Tài liệu Đặc điểm hội chứng suy giảm miễn dịch tiên phát ở trẻ em: Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 9 * Phụ bản của Số 1 * 2005
ĐẶC ĐIỂM HỘI CHỨNG SUY GIẢM MIỄN DỊCH TIÊN PHÁT Ở TRẺ EM 
Lâm Thị Mỹ * 
TÓM TẮT 
Mục tiêu nghiên cứu: Mô tả đặc điểm chẩn đoán hội chứng suy giảm miễn dịch tiên phát ở trẻ em. 
Thiết kế nghiên cứu: hồi cứu mô tả. 
Kết qủa nghiên cứu: hai ca suy giảm miễn dịch tiên phát. -Ca 1: bệnh nhân nam 2 tháng tuổi,sanh 
thường,đủ tháng,cân nặng khi sanh 3kg5. Bệnh nhân bị sốt kéo dài, tiêu chảy kéo dài, gan lách 
to,viêmphổi kẽ,không đáp ứng kháng sinh điều trị. Xét nghiệm gợi ý chẩn đoán: lymphocyte thấp 
<2000/mm3,xét nghiệm xác định chẩn đoán: khảo sát dấu ấn bề mặt tế bào máu ngoại vi:CD 3, CD4, 
CD8 :âm tính. Chẩn đoán: Hội chứng suy giảm miễn dịch tiên phát bất sản dòng Lympho bào T có liên 
quan tới giới tính (X- Linked Severe Combined Immunodeficiency. -Ca 2: bệnh nhân nam 15 tha...
                
              
                                            
                                
            
 
            
                 6 trang
6 trang | 
Chia sẻ: Đình Chiến | Ngày: 07/07/2023 | Lượt xem: 596 | Lượt tải: 0 
              
            Bạn đang xem nội dung tài liệu Đặc điểm hội chứng suy giảm miễn dịch tiên phát ở trẻ em, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005
ÑAËC ÑIEÅM HOÄI CHÖÙNG SUY GIAÛM MIEÃN DÒCH TIEÂN PHAÙT ÔÛ TREÛ EM 
Laâm Thò Myõ * 
TOÙM TAÉT 
Muïc tieâu nghieân cöùu: Moâ taû ñaëc ñieåm chaån ñoaùn hoäi chöùng suy giaûm mieãn dòch tieân phaùt ôû treû em. 
Thieát keá nghieân cöùu: hoài cöùu moâ taû. 
Keát quûa nghieân cöùu: hai ca suy giaûm mieãn dòch tieân phaùt. -Ca 1: beänh nhaân nam 2 thaùng tuoåi,sanh 
thöôøng,ñuû thaùng,caân naëng khi sanh 3kg5. Beänh nhaân bò soát keùo daøi, tieâu chaûy keùo daøi, gan laùch 
to,vieâmphoåi keõ,khoâng ñaùp öùng khaùng sinh ñieàu trò. Xeùt nghieäm gôïi yù chaån ñoaùn: lymphocyte thaáp 
<2000/mm3,xeùt nghieäm xaùc ñònh chaån ñoaùn: khaûo saùt daáu aán beà maët teá baøo maùu ngoaïi vi:CD 3, CD4, 
CD8 :aâm tính. Chaån ñoaùn: Hoäi chöùng suy giaûm mieãn dòch tieân phaùt baát saûn doøng Lympho baøo T coù lieân 
quan tôùi giôùi tính (X- Linked Severe Combined Immunodeficiency. -Ca 2: beänh nhaân nam 15 thaùng tuoåi 
vaøo vieän vì soát keùo daøi. Tieàn söû: hay bò soát keùo daøi keøm theo tieâu chaûy. Laâm saøng: soát cao lieân tuïc, khoù thôû 
thanh quaûn IIA, gan laùch khoâng to,phoåi khoâng nghe ran. Chaån ñoaùn: Nhieãm truøng huyeát,Vieâm phoåi, heïp 
khí quûan baåm sinh, suy dinh döôõng. Xöû trí: môû thanh quaûn, khaùng sinh lieàu cao lieân tuïc Xeùt nghieäm gôïi 
yù:soá löôïng baïch caàu taêng cao trong maùu ngoaïi bieân, tuyû ñoà 4 laàn ñeàubình thöôùng. Chaån ñoaùn xaùc ñònh: 
Suy giaûm mieãn dòch do khieám khuyeát söï keát ñính cuûa baïch caàu vaø hôû thanh quaûn thöïc quûan. Keát luaän: 
caàn löu yù phaùt hieän beänh lyù suy giaûm mieãn dòch tieân phaùt ôû caùc beänh nhi coù beänh lyù soát keùo daøi; nhieãm 
truøng nhieàu nôi; taùi phaùt nhieãm truøng; coù nhieàu oå nhieãm truøng saâu,naëng; khoâng ñaùp öùng khaùng sinh ñieàu 
trò keùo daøi; suy dinh döôõng naëng vaø coù tieàn söû gia ñình gôïi yù suy giaûm mieãn dòch di truyeàn. 
SUMMARY 
CHARACTERISTICS OF PRIMARY IMMUNE DEFICIENCY SYNDROME IN CHILDREN 
Lam Thi My * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 9 * Supplement of No 1 * 2005: 53 – 58 
Objective: to describe characteristics of primary immune deficiency syndrome in children. 
Design: a retrospective, descriptive study. 
Results: 2 cases of primary immune deficiency syndrome. Case 1: a male patient, 2 months year 
old, full-term normal delivery, birth weight 3,5 kg. The child had persistent fever, persistent diarrhea, 
hepato-splenomegaly, and intersticial pneumonia, not respond to antibacterial treatment. Suggestive 
diagnostic test: lymphocyte less than 2000/mm3. Affirmative diagnostic test: autoimmune markers CD 3, 
CD4, CD8: negative. Definite diagnosis: X- linked severe combined immune deficiency. - Case 2: a male 
patient, 15 months, admitted to hospital with persistent fever. This child had persistent fever and diarrhea 
many times in the past, admitted to hospital at 2 months, 4 months year old. Clinical symptoms: high 
fever, laryngeal stridor IIA, no hepato-splenomegaly, no crepitations at lung examination.Initial diagnosis: 
septicemia, pneumonia, congenital tracheal stenosis, malnutritionTreatment: tracheotomy, high-dose 
continuously antibacterial treatment. Suggestive tests: high total white cell count, 4 bone marrow 
aspirations that are totally normal.Definite diagnosis: a leucocyte adhesion defect immunodeficiency and 
laryngeal-eosophageal cleft. 
Conclusions: We should diagnose primary immune deficiency syndrome in children with persistent 
fever, recurrent infection, deep multifocal infection that had not responded to long-term antibacterial 
* Boä Moân Nhi –Ñaïi hoïc Y Döôïc,TPHCM 
 53
treatment; in children with severe malnutrition and their family diseases suggest a hereditary immune 
deficiency. 
ÑAËT VAÁN ÑEÀ 
Hoäi chöùng suy giaûm mieãn dòch tieân phaùt ñöôïc 
xem laø beänh lyù coù tæ leä maéc beänh cao hay thaáp tuyø vaøo 
möùc ñoä chuù yù cuûa baùc só laâm saøng vaø trình ñoä chuyeân 
khoa cuûa phoøng xeùt nghieäm mieãn dòch, caùc theå beänh 
naøy thöôøng coù bieåu hieän laâm saøng ña daïng, phöùc taïp 
vaø raát khoù khaên trong chaån ñoaùn ban ñaàu. Chuùng toâi 
nghieân cöùu ñeà taøi naøy vì ñöùng tröôùc nhu caàu chaån 
ñoaùn xaùc ñònh moät soá beänh nhaân coù ñaëc ñieåm nhö soát 
keùo daøi, nhieãm truøng keùo daøi hoaëc taùi phaùt lieân tuïc, 
hoaëïc moät beänh caûnh xuaát huyeát, thieáu maùu naëng 
keùm ñaùp öùng vôùi ñieàu trò thoâng thöôøng. Vaán ñeà chaån 
ñoaùn ñaây laø beänh lyù nhieãm truøng hay nhieãm truøng chæ 
laø haäu quûa cuûa moät tình traïng khieám khuyeát veå mieãn 
dòch caàn theo löu ñoà thì môùi giaûi quyeát hieäu quûa cho 
beänh nhaân. 
Muïc tieâu nghieân cöùu 
Moâ taû caùc ñaëc ñieåm laâm saøng thöôøng gaëp cuûa theå 
beänh ssuy giaûm mieãn dòch tieân phaùt. 
ÑOÁI TÖÔÏNG & PHÖÔNG PHAÙP 
-Phöông phaùp nghieân cöùu: Hoài cöùu moâ taû 
-Ñoái töôïng nghieân cöùu: Treû döôùi 15 tuoåi nhaäp 
vieän vì soát keùo daøi, thieáu maùu, xuaát huyeát, beänh dieãn 
tieán keùo daøi khoâng ñaùp öùng vôùi ñieàu trò noäi khoa 
thoâng thöôøng. 
-Tieâu chí choïn maãu: caùc tröôøng hôïp coù keát quûa 
xaùc ñònh baát thöôøng veà mieãn dòch. 
-Tieâu chí loaïi ra: huyeát thanh chaån ñoaùn HIV 
döông tính. 
Côû Maãu: laáy troïn 
KEÁT QUÛA NGHIEÂN CÖÙU 
Ca 1 
Ph Th Ñ, 3 thaùng röôõi, ôû Cuû Chi TPHCM. Nhaäp 
vieän ngaøy 30/04/2002. Soá hoà sô 77413/02 
Lyù do vaøo vieän 
Beänh vieän 175 chuyeån vôùi chaån ñoaùn soát keùo daøi. 
Beänh söû 
Khi ñöôïc 2 thaùng tuoåi chaùu baét ñaàu coù trieäu 
chöùng soát lieân tuïc, 38-39 ñoä trong ngaøy. Trong 7 
ngaøy ñaàu bò soát, meï cho chaùu ñi khaùm taïi y teá tö 
nhaân, coù duøng thuoác haï nhieät vaø khaùng sinh nhöng 
vaãn khoâng ngöng soát. Ñeán ngaøy thöù 8,meï cho nhaäp 
vieän BV 175, vaø ñieàu trò 3 ngaøy, khoâng duøng khaùng 
sinh. Taïi ñaây chaùu ñöôïc laøm caùc xeùt nghieäm nhö 
coâng thöùc maùu, caáy maùu, caáy nöôùc tieåu, laéng maùu, 
ñieän di protein. Chaùu vaãn coøn soát lieân tuïc neân BV 175 
quyeát ñònh chuyeån chaùu veà BV Nhi Ñoàng 1 TPHCM 
theo doõi tieáp. 
Tieàn söû caù nhaân 
Con thöù 4, sanh thöôøng, ñuû thaùng, caân khi sanh 
laø 3.500 g; chöa bieát laät;buù meï; chuûng ngöøa lao luùc 
môùi sinh, khoâng thaáy seïo BCG. 
Beänh taät: chaùu khoâng maéc beänh töø sau sinh cho 
ñeán 2 thaùng tuoåi. 
Tieàn söû gia ñình 
Cha: laøm ngheà taøi xeá xe taûi; Meï: laøm ngheà buoân 
baùn taïi nhaø. 
Anh trai thöù 1: sanh naêm 1993, cheát luùc 3 thaùng 
tuoåi vì soát keùo daøi ; Anh trai thöù 2: sanh 1994, cheát 
luùc 3 thaùng tuoåi vì soát keùo daøi; Chò gaùi thöù 3: sanh 
1996, hieän soáng khoeû. 
Laâm saøng khi nhaäp vieän 
 Maïch 120-160 l/ph, thôû 30 -56l/ph, HA: 
90/60mmHg, caân 5,7kg, Soát 39 ñoä lieân tuïc trong 
ngaøy. Tieâu loûng lieân tuïc, phaân nhaøy nhôùt 6-10 laàn 
trong ngaøy. Beänh nhaân vaãn chòu buù, khoâng oïc sau buù. 
Tim nhanh ñeàu, Phoåi ran noå. Da xanh, gan 3cm, laùch 
II, haïch ngoaïi bieân khoâng sôø thaáy. Thoùp phaúng, coå 
meàm, khoâng daáu thaàn kinh ñònh vò. Da maët coù taêng 
saéc toá da, thaâm da. 
Chaån ñoaùn laâm saøng 
_ Vieâm phoåi, Nhieãm truøng huyeát nghi lao, soát reùt. 
_Vieâm phoåi, Nhieãm truøng huyeát ôû treû nhieãm 
truøng baøo thai (HIV, CMV, EBV). 
 54 
Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005
_Vieâm phoåi, Nhieãm truøng huyeát, beänh lyù baåm 
sinh di truyeàn coù lieân quan tôùi giôùi tính. 
_Beänh maùu aùc tính giai ñoaïn ñaàu (Baïch huyeát 
caáp, Leterer Siwe) 
Xeùt nghieäm vaø keát quaû 
_ Maùu ngoaïi bieân: Hct 24%,Hb 9g/dL, MCV 81fl, 
MCH 29,6 pg, RDW 20% BC 3600/mm3, Lympho baøo 
2000. (54%) BCÑN 1500 (42%). 
_Hoàng caàu löôùi 0,5%. Tuyû ñoà: taêng sinh doøng 
baïch caàu haït. Ñieän di Hb: Hb A 97,2% Hb A 2 laø 2,8%. 
_Xeùt nghieäm phaûn öùng vieâm: VS giôø ñaàu laø 
15mm giôø 2 laø 45 mm; saét huyeát thanh 12μ%, 
Ferritin 172 ng/ml; IDR:aâm tính 
_Xeùt nghieäm vi khuaån, sieâu vi: caáy maùu aâm tính, 
caáy nöôùc tieåu: aâm tính, caáy dòch naõo tuyû: aâm tính, caáy 
phaân: aâm tính. Dòch daï daøy soi caáy tìm BK 3 laàn: 
khoâng moïc. 
_Huyeát thanh chaån ñoaùn: HIV (-), p24 HIV (-), 
CMV (-), EBV (-) VDRL(-) HBV(-) 
_Xeùt nghieäm hình aûnh: X quang phoåi: vieâm phoåi 
keõ. Echo buïng: gan vaø laùch to 
_Xeùt nghieäm mieãn dòch: IgG con: 160 mg% (200-
1240 mg%) IgG meï 1240 mg% (565- 1765mg%) 
CT ngöïc vaø buïng: toån thöông moâ phoåi nghi suy 
giaûm mieãn dòch, boùng thymus nhoû, gan thaám môõ 
nghi glycogenesis. 
Baûng 1: Dieãn tieán coâng thöùc maùu 
Ngaøy 03/05 08/05 16/05 23/05 24/05 
Hct % 24 19,8 18 18 21,5 
Hb g/dl 9 6,6 5,8 5,7 7,5 
BC/mm3 3.600 3.800 15.000 12.800 13.200
Lympho/mm3 2000 1.500 2.300 1.600 1.370 
Lympho% 54 39 18 12 
Ña nhaân /mm3 1.500 2.300 12.800 11.000 11.300
 Ña nhaân % 42 59 83 85 85 
Tieåu caàu /mm3 206.000 234 185.000 101.000 
Baûng 2:Khaûo saùt daáu aán mieãn dòch teá baøo cuûa maùu 
ngoaïi vi 
 CD Tæ leä % Soâ löôïng
 Lympho baøo B CD 19 (+) 3,67 50 
Lympho baøo T CD3 (+) 0 0 
Helper /inducer Lympho T CD3 (+) CD4(+) 0 0 
Suppressor /cytotoxic 
Lympho T 
CD3 (+) CD 
8(+) 
0 0 
Natural Killer CD 3(-) CD8 (+) 0 0 
Total lympho baøo 1370 
.Chaån ñoaùn xaùc ñònh 
Vieâm phoåi keõ, nhieãm truøng huyeát ôû beänh nhaân 
suy giaûm mieãn dòch tieân phaùt baát saûn doøng Lympho 
baøo T. 
-Laâm saøng:vaãn soát cao lieân tuïc, buù keùm, tieâu loûng 
Suït 0,5 kg sau dieàu trò 30 ngaøy. Suy hoâ haáp lieân tuïc, 
thôû ruùt loõm ngöïc, phoåi ñaày ran noå. Da xanh nhieàu 
Gan to hôn 6cm. laùch ñoä III. Saéc toá da caøng ngaøy 
caøng saãm hôn 
-Ñieàu trò: Khaùng Pneumocystis carinii, khaùng lao, 
truyeàn maùu. 
-Keát quûa sau ñieàu trò 30 ngaøy, beänh naëng xin veà. 
Ca 2 
N G H,15 thaùng, ôû Bieân Hoaø. 
Nhaäp vieän ngaøy 28/09/2003 -xuaát vieän 
12/12/2003 Soá hoà sô 218124/03 
Lyù do vaøo vieän: soát 
Beänh söû: 
Soát 7 ngaøy, soát cao ieân tuïc keøm ho, soå muõi, khoø 
kheø. Beänh nhaân ñieàu trò tö khoâng khoûi,beänh soát keøm 
thôû meät, ñöø nhieàu neân gia ñình xin nhaäp vieän. Tieàn 
söû caù nhaân:con thöù 1, sanh thöôøng,ñuû thaùng, caân khi 
sanh 2.600 g. 
Phaùt trieån: bieát laät luùc 4 thaùng -Dinh döôõng: buù 
meï. Chuûng ngöøa: lao luùc môùi sinh, khoâng thaáy seïo 
BCG. Beänh taät: 2 thaùng tuoåi bò soát, tieâu chaûy caáp vaøo 
BVNÑ, ñieàu trò 7 ngaøy. Khi 4,5 thaùng bò soát nhaäp vieän 
BVNÑ, phaùt hieän coù baïch caàu haït taêng cao, laøm tuyû 
ñoà 4 laàn khoâng phaùt hieän teá baøo aùc tính ôû tuyû. Luùc 8 
thaùng bò aùp-xe caïnh haäu moân neân nhaäp vieän BVNÑ 
ñieàu trò 12 ngaøy. 
 55
Trieäu chöùng laâm saøng 
Luùc vaøo BVNÑ1 (28/09/2003): Tænh, ñöø, da 
xanh,soát cao lieân tuïc 390C, caân 7,1kg. Tim ñeàu,phoåi 
khoâng nghe ran beänh lyù,buïng meàm, gan laùch khoâng 
to, vaøi haïch oå nhoû di ñoäng. Chaån ñoaùn luùc vaøo vieän: 
Nhieãm truøng huyeát, suy dinh döôõng, thieáu maùu.Naêm 
ngaøy sau beänh nhaân khoù thôû nhieàu ñöôïc môõ khí quaûn 
vaø chuyeán naèm khoa hoâ haáp vôùi chaån ñoaùn: Vieâm 
phoåi, Heïp haï thanh moân, suy dinh döôõng, hoäi chöùng 
traøo ngöôïc. Qua xeùt nghieäm CT scan phaùt hieän coù u 
quanh khí quaûn neân ñöôïc sinh thieát vaø xaùc ñònh laø 
papilloma. Beänh nhaân vaãn tieáp tuïc soát cao lieân 
tuïc,ñöôïc hoäi chaån Beänh vieän Huyeát hoïc Truyeàn maùu 
vôùi chaån ñoaùn: Taêng baïch caàu maïn tính chöa roõ 
nguyeân nhaân. 
Keát quûa xeùt nghieäm 
_ Maùu ngoaïi bieân (28/9/04) Hb 7,1g/dL, BC 
66.400/mm3, BCÑN 45.152 (68%). Tieåu caàu 
623.000/mm3. Tuyû ñoà: taêng sinh doøng baïch caàu haït 
_Xeùt nghieäm phaûn öùng vieâm 
VS giôø ñaàu 120,giôø 2 laø 130 mm, CRP 281mg/L 
Ñieän di ñaïm: γ 38,8%, 
ANA (-), LE cell (-), 
_Xeùt nghieäm vi truøng, sieâu vi truøng: IDR: aâm 
tính, caáy maùu, caáy nöôùc tieåu, caáy dòch naõo tuyû, caáy 
phaân: taát caû aâm tính. Dòch daï daøy soi caáy tìm BK 3 
laàn: aâm tính. 
_Huyeát thanh chaån ñoaùn: HIV (-), p24 HIV (-), 
CMV (-), EBV (-), VDRL (-), HBV (-). 
_Xeùt nghieäm hình aûnh: X quang phoåi: vieâm phoåi. 
_ Xeùt nghieäm mieãn dòch: IgG 2360 mg% (200-
1240 mg%), IgA 35mg% (90-450) IgM 225 mg% (60- 
280 mg%). 
Baûng 3: Dieãn tieán coâng thöùc maùu 
Ngaøy 28/09 11/10 15/10 20/10 02/12 
Hb g/dl 7,1 8,3 8,7 6,9 9,5 
BC/mm3 66000 31300 72000 79.200 45400 
Lympho /mm3 12700 7199 14616 14.600 9761 
lympho% 23% 23 20,3 18,4 21,5 
Ña nhaân /mm3 45.000 17.632 43.776 51.100 29.910 
ña nhaân % 67,8 56,4 60,8 64,6 65,9 
Tieåu caàu /mm3 623000 695000 487000 632.000 502.000
Beänh nhaân xuaát vieän vaø sau ñoù nhaäp vieän taïi 
Singapore 31/08/2004. Vôùi tình traïng suy dinh döôõng 
naëng, caân 7,8 kg, soát 400C, da nhôït. Buïng chöôùng, 
gan 2 cm, döôùi bôø söôøn, laùch 1 cm, khoâng sôø thaáy 
haïch ngoaïi bieân, Phoåi coù ran ngaùy, oáng noäi khí quûa 
xuaát tieát nhieàu ñaøm nhôùt. Beänh nhaân ñöôïc chaån ñoùan 
Suy dinh döôõng naëng, Vieâm phoåi/theo doõi cô ñòa suy 
giaûm mieãn dòch. 
Chaån ñoaùn xaùc ñònh 
Leucocyte adhesion defect immunodeficiency 
(LAD) vaø Laryngeal –oesophageal cleft. Ñaây laø tröôøng 
hôïp bò thieáu CD18 β subunit cuûa chuoãi β2 integrin 
treân maøng teá baøo bach caàu ña nhaân, laøm caùc teá baøo 
naøy khoâng coøn ñaùp öùng vôùi hieän töôïng hoaù öùng ñoäng 
(chemotaxis), neân khoâng theå xuyeân maøng noäi maïch 
ñeå tieâu dieät vi truøng. 
BAØN LUAÄN 
Chaån ñoaùn hoäi chöùng suy giaûm mieãn dòch tieân 
phaùt coù theå döïa vaøo moät soá caùc ñaëc ñieåm sau ñaây: 
Beänh söû gôïi yù 
Beänh söû nhieãm truøng keùo daøi, taùi phaùt, bieán 
chöùng naëng, ñaùp öùng keùm khaùng ñieàu trò, chuù yù 
vieâm phoåi coù toån thöông nhieàu thuyø ñöa ñeán daõn 
pheá quaûn, hay vieâm tai giöõa coù bieán chöùng vieâm tai 
xöông chuõm. Caû hai beänh nhaân treân ñeàu coù beänh 
söû soát keùo daøi. 
Tuoåi 
Beänh lyù tieân phaùt thöôøng xuaát hieän trieäu chöùng 
sôùm, giaûm teá baøo T hay B xuaát hieän trieäu chöùng khi 
khaùng theå meï giaûm sau 5 thaùng tuoåi. Caû hai beänh 
nhaân ñeàu coù trieäu chöùng laâm saøng soát xuaát hieän sôùm 
töø sau 2 thaùng tuoåi. 
Tieàn söû 
-Tieàn söû gia ñình: chuù yù beänh lyù hoï meï coù treû 
nam beänh hay coù ngöôøi cheát trong giai ñoïan nhuõ nhi. 
Tuy nhieân coù tröôøng hôïp do ñoät bieán,cho neân tieàn söû 
meï khoâng beänh vaãn khoâng loaïi boû chaån ñoaùn ñöôïc. 
Caàn chuù yù ngöôøi bò beänh töï mieãn trong gia ñình. Ca 
ñaàu tieân coù tieàn söû gôïi yù beänh lyù tieân phaùt coù lieân 
quan tôùi giôùi tính, ca thöù hai vì laø con ñaàu neân tieàn söû 
 56 
Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005
anh chò em chöa coù. 
-Tieàn söû thuoác vaø chuûng ngöøa raát quan troïng. 
Bieán chöùng lieät hay bò lao xaûy ra ôû treû giaûm lympho 
baøo T vaø B sau chuûng vaccine viral soáng (live viral 
vaccine). Chuùng ta löu yù ca ñaàu tieân xuaát hieän soát sau 
khi chuûng ngöøa BCG. 
Cô quan toån thöông coù giaù trò gôïi yù 
Thieáu huït Lympho B deã bò nhieãm vi truøng coù voû 
boïc Streptoccocus pneumonia, Hemophilus 
enzluenza vaø hay bò bieán chöùng nhieãm truøng huyeát 
XLA bò vieâm maøng naõo sieâu vi do enterovirus. 
Vieâm ruoät maõn tính nhieãm Thieáu IgA hay bò vieâm 
ruoât maõn do giardia -Thieáu Lympho T: deã nhieãm 
khuaån, vinaám, lao, ñôn baøo, nhieãm khuaån cô hoäi 
Mycobacterium avium –intracellular, Pneumocystis 
carinii. 
Ca ñaàu tieân coù trieäu chöùng vieâm phoåi keõ nghi do 
nhieãm Pneumocystis carinii. 
Trieäu chöùng laâm saøng 
Beänh nhaân coù daáu hieäu chaäm phaùt trieån, suït caân. 
Khaùm tai muõi hoïng tìm daáu hieäu vieâm xoang, vieâm 
phoåi. Ñoâi khi beänh nhaân coù dò taät keøm nhö taät baåm 
sinh: mieäng nhoû, chaäm phaùt trieån xöông haøm, tai 
ñoùng thaáp (Di George ...). 
 Xem haïch ngoaïi bieân coù khoâng? Khoâng coùhaïch 
ngoaïi bieân (XLA,hay SCID.) 
Haïch coù bò vieâm (beänh baïch caàu haït). Coù haïch coå 
vaø gan to: CVID,HIV 
Khaùm thaàn kinh: Daáu hieäu lieân quan coät soáng 
beân vaø sau, vôùi maát caûm giaùc chaân, Babinski döông, 
vaän ñoäng caùc ngoùn tay keùm (bieán chöùng sôùm cuûa 
CVID hay IgA deficiency). Vieâm khôùp vaø vieâm da cô 
hay nhieãm truøng baát thöôøng (XLA). 
Xeùt nghieäm chaån ñoaùn 
-Xeùt nghieäm saøng loïc ñaàu tieân: Coâng thöùc maùu 
ñeám soá löôïng baïch caàu, lympho baøo, baïch caàu ña 
nhaân trung tính, eosinophil vaø neân ñoái chieáu vôùi tuoåi, 
khi coù giaûm lympho baøo keùo daøi cho bieát suy giaûm 
mieãn dòch teá baøo. Tieâu chuaån giaûm lympho baøo khi < 
1.500/mm3 (ôû treû lôùn) vaø < 3.000/mm3 (ôû treû nhuõ 
nhi). Beänh nhaân ñaàu tieân coù soá löôïng lympho baøo 
luoân döôùi 2.000/mm3. Taêng baïch caàu ña nhaân trung 
tính keùo daøi: gaëp beänh leukocyte-adhesion deficiency, 
vaø beänh nhaân thöù hai coù soá löôïng baïch caàu ña nhaân 
luoân luoân cao töø 1.7632 ñeán 51.100/mm. Giaûm tieåu 
caàu vaø tieåu caàu kích thöôùc nhoû: Wiskott-Aldrich. -Suy 
giaûm doøng hoàng caàu ñôn thuaàn coù theå gaëp 
Thymoma, CVID. Haït to trong teá baøo chaát baïch caàu: 
nghi Cheùdiak-Higashi syndrome 
*.Ñònh löôïng IgG IgM IgA: Ñeå khaûo saùt hoaït ñoäng 
mieãn dòch teá baøo vaø dòch theå, caàn so saùnh theo tuoåi. 
Khi globulin trong maùu giaûm caàn xem coù beänh lyù 
keøm theo nhö tieâu hoùa, gan hay thaän khoâng, ñònh 
löôïng Albumin keøm theo ñeå giaùn tieáp phaân bieät caùc 
tình huoáng naøy. IgA giaûm (<7mg/dL): beänh thieáu 
IgA hay beänh giaûm mieãn dòch, neáu IgA bình thöôøng 
coù theå loaïi boû beänh hypogammaglobulinemia vì IgA 
thöôøng raát thaáp. IgM giaûm (<20mg/dL) giaûm lympho 
B. IgM taêng: X-linked hyper-IgM syndrome. IgG giaûm 
(<200mg/dL) IgG giaûm: caàn phaân bieät giaûm IgG taïm 
thôøi, sinh lyù ôû treû nhoû töø 6 thaùng. Hai beänh nhaân treân 
ñeà coù söï thay ñoåi veà coâng thöùc maùu vôùi ca moät: giaûm 
lympho baøo, beänh nhaân coù soá löôïng lympho baøo luoân 
döôùi 2.000/mm3, ñieàu naøy gôïi yù beänh lyù lieân quan tôùi 
lympho baøo. Neân vaán ñeà khaûo saùt daáu aán beà maët teá 
baøo lympho laø quyeát ñònh chaån ñoùan. Beänh nhaân thöù 
hai coù taêng baïch caàu ña nhaân trung tính maïn tính, soá 
löôïng baïch caàu luoân luoân cao töø 17.632/mm3 ñeán 
51.100/mm, trong khi tuyû ñoà bình thöôøng, neân gôïi yù 
beänh lyù leukocyte-adhesion deficiency. 
 -Xeùt nghieäm hoã trôï mieãn dòch trong tröôøng hôïp 
nghi ngôø suy giaûm mieãn dòch tìm isohemagglutinins 
(khaùng theå IgM khaùng hoàng caàu), ñaùp öùng khaùng theå 
sau chuûng ngöøa tetanus hay diphtheria 
-.Xeùt nghieäm phaûu öùng da chaäm ñeå ñaùnh giaù 
chöùc naêng lympho baøo T 
Tieâm trong da noàng ñoä Candida pha loaõng 1/100 
hay Tetanus 1/100 hay Trichophyton 1/30. Ñoïc phaûn 
öùng da sau 48-72 giôø neáu ñoû da > 5mm laø phaûn öùng 
döông,neáu aâm tính cho bieát roái loaïn ñaùp öùng mieãn 
dòch cuûa lympho T. 
-Caùc xeùt nghieäm khaùc ñoøi hoûi kyõ thuaät chuyeân 
 57
khoa mieãn dòch: Ñeám vaø ñònh danh teá baøo lympho 
baèng flow cytometry:thoâng thöôøng maùu ngoaïi bieân 
Lymphobaøo B 10%, Lympho T 70%, Lympho CD 4 
gaáp 2 laàn lympho CD 8. Ñeám vaø khaûo saùt ñaëc ñieåm ña 
nhaân trung tính. Ca ñaàu ñaõ ñöôïc laøm xeùt nghieäm 
ñònh danh teá baøo lympho baèng flow cytometry, keát 
quûa phaùt hieän lympho T CD4 =0%, lympho TCD8 
=0%, Natural killer =0%, vaø vì beänh nhaân laø nam vaø 
coù 2 anh trai ñeàu bò cheát luùc 2 thaùng tuoåi vôùi beänh 
caûnb töông töï neân chuùng toâi chaån ñoaùn laø Vieâm phoåi 
keõ, nhieãm truøng huyeát ôû beänh nhaân suy giaûm 
mieãn dòch tieân phaùt baát saûn doøng Lympho baøo T 
coù lieân quan tôùi giôùi tính (X- Linked Severe 
Combined Immunodeficiency). Ca thöù hai ñöôïc xaùc 
ñònh taïi beänh vieän ôû Singapore qua khaûo saùt teá baøo ña 
nhaân trung tính vaø xaùc ñònh chaån ñoaùn laø “Suy giaûm 
mieãn dòch tieân phaùt do khieám khuyeát söï keát ñính 
cuûa baïch caàu vaø hôû thanh quaûn thöïc quûan”. 
5.Chaäm leân caân. 
6.Thöôøng bò nhieãm truøng da taùi phaùt. 
7.Naám mieäng keùo daøi hay naám da ôû treû treân moät 
tuoåi. 
8.Caàn ñieàu trò khaùng sinh tieâm maïch lieân tuïc. 
9.Bò hai hay nhieàu nhieãm truøng naëng cuøng 
luùc:Nhieãm truøng huyeát,vieâm coát tuyû xöông,vieâm 
maøng naõo,vieâm moâ teá baøo. 
10.Tieàn söû gia ñình coù ngöôøi bò suy giaûm mieãn 
dòch tieân phaùt. 
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 
1. Bonilla FA (2003): Primary Immunodeficiency 
Disease.Hematology of Infancy and Childhood, sixth 
edition,Saundres,23,pp 1043 – 1078. 
2. Roitt I: Primary T –cell Deficiency.Essential 
Immunology.BLACKWELL Science.2001. Part 6. 
Chapter 15. p 305 –322. 
3. Woroniecka M: Officie Evaluation of Children With 
Recurrent infection.The Pediatrics Clinics of North 
America.12.2000:Vol 47.N6.p.1211-1223. KEÁT LUAÄN 4.. Elder M: T cell Immunodeficiencies. The Pediatrics 
Clinics of North America.12.2000: Vol 47.N6.p 1253-
1271. 
Suy giaûm mieãn dòch tieân phaùt laø beänh naëng,chaån 
ñoaùn thöôøng phöùc taïp,trong thöïc teá ñeå khoâng boû soùt 
chaån ñoaùn,chuùng ta neân löu yù ñeán beänh khi gaëp caùc 
tình huoáng laâm saøng gôïi yù theo 10 ñieàu caûnh baùo cuûa 
WHO nhö sau 
5. Ochs HD (1999):The Immunodeficiency 
Syndromes.Current Pediatric Therapy,WB Saundres 
Company, 20, pp 1061- 1067. 
6. Buckey RH.: Primary T-cell disease.Textbook of 
Pediatrics. W.B. Saunders Company.1996.Part XIV. 
Chapter 118.p 571-572. 
1.Treân taùm laàn hoaëc bò nhieãm truøng tai môùi trong 
moät naêm. 
7. Hong R: Disorder of the T-Cell system.Immunologic 
Disorder in infants and Children.W.B. Saunders 
Company. 2004. Part II. Chapter 12, pp287-652. 
2.Treân hai laàn bò nhieãm truøng xoang naëng trong 
moät naêm. TÖØ VIEÁT TAÉT 
SGMDTP suy giaûm mieãn dòch tieân phaùt 
3.Duøng khaùng sinh treân hai thaùng maø hieäu quaû 
keùm 
XLA: X-linked Agammaglobulinemia 
SCID: Severe Combined Immunodeficiency syndrome 
CVID: Common Variable Hypogammaglobulinemia 
4.Treân hai laàn bò vieâm phoåi naëng trong moät naêm. HIV: Humman Immunodeficiency Virus 
 58 
            Các file đính kèm theo tài liệu này:
 dac_diem_hoi_chung_suy_giam_mien_dich_tien_phat_o_tre_em.pdf dac_diem_hoi_chung_suy_giam_mien_dich_tien_phat_o_tre_em.pdf