Cơ sở pháp lý cho hoạt động thông tin, thống kê khoa học và công nghệ

Nghiïn cûáu - Trao àöíi 18 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2012 Hoaåt àöång thöng tin KH&CN (vaâ gêìnàêy caã hoaåt àöång thöëng kï KH&CN)luön àûúåc Àaãng vaâ Nhaâ nûúác quan têm chó àaåo. Nhiïìu vùn baãn quy phaåm phaáp luêåt (QPPL) cuå thïí hoaá chñnh saách phaát triïín hoaåt àöång thöng tin, thöëng kï KH&CN, múái nhêët laâ nhûäng vùn baãn vïì triïín khai vùn kiïån Àaåi höåi Àaãng lêìn thûá XI, àaä àûúåc ban haânh. Baâi viïët naây hïå thöëng hoaá cö àoång caác vùn baãn chuã yïëu àïí caác töí chûác, caán böå thöng tin, thöëng kï KH&CN vaâ baån àoåc quan têm coá thïí tiïëp cêån, nghiïn cûáu, vêån duång. I. VÙN BAÃN VÏÌ THÖNG TIN KH&CN A. Vùn baãn trûúác nùm 2000 1. Nghõ quyïët 89-CP (ngaây 4/5/1972) cuãa Chñnh phuã vïì viïåc tùng cûúâng cöng taác thöng tin KHKT. Nghõ quyïët naây àaä múã àêìu cho sûå hònh thaânh vaâ phaát triïín hïå thöëng thöng tin KH&CN röång khùæp trong caã nûúác. 2. Quyïët àõnh 133/QÀ (ngaây 2/4/1985) cuãa Chuã nhiïåm Uyã ban Khoa hoåc Nhaâ nûúác (nay laâ Böå KH&CN) ban haânh keâm theo “Quy àõnh thöëng nhêët vïì töí chûác vaâ hoaåt àöång thöng tin KHKT”. Trïn cú súã vùn baãn naây, hoaåt àöång cuãa toaân Hïå thöëng Thöng tin KH&CN Quöëc gia àaä àûúåc tùng cûúâng toaân diïån vïì töí chûác, liïn kïët cuäng nhû vïì phaát triïín caác saãn phêím, dõch vuå. 3. Chó thõ 95/CT (ngaây 04/04/1991) cuãa Chuã tõch Höåi àöìng Böå trûúãng (nay laâ Thuã tûúáng Chñnh phuã) vïì cöng taác thöng tin KH&CN. Vùn baãn naây nhêën maånh möåt söë nöåi dung, nhiïåm vuå troång têm cho caác cú quan thöng tin trong giai àoaån múái phuåc vuå CNH vaâ HÀH, àoá laâ: quy hoaåch phaát triïín Hïå thöëng; xêy dûång tiïìm lûåc: thöng tin, caán böå, àêìu tû kyä thuêåt, vaâ nhêët laâ viïåc àaãm baão kinh phñ. Nhûäng vùn baãn noái trïn laâ cú súã phaáp lyá chuã yïëu àïí xêy dûång vaâ phaát triïín Hïå thöëng thöng tin KH&CN úã nûúác ta trong mêëy chuåc nùm vaâ Hïå thöëng naây àaä àaåt àûúåc nhûäng kïët quaã rêët àaáng khñch lïå. Tuy nhiïn, àïí hoaåt àöång thöng tin KH&CN coá thïí phuåc vuå sêu saát vaâ hiïåu quaã hún nûäa trong thúâi kyâ múái - thúâi kyâ CNH vaâ HÀH àêët nûúác - khuön khöí phaáp lyá cho hoaåt àöång naây cêìn àûúåc thay àöíi. Ngoaâi ra, cêìn àùåc biïåt quan têm nghiïn cûáu, quaán triïåt, thûåc hiïån Nghõ quyïët Trung ûúng 2 Khoáa VIII (Nghõ quyïët söë 02-NQ/HNTW, ngaây 24/12/1996) vïì àõnh hûúáng “Chiïën lûúåc phaát triïín KH&CN trong thúâi kyâ CNH, HÀH vaâ nhiïåm vuå àïën nùm 2000”. Tuy khöng phaãi laâ vùn baãn QPPL nhûng Nghõ quyïët naây laâ taâi liïåu chó àaåo vö cuâng quan troång cuãa Àaãng, nhúâ àoá, haâng loaåt vùn baãn QPPL àaä àûúåc khêín trûúng xêy dûång, trûúác hïët laâ Luêåt KH&CN (nùm 2000), vaâ sau àoá laâ caác nghõ àõnh, thöng tû hûúáng dêîn nhû Nghõ àõnh 159 vïì hoaåt àöång thöng tin KH&CN (nùm 2004), v.v... Sûå ra àúâi cuãa Nghõ quyïët naây laâ möëc àùåc biïåt quan troång cuãa hoaåt àöång KH&CN noái chung vaâ hoaåt àöång thöng tin KH&CN noái riïng. Nhûäng muåc tiïu, nöåi dung maâ Nghõ quyïët naây nïu ra hiïån vêîn àang àûúåc tiïëp tuåc thûåc hiïån. CÚ SÚÃ PHAÁP LYÁ CHO HOAÅT ÀÖÅNG THÖNG TIN, THÖËNG KÏ KH&CN Giúái thiïåu möåt caách hïå thöëng toaân böå caác vùn baãn quy phaåm phaáp luêåt liïn quan trûåc tiïëp àïën hoaåt àöång thöng tin, thöëng kï khoa hoåc vaâ cöng nghïå àaä àûúåc ban haânh tûâ nùm 1972 àïën nay. ThS Nguyïîn Tiïën Àûác Cuåc Thöng tin KH&CN Quöëc gia Nghiïn cûáu - Trao àöíi THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2012 19 B. Vùn baãn tûâ nùm 2000 1. Luêåt Khoa hoåc vaâ Cöng nghïå (ban haânh 22/6/2000, coá hiïåu lûåc tûâ 01/01/2001). Luêåt KH&CN laâ khuön khöí phaáp lyá múái vïì chêët cho hoaåt àöång thöng tin KH&CN. Ngoaâi nhûäng àiïìu chung quy àõnh hoaåt àöång KH&CN noái chung, Luêåt coá hai àiïìu riïng vïì thöng tin KH&CN. Àoá laâ Àiïìu 25 “Àùng kyá, hiïën tùång, lûu giûä kïët quaã nghiïn cûáu khoa hoåc vaâ phaát triïín cöng nghïå”. Khoaãn 1 cuãa Àiïìu naây quy àõnh: “Kïët quaã nghiïn cûáu khoa hoåc vaâ phaát triïín cöng nghïå coá sûã duång ngên saách nhaâ nûúác phaãi àûúåc àùng kyá taåi cú quan coá thêím quyïìn vaâ phaãi àûúåc lûu giûä taåi cú quan lûu trûä nhaâ nûúác”. Vaâ àùåc biïåt, Àiïìu 45 “Thöng tin khoa hoåc vaâ cöng nghïå” khùèng àõnh vaâ chó roä: “Chñnh phuã àêìu tû xêy dûång hïå thöëng thöng tin khoa hoåc vaâ cöng nghïå quöëc gia hiïån àaåi, baão àaãm thöng tin àêìy àuã vaâ kõp thúâi vïì caác thaânh tûåu quan troång trong caác lônh vûåc khoa hoåc vaâ cöng nghïå trong nûúác vaâ trïn thïë giúái; ban haânh quy chïë quaãn lyá thöng tin khoa hoåc vaâ cöng nghïå”. Taåi Àiïìu 49 “Nöåi dung quaãn lyá nhaâ nûúác vïì khoa hoåc vaâ cöng nghïå”, trong söë 11 nöåi dung/nhiïåm vuå coá nöåi dung thûá 8 vïì “Töí chûác, chó àaåo cöng taác thöëng kï KH&CN”. Cuäng theo caác àiïìu khoaãn chung cuãa Luêåt, hoaåt àöång thöng tin KH&CN àûúåc hûúãng ûu tiïn trong chñnh saách thuïë cuãa Nhaâ nûúác, àêìu tû cho thöng tin àûúåc coi laâ àêìu tû cho phaát triïín vaâ thöng tin KH&CN laâ möåt nöåi dung cú baãn cuãa quaãn lyá nhaâ nûúác vïì KH&CN. 2. Nghõ àõnh söë 159/2004/NÀ-CP cuãa Chñnh phuã vïì hoaåt àöång thöng tin KH&CN Nhùçm quaán triïåt vaâ hûúáng dêîn chi tiïët viïåc thi haânh Luêåt KH&CN àöëi vúái hoaåt àöång thöng tin KH&CN, àùåc biïåt laâ àöëi vúái caác Àiïìu 25 vaâ Àiïìu 45, ngaây 31/8/2004, Thuã tûúáng Chñnh phuã àaä kyá ban haânh Nghõ àõnh söë 159/2004/NÀ-CP cuãa Chñnh phuã vïì hoaåt àöång thöng tin KH&CN (goåi tùæt laâ Nghõ àõnh 159). Nghõ àõnh thïí hiïån caác quan àiïím chó àaåo chuã yïëu sau: - Khùèng àõnh vai troâ cuãa Nhaâ nûúác trong viïåc xêy dûång vaâ phaát triïín hïå thöëng thöng tin KH&CN quöëc gia hiïån àaåi (bùçng chñnh saách vaâ caác biïån phaáp àaãm baão: cú chïë quaãn lyá, taâi chñnh, nhên lûåc, nguöìn tin vaâ cú súã vêåt chêët-kyä thuêåt); - Tùng cûúâng quaãn lyá nhaâ nûúác àöëi vúái caác nguöìn tin KH&CN, àùåc biïåt laâ nguöìn tin KH&CN trong nûúác, nhêët laâ thöng tin, tû liïåu vïì kïët quaã caác nhiïåm vuå KH&CN (chûúng trònh, àïì taâi, àïì aán, dûå aán nghiïn cûáu khoa hoåc vaâ phaát triïín cöng nghïå) caác nhiïåm vuå àiïìu tra cú baãn coá sûã duång kinh phñ tûâ ngên saách nhaâ nûúác (caác Àiïìu 15, 16,17); - Àöíi múái cú chïë quaãn lyá nhaâ nûúác àöëi vúái hoaåt àöång thöng tin KH&CN, nêng cao quyïìn tûå chuã, tûå chõu traách nhiïåm cuãa caác töí chûác, caá nhên hoaåt àöång thöng tin KH&CN; - Àêíy maånh xaä höåi hoáa, taåo àiïìu kiïån thuêån lúåi cho moåi töí chûác, caá nhên tham gia hoaåt àöång thöng tin KH&CN, cung cêëp dõch vuå thöng tin KH&CN; baão àaãm cho caác töí chûác, caá nhên dïî daâng tiïëp cêån thöng tin KH&CN àûúåc taåo ra bùçng ngên saách nhaâ nûúác; - Àa daång hoáa nguöìn vöën àêìu tû cho phaát triïín hoaåt àöång thöng tin KH&CN, khuyïën khñch phaát triïín dõch vuå thöng tin KH&CN coá thu, taåo lêåp thõ trûúâng thöng tin KH&CN, àaáp ûáng nhu cêìu tin cuãa caác töí chûác, caá nhên trong xaä höåi. Nghõ àõnh 159 coá nhiïìu àiïìu, khoaãn quy àõnh vïì viïåc Nhaâ nûúác àêìu tû xêy dûång cú súã vêåt chêët kyä thuêåt, taåo lêåp tiïìm lûåc cho töí Nghiïn cûáu - Trao àöíi 20 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2012 chûác thöng tin KH&CN, múã röång, khuyïën khñch hoaåt àöång dõch vuå,v.v àùåc biïåt laâ caác muåc, àiïìu sau àêy: Àiïìu 10 “Quyïìn cuãa töí chûác dõch vuå thöng tin KH&CN”; Àiïìu 25 “Xêy dûång cú súã vêåt chêët-kyä thuêåt”; Muåc 1, Chûúng III “Taåo lêåp vaâ quaãn lyá nguöìn tin KH&CN” göìm caác Àiïìu 14, 15, 16, 17 quy àõnh vïì viïåc tùng cûúâng thu thêåp, xêy dûång CSDL, quaãn lyá nguöìn tin KH&CN; Muåc 2, Chûúng III “Dõch vuå thöng tin KH&CN” göìm caác Àiïìu 18, 19, 20, 21, 22, 23 quy àõnh vïì cú chïë vaâ viïåc khuyïën khñch hoaåt àöång dõch vuå thöng tin KH&CN; Àiïìu 24 “Cú chïë taâi chñnh”; Àiïìu 27 “Chñnh saách thuïë, tñn duång, giaá cûúác bûu chñnh viïîn thöng”. Nghõ àõnh 159 cuäng laâ vùn baãn àêìu tiïn quy àõnh viïåc phaát triïín saãn phêím, dõch vuå thöng tin KH&CN theo hûúáng thõ trûúâng. Khoaãn 3, Àiïìu 5 cuãa Nghõ àõnh nïu roä “Nhaâ nûúác khuyïën khñch caác hoaåt àöång thöng tin KH&CN, àùåc biïåt laâ thöng qua húåp àöìng dõch vuå àïí phuåc vuå tû vêën, chuyïín giao, àöíi múái cöng nghïå vaâ caác hoaåt àöång khaác nhùçm thuác àêíy phaát triïín thõ trûúâng KH&CN”; Khoaãn 2, Àiïìu 10 cuãa Nghõ àõnh nïu roä, töí chûác dõch vuå thöng tin KH&CN coá quyïìn “Kyá kïët húåp àöìng dõch vuå tiïën haânh caác hònh thûác vïì khai thaác, sûã duång thöng tin KH&CN theo quy àõnh cuãa phaáp luêåt”. Vaâ àùåc biïåt, toaân böå Muåc 2, Chûúng III “Dõch vuå thöng tin KH&CN” göìm 6 àiïìu (Àiïìu 18. 19, 20, 21, 22, 23) quy àõnh cú chïë vaâ viïåc khuyïën khñch hoaåt àöång dõch vuå thöng tin KH&CN. Hiïån taåi, Nghõ àõnh 159 laâ cú súã phaáp lyá quan troång, toaân diïån nhêët vïì töí chûác hoaåt àöång thöng tin KH&CN cho têët caã caác ngaânh, cêëp, àõa phûúng. Coá thïí noái, nhûäng tû tûúãng, nöåi dung àöíi múái, nhêët laâ vïì cú chïë quaãn lyá, vïì àêìu tû, xêy dûång tiïìm lûåc, vïì khuyïën khñch dõch vuå cuãa Nghõ àõnh 159 àïìu tûúng thñch, höî trúå tû tûúãng, nöåi dung cuãa Nghõ àõnh 115 (nêng cao quyïìn tûå chuã, tûå chõu traách nhiïåm cuãa caác töí chûác thöng tin KH&CN). Tuy nhiïn, rêët nhiïìu nöåi dung quy àõnh trong Nghõ àõnh 159 àïën nay vêîn chûa àûúåc triïín khai röång raäi trong caác cú quan thöng tin KH&CN. 3. Nhûäng vùn baãn hûúáng dêîn thûåc hiïån Nghõ àõnh 159/2004/NÀ-CP Àïí triïín khai Nghõ àõnh 159/2004/NÀ-CP, Böå KH&CN àaä vaâ àang tiïëp tuåc chuã trò, phöëi húåp vúái caác Böå, ngaânh liïn quan xêy dûång nhûäng vùn baãn hûúáng dêîn cuå thïí maâ trûúác hïët phaãi kïí àïën nhû sau: 3.1. Quyïët àõnh 03/2007/QÀ-BKHCN vïì Quy chïë àùng kyá, lûu giûä vaâ sûã duång kïët quaã thûåc hiïån nhiïåm vuå KH&CN vaâ Thöng tû 04/2011/TT-BKHCN vïì viïåc sûãa àöíi, böí sung möåt söë àiïìu cuãa Quy chïë Àïí triïín khai thûåc hiïån Àiïìu 25 Luêåt KH&CN vaâ caác Àiïìu 15, 16 cuãa Nghõ àõnh 159 vïì hoaåt àöång thöng tin KH&CN, ngaây 16/3/2007, Böå trûúãng Böå KH&CN àaä kyá Quyïët àõnh söë 03/2007/QÀ-BKHCN vïì viïåc ban haânh “Quy chïë àùng kyá, lûu giûä vaâ sûã duång kïët quaã thûåc hiïån nhiïåm vuå KH&CN”. Quyïët àõnh naây thay thïë Quyïët àõnh söë 271-QÀ-UBKHKTNN ngaây 06/6/1980 cuãa Chuã nhiïåm Uyã ban KHKT Nhaâ nûúác (nay laâ Böå KH&CN) vïì “Quy àõnh vïì àùng kyá nhaâ nûúác àïì taâi nghiïn cûáu khoa hoåc kyä thuêåt vaâ nöåp baáo caáo kïët quaã nghiïn cûáu”. Àïën 20/4/2011, Quy chïë naây àaä àûúåc böí sung theo hûúáng caãi caách haânh chñnh bùçng viïåc ban haânh Thöng tû söë 04/2011/TT-BKHCN cuãa Böå KH&CN vïì viïåc sûãa àöíi, böí sung möåt söë àiïìu cuãa Quy chïë àûúåc ban haânh ngaây 16/3/2007 noái trïn. Trong thúâi gian túái, Quyïët àõnh 03/2007/QÀ-BKHCN vaâ Thöng tû Nghiïn cûáu - Trao àöíi THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2012 21 04/2011/TT-BKHCN seä tiïëp tuåc àûúåc tùng cûúâng triïín khai úã têët caã caác Böå, ngaânh, àõa phûúng. Àöìng thúâi, trong nùm 2011, Cuåc Thöng tin KH&CN Quöëc gia (NASATI) cuäng àaä hûúáng dêîn caác cú quan thöng tin KH&CN töí chûác laåi hai CSDL “KQNC” vaâ “DETAI” theo phêìn mïìm múái vaâ àïën thaáng 11/2011 Hïå thöëng thöng tin Nghiïn cûáu vaâ Phaát triïín Viïåt Nam àaä àûúåc hònh thaânh. 3.2. Thöng tû liïn tõch hûúáng dêîn Nghõ àõnh 159/2005/NÀ-CP Ngay sau khi Nghõ àõnh 159/2004/NÀ-CP àûúåc ban haânh, Böå KH&CN àaä cuâng Böå Nöåi vuå soaån thaão “Thöng tû liïn tõch hûúáng dêîn vïì nhiïåm vuå, quyïìn haån vaâ möëi quan hïå cuãa caác töí chûác dõch vuå thöng tin KH&CN cöng lêåp” nhûng chûa àûúåc ban haânh, vaâ thaáng 11/2011, àûúåc àöíi tïn thaânh “Thöng tû liïn tõch quy àõnh chûác nùng, nhiïåm vuå, quyïìn haån, töí chûác vaâ biïn chïë cuãa Trung têm Tin hoåc vaâ Thöng tin KH&CN thuöåc Súã KH&CN”, seä súám àûúåc ban haânh. 4. Thöng tû liïn tõch söë 05/2008/TT LT-BKHCN-BNV (ngaây 18/06/2008) Hûúáng dêîn chûác nùng, nhiïåm vuå, quyïìn haån vaâ cú cêëu töí chûác cuãa cú quan chuyïn mön vïì KH&CN thuöåc Uyã ban nhên dên cêëp tónh, cêëp huyïån. Thöng tû naây thay cho Thöng tû liïn tõch söë 15/2003/TTLT nùm 2003, quaán triïåt nöåi dung cuãa Nghõ àõnh 28/2008/NÀ-CP, trong àoá coá maãng nhiïåm vuå thöng tin KH&CN, thöëng kï KH&CN,v.v.. Nhûäng àiïím múái cuãa Thöng tû naây laâ: - Böí sung möåt söë chûác nùng, nhiïåm vuå cuãa cú quan chuyïn mön vïì KH&CN cêëp tónh, cêëp huyïån àïí àaáp ûáng yïu cêìu phaát triïín KH&CN trong tònh hònh múái úã àõa phûúng, trong àoá coá hoaåt àöång thöng tin, thöëng kï KH&CN; - Cho pheáp töí chûác böå maáy theo hûúáng múã. Ngoaâi caác àún võ cûáng (bùæt buöåc phaãi coá), tuyâ theo àùåc àiïím cuãa tûâng àõa phûúng, coá thïí thaânh lêåp caác phoâng nhû phoâng Quaãn lyá chuyïn ngaânh (quaãn lyá vïì SHTT, an toaân bûác xaå vaâ haåt nhên, thöng tin vaâ thöëng kï KH&CN,...); - Àùåc biïåt chuá troång àïën hoaåt àöång KH&CN tuyïën huyïån (quy àõnh vïì mùåt töí chûác vaâ àaãm baão biïn chïë cho caác àún võ phuâ húåp àïí hoaåt àöång); Muåc II, Phêìn I “Súã Khoa hoåc vaâ Cöng nghïå (tónh/TP trûåc thuöåc Trung ûúng)” quy àõnh Súã coá 18 nhiïåm vuå, vaâ cöng taác thöng tin, thöëng kï KH&CN àûúåc nïu cuå thïí taåi àiïím e thuöåc nhiïåm vuå 6 “Phaát triïín tiïìm lûåc khoa hoåc vaâ cöng nghïå” nhû sau: “Töí chûác thûåc hiïån cöng taác thöng tin, truyïìn thöng, thû viïån, thöëng kï khoa hoåc vaâ cöng nghïå vaâ phaát triïín thõ trûúâng cöng nghïå; hûúáng dêîn hoaåt àöång cho caác töí chûác dõch vuå thöng tin khoa hoåc vaâ cöng nghïå; xêy dûång cú súã haå têìng kyä thuêåt cho thöng tin vaâ thöëng kï khoa hoåc vaâ cöng nghïå, töí chûác caác chúå cöng nghïå vaâ thiïët bõ, caác trung têm giao dõch cöng nghïå, triïín laäm khoa hoåc vaâ cöng nghïå, xêy dûång cú súã dûä liïåu vïì nhên lûåc vaâ thaânh tûåu khoa hoåc vaâ cöng nghïå, àêìu tû phaát triïín caác maång thöng tin khoa hoåc vaâ cöng nghïå tiïn tiïën kïët nöëi vúái trung ûúng vaâ caác àõa phûúng”. Cú cêëu töí chûác vaâ biïn chïë cuãa Súã KH&CN àûúåc quy àõnh taåi Àiïím 2, Muåc III, Phêìn I, trong àoá, nhûäng àiïím liïn quan àïën hoaåt àöång thöng tin KH&CN laâ: - Viïåc quaãn lyá hoaåt àöång thöng tin KH&CN do phoâng Quaãn lyá chuyïn ngaânh (quaãn lyá caác lônh vûåc nhû súã hûäu trñ tuïå, ûáng duång bûác xaå vaâ àöìng võ phoáng xaå, an toaân bûác xaå vaâ haåt nhên, thöng tin vaâ thöëng kï khoa hoåc vaâ cöng nghïå) tiïën haânh. Nïëu khöng coá phoâng naây thò chûác nùng quaãn lyá Nghiïn cûáu - Trao àöíi 22 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2012 seä do möåt àún võ khaác kiïm nhiïåm; - Trung têm Tin hoåc vaâ Thöng tin KH&CN laâ möåt trong ba àún võ sûå nghiïåp cuãa Súã KH&CN, vò vêåy, seä phaãi chuyïín àöíi hoaåt àöång theo Nghõ àõnh 115/2005/NÀ-CP ngaây 5/9/2005 cuãa Chñnh phuã “Quy àõnh vïì cú chïë tûå chuã, tûå chõu traách nhiïåm cuãa töí chûác KH&CN cöng lêåp”. Thöng tû liïn tõch söë 05 naây cuäng quy àõnh chûác nùng, nhiïåm vuå, quyïìn haån, cú cêëu vaâ biïn chïë cuãa cú quan chuyïn mön vïì KH&CN taåi huyïån, quêån, thõ xaä, thaânh phöë trûåc thuöåc tónh. Àoá laâ Phoâng Kinh tïë hoùåc Phoâng Cöng thûúng. 5. Nghõ àõnh 115/2005/NÀ-CP (ngaây 05/09/2005) vaâ Nghõ àõnh 96/2010/NÀ-CP (ngaây 20/09/2010) böí sung Nghõ àõnh 115 laâ nhûäng vùn baãn quan troång àaánh dêëu giai àoaån múái vïì chuyïín àöíi cú chïë hoaåt àöång àöëi vúái caác töí chûác KH&CN cöng lêåp, trong àoá coá cú quan thöng tin KH&CN. Nghõ àõnh 115 coá thïí coi laâ khêu “àöåt phaá” vïì cú chïë tûå chuã àöëi vúái caác töí chûác KH&CN noái chung vaâ caác töí chûác thöng tin KH&CN noái riïng, taåo àiïìu kiïån vaâ thuác àêíy caác töí chûác naây chuyïín sang hûúáng tûå chuã, tûå chõu traách nhiïåm, nùng àöång, chêët lûúång, hiïåu quaã. 6. Nghõ àõnh söë 28/2008/NÀ-CP quy àõnh chûác nùng, nhiïåm vuå, quyïìn haån vaâ cú cêëu cuãa Böå KH&CN (ban haânh ngaây 14/3/2008) thay thïë Nghõ àõnh 54/2003/NÀ-CP ngaây 19/5/2003 cuãa Chñnh phuã quy àõnh chûác nùng, nhiïåm vuå, quyïìn haån vaâ cú cêëu töí chûác cuãa Böå KH&CN vaâ Nghõ àõnh 28/2004/NÀ-CP ngaây 16/01/2004 cuãa Chñnh phuã vïì sûãa àöíi, böí sung möåt söë àiïìu cuãa Nghõ àõnh 54/2003/NÀ-CP). Nghõ àõnh 28 quy àõnh thïm möåt söë chûác nùng, nhiïåm vuå cuäng nhû cú cêëu töí chûác múái cuãa Böå KH&CN nhùçm tùng cûúâng cöng taác quaãn lyá cuãa Böå àöëi vúái hoaåt àöång thöng tin KH&CN. Àiïìu 2 “Nhiïåm vuå vaâ quyïìn haån” àaä nïu roä 24 nhiïåm vuå, quyïìn haån cuãa Böå, trong àoá nhiïåm vuå 8, Muåc 8 “Vïì phaát triïín tiïìm lûåc khoa hoåc vaâ cöng nghïå”, àiïím d, quy àõnh nhiïåm vuå quaãn lyá hoaåt àöång thöng tin, thöëng kï KH&CN cuãa Böå, cuå thïí laâ: “Quy àõnh vaâ hûúáng dêîn hoaåt àöång thöng tin, truyïìn thöng, thû viïån, thöëng kï khoa hoåc vaâ cöng nghïå vaâ phaát triïín thõ trûúâng cöng nghïå; chó àaåo vaâ hûúáng dêîn hoaåt àöång cuãa maång lûúái caác töí chûác dõch vuå thöng tin khoa hoåc vaâ cöng nghïå; xêy dûång cú súã haå têìng kyä thuêåt cho thöng tin vaâ thöëng kï khoa hoåc vaâ cöng nghïå, töí chûác caác chúå cöng nghïå vaâ thiïët bõ, caác trung têm giao dõch cöng nghïå, triïín laäm khoa hoåc vaâ cöng nghïå, xêy dûång cú súã dûä liïåu vïì nhên lûåc vaâ thaânh tûåu khoa hoåc vaâ cöng nghïå, àêìu tû phaát triïín caác maång thöng tin khoa hoåc vaâ cöng nghïå tiïn tiïën kïët nöëi vúái khu vûåc vaâ quöëc tïë”. Trong Àiïìu 3 “Cú cêëu töí chûác cuãa Böå” coá böí sung hai cuåc laâ Cuåc Thöng tin Khoa hoåc vaâ Cöng nghïå Quöëc gia vaâ Cuåc Nùng lûúång Nguyïn tûã. Ngaây 17/12/2009, Böå trûúãng Böå KH&CN àaä kyá Quyïët àõnh söë 2880/QÀ- BKHCN vïì viïåc thaânh lêåp Cuåc Thöng tin KH&CN Quöëc gia trïn cú súã töí chûác laåi Trung têm Thöng tin KH&CN Quöëc gia, vaâ ngaây 28/01/2010 - Quyïët àõnh söë 116/QÀ-BKHCN vïì viïåc ban haânh “Àiïìu lïå töí chûác vaâ hoaåt àöång Cuåc Thöng tin KH&CN Quöëc gia” vúái 14 nhiïåm vuå chñnh, trong àoá coá böën nhiïåm vuå vïì quaãn lyá nhaâ nûúác (caác nhiïåm vuå 1,2,4, 5) vïì thöng tin, thû viïån, thöëng kï KH&CN, phaát triïín chúå cöng nghïå vaâ thiïët bõ, caác maång thöng tin tiïn tiïën. Ngoaâi ra, coá möåt söë nhiïåm vuå múái keâm theo nhû töí chûác vaâ thûåc hiïån cöng taác thöëng kï KH&CN, vêån haânh vaâ phaát triïín Maång VinaREN (10,11),v.v Nghiïn cûáu - Trao àöíi THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2012 23 II. VÙN BAÃN VÏÌ THÖËNG KÏ KH&CN Àiïìu 51 “Thöëng kï KH&CN” cuãa Luêåt Khoa hoåc vaâ Cöng nghïå nïu roä: “Hïå thöëng tiïu chñ thöëng kï KH&CN àûúåc quy àõnh thöëng nhêët trong caã nûúác. Caác Böå, cú quan ngang Böå, cú quan thuöåc Chñnh phuã, UBND caác cêëp, töí chûác KH&CN, caá nhên hoaåt àöång KH&CN coá traách nhiïåm baáo caáo àêìy àuã, trung thûåc söë liïåu thöëng kï KH&CN cho cú quan quaãn lyá nhaâ nûúác vïì KH&CN coá thêím quyïìn theo sûå phên cêëp cuãa Chñnh phuã”. Dûúái àêy laâ caác vùn baãn liïn quan àïën cöng taác thöëng kï KH&CN. 1. Luêåt Thöëng kï (2003). 2. Nghõ àõnh 40/2004/NÀ-CP ngaây 13/02/2004 cuãa Chñnh phuã quy àinh chi tiïët vaâ hûúáng dêîn thi haânh Luêåt Thöëng kï. 3. Nghõ àõnh 30/2006/NÀ-CP vïì thöëng kï KH&CN. 4. Nghõ àõnh 03/2010/NÀ-CP ngaây 13/01/2010 quy àõnh nhiïåm vuå, quyïìn haån vaâ töí chûác thöëng kï Böå, cú quan ngang Böå, cú quan thuöåc Chñnh phuã. 5. Baãng phên loaåi thöëng kï KH&CN ban haânh keâm theo Quyïët àõnh söë 12/2008/QÀ- BKHCN ngaây 04/9/2008. 6. Thöng tû 05/2009/TT-BKHCN ngaây 30/3/2009 quy àõnh “Hïå thöëng chó tiïu thöëng kï ngaânh khoa hoåc vaâ cöng nghïå”. 7. Thöng tû söë 05/2010/TT-BKHCN ngaây 2/7/2010 cuãa Böå trûúãng Böå KH&CN quy àõnh “Chïë àöå baáo caáo thöëng kï cú súã vïì khoa hoåc vaâ cöng nghïå”. 8. Thöng tû söë 23/2011/TT-BKHCN ngaây 22/09/2011 cuãa Böå trûúãng Böå KH&CN quy àõnh “Chïë àöå baáo caáo thöëng kï töíng húåp vïì KH&CN aáp duång àöëi vúái caác Súã KH&CN”. 9. Thöng tû söë 58/2011/TT-BTC ngaây 11/5/2011 cuãa Böå Taâi chñnh quy àõnh viïåc quaãn lyá, sûã duång vaâ quyïët toaán kinh phñ thûåc hiïån caác cuöåc àiïìu tra thöëng kï. 10. Chó thõ söë 3595/CT-BKHCN ngaây 22/11/2011 cuãa Böå trûúãng Böå KH&CN vïì viïåc tùng cûúâng cöng taác thöëng kï KH&CN. III. VÙN BAÃN NÙM 2011 VÏÌ TRIÏÍN KHAI VÙN KIÏåN CUÃA ÀAÅI HÖÅI ÀAÃNG LÊÌN THÛÁ XI Trûúác hïët cêìn quaán triïåt tinh thêìn chuã àaåo cuãa vùn kiïån “Chiïën lûúåc kinh tïë -xaä höåi 2011-2020” cuãa Àaåi höåi àaåi biïíu toaân quöëc lêìn thûá XI (thaáng 1/2011), phêìn IV “Àõnh hûúáng phaát triïín kinh tïë-xaä höåi, àöíi múái mö hònh tùng trûúãng, cú cêëu laåi nïìn kinh tïë”, trong àoá, àõnh hûúáng thûá 10 “Phaát triïín KH&CN thûåc sûå laâ àöång lûåc then chöët cuãa quaá trònh phaát triïín nhanh vaâ bïìn vûäng” àaä nïu roä: “Hûúáng troång têm hoaåt àöång khoa hoåc, cöng nghïå vaâo phuåc vuå CNH, HÀH, phaát triïín theo chiïìu sêu goáp phêìn tùng nhanh nùng suêët, chêët lûúång, hiïåu quaã vaâ nêng cao sûác caånh tranh cuãa nïìn kinh tïë. Thûåc hiïån àöìng böå caác nhiïåm vuå: nêng cao nùng lûåc, àöíi múái cú chïë quaãn lyá, àêíy maånh ûáng duång KH&CN, tùng cûúâng höåi nhêåp quöëc tïë,”, “Phaát triïín maånh thõ trûúâng KH&CN”, “Hònh thaânh hïå thöëng àaánh giaá kïët quaã, hiïåu quaã hoaåt àöång KH&CN”,v.v Trïn cú súã vùn kiïån naây, Chñnh phuã, Böå KH&CN àaä cuå thïí hoaá nhûäng àõnh hûúáng chiïën lûúåc trong caác chûúng trònh haânh àöång maâ nhûäng nöåi dung quan troång liïn quan àïën hoaåt àöång thöng tin KH&CN laâ: 1. Nghõ quyïët 02/NQ-CP (ngaây 09/01/2011) cuãa Chñnh phuã vïì nhûäng giaãi phaáp chuã yïëu chó àaåo, àiïìu haânh thûåc hiïån kïë hoaåch phaát triïín kinh tïë - xaä höåi vaâ dûå toaán ngên saách nhaâ nûúác nùm 2011. Taåi àiïím 3 “Àêíy maånh ûáng duång KH&CN”, Chñnh phuã giao Böå KH&CN chuã trò, phöëi húåp caác Böå, cú quan, àõa phûúng: - “Coá biïån phaáp àêíy maånh phaát triïín caác hoaåt àöång dõch vuå KH&CN, àùåc biïåt laâ dõch vuå thöng tin, tû vêën, möi giúái, àaánh giaá, thêím àõnh vaâ giaám àõnh cöng nghïå,” -“Phaát triïín vaâ kiïån toaân hïå thöëng caác trung têm thöng tin KH&CN,; thuác àêíy phaát triïín thõ trûúâng KH&CN, caác loaåi hònh chúå cöng nghïå vaâ thiïët bõ, caác saân giao dõch àiïån tûã; hònh thaânh caác trung têm giao dõch cöng nghïå taåi caác vuâng kinh tïë lúán”. 2. Chûúng trònh haânh àöång cuãa Böå KH&CN thûåc hiïån Nghõ quyïët 02/NQ-CP ngaây 09/01/2011 cuãa Chñnh phuã (Quyïët àõnh söë 496/QÀ-BKHCN ngaây 09/03/2011 cuãa Böå trûúãng Böå KH&CN). Chûúng trònh haânh àöång cuå thïí göìm muåc tiïu vaâ nhiïåm vuå vaâ nhûäng giaãi phaáp chuã yïëu. Muåc 3 “Nêng cao tiïìm lûåc KH&CN Quöëc gia” cuãa “Nhiïåm vuå vaâ giaãi phaáp chuã yïëu” àaä àïì cêåp àïën caác nöåi dung nhû “b) Phaát triïín maånh caác hoaåt àöång dõch vuå KH&CN, àùåc biïåt laâ dõch vuå thöng tin, tû vêën”; “c) Nêng cao nùng lûåc hïå thöëng caác trung têm thöng tin KH&CN, xêy dûång àïì aán tùng cûúâng tiïìm lûåc cho caác trung têm ào lûúâng, thûã nghiïåm, trung têm thöng tin, cuãa caác àõa phûúng”. Phuå luåc cuãa Chûúng trònh coá 15 nhiïåm vuå vaâ nhiïåm vuå thûá 15 laâ: “Xêy dûång vaâ triïín khai thûåc hiïån kïë hoaåch thöng tin, tuyïn truyïìn vïì KH&CN” do NASATI cuâng Trung têm Nghiïn cûáu vaâ phaát triïín Truyïìn thöng KH&CN chuã trò thûåc hiïån. 3. Chûúng trònh haânh àöång cuãa Böå KH&CN triïín khai thûåc hiïån Chiïën lûúåc phaát triïín kinh tïë-xaä höåi 2011-2020 (Quyïët àõnh söë 809/QÀ-BKHCN ngaây 25/03/2011 cuãa Böå trûúãng Böå KH&CN). Hoaåt àöång thöng tin, thöëng kï KH&CN àûúåc coi laâ möåt trong böën nöåi dung cuãa phaát triïín tiïìm lûåc KH&CN, cuå thïí laâ phaãi “Nêng cêëp, phaát huy hiïåu quaã hïå thöëng thöng tin, thöëng kï KH&CN” (Phêìn I, 2, àiïím a). “Àêíy maånh phaát triïín Maång thöng tin KH&CN Viïåt Nam (VISTA), múã röång kïët nöëi Maång nghiïn cûáu vaâ àaâo taåo Viïåt Nam (VinaREN) túái 100% caác viïån nghiïn cûáu, caác phoâng thñ nghiïåm troång àiïím, caác trûúâng àaåi hoåc, caác bïånh viïån lúán, caác trung têm thöng tin - thû viïån quan troång” vaâ “Triïín khai Chûúng trònh phaát triïín thõ trûúâng cöng nghïå, hònh thaânh vaâ phaát triïín caác töí chûác dõch vuå KH&CN, dõch vuå chuyïín giao cöng nghïå” (Phêìn II, àiïím c vaâ e). Trong Phuå luåc keâm theo “Danh muåc nhûäng nhiïåm vuå chuã yïëu thuöåc Chûúng trònh haânh àöång”, Böå KH&CN àaä giao NASATI chuã trò thûåc hiïån caác nhiïåm vuå sau: “Nhiïåm vuå 5. Phaát triïín vaâ kiïån toaân hïå thöëng caác trung têm thöng tin, thöëng kï KH&CN. Nêng cêëp, phaát huy hiïåu quaã vaâ múã röång kïët nöëi Maång thöng tin KH&CN Viïåt Nam (VISTA), Maång Nghiïn cûáu vaâ àaâo taåo Viïåt Nam (VinaRen). Xêy dûång CSDL quöëc gia vïì KH&CN. Tùng cûúâng cöng taác truyïìn thöng KH&CN”. “Nhiïåm vuå 10. Àêíy maånh thûåc hiïån cöng taác thöëng kï vaâ àaánh giaá hoaåt àöång KH&CN”. “Nhiïåm vuå 18. Hònh thaânh vaâ phaát triïín caác töí chûác möi giúái, dõch vuå tû vêën KH&CN, caác trung têm giao dõch cöng nghïå, CSDL quöëc gia vïì cöng nghïå”. Nghiïn cûáu - Trao àöíi 24 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2012 4. Quyïët àõnh söë 1244/QÀ-TTg ngaây 25/07/2011 cuãa Thuã tûúáng Chñnh phuã “Vïì viïåc phï duyïåt phûúng hûúáng, muåc tiïu, nhiïåm vuå KH&CN chuã yïëu giai àoaån 2011 -2015”. Taåi caác Muåc IV, àiïím 1g; Muåc IV, àiïím 4b, àiïím 4e vaâ àùåc biïåt taåi Muåc IV, àiïím 4b àaä nïu: “ tùng cûúâng àêìu tû vaâ nêng cao nùng lûåc, hiïåu quaã hoaåt àöång cuãa caác phoâng thñ nghiïåm troång àiïím quöëc gia, caác trung têm thöng tin khoa hoåc vaâ cöng nghïå,”. Quyïët àõnh söë 1244/QÀ-TTg àaä nïu ra nhûäng yïu cêìu rêët cuå thïí laâm cú súã àïí àõnh hûúáng phuåc vuå thöng tin KH&CN trong giai àoaån 2011-2015. IV. KÏËT LUÊÅN Túái àêy, Böå KH&CN vaâ caác cú quan quaãn lyá KH&CN caác ngaânh, caác cêëp seä tùng cûúâng viïåc chó àaåo, hûúáng dêîn triïín khai cuå thïí caác vùn baãn QPPL vïì thöng tin, thöëng kï KH&CN, àöìng thúâi, baãn thên caác cú quan thöng tin, thöëng kï KH&CN cuäng cêìn chuã àöång quaán triïåt àêìy àuã, vêån duång kõp thúâi nöåi dung cuãa caác vùn baãn. Trûúác hïët, phaãi nhanh choáng cuå thïí hoaá vaâ töí chûác thûåc hiïån thaânh cöng Chûúng trònh haânh àöång cuãa Böå KH&CN vïì triïín khai thûåc hiïån Chiïën lûúåc phaát triïín kinh tïë-xaä höåi 2011-2020, trong àoá coá Chûúng trònh quöëc gia vïì hiïån àaåi hoaá cöng taác thöng tin, thû viïån, thöëng kï KH&CN (seä àûúåc xêy dûång trònh Chñnh phuã phï duyïåt vaâ töí chûác triïín khai tûâ 2012). NASATI, vúái chûác nùng tham mûu, giuáp Böå trûúãng Böå KH&CN thûåc hiïån quaãn lyá nhaâ nûúác vaâ töí chûác thûåc hiïån caác hoaåt àöång sûå nghiïåp thöng tin, thû viïån, thöëng kï KH&CN coá vai troâ àêìu taâu trong chó àaåo vaâ höî trúå vïì caác mùåt hoaåt àöång àïí Hïå thöëng thöng tin, thöëng kï KH&CN Viïåt Nam phaát triïín àuáng hûúáng, phuåc vuå ngaây caâng hiïåu quaã cho phaát triïín kinh tïë -xaä höåi noái chung, cho KH&CN noái riïng trong sûå nghiïåp CNH vaâ HÀH àêët nûúác. Nghiïn cûáu - Trao àöíi THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2012 25 haânh keâm theo Quyïët àõnh 03/2007/QQD-KHCN ngaây 16/03/2007 cuãa Böå trûúãng Böå KH&CN. 9. Thöng tû liïn tõch söë 05/2008/TTLT - BKHCN-BNV ngaây 18/06/2008 cuãa Böå KH&CN vaâ Böå Nöåi vuå Hûúáng dêîn chûác nùng, nhiïåm vuå, quyïìn haån vaâ cú cêëu töí chûác cuãa cú quan chuyïn mön vïì KH&CN thuöåc UÃy ban nhên dên cêëp tónh, cêëp huyïån. 10. Têåp vùn baãn phaáp quy vïì cöng taác thöng tin vaâ tû liïåu.-Haâ Nöåi, 1977. 11. Nghõ quyïët 02/NQ-CP cuãa Chñnh phuã (ngaây 09/01/2011) “Vïì nhûäng giaãi phaáp chuã yïëu chó àaåo, àiïìu haânh thûåc hiïån kïë hoaåch phaát triïín kinh tïë-xaä höåi vaâ dûå toaán ngên saách nhaâ nûúác nùm 2011”. 12. Chûúng trònh haânh àöång cuãa Böå KH&CN thûåc hiïån Nghõ quyïët 02/NQ-CP ngaây 09/01/2011 cuãa Chñnh phuã (Quyïët àõnh söë 496/QÀ-BKHCN ngaây 09/03/2011 cuãa Böå trûúãng Böå KH&CN). 13. Chûúng trònh haânh àöång cuãa Böå KH&CN triïín khai thûåc hiïån Chiïën lûúåc phaát triïín kinh tïë-xaä höåi 2011-2020 (Quyïët àõnh söë 809/QÀ-BKHCN ngaây 25/03/2011 cuãa Böå trûúãng Böå KH&CN). 14. Quyïët àõnh söë 1244/QÀ-TTg ngaây 25/07/2011 cuãa Thuã tûúáng Chñnh phuã “Vïì viïåc phï duyïåt phûúng hûúáng, muåc tiïu, nhiïåm vuå KH&CN chuã yïëu giai àoaån 2011 -2015”. 1. Chiïën lûúåc kinh tïë-xaä höåi 2011-2020.- Vùn kiïån Àaåi höåi àaåi biïíu toaân quöëc lêìn thûá XI.- H. 2011, tr.91- 147. 2. Luêåt Khoa hoåc vaâ Cöng nghïå.-H, 2000. 3. Nghõ àõnh söë 159/2004/NÀ-CP ngaây 31/8/2004 cuãa Chñnh phuã vïì hoaåt àöång thöng tin KH&CN. 4. Nghõ àõnh söë 115/2005/NÀ-CP ngaây 5/9/2005 cuãa Chñnh phuã quy àõnh cú chïë tûå chuã, tûå chõu traách nhiïåm cuãa töí chûác khoa hoåc vaâ cöng nghïå cöng lêåp. 5. Nghõ àõnh 28/2008/NÀ-CP ngaây 14/03/2008 cuãa Chñnh phuã quy àõnh chûác nùng, nhiïåm vuå, quyïìn haån vaâ cú cêëu cuãa Böå Khoa hoåc vaâ Cöng nghïå. 6. Àiïìu lïå töí chûác vaâ hoaåt àöång Cuåc Thöng tin KH&CN Quöëc gia (Quyïët àõnh söë 116/QÀ-BKHCN ngaây 28/01/2010 cuãa Böå trûúãng Böå KH&CN). 7. Quy chïë àùng kyá, lûu giûä vaâ sûã duång kïët quaã thûåc hiïån nhiïåm vuå KH&CN (Quyïët àõnh söë 03/2007/QÀ-BKHCN ngaây 16/03/2007 cuãa Böå trûoãng Böå KH&CN). 8. Thöng tû 04/2011/TT-BKHCN ngaây 20/04/2011 cuãa Böå KH&CN vïì viïåc sûãa àöíi, böí sung möåt söë àiïìu cuãa Quy chïë àùng kyá, lûu giûä vaâ sûã duång kïët quaã thûåc hiïån nhiïåm vuå KH&CN ban Taâi liïåu tham khaão