Bộ công cụ bảo duõng PC

Bộ công cụ bảo duõng PC: 5 bước bảo vệ hệ thống [11/3/2004 1:49:00 PM] Nếu nhu- bạn thuòng xuyên sa lun, có SŨ' dụng tuòng lửa, hoặc có thực hiện một số bước phòng ngừa khác cho PC thì có thế tránh du'9'c những tình huống 'dở khóc dở cười'. Dưới đây là 5 cách phòng ngừa tai họa cho PC. Neu chĩ thực hiện 4 cách, bạn có thể gặp nguy hiểm. Bước an toàn đầu tiên là thực hiện một sao lưu đầy đủ. Một bạn đọc mới đây cho biết đã vô tình xóa một bài viết quan trọng. Chăng may bạn đó không có một bán sao nào trên đĩa mềm (hay trên một phương tiện lưu trữ tháo lắp nào khác). CD-RW, DVD±RW và các 0 đĩa cứng lắp ngoài là những phương tiện cho phép sao lưu dễ dàng và ít tốn kém. Đĩa cứng lắp ngoài là công cụ sao lưu tuyệt diệu trong một số trường hợp cụ thê. Chi với 70ƯSD bạn đã có thế có một ố đĩa đù lớn đê sao lưu các chương trình cũng như dữ liệu của mình. Tuy nhiên, nếu muốn giữ nhiều bán sao lưu (một ý tương tốt), thì ổ đĩa ngoài có thể là một chọn lựa tốn kém. Ngược lại, các đĩa CD-RW và DVD±RW đều rất ré, và nhiều kha năng bạn đã có sẵn một hay cả hai loại ố ghi đĩa này. Thực hiện sao lưu vào các đĩa có thê ghi lại (CD-RW) nhiều lần chứ không phải là đìa ghi một lần (CD-R), bạn sẽ tiết kiệm chi phí về lâu dài. Nên sao chép các tập tin dừ liệu mỗi ngày một lần. Neu dùng Windows 98 hoặc Windows Me, bạn hãy sao lưu các folder sau (có thê bạn không có đủ tất cả): My Documents, Windows\All Users, Windows\Application Data, Windows\Desktop, Windows\Favorites, Windows\Local Settings, Windows\Profiles, Windows\Send To, và Windows\Start Menu. Trong Windows 2000 và XP, mọi thứ can sao lưu nhiều khả năng nằm cả trong folder Documents and Settings; nhưng trong folder đó bạn đừng sao lưu các folder con History, Temp, và Temporary Internet Files. Hãy tự động hóa việc sao lun dầy đủ (sao chép mọi tập tin có trong các folder dữ liệu và chạy mỗi tuần một lần) và sao lưu bố sung (chi sao chép các tập tin nào mới được tạo ra hoặc mới được thay đồi kề từ lần sao lưu sau cùng, và chạy hàng ngày). Bạn có thê thực hiện thủ tục sao lưu vào cuối mỗi ngày làm việc. Tham khảo bài 'Tùy biến Windows theo ý bạn' - TGVT A tháng 6/2004 (trang 112) hoặc đến find.pcworld.com/42622 đế biết cách thức thực hiện các công việc tự động (như sao lưu chẳng hạn) khi đóng Windows. Xin giới thiệu chương trình zip Backup to CD giá 27USD của Datahjaelp (xem Hình 1). Bạn đến fmd.pcworld.com/42628 đê tải xuống chương trình này. Neu đã có chương trình nén WinZip, bạn có thê dùng chương trình Spector Backup Syslem; tham khảo bài 'Dồ dàng sao lưu băng WinZip...' - TGVT A tháng 10/2003 (trang 121) hay đến find.pcworlci.com/42626 để có các hướng dẫn theo từng bước. Sao Ill'll phần mềm Việc sao lưu Windows và các trình ứng dụng không mang tính sống còn nhir việc bảo vệ dừ liệu (lúc nào bạn cũng có thê cài đặt các chương trình này). Tuy nhiên, trong trường hợp khấn cấp thì các sao lưu phần mềm có thê tiết kiệm thời gian cho bạn. Chương trình sao lưu hệ thống hoàn chình sẽ thực hiện sao lưu toàn bộ folder Windows (trừ các folder con Temporary và History), tập tin Master Boot Record, các tập tin khởi động trong thư mục gốc, và các folder chương trình tùy chọn. Nó sẽ cất các thông tin này vào một đĩa CD hoãc DVD khởi đông đươc đê phuc hồi nhanh, cùng với toàn bô Hình 1: Sao liru vao CD, DVD dữ liệu của bạn. - • • • hoặc đĩa cúng băng Zip Backup Phần mềm Recovery Commander giá 40USD của V Communications t0 ^ ^ thực hiện sát yêu cầu trên nhất. Tuy nhiên, chương trình này sao lưu vào ồ đĩa cứng thay vì vào đĩa tháo lắp, đồng thời nó cũng không sao lưu tất cả mọi tập tin mà bạn cần báo vệ. Recovery Commander cũng là một thành viên trong bộ tiện ích System Suite giá 60USD của VCom. Bạn đến fmd.pcworld.com/42630 để có nhiều thông tin hơn. Tối thiêu bạn cũng phải thường xuyên sao lưu Windows Registry - đặc biệt là khi sử dụng Windows 2000. (Windows 98, Me và XP sẽ tự động thực hiện các sao lưu Registry). Đối với việc sao lưu trong Windows 2000, xin giới thiệu với bạn chương trình miễn phí Emergency Recovery Utility NT của Lars Hederer, đến www.pcworld.com.vn (Download, ID: 42636) đe tải xuống. Tham kháo bài 'Bảo vệ máy tính với lộ trình xuyên suốt' - TCìVT A tháng 4/2003 (trang 106) hay đến find.pcworld.com/42638 đê biết cách sao lưu và phục hồi Registry . Sao lưu hệ thống đầy đủ an toàn nhất là tạo ảnh đĩa - một bản sao hết các sector trong toàn bộ ô đĩa cứng hay phân vùng cứng. Khi phục hồi ánh đĩa, ô đĩa của bạn sẽ quay về lại trạng thái cũ như khi ảnh đó được tạo ra. Mọi ihứ đang hoạt động thì bây giờ sẽ hoạt động tiếp. Tuy nhiên bạn sẽ mất hết các tài liệu, e-mail, cũng như các dữ liệu mà bạn đã nhận, đã tạo, hay đã ihay đổi ke từ sau khi thực hiện tạo ảnh này. Đó là lý do tại sao bạn cần phải sao lưu bồ sung đổi với dữ liệu. Một chương trình tạo ảnh đĩa được ưa thích là Acronis True Image, bạn có thế mua ở www.acronis.com (giá 50ƯSD). Đó là một chương trình đơn gián và dễ sử dụng. Chương trình này thực hiện cả sao lưu đầy đủ lẫn sao lưu bồ sung cho nên rất hữu ích với việc sao lưu hàng ngày. Tạo đĩa cứu nguv 'V » 1 1 *m '■ M .« rr-rv rr - J Foầứmi ¿¡ndt«H tc«0Ckj¿e —— * •\Jh*rpV • •\iefrço«yrfof«\' r tu w fd ** UVCÌOM dar* I Wrdm s«* Su»* 0* I « I *artr0 Wr«fcM« 90 >0UC»IUM« éé. 10 fUrt you «ft J eM ff«* rid fci miry OKben* ĩoc*4to»««rt4>dtfu<fc* Cw flfeD * Y « j«4ne«4 Hình 2: chuấn bị đối phó với sự cố trong Windows 98 và Me bằng đĩa mềm khởi động cứu hộ Bạn đã chuấn bị đầy đù đề đối phó với tai nạn khó tránh, khi Windows không chịu khởi động? Đê sẵn sàng thực sự, bạn phải có trong tay những phương tiện linh hoạt hơn so với bàn sao lưu ánh đĩa: một đĩa mềm khởi động khẩn cấp. (Dĩ nhiên bạn còn phải có một chương trình phục hồi đê đưa ánh đó lên đĩa cứng). Trong Windows 98 và Me việc tạo mộl đĩa như vậy khá dễ: Chọn Start.Settings.Control Panel.Add/Remove Programs. Chuẩn bị sẵn một đĩa mềm trắng, đã format, nhấn nhăn Staraip Disk, và sau đó làm theo những nhắc nhỡ (xem Hỉnh 2). Windows 2000 và XP không có khả năng này, và các công cụ chạy trên cơ sờ DOS mà bạn đã lưu trong đĩa mềm cứu hộ 98/Me của mình đều vô dụng đối với hệ thống tập tin NTFS dùng trong Windows 2000 và hầu hết các máy XP. Tuy nhiên nếu bạn có một đĩa CD-ROM Microsoft Windows, bạn có thề dùng một công cụ rất tốt gọi là Recovery Console. Đê dùng được nó, bạn đưa đĩa CD Windows vào hệ thong và khởi động lại, rồi ấn một phím bất kỳ khi được báo 'Press any key to boot from CD'. Trong màn hình 'Welcome to setup', bạn an 'r' ứng với Repair. Nếu không có đĩa CD Windows, nhiều khá năng PC của bạn có kèm theo một đĩa CD phục hồi để sửa chừa các tạic trặc. Dùng đĩa này đế khởi động như đã trình bày trên và tìm xem có một chương trình nào trong đó có thê sửa chữa sector khởi động, quét ô đĩa cứng hay thực hiện những chức năng tương tự. Neu CD đó chì cho phép lại phục hồi đĩa cứng lại tình trạng cũ khi xuất xương, bạn hãy bo lựa chọn này và dùng giải pháp phục hồi khác. Chương trình Setup Disks for Floppy Boot Install miễn phí của Microsoft có tiện ích Recovery Console ân chứa bên trong. Các chương trình Setup Disks dược cài đặt trên sáu đĩa mềm, đĩa đầu tiên trong số đó có khả năng khởi động. Bạn phải duyệt qua tất cá 6 đĩa đê tìm ra Recovery Console. Bạn đến pcworld.com.vn (Download, ID: 42662) đê tái xuống. Tham kháo bài 'Khi Windows XP hoặc 2000 không khởi động' - TGVT A tháng 11/2003 (trang 134) hay đến find.pcworld.com/42640 đê có thêm thông tin về các khả năng khơi động cứu nguy trong Windows 2000 và XP. Dồn đĩa cứng Có ihê bạn sẽ không đồng ý với phát biếu cho rằng việc dồn (defragment) ồ đĩa cứng sẽ không cải thiện tốc độ hoạt động PC. Tuy nhiên, dồn đĩa sẽ tăng độ tin cậy: Một ố đĩa có các tập tin bị xếp rời rạc (fragment) chắc chắn sẽ gặp nhiều trục trặc hơn. Bạn phải tiến hành dồn đĩa một hoặc hai lần mỗi tháng. Không việc gì phải mua một chương trình dồn đĩa. Chương trình kèm theo Windows là đù dùng. Trong Windows 98 và Me, bạn chọn Start.Programs.Accessories.System Tools.Disk Defragmenter. Trong Windows 2000 và XP. bạn mờ My Computer, nhấn phải lên ố đĩa C:, và chọn Properties.Tools.Defragment Now. Neu thay khó nhớ, bạn có thể cài đặt Windows đê nó tự dồn đĩa theo một lịch trình định sẵn. Những người đang dùng Windows 2000 trước hết phải đến pcworld.com.vn (Download, ID: 42642) đế tải xuống chương trình AutoDefrag miễn phí của Morphasys, rồi sau đó lưu tiện ích này vào folder C:\WINNT. Trong tất cả các phiên bán của Windows, bạn đều chọn Start.Programs (All Programs trong XP). Accessories.System Tools.Scheduled Tasks. Nhân đúp lên Add.Scheduled Tasks đê khởi động Scheduled Tasks Wizard. Khi được yêu cầu chọn chưưng trình, bạn chọn một chương trình bất kỳ, sau này bạn sẽ thay đối nó. Đặt tên cho tác vụ đó là Defrag (xem Hình 3). Đưa ra các quyết định riêng của mình trong phần còn lại của Wizard, nhimg khi đến trang cuối, bạn đánh dấu chọn lên Open Advanced Properties for this Task when I click Finish rồi nhan Finish. Trong hộp thoại Defrag, bạn thay những cái trong hộp Run bằng lệnh thích hợp đồi với phiên bản Windows đang dùng cúa bạn: Đó là defrag c: /noprompt /f trong Windows 98 và Me; troniỉ Windows 2000, gõ autodefrag C " và trong XP gõ defrag c:. (Các toán tử '/noprompt' và 7f s ẽ tự động khởi chạy quá trình dồn đĩa). Nhấn OK, thoát khói Scheduled Tasks, và bạn đã cài đặt xong - trừ trường hợp đang dùng XP, khi đó nếu thiếu password tác vụ này sẽ không chạy. Tham khảo phần 'Lập thời biêu cho các tác vụ trong XP' (trong bài 'Đồng bộ nhừnẹ thư mục...') - TGVT A tháng 1/2003 (trang 100) hay find.pcworld.com/42644 đê có thêm thông tin. GSJOE )G5Z Hình 3: Tự động hóa việc dồn cứng bang Scheduled Tasks Wizard của Windows Ngăn chặn bọn ngưòi xấu Có một số ké xấu rình mò trên Internet. Biện pháp phòng chống đầu tiên là tường lửa (firewall) - một chuơng trình 'giữ cửa' giữa Internet và máy tính của bạn. Bất kỳ khi nào có một cái gì đó bên ngoài cố thâm nhập vào PC của bạn, hay có một chương trình trên máy tính của bạn cố thâm nhập vào Internet, thì bức tường lửa này sẽ hỏi có cho phép hay không. Chương trình tường lửa cài sẵn trong Windows XP không bào vệ tốt bằng phần mềm tường lửa thuộc nhóm ba như ZoneAlarm cùa Zone Lab (xem Hình 4). Đó là một chương trình chu đáo, mạnh, dễ sử dụng và miễn phí. Bạn đến pcworld.com.vn (Download, ID: 42750) đê tải về ZoneAlarm, và tham khảo bài 'Tường lửa, khái niệm và cách sử dụng hiệu quả' - TGVT A tháníỉ 12/2003 (trang 106) hay đến find.pcworld.com/42648 đê có thêm thông tin. Bạn cũng phải có một chương trình chống virus đê kiêm tra các thư đến và đi, cũng như các tập tin trên ố đĩa cứng nhằm săn bắt các virus đang ấn nấp trên đó. Bộ phần mềm PC-cillin Internet Securuty giá 50USD cúa Trend Micro - tiện ích bảo đám an ninh được ưa chuộng nhất (Best Buy) hiện nay - bao gồm một cônũ cụ chong virus tuyệt vời, một trình tường lửa rất tốt, một bộ lọc thư rác (spam), và nhiều khá năng siêu việt khác. Bạn đến thăm find.pcvvorld.com/42664 đê tải xuống bàn thứ nghiệm, và tham khảo bài 'Tiện ích chống virus miễn phí tốt nhất' - TGVT A tháng 1/2004 (trang 103) hay đến find.pcworld.com/42650 đế có thêm thông tin. Cuối cùng bạn nên đê mắt đến phần mềm gián điệp - các chương trình lén lút tự cài vào máy tính và theo dõi các hoạt động của bạn đê thu lợi từ các hãng quảng cáo. Một sô chương trình loại này báo cáo lại các thói quen mua sắm trực tuyến của bạn, trong khi một số khác thì thay đồi cách hiên thị các website của browser của bạn, đôi khi lại chen thêm các quảng cáo riêng của chúns; vào. May mắn là cả hai chương trình chổng phần mềm gián điệp tốt nhất đều miễn phí. Bạn đến find.pcworld.com/42652 đế tài xuống chương trình Ad-aware của Lavasoft, và đến fmd.pcworld.com/42654 đế tài xuống chương trình Spybot Search & Destroy cùa Patrick M.Kolia. Các trình tuờne lửa, chốne virus, và các trình phát hiện phần mềm gián điệp đều phải thường xuyên cập nhật. Bạn duy trì các chương trình tường lửa và chống virus chạy ở chế độ nền. Nhớ quét virus và phần mềm gián điệp đối với tất cà các tập tin vừa được tài xuống trước khi cài chúng vào hệ thong của hạn. Dừng quên quy tắc an toàn có vẻ xưa cũ này: không bao giờ được mở một e-mail đính kèm trừ khi bạn đã biết rõ người gửi và đang mong chờ đúng bức thông điệp đó. Hình 4: Zone Alarm chổng xâm nhập hệ thống mà không tốn xu nào M Ộ T KỸ T H U Ậ T KHÁC ĐẼ x ứ LÝ S ự CÓ MẠNG T G V T A tháng 5 /2004 có bài 'PC không thấy nhau ' (trang 124) đưa ra cách giài quyết tình trạng các PC trong m ạng LAN' có thê truy cập In ternet nhưng lại không liên lạc được vớ i nhau, m ột sổ bạn đọc cho biết các phần mềm tường lứa cũng cỏ thê ngăn càn ghép nối LA N . N eu các PC nối m ạng của bạn không thể 'nhìn thấy’ nhau, hăy kiém tra cả tư ờ ng lửa. N cu đ ang dùng Z oncA larm , bạn nhấn đ ú p lên bicu tượng của ZoneA larm trên khay hệ thống và chọn nhàn Z one (nếu không cỏ nhàn nào như vậy. bạn nhấn lên b iểu tượng m ũi tên ờ góc dư ớ i hên phai). Đề bồ sung thèm m áy tính khác vào vùng T rusted , bạn nhan A dd.H ost/S ite . Bão đám Trusted đà được chợn trong vùng Zone. N hập ten m áy tính vào vùng 'l ĩo s t nam e' và sau đ ó nhấn Lookup. K hi tường lửa tìm thấy m áy tính , bạn nhập vào thông tin m ô tã và nhấn O K . Otockcd M iu ito n « 19 Intruuons have been Hocked mc« rot al 19 0# ứ m b w btfv»«r«d J Minh Xuân PC World Mỹ 9/2004