Bài giảng Tài chính công - Chương 3: Hệ thống ngân sách nhà nước

CHƯƠNG 3 HỆ THỐNG NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC 3.1. Hệ thống NSNN 3.2. Phân cấp quản lý NSNN 3.3. Mục lục NSNN 3.4. Chu trình NSNN và quản lý chu trình NSNN DHTM_TMU 3.1. HỆ THỐNG NSNN 3.1.1. Khái niệm và cấu trúc hệ thống NSNN 3.1.2. Nguyên tắc tổ chức hệ thống NSNN DHTM_TMU 3.1.1.1. Khái niệm Là tổng thể các mối q.hệ NS giữa các cấp chính quyền, giữa chúng có mối q.hệ hữu cơ với nhau về sự h.thành, p.phối và sd các quỹ t.tệ của NN nhằm t.hiện các c.năng của các cấp chính quyền NN DHTM_TMU NSNN NS TỈNHNSTW NS CẤP TỈNH NS HUYỆN NS CẤP HUYỆN NS XÃ 3.1.1.2. Cấu trúc hệ thống NSNN Việt Nam DHTM_TMU 3.1.2. Nguyên tắc tổ chức hệ thống NSNN  Nguyên tắc thống nhất  Nguyên tắc tập trung, dân chủ  Nguyên tắc công khai, minh bạch  Nguyên tắc cân đối DHTM_TMU 3.2. Phân cấp quản lý NSNN 3.2.1. Khái niệm: Là sự phân chia quyền hạn, trách nhiệm giữa các cấp chính quyền NN trong việc q.lý, điều hành n.vụ thu, chi của mỗi cấp NS. DHTM_TMU 3.2.2. Nội dung phân cấp quản lý NSNN  Giải quyết mqh quyền lực giữa các cấp chính quyền trong việc b.hành các VB, chế độ thu chi, q.lý NSNN  Giải quyết mqh vật chất trong quá trình phân giao n.vụ thu, chi và cân đối NS  Giải quyết mqh trong việc t.hiện chu trình NS DHTM_TMU Phân định nhiệm vụ chi, nguồn thu giữa các cấp NSNN 1. Nguyên tắc 2. Phân định n.thu, n.vụ chi giữa các cấp NS 2.1 Thu của NSĐP 2.2 N.vụ chi ngân sách NSĐP 2.3 Phân định n.thu của NSTW 2.4 N.vụ chi ngân sách NSTW 2.5 Mối l.hệ giữa việc phân định n.thu-n.vụ chi giữa các cấp NS DHTM_TMU 3.2.3. Nguyên tắc phân cấp QLNSNN  Phân cấp NS phải p.hợp với p.cấp q.lý KT – XH, QPAN của NN và năng lực q.lý của mỗi cấp trên địa bàn.  Đ.bảo t.hiện v.trò chủ đạo của NSTƯ và vị trí độc lập của NSĐP trong h.thống NSNN thống nhất.  Đ.bảo n.tắc công bằng trong p.cấp NSNN. DHTM_TMU 3.3. MỤC LỤC NSNN 3.3.1. Khái niệm mục lục NSNN 3.3.2. Tiêu thức xây dựng mục lục NSNN 3.3.3. Yêu cầu và nguyên tắc xây dựng mục lục NSNN 3.3.4. Hệ thống mục lục NSNN hiện hành ở Việt Nam DHTM_TMU 3.3.1. Khái niệm mục lục NSNN Bảng phân loại các khoản thu chi NSNN theo những tiêu thức, p.pháp nhất định nhằm giúp cho việc q.lý NSNN minh bạch và hiệu quả DHTM_TMU 3.3.2. Tiêu thức xây dựng mục lục NSNN  Theo nội dung thu, chi của NSNN. + Phần định vị: Bao gồm các tiêu thức chỉ rõ vị trí, địa điểm p.sinh các khoản thu chi của NSNN + Phần định tính: Bao gồm các tiêu thức x.định rõ ND, tính chất của các khoản thu, chi NSNN DHTM_TMU 13 * Yêu cầu XD mục lục NSNN: - P.hợp với y.cầu của c.sách q.lý KT - tài chính. - Phải c.cấp t.tin về tình hình thu, chi tài chính NN cho chủ thể q.lý một cách kịp thời, toàn diện và chi tiết. - Được XD p.hợp với thông lệ q.tế. 3.3.3. Yêu cầu và nguyên tắc xây dựng mục lục NSNN DHTM_TMU 14 * Nguyên tắc xây dựng mục lục NSNN - N.tắc thống nhất - N.tắc đầy đủ - N.tắc tiết kiệm chi phí và hiệu quả - N.tắc mở. 3.3.3. Yêu cầu và nguyên tắc xây dựng mục lục NSNN DHTM_TMU 3.3.4. Hệ thống mục lục NSNN Việt Nam hiện nay  Chương: Thể hiện tên đ.vị đứng đầu thuộc các cấp q.lý và một số chương đ.biệt theo dõi thu chi NSNN theo KV k.tế, t.phần k.tế, thu không x.định được chủ sở hữu  Loại: Hạch toán ngành k.tế quốc dân cấp II, cấp III, đ.vị hạch toán cấp dưới cấp III và một số khoản có t.chất đặc thù DHTM_TMU  Nhóm và tiểu nhóm, mục và tiểu mục H.thức phân nhóm và mục hóa thu, chi NSNN theo NDKT + Nhóm và tiểu nhóm: P.loại theo ND k.tế và cấp độ tổng hợp p.vụ cho công tác q.lý, dự báo và p.tích k.tế, tài chính ở tầm vĩ mô + Mục và tiểu mục: p.loại theo ND k.tế ở m.độ chi tiết p.vụ cho công tác lập, p.bổ dự toán, cấp phát, k.soát, kế toán và q.toán thu, chi NSNN 3.3.4. Hệ thống mục lục NSNN Việt Nam hiện nay DHTM_TMU 3.4. CHU TRÌNH NSNN VÀ QUẢN LÝ CHU TRÌNH NSNN 3.4.1. Khái niệm Chu trình NSNN là quá trình tổ chức hoạt động thu, chi của NSNN kể từ khi bắt đầu hình thành NS cho tới khi quyết toán NS. Chu trình NSNN bao gồm 3 giai đoạn: - Lập dự toán NSNN - Chấp hành NSNN - Quyết toán NSNN DHTM_TMU 3.4.2. Quản lý chu trình NSNN  Lập dự toán NSNN - Ý nghĩa - Yêu cầu của việc lập dự toán NSNN - Căn cứ lập dự toán NSNN - Trình tự lập dự toán NSNN  Chấp hành NSNN - Chấp hành thu NSNN - Chấp hành chi NSNN Quyết toán NSNN DHTM_TMU