù cöïc tính ngöôïc. Sau khi haøn ñaép, phaûi thöôøng hoùa ôû nhieät ñoä nung noùng laø 8600C, roài gia coâng cô khí ( tieän vaø phay raõnh then hoa), toâi ram vaø maøi theo ñöôøng kính ngoaøi. Caùc oáng cacñaêng phaûi tröôït thaät deã daøng, khoâng bò keït doïc theo phaàn truïc cacñaêng coù raõnh then hoa, oáng cacñaêng khoâng ñöôïc coù ñoä rô höôùng taâm maø ta coù theå thaáy ñöôïc. − Vieäc kieåm tra ñoä ñaûo cuûa truïc cacñaêng tieán haønh baèng ñoàng hoà so, truïc ñaët treân caùc khoái laêng truï, treân saøn thöû. Ôû baát cöù ñieåm naøo treân chieàu daøi cuûa oáng, ñoä ñaûo khoâng ñöôïc vöôït quaù thoâng soá toái ña qui ñònh. (Khoaûng 0,2mm) − Truïc bò xoaén, moøn vaø caùc raõnh then hoa bò xöôùc thì phaûi thay môùi. Khi laép raùp truyeàn ñoäng cacñaêng nhôù baûo ñaûm cho caùc chaïc cuûa khôùp cacñaêng naèm treân cuøng moät maët phaúng. - 66 - 3.3. Phuïc hoài söûa chöõa caàu chuû ñoängï à û õ à û äï à û õ à û äï à û õ à û ä Hình-3.8: Caàu chuû ñoäng Nhieäm vuï vaø caáu taïo truyeàn löïc chính laø laøm taêng moâmen vaø bieán chuyeån ñoäng quay doïc cuûa ñoäng cô thaønh chuyeån ñoäng quay ngang cuûa hai baùn truïc *Nhöõng hö hoûng thöôøng gaëp: − Truïc ngang cuûa baùnh raêng chaäu bò cong vaø ren bò moøn, vì söû duïng laâu ngaøy khoâng kòp thôøi ñieàu chænh neân oå bi bò hoûng vaø xeâ dòch theo höôùng truïc. − Söï aên khôùp cuûa baùnh raêng chaäu bò phaù hoaïi vaø caùc raêng bò gaõy. − ÔÛ choã phôùt chaén daàu cuûa maët bích bò moøn thaønh raõnh, phôùt chaén daàu bò hoûng laøm cho daàu bò roø. − Loã beä oå truïc chính hình coân vaø then hoa bò moøn, bò troùc, laøm cho ñoä ñoàng taâm bò phaù hoaïi. − Moøn voøng bi vaø caùc oå laép voøng bi, moøn coå truïc chöõ thaät vaø maët ñaàu cuûa caùc baénh raêng haønh tinh vaø baùnh raêng nöûa truïc, moøn raõnh then hoa vaø moái gheùp baèng then cuûa caùc nöûa truïc, moøn caùc ñeäm kín vaø oå cuûa chuùng. *Phöông phaùp phuïc hoài - söûa chöõa : Ñeå söõa chöûa caàu chuû ñoäng phaûi thaùo noù ra thaønh töøng cuïm hay thaønh töøng chi tieát. - 67 - *Söûa chöõa cacte caàu sau: − Thöôøng gaëp caùc hö hoûng chính: nöùt, cong, veânh, moøn coå daønh cho vaønh trong vaø vaønh ngoaøi cuûa voøng bi moayô baùnh xe, moøn hoaëc chôøn ren. − Treân maët bích cacte, neáu coù nhöõng khe nöùt ñi qua loã ren, coù hai khe nöùt gaàn nhau hoaëc nhieàu nhaát laø ba khe nöùt ôû nhöõng choã khaùc nhau, thì phaûi haøn laïi. Cuõng haøn laïi caû nhöõng moái haøn cuõ ñaõ hoûng. − Cacte caàu chuû ñoäng bò cong veânh caàn naén laïi treân baøn thöû. − Caùc coå bò moøn, haõy phuïc hoài baèng phöông phaùp haøn ñaép döôùi moät lôùp dung moâi hay baèng phöông phaùp haøn hoà quang ñieän rung roài gia coâng cô khí theo kích thöôùc ñònh danh. *Cacte boä giaûm toác vaø naép voøng bi boä vi sai:ä û á ø é ø ää û á ø é ø ää û á ø é ø ä *Nhöõng hö hoûng chính cuûa cacte boä giaûm toác laø : Söùt meû hay coù khe nöùt, bò moøn loã, chaùy hoaëc chôøn ren. − Khoâng ñöôïc taùch rôøi nhau, vì chuùng ñaõ ñöôïc gia coâng chung vôùi nhau. Sau khi thaùo naép, phaûi buoäc naép vaøo cacte. − Nhöõng choã söùt meû ôû maët bích baét chaët vaøo cacte caàu sau vaø nhöõng khe nöùt treân cacte cuûa boä giaûm toác, phuïc hoài baèng phöông phaùp haøn roài laøm saïch heát moái haøn cho ngang baèng vôùi kim loaïi neàn, caùc loã laép voøng bi ñuõa truïc baùnh raêng coân chuû ñoäng, neáu caùc loã aáy bò moøn thì phuïc hoài baèng caùch laép chi tieát phuï (oáng loùt) hay baèng caùch maï theùp roài doa laïi theo kích thöôùc söûa chöõa hay kích thöôùc ñònh danh. − Nhöõng loã laép voøng bi boä vi sai, neáu bò moøn thì phuïc ï hoài baèng caùch haøn ñaép. Tröôùc khi haøn caàn khoeùt loã cho roäng ra. Treân cacte vaø naép caàn phaûi haøn vieàn ôû voøng bi baèng que haøn 034 -1, ñöôøng kính 5mm vaø doøng ñieän moät chieàu cöïc tính ngöôïc, sau ñoù giuõa kó caùc maët phaúng phaân caùch vaø kieåm tra baèng thöôùc vaø sau khi baét chaët naém vaøo cacte, treân loã theo kích thöôùc danh ñònh. Neáu coå bò moøn ít thì neân phuïc hoài baèng phöông phaùp maï croâm *Söûa chûûû öõa oáng loùt voøng bi:õ á ù øõ á ù øõ á ù ø − Truïc baùnh raêng coân chuû ñoäng thöôøng coù nhöng hö hoûng chính sau ñaây: Loã bò moøn, chôøn hoaëc chaùy ren. − Loã laép voøng bi ñuõa lôùn hay nhoû neáu moøn thì phuïc hoài baèng caùch ñaët oáng loùt hay haøn ñaép baèng hoà quang ñieän nung, sau ñoù doa voøng bi theo kích thöôùc ñònh danh. − Loã coù ren bò chôøn hoaëc bò chaùy, söûa chöõa baèng caùch ñaët oáng loùt coù ren. *Söûa chöõa truïc chöõ thaäp boä vi sai:û õ ï õ ä äû õ ï õ ä äû õ ï õ ä ä − Bò moøn vaø xöôùc maët ma saùt cuûa caùc ngoõng, khaéc phuïc baèng caùch maøi theo kích thöôùc söûa chöõa, haøn ñaép, maï croâm, maï theùp. − Truïc chöõ thaäp coù kích thöôùc söûa chöõa phaûi laép vaøo naép boä vi sai maø loã cuõng coù kích thöôùc söûa chöõa töông öùng hay loã moái khoan giöõa caùc loã cuõ. − Khi ngoõng truïc chæ moøn ít neân duøng phöông phaùp maï croâm, coøn khi moøn nhieàu thì maï theùp vaø haøn ñaép baèng hoà quang nung. Sau khi phuïc hoài caùc ngoõng truïc phaûi maøi theo kích thöôùc ñònh danh. - 68 - *Söûa chöõa nöûa truïc:û õ û ïû õ û ïû õ û ï Hình-3.9a:Nöûa truïc *Thöôøng coù nhø ùø ùø ù öõng hö hoûng sau : õ ûõ ûõ û − Xoaén, cong, cong maët bích, moøn raõnh then hoa. − Loã vaø ren nöûa truïc bò xoaén thì loaïi boû. − Neáu truïc bò cong neân naén laïi treân maùy eùp cho ñeán khi heát cong. Sau khi naén, haõy tieän maët trong, chuù yù giöõ chieàu daøy nhoû nhaát cho pheùp theo ñuùng ñieàu kieän kó thuaät. − Raõnh then hoa bò moøn coù theå phuïc hoài baèng caùch haøn ñaép hoaëc laép theâm chi tieát phuï. − Coå truïc coù raõnh then hoa sau khi ñöôïc phuïc hoài baèng caùch haøn ñaép, thì tieän roài phay raõnh then hoa baèng dao phay laên treân maùy phay. Sau ñoù, ñaàu nöûa truïc cuûa raõnh then hoa ñöôïc nhieät luyeän treân loø taàn soá cao. Neáu muoán laép chi tieát phuï haõy caét boû ñaàu truïc bò hoûng roài haøn vaøo ñoù ñaàu truïc môùi sau khi söûa chöõa, kieåm tra ñoä ñaûo cuûa moãi truïc vaø neáu caàn thì naén laïi. - 69 - *Truyeàn löïc cuoái cuøng:à ï á øà ï á øà ï á ø Laøm taêng tæ soá truyeàn ra baùnh xe daãn ñoäng Keát caáu: Hình 3.9b: Keát caáu boä truyeàn löïc cuoái cuøng. 1-nhöõng boä phaän gaén baùnh xe; 2-buloâng; 3-voøng chaén daàu; 4-oå bi; 5-boä phaän leäch truïc; 6- voøng ñònh vò; 7-baùnh raêng bao; 8-voøng ñeäm khoùa; 9-nuùt chaën; 10-voøng; 11-oáng bao, 12- baùnh raêng maët trôøi; 13-oác chaën; 14-co taùn; 15-caàn daãn cuûa baùnh raêng haønh tinh; 16,17,18,19,20,21-buloâng,con taùn; 22-oác baùnh xe; 23-voøng leäch; 24-baùn truïc; 25-raõnh then hoa. *Söûa chöõa baùnh raêng chuû ñoäng vaø baùnh raêng coân bò daãn: Hình-3.10:Truyeàn löïc *Nhöõng hö hoûng chính cuûa caùc baùnh raêng naøy laø: − Söùt meû vaø troùc maët raêng, raêng bò moøn theo chieàu daøy, moøn ôû choã voøng bi ñuõa, baùnh raêng coân bò daãn vaø baùnh raêng truï chuû ñoäng. − Caàn vöùt boû caùc baùnh raêng bò söùt, bò troùc maët raêng vaø bò moøn theo chieàu daøy quaù möùc qui ñònh trong caùc ñieàu kieän kó thuaät. - 70 - − Caùc coå truïc bò moøn thì phuïc hoài baèng caùch maï croâm, maï theùp hay haøn ñaép.Tröôùc khi maï croâm, maï theùp, phaûi maøi saïch caùc coå. Sau khi phuïc hoài, haõy maøi caùc coå theo kích thöôùc ñònh danh. *Söûa chöõa mayô baùnh xe: Hình-3.11: Moayô *Thöôøng coù nhöõng hö hoûng sau : moøn caùc loã laép oáng loùt, voøng bi vaø vít caáp baét chaët caùc baùnh xe, cong veânh maët bích baét chaët troáng phanh, chôøn hoaëc chaùy ren cuûa buloâng hay vít caáy baét chaët maët bích nöûa truïc (ñoái vôùi moayô baùnh tröôùc). − Loã laép voøng bi, neáu bò moøn thì phuïc hoài baèng caùch laép oáng loùt söûa chöõa hay baèng caùch haøn. Khoeùt roäng ôû trong moayô theo kích thöôùc phuø hôïp. Sau ñoù eùp oáng loùt söûa chöõa roài vaøo gia coâng loã theo kích thöôùc ñònh danh. Vieäc haøn ñaép caùc oå tieán haønh baèng phöông phaùp hoà quang ñieän rung. − Maët bích baét chaët troáng phanh, neáu bò cong veânh thì khaéc phuïc baèng caùch tieän, khi tieän keïp chaët mayô treân giaù laép. − Maët töïa ñeäm khít, neáu moøn thì töïa ñöôïc söûa chöõa baèng caùch laép oáng loùt hay haøn ñaép xung ñieän. Caùc loã vít caáp baét chaët baùnh xe, neáu bò moøn thì phuïc hoài baèng caùch laép theâm oáng loùt. Trong khi gia coâng, duøng boä gaù coù oáng daãn höôùng thay ñoåi ñöôïc ñeå khoeùt loã roäng roài doa. Sau ñoù, eùp oáng loùt söûa chöõa vaøo caùc loã ñaõ doa laïi. − Caùc loã ren coù hôn hai voøng ren bò chôøn hay chaùy, phuïc hoài baèng caùch laép oáng loùt coù ren hoaëc khoan caùc loã khaùc giöõa caùc loã cuõ vaø caét ren theo caùc vít caáy hay buloâng baét chaët bích nöûa truïc. - 71 - CHÖÔNG 4 CAÙCÙÙÙ HEÄ THOÁNG KHAÙCÄ Á ÙÄ Á ÙÄ Á Ù 1. Maâm xoayâââ a.Keát caáu maâm xoay 1 2 43 5 6 7 8 109 12 11 Hình-4.0:Keát caáu maâm xoay. 1-Mieáng loùt;2-Loø xo;3-mieáng naâng;4-loø xo;5-tayñoøn;6-buloâng;7-loøxo; 8-xilanh;9-buloâng;10-vaønh ñóa;11-voøng buloâng ;12-vaáu *Nhöõng hö hoûng thöôøng gaëp ôû maâm naâng: Loø xo caêng bò yeáu,bò ñöùt laøm cho quaù trình ñoùng môû vaáu khoâng thöïc hieän ñöôïc. Vaáu ñoùng môû khoâng chính xaùc… *Söûa chöõa: Thaùo rôøi maâm Thay loø xo Ñieàu chænh ñoä môû cuûa vaáu (Hình-4.2) - 72 - Hình-4.1:Thaùo rôøi maâm Hình-4.2: Ñieàu chænh vaáu Hình-4.3:Thay loø xo - 73 - 2. Söûa chöõa heä thoáng boâi trônû õ ä á âû õ ä á âû õ ä á â 5 119 10 A8 12 A 43 26 B B 27 A A 28 19 12 13 16 15 14 24 22 20 23 21 25 17 18 6 7 Hình-4.4:Heä thoáng boâi trôn 1-caùc te daàu;2-löôùi loïc daàu;3-bôm daàu;4-van toaøn cuûa bôm daàu;5-boä laøm maùt daàu;6-van an toaøn cuûa boä laøm maùt daàu;7-boä loïc daàu tuaàn hoaøn;8-boä loïc daàu reõ nhaùnh;9-van an toaøn boä loïc daàu;10-van cuûa boä ñieàu chænh;11-ñoàng hoà aùp suaát daàu;12-loã daàu chính;13-oáng phun laøm maùt piston;14-coå chính truïc cô;15-coå bieân;16- tay bieân;17-piston;18-truïc cô;19-truïc coø moû xupap;20-caàn moå xupap;21-van xupap;22-vít ñieàu chænh khe hôû xupap;23-thanh ñaåy xupap;24-caàn ñaåy xupap;25-cam;26-bôm phun nhieân lieäu;27-maùy neùn khí;28-baùnh raêng trung gian;A-ñeán cacte daàu;B-ñeán truïc cô Hö hoûng ñaëc tröng cuûa heä thoáng boâi trôn: moøn caùc chi tieát cuûa bôm daàu, bình loïc, sai leäch ñieàu chænh van, maát ñoä kín, baån… a.Bôm daàu loaïi baùnh raêng:à ï ù êà ï ù êà ï ù ê Caùc chi tieát cuûa bôm daàu nhôøn bò maøi moøn chaäm hôn so vôùi caùc chi tieát khaùc cuûa ñoäng cô. Vì vaäy khi söûa chöõa khoâng caàn thaùo rôøi toaøn boä bôm. Chæ caàn môû ra kieåm tra, laøm saïch van giaûm aùp vaø kieåm tra caùc thoâng soá kó thuaät cuûa bôm treân baøn thöû. *Coâng duïng bôm daàu nhôøn: Bôm daàu taïo neân doøng chaûy tuaàn hoaøn cuûa daàu nhôøn trong heä thoáng boâi trôn. Ñoäng cô Sisu duøng loaïi bôm baùnh raêng ñôn (bôm moät ngaên) goàm coù moät ñoâi baùnh raêng. *Phaùt hieän caùc khuyeát taät: *Nhöõng hö hoûng chính cuûa bôm daàu laø: − Moøn beà maët naép bôm. − Moøn caùc oå laép b