Chích ethanol qua da với trợ giúp của siêu âm để điều trị nang tuyến giáp khảo sát hồi cứu từ 4/1995 – 4/2003 tại Bệnh viện An Bình

Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004 63 CHÍCH ETHANOL QUA DA VÔÙI TRÔÏ GIUÙP CUÛA SIEÂU AÂM ÑEÅ ÑIEÀU TRÒ NANG TUYEÁN GIAÙP KHAÛO SAÙT HOÀI CÖÙU TÖØ 4/1995 – 4/2003 TAÏI BEÄNH VIEÄN AN BÌNH Vuõ Tu Thaân*, Nguyeãn Quyù Khoaùng** TOÙM TAÉT Muïc tieâu: duøng Ethanol chích qua da döôùi höôùng daãn cuûa sieâu aâm ñeå ñieàu trò beänh lyù nang tuyeán giaùp. Ñoái töôïng &phöông phaùp: 97 beänh nhaân coù beänh lyù nang tuyeán giaùp (ñôn nang vaø ña nang),goàm ñôn nang 78 nöõ-14 nam, ña nang 05 ñeàu laø nöõ, tuoåi töø 09-80; theå tích nang giaùp töø 01ml-≥50ml, ñaõ ñöôïc ñieàu trò baèng caùch chích ethanol vaøo nang giaùp sau khi ñaõ coá gaéng choïc huùt heát dòch döôùi höôùng daãn cuûa sieâu aâm.Taát caû soá beänh nhaân treân ñaõ ñöôïc choïn ñieàu trò sau khi ñöôïc khaûo saùt baèng caùc xeùt nghieäm: Sinh thieát teá baøo vôùi trôï giuùp cuûa sieâu aâm, ño chæ soá TSH-T4 töï do,chæ soá khaùng theå khaùng giaùp (TPO Ab-Tg Ab) vaø xaï hình baèng I 131hay Tc 99m. Caùc xeùt nghieäm naøy ñöôïc thöïc hieän laïi sau khi ñieàu trò moãi 1-3-6-12-24-36 thaùng ñeå ñaùnh giaù keát quaû. Keát quaû: moãi beänh nhaân ngoaïi truù ñöôïc ñieàu trò töø 1 ñeán 3 laàn,moãi laàn caùch nhau 1 tuaàn leã, moãi laàn chích töø O,2ml-1ml, toång lieàu ethanol töø 0,2ml-3ml.Sau 36 thaùng, chæ coøn 6(6,18%) tröôøng hôïp coøn nhaân laïnh treân xaï hình.Theo doõi baèng sieâu aâm, sau 36 thaùng coøn 33(34,01%) tröôøng hôïp coøn tìm thaáy daáu veát cuûa nang giaùp tröôùc ñoù, theå hieän treân sieâu aâm laø nhöõng nhaân giaùp ñaëc, coù ñoä hoài aâm daøy, giôùi haïn roõ, ñöôøng kính töø 5- ≤10mm (17 tröôøng hôïp), vaø 16 tröôøng hôïp coù nhaân giaùp vôùi ñöôøng kính töø 10-15mm. Caùc chæ soá TSH-T4 töï do vaø TPO Ab-Tg Ab khoâng coù söï thay ñoåi ñaùng keå ; veà teá baøo hoïc khoâng phaùt hieän teá baøo laï hay aùc tính. Coù 2 tröôøng hôïp phaûi phaãu thuaät:1 do boû ngang trong thôøi gian ñieàu trò, 1 do khoâng ñaùp öùng vôùi ñieàu trò.Khoâng coù tröôøng hôïp taùi phaùt trong thôøi gian theo doõi.Taùc duïng phuï cuûa phöông phaùp ñieàu trò naøy laø ñau aâm æ taïi choã chích töø 30 phuùt ñeán 8 giôø. Keát luaän: phöông phaùp chích ethanol qua da vôùi söï trôï giuùp cuûa sieâu aâm laø phöông phaùp ñieàu trò an toaøn, baûo toàn hieäu quaû ñoái vôùi beänh lyù nang tuyeán giaùp, nhöng neáu coù nhöõng tröôøng hôïp khoâng ñaùp öùng thì neân nghó ñeán beänh lyù khaùc cuûa tuyeán giaùp vaø neân giaûi quyeát baèng phaãu thuaät. Thuaät ngöõ: Sinh thieát teá baøo baèng kim nhoû vôùi trôï giuùp cuûa sieâu aâm=US-FNAB=Ultrasound guided Fine Needle Aspiration Biopsy, Chích ethanil qua da vôùi trôï giuùp cuûa sieâu aâm=Ultrasound guided Percutaneous Ethanol Injection=US-PEI, Nang tuyeán giaùp=Thyroid cysts. SUMMARY PERCUTANEOUS ETHANOL INJECTION UNDER ULTRASOUND GUIDANCE FOR THE TREATMENT OF THYROID CYSTS Vu Tu Than, Nguyen Quy Khoang * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 8 * Supplement of No 1 * 2004: 420 - 427 Purpose: We used Ethanol to treat thyroid cysts by percutaneous injection with ultrasound guidance. Material – Method: 97 patients were studied because of thyroid cysts. Unicyst= 78 female,14 male;Multicyst= 05 female.Age=from 9 to 80 years old.Volume of cyst= from 1ml to ≥ 50ml. All these patients are treated by injection ethanol into the cysts after evacuating them with ultrasound guidance. Before treatment, these patients had been done= Fine needle aspiration biopsy by ultrasound guidance, laboratory Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004 420 * Hoã trôï sieâu aâm ** Beänh vieän An Bình-TpHCM. Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004 Nghieân cöùu Y hoïc tests of TSH-free T4, TPO Ab-Tg Ab and isotope scanning with I 131 or Tc99m. These examinations were redone after a period of 1 – 3 – 6 – 12 – 24 – 36 months of treatment. Results:Each out-patient was treated by ethanol injection 1 to 3 times, 0,2ml to 1ml each time and total dose = 0,2 to 3ml. Isotope scanning had been done 3 months after and showed the recuperation of the affected thyroid lobe; after 36 months, there were only 6 cases (6,18%) wich still had cold nodule. By ultrasound follow-up, we noted that the volume of cysts had remarkably diminished: After 36 months,there were only 33 cases (34,01%) where we found the remainings of the cysts on ultrasound, we see solid nodules with hyperechoic structure and well defined borders and 5 to 15mm in size. There were 2 cases wich needed surgical treatment. One case who did not follow PEI treatment and one case who did not respond to this treatment. The TSH-free T4 and TPO Ab-Tg Ab tests did not change significantly after PEI treatment. We did not find any malignant cell during this study. No recidive case. The only inconvenient of this technic was pain at the injection site wich lasted for 30 mn to 8 hours. Conclusion: This is a safe method for treating thyroid cysts, less invasive and conservative for thyroid lobe. But if one case did not respond to this PEI treatment, we must think that there was probably one another thyroid disease wich needed surgical therapy. Key words: US-FNAB= Ultrasound guided fine needle aspiration biopsy – US-PEI= Ultrasound guided percutaneous ethanol injetion – Thyroid cysts. MÔÛ ÑAÀU Phöông phaùp chích ethanol döôùi höôùng daãn cuûa sieâu aâm (PEI) ñaõ ñöôïc aùp duïng taïi Chaâu AÂu töø thaäp nieân 60, caùc taùc giaû söû duïng phöông phaùp naøy ñeå ñieàu trò nhöõng beänh lyù nang gan, nang thaän; sau ñoù laø ung thö gan vaø böôùu tuyeán caän giaùp. Thöïc söï aùp duïng phöông phaùp naøy vaøo beänh lyù tuyeán giaùp môùi khoaûng hôn 10 naêm, töø ñaàu thaäp nieân 90, baét ñaàu laø caùc beänh lyù nang giaùp, nhaân ñoäc (nhaân noùng) vaø tieáp theo laø caùc nhaân ñôn ñoäc (nhaân laïnh). Ñeán ñaàu theá kyû XXI, ngaøy caøng coù nhieàu Trung Taâm aùp duïng phöông phaùp ñieàu trò naøy vaø chæ ñònh cuõng ñöôïc môû roäng hôn. Ña soá caùc taùc giaû ñaõ coâng nhaän phöông phaùp naøy laø «lieäu phaùp thöù tö» trong Tuyeán giaùp hoïc (Phaãu thuaät – Xaï trò – Thuoác).Beänh vieän An Bình baét ñaàu thöïc hieän phöông phaùp ñieàu trò naøy töø thaùng 4 naêm 1995, vôùi söï keát hôïp cuûa Khoa Noäi Tieát, Khoa Chaån Ñoaùn Hình Aûnh Beänh vieän An Bình vaø Phoøng Chaån Ñoaùn Teá Baøo thuoäc Trung Taâm Chaån Ñoaùn MEDIC. ÑOÁI TÖÔÏNG & PHÖÔNG PHAÙP Taát caû caùc beänh nhaân coù beänh lyù nang tuyeán giaùp (ñôn nang – ña nang) khoâng keå phaùi tính vaø tuoåi ñeàu ñöôïc ñöa vaøo dieän khaûo saùt. Caùc ñoái töôïng naøy ñöôïc thöïc hieän caùc xeùt nghieäm sau: Ño chæ soá TSH – T4 töï do. Sinh thieát teá baøo baèng kim nhoû vôùi trôï giuùp cuûa sieâu aâm (US – FNAB) Ño chæ soá Khaùng theå khaùng giaùp TPO Ab – Tg Ab. Xaï hình tuyeán giaùp baèng Tc99m hay I (3). Tieâu chuaån loaïi tröø Nhöõng ñoái töôïng sau khoâng thuoäc dieän ñieàu trò Coù keát quaû teá baøo hoïc nghi ngôø hay khaúng ñònh aùc tính. Coù chæ soá Khaùng theå khaùng giaùp cao hôn chæ soá bình thöôøng. Coù hình aûnh treân sieâu aâm sau khi choïc huùt heát dòch khoâng theå hieän moät nang giaùp, Nhöõng nhaân ñaëc Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004 421 Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004 ñang trong giai ñoaïn nang hoaù, coù hình aûnh baát thöôøng sau laàn choïc – huùt dòch thöû teá baøo ñaàu tieân. Hình 1. Hình 2. Sau choïc – huùt dòch, nang giaùp coù hình aûnh cuûa moät nhaân ñaëc trong giai ñoaïn nang hoaù chöa hoaøn toaøn (H.1) vaø hình aûnh baát thöôøng (H.2) coù theå do xuaát huyeát trong nang hay nhu moâ giaùp bung ra sau khi aùp löïc trong nang giaûm do choïc huùt bôùt dòch. Tieâu chuaån choïn beänh Sau khi choïc – huùt heát dòch, hình aûnh treân sieâu aâm theå hieän moät nang giaùp. Khoâng coù teá baøo laï nghi ngôø hay khaúng ñònh aùc tính. Coù chæ soá khaùng theå khaùng giaùp trong giôùi haïn bình thöôøng. Hình 3. Hình 4. Nang giaùp sau khi choïc – huùt heát dòch theå hieän moät nang giaùp thuaàn tuyù: trong loøng nang khoâng coøn chöùa ñöïng gì. Kích thöôùc cuûa thuyø coù nang sau khi choïc – huùt heát dòch trong giôùi haïn bình thöôøng (so saùnh vôùi thuyø giaùp khoâng coù nang). Ñoái töôïng 97 beänh nhaân ñöôïc choïn ñieàu trò, ñoä tuoåi töø 09 – 80 tuoåi; goàm ñôn nang, nöõ coù 78 beänh nhaân, nam 14 beänh nhaân; theå tích nang töø 1ml - ≥ 50ml, ñaëc bieät coù 3 tröôøng hôïp coù theå tích # 100ml. Ña nang, 05 beänh nhaân, taát caû ñeàu laø nöõ, theå tích nang töø 1ml – 40ml. Phöông phaùp Beänh nhaân ngoaïi truù ñöôïc choïn ñieàu trò seõ ñöôïc chích moät löôïng ethanol thay ñoåi töø 0,2ml ñeán 1ml vaøo nang giaùp sau khi coá gaéng choïc – huùt heát dòch döôùi trôï giuùp cuûa sieâu aâm, moãi tuaàn moät laàn, cho ñeán khi nang khoâng coøn taùi taïo laïi dòch. Beänh nhaân ñöôïc theo doõi ñònh kyø baèng sieâu aâm - Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004 422 Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004 Nghieân cöùu Y hoïc thöû teá baøo (US – FNAB) vaø ño caùc chæ soá TSH – T4 töï do, chæ soá khaùng theå khaùng giaùp moãi 1 – 3 – 6 – 12 – 24 – 36 thaùng, xaï hình ñöôïc thöïc hieän sau 3 – 6 – 12 – 24 – 36 thaùng ñeå ñaùnh giaù hieäu quaû cuûa phöông phaùp ñieàu trò naøy. Hình 5. Hình 6. Nang giaùp sau choïc – huùt dòch vaø chích Nang giaùp taùi phaùt sau moät tuaàn leã, ethanol, nhöõng chaám traéng trong loøng chöa choïc – huùt dòch. nang laø do ethanol taäp trung. KEÁT QUAÛ Sieâu aâm – thöû teá baøo (US-FNAB) Khoâng tìm thaáy teá baøo laï hay aùc tính trong suoát thôøi gian theo doõi. Kích thöôùc cuûa nang giaùp treân sieâu aâm giaûm raát ñaùng keå, hình aûnh cuûa nang giaùp sau ñieàu trò ñeàu coù cuøng moät kieåu thay ñoåi: Töø moät noát echo coù ñoä hoài aâm keùm daàn trôû thaønh moät noát echo coù ñoä hoài aâm ngaøy caøng daøy hôn vaøo cuoái giai ñoaïn theo doõi. Coù raát nhieàu tröôøng hôïp khoâng coøn tìm thaáy daáu tích cuûa nang giaùp tröôùc ñoù: 3 thaùng sau khi ñieàu trò: Coù 11 (11,34%) tröôøng hôïp khoâng coøn tìm thaáy daáu veát cuûa nang giaùp. Sau 6 thaùng: Coù 30 (30,92%) khoâng tìm thaáy daáu veát cuûa nang tröôùc ñoù. Sau 12 thaùng: Coù 20 (20,61%) khoâng tìm thaáy daáu veát cuûa nang tröôùc ñoù. Sau 24 thaùng: Coù 06 (5,82%) khoâng tìm thaáy daáu veát cuûa nang tröôùc ñoù. Sau 36 thaùng: Coù 33 (34,01%) coøn daáu tích cuûa nang tröôùc ñoù; trong ñoù coù 17 tröôøng hôïp theå hieän treân sieâu aâm laø moät nhaân giaùp coù ñoä hoài aâm daøy, giôùi haïn roõ, ñöôøng kính töø 5 – 10 mm, 16 tröôøng hôïp coù ñöôøng kính töø 10 – 15 mm. Chæ soá TSH – T4 töï do vaø chæ soá TPO Ab – Tg Ab: Khoâng coù söï thay ñoåi coù yù nghóa tröôùc vaø sau khi ñieàu trò. Xaï hình Sau 3 thaùng coù 32 (32,98%) khoâng coøn daáu nhaân laïnh treân xaï hình. Sau 6 thaùng coù 30 (30,92%) khoâng coøn daáu nhaân laïnh treân xaï hình. Sau 12 thaùng coù 20 (20,61%) khoâng coøn daáu nhaân laïnh treân xaï hình. Sau 24 thaùng coù theâm 4 (4,12 %) khoâng coøn daáu nhaân laïnh. Sau 36 thaùng coù theâm 3 (3,09%) khoâng coøn daáu nhaân laïnh, 6 (6,18%) coøn daáu nhaân laïnh treân xaï hình. Coù 2 tröôøng hôïp phaãu thuaät: 1 do boû ngang trong giai ñoaïn ñieàu trò, 1 do khoâng ñaùp öùng vôùi ñieàu trò. Khoâng coù tröôøng hôïp naøo taùi phaùt trong suoát thôøi gian theo doõi. Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004 423 Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004 Hình 7. AÛnh xaï hình tröôùc khi ñieàu trò Hình 8. Hình aûnh xaï hình 3 thaùng sau ñieàu trò Nhaän xeùt: Veà phöông dieän ñaùnh giaù chöùc naêng thuyø giaùp coù toån thöông sau khi ñieàu trò, xaï hình cho thaáy thuyø giaùp hoài phuïc ñöôïc chöùc naêng, hoaït ñoäng baét xaï toát, chöùng toû phöông phaùp ñieàu trò khoâng gaây theâm toån thöông cho thuyø coù toån thöông tröôùc ñoù; nhöng veà phöông dieän hình aûnh thì xaï hình laïi khoâng coù khaû naêng nhaän bieát nhöõng nhaân giaùp coù kích thöôùc nhoû, ñöôøng kính # 10 mm. Do vaäy, tyû leä maát daáu nhaân laïnh raát cao, trong khi sieâu aâm vaãn coù theå chæ roõ nhöõng nhaân giaùp coù kích thöôùc nhoû. Moät tröôøng hôïp khoâng ñaùp öùng: Beänh nhaân teân Nguyeãn vaên Hoaø, nam, 72 tuoåi; coù moät nang giaùp lôùn ôû thuyø T, vôùi theå tích nang 92ml, dòch maøu naâu ñaäm. Ñieàu trò laàn ñaàu vôùi lieàu 0,5ml ethanol, sau 1 tuaàn leã,vaø caùc laàn ñieàu trò tieáp theo, löôïng dòch taùi taïo laïi gaàn baèng vôùi laàn ruùt dòch ñaàu tieân; beänh nhaân naøy ñöôïc ñieàu trò ñeán laàn thöù 4, beänh nhaân ñaõ xuaát caûnh sang UÙc thaêm thaân nhaân sau ñôït ñieàu trò cuoái naøy chæ 1 – 2 ngaøy, sau naøy khi trôû laïi taùi khaùm, beänh nhaân cho bieát ñaõ ñöôïc phaãu thuaät 2 laàn taïi UÙc, laàn thöù nhaát caét troïn thuyø T, laàn thöù hai caét thuyø giaùp coøn laïi; keát quaû sau phaãu thuaät laø K tuyeán giaùp, nhöng khoâng roõ loaïi ung thö. Nhöõng trôû ngaïi thöôøng gaëp Caûm giaùc ñau Vôùi lieàu löôïng 1ml ethanol, beänh nhaân thöôøng coù caûm giaùc ñau aâm æ taïi choã chích, keùo daøi khoaûng töø 30 phuùt ñeán 8 tieáng ñoàng hoà. Khoâng coù tröôøng hôïp naøo phaûi söû duïng thuoác giaûm ñau. Ñoái vôùi nhöõng lieàu töø 0,5ml trôû xuoáng thì thöôøng beänh nhaân khoâng coù caûm giaùc gì. Xuaát huyeát trong nang: Trong quaù trình choïc huùt dòch hay trong quaù trình ñieàu trò xaûy ra thöôøng hôn, khoaûng hôn 1/3 caùc tröôøng hôïp; ñieàu naøy laøm chaäm quaù trình ñieàu trò cuõng nhö laøm chaäm quaù trình giaûm theå tích nang. Moät tröôøng hôïp xuaát huyeát trong nang ñieån hình Hình 9. Laàn chích thöù hai 6/2/96 Hình 10. Laàn chích thöù nhaát 1/2/96 Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004 424 Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004 Nghieân cöùu Y hoïc Hình 11. 1 tuaàn sau laàn chích thöù ha Hình 12. 2 tuaàn sau laàn chích thöù hai Khaûo saùt baèng Color-Dopple Hình 13. Kieåm tra sau 1 thaùng Hình 14. Kieåm tra sau 18 thaùng Hình 15. Kieåm tra sau 36 thaùng: 30 / 12 / 99 Hình 16. Kieåm tra sau 7 naêm: 31 / 8 / 03 BAØN LUAÄN Nang giaùp laø bieåu hieän sau cuøng cuûa moät tieán trình beänh lyù naøo ñoù cuûa tuyeán giaùp, phaàn lôùn trong soá chuùng laø do nhöõng nhaân giaùp ñaëc thoaùi hoaù maø neân. Tyû leä ung thö trong nhoùm nang giaùp laø töø 0,5 – 3%, chæ thaáp hôn moät ít so vôùi nhoùm nhaân ñaëc ñôn ñoäc (Douglas S Ross). Phöông phaùp ñieàu trò tröôùc ñaây laø choïc huùt dòch, neáu taùi phaùt hay coù xuaát huyeát trong nang thì phaãu thuaät laø phöông caùch duy nhaát ñeå choïn löïa. Nhöng phaãu thuaät cuõng coù nhöõng maët haïn cheá nhö nhöõng tai bieán trong quaù trình phaãu thuaät hay trong quaù trình gaây meâ, hoaëc trong nhöõng tröôøng hôïp caû 2 thuyø giaùp ñeàu coù nang. Lieäu phaùp söû duïng levothyroxin (T4) thöôøng ít coù hieäu quaû trong nhöõng tröôøng hôïp naøy. Lieàu löôïng Ethanol: Trong Y vaên theá giôùi, lieàu löôïng ethanol ñöôïc caùc taùc giaû coâng boá thöôøng raát khaùc nhau, khoâng coù lieàu löôïng cuï theå cho töøng tröôøng hôïp hay moät caùch tính thoáng nhaát naøo; thí duï nhö lieàu löôïng ethanol chích vaøo nang giaùp ñöôïc tính baèng 1/3 treân toång soá löôïng dòch ruùt ra (Caraccio N), caùch tính naøy Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004 425 Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004 theo chuùng toâi laø baát khaû thi neáu löôïng dòch lôùn hôn 30ml. Taùc ñoäng cuûa ethanol ñoái vôùi nhu moâ giaùp laø moät tieán trình: Hoaïi töû moâ – laøm ñoâng maùu neáu coù xuaát huyeát, do vaäy laøm taéc maïch maùu – vieâm taïi choã – keùo sôïi & thoaùi hoaù. Chuû tröông cuûa chuùng toâi laø söû duïng lieàu löôïng ethnol toái thieåu ñeå ñaït hieäu quaû toái ña,hay noùi moät caùch khaùc, söû duïng lieàu löôïng ethnol hôïp lyù nhaát cho moãi tröôøng hôïp caù bieät, traùnh gaây theâm toån thöông cho thuyø giaùp ñaõ coù saün beänh lyù: Chuùng toâi tính lieàu löôïng ethanol söû duïng döïa treân theå tích cuûa nang giaùp coøn laïi sau khi ñaõ coá gaéng choïc huùt heát dòch. Thoâng thöôøng, döïa treân caùch tính naøy, löôïng ethanol toái thieåu maø chuùng toâi söû duïng laø 0,2ml maø hieäu quaû cuõng ñaït nhö nhöõng lieàu löôïng ethanol lôùn hôn; soá ñôït ñieàu trò laø töø 1 ñeán 3 laàn chích. Quan ñieåm cuûa Hieäp hoäi Tuyeán giaùp Hoa Kyø (ATA – American Thyroid Association): Laø chöa chuaån thuaän vaø cho pheùp söû duïng roäng raõi phöông phaùp ñieàu trò naøy. Lyù do caùc taùc giaû Hoa Kyø ñöa ra laø phöông phaùp naøy gaây ñau keùo daøi vaø coù 1 tröôøng hôïp bò huyeát khoái tónh maïch cöûa (thrombosis of jugular vein). Nhöng cuõng coù nhöõng lyù do khaùch quan maø chuùng ta cuõng neân chuù yù, ñoù laø söï khaùc bieät veà quan ñieåm trong vieäc söû duïng phöông tieän sieâu aâm trong lónh vöïc Tuyeán giaùp hoïc: trong khi caùc taùc giaû Hoa Kyø coøn chöa thoáng nhaát veà vai troø cuûa sieâu aâm thì “chieán löôïc” tieáp caän vôùi beänh lyù Böôùu giaùp nhaân ñöôïc ña soá caùc taùc giaû Hoa Kyø khuyeân neân söû duïng 3 coâng cuï cô baûn laø: Sinh thieát teá baøo baèng kim nhoû (conventional FNA) – Xaï hình – Ño trò soá TSH. Vieäc sinh thieát teá baøo maø khoâng caàn sieâu aâm daãn ñöôøng, theo caùc taùc giaû Hoa Ky,ø mang laïi 2 lôïi ích: 1 laø giuùp phaân bieät ñöôïc 60% nhöõng nhaân giaùp caàn phaãu thuaät, 2 laø chi phí thaáp (cost effective). Tuy nhieân, caùc taùc giaû Hoa Kyø cuõng coâng nhaän laø sinh thieát “muø” cuõng coù nhieàu sai soùt nhö coù nhieàu tyû leä döông tính giaû, aâm tính giaû vaø nhaát laø ñoái vôùi nhöõng ung thö giaùp coù kích thöôùc nhoû töø 10 - 20mm thöôøng bò boû soùt, do vaäy, phöông phaùp sinh thieát naøy khoâng theå tính ñöôïc ñoä chính xaùc cuõng nhö ñoä chuyeân bieät. Söï khaùc bieät veà quan ñieåm naøy coøn theå hieän ôû tyû leä caùc cô sôû cuûa ATA coù söû duïng phöông tieän sieâu aâm: Ñeå khaûo saùt böôùu giaùp ñôn nhaân, chæ coù 34% cô sôû cuûa ATA söû duïng phöông tieän sieâu aâm so vôùi 80% cô sôû cuûa Hieäp hoäi Tuyeán giaùp Chaâu AÂu (ETA - European Thyroid Association), vaø töông töï, khi khaûo saùt böôùu giaùp ña nhaân, chæ coù 59% cô sôû cuûa ATA söû duïng phöông tieän sieâu aâm so vôùi 84% cô sôû cuûa ETA. KEÁT LUAÄN Phöông phaùp chích ethanol qua da, döôùi söï trôï giuùp cuûa sieâu aâm, qua keát quaû maø chuùng toâi ñaõ thöïc hieän trong 8 naêm qua, coù theå ñi ñeán keát luaän raèng ñaây laø moät phöông phaùp ñieàu trò ít xaâm laán, an toaøn, chi phí thaáp vaø laø phöông phaùp ñieàu trò baûo toàn coù hieäu quaû nhaát ñoái vôùi thuyø giaùp coù beänh lyù nang tröôùc ñoù. Neân nghó ñeán chæ ñònh ñieàu trò baèng phöông phaùp naøy tröôùc khi coù quyeát ñònh phaãu thuaät. Tuy nhieân, phöông phaùp naøy caàn ñöôïc thöïc hieän bôûi nhöõng thaày thuoác coù kinh nghieäm vaø nhaát laø phaûi naém vöõng kyõ naêng sieâu aâm; vaø trong quaù trình ñieàu trò, neáu coù nhöõng tröôøng hôïp khoâng ñaùp öùng vôùi ñieàu trò thì neân nghó ñeán moät beänh lyù khaùc cuûa tuyeán giaùp vaø neân choïn chæ ñònh phaãu thuaät. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. Petersen K, Bengtsson C, Lapidus L et al. “ Morbidity, mortality and quality of life for patients treated with levothyroxin” Arch Intern Med 1990, 1850: 20-31 2. Biondi B, Fazio S, Carrella C et al. “Cardiac effect of longterm thyrotropin – suppressive with levothyroxin” J Clin Endocrinol Metab 1993; 77: 334 – 338 3. Monzani F, Goletti O, Caraccio N et al. “Percutaneous ethanol injection treatment of autonomous thyroid adenomas: hormonal and clinical examination” Clin Endocrinol 1992. 4. Salvatore Mazzeo, Maria Giuseppina Toni, Cataldo De Gaudio “ Percutaneous Injection of Ethanol to Treat Autonomous Nodules” American Journal of Radiology 1993. 5. Verde G, Papini E, Pacella CM et al. “Ultrasound guided percutaneous ethanol injection in the treatment of cystic thyroid nodules” Clin Endocrinol 1994; 41-719. 6. Iacconi P, Spinelli C, Monzani F, Miccoli P, “ Percutaneous ethanol injection for thyroid cysts: a word of caution” Clin Endocrinol 1996; 44:125. 7. Lippi F, Ferrari C, Manetti L, Rago T, Santini F, Monzani F et al. “Treatment of Solitary Autonomous Thyroid Nodules by Percutaneous Ethanol Injection: Results of an Italian Multicenter Study” J Clin Endocrinol Metab 1996, 81(9): 3261-64 8. Caraccio N, Goletti O, Lippolis PV, Casolaro A, Monzani F; “ Ten years’ experience with Percutaneous Ethanol Injection for Treatment of Benign Thyroid Nodules” 2001; Department of Internal Medicine and Department of Surgery, University of Pisa, School of Medicine, Pisa, Italia. Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004 426 Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004 Nghieân cöùu Y hoïc 9. Zingrillo M, Torlontano M, Chiarella et al. “ Percutaneous Ethanol Injection may be a Definitive Treatment Cystics Nodules Not Treatable by Surgery: Five – year Follow – Up Study” Thyroid 1999, 9:763 – 7. 12. Douglas S Ross,MD; Editor Thyroid Diseases; Associate Professor of Medicine; Havard Medical School “ Up-to- Date Diagnostic approach to and treatment of thyroid nodules” Jan. 6 – 2003. 10. E Martino, F Bogazzi, Pisa, Italia “ Percutaneous ethanol injection therapy for thyroid diseases” Thyroid Intenational May 2000. 11. Nobuhiro Fukunari “Thyroid PEI for thyroid lesions” Surgical Branch of Ito Hospital, 4-3-6, Jingumae, Shibuya-ku, Tokyo 150-8380, Japan,2002. Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004 427