Đề tài Hoàn thiện kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm tại Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông

NÓI ÐẦU Sự chuyển đổi của nền kinh tế nước ta trong những năm gần đây đã tác động mạnh mẽ đến quá trình sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp. Cùng với điều kiện đổi mới cơ chế quản lý kinh tế, nền kinh tế nước ta hiện nay là nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần, với chủ trương mở rộng quan hệ hàng hoá trên thị trường. Kinh tế nước ta không ngừng tăng trưởng và phát triển trong gần hai thập kỷ đổi mới vừa qua. Hiện nay, hàng may mặc là một trong những mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam ra thị trường khu vực và thế giới và cũng là một trong các mặt hàng thế mạnh chủ lực của Việt Nam trong quá trình hội nhập và phát triển.Việt Nam có thêm nhiều cơ hội để phát triển ngành dệt may của mình nhưng cũng gặp phải không ít thách thức, điều này đòi hỏi các doanh nghiệp dệt may của Việt Nam phải không ngừng nỗ lực và phấn đấu để tìm ra hướng đi riêng cho mình, khẳng định được thương hiệu dệt may Việt Nam trên trường quốc tế. Tuy nhiên, với sự cạnh tranh gay gắt trên thị trường, không phải doanh nghiệp nào cũng đứng vững.Có những doanh nghiệp rất thành công, nhưng cũng có không ít những doanh nghiệp sau một thời gian hoạt động cầm chừng thua lỗ nhiều dẫn đến phá sản, giải thể. Ðể quản lý và kinh doanh có hiệu quả, kế toán đã trở thành một công cụ rất đắc lực không thể thiếu trong các doanh nghiệp cũng như trong việc quản lý kinh tế của Nhà nước. Ðối với Nhà nước, kế toán là công cụ quan trọng để tính toán, xây dựng và kiểm tra việc chấp hành thực hiện ngân sách của Nhà nước để quản lý nền kinh tế quốc dân. Ðối với các doanh nghiệp, kế toán là công cụ để điều hành, quản lý các hoạt động kinh tế, tính toán, kiểm tra, bảo vệ, sử dụng tài sản, tiền vốn nhằm đảm bảo quyền chủ động trong sản xuất kinh doanh và chủ động về tài chính. Sau một thời gian ngắn tìm hiểu thực tập tại Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông, em đã chọn đề tài “Hoàn thiện kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm tại Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông” cho chuyên đề thực tập tốt nghiệp của mình.. Ngoài lời nói đầu và kết luận, Chuyên đề thực tập tốt nghiệp của em bao gồm có 2 phần như sau: PHẦN I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI DOANH NGHIỆP PHẦN II: THỰC TRẠNG KẾ TOÁN TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY Cổ PHầN ĐầU TƯ DịCH Vụ VÀ TM PHƯƠNG ĐÔNG PHẦN III: MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY Cổ PHầN ĐầU TƯ DịCH Vụ VÀ TM PHƯƠNG ĐÔNG Do thời gian thực tập có hạn, Chuyên đề thực tập tốt nghiệp của em không thể tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong có được sự nhận xét góp ‎của các thầy, cô giáo cũng như tập thể cán bộ công nhân viên Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông để chuyên đề của em được hoàn thiện hơn nữa. PhÇn I: C¬ së lý luËn vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt 1. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt: Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt: §Ó cã thÓ tiÕn hµnh ho¹t ®éng SXKD, doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè c¬ b¶n: lao ®éng, t­ liÖu lao ®éng vµ ®èi t­îng lao ®éng, muèn vËy doanh nghiÖp ph¶i bá ra nh÷ng chi phÝ nh­: chi phÝ NVL, chi phÝ nh©n c«ng, chi phÝ vÒ sö dông nhµ x­ëng, m¸y mãc ... Trªn c¬ së ®ã ta cã thÓ ®­a ra kh¸i niÖm vÒ CPSX nh­ sau: Chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ vµ c¸c chi phÝ kh¸c mµ doanh nghiÖp ph¶i chi ra ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng SXKD trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. 1.2. Ph©n lo¹i CPSX kinh doanh: Chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp cã thÓ ®­îc ph©n chia theo nhiÒu tiªu thøc kh¸c nhau nh»m ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp 1.2.1. Ph©n lo¹i chi phÝ theo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ: Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, CPSX bao gåm nh÷ng yÕu tè sau: Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu; Chi phÝ nh©n c«ng; Chi phÝ khÊu hao TSC§; Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp doanh nghiÖp lËp ®­îc B¸o c¸o CPSX theo yÕu tè chi phÝ, lËp ®­îc c¸c dù to¸n, kÕ ho¹ch cung øng vËt t­ nh»m ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng SXKD t¹i tÊt c¶ c¸c kh©u trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp . 1.2.2. Ph©n lo¹i CPSX theo c«ng dông, môc ®Ých cña chi phÝ: Theo tiªu chuÈn ph©n lo¹i nµy, CPSX bao gåm 5 kho¶n môc: Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp; Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp; Chi phÝ s¶n xuÊt chung; Chi phÝ b¸n hµng; Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. C¸ch ph©n lo¹i nµy ®­îc sö dông réng r·i t¹i c¸c doanh nghiÖp nh»m phôc vô cho viÖc x©y dùng hÖ thèng c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm, dÞch vô vµ tËp hîp chi phÝ s¶n xu©t kinh doanh trong kú. 1.2.3.Ph©n lo¹i CPSX theo quan hÖ víi khèi l­îng s¶n phÈm: Theo tiªu thøc ph©n lo¹i nµy, CPSX ®­îc chia thµnh hai lo¹i: Chi phÝ kh¶ biÕn (biÕn phÝ); Chi phÝ bÊt biÕn (®Þnh phÝ). C¸ch ph©n lo¹i nµy cã ý nghÜa rÊt quan träng trong viÖc lËp dù to¸n chi phÝ, phôc vô cho viÖc ph©n tÝch chi phÝ vµ c«ng t¸c qu¶n trÞ kÕ to¸n. 1.2.4.Ph©n lo¹i CPSX theo mèi quan hÖ víi ®èi t­îng chÞu chi phÝ: Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, CPSX ®­îc ph©n chia thµnh: Chi phÝ trùc tiÕp vµ chi phÝ gi¸n tiÕp. C¸ch ph©n lo¹i nµy cã ý nghÜa quan träng ®èi víi viÖc x¸c ®Þnh ph­¬ng ph¸p tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi t­îng chÞu chi phÝ mét c¸ch ®óng ®¾n vµ hîp lý. 1.2.5.Ph©n lo¹i CPSX theo chøc n¨ng SXKD: Theo tiªu chuÈn ph©n lo¹i nµy, chi phÝ ®­îc chia thµnh: Chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm; Chi phÝ tiªu thô s¶n phÈm; Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. C¸ch ph©n lo¹i nµy nh»m môc ®Ých x¸c ®Þnh gi¸ thµnh c«ng x­ëng vµ gi¸ thµnh toµn bé cña s¶n phÈm ®Ó kiÓm so¸t vµ qu¶n lý chi phÝ cã hiÖu qu¶. 1.2.6.Ph©n lo¹i chi phÝ theo lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh doanh: Chi phÝ ®­îc chia thµnh ba lo¹i theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, gåm: Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh; Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh; Chi phÝ ho¹t ®éng bÊt th­êng. C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp cho doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®­îc c¸c träng ®iÓm qu¶n lý, hiÖu qu¶ trªn c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. 1.2.7.Ph©n lo¹i CPSX theo ph­¬ng ph¸p tËp hîp CP ®Ó tÝnh gi¸ thµnh SP: Theo tiªu thøc ph©n lo¹i nµy, CPSX bao gåm ba kho¶n môc: Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp; Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp; Chi phÝ s¶n xuÊt chung. C¸ch ph©n lo¹i nµy nh»m môc ®Ých x¸c ®Þnh gi¸ thµnh c«ng x­ëng cña s¶n phÈm s¶n xuÊt. 1.2.8.Ph©n lo¹i CPSX theo quan hÖ víi quy tr×nh kü thuËt c«ng nghÖ: Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy CPSX ®­îc chia thµnh: Chi phÝ c¬ b¶n vµ chi phÝ chung. C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®­îc tõng lo¹i chi phÝ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm. 1.2.9.Ph©n lo¹i CPSX theo c¸ch thøc kÕt chuyÓn chi phÝ: C¸ch ph©n lo¹i nµy chia CPSX thµnh hai lo¹i: Chi phÝ s¶n phÈm; Chi phÝ thêi kú. Trªn thùc tÕ, tïy theo ®Æc ®iÓm SXKD vµ yªu cÇu qu¶n lý cña mçi doanh nghiÖp mµ chi phÝ ®­îc ph©n lo¹i theo tiªu thøc thÝch hîp. 1.3.§èi t­îng kÕ to¸n CPSX: §èi t­îng tËp hîp CPSX lµ ph¹m vi giíi h¹n ®Ó kÕ to¸n cã thÓ tËp hîp ®­îc CPSX thùc tÕ ph¸t sinh trong kú. ViÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp CPSX ë tõng doanh nghiÖp tuú thuéc vµo quy m« ho¹t ®éng, yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý còng nh­ quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña tõng ngµnh, tõng doanh nghiÖp. Song, môc ®Ých cuèi cïng cña c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ lµ tÝnh ®­îc gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm. Do ®ã, ®èi t­îng tËp hîp CPSX cã thÓ lµ: TËp hîp CPSX ®Ó tÝnh gi¸ thµnh cña tõng nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i. TËp hîp CPSX ®Ó tÝnh gi¸ thµnh theo tõng lo¹i s¶n phÈm. TËp hîp CPSX ®Ó tÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n ®Æt hµng. TËp hîp CPSX theo tõng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ (theo tõng ph©n x­ëng, tõng tæ, ®éi s¶n xuÊt ...) 1.4.Néi dung, ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp CPSX: Tuú theo ®Æc ®iÓm cña tõng lo¹i CPSX vµ ®Æc ®iÓm tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n cña doanh nghiÖp mµ kÕ to¸n vËn dông c¸c ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ cho phï hîp. 1.4.1.KÕ to¸n CPSX trong c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn: KÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ NVL trùc tiÕp: §èi víi nh÷ng chi phÝ NVL trùc tiÕp cã liªn quan trùc tiÕp tíi mét®èi t­îng tËp hîp chi phÝ th­êng ®­îc tæ chøc tËp hîp theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp. Trong tr­êng hîp NVL sö dông ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ kh¸c nhau th× kÕ to¸n ph¶i ¸p dông ph­¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp theo c¸c tiªu thøc hîp lý nh­: chi phÝ ®Þnh møc, chi phÝ kÕ ho¹ch, khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt, chi phÝ nguyªn liÖu chÝnh ... C«ng thøc ph©n bæ nh­ sau: Tæng chi phÝ NVL cÇn ph©n bæ Tæng ®¹i l­îng cña tiªu thøc ph©n bæ = HÖ sè ph©n bæ x §¹i l­îng tiªu chuÈn ph©n bæ cña tõng ®èi t­îng = Chi phÝ NVL ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng HÖ sè ph©n bæ ViÖc tÝnh to¸n tËp hîp chÝnh x¸c chi phÝ NVL trùc tiÕp trong kú ®­îc thùc hiÖn theo c«ng thøc: Chi phÝ thùc tÕ NVL trùc tiÕp trong kú TrÞ gi¸ NVL xuÊt ®­a vµo sö dông TrÞ gi¸ NVL cßn l¹i cuèi kú ch­a sö dông - - = TrÞ gi¸ phÕ liÖu thu håi (nÕu cã) §Ó theo dâi c¸c kho¶n chi phÝ NVL trùc tiÕp, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n TK 621: Chi phÝ NVL trùc tiÕp. Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh toµn bé hao phÝ vÒ NVL chÝnh, vËt liÖu phô, b¸n thµnh phÈm mua ngoµi, c«ng cô dông cô ... sö dông trùc tiÕp cho viÖc s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm. TK_621 ®­îc më chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ vµ theo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ NVL trùc tiÕp ®­îc kh¸i qu¸t qua s¬ ®å sau: S¬ ®å 1: S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ NVL trùc tiÕp : TK 152 TK 621 TK 152 TrÞ gi¸ NVL xuÊt kho TrÞ gi¸ NVL ch­a sö dông dïng trùc tiÕp SX s¶n phÈm vµ phÕ liÖu thu håi nhËp kho TK 111, 331 TK 154 TrÞ gi¸ NVL mua dïng vµo TrÞ gi¸ NVL thùc tÕ s¶n xuÊt kh«ng qua kho sö dông trùc tiÕp vµo SX KÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp th­êng ®­îc tÝnh trùc tiÕp vµo tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ cã liªn quan. Tr­êng hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t­îng kh«ng h¹ch to¸n trùc tiÕp th× cã thÓ tËp hîp sau ®ã lùa chän tiªu chuÈn ph©n bæ thÝch hîp ®Ó tÝnh to¸n vµ ph©n bæ cho c¸c ®èi t­îng liªn quan. C¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ ®­îc tÝnh to¸n c¨n cø vµo tû lÖ theo quy ®Þnh chung cña chÕ ®é tµi chÝnh trªn sè tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. §Ó theo dâi chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp kÕ to¸n sö dông TK 622: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. TK 622 ®­îc më chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng tËp hîp CPSX, theo yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp. Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®­îc ph¶n ¸nh qua s¬ ®å 2: S¬ ®å 2: S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp : TK 334 TK 622 TK 154 TiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n s¶n xuÊt TK 335 TrÝch tr­íc l­¬ng nghØ phÐp KÕt chuyÓn ( ph©n bæ ) cña CN trùc tiÕp s¶n xuÊt chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp TK 338 C¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng gåm: BHXH,BHYT,KPC§ KÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ CPSX chung: CPSX chung ®­îc tËp hîp theo tõng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ, nÕu trong doanh nghiÖp cã nhiÒu ph©n x­ëng s¶n xuÊt, nhiÒu bé phËn s¶n xuÊt th× ph¶i më sæ chi tiÕt ®Ó tËp hîp CPSX chung cho tõng ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt. CPSX chung ph¸t sinh t¹i ph©n x­ëng nµo th× kÕt chuyÓn vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm cña ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt ®ã. Trong tr­êng hîp CPSX chung cã liªn quan ®Õn nhiÒu lo¹i s¶n phÈm th× ph¶i ph©n bæ cho tõng s¶n phÈm cã liªn quan theo c¸c tiªu chuÈn sau: Ph©n bæ theo chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Ph©n bæ theo chi phÝ NVL trùc tiÕp. Ph©n bæ theo ®Þnh møc, kÕ ho¹ch CPSX chung. Ph©n bæ theo chi phÝ nh©n c«ng vµ NVL trùc tiÕp. C«ng thøc ph©n bæ nh­ sau: Møc chi phÝ s¶n xuÊt chung ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng Tæng chi phÝ s¶n xuÊt chung Tæng tiªu thøc ph©n bæ x = Tiªu thøc ph©n bæ cña tõng ®èi t­îng §Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n sö dông TK 627: Chi phÝ SXC. Vµ ®­îc më chi tiÕt theo quy ®Þnh cña Bé tµi chÝnh vµ theo yªu cÇu qu¶n lý cña c¸c DN. Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung cã thÓ kh¸i qu¸t qua s¬ ®å sau: S¬ ®å 3: S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung: TK 334,338 TK 627 TK 154 Chi phÝ nh©n viªn ë c¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt TK152,153 K/c chi phÝ SXC vµ ph©n bæ Chi phÝ vËt liÖu CCDC cho c¸c ®èi t­îng liªn quan ë c¸c ph©n x­ëng SX TK 142,335 Chi phÝ tr¶ tr­íc, trÝch tr­íc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung TK 214,111… Chi phÝ KH TSC§ vµ c¸c chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ c¸c kho¶n môc chi phÝ NVL trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ CPSX chung mµ CPSX cßn ph¸t sinh rÊt phøc t¹p, do ®ã doanh nghiÖp cÇn cã c¸c biÖn ph¸p ®Ó tËp hîp ®­îc ®Çy ®ñ chÝnh x¸c c¸c chi phÝ kh¸c ngoµi c¸c kho¶n môc trªn ®Ó ®¶m b¶o gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ kÕt qu¶ SXKD cña doanh nghiÖp kh«ng bÞ biÕn ®éng ®ét ngét qua c¸c kú kÕ to¸n. KÕ to¸n c¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tr­íc: ViÖc tÝnh to¸n vµ ph©n bæ chi phÝ tr¶ tr­íc ph¶i c¨n cø vµo tÝnh chÊt, møc ®é cña tõng lo¹i chi phÝ, lùa chän c¸c tiªu thøc phï hîp ... KÕ to¸n ph¶i theo dâi chi tiÕt tõng kho¶n chi phÝ tr¶ tr­íc ®· ph¸t sinh, ph©n bæ vµ sè cßn l¹i ch­a ph©n bæ theo tõng ®èi t­îng chÞu chi phÝ cña tõng kú h¹ch to¸n. C¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tr­íc ®­îc theo dâi ë TK 142: Chi phÝ tr¶ tr­íc. Ph­¬ng ph¸p vµ tr×nh tù kÕ to¸n chi phÝ tr¶ tr­íc ®­îc kh¸i qu¸t qua s¬ ®å sau: S¬ ®å 4: S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ tr¶ tr­íc : TK 153,342 TK 142 TK 627,641,642,241 Bao b× lu©n chuyÓn vµ Ph©n bæ dÇn chi phÝ tr¶ tr­íc chi phÝ ph¶i tr¶ vµo c¸c kú h¹ch to¸n TK 111,112,331... TK 911 C¸c chi phÝ mua ngoµi KÕt chuyÓn dÇn CPBH, CPQL TK 641, 642 vµo TK x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý KÕ to¸n chi phÝ ph¶i tr¶: ViÖc tÝnh to¸n vµ h¹ch to¸n chi phÝ ph¶i tr¶ trong kú ph¶i ®­îc lËp dù to¸n chi phÝ vµ dù to¸n trÝch tr­íc trªn c¬ së nh÷ng b»ng chøng hîp lý, x¸c ®¸ng ®Ó ®¶m b¶o phï hîp víi sè chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh. KÕ to¸n h¹ch to¸n c¸c kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ trªn TK 335: Chi phÝ ph¶i tr¶. H¹ch to¸n c¸c kho¶n thiÖt h¹i trong s¶n xuÊt: H¹ch to¸n thiÖt h¹i vÒ s¶n phÈm háng: S¶n phÈm háng lµ s¶n phÈm kh«ng ®¹t tiªu chuÈn vÒ chÊt l­îng, yªu cÇu kü thuËt... S¶n phÈm háng chia thµnh hai lo¹i: s¶n phÈm háng trong ®Þnh møc vµ s¶n phÈm háng ngoµi ®Þnh møc. H¹ch to¸n c¸c kho¶n thiÖt h¹i vÒ ngõng s¶n xuÊt: trong thêi gian ngõng s¶n xuÊt v× nh÷ng nguyªn nh©n nh­: thiÕu NVL, nhiªn liÖu, thiªn tai ... c¸c doanh nghiÖp vÉn ph¶i bá ra mét sè kho¶n chi phÝ ®Ó duy tr× ho¹t ®éng nh­: tiÒn c«ng lao ®éng, khÊu hao TSC§, chi phÝ b¶o d­ìng thiÕt bÞ m¸y mãc ... Nh÷ng chi phÝ n»m trong kÕ ho¹ch ®­îc ph¶n ¸nh ë TK 335: Chi phÝ ph¶i tr¶. Cßn nh÷ng chi phÝ do ngõng s¶n xuÊt bÊt th­êng ph¶i ®­îc theo dâi riªng ë TK 821: Chi phÝ ho¹t ®éng bÊt th­êng. KÕ to¸n ho¹t ®éng s¶n xuÊt phô: ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt th× ho¹t ®éng s¶n xuÊt phô cã thÓ chia thµnh hai lo¹i: S¶n xuÊt phô vµ s¶n xuÊt phô trî. KÕ to¸n còng sö dông c¸c tµi kho¶n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh nh­ ®èi víi c¸c ho¹t ®éng kh¸c vµ ®­îc chi tiÕt theo tõng ho¹t ®éng. Cuèi kú kÕ to¸n tiÕn hµnh tÝnh gi¸ thµnh cña s¶n phÈm phô víi ph­¬ng ph¸p ¸p dông tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm c«ng nghÖ vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c bé phËn s¶n xuÊt: Theo ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ trùc tiÕp. Theo ph­¬ng ph¸p ph©n bæ ®¹i sè. Theo ph­¬ng ph¸p ph©n bæ lÉn nhau theo gi¸ thµnh kÕ ho¹ch. Theo ph­¬ng ph¸p ph©n bæ lÉn nhau theo chi phÝ ban ®Çu. KÕ to¸n tËp hîp CPSX ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong toµn doanh nghiÖp CPSX sau khi tËp hîp riªng tõng kho¶n môc ë c¸c tµi kho¶n t­¬ng øng: TK 621, TK 622, TK 627, sÏ ®­îc kÕt chuyÓn sang TK 154: CPSX kinh doanh dë dang, ®Ó tËp hîp CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp trong kú kÕ to¸n.Tµi kho¶n 154 sö dông ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®­îc h¹ch to¸n chi tiÕt theo ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ: tõng ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt, chi tiÕt theo lo¹i, nhãm s¶n phÈm vµ theo yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp. S¬ ®å 6: S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp CPSX theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn TK 621 TK 154 TK 152 KÕt chuyÓn chi phÝ PhÕ liÖu thu håi NVL trùc tiÕp do s¶n phÈm háng TK 138 TK 622 Kho¶n båi th­êng ph¶i thu KÕt chuyÓn chi phÝ do s¶n phÈm háng nh©n c«ng trùc tiÕp TK 155 Gi¸ thµnh thùc tÕ TK 627 cña thµnh phÈm nhËp kho KÕt chuyÓn chi phÝ TK 632 s¶n xuÊt chung TrÞ gi¸ vèn cña thµnh phÈm xuÊt b¸n kh«ng qua kho TK 331 TK 157 Chi phÝ gia c«ng TrÞ gi¸ vèn cña thµnh phÈm thuª ngoµi göi b¸n kh«ng qua kho 1.4.2. KÕ to¸n CPSX trong c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú: Theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú, vÒ c¬ b¶n kÕ to¸n còng tiÕn hµnh tËp hîp CPSX trùc tiÕp ph¸t sinh trong kú nh­ ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. Tuy nhiªn, kÕ to¸n tæng hîp CPSX ph¸t sinh trong kú ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt ë TK 631: Gi¸ thµnh s¶n xuÊt.TK 632 trong ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn cña thµnh phÈm lu©n chuyÓn trong th¸ng.Tµi kho¶n 611: "Mua hµng" dïng ®Ó ph¶n ¸nh trÞ gi¸ nguyªn liÖu, vËt liÖu, c«ng cô dông cô, hµng ho¸ mua vµo trong kú. C¸c tµi kho¶n hµng tån kho: 152, 153, 154, 155, 156 chØ ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn cña hµng tån kho t¹i thêi ®iÓm cuèi kú nµy vµ ®Çu kú sau. Sau khi kiÓm kª x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ trÞ NVL tån kho cuèi kú, kÕ to¸n tiÕn hµnh x¸c ®Þnh sè l­îng vµ gi¸ trÞ NVL xuÊt dïng trong kú theo c«ng thøc: - = TrÞ gi¸ NVL hµng ho¸ xuÊt dïng trong kú TrÞ gi¸ NVL hµng ho¸ mÊt, hao hôt (nÕu x¸c ®Þnh ®­îc) TrÞ gi¸ NVL hµng ho¸ tån kho cuèi kú - TrÞ gi¸ NVL hµng ho¸ nhËp kho trong kú + TrÞ gi¸ NVL hµng ho¸ tån kho ®Çu kú 1.5. Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang ViÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cã ý nghÜa rÊt quan träng trong c«ng t¸c h¹ch to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quyÕt ®Þnh tÝnh trung thùc, hîp lý cña gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt trong kú. Tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm cña tõng doanh nghiÖp, kÕ to¸n cã thÓ vËn dông c¸c ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang thÝch hîp theo mét trong sè c¸c ph­¬ng ph¸p sau: 1.5.1.§¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ NVL trùc tiÕp: Theo ph­¬ng ph¸p nµy, viÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang chØ tÝnh gi¸ trÞ vèn cña NVL ®· bá vµo c¸c s¶n phÈm dë dang ®ã mµ kh«ng tÝnh ®Õn c¸c chi phÝ kh¸c. C¸c CPSX chung vµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®­îc tÝnh c¶ cho thµnh phÈm. Chi phÝ cña SPDD ®Çu kú Chi phÝ NVLTT ph¸t sinh trong kú + C«ng thøc: Chi phÝ cña s¶n phÈm dë dang cuèi kú x = S¶n l­îng SPDD cuèi kú S¶n l­îng thµnh phÈm vµ SPDD cuèi kú 1.5.2.Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ SPDD theo s¶n l­îng hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng: Khi ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy cÇn quy ®æi SPDD ra khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng vµ cÇn ph©n biÖt hai tr­êng hîp: ViÖc tÝnh to¸n ®­îc thùc hiÖn theo c«ng thøc: Tû lÖ hoµn thµnh theo x¸c ®Þnh (%) Khèi l­îng SPDD cuèi kú SPDD cuèi kú quy ®æi theo s¶n phÈm hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng x = l §èi víi kho¶n môc chi phÝ bá vµo s¶n xuÊt mét lÇn: Chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong kú x Chi phÝ cña SPDD ®Çu kú + = Khèi l­îng SPDD cuèi kú Chi phÝ cña s¶n phÈm dë dang cuèi kú Khèi l­îng SPDD cuèi kú Khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú + l §èi víi kho¶n môc chi phÝ bá dÇn ra theo tiÕn ®é s¶n xuÊt: + Chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong kú Sè l­îng SPDD cuèi kú quy ®æi theo s¶n phÈm hoµn thµnh Chi phÝ s¶n phÈm dë dang cuèi kú x = Chi phÝ SPDD ®Çu kú Sè SPDD cuèi kú quy ®æi theo s¶n phÈm hoµn thµnh + Sè s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú 1.5.3. Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo CPSX ®Þnh møc: KÕ to¸n c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª khèi l­îng s¶n phÈm dë dang, x¸c ®Þnh møc ®é hoµn thµnh cña s¶n phÈm vµo cuèi kú vµ c¨n cø vµo ®Þnh møc chi phÝ cña tõng ®¬n vÞ s¶n phÈm, dÞch vô cô thÓ ®Ó tÝnh chi phÝ s¶n phÈm dë dang cuèi kú theo c«ng thøc: Chi phÝ s¶n phÈm dë dang cuèi kú Khèi l­îng s¶n phÈm dë dang cuèi kú §Þnh møc chi phÝ x = 1.5.4. §¸nh gi¸ SPDD theo khèi l­îng s¶n phÈm dÞch vô ®· hoµn thµnh : §Ó x¸c ®Þnh chi phÝ cña s¶n phÈm, dÞch vô dë dang cuèi kú, tr­íc hÕt cÇn kiÓm kª khèi l­îng s¶n phÈm dÞch vô ®· thùc hiÖn trong kú sau ®ã tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ cho tõng bé phËn: Khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh nh­ng ch­a tiªu thô Chi phÝ s¶n phÈm, dÞch vô ch­a thùc hiÖn (tiªu thô) vµo cuèi kú Tæng chi phÝ s¶n xuÊt trong kú Tæng khèi l­îng s¶n phÈm dÞch vô hoµn thµnh x = V× ë c¸c doanh nghiÖp nµy, viÖc x¸c ®Þnh CPSX, dÞch vô dë dang cuèi kú lµ x¸c ®Þnh ®èi víi nh÷ng s¶n phÈm ch­a x¸c ®Þnh tiªu thô, do qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô ë c¸c doanh nghiÖp kinh doanh dÞch vô g¾n liÒn víi nhau. 2. KÕ to¸n gi¸ thµnh s¶n phÈm ë doanh nghiÖp s¶n xuÊt: 2.1. Kh¸i niÖm vÒ gi¸ thµnh: C¸c doanh nghiÖp ®Òu cã môc ®Ých chung lµ t¹o ra ®­îc nh÷ng s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ thùc hiÖn c¸c lao vô, dÞch vô, doanh nghiÖp sÏ ph¶i bá ra mét l­îng chi phÝ nhÊt ®Þnh cho c¸c s¶n phÈm, dÞch vô hoµn thµnh. Nh÷ng chi phÝ ®ã t¹o nªn gi¸ trÞ cña s¶n phÈm hay vÒ ph­¬ng diÖn kinh tÕ th× ®ã chÝnh lµ nh÷ng yÕu tè cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm. Nh­ vËy, gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm lµ CPSX tÝnh cho mét khèi l­îng hoÆc mét ®¬n vÞ s¶n phÈm, dÞch vô do doanh nghiÖp tiÕn hµnh s¶n xuÊt ®· hoµn thµnh. 2.2.C¸c lo¹i gi¸ thµnh: §Ó ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý, h¹ch to¸n vµ x©y dùng kÕ ho¹ch gi¸ thµnh còng nh­ c¸c yªu cÇu vÒ gi¸ c¶ hµng ho¸ th× gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc xem xÐt trªn nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c nhau: 2.2.1.Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo néi dung chi phÝ cÊu thµnh gi¸: Gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc chia thµnh hai lo¹i: - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt (gi¸ thµnh c«ng x­ëng). - Gi¸ thµnh toµn bé cña s¶n phÈm tiªu thô. 2.2.2.Ph©n lo¹i theo c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh, qu¶n lý gi¸ thµnh : Gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc chia thµnh c¸c lo¹i sau: - Gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm. - Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch. - Gi¸ thµnh ®Þnh møc. 2.3.§èi t­îng vµ kú tÝnh gi¸ thµnh: 2.3.1.§èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh: §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng lo¹i s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i do doanh nghiÖp s¶n xuÊt cÇn ph¶i tÝnh gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm. §Ó x¸c ®Þnh ®­îc ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng SXKD, ®Æc ®iÓm s¶n phÈm s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. NÕu doanh nghiÖp s¶n xuÊt s¶n phÈm cã tÝnh chÊt ®¬n chiÕc nh­: ®ãng tµu, söa ch÷a « t« ... th× ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ tõng s¶n phÈm, dÞch vô hoµn thµnh. NÕu doanh nghiÖp s¶n xuÊt theo ph­¬ng thøc hµng lo¹t nh­: s¶n xuÊt hµng may mÆc, « t«, xe m¸y ... th× ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ tõng lo¹i s¶n phÈm ®· hoµn thµnh. 2.3.2.Kú tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm: Kú tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ thêi kú kÕ to¸n cÇn ph¶i tiÕn hµnh c«ng viÖc tÝnh gi¸ thµnh cho c¸c ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh ®· x¸c ®Þnh. §Ó x¸c ®Þnh kú tÝnh gi¸ thµnh phï hîp víi ®Æc ®iÓm, yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp, kÕ to¸n ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm dµi hay ng¾n mµ kú tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp sÏ lµ hµng th¸ng, hµng quý, hµng n¨m hay cho ®Õn khi s¶n phÈm hoµn thµnh. 2.4.Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm: C¨n cø vµo c¸c chi phÝ ®· tËp hîp ®­îc theo c¸c ®èi t­îng tËp hîp CPSX, kÕ to¸n ph¶i vËn dông ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh hîp lý, phï hîp víi ®Æc ®iÓm tæ chøc SXKD, tÝnh chÊt ®Æc ®iÓm s¶n phÈm, yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp. Theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh, gi¸ thµnh s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô hoµn thµnh ph¶i tÝnh theo c¸c kho¶n môc sau: Chi phÝ NVL trùc tiÕp; Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp; Chi phÝ s¶n xuÊt chung. Sè liÖu tÝnh to¸n ph¶i ®­îc ph¶n ¸nh trªn b¶ng tÝnh gi¸ thµnh vµ ph¶i thÕ hiÖn ®­îc néi dung, ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh mµ doanh nghiÖp ¸p dông. Mét sè ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm th­êng ®­îc ¸p dông: 2.4.1.Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n: Theo ph­¬ng ph¸p nµy, kÕ to¸n c¨n cø vµo nh÷ng CPSX ®· tËp hîp ®­îc theo ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ trong kú vµ gi¸ trÞ SPDD ®Çu kú, cuèi kú ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Do ®ã ph­¬ng ph¸p nµy cßn gäi lµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh trùc tiÕp. Gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: TrÞ gi¸ SPDD cuèi kú TrÞ gi¸ SPDD ®Çu kú Tæng gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm s¶n xuÊt ®­îc trong kú - Chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh trong kú + = Tæng gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm s¶n xuÊt trong kú Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: Gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña s¶n phÈm s¶n xuÊt = Khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh Trong tr­êng hîp ë doanh nghiÖp kh«ng cã SPDD hoÆc kh«ng tÝnh ®Õn SPDD gi÷a c¸c kú th× ph­¬ng ph¸p nµy cßn ®­îc gäi lµ ph­¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ v× gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh lµ CPSX ph¸t sinh trong kú. 2.4.2.Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®Þnh møc: §Ó ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy, doanh nghiÖp ph¶i x©y dùng gi¸ thµnh ®Þnh møc ®¬n vÞ cho tõng lo¹i s¶n phÈm. Khi tËp hîp CPSX ph¶i theo tõng ®Þnh møc vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm theo c«ng thøc sau: Tho¸t ly ®Þnh møc = Gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm s¶n xuÊt Gi¸ thµnh s¶n xuÊt theo ®Þnh møc Thay ®æi ®Þnh møc + (-) + (-) 2.4.3. Ph­¬ng ph¸p gi¶m trõ s¶n phÈm phô: ¸p dông trong tr­êng hîp doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®ång thêi víi viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm chÝnh cßn thu ®­îc thªm s¶n phÈm phô. Do ®ã khi tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cÇn lo¹i trõ c¸c chi phÝ ®ã ra khái CPSX ®· tËp hîp ®­îc. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm chÝnh vµ ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau: TrÞ gi¸ SPDD cuèi kú Chi phÝ cho s¶n phÈm phô Chi phÝ ph¸t sinh trong kú TrÞ gi¸ SPDD ®Çu kú Tæng gi¸ thµnh cña ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh = + - - 2.4.4.Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo hÖ sè: Theo ph­¬ng ph¸p nµy ph¶i lÊy mét lo¹i s¶n phÈm trong nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i lµm s¶n phÈm chuÈn cã hÖ sè lµ 1 ®Ó lµm c¨n cø quy ®æi c¸c lo¹i s¶n phÈm kh¸c theo s¶n phÈm chuÈn b»ng c¸ch x¸c ®Þnh hÖ sè cña tõng lo¹i s¶n phÈm trong nhãm. C¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh hÖ sè cã thÓ lµ: gi¸ thµnh kÕ ho¹ch, chi phÝ ®Þnh møc... HÖ sè quy ®æi x S¶n l­îng thùc tÕ cña s¶n phÈm lo¹i i = S¶n l­îng s¶n phÈm quy ®æi lo¹i i S¶n l­îng quy ®æi cña s¶n phÈm i Tæng gi¸ thµnh cña s¶n phÈm i Tæng s¶n l­îng s¶n phÈm quy ®æi Tæng gi¸ thµnh thùc tÕ cña nhãm s¶n phÈm x = 2.4.5.Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo tû lÖ: Tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo tû lÖ ®­îc ¸p dông ®Ó tÝnh gi¸ thµnh cña tõng lo¹i s¶n phÈm vµ tõng ®¬n vÞ s¶n phÈm theo c«ng thøc: Tû lÖ gi¸ thµnh = Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cña toµn bé s¶n phÈm Gi¸ thµnh thùc tÕ cña tõng lo¹i s¶n phÈm Tæng gi¸ thµnh kÕ ho¹ch Tû lÖ gi¸ thµnh = x Tû lÖ gi¸ thµnh Gi¸ thµnh thùc tÕ cña 1 ®¬n vÞ s¶n phÈm Gi¸ thµnh thùc tÕ cña lo¹i s¶n phÈm x = 3. NhiÖm vô cña kÕ to¸n tËp hîp CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm: 3.1.Mèi quan hÖ gi÷a CPSX vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm: CPSX vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ hai mÆt biÓu hiÖn cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, gièng nhau vÒ chÊt v× ®Òu lµ nh÷ng hao phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp ®· chi ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. CPSX trong kú lµ c¨n cø, tiÒn ®Ò ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô hoµn thµnh. Tuy nhiªn, gi÷a CPSX vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm l¹i cã sù kh¸c nhau vÒ l­îng: CPSX lu«n g¾n víi kú kÕ to¸n cßn gi¸ thµnh g¾n liÒn víi s¶n phÈm, dÞch vô nhÊt ®Þnh; gi¸ thµnh s¶n phÈm chØ bao gåm mét phÇn CPSX ph¸t sinh trong kú vµ cã thÓ cã chi phÝ cña kú sau hay cña kú kh¸c chuyÓn sang. 3.2.NhiÖm vô cña kÕ to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm: §Ó tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp, kÕ to¸n cÇn thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô: X¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh . ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh phï hîp. X¸c ®Þnh ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang vµ kú tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. KÞp thêi cung cÊp th«ng tin cho c¸c bé phËn liªn quan. Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch CPSX vµ gi¸ thµnh ... 4.KÕ to¸n qu¶n trÞ víi c«ng t¸c h¹ch to¸n CPSX: 4.1.Kh¸i niÖm vÒ kÕ to¸n qu¶n trÞ: KÕ to¸n qu¶n trÞ lµ mét c«ng cô ®­îc sö dông trong c«ng t¸c qu¶n trÞ doanh nghiÖp nh»m gi¸m s¸t, h¹ch to¸n c¸c th«ng tin vÒ lËp dù to¸n x©y dùng chiÕn l­îc th«ng tin, ph©n tÝch thùc tr¹ng kinh tÕ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp gióp c¸c nhµ qu¶n lý ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh kinh tÕ tµi chÝnh. 4.2.Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña kÕ to¸n qu¶n trÞ trong viÖc h¹ch to¸n c¸c th«ng tin dù to¸n vÒ CPSX vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm: H¹ch to¸n th«ng tin dù to¸n lµ qu¸ tr×nh lËp c¸c dù to¸n môc tiªu vÒ CPSX vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cho mét kú kinh doanh cña doanh nghiÖp tr­íc khi tiÕn hµnh ho¹t ®éng SXKD. 4.2.1.LËp dù to¸n, kÕ ho¹ch CPSX: C«ng t¸c lËp c¸c dù to¸n vÒ CPSX vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã thÓ kh¸i qu¸t qua s¬ ®å sau: Dù to¸n khèi l­îng s¶n phÈm tiªu thô S¬ ®å 7: Dù to¸n khèi l­îng s¶n phÈm cÇn s¶n xuÊt Dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm Dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung Dù to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Dù to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp B¸o c¸o dù to¸n CPSX vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm 4.2.2. Tæ chøc thùc hiÖn: Dùa trªn c¸c dù to¸n, kÕ ho¹ch vÒ CPSX vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, kÕ to¸n qu¶n trÞ cung cÊp th«ng tin cho c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp ®Ó cã thÓ cã ®­îc nh÷ng quyÕt ®Þnh kinh doanh ®óng ®¾n, x¸c thùc. Nhµ qu¶n trÞ dùa vµo nh÷ng th«ng tin ®ã ®Ó tæ chøc ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kÕt hîp gi÷a tæ chøc, lao ®éng víi c¸c nguån lùc ®Ó cã thÓ thùc hhiÖn kÕ ho¹ch ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. 4.2.3.KiÓm tra vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thùc hiÖn: Sau khi lËp kÕ ho¹ch vµ tæ chøc thùc hiÖn kÕ ho¹ch, nhµ qu¶n trÞ ph¶i kiÓm tra ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn b»ng c¸ch so s¸nh sè liÖu thùc hiÖn víi sè liÖu kÕ ho¹ch, dù to¸n. §Ó thùc hiÖn ®­îc c«ng viÖc nµy, kÕ to¸n qu¶n trÞ ph¶i h¹ch to¸n c¸c th«ng tin thùc hiÖn, c«ng viÖc nµy vÒ c¬ b¶n còng ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p nh­ kÕ to¸n tµi chÝnh. KÕ to¸n qu¶n trÞ ë c¸c bé phËn sÏ thùc hiÖn kiÓm tra ®¸nh gi¸ phÇn hµnh c«ng viÖc cã liªn quan, sau ®ã sÏ cã bé phËn kiÓm tra ®¸nh gi¸ l¹i c¸c th«ng tin. 4.2.4.Ra quyÕt ®Þnh: Dùa vµo kÕt qu¶ kiÓm tra, ®¸nh gi¸, kÕ to¸n qu¶n trÞ sÏ ®­a ra c¸c quy ®Þnh vÒ CPSX trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh­: c¾t gi¶m hay bæ sung nh÷ng kho¶n chi phÝ cÇn thiÕt, quyÕt ®Þnh nªn s¶n xuÊt s¶n phÈm hay thuª gia c«ng, mua ngoµi ®Ó ®¸p øng yªu cÇu thÞ tr­êng...Chøc n¨ng ®ã sÏ ®­îc vËn dông th­êng xuyªn trong suèt qu¸ tr×nh SXKD cña doanh nghiÖp. Nh÷ng lý luËn chung vÒ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt trªn ®©y ®· cho ta mét c¬ së ®Ó ®i vµo nghiªn cøu, ph©n tÝch thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i C«ng ty cæ phÇn ®Çu t­ dÞch vô vµ th­¬ng m¹i Ph­¬ng §«ng ë ch­¬ng tiÕp theo. PHẦN II THỰC TRẠNG KẾ TOÁN TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN MAY NÔNG NGHIỆP 1.1. Khái quát chung về Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông 1.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của Công ty - Tªn giao dÞch ViÖt Nam: C«ng ty Cæ phÇn ®Çu t­ dÞch vô vµ th­¬ng m¹i Ph­¬ng §«ng. - §Þa chØ: Sè 4 - Lª §øc Thä - Phó Mü - Mü §×nh - Tõ Liªm - Hµ Néi. 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn. C«ng ty Cæ phÇn ®Çu t­ dÞch vô vµ th­¬ng m¹i Ph­¬ng §«ng ®­îc thµnh lËp theo giÊy phÐp sè 2005/ GP- UB do uû ban nh©n d©n thµnh phè Hµ Néi cÊp ngµy 04/06/1998, ®¨ng ký kinh doanh sè 056891 do së kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ cÊp ngµy 15/09/1998. Trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ho¹t ®éng, C«ng ty Cæ phÇn ®Çu t­ dÞch vô vµ th­¬ng m¹i Ph­¬ng §«ng cµng ngµy cµng ph¸t triÓn lín m¹nh vÒ c¬ së vËt chÊt, vÒ chuyªn m«n còng nh­ vÒ kü thuËt vµ nhiÖm vô ®­îc giao. §Ó phï hîp víi ph­¬ng h­íng, nhiÖm vô vÒ ®Èy m¹nh s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, së th­¬ng nghiÖp Hµ Néi ®· ra quyÕt ®Þnh sè 31/TC-TN ngµy 14/07/1987 hîp nhÊt c¸c xÝ nghiÖp nhá thµnh C«ng ty Cæ phÇn ®Çu t­ dÞch vô vµ th­¬ng m¹i Ph­¬ng §«ng. Trong suèt qu¸ tr×nh thµnh lËp vµ ho¹t ®éng,c«ng ty tõng b­íc ph¸t triÓn vµ lín m¹nh, lu«n lu«n hoµn thµnh nhiÖm vô, kÕ ho¹ch ®­îc giao. C«ng Ty ®­îc vinh dù nhiÒu lÇn ®ãn c¸c ®ång chÝ c¸n bé l·nh ®¹o cÊp cao cña §¶ng vµ Nhµ n­íc tíi th¨m. Tõ nh÷ng ngµy ®Çu thµnh lËp víi c¬ së m¸y ®¹p ch©n, nhµ x­ëng t¹m thêi, ®­êng x¸ thiÕt bÞ m¸y mãc. §éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn cã chuyªn m«n, kü thuËt ®ñ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt nh÷ng mÆt hµng cao cÊp, ®¸p øng ®ñ thÞ hiÕu vµ nhu cÇu cña kh¸ch hµng trong vµ ngoµi n­ớc . Ngµy 01/01/2001 C«ng ty Cæ phÇn ®Çu t­ dÞch vô vµ th­¬ng m¹i Ph­¬ng §«ng xuÊt khÈu thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ theo chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. Tõ khi cæ phÇn ho¸ ®Õn nay c«ng ty ph¸t triÓn m¹nh mÏ vÒ c¬ së chuyªn m«n kü thuËt còng nh­ c¬ së vËt chÊt cïng víi khèi l­îng c«ng nh©n ngµy cµng ®«ng ®¶o vµ lµnh nghÒ. 1.1 Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña C«ng ty Cæ phÇn ®Çu t­ dÞch vô vµ th­¬ng m¹i Ph­¬ng §«ng 1.1.1 Chøc n¨ng cña C«ng ty Cæ phÇn ®Çu t­ dÞch vô vµ th­¬ng m¹i Ph­¬ng §«ng C«ng ty Cæ phÇn ®Çu t­ dÞch vô vµ th­¬ng m¹i Ph­¬ng §«ng lµ doanh nghiÖp cña Nhµ n­íc thuéc Tæng C«ng ty DÖt - May ViÖt Nam ho¹t ®éng theo luËt doanh nghiÖp cña Nhµ n­íc, thùc hiÖn theo c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt, ®iÒu lÖ tæ chøc cña Tæng C«ng ty DÖt - May ViÖt Nam. Chøc n¨ng kinh doanh chñ yÕu cña C«ng ty lµ s¶n xuÊt vµ gia c«ng hµng mò xuÊt khÈu vµ s¶n xuÊt hµng tiªu dïng trªn thÞ tr­êng trong n­íc. S¶n phÈm chÝnh cña C«ng ty lµ mò luìi trai. Ngoµi ra C«ng ty cßn s¶n xuÊt mét sè mÆt hµng kh¸c theo ®¬n ®Æt hµng nh­ quÇn ¸o, mò ®ång phôc vµ c¸c s¶n phÈm phô nh­ khÈu trang nh»m sử dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ h¬n sè nguyªn vËt liÖu cßn thõa. Qua nhiÒu thÕ hÖ c¸n bé c«ng nh©n viªn, víi sù phÊn ®Êu kh«ng mÖt mái trong 50 n¨m qua ngµy nay C«ng ty Cæ phÇn ®Çu t­ dÞch vô vµ th­¬ng m¹i Ph­¬ng §«ng ®· trë thµnh mét trong nh÷ng doanh nghiÖp hµng ®Çu cña Ngµnh DÖt - May ViÖt Nam cã uy tÝn trªn thÞ tr­êng Quèc tÕ vµ trong n­íc. Trong t­¬ng lai C«ng ty Cæ phÇn ®Çu t­ dÞch vô vµ th­¬ng m¹i Ph­¬ng §«ng kh«ng dõng l¹i ë mét sè mÆt hµng truyÒn thèng mµ dÇn dÇn ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm vµ më réng thªm thÞ tr­êng míi trªn thÕ giíi. HiÖn nay, C«ng ty ®ang th©m nhËp vµo thÞ tr­êng Mü víi nhiÒu lo¹i s¶n phÈm nh­: mò l­êi , mò l­íi, quÇn ¸o thêi trang ... 1.1.2. NhiÖm vô kinh doanh cña C«ng ty Cæ phÇn ®Çu t­ dÞch vô vµ th­¬ng m¹i Ph­¬ng §«ng: NhiÖm vô kinh doanh cña C«ng ty lµ s¶n xuÊt kinh doanh hµng Mò vµ quÇn ¸o theo kÕ ho¹ch vµ quy ®Þnh cña Tæng C«ng ty DÖt - May ViÖt Nam, ®¸p øng nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng trong n­íc vµ theo nhu cÇu thÞ tr­êng trªn thÕ giíi. V× vËy, C«ng ty lu«n khai th¸c hÕt kh¶ n¨ng cña m×nh ®Ó më réng s¶n xuÊt, më réng thÞ tr­êng tiªu thô trong n­íc còng nh­ thÞ tr­êng xuÊt khÈu: Tõ ®Çu t­ s¶n xuÊt, cung øng ®Õn tiªu thô s¶n phÈm, liªn doanh liªn kÕt víi c¸c tæ chøc kinh tÕ trong vµ ngoµi n­íc, nghiªn cøu ¸p dông c«ng nghÖ kü thuËt hiÖn ®¹i tiªn tiÕn, ®µo t¹o, båi d­ìng c¸n bé qu¶n lý, c«ng nh©n kü thuËt cã tay nghÒ cao...Víi nh÷ng s¶n phÈm chñ lùc mòi nhän, cã nh÷ng ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý vµ c«ng nh©n hµnh nghÒ cïng víi c¬ së s¶n xuÊt khang trang, C«ng ty Cæ phÇn ®Çu t­ dÞch vô vµ th­¬ng m¹i Ph­¬ng §«ng ®· chiÕm mét vÞ thÕ kh¸ quan träng trong Tæng C«ng ty DÖt - May ViÖt Nam, ®¶m b¶o cuéc sèng cho h¬n 4.500 c¸n bé c«ng nh©n viªn lµm viÖc trong C«ng ty vµ c¸c XÝ nghiÖp thµnh viªn còng nh­ c¸c XÝ nghiÖp ®Þa ph­¬ng. Mét sè chØ tiªu chñ yÕu ®­îc thÓ hiÖn d­íi b¶ng sau ®©y: ThÞ tr­êng ChØ tiªu chñ yÕu §VT 1998 1999 2000 2001 So s¸nh 01/98 So s¸nh 01/00 1 Doanh thu Tû ®ång 110,12 146 180 200 2,087 1,111 2 Lîi nhuËn - 6,512 4,500 4,600 4,900 0,884 1,065 3 Lao ®éng Ng­êi 3.185 3.107 3.171 3.423 1,248 1,079 4 Thu nhËp b×nh qu©n 1000® 1.250 1.306 1.383 1.396 1,203 1,009 5 Nép ng©n s¸ch Tû ®ång 3,471 3,236 2,574 2,650 1,124 1,030 1.1.3. Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n phÈm. Quy tr×nh c«ng nghÖ cña Ngµnh may bao gåm rÊt nhiÒu c«ng ®o¹n trong cïng mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. Mçi c«ng ®o¹n bao gåm nhiÒu kh©u ®Ó sö dông m¸y chuyªn nh­: Ðp, thªu, dÖt, may... nh­ng cã nh÷ng kh©u mµ m¸y mãc kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc nh­ c¾t, nhÆt chØ, ®ãng gãi s¶n phÈm. Mçi s¶n phÈm l¹i cã nh÷ng b­íc c«ng viÖc kh¸c nhau vµ cã mçi liªn hÖ mËt thiÕt víi nhau. Víi tÝnh chÊt cïng d©y chuyÒn nh­ n­íc ch¶y. Nh­ vËy, yªu cÇu ®Æt ra lµ ph¶i phèi hîp nhiÒu bé phËn mét c¸ch chÝnh x¸c, ®ång bé vµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm diÔn ra nhÞp nhµng, ¨n khíp víi nhau, ®¹t ®­îc tiÕn bé nhanh chãng ®¸p øng nhu cÇu giao hµng cho kh¸ch hµng còng nh­ ®­a ®­îc s¶n phÈm ra thÞ tr­êng ®óng mïa vô theo ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm may. ë C«ng ty Cæ phÇn ®Çu t­ dÞch vô vµ th­¬ng m¹i Ph­¬ng §«ng c«ng t¸c chØ ®¹o h­íng dÉn kü thuËt cho tíi viÖc thùc hµnh xuèng ®Õn c¸c XÝ nghiÖp, XÝ nghiÖp triÓn khai ®Õn c¸c tæ s¶n xuÊt vµ tõng c«ng nh©n. Mçi bé phËn, mçi c«ng nh©n ®Òu ph¶i ®­îc h­íng dÉn vµ quy ®Þnh cô thÓ vÒ h×nh d¸ng, quy c¸ch vµ th«ng sè cña tõng s¶n phÈm. ViÖc gi¸m s¸t vµ chØ ®¹o, kiÓm tra chÊt l­îng b¸n thµnh phÈm ®­îc tiÕn hµnh th­êng xuyªn vµ liªn tôc, qua ®ã kÞp thêi cung cÊp nh÷ng th«ng tin ph¶n ¸nh l¹i cho biÕt qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®ang diÔn ra nh­ thÕ nµo ®Ó kÞp thêi ®iÒu chØnh ®¶m b¶o cho tíi khi s¶n phÈm ®­îc hoµn thiÖn víi chÊt l­îng cao. §èi víi C«ng ty Cæ phÇn ®Çu t­ dÞch vô vµ th­¬ng m¹i Ph­¬ng §«ng, trong cïng mét d©y chuyÒn s¶n xuÊt cã sö dông nhiÒu lo¹i kh¸c nhau, nh×n chung cã thÓ kh¸i qu¸t quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña C«ng ty nh­ sau: S¬ ®å : Chu tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm Nguyªn liÖu ThiÕt kÕ gi¸c s¬ ®å mÉu Thªu, giÆt C«ng ®o¹n c¾t, may, lµ, gÊp QA (chÊt l­îng) Bao b× ®ãng gãi Thµnh phÈm nhËp kho Trªn ®©y lµ toµn bé qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm nãi chung cña C«ng ty Cæ phÇn ®Çu t­ dÞch vô vµ th­¬ng m¹i Ph­¬ng §«ng. §èi víi s¶n phÈm mò viÖc kiÓm tra chÊt l­îng ®­îc tiÕn hµnh ë tÊt c¶ c¸c c«ng ®o¹n s¶n xuÊt, ph©n lo¹i chÊt l­îng s¶n phÈm ®­îc tiÕn hµnh ë giai ®o¹n cuèi lµ c«ng ®o¹n lµ, gÊp, bao gãi, ®ãng hép. 2. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của Doanh nghiệp: 2.1. S¬ ®å tæ chøc bé m¸y qu¶n lý Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay c¸c doanh nghiÖp ë ViÖt Nam nãi chung vµ C«ng ty Cæ phÇn ®Çu t­ dÞch vô vµ th­¬ng m¹i Ph­¬ng §«ng nãi riªng ®Òu ph¶i tù chñ vÒ s¶n xuÊt, kinh doanh tù chñ vÒ tµi chÝnh, ho¹ch to¸n ®éc lËp. Do ®ã bé m¸y tæ chøc cña C«ng ty ®· ®­îc thu gän l¹i kh«ng cång kÒnh. C«ng ty ph¶i tõng b­íc gi¶m bít lùc l­îng lao ®éng gi¸n tiÕp, nh÷ng c¸n bé c«ng nh©n viªn ®­îc ®µo t¹o n©ng cao nghiÖp vô ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu s¶n xuÊt trong t×nh h×nh hiÖn nay, ®ång thêi c¸c phßng ban nghiÖp vô ®ang ®i vµo ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. Bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty ®­îc tæ chøc theo kiÓu trùc tuyÕn chøc n¨ng, kiÓu tæ chøc nµy rÊt phï hîp víi C«ng ty trong t×nh h×nh hiÖn nay, nã g¾n liÒn c¸n bé c«ng nh©n viªn cña C«ng ty víi chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña hä còng nh­ cã tr¸ch nhiÖm ®èi víi C«ng ty. §ång thêi c¸c mÖnh lÖnh, nhiÖm vô vµ th«ng b¸o tæng hîp còng ®­îc chuyÓn tõ l·nh ®¹o C«ng ty ®Õn cÊp cuèi cïng. Tuy nhiªn nã ®ßi hái sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c phßng ban trong C«ng ty. 2.2. Chøc n¨ng nhiÖm vô cña tõng bé phËn: C«ng ty Cæ phÇn ®Çu t­ dÞch vô vµ th­¬ng m¹i Ph­¬ng §«ng cã bé m¸y qu¶n lý ®­îc tæ chøc theo m« h×nh quan hÖ trùc tuyÕn chøc n¨ng. * Tæng gi¸m ®èc: ChÞu tr¸ch nhiÖm chung vÒ toµn bé qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty, chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc tæng C«ng ty vµ ph¸p luËt, mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. * Phã tæng gi¸m ®èc: Phô tr¸ch c«ng t¸c kü thuËt chÊt l­îng, ®µo t¹o, ®¹i diÖn l·nh ®¹o vÒ chÊt l­îng, m«i tr­êng, tr¸ch nhiÖm x· héi, an toµn vµ søc khoÎ. §ång thêi trùc tiÕp chØ ®¹o s¶n xuÊt 5 XÝ nghiÖp t¹i Hµ Néi. Thay mÆt Tæng gi¸m ®èc ®iÒu hµnh, gi¶i quyÕt mäi c«ng viÖc khi Tæng Gi¸m §èc ®i v¾ng. ChÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Tæng Gi¸m §èc vµ ph¸p luËt vÒ c¸c quyÕt ®Þnh cña m×nh. * Gi¸m ®èc ®iÒu hµnh: Phô tr¸ch c«ng t¸c b¶o hé vµ an toµn lao ®éng, phßng chèng ch¸y næ, an ninh trËt tù t¹i c¸c XÝ nghiÖp ®Þa ph­¬ng. Trùc tiÕp chØ ®¹o s¶n xuÊt 5 XÝ nghiÖp thµnh viªn t¹i ®Þa ph­¬ng. Thay mÆt Tæng Gi¸m §èc gi¶i quyÕt c¸c c«ng viÖc ®­îc uû quyÒn khi Tæng Gi¸m §èc ®i v¾ng. ChÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Tæng Gi¸m §èc vµ ph¸p luËt vÒ c¸c quyÕt ®Þnh cña m×nh. * C¸c phßng ban: - V¨n phßng C«ng ty: Phô tr¸ch c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng, tuyÓn dông, bè trÝ, sö dông, sa th¶i lao ®éng, lùa chän h×nh thøc l­¬ng, thùc hiÖn c«ng t¸c v¨n th­, l­u tr÷, b¶o vÖ, nhµ trÎ, y tÕ, b¶o hiÓm x· héi cho C«ng ty. - Phßng kÕ ho¹ch: ChÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c«ng t¸c ký kÕt hîp ®ång, ph©n bæ kÕ ho¹ch cho c¸c ®¬n vÞ, ®«n ®èc kiÓm tra viÖc thùc hiÖn tiÕn ®é giao hµng cña c¸c ®¬n vÞ, gi¶i quyÕt c¸c thñ tôc xuÊt nhËp khÈu. - Phßng kinh doanh: Cã chøc n¨ng tæ chøc kinh doanh hµng trong n­íc, chµo hµng, qu¶ng c¸o s¶n phÈm. - Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n: Qu¶n lý tµi chÝnh trong C«ng ty vµ tæ chøc theo dâi t×nh h×nh sö dông vèn vµ quü trong C«ng ty. §Þnh kú lËp b¸o c¸o kÕt qu¶ tµi chÝnh cña C«ng ty. - Phßng kü thuËt: Qu¶n lý c«ng t¸c kü thuËt s¶n xuÊt, tæ chøc s¶n xuÊt, nghiªn cøu øng dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt, ®æi míi thiÕt bÞ m¸y mãc theo yªu cÇu s¶n xuÊt. - Phßng kho vËn: Qu¶n lý, chÕ biÕn, cÊp ph¸t nguyªn phô liÖu cho s¶n xuÊt, vËn t¶i hµng ho¸, nguyªn phô liÖu phôc vô kÞp thêi cho s¶n xuÊt. - Phßng QA: Cã chøc n¨ng x©y dùng vµ söa ®æi hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng, theo dâi viÖc thùc hiÖn hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng t¹i c¸c ®¬n vÞ trong C«ng ty, gi¸m s¸t qu¸ tr×nh thùc hiÖn kü thuËt trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. * C¸c XÝ nghiÖp thµnh viªn: - C«ng ty cã 5 XÝ nghiÖp may thµnh viªn t¹i C«ng ty vµ 3 ph©n x­ëng phô trî. Mçi XÝ nghiÖp may cã 2 tæ c¾t, 8 tæ m¸y, 1 tæ kiÓm ho¸, 2 tæ lµ, 1 tæ hép con, 1 tæ qu¶n lý phôc vô. - Gi¸m ®èc XÝ nghiÖp thµnh viªn chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc c¬ quan Tæng gi¸m ®èc vÒ kÕ ho¹ch s¶n xuÊt ®¬n vÞ m×nh: VÒ n¨ng suÊt, chÊt l­îng, tiÕn bé vµ thu nhËp cña c«ng nh©n viªn trong XÝ nghiÖp. * XÝ nghiÖp cã c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý nh­ sau: - Gi¸m ®èc XÝ nghiÖp: 1 ng­êi - Tr­ëng ca: 2 ng­êi - Nh©n viªn thèng kª: 1 ng­êi - Nh©n viªn kÕ ho¹ch : 1 ng­êi - C«ng nh©n söa m¸y : 3 ng­êi - C«ng nh©n c«ng vô: 3 ng­êi - C«ng nh©n qu¶n lý phô liÖu: 2 ng­êi * C¸c tæ s¶n xuÊt cã: 494 ng­êi. Trong ®ã: + 8 tæ may: 350 ng­êi + 2 tæ c¾t: 50 ng­êi + 2 tæ lµ: 70 ng­êi + 1 tæ kiÓm ho¸: 8 ng­êi + 1 tæ hép con: 6 ng­êi Ngoµi ra C«ng ty cßn cã c¸c XÝ nghiÖp thµnh viªn ë c¸c ®Þa ph­¬ng nh­: H¶i Phßng, Nam §Þnh vµ Th¸i B×nh víi sè c«ng nh©n trªn 1.000 ng­êi. * NhËn xÐt: - ¦u ®iÓm: C«ng ty ®iÒu hµnh theo chÕ ®é mét thñ tr­ëng, gi¶i quyÕt xuyªn suèt mäi vÊn ®Ò trong C«ng ty. C¸c phßng ban chøc n¨ng ®­îc ph©n c«ng nhiÖm vô cô thÓ do ®ã ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng chuyªn m«n cu¶ tõng phßng, tõng c¸ nh©n vµ g¾n chÆt tr¸ch nhiÖm râ rµng. M« h×nh qu¶n lý dÔ kiÓm so¸t. T¹o nªn sù æn ®Þnh trong ®iÒu hµnh vµ dÔ dµng cho viÖc ®µo t¹o, båi d­ìng n©ng cao nghiÖp vô, tay nghÒ. - Nh­îc ®iÓm: C¬ cÊu qu¶n lý cña C«ng ty cßn cã sù r­êm rµ, chång chÐo. KÕt cÊu nh­ vËy t¹o nªn sù dËp khu«n nªn rÊt h¹n chÕ ph¸t huy s¸ng kiÕn c¶i tiÕn. Khi b¾t ®Çu chuyÓn ®æi C«ng ty Cæ phÇn ®Çu t­ dÞch vô vµ th­¬ng m¹i Ph­¬ng §«ng ®· nhanh chãng kh¾c phôc t×nh tr¹ng qu¶n lý ph©n t¸n, kÐm hiÖu qu¶ cña bé m¸y qu¶n lý. C«ng ty ®· dÇn dÇn t×m ra m« h×nh tæ chøc bé m¸y hîp lý ®Ó ®¸p øng qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c môc tiªu vµ chiÕn l­îc chung ®· ®Ò ra. §iÒu lÖ cña C«ng ty quy ®Þnh râ rµng chøc n¨ng vµ quyÒn h¹n tõng phßng ban trong C«ng ty vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c phßng ban ®ã. Víi bé m¸y vµ phong c¸ch qu¶n lý míi C«ng ty ®· dÇn dÇn xo¸ ®­îc sù ng¨n c¸ch gi÷a c¸c phßng nghiÖp vô víi c¸c XÝ nghiÖp thµnh viªn t¹o ra sù g¾n bã h÷u c¬, sù céng ®ång tr¸ch nhiÖm gi÷a hai khèi trong bé m¸y qu¶n lý. ChÝnh v× vËy mäi c«ng viÖc trong C«ng ty ®­îc diÔn ra kh¸ tr«i ch¶y vµ nhÞp nhµng ¨n khíp víi nhau. Mçi phßng ban mçi bé phËn, c¸ nh©n trong C«ng ty ®­îc ph©n c«ng c«ng viÖc thÝch hîp víi kh¶ n¨ng vµ thÝch hîp víi ®iÒu kiÖn cña ®¬n vÞ ®ã. Tuy nhiªn ho¹t ®éng cña tõng bé phËn ®ã l¹i ®­îc phèi hîp rÊt hµi hoµ ®Ó cïng ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu chung cña C«ng ty. 1.1.3. Đặc điểm tổ chức công tác kế toán tại Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông 1.1.3.1. Tổ chức bộ máy kế toán của Công ty Ðể nâng cao hiệu quả sản xuất phục vụ cho việc chỉ đạo tập trung của Ban giám đốc, bộ máy kế toán của Công ty được tổ chức theo hình thức tập trung. Toàn bộ công tác kế toán được thực hiện tập trung tại phòng Tài chính - Kế toán từ khâu ghi chép ban đầu đến khâu tổng hợp lập báo cáo kiểm tra. Bộ máy kế toán của Công ty được tổ chức gọn nhẹ, phù hợp với tình hình thực tế của công ty bao gồm: 1 kế toán trưởng kiêm trưởng phòng Tài chính - Kế toán và 5 nhân viên chuyên trách theo mô hình kế toán tập trung. Các nhân viên kế toán chịu sự lãnh đạo trực tiếp của kế toán trưởng và chịu trách nhiệm về phần hành kế toán mà mình đảm nhiệm. Sơ đồ 1.4. TỔ CHỨC BỘ MÁY KẾ TOÁN CỦA CÔNG TY. KẾ TOÁN TRƯỞNG Kế toán Tổng hợp Kế toán Vốn bằng tiền - Thanh toán Kế toán Vật tư - Thành phẩm Thủ quỹ kiêm Thủ kho - Kế toán trưởng: là người đứng đầu bộ máy kế toán kiêm trưởng phòng Tài chính - Kế toán. Kế toán trưởng do Hội đồng quản trị bổ nhiệm, có nhiệm vụ tham mưu chính về công tác kế toán tài chính của công ty. Kế toán trưởng là người có năng lực trình độ chuyên môn cao về kế toán - tài chính, nắm chắc các chế độ kế toán hiện hành của Nhà nước để chỉ đạo hướng dẫn các nhân viên kế toán trong phòng. Đồng thời kế toán trưởng phải luôn tổng hợp thông tin kịp thời, chính xác, cùng Ban Giám đốc phát hiện những điểm mạnh, điểm yếu trong công tác tài chính kế toán của Công ty để kịp thời đưa ra các quyết định về hoạt động của Công ty. Kế toán trưởng phải chịu trách nhiệm trước Giám đốc Công ty và pháp luật về tất cả các số liệu báo cáo kế toán tài chính của Công ty. - Kế toán tổng hợp: chịu trách nhiệm tổng hợp phần hành kế toán của từng kế toán viên. Kế toán tổng hợp có các nhiệm vụ sau: + Thực hiện phân tích hoạt động kinh doanh. + Tổ chức lưu trữ tài liệu kế toán. + Vào sổ tổng hợp, lập báo cáo quyết toán và báo cáo thuế của công ty. - Kế toán vốn bằng tiền, thanh toán: có nhiệm vụ theo dõi và phản ánh về tình hình công nợ phải thu, phải trả của khách hàng, nhà cung cấp, thời hạn vay và lãi vay phải trả các tổ chức tín dụng, ngân hàng; làm các thủ tục vay vốn kinh doanh theo các chỉ tiêu đã được phê duyệt. Ðồng thời kế toán vốn bằng tiền có nhiệm vụ tiến hành tính lương, lập bảng thanh toán tiền lương, các khoản phụ cấp chế độ, thưởng cho cán bộ công nhân viên trong toàn công ty - Kế toán vật tư, thành phẩm có nhiệm vụ: + Theo dõi tình hình xuất, nhập, tồn kho nguyên vật liệu, công cụ - dụng cụ, thành phẩm; tình hình tiêu thụ thành phẩm, hàng hoá. Căn cứ vào các hoá đơn bán hàng, phiếu nhập kho, phiếu xuất kho, kế toán định khoản và ghi vào các sổ sách có liên quan. + Tiến hành xác định rõ đối tượng tập hợp chi phí sản xuất, đối tượng tính giá thành sản phẩm, để tính giá thành sản xuất của sản phẩm một cách chính xác và đầy đủ.. 1.1.3.2. Chính sách kế toán áp dụng tại công ty 1.1.3.2.1. Quy định chung về chế độ kế toán áp dụng tại Công ty - Niên độ kế toán bắt đầu từ ngày 1/1 đến ngày 31/12 năm dương lịch. - Kỳ kế toán: tháng. - Ðơn vị tiền tệ sử dụng trong ghi chép kế toán: Ðồng Việt Nam. - Nguyên tắc và phương pháp chuyển đổi các đồng tiền khác sang VNÐ: áp dụng theo tỷ giá quy đổi ngoại tệ của Ngân hàng Ngoại thương tại thời điểm thanh toán. - Phương pháp tính thuế GTGT: theo phương pháp khấu trừ thuế. - Phương pháp trích khấu hao TSCÐ: theo phương pháp khấu hao đường thẳng. - Phương pháp hạch toán hàng tồn kho: theo phương pháp kê khai thường xuyên. - Phương pháp tính giá vốn hàng xuất kho: theo phương pháp giá thực tế đích danh. 1.1.3.2.2 Tổ chức chứng từ kế toán Tổ chức quá trình lập chứng từ kế toán tại Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông đã sử dụng các chứng từ ban đầu phù hợp với nội dung kinh tế phát sinh. Các chứng từ ban đầu đều đúng biểu mẫu của Bộ Tài chính ban hành, đảm bảo các yếu tố cơ bản cần thiết của một chứng từ. Một số chứng từ mà Công ty sử dụng: * Chứng từ về tiền mặt bao gồm: - Phiếu thu: MS 01 - TT (QÐ số 1141/QÐ-TC-CÐKT). - Phiếu chi: MS 01 - TT (QÐ số 1141/ QÐ -TC-CÐKT). - Giấy thanh toán tiền tạm ứng MS 04 - TT. * Chứng từ về bán hàng: - Hoá đơn GTGT: MS 01-GTKT-3LL. - Hợp đồng bán hàng. * Chứng từ về hàng tồn kho: - Phiếu nhập kho: MS 01 - VT. - Biên bản kiểm kê vật tư, hàng hoá. * Tờ khai thuế GTGT: MS 01 - GTGT. ... * Một số chứng từ khác có liên quan như: bảng thanh toán tiền lương, bảng tính và phân bổ khấu hao TSCÐ, đơn xin tạm ứng, hoá đơn thanh toán tiền điện, nước, điện thoại... Hàng ngày, căn cứ vào các chứng từ ban đầu phát sinh, kế toán tiến hành kiểm tra tính chính xác, hợp lý, hợp lệ rồi ghi nhận vào các sổ chi tiết và sổ tổng hợp có liên quan. Chứng từ liên quan đến phần hành kế toán nào thì do kế toán phần hành đó có trách nhiệm lưu giữ và bảo quản. Các chứng từ do Công ty lập cũng được tuân thủ đúng với quy định của Bộ Tài chính, có đầy đủ chữ ký, xác nhận của các bên liên quan. Do bộ máy kế toán nhỏ gọn nên mọi chứng từ trước khi được phát hành hoặc ghi nhận vào sổ sách đều được kế toán trưởng kiểm tra, thông qua. Quy trình luân chuyển chứng từ tại Công ty là khá hợp lý, như căn cứ vào hợp đồng kinh tế đã ký kết hoặc đơn đặt hàng, phòng kinh doanh sẽ lập hóa đơn GTGT thành 3 liên. Thủ kho sau khi kiểm tra hóa đơn GTGT, tiến hành viết phiếu xuất kho, đồng thời ghi thẻ kho theo đúng số lượng đã xuất. Định kỳ 2 đến 4 ngày, kế toán vật tư thành phẩm xuống kho kiểm tra, thủ kho nộp phiếu xuất kho, hóa đơn GTGT (liên 3) giao cho phòng kế toán để tiến hành kiểm tra, xác định trị giá hàng xuất bán theo phương pháp giá thực tế đích danh và ghi vào các sổ có liên quan, đối chiếu số lượng trên sổ chi tiết với thẻ kho do thủ kho lập. Khi khách hàng thanh toán tiền hàng, kế toán vốn bằng tiền, thanh toán sẽ kiểm tra liên 2 của hóa đơn GTGT và viết phiếu thu, chuyển cho kế toán trưởng duyệt. Thủ quỹ căn cứ vào phiếu thu sẽ tiến hành thu tiền và ghi sổ quỹ. Các chứng từ tại Công ty được lưu giữ theo trình tự thời gian phát sinh, bảo quản trong tủ hồ sơ riêng tạo điều kiện thuận lợi, khoa học cho quá trình quản lý, kiểm tra, đối chiếu và bảo quản chứng từ. 1.1.3.2.3. Tổ chức hệ thống tài khoản kế toán Hiện nay Công ty đang áp dụng hệ thống tài khoản do Bộ Tài chính ban hành theo Quyết định số 1141/QÐ/CÐKT ngày 01/11/1995 và có bổ sung sửa đổi các tài khoản mới theo các chuẩn mực kế toán mới ban hành là Thông tư 89/2002/TC-BTC ban hành theo Quyết định số 149/2001/QÐ-BTC ngày 31/12/2001 của Bộ Tài chính. Căn cứ vào đặc điểm sản xuất kinh doanh và phân cấp quản lý của công ty, Công ty là một doanh nghiệp sản xuất đặc thù, sản phẩm bao gồm nhiều mặt hàng, nhiều chi tiết nên Công ty không những đã áp dụng đúng Hệ thống TKKT do Bộ Tài chính ban hành mà còn vận dụng rất linh hoạt mở chi tiết thêm nhiều tiểu khoản để phù hợp với đặc điểm sản xuất kinh doanh của Công ty, tạo điệu kiện thuận lợi cho bộ phận kế toán trong quá trình quản lý, kiểm tra, giám sát cũng như giúp cho việc thông tin do kế toán cung cấp được chính xác và kịp thời. Hiện Công ty đang sử dụng những tài khoản chính như sau: - Các tài khoản về tiền: TK 111, 112 - Các tài khoản về các khoản phải thu: TK 131, 138 mở chi tiết theo từng đối tượng, khách hàng. - Các tài khoản hàng tồn kho: TK 152,153,154,155,.. mở chi tiết đến các tiểu khoản theo từng loại vật tư, sản phẩm nhằm tiện cho việc quản lý, theo dõi như: TK 152- “Nguyên vật liệu” được chi tiết thành các tiểu khoản như sau: TK 1521-“Nguyên vật liệu chính” TK 1521-01- Vải chính TK 1521-01-001- Vải Tapeta TK 1521-01-002- Vải # Green ... TK 1521-02- Vải lót TK 1521-02-001- Vải lót Tapeta TK 1521-02-002- Vải lót # Green ... TK 1521-03- Mex TK 1521-04- Bông ... TK 1522- “Phụ liệu” TK 1522-01- Chỉ TK 1522-01-001- Chỉ 40/2 (5.000m/c) TK 1522-01-002- Chỉ 60/2 (2.500m/c) .... TK 1522-02- Khóa TK 1522-02-001- Khóa dài TK 1522-02-002- Khóa ngắn ... TK 1522-03- Cúc TK 1522-03-001- Cúc dập đồng 4 chi tiết TK 1522-03-002- Cúc nhựa khâu 18 TK 1523- “Nhiên liệu” TK 1524- “Phụ tinh thay thế” TK 1524-01- Kim máy TK 1524-02- Chân vịt máy khâu ... TK 155- “Thành phẩm tồn kho” được chi tiết thành các tiểu khoản theo tên sản phẩm như sau: TK 155-01- Áo Jacket 3 lớp TK 155-02- Áo Jacket 2 lớp TK 155-03- Áo Jile người lớn TK 155-04- Quần Âu TK 155-05- Áo sơmi nữ ... - Các tài khoản TSCĐ: TK 211, 213, 214 - Các tài khoản Nợ phải trả: TK 331, 333, 334, 338 mở chi tiết theo từng đối tượng. - Các tài khoản nguồn vốn chủ sở hữu: TK 411, 421, 431,... - Các tài khoản phản ánh CPSX và KQKD: TK 511, 515, 621, 622, 627, 635, 642, 911 cũng được mở chi tiết theo từng khoản mục chi phí và doanh thu chi tiết theo từng sản phẩm của Công ty. 1.1.3.2.4. Tổ chức sổ sách kế toán Hình thức kế toán áp dụng: Chứng từ ghi sổ. Đây là hình thức đơn giản, dễ vận dụng, phù hợp với trình độ của nhân viên kế toán tại Công ty. Tổ chức sổ kế toán tại Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông được khái quát theo sơ đồ sau: Sơ đồ 1.5. Hình thức sổ sách kế toán tại Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông Chứng từ kế toán Sổ quỹ CHỨNG TỪ GHI SỔ Bảng tổng hợp chứng từ kế toán cùng loại Sổ, thẻ kế toán chi tiết Bảng tổng hợp chi tiết Sổ Cái Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ Bảng cân đối số phát sinh số phát sinh BÁO CÁO TÀI CHÍNH Ghi chú: Ghi hàng ngày. Ghi cuối tháng. Kiểm tra, đối chiếu số liệu. Hệ thống sổ sách kế toán tại công ty được vận dụng phù hợp với hình thức kế toán mà công ty áp dụng, bao gồm các sổ chi tiết và sổ tổng hợp như sau: Sổ kế toán chi tiết: Hàng ngày, kế toán căn cứ vào các chứng từ gốc, Bảng tổng hợp chứng từ gốc cùng loại trong kỳ (kỳ có thể là 1 ngày, 3 ngày, 5 ngày, 1 tháng) và Chứng từ ghi sổ để mở các sổ (thẻ) kế toán chi tiết như: Sổ theo dõi quỹ tiền mặt, tiền gửi ngân hàng Sổ chi tiết công nợ cho từng đơn vị, cá nhân Sổ chi tiết TSCĐ Sổ chi tiết vật tư, thành phẩm Bảng chấm công Thẻ kho, Thẻ tính giá thành, ... Sổ kế toán tổng hợp: Từ chứng từ gốc, Chứng từ ghi sổ, định kỳ, kế toán ghi vào các sổ kế toán tổng hợp: Sổ Đăng ký Chứng từ ghi sổ Bảng phân bổ, thanh toán tiền lương Bảng phân bổ khấu hao TSCĐ Sổ Cái các tài khoản Cuối kỳ để kiểm tra tính chính xác của việc ghi sổ, kế toán lập Bảng cân đối tài khoản và các bảng tổng hợp chi tiết làm căn cứ đối chiếu với số liệu trên Sổ Cái, từ đó lập Bảng tổng kết tài sản và các báo cáo kế toán. 1.1.3.2.5. Tổ chức hệ thống báo cáo tài chính Ðịnh kỳ (6 tháng, 1 năm) Công ty lập các báo cáo kế toán sau: - Bảng cân đối kế toán: mẫu số B01/DN (ban hành theo Quyết định số 1141/QÐ-TC-CÐKT ngày 1/11/1995 của Bộ Tài chính). - Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh: mẫu số B02/DN (ban hành theo Quyết định số 1141/QÐ-TC-CÐKT ngày 1/11/1995 của Bộ Tài chính). - Thuyết minh báo cáo tài chính: mẫu số B09/DN. Tuy nhiên do quy mô Công ty còn nhỏ, yêu cầu hạch toán của ngành nghề không đòi hỏi quá đặc biệt nên hiện Công ty không sử dụng thêm các chứng từ, tài khoản, sổ sách ngoài quy định. 1.2. Thực trạng kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông 1.2.1. Đặc điểm chi phí sản xuất tại Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông Chi phí sản xuất là một bộ phận quan trọng trong chi phí kinh doanh ở các doanh nghiệp có hoạt động sản xuất và hoạt động dịch vụ. Hiện nay tại Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông, chi phí sản xuất là những chi phí cấu thành giá thành sản phẩm, được biểu hiện bằng tiền về nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ, tiền lương và các khoản trích theo lương phải trả cho công nhân viên phân xưởng, khấu hao TSCĐ và các chi phí khác mà Công ty phải bỏ ra trong kỳ hạch toán để phục vụ cho sản xuất Chí phí sản xuất bao gồm 3 loại chi phí chính như sau: - Chí phí nguyên vật liệu trực tiếp - Chi phí nhân công trực tiếp - Chi phí sản xuất chung 1.2.2. Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất Xuất phát từ đặc điểm tổ chức sản xuất và quy trình công nghệ chế tạo sản phẩm của công ty thì đối tượng tập hợp chi phí sản xuất của công ty là từng tổ, phân xưởng sản xuất. Cụ thể bao gồm: - Phân xưởng cắt. - Phân xưởng may (trong đó bao gồm tổ may 1, 2, 3, 4). - Phân xưởng thêu. - Phân xưởng hoàn thiện. Tuy nhiên hiện nay, kế toán tại Công ty lại tiến hành tập hợp chi phí chung cho toàn bộ Công ty mà không xác định đối tượng cụ thể 1.2.3. Kế toán tập hợp chi phí sản xuất Công ty phân loại chi phí sản xuất thành các khoản mục: chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp và chi phí sản xuất chung để tập hợp chi phí sản xuất. 1.2.3.1. Kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp bao gồm các khoản chi phí về vật liệu chính, vật liệu phụ sử dụng trực tiếp vào việc sản xuất để tạo ra sản phẩm. Trong doanh nghiệp sản xuất, chi phí nguyên vật liệu trực tiếp thường chiếm tỷ trọng lớn trong giá thành sản phẩm. Chính vì vậy, quản lý việc sử dụng nguyên vật liệu ở công ty được tiến hành khá chặt chẽ. Các loại nguyên vật liệu được mã hoá, lập thành danh mục và được mở sổ chi tiết vật tư để theo dõi. Nguyên vật liệu xuất dùng phải căn cứ vào định mức tiêu hao nguyên vật liệu đã được xây dựng và lên kế hoạch sản xuất hàng thàng cho từng loại mặt hàng, từng tổ sản xuất cụ thể. Ví dụ: theo đơn đặt hàng số 216, nhận làm 5500 áo jacket 3 lớp với giá ký hợp đồng là 150.000 đồng/áo ta có định mức tiêu hao nguyên vật liệu cho một áo như sau: Biểu 1.1 (ĐVT: VNĐ) Tên nguyên vật liệu Đơn vị tính Số lượng Đơn giá Thành tiền Nguyên vật liệu chính Vải Microphai m 2,80 13.000 36.400 Vải lót m 2,27 8.000 18.160 Bông lót m 2,50 7.500 18.750 Nguyên vật liệu phụ Khóa dài chiếc 1,00 2.000 2.000 Khóa ngắn chiếc 2,00 1.000 2.000 Cúc dập bộ 10,00 200 2.000 Mác áo chiếc 1,00 600 600 Chỉ m 100,00 2 200 Tổng cộng 80.110 Căn cứ vào định mức tiêu hao nguyên vật liệu đối với từng loại sản phẩm do phòng kế hoạch tính toán, phòng kế toán tiến hành lập kế hoạch sản phẩm, kế hoạch giá thành, giá bán trình lên giám đốc. - Ðối với mặt hàng xuất khẩu, hàng kinh tế nội địa mà nguyên vật liệu do khách hàng mang đến, công ty chỉ tiến hành gia công theo đơn đặt hàng thì kế toán chỉ tiến hành tập hợp và hạch toán chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung. Ðiều này lý giải cho việc nhiều tháng liền tại công ty không phát sinh khoản mục chi phí nguyên vật liệu trực tiếp. - Ðối với những mặt hàng do khách hàng đặt hàng (kể cả hàng đặt gia công) nhưng nguyên vật liệu là của công ty thì chi phí nguyên vật liệu trực tiếp được hạch toán như sau: + Xuất kho nguyên vật liệu sử dụng trực tiếp để sản xuất trong kỳ. Nợ TK 621: chi phí nguyên vật liệu trực tiếp. Có TK 152: giá trị nguyên vật liệu xuất dùng cho sản xuất. Theo tiến độ sản xuất, phòng kế hoạch lập Phiếu xuất kho thành 3 liên: Biểu 1.2 PHIẾU XUẤT KHO Số: 70 Ngày 1 tháng 6 năm 2006 Đơn vị: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông Nợ TK 621 Địa chỉ: 120/1 Đường Trường Chinh - Hà Nội Có TK 152 Tên người nhận: Tô Ngọc Hòa - tổ cắt Lý do xuất: Nhận vật tư cắt áo jacket 3 lớp theo ĐĐH 216 Tại kho: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông STT Tên, nhãn hiệu, quy cách phẩm chất vật tư (SPHH) Mã số Đơn vị tính Số lượng Đơn giá Thành tiền Yêu cầu Thực xuất 1 Vải Microphai m 15.400 13.000 200.200.000 2 Vải lót m 12.000 8.000 96.000 3 Bông lót m 13.750 7.500 103.125.000 4 Phấn màu hộp 5 15.000 75.000 5 Giấy giác mẫu kg 34 10.000 340.000 Cộng 399.740.000 Thủ trưởng Kế toán trưởng Phụ trách Người lập Thủ kho đơn vị cung tiêu (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Biểu 1.3 PHIẾU XUẤT KHO Số: 71 Ngày 3 tháng 6 năm 2006 Đơn vị: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông Nợ TK 621 Địa chỉ: 120/1 Đường Trường Chinh - Hà Nội Có TK 152 Tên người nhận: Trần Thanh Lan - tổ may Lý do xuất: Nhận vật tư cắt áo jacket 3 lớp theo ĐĐH 216 Tại kho: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông STT Tên, nhãn hiệu, quy cách phẩm chất vật tư (SPHH) Mã số Đơn vị tính Số lượng Đơn giá Thành tiền Yêu cầu Thực xuất 1 Khóa dài chiếc 5.500 2.000 11.000.000 2 Khóa ngắn chiếc 11.000 1.000 11.000.000 3 Cúc dập Bộ 55.000 200 11.000.000 4 Mác áo chiếc 5.500 600 3.300.000 5 Chỉ m 550.000 200 1.100.000 Cộng 37.400.000 Thủ trưởng Kế toán trưởng Phụ trách Người lập Thủ kho đơn vị cung tiêu (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Tại phòng kế toán căn cứ vào phiếu xuất kho, kế toán lập Chứng từ ghi sổ đồng thời lên bảng kê phiếu xuất kho. Biểu 1.4 Đơn vị: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông Số: 113 CHỨNG TỪ GHI SỔ Ngày 4 tháng 6 năm 2006 Chứng từ Nội dung Tài khoản Số tiền SH NT Nợ Có Nợ Có 70 1/6 Xuất vật tư sản xuất theo ĐĐH 216 621 152 437.140.000 437.140.000 71 3/6 Cộng 437.140.000 437.140.000 Kèm theo 2 chứng từ gốc Người lập Kế toán trưởng Biểu 1.5 BẢNG CHI TIẾT VẬT TƯ XUẤT KHO STT Tên, nhãn hiệu, quy cách phẩm chất vật tư (SPHH) Đơn vị tính Đơn giá Ghi Có cho TK 152, 153 ghi Nợ các TK TK 621 TK 627 Số lượng Thành tiền Số lượng Thành tiền A TK 152 437.140.000 1 Vải Microphai m 13.000 15.400 200.200.000 2 Vải lót m 8.000 12.000 96.000 3 Bông lót m 7.500 13.750 103.125.000 4 Phấn màu hộp 15.000 5 75.000 5 Giấy giác mẫu kg 10.000 34 340.000 6 Khóa dài chiếc 2.000 5.500 11.000.000 7 Khóa ngắn chiếc 1.000 11.000 11.000.000 8 Cúc dập bộ 200 55.000 11.000.000 9 Mác áo chiếc 600 5.500 3.300.000 10 Chỉ m 200 550.000 1.100.000 B TK 153 425.000 1 Kéo chiếc 20.000 15 300.000 2 Dây mài chiếc 5.000 25 125.000 Tổng cộng 437.140.000 425.000 + Trường hợp mua nguyên vật liệu sử dụng ngay cho sản xuất, không qua nhập kho. Nợ TK 621: Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp. Nợ TK 133: Thuế GTGT đầu vào được khấu trừ (nếu có). Có TK 111,112, 331: Tổng giá thanh toán Căn cứ vào hóa đơn GTGT, kế toán lập chứng từ ghi sổ, vào Sổ Đăng ký chứng từ ghi sổ. Biểu 1.6 Mẫu số: 01 - GTKT - 3LL HÓA ĐƠN GTGT HM/20038 (Liên 2: Giao khách hàng) Số: 0052422 Ngày 6 tháng 6 năm 2006 Ðơn vị bán hàng: Doanh nghiệp tư nhân Quốc Thắng Số tài khoản: 710A00521- Ngân hàng CT Ðống Ða - Hà Nội Ðiện thoại: 04 5744763 Mã số: 0100100368-1 Tên người mua hàng: Bùi Thế Tư Tên đơn vị: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông Địa chỉ: 120/1 Đường Trường Chinh - Hà Nội Hình thức thanh toán: trả chậm Mã số: 0200211336-1 STT Tên hàng hoá, dịch vụ ÐV tính Số lượng Ðơn giá Thành tiền A B C 1 2 3 = 1 x 2 1 Vải lót R85 m 5.000 8.000 40.000.000 Cộng tiền hàng.........................: 40.000.000 Thuế suất thuế GTGT: 10%. Tiền thuế GTGT.........................: 4.000.000 Tổng cộng tiền thanh toán...........: 44.000.000 Viết bằng chữ: Bốn mươi bốn triệu đồng chẵn./. Biểu 1.7 Đơn vị: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông Số: 114 CHỨNG TỪ GHI SỔ Ngày 7 tháng 6 năm 2006 Chứng từ Nội dung Tài khoản Số tiền SH NT Nợ Có Nợ Có 52422 6/6 Mua vải lót dùng sản xuất ngay 1 ph ần, còn lại nhập kho 621 152 133 331 4.000.000 36.000.000 4.000.000 44.000.000 Cộng 44.000.000 44.000.000 Kèm theo 01 chứng từ gốc Người lập Kế toán trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Kế toán không mở sổ chi tiết cho TK 621 theo đối tượng tập hợp chi phí sản xuất, mà các chi phí nguyên vật liệu trực tiếp phát sinh được tổng hợp vào bảng kê chứng từ phát sinh. Biểu 1.8 Đơn vị: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông BẢNG KÊ CHỨNG TỪ PHÁT SINH BÊN NỢ TÀI KHOẢN 621 ĐVT: VNĐ CTGS Nội dung Tổng số tiền Ghi Có các tài khoản SH NT 152 331 113 4/6 Xuất VL sản xuất ĐĐH 216 437.140.000 437.140.000 114 7/6 Mua bông lót dùng SX ngay 4.000.000 4.000.000 Tổng cộng 441.140.000 437.140.000 4.000.000 Người lập biểu Kế toán trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Vì mỗi sản phẩm, mỗi đơn đặt hàng trước khi đưa vào sản xuất đã được tính toán rất kỹ định mức tiêu hao nguyên vật liệu cho nên cuối kỳ không còn nhiều nguyên vật liệu dư thừa. Trong trường hợp định mức tiêu hao nguyên vật liệu được tính toán lớn hơn so với thực tế làm phát sinh nguyên vật liệu thừa thì kế toán tiến hành nhập lại kho số nguyên vật liệu đó, đồng thời ghi giảm chi phí nguyên vật liệu trực tiếp theo bút toán: Nợ TK 152: giá trị nguyên vật liệu thừa nhập lại kho. Có TK 621 Cuối mỗi tháng, từ Bảng kê chứng từ phát sinh và các Chứng từ ghi sổ có liên quan, kế toán tiến hành vào Sổ cái của TK 621 và kết chuyển khoản chi phí nguyên vật liệu trực tiếp sang TK 154. Sổ cái của công ty được thiết kế với mẫu đặc biệt, không theo chế độ quy định. Sổ được thiết kế mẫu tờ rời, mỗi tờ có kết cấu một mặt ghi bên Nợ, một mặt ghi bên Có của tài khoản cần theo dõi. Cuối niên độ kế toán đóng thành quyển theo thứ tự tài khoản 111 đến tài khoản 911. Biểu 1.9 Đơn vị: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông SỔ CÁI Bên Nợ Tài khoản 621 ĐVT: VNĐ CTGS Diễn giải Số tiền TK ĐƯ ghi bên Có SH NT 152 331 113 4/6 Xuất VL sản xuất ĐĐH 216 437.140.000 437.140.000 114 7/6 Mua bông lót dùng SX ngay 4.000.000 4.000.000 Tổng cộng 441.140.000 437.140.000 4.000.000 Người lập biểu Kế toán trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) 1.2.3.2. Kế toán chi phí nhân công trực tiếp Chi phí nhân công trực tiếp được ghi nhận là toàn bộ số lương của công nhân trực tiếp sản xuất và các khoản trích theo lương theo quy định như: BHXH, BHYT, KFCÐ. Tuy nhiên ở công ty kế toán không tập hợp các khoản trích theo lương này vào TK 622- Chi phí nhân công trực tiếp. Hiện nay công ty áp dụng hình thức trả lương cho công nhân theo hình thức trả lương sản phẩm nhằm nâng cao hiệu quả và ý thức làm việc của công nhân sản xuất. Lương sản phẩm = Số sản phẩm hoàn thành Ðơn giá lương sản phẩm Ðơn giá lương sản phẩm được phòng kỹ thuật quy định cho từng loại sản phẩm, trong đó chia ra đơn giá tiền lương cho từng khâu, từng công việc nhất định, tại các tổ sản xuất được bố trí số lượng công nhân cho phù hợp. Mỗi tổ sản xuất bao gồm một tổ trưởng, một tổ phó ngoài nhiệm vụ như một công nhân sản xuất còn có nhiệm vụ đôn đốc, theo dõi các công nhân khác nhằm đảm bảo tiến độ công việc và nâng cao năng suất lao động. Cuối tháng, dựa vào bảng kết quả lao động, phiếu báo ốm, phiếu báo nghỉ của công nhân cùng bảng chấm công gửi lên phòng tổng hợp của Công ty. Biểu 1.10 Đơn vị: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông Phân xưởng May: Tổ 1 BẢNG CHẤM CÔNG (Trích) Tháng 6 năm 2006 STT Họ và tên Cấp bậc Ngày trong tháng Quy ra công 1 2 ... 30 31 Số công hưởng lương sản phẩm ... Số công hưởng BHXH A B C 1 2 ... 30 31 32 ... 36 ... 27 Lê Phương Dung 4 K K K 26 28 Phan Thị Hải 2 K K K 26 ... ... 44 Trần Minh Thu 3 K Ô K 24 45 Hoàng Thị Thủy 1 K K K 26 ... ... Cộng Ký hiệu chấm công: Lương sản phẩm K Thai sản TS Nghỉ bù NB Lương thời gian + Tai nạn TN Nghỉ không lương Ro Ốm điều dưỡng Ô Nghỉ phép P Ngừng việc N Con ốm C Hội nghị, học tập H Lao động nghĩa vụ LĐ Biểu 1.11 Đơn vị: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông Phân xưởng may: Tổ 1 BẢNG KẾT QUẢ LAO ĐỘNG (Trích) Tháng 6 năm 2006 STT Họ và tên Sản phẩm quần soóc mã 38 Công TT Ép mex Vắt sổ May li túi sau Bổ túi sau Can dọc ... 1 Lê Phương Dung 26 450 450 2 Phan Thị Hải 26 350 3 Trần Minh Thu 24 470 4 Hoàng Thị Thủy 26 358 358 ... ... Cộng 2500 2500 2500 2500 2500 Sản phẩm quần soóc mã 39 1 Lê Phương Dung 26 500 500 2 Phan Thị Hải 26 600 3 Trần Minh Thu 24 700 4 Hoàng Thị Thủy 26 272 272 ... ... ... ... ... ... ... ... Cộng 3000 3000 3000 3000 3000 Trong điều kiện máy móc còn hạn chế và do đặc thù của ngành may nên chi phí nhân công trực tiếp vẫn còn chiếm tỷ trọng lớn trong giá thành sản phẩm. Do vậy việc hạch toán đúng, chính xác chi phí này sẽ quyết định rất lớn cho việc thanh toán lương một cách kịp thời cho người lao động. Hàng tháng, căn cứ vào số lượng sản phẩm hoàn thành, bảng báo cáo kết quả lao động, phiếu nhập kho và đơn giá tiền lương của từng sản phẩm do phòng kỹ thuật quy định, kế toán tiền lương tiến hành lập bảng thanh toán lương từng tổ sản xuất. Ví dụ: Trong tháng 6 năm 2006 việc hạch toán chi phí nhân công trực tiếp ở Công ty được tiến hành như sau: Cuối tháng, các tổ trưởng gửi Bảng chấm công cùng Bảng kết quả lao động ở từng tổ sản xuất lên phòng Tổ chức. Phòng Tổ chức duyệt qua và chuyển sang phòng kế toán. Phòng kế toán có nhiệm vụ ghi đơn giá của từng khâu, từng công đoạn sản xuất. Tính lương cho chị Phương Dung ở tổ may 1 như sau: Căn cứ vào bảng kết quả lao động và đơn giá công đoạn, kế toán tiến hành tính và lập bảng thanh toán lương: * Quần soóc mã 38. 450 chiếc x 1.100 = 495.000đ. 450 chiếc x 96,25 = 43.312,5đ. * Quần soóc mã 39. 500 chiếc x 1.100 = 550.000đ. 500 chiếc x 96,25 = 48.125đ. Tổng lương sản phẩm = 1.136.437,5đ. Trong đó: 1.100 đồng là đơn giá của việc bổ túi hậu một chiếc quần soóc. 96,25 đồng là đơn giá của việc may li túi sau một chiếc quần soóc. Phần lương cơ bản được tính theo quy định: Chị Phương Dung là công nhân bậc 4 nên có hệ số lương là: 2,9. Vậy lương cơ bản được tính là: 350.000 x 2,9 = 1.015.000 (đồng) Tuy nhiên lương của chị Phương Dung được tính theo lương sản phẩm vì chị là công nhân sản xuất trực tiếp. Vậy lương của chị Phương Dung trong tháng là: 1.136.437,5 đồng (1) Lương đã lĩnh kỳ I là: 500.000 đồng (2) Các khoản giảm trừ (6% BHXH, BHYT được tính trên phần lương cơ bản) là: 60.900 đồng (3) Số lương được lĩnh kỳ II = (1) - (2 + 3) = 575.537,5 đồng. Phần trích BHXH, BHYT, KFCÐ Công ty phải nộp cũng được trích theo lương cơ bản với tỷ lệ 19%. Biểu 1.12 Đơn vị: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông MS: S22-SKT/DNN Phân xưởng may: Tổ 1 BẢNG THANH TOÁN LƯƠNG (Trích) Tháng 6 năm 2006 ĐVT: VNĐ STT Họ và tên Bậc lương 350.000 Lương sản phẩm Các khoản phải trừ Tổng tiền phải trừ Số tiền được lĩnh kỳ II Hệ số Lương cơ bản Sản phẩm Số tiền Tạm ứng kỳ I BHXH, BHYT (6%) 1 Lê Phương Dung 2,9 1.015.000 1.900 1.136.437,5 500.000 60.900 560.900 575.537,5 2 Phan Thị Hải 2,01 703.500 950 855.000,0 300.000 42.210 342.210 512.790,0 3 Trần Minh Thu 2,42 847.000 1.170 1.053.000,0 500.000 50.820 550.820 502.180,0 4 Hoàng Thị Thủy 1,67 584.500 1.260 753.637,5 300.000 35.070 335.070 418.567,5 ... ... ... ... ... ... ... ... ... Cộng 18.798.641,0 5.000.000 987.840 5.987.840 12.810.801,0 Người lập Kế toán trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Ðối với lương của tổ trưởng được tính theo công thức: Lương sản phẩm = Số sản phẩm hoàn thành Ðơn giá lương tổ trưởng Từ Bảng thanh toán lương kế toán vào Bảng kê chứng từ sau đó lập Chứng từ ghi sổ rồi vào Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ và Sổ cái TK 622. Biểu 1.13 Đơn vị: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông Số: 120 CHỨNG TỪ GHI SỔ Ngày 27 tháng 6 năm 2006 Chứng từ Nội dung Tài khoản Số tiền SH NT Nợ Có Nợ Có TTL Lương kỳ 2 phải trả cho CN PX may tổ 1 622 334 12.810.801 12.810.801 Cộng 12.810.801 12.810.801 Kèm theo 01 chứng từ gốc Người lập Kế toán trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Biểu 1.14 Đơn vị: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông SỔ CÁI Bên Nợ Tài khoản 622 ĐVT: VNĐ CTGS Diễn giải Số tiền Tài khoản đối ứng ghi bên Có SH Ngày 334 ... ... ... ... ... 120 27/6 Lương kỳ 2 phải trả cho CN PX may tổ 1 12.810.801 12.810.801 121 27/6 Lương kỳ 2 phải trả cho CN PX may tổ 2 25.356.524 25.356.524 ... ... ... Cộng 84.955.042 84.955.042 Người lập biểu Kế toán trưởng Lương của công nhân sản xuất trực tiếp được hạch toán theo bút toán: Nợ TK 622: chi phí nhân công trực tiếp sản xuất. Có TK 334: lương phải trả cho công nhân trực tiếp sản xuất. Các khoản trích theo lương như BHXH, BHYT, KFCÐ trích theo tỷ lệ 19% được tính vào chi phí nhân công trực tiếp nhưng kế toán đã không tập hợp khoản chi phí này vào TK 622 mà lại tập hợp vào TK 627. 1.2.3.3. Kế toán chi phí sản xuất chung Chi phí sản xuất chung của công ty phát sinh tương đối nhiều và là một khoản mục chi phí cấu thành nên giá thành sản phẩm. Chi phí sản xuất chung của công ty phát sinh bao gồm các khoản sau: - Chi phí nhân viên phân xưởng. - Chi phí vật liệu sản xuất. - Chi phí quản lý dụng cụ sản xuất. - Chi phí khấu hao TSCÐ. - Chi phí dịch vụ mua ngoài. - Chi phí bằng tiền khác. - Chi phí gia công thuê ngoài. Chi phí sản xuất chung được kế toán mở sổ cái chi tiết thành các tiểu khoản nhưng không chi tiết cho từng đối tượng chi phí. Cụ thể như sau: 1.2.3.3.1. Kế toán chi phí nhân viên phân xưởng Kế toán mở Tài khoản cấp 2: 6271 - Chi phí nhân viên phân xưởng để hạch toán những khoản chi phí nhân viên phân xưởng bao gồm: Tiền lương của nhân viên quản lý các tổ sản xuất. Các khoản phải trả khác như là: BHXH, BHYT, KFCÐ của nhân viên quản lý phân xưởng và nhân viên sản xuất được trích theo tỷ lệ 19% lương cơ bản. Dựa vào Bảng thanh toán tiền lương của các tổ sản xuất kế toán xác định tiền lương phải trả cho nhân viên phân xưởng và tiến hành ghi sổ kế toán (sổ chi tiết và sổ tổng hợp). TK 6271 không được mở chi tiết cho từng đối tượng chịu chi phí. Toàn bộ chi phí nhân viên phân xưởng được kế toán tập hợp như sau: Nợ TK 627 (6271) Có TK 334: Lương phải trả nhân viên phân xưởng. Có TK 338: Các khoản trích theo lương của nhân viên phân xưởng. Ngoài ra các khoản trích theo lương của công nhân sản xuất, kế toán ghi: Nợ TK 627 (6271) Có TK 338: Các khoản trích theo lương của công nhân sản xuất. Biểu 1.15 Đơn vị: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông Số: 124 CHỨNG TỪ GHI SỔ Ngày 28 tháng 6 năm 2006 Chứng từ Nội dung Tài khoản Số tiền SH NT Nợ Có Nợ Có TTL 27/6 BHXH phải trả cho CNSX 627 338 16.141.458 16.141.458 Cộng 16.141.458 16.141.458 Kèm theo 1 chứng từ gốc Người lập Kế toán trưởng Biểu 1.16 Đơn vị: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông Số: 125 CHỨNG TỪ GHI SỔ Ngày 28 tháng 6 năm 2006 Chứng từ Nội dung Tài khoản Số tiền SH NT Nợ Có Nợ Có TTL 27/6 Lương phải trả cho CN QLPX 627 334 8.223.730 8.223.730 BHXH phải trả cho CNSX 627 338 1.562.509 1.562.509 Cộng 9.786.239 9.786.239 Kèm theo 1 chứng từ gốc Người lập Kế toán trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) 1.2.3.3.2. Kế toán chi phí vật liệu sản xuất Là toàn bộ vật liệu xuất dùng cho các tổ sản xuất nhưng không trực tiếp tham gia sản xuất sản phẩm được ghi nhận bằng bút toán: Nợ TK 627 (6272) Có TK 152: Giá trị NVL xuất dùng cho quản lý phân xưởng Ngoài ra còn các khoản mục được tập hợp vào chi phí này bao gồm: - Chi phí sửa chữa TSCÐ ở các tổ sản xuất như sửa chữa máy móc, nhà kho, phân xưởng. - Chi phí văn phòng dùng cho nhân viên quản lý ở các tổ sản xuất. - Các khoản chi phí cho nhân viên đi công tác, giao dịch với cơ quan hải quan, lệ phí hải quan, tiền vận chuyển hàng. - Các khoản chi để kiểm hàng, bảo vệ hàng. - Các khoản chi phí quota, các khoản chi thanh toán tiền kiểm hoá. Toàn bộ các khoản chi phí trên được kế toán tập hợp vào Tài khoản cấp hai 6272 nhưng không chi tiết cho từng đối tượng chịu chi phí với bút toán sau: Nợ TK 627 (6272) Có TK 111, 331 Căn cứ vào chúng từ phát sinh, kế toán lập Chứng từ ghi sổ và vào các sổ tổng hợp tương tự như trên. Biểu 1.17 Đơn vị: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông Số: 15 PHIẾU CHI Nợ TK 627 Ngày 10 tháng 6 năm 2006 Có TK 111 Người nhận tiền: Trần Minh Hải Địa chỉ: 125 Lê Văn Lương – HN Về khoản: Chi tiền vận chyển vật tư Số tiền: 175.000đ. Viết bằng chữ: Một trăm bảy mươi lăm nghìn đồng chẵn./. Kèm theo 01 chứng từ gốc Thủ trưởng Kế toán trưởng Người nhận Người lập Thủ kho đơn vị tiền (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Biểu 1.18 Đơn vị: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông Số: 117 CHỨNG TỪ GHI SỔ Ngày 11 tháng 6 năm 2006 Chứng từ Nội dung Tài khoản Số tiền SH NT Nợ Có Nợ Có 15 10/6 Chi tiền vận chuyển vật tư 627 111 175.000 175.000 Cộng 175.000 175.000 Kèm theo 1 chứng từ gốc Người lập Kế toán trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) 1.2.3.3.3. Kế toán chi phí quản lý dụng cụ sản xuất Chi phí dụng cụ sản xuất ở các tổ sản xuất bao gồm các chi phí về dụng cụ như két sắt, kim máy, kim khâu, suốt, dây curoa xuất dùng cho sản xuất ở các tổ. Căn cứ vào các phiếu xuất dùng công cụ dụng cụ kế toán tập hợp chi phí đó vào tài khoản 6273 như sau: Nợ TK 627 (6273) Có TK 153: Giá trị CCDC dùng cho phân xưởng. Biểu 1.19 PHIẾU XUẤT KHO Số: 73 Ngày 7 tháng 6 năm 2006 Đơn vị: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông Nợ TK 627 Địa chỉ: 120/1 Đường Trường Chinh - Hà Nội Có TK 153 Tên người nhận: Nguyễn Thị Mai - tổ may Lý do xuất: Nhận vật tư cho tổ may Tại kho: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông STT Tên, nhãn hiệu, quy cách phẩm chất vật tư (SPHH) Mã số Đơn vị tính Số lượng Đơn giá Thành tiền Yêu cầu Thực xuất 1 Kéo cái 15 20.000 300.000 2 Dây mài cái 25 5.000 125.000 Cộng 425.000 Thủ trưởng Kế toán trưởng Phụ trách Người lập Thủ kho đơn vị cung tiêu (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Biểu 1.20 Đơn vị: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông Số: 116 CHỨNG TỪ GHI SỔ Ngày 8 tháng 6 năm 2006 Chứng từ Nội dung Tài khoản Số tiền SH NT Nợ Có Nợ Có 73 7/6 Xuất dụng cụ cho PX may 627 153 425.000 425.000 Cộng 425.000 425.000 Kèm theo 1 chứng từ gốc Người lập Kế toán trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) 1.2.3.3.4. Kế toán chi phí khấu hao TSCÐ TSCÐ của công ty bao gồm các thiết bị dùng cho sản xuất như máy may công nghiệp, máy cắt, ... và các TSCĐ khác như nhà xưởng, kho. Kế toán căn cứ vào tỷ lệ khấu hao đã được quy định và nguyên giá của TSCÐ để tính ra mức khấu hao hàng năm và lập Bảng phân bổ khấu hao hàng tháng. Biểu 1.21 Đơn vị: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông BẢNG TÍNH VÀ PHÂN BỔ KHẤU HAO TSCĐ Tháng 6 năm 2006 STT Tên tài sản Tỷ lệ KH (Năm SD) Nguyên giá Mức KH tháng Nơi sử dụng PX QLDN 1 Máy ép mex 10 27.425.000 228.542 228.542 2 Mắy cắt bằng 10 38.938371 324.486 324.486 3 Máy may 1 kim điện tử (10 máy) 10 105.397.775 878.315 878.315 4 Máy fax 10 9..987.150 83.226 83.226 5 Nhà làm việc 25 66.600.677 222.002 222.002 ... ... ... ... ... ... Cộng 8.152.777 5.569.444 1.358.333 Các khoản chi phí khấu hao TSCÐ được kế toán tập hợp vào tài khoản 6274 nhưng không chi tiết cho từng tổ sản xuất theo bút toán sau: Nợ TK 627 (6274) Có TK 214 Căn cứ vào kết quả tính và phân bổ khấu hao của tháng, kế toán tiến hành lập Chứng từ ghi sổ và ghi vào các sổ chi tiết, sổ tổng hợp có liên quan. Biểu 1.22 Đơn vị: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông Số: 128 CHỨNG TỪ GHI SỔ Ngày 30 tháng 6 năm 2006 Chứng từ Nội dung Tài khoản Số tiền SH NT Nợ Có Nợ Có KHTS 30/6 Trích khấu hao TSCĐ 627 214 5.569.444 5.569.444 Cộng 5.569.444 5.569.444 Kèm theo 1 chứng từ gốc Người lập Kế toán trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Cuối năm tài chính, kế toán tiến hành lập Bảng Nguyên giá - Khấu hao - Giá trị còn lại của toàn bộ TSCÐ, nhưng không chỉ rõ TSCÐ đó được sử dụng ở bộ phận nào. Biểu 1.23 Đơn vị: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông NGUYÊN GIÁ - KHẤU HAO - GIÁ TRỊ CÒN LẠI CỦA TSCĐ NĂM 2005 STT Tên Tài sản Số lượng Năm SD Nguyên giá Thời gian KH Khấu hao cả năm Số khấu hao lũy kế Giá trị còn lại 1 Máy ép mex 1 1997 27.425.000 10 2.742.500 26.689.673 735.327 2 Máy cắt bằng 1 1997 38.938.371 10 3.893.838 38.938.371 0 3 Máy vắt sổ 3 kim 5 chỉ 5 1992 108.605.480 10 108.605.480 0 4 Máy may 1 kim điện tử 10 2004 105.397.775 10 10.539.778 15.809.670 89.588.105 5 Máy điều hòa 5 1994 63.352.925 8 63.352.925 0 6 Máy fax 1 2000 9.987.150 10 998.715 5.825.838 4.161.312 7 Nhà làm việc 1 1989 66.600.677 25 2.664.027 42.624.384 23.976.293 8 Nhà xưởng may khung kho Tiệp 1 1989 90.412.735 25 90.412.735 0 ... ... ... ... ... ... ... ... Tổng cộng 2.064.980.226 68.295.223 1.555.039.640 509.940.586 1.2.3.3.5. Kế toán chi phí dịch vụ mua ngoài Dịch vụ mua ngoài của công ty gồm: chi phí về điện, điện thoại, nước phục vụ cho sản xuất. Ðược theo dõi trên hoá đơn thanh toán, sổ chi tiết của TK 111, 112, 331 Các khoản chi phí này được tập hợp vào tài khoản 6277 và không chi tiết cho từng đối tượng tập hợp chi phí sản xuất, kế toán ghi như sau: Nợ TK 627 (6277): Chi phí dịch vụ mua ngoài Có TK 111 Căn cứ vào các chứng từ phát sinh chi phí dịch vụ mua ngoài trong tháng, kế toán tập hợp lại và ghi chung vào 1 Chứng từ ghi sổ. Biểu 1.24 Mẫu số 01GTKT-22N-03 HÓA ĐƠN DỊCH VỤ VIỄN THÔNG (GTGT) (Liên 2: Giao khách hàng) Mã số 250014508 Kí hiệu UH/2006T Bưu điện Hà Nội Số: 511913 Tên khách hàng: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông Địa chỉ: Số 1/120 Trường Chinh- Phương Mai- Đống Đa- Hà Nội SĐT: 04.8525054 Hình thức thanh toán: TGNH DỊCH VỤ SỬ DỤNG THÀNH TIỀN CƯỚC THÁNG 6/2006 Các khoản đã tính thuế Các khoản chưa tính thuế 442 .364 Cộng tiền dịch vụ (1): 442 364 Thuế suất GTGT: 10%x(1)= Tiền thuế GTGT (2): 44 236 Tổng cộng tiền thanh toán (1+2): 486 600 Số tiền viết bằng chữ: Bốn trăm tám mươi sáu nghìn sáu trăm đồng./. Ngày 30 tháng 6 năm 2006 Đà THU TIỀN Người nộp tiền ký Nhân viên giao dịch ký Biểu 1.25 HÓA ĐƠN TIỀN ĐIỆN GTGT Mẫu EVN-2 (Liên 2: Giao khách hàng) Công ty Điện lực TP. Hà Nội Kí hiệu UH/2006T Địa chỉ : 47 Vũ Trọng Phụng- Hà Nội Số: 4546052 Tên khách hàng: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông Địa chỉ: Số 1/120 Trường Chinh- Phương Mai- Đống Đa- Hà Nội Chỉ số mới Chỉ số cũ Hệ số ĐN. tiêu thụ Đơn giá Thành tiền 40 360 30 800 1.0 8 560 900 7 704 000 Ngày...tháng...năm TUQ. Giám đốc Cộng 8 560 7 704 000 Thuế suất GTGT :10% Thuế GTGT 770 400 Tổng tiền thanh toán 8 474 400 Số tiền bằng chữ : Tám triệu bốn trăm bẩy mươi bốn nghìn bốn trăm đồng./. Biểu 1.26 Công ty kinh doanh nước sạch Tp. Hà Nội Mẫu số 01 GTKT-2LN-01 44 Đường Yên Phụ - Hà Nội HÓA ĐƠN TIỀN NƯỚC MST : 0100106225 ĐT : 8292477 (Liên 2: Giao khách hàng) Ký hiệu : AK/2006T Tháng 6 năm 2006 Số : 0991662 Tên khách hàng: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông Địa chỉ: Số 1/120 Trường Chinh- Phương Mai- Đống Đa- Hà Nội Số đọc tháng này Số đọc tháng trước Tổng tiêu thụ Định mức tiêu thụ Đơn giá Thành tiền 1 4380 1 375 63 63 7 500 472 500 Ngày...tháng...năm TLTQ Giám đốc Cộng 472 500 Trong đó: - Tiền nước - Phí BVMT đối với NTSH (10%) - Tiền thuế GTGT (5%) 410 870 41 087 20 543 TỔNG CỘNG: 472 500 Số tiền bằng chữ : Bốn trăm bảy mươi hai nghìn năm trăm đồng./. Biểu 1.27 Đơn vị: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông Số: 129 CHỨNG TỪ GHI SỔ Ngày 30 tháng 6 năm 2006 Chứng từ Nội dung Tài khoản Số tiền SH NT Nợ Có Nợ Có 511913 30/6 TT tiền điện thoại 627 133 112 442.364 44.236 486.600 4446052 30/6 TT tiền điện 627 133 111 7.704.000 770.400 8.474.400 991662 30/6 Trích khấu hao TSCĐ 627 133 214 451.957 20.543 472.500 Cộng 9.433.500 9.433.500 Kèm theo 3 chứng từ gốc Người lập Kế toán trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) 1.2.3.3.6. Kế toán chi phí bằng tiền khác Chi phí bằng tiền khác bao gồm: Chi phí tiếp khách, chi phí hội nghị, kế toán căn cứ vào số thực tế phát sinh của các chứng từ như phiếu thu, phiếu chi, giấy đề nghị tạm ứng, giấy thanh toán tạm ứng. Các khoản thuế cũng được tập hợp vào đây. Ngoài ra các chi phí bán hàng kế toán không tập hợp vào TK 641- Chi phí bán hàng mà được tập hợp vào TK 6278- Chi phí bằng tiền khác. Ðiều này lý giải tại sao ở công ty không sử dụng TK 641. TK 6278 cùng không được mở chi tiết cho từng đối tượng tập hợp chi phí. Kế toán ghi như sau: Nợ TK 627 (6278) Có TK 111 1.2.3.3.7. Kế toán chi phí gia công thuê ngoài Là toàn bộ các khoản chi phí mà công ty chi ra để thuê các công ty khác làm một số công đoạn như thuê giặt, là ... Các khoản chi phí này phát sinh không lớn, thậm chí nhiều tháng liền không phát sinh khoản chi phí này. Chỉ khi nào công ty nhiều việc, không làm hết để đảm bảo tiến độ giao hàng thì mới tiến hành thuê ngoài. Các khoản chi phí này kế toán tập hợp vào TK 6279. Tài khoản này không mở chi tiết cho từng đối tượng tập hợp chi phí mà được tập hợp cho toàn bộ công ty như sau: Nợ TK 627 (6279) Có TK 111 Tuy các khoản chi phí sản xuất chung được công ty mở các tài khoản cấp 2 tương ứng để theo dõi nhưng vẫn không mở chi tiết cho từng đối tượng chịu chi phí. Ngoài các khoản chi phí nêu trên thì các khoản chi phí khác phát sinh như tiền hoàn ứng của khách hàng, tiền trả công nhân làm thêm giờ cũng được hạch toán trực tiếp vào TK 627. Mặt khác, trong quá trình sản xuất, công ty không có sản phẩm phụ mà chỉ có sản phẩm hỏng, nhưng số lượng không nhiều. Trong mỗi đơn đặt hàng đều có tỷ lệ hao hụt (thường là 2%) nên khi đi vào sản xuất bao giờ công ty cũng sản xuất cả phần hao hụt đó. Như vậy, ngay cả khi công nhân may hỏng nhưng số sản phẩm đúng quy cách vẫn đủ mà không phải bỏ thêm bất kỳ chi phí nào vào việc sản xuất thêm. Khi có sản phẩm hỏng có thể sửa chữa được thì công ty tiến hành sửa chữa và nhập kho để chuyển bán hàng nội địa. Ðối với sản phẩm hỏng không thể sửa chữa được thì kế toán trừ vào phần trăm hao hụt. Còn đối với chi phí sửa chữa sản phẩm hỏng, kế toán xác định và hạch toán vào tài khoản 6278. Như vậy, trong kỳ khoản chi phí sản xuất chung của công ty phát sinh tương đối nhiều. Từ các chứng từ phát sinh, kế toán tiến hành vào bảng kê chứng từ của TK 627, lập Chứng từ ghi sổ rồi vào Sổ chi tiết và Sổ Cái tài khoản 627. Biểu 1.28 Đơn vị: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông SỔ CHI TIẾT Tài khoản 627- Chi phí sản xuất chung Tháng 6 năm 2006 ĐVT:VNĐ CTGS Diễn giải TK đối ứng Tổng số tiền Ghi nợ TK 627 SH NT TK 627.1 TK 627.2 TK 627.3 TK 627.4 TK 627.7 TK627.8 TK 627.9 116 6/6 Xuất DC cho PX 153 425.000 425.000 117 8/6 Chi vận chuyển VT 111 175.000 175.000 121 28/6 Các khoản phải trích theo lương CNSX 338 16.141.458 16.141.458 122 28/6 Lương phải trả NVPX 334 8.223.730 8.223.730 Các khoản phải trích theo lương NVPX 338 1.562.509 1.562.509 125 30/6 TT tiền điện thoại 112 442.364 442.364 TT tiền điện 111 7.704.000 7.704.000 TT tiền nước 111 451.957 451.957 126 30/6 Trích KH TSCĐ 214 5.569.444 5.569.444 Cộng 40.695.462 25.927.697 175.000 425.000 5.569.444 8.598.321 - - Biểu 1.29 Đơn vị: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông SỔ CÁI Bên Nợ Tài khoản 627 Tháng 6 năm 2006 ĐVT:VNĐ CTGS Diễn giải Tổng số tiền Tài khoản đối ứng ghi bên Có SH NT TK 111 TK 112 TK 153 TK 214 TK 334 TK 338 116 6/6 Xuất DC cho PX 425.000 425.000 117 8/6 Chi vận chuyển VT 175.000 175.000 121 28/6 Các khoản phải trích theo lương CNSX 16.141.458 16.141.458 122 28/6 Lương phải trả NVPX 8.223.730 8.223.730 Các khoản phải trích theo lương NVPX 1.562.509 1.562.509 125 30/6 TT tiền điện thoại 442.364 442.364 TT tiền điện 7.704.000 7.704.000 TT tiền nước 451.957 451.957 126 30/6 Trích KH TSCĐ 5.569.444 5.569.444 Cộng 40.695.462 8.330.957 442.364 425.000 5.569.444 8.233.730 17.703.967 Người lập biểu Kế toán trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) 1.2.3.4. Tổng hợp chi phí sản xuất toàn Doanh nghiệp: Cuối kỳ, kế toán tiến hành kết chuyển toàn bộ số phát sinh từ các tài khoản 621, 622, 627 sang TK 154 để tập hợp chi phí sản xuất của Công ty. Từ Bảng kê chứng từ, Sổ chi tiết của các tài khoản 621, 622, 627 kế toán xác định số phát sinh bên Nợ và lập bút toán kết chuyển: Nợ TK 154 Có TK 621, 622, 627 Biểu 1.30 Đơn vị: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông Số: 130 CHỨNG TỪ GHI SỔ Ngày 30 tháng 6 năm 2006 Chứng từ Nội dung Tài khoản Số tiền SH NT Nợ Có Nợ Có 154 566.790.504 Kết chuyển CP NVLTT Kết chuyển CP NCTT Kết chuyển CP SX chung 621 622 627 441.140.000 84.955.042 40.695.462 Cộng 566.790.504 566.790.504 Kèm theo chứng từ gốc Người lập Kế toán trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Sau đó tiến hành lập Chứng từ ghi sổ và ghi vào Sổ Đăng ký Chứng từ ghi sổ. Từ Chứng từ ghi sổ, kế toán vào Sổ Cái các tài khoản 621, 622, 627 (Bên Có) và TK 154 (Bên Nợ). Biểu 1.31 Đơn vị: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông SỔ ĐĂNG KÝ CHỨNG TỪ GHI SỔ CHỨNG TỪ GHI SỔ SỐ TIỀN Số hiệu Ngày tháng … … … 113 4/6 437.140.000 114 8/6 44.000.000 … … … 116 8/6 425.000 117 11/6 175.000 … … … 120 27/6 12.810.801 121 27/6 25.356.524 … … … 124 28/6 16.141.458 125 28/6 9.786.239 … … … 128 30/6 5.569.444 129 30/6 9.433.500 130 30/6 566.790.504 … … … Tổng cộng Người lập biểu Kế toán trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Biểu 1.32 Đơn vị: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông SỔ CÁI Bên Có Tài khoản 621 ĐVT: VNĐ CTGS Diễn giải Số tiền TK ĐƯ ghi bên Nợ SH Ngày 154 130 30/6 Kết chuyển CP NVLTT 441.140.000 441.140.000 Tổng cộng 441.140.000 441.140.000 Người lập biểu Kế toán trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Biểu 1.33 Đơn vị: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông SỔ CÁI Bên Có Tài khoản 622 ĐVT: VNĐ Chứng từ Diễn giải Số tiền Tài khoản đối ứng ghi bên Nợ SH Ngày 154 130 30/6 Kết chuyển CP NCTT 84.955.042 84.955.042 Cộng 84.955.042 84.955.042 Người lập biểu Kế toán trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Biểu 1.34 Đơn vị: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông SỔ CÁI Bên Có Tài khoản 627 ĐVT: VNĐ Chứng từ Diễn giải Số tiền Tài khoản đối ứng ghi bên Nợ SH Ngày 154 130 30/6 Kết chuyển CP SX chung 40.695.462 40.695.462 Cộng 40.695.462 40.695.462 Người lập biểu Kế toán trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Biểu 1.35 Đơn vị: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông SỔ CÁI Bên Nợ Tài khoản 154 ĐVT: VNĐ Số dư đầu kỳ: 188.927.677 CTGS Diễn giải Số tiền Tài khoản đối ứng ghi bên Có SH Ngày 621 622 627 130 30/6 Kết chuyển CP NVLTT 441.140.000 441.140.000 Kết chuyển CP NCTT 84.955.042 84.955.042 Kết chuyển CP SX chung 40.695.462 40.695.462 Cộng 566.790.504 441.140.000 84.955.042 40.695.462 Người lập biểu Kế toán trưởng (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Do các khoản mục trên khi tập hợp kế toán không chi tiết theo từng đối tượng tập hợp chi phí nên trong bút toán kết chuyển sang TK 154 cũng không được chi tiết cho đối tượng tập hợp chi phí. Việc kết chuyển chi phí sản xuất sang TK 154 được tiến hành mỗi tháng một lần vào ngày cuối tháng nhưng công tác đánh giá sản phẩm dở dang và tính giá thành sản phẩm mỗi năm tính một lần vào ngày cuối năm. 1.2.4. Kiểm kê, đánh giá sản phẩm dở dang tại Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông Ðể tính giá thành sản phẩm, trước hết phải đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ tại công ty. Ðánh giá sản phẩm dở dang một năm một lần vào ngày cuối năm trên cơ sở số liệu kiểm kê sản phẩm dở dang trên từng khâu của quy trình công nghệ theo từng sản phẩm của từng đơn vị đặt hàng. Sản phẩm dở dang của công ty là các sản phẩm đang ở khâu may, là, cắt chưa hoàn thành. Do chi phí nguyên vật liệu chính chiếm tỷ lệ lớn và cũng do đặc thù của ngành may nên các chi phí khác như chi phí nhân công, chi phí nguyên vật liệu còn lớn. Ðể cho công tác đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ được chính xác, kế toán của công ty áp dụng phương pháp sản lượng hoàn thành tương đương để đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ. Công ty chỉ đánh giá sản phẩm dở dang một năm một lần vào ngày cuối năm. Theo báo cáo kiểm kê vào cuối tháng 12/2005 của Công ty về tình hình sản phẩm dở dang như sau:. Sản phẩm hoàn thành nhập kho: + 1.750 bộ áo Jacket 2 lớp + 10.014 bộ áo Jacket 3 lớp Tổng chi phí sản phẩm dở dang là: 188.927.676,92 đồng. Trong đó: Áo Jacket 2 lớp là 750 bộ tương đương 71.393.094,92 đồng Áo Jacket 3 lớp là 986 bộ tương đương 117.534.582,03 đồng Như vậy vào ngày 31/12/2005 Công ty còn 750 bộ áo Jacket 2 lớp và 986 bộ áo Jacket 3 lớp tại khâu sản xuất. Theo biên bản kiểm kê và đánh giá của bộ phận sản xuất thì 750 bộ áo Jacket 2 lớp mới hoàn thành 70% và 986 bộ áo Jacket 3 lớp mới hoàn thành được 75%. Vậy cách tính chi phí sản phẩm dở dang ở Công ty được kế toán tiến hành như sau: Theo định mức tiêu hao, chi phí nguyên vật liệu chính cho bộ áo Jacket 2 lớp là: Vải Microfai khổ 1,4 m: 2,8m/bộ x 13.000 đ/m = 36.400 đồng. Vải lót: 2,27 m/bộ x 8.000 đ/m = 18.160 đồng. Tổng chi phí nguyên vật liệu chính là: 54.560 đồng. Chi phí nguyên vật liệu chính có trong 750 bộ áo Jacket 2 lớp là: (đồng) Chi phí nguyên vật liệu phụ theo định mức cho một bộ áo Jacket 2 lớp là: 11.100 đồng. Chi phí nguyên vật liệu phụ trong 750 bộ áo Jacket 2 lớp là: (đồng) Chi phí nhân công trực tiếp là: 57.500.000 đồng (vì định mức nhân công trực tiếp cho 1 áo Jacket 2 lớp là: 23.000 đồng). Vậy chi phí nhân công trực tiếp có trong 750 bộ áo Jacket 2 lớp dở dang là: (đồng) Chi phí sản xuất chung theo định mức là 18.720 đồng/bộ. Chi phí sản xuất chung có trong 750 bộ áo Jacket 2 lớp là: (đồng) Vậy chi phí dở dang có trong 750 áo Jacket 2 lớp là: (đồng) Tương tự với định mức tiêu hao cho một bộ áo Jacket 3 lớp là: Vải Microfai khổ 1,4 m: 2,8 m/bộ x 13.000 đ/m = 36.400 đ/bộ Vải lót: 2,27 m/bộ x 8.000 đ/m = 18.160 đ/bộ Vải bông: 2,5 m/bộ x 7.500 đ/m = 18.750 đ/bộ Tổng chi phí nguyên vật liệu chính là: 73.310 đ/bộ Nguyên vật liệu phụ là: 12.100 đ/bộ Chi phí nhân công trực tiếp là: 25.000 đ/bộ. Chi phí sản xuất chung là: 22.720 đ/bộ Công ty sản xuất đơn đặt hàng là 11.000 bộ áo Jacket 3 lớp. Như vậy Công ty đã hoàn thành 10.014 bộ áo Jacket 3 lớp, còn lại 986 bộ dở dang với mức độ hoàn thành là 75%. Tính tương tự như trên ta có tổng chi phí sản phẩm dở dang của 986 áo Jacket 3 lớp là 117.534.582,03 đồng. Sau khi đánh giá xong chi phí sản phẩm dở dang cuối kỳ, kế toán tiến hành tính giá thành sản phẩm cho toàn bộ các sản phẩm theo đơn đặt hàng của Công ty. 1.2.5. Tính giá thành sản phẩm tại Công ty Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông Giá thành sản phẩm là một chỉ tiêu kinh tế tổng hợp phản ánh toàn bộ kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh, trình độ quản lý kinh tế - tài chính của từng doanh nghiệp. 1.2.5.1. Ðối tượng tính giá thành Xác định dúng đối tượng tính giá thành là công tác đầu tiên mà kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm phải thực hiện để tính giá thành sản phẩm. Do đặc thù của ngành may và xuất phát từ đặc điểm tổ chức kế toán Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông, kế toán không tập hợp chi phí cho từng đối tượng tập hợp chi phí sản xuất nên đối tượng tính giá thành của Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông là toàn bộ các loại sản phẩm của các đơn đặt hàng. Kỳ tính giá thành gắn liền với kỳ đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ. Mỗi năm kế toán tính giá thành một lần vào ngày cuối năm sau khi đánh giá xong sản phẩm dở dang cuối kỳ. 1.2.5.2. Phương pháp tính giá thành Công ty sản xuất theo đơn đặt hàng nên số lượng nhiều và chủng loại phong phú do đó mà công tác tính giá thành phức tạp (đặc biệt là công tác đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ). Hiện Công ty đang áp dụng phương pháp giản đơn để tính giá thành cho sản phẩm sản xuất được trong kỳ. Toàn bộ chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ (kể cả phát sinh tăng hay giảm) được tập hợp lại và tiến hành tính giá thành sản phẩm. Ngoài việc tính giá thành sản phẩm theo phương pháp trên thì mỗi đơn đặt hàng kế toán còn lập một phương án giá cho đơn đặt hàng đó, sau đó trình lên giám đốc giúp việc quản trị có hiệu quả tốt hơn. 1.2.5.3. Trình tự tính giá thành sản phẩm Sau khi đánh giá xong chi phí sản phẩm dở dang cuối kỳ, kế toán tiến hành tính giá thành sản phẩm. Kế toán lập thẻ tính giá thành cho toàn bộ quy trình công nghệ và chỉ được lập vào cuối năm. Đây rõ ràng là một điều bất hợp lý lớn trong công tác kế toán giá thành của Công ty. Số liệu trên bảng tính giá thành được lấy từ Sổ cái tổng hợp của các TK 621, 622, 627 và TK 154. Biểu 1.36 Đơn vị: Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông THẺ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM Năm 2006 ĐVT: VNĐ Chỉ tiêu Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Chi phí nhân công trực tiếp Chi phí sản xuất chung Tổng cộng ... CPSX tháng 6/2006 441.140.000 84.955.042 40.695.462 566.790.504 ... ... ... ... ... CPSX dở dang Tổng giá thành Có thể thấy, việc tính giá thành của Công ty chỉ mới dừng lại ở việc tập hợp giá thành cho toàn bộ hoạt động sản xuất và kinh doanh trong cả năm chứ không tập hợp riêng cho từng đơn hàng, từng lô hàng sản xuất. Khi đề cập đến vấn đề này, nhân viên phòng kế toán đã giải thích rằng, Công ty không tập hợp, tính giá thành theo từng đơn hàng vì trước khi nhận sản xuất bất cứ đơn hàng nào, các phòng kế hoạch, kỹ thuật và kế toán tại Công ty sẽ xác định chi phí định mức tiêu hao cho 1 sản phẩm. Dựa trên định mức chi phí cho một sản phẩm kế toán lập phương án giá nhằm xem đơn đặt hàng đó có thực hiện được hay không tức là có mang lại lợi nhuận cho Công ty sau khi thực hiện đơn đặt hàng đó không. Việc tính toán là khá chính xác theo kinh nghiệm lâu năm nên khi đã chắc chắn có lãi, Công ty mới nhận sản xuất. Thực chất, phương án giá chỉ dùng phục vụ cho công tác quản trị của Ban lãnh đạo Công ty nhưng tại Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông, phòng kế toán đã dựa luôn vào phương án giá và chi phí tiêu hao định mức ban đầu làm cơ sở để tính giá vốn cho từng đơn hàng. Ví dụ: Trong kỳ Công ty đã nhận được đơn đặt hàng của Công ty MOCEB của Nga sản xuất mặt hàng áo PILOT với giá đặt hàng là: 9,5 USD/sản phẩm. Kế toán lập phương án giá cho đơn đặt hàng đó như sau: Biểu 1.37 PHƯƠNG ÁN ÁO PILOT XUẤT KHẨU SANG NGA Giá bán 15,25 USD/sản phẩm. Số lượng 11.000 sản phẩm. ĐVT: USD STT Khoản mục Số lượng Đơn giá Số tiền I Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp 13,27 1 Vải ngoài 7,22 2 Vải lót 2,32 3 Bo ACYLIC 0,93 4 Bông 240 g 1,2 5 Khóa 1,25 6 Cúc 15mm 3 bộ 0,03 0,09 7 Mác tay 1 chiếc 0,06 0,06 8 Mác trong túi 1 chiếc 0,04 0,04 9 Mác cỡ 1 chiếc 0,02 0,02 10 Chỉ may 340 m 0,004 0,13 11 Mex 0,01 II Chi phí nhân công trực tiếp 1,1 III Chi phí sản xuất khác 0,525 1 Hao hụt 0,2% x 7,55 0,15 2 Lãi ngân hàng 1% x 7,55 x 2 tháng 0,15 3 Bao bì 0,13 4 Vận chuyển 0,02 5 Chi phí sản xuất chung khác 0,75 IV Tổng chi phí sản xuất (I+II+III) 9,025 V Lãi dự kiến 15,25 – 14,895 0,355 PHẦN II MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN MAY NÔNG NGHIỆP 2.1. Nhận xét, đánh giá công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông Qua quá trình tìm hiểu công tác kế toán nói chung và công tác quản lý, tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông nói riêng, em nhận thấy: Trong suốt những năm thành lập, hoạt động và phát triển, Công ty đã khẳng định vai trò vị thế của mình trong ngành dệt may Việt Nam. Ðể đạt tới quy mô và trình độ quản lý như hiện nay, đó là cả một quá trình phấn đấu liên tục của cán bộ công nhân viên của Công ty. Từ việc chỉ sản xuất theo kế hoạch tới việc hạch toán kinh doanh độc lập, Công ty đã không ngừng nỗ lực phấn đấu hết mình để thực hiện các biện pháp nhằm có thể hoà cùng nhịp điệu phát triển của nền kinh tế nước nhà nói riêng và khu vực nói chung. Ðặc biệt trong cơ chế thị trường, khi mà cạnh tranh diễn ra gay gắt nên sự nhạy bén linh hoạt trong công tác quản lý kinh tế, quản lý sản xuất đã thực sự trở thành đòn bẩy tích cực và quan trọng cho quá trình phát triển của Công ty. Cùng với sự vận dụng linh hoạt sáng tạo các quy luật kinh tế, không ngừng cải tổ bộ máy quản lý, đổi mới dây chuyền công nghệ Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ và TM Phương Đông đã đạt được những thành tích đáng kể trong sản xuất cũng như không ngừng nâng cao hiệu quả kinh doanh, nâng cao đời sống cán bộ công nhân viên của Công ty. Về công tác kế toán tại công ty đã nhanh chóng nắm bắt được tình hình đổi mới của chế độ kế toán, áp dụng ngay hình thức kế toán mới theo quy định của Bộ Tài chính, do đó làm công tác kế toán được thuận tiện, phù hợp với điều kiện hiện nay. Công ty đang áp dụng hình thức kế toán Chứng từ ghi sổ. Ðây là hình thức tiên tiến, phù hợp với quy mô hoạt động của công ty và phù hợp với tình hình quản lý tập trung ở công ty. Là một doanh nghiệp sản xuất (đặc biệt là ngành may), các nghiệp vụ kinh tế phát sinh tương đối nhiều. Ðể thuận tiện và giảm bớt công tác ghi sổ, kế toán lập chứng từ gốc và bảng kê chứng từ gốc cùng loại. Từ bảng kê chứng từ gốc, kế toán tiến hành lập Chứng từ ghi s