Tính toán thủy lực phục vụ quy hoạch phòng chống lũ lưu vực sông cái Nha Trang - Tỉnh Khánh Hòa - Đặng Thị Kim Nhung

KHOA HC CƠNG NGH N¤NG NGHIƯP Vµ PH¸T TRIĨN N¤NG TH¤N - Th¸ng 1/2016 61 TÍNH TỐN THuhoahoiY LuchoanangC PHuhoanangC Vuhoanang QUY HOCH PHỊNG CH!NG Luhoanga LuchoaU VuchoanangC SƠNG CÁI NHA TRANG - T>NH KHÁNH HỊA NRng Th' Kim Nhung1, NguyQn V9n Mnh1, TrLn Qu>c Uy1, TructhOng Quwnh Chi1 TĨM T‚T Bài viIt trình bày kIt qu6 nghiên cucthsacu tính tốn thuthhoiy lucthnangc cho các phucthOng án .! xuWt trong quy hoch phịng ch>ng luthnga lucthu vucthnangc sơng Cái Nha Trang - tgnh Khánh Hịa thuJc ducthnang án “Rà sốt, b_ sung quy hoch phịng ch>ng luthnga các tgnh mi!n Trung tucthhuyen Qu6ng Bình .In Bình Thu/n” làm cO s lucthnanga chPn phucthOng án ch>ng luthnga trên lucthu vucthnangc. PhLn m!m NAM, MIKE 11 .ucthc lucthnanga chPn .E sucthhoi duthnangng trong nghiên cucthsacu. Tucthhuyen khĩa:ucthhuyenucthhuyenucthhuyen Sơng Cái Nha Trang, quy hoch, phịng ch>ng luthnga, tính tốn thuthhoiy lucthnangc. 1. &'T V(N &) 8 Lucthu vucthnangc sơng Cái Nha Trang là lucthu vucthnangc sơng lAn cuthhoia tgnh Khánh Hịa, nBm trên .'a giAi hành chính cuthhoia 4 huyn th' Khánh Vdnh, Diên Khánh, Cam Lâm và TP. Nha Trang vAi din tích tucthnang nhiên tồn lucthu vucthnangc 1.900 km2 và gLn 40 km bG biEn. Dân s> là 557.132 ngucthGi. Lucthu vucthnangc sơng Cái Nha Trang cĩ ti!m n9ng lAn v! cơng nghip, du l'ch, và cĩ ti!m n9ng v! nơng - lâm nghip - thu% s6n vAi kho6ng 31.000 ha .Wt nơng nghip và 105.000 .Wt lâm nghip cĩ .uthhoi .i!u kin phát triEn các loi cây tr-ng cĩ giá tr' kinh tI cao. Tài nguyên nucthAc khá d-i dào vAi lucthng muctha trung bình hàng n9m trên tồn lucthu vucthnangc kho6ng 1.324 mm, ngu-n thuthhoiy n9ng khá lAn, cĩ nhi!u v' trí xây ducthnangng thuthhoiy .in vucthhuyena và lAn nhucth thuthhoiy .in Sơng Chị 1, Sơng Chị 2, sơng Giang... Vùng h lucthu sơng Cái Nha Trang là thành ph> Nha Trang vAi dân s> vùng h lucthu kho6ng 400 nghìn ngucthGi, là nOi t/p trung hLu hIt các cO quan .Lu não và các khu cơng nghip cuthhoia tgnh Khánh Hịa. Hàng n9m, v! mùa luthnga nucthAc sơng Cái Nha Trang d-n tucthhuyen thucthng lucthu v! gây ng/p luthnangt nghiêm trPng cho vùng h lucthu sơng. Th>ng kê mJt s> n9m gLn .ây cho thWy tình hình luthnga luthnangt trên lucthu vucthnangc ngày càng nghiêm trPng vAi mucthsacc .J thit hi cĩ xu thI ngày càng t9ng: Luthnga n9m 1996 gây thit hi 45 t% .-ng, n9m 1998 gây thit hi 56,2 t% .-ng, n9m 1999 thit hi 55 t% .-ng, luthnga n9m 2005 gây thit hi 204 t% .-ng, .Rc bit là tr/n luthnga tháng XI/2009 gây thit hi 449 t% .-ng. 1Viện Quy hoạch Thủy lợi NE gi6m thit hi tAi mucthsacc t>i .a do luthnga gây ra trên lucthu vucthnangc Sơng Cái Nha Trang cLn ph6i cĩ mJt chiIn lucthc lâu dài, kIt hp các gi6i pháp cĩ thE .E phịng ch>ng luthnga cĩ hiu qu6. L/p quy hoch phịng, ch>ng luthnga trên sơng Cái Nha Trang thuJc các tgnh mi!n Trung là cLn thiIt .E phuthnangc vuthnang cho chiIn lucthc lâu dài và làm cO s .Lu tucth ch>ng luthnga gi6m tác hi do luthnga gây ra và _n .'nh dân cucth. Bài báo này trình bày kIt qu6 tính tốn thuthhoiy lucthnangc phuthnangc vuthnang quy hoch phịng ch>ng luthnga cho lucthu vucthnangc sơng Cái Nha Trang tgnh Khánh Hịa. Hình 1. B6n .- quy hoch phịng ch>ng luthnga lucthu vucthnangc sơng Cái Nha Trang - tgnh Khánh Hịa KHOA HC CƠNG NGH N¤NG NGHIƯP Vµ PH¸T TRIĨN N¤NG TH¤N - Th¸ng 1/2016 62 2. MuhoanangC TIÊU VÀ CÁC TÀI LIU Suchoahoi DuhoanangNG TRONG TÍNH TỐN 2.1. Muthnangc tiêu tính tốn và phLn m!m lucthnanga chPn .E tính tốn Muthnangc tiêu tính tốn thuthhoiy lucthnangc là .uctha ra mucthnangc nucthAc, lucthu lucthng dPc h th>ng sơng vùng h lucthu sơng Cái Nha Trang. Yêu cLu tính tốn thu% lucthnangc ph6i mơ phung .ucthc chI .J thuthhoiy lucthnangc. Trên cO s bJ thơng s> .ã .ucthc mơ phung, s kiEm .'nh và dùng cho tính tốn các phucthOng án quy hoch phịng ch>ng luthnga .E xem xét tác duthnangng gi6m luthnga cho h lucthu. PhLn m!m tính tốn .ucthc chPn là bJ phLn m!m Mike 11 và các mo.ul .ucthc sucthhoi duthnangng là Mike 11 HD và Mike 11 Nam. 2.2. Các tài liu sucthhoi duthnangng trong tính tốn Các tài liu .ucthc sucthhoi duthnangng trong tính tốn: - Tài liu .'a hình .ucthc .o .c theo cao .J Qu>c gia bao g-m: Trsc dPc và ngang sơng Cái Nha Trang tucthhuyen trm thu% v9n N-ng Tr9ng .In bIn .ị Phú Ki!u g-m 11 mRt cst do Vin Quy hoch Thu% li .o n9m 1997; tài liu .o kéo dài mRt cst sang hai bên n9m 2000. Tài liu .'a hình lịng dƒn sơng Cái Nha Trang tucthhuyen bIn .ị Phú Ki!u ra .In cucthhoia biEn Hà Ra (các nhánh CLu Bĩng và cLu Hà Ra) do Vin Nghiên cucthsacu khoa hPc và Kinh tI thu% li .o n9m 1996. Tài liu .'a hình lịng dƒn sơng Vdnh TructhGng tucthhuyen Vinh Thnh ra tAi biEn (10 mRt cst) do Vin Quy hoch Thu% li .o n9m 1997. Tài liu .o b_ sung g-m 4 mRt cst trên sơng Vdnh TructhGng và 13 mRt cst trên sơng Cái Nha Trang do Vin QHTL .o n9m 2010. - Tài liu khí tucthng, thu% v9n sucthhoi duthnangng trong tính tốn thu% lucthnangc: bao g-m các tài liu .E mơ phung, tài liu phuthnangc vuthnang cho tính tốn các phucthOng án quy hoch cho bài tốn luthnga . - Tài liu v! các cơng trình tham gia cst luthnga: H- Su>i DLu (.ã xây ducthnangng) trên sơng Su>i DLu cĩ Vtb = 34,7.106 m3; ducthnang kiIn Vpl=8.106 m3. H- Sơng Chị 1 (trên su>i Ea Krơng Trang, huyn Khánh Vdnh) Flv=211 km2 vAi các thơng s>: MNDBT=160 m, MNC=135 m, Vh-= 87,68.106 m3, Vhi=81.106 m3, là cơng trình li duthnangng t_ng hp: tucthAi, ch>ng luthnga kIt hp phát .in; ducthnang kiIn Vpl= 30.106 m3. 3. MDT SB KT QU VÀ THO LU/N 3.1. Tiêu chu}n phịng ch>ng luthnga Luthnga vùng nghiên cucthsacu cĩ thE chia ra làm các thGi kw: luthnga tiEu mãn, luthnga sAm, luthnga chính vuthnang, luthnga muJn. Luthnga tiEu mãn: X6y ra vào các tháng V-VI hàng n9m tuy nhiên chg chiIm 3% ÷ 6% lucthng dịng ch6y n9m. Luthnga sAm: X6y ra vào cu>i tháng VIII .In .Lu tháng X, trên các tri!n sơng xuWt hin các tr/n luthnga sAm cĩ dng .gnh nhPn và .On l‹. Luthnga chính vuthnang: Nucthc sinh ra bi sucthnang xuWt hin liên tuthnangc cuthhoia các hình thái gây muctha lAn nhucth bão, áp thWp và d6i hJi tuthnang gây ra nhucthngang tr/n muctha lAn n>i tiIp nhau trong tháng XI, .Lu tháng XII. Luthnga muJn: x6y ra tucthhuyen cu>i tháng XII, .Lu tháng I. Phân tích lit th>ng kê các tr/n luthnga lAn thucthGng x6y ra trong n9m cho thWy luthnga sAm mRc dù xuWt hin sau luthnga tiEu mãn nhucthng cucthGng .J luthnga lên cuthngang nhucth .J lAn cuthhoia lucthu lucthng .gnh luthnga, t_ng lucthng luthnga lAn hOn so vAi luthnga tiEu mãn. Vì v/y s t/p trung ch>ng luthnga cho luthnga sAm, .ây cuthngang là thGi kw cLn b6o v lúa hè thu tructhAc lúc thu hoch, bi ch>ng .ucthc luthnga sAm cuthngang cĩ nghda là s ch>ng .ucthc luthnga tiEu mãn. Cịn vAi luthnga chính vuthnang, luthnga muJn do mucthsacc .J ng/p luthnangt cuthhoia h du rWt lAn, nên vic ch>ng là khĩ kh9n hOn. HOn nucthngaa t/p quán canh tác cuthhoia ngucthGi dân vùng thucthGng xuyên ng/p luthnangt .ã thích nghi vAi luthnga chính vuthnang, trong mùa luthnga chính vuthnang vùng ng/p truthngang thucthGng bu ngu, vì v/y vic tính tốn luthnga chính vuthnang .>i vAi b6o v s6n xuWt chg cĩ tính chWt kiEm tra. Tiêu chu}n ch>ng luthnga: Luthnga sAm, luthnga muJn và luthnga tiEu mãn: TLn suWt .6m b6o ch>ng luthnga P =10% b6o v s6n xuWt, kiEm tra vAi tLn suWt 5%. Luthnga chính vuthnang: Gi6m thiEu thit hi do luthnga chính vuthnang gây ra. Ch>ng luthnga cho thành ph> Nha Trang vAi tLn suWt .6m b6o cuthhoia luthnga chính vuthnang là 5%. 3.2. Luthnga thiIt kI các tuyIn sơng 3.2.1. SO .- thuthhoiy lucthnangc luthnga h th>ng sơng Cái Nha Trang KHOA HC CƠNG NGH N¤NG NGHIƯP Vµ PH¸T TRIĨN N¤NG TH¤N - Th¸ng 1/2016 63 Hình 2. SO .- mng thuthhoiy lucthnangc sơng Cái Nha Trang 3.2.2. Mơ phung và kiEm .'nh mơ hình Ducthnanga theo các tài liu .ã thu th/p, tr/n luthnga tháng XI/1999 là tr/n luthnga lAn gây nhi!u thit hi cho vùng h lucthu, và cuthngang là tr/n luthnga mà Vin Quy hoch Thuthhoiy li thiIt l/p các trm .o mucthnangc nucthAc và lucthu lucthng ti các v' trí khác nhau trên sơng Cái Nha Trang và sơng Quán TructhGng. Mucthnangc nucthAc luthnga .ucthc .o .c ti 5 v' trí (3 v' trí trên sơng Cái, 2 v' trí trên sơng Quán TructhGng); lucthu lucthng .ucthc ti 3 v' trí (2 v' trí trên sơng Cái và 1 v' trí trên sơng Quán TructhGng). ThGi gian .o .c luthnga tucthhuyen 28/XI/1999 .In 5/XII/1999 .ucthc chPn làm tr/n luthnga mơ phung. So sánh giucthngaa s> liu .i!u tra và kIt qu6 tính tốn ti các v' trí N-ng Tr9ng, Phú LJc, NgPc H-i, Xĩm Bĩng, CLu Ducthhuyena, sai s> mucthnangc nucthAc .gnh luthnga 0,02 cm ÷÷ 0,12 cm; sai s> lucthu lucthng .gnh luthnga ti các v' trí, biIn ._i tucthhuyen 3 m3/s .In 26 m3/s tucthOng ucthsacng vAi < 1% cuthhoia giá tr' thucthnangc .o. KIt qu6 mơ phung là chWp nh/n .ucthc và cĩ thE áp duthnangng .E tính tốn mucthnangc nucthAc và lucthu lucthng luthnga trên sơng. 3.2.3. Các tructhGng hp và phucthOng án tính tốn Trên cO s quan .iEm và muthnangc tiêu ch>ng luthnga cho lucthu vucthnangc sơng Cái Nha Trang, các tructhGng hp tính tốn bao g-m: - TructhGng hp luthnga sAm 5% và 10% - luthnga b6o v s6n xuWt. - TructhGng hp luthnga chính vuthnang 5% và 10%. - Luthnga l'ch sucthhoi n9m 2003 - ký hiu là luthnga Max trong các kIt qu6 tính tốn. Tính tốn .i!u kin nucthAc biEn dâng do biIn ._i khí h/u s tính tốn kiEm tra cho tructhGng hp luthnga chính vuthnang 5% vAi các phucthOng án PA0 và PA3. Mli tructhGng hp tính tốn bao g-m các phucthOng án tính tốn sau .ây, B6ng 1. Mơ t6 tĩm tst các tructhGng hp tính tốn thuthhoiy lucthnangc TT PhucthOng án Mơ t6 phucthOng án 1 PA0 Khơng cĩ bin pháp cơng trình can thip 2 PA1 H- Sơng Chị 1 cst luthnga 30 triu m3, Su>i DLu cst luthnga 8 triu m3 3 PA2 Phân luthnga sang sơng Quán TructhGng 4 PA3 H- chucthsaca (PA1) và phân luthnga (PA2) + no vét sơng Quán TructhGng 5 PA4 Xây .ê ch>ng luthnga trit .E 6 PA5 Xây ducthnangng h- chucthsaca cst luthnga trit .E 7 PA6 Khơng cĩ bin pháp cơng trình can thip — BNKH 8 PA7 H- chucthsaca (PA1) phân luthnga (PA2) — BNKH B6ng 2. T_ng hp các phucthOng án ch>ng luthnga Các dng luthnga tính tốn TT PhucthOng án Luthnga l'ch sucthhoi Luthnga chính vuthnang Luthnga sAm 1 PA0 PA0_Max PA0_CV PA0_S 2 PA1 PA1_Max PA1_CV PA1_S 3 PA2 PA2_Max PA2_CV PA2_S 4 PA3 PA3_Max PA3_CV PA3_S 5 PA4 PA4_Max PA4_CV PA4_S 6 PA5 PA5_Max PA5_CV PA5_S 7 PA6 PA6_Max PA6_CV PA6_S 8 PA7 PA7_Max PA7_CV PA7_S KHOA HC CƠNG NGH N¤NG NGHIƯP Vµ PH¸T TRIĨN N¤NG TH¤N - Th¸ng 1/2016 64 3.2.4. Luthnga sAm S .In PA7_S): Tính vAi luthnga sAm 5% và 10%. NJi dung phucthOng án nhucth  b6ng 2. Các phucthOng án trong tructhGng hp luthnga sAm 10% - b6o v s6n xuWt vuthnang hè thu vùng h lucthu. Nh/n xét mJt s> .iEm chính trong các kIt qu6 tính tốn nhucth sau: PhucthOng án PA0_10% - mucthnangc nucthAc và lucthu lucthng trong sơng rWt thWp, mucthnangc nucthAc ti N-ng Tr9ng chg cịn là 7,51 m, thWp hOn mucthsacc nucthAc báo .Jng I. VAi phucthOng án PA1: do là luthnga sAm nên các h- hLu nhucth tructhnga tồn bJ luthnga .In h- do v/y kIt qu6 cho thWy mucthnangc nucthAc và lucthu lucthng .!u gi6m so vAi phucthOng án hin trng, ti N-ng Tr9ng mucthnangc nucthAc gi6m là 0,46 m, ti Diên Khánh gi6m là 0,41 m và ti Hà Ra - Xĩm Bĩng là 0,0 m, ti Vdnh Thái gi6m là 0,00 m do luthnga nhu nên mucthnangc nucthAc gLn cucthhoia sơng ch'u sucthnang chi ph>i hLu nhucth tuyt .>i cuthhoia thuthhoiy tri!u nên sucthnang biIn .Jng lucthu lucthng phía thucthng lucthu khơng 6nh hucthng nhi!u .In mucthnangc nucthAc vùng cucthhoia sơng. Lucthu lucthng .gnh luthnga ti các v' trí gi6m trong kho6ng 100÷ 180 m3/s. Cĩ thE thWy rBng Q, H .!u gi6m khi cĩ 2 h- cst luthnga, tuy nhiên mucthsacc gi6m là khơng .áng kE. PhucthOng án PA2 cho thWy ti N-ng Tr9ng mucthnangc nucthAc khơng gi6m, bst .Lu gi6m ti Vdnh Trung 0,17 m ti Diên Khánh gi6m khơng .áng kE nhucthng ti Hà Ra - Xĩm Bĩng gi6m 0,0 m, ti Vdnh Thái b' t9ng lên là 0,09 m, lucthu lucthng .gnh luthnga ti các v' trí trên sơng Cái gi6m trong kho6ng 200 m3/s và t9ng tucthOng ucthsacng bên sơng Quán TructhGng. PhucthOng án PA3 ti N-ng Tr9ng mucthnangc nucthAc gi6m là 0,51 m, ti Diên Khánh gi6m là 0,49 m và ti Hà Ra - Xĩm Bĩng là 0,00 m, ti Vdnh Thái t9ng lên 0,08 m, lucthu lucthng .gnh luthnga ti các v' trí gi6m trong kho6ng tucthhuyen 200 m3/s trên sơng Cái và t9ng lên kho6ng 200 m3/s trên sơng Quán TructhGng. VAi phucthOng án xây ducthnangng .ê ng9n luthnga cĩ thE thWy rBng khi xây .ê mucthnangc nucthAc trong sơng d!nh lên .áng kE, cao nhWt là 0,38 m ti .on tucthhuyen Diên An .In Vdnh Trung, các .on thucthng và h lucthu .on này mucthnangc nucthAc gi6m dLn. Tucthhuyen mucthnangc nucthAc trong sơng và các mRt cst ngang sơng cĩ thE sO bJ xác .'nh .ucthc chi!u cao .ê ch>ng luthnga sAm 10% là kho6ng 2 m ÷ 3,5 m, .J cao .ê cao nhWt là .on Diên An .In Vdnh Trung và thWp dLn v! c6 2 phía thucthng h lucthu. Giai .on tucthhuyen nay .In n9m 2020 chPn mucthnangc nucthAc ch>ng luthnga sAm, luthnga muJn, luthnga tiEu mãn theo phucthOng án PA3_S10%. Mucthnangc nucthAc chPn ch>ng luthnga sAm P=10%, P=5% nhucth sau: Hình 3. Mucthnangc nucthAc luthnga sAm P=10% các v' trí dPc sơng Cái Nha Trang và sơng Quán TructhGng B6ng 3. Mucthnangc nucthAc luthnga sAm p=10% và 5% lAn nhWt dPc h lucthu sơng cái Nha Trang NOn v': Mucthnangc nucthAc: m, Lucthu lucthng: m3/s PA3_S5% PA3_S10% TT V' trí H ∆Η Q ∆Q H ∆H Q ∆Q 1 N-ng Tr9ng 7,44 -0,51 504 -102 7,06 -0,46 422 -86 2 Diên PhucthAc 5,50 -0,62 495 -214 5,12 -0,58 414 -180 3 Diên Lc 4,46 -0,47 824 -212 4,11 -0,44 687 -179 4 TT Diên Khánh 3,74 -0,49 900 -207 3,41 -0,44 751 -175 5 Diên An 2,87 -0,55 970 -195 2,59 -0,47 810 -165 6 Vdnh Trung 1,59 -0,42 826 -314 1,47 -0,31 742 -220 KHOA HC CƠNG NGH N¤NG NGHIƯP Vµ PH¸T TRIĨN N¤NG TH¤N - Th¸ng 1/2016 65 PA3_S5% PA3_S10% TT V' trí H ∆Η Q ∆Q H ∆H Q ∆Q 7 Vdnh Thnh 1,19 -0,39 813 -308 1,06 -0,28 729 -216 8 Vdnh NgPc 1,08 -0,37 897 -303 0,96 -0,27 798 -214 9 CLu .ucthGng sst 0,71 -0,13 884 -304 0,70 -0,01 784 -214 10 NgPc Hip 0,70 -0,03 871 -306 0,70 0,00 770 -216 11 Hà Ra - Xĩm Bĩng 0,70 0,00 874 -314 0,70 0,00 781 -217 12 CLu TrLn Phú 0,69 0,00 890 -293 0,69 0,00 804 -199 13 PhucthAc H6i 0,92 -0,59 232 129 1,06 -0,41 299 225 14 Vdnh Thái 0,87 -0,60 186 94 1,06 -0,37 315 247 15 Vdnh Thái 0,83 0,13 145 55 0,78 0,08 228 161 16 PhucthAc N-ng 0,62 -0,08 154 47 0,66 -0,03 148 67 17 PhucthAc N-ng 0,69 -0,01 214 16 0,69 0,00 214 26 18 Cucthhoia sơng 0,69 0,00 293 2 0,68 0,00 309 24 3.2.5. Luthnga chính vuthnang NJi dung các phucthOng án tính tốn thuthhoiy lucthnangc luthnga chính vuthnang 5%, 10% .ucthc trình bày nhucth  b6ng 1 và 2. KIt qu6 tính tốn phucthOng án luthnga chính vuthnang tLn suWt P = 5%: PhucthOng án PA0_5% - mucthnangc nucthAc và lucthu lucthng trong sơng khá cao, chg thWp hOn 0,52 m so vAi luthnga l'ch sucthhoi ti N-ng Tr9ng VAi phucthOng án PA1: KIt qu6 cho thWy mucthnangc nucthAc và lucthu lucthng .!u gi6m so vAi phucthOng án hin trng, ti N-ng Tr9ng mucthnangc nucthAc gi6m là 0,44 m, ti Diên Khánh gi6m là 0,36 m và ti Hà Ra - Xĩm Bĩng là 0,08 m, ti Vdnh Thái gi6m là 0,14 m, lucthu lucthng .gnh luthnga ti các v' trí gi6m trong kho6ng 200 ÷÷ 500 m3/s. Cĩ thE thWy rBng Q, H .!u gi6m khi cĩ 2 h- cst luthnga, tuy nhiên mucthsacc gi6m là khơng .áng kE và cịn cao hOn 1,98 m so vAi mucthsacc báo .Jng III ti N-ng Tr9ng, nhucth v/y cLn ph6i xem xét thêm các phucthOng án khác .E gi6m luthnga cĩ hiu qu6 cho h th>ng sơng Cái Nha Trang. PhucthOng án PA2 cho thWy ti N-ng Tr9ng mucthnangc nucthAc khơng gi6m, bst .Lu gi6m ti Vdnh Trung 0,51 m ti Diên Khánh gi6m khơng .áng kE nhucthng ti Hà Ra - Xĩm Bĩng gi6m 0,28 m, ti Vdnh Thái b' t9ng lên là 0,35 m, lucthu lucthng .gnh luthnga ti các v' trí trên sơng Cái gi6m trong kho6ng 750 ÷ 850 m3/s và t9ng tucthOng ucthsacng bên sơng Quán TructhGng. Cĩ thE thWy rBng Q, H .!u gi6m bên sơng Cái khi phân luthnga, tuy nhiên mucthsacc gi6m là khơng .áng kE và cịn cao hOn nhi!u so vAi mucthsacc báo .Jng III (báo .Jng III ti N-ng Tr9ng là 11 m) và cịn làm t9ng Q, H bên sơng Quán TructhGng. Nhucth v/y cLn thiIt ph6i xem xét kIt hp các phucthOng án .E gi6m luthnga cĩ hiu qu6 cho h th>ng sơng Cái Nha Trang. PhucthOng án PA3: Tuy phucthOng án phân luthnga khơng hiu qu6 cho .on sơng thucthng lucthu nhucthng li rWt hiu qu6 cho .on sơng h lucthu và ngucthc li cst luthnga bBng h- chucthsaca hiu qu6 cho thucthng lucthu nhi!u hOn h lucthu. KIt hp 2 phucthOng án trên cho thWy mucthnangc nucthAc gi6m c6 thucthng lucthu và h lucthu: ti N-ng Tr9ng mucthnangc nucthAc gi6m là 0,44 m, ti Diên Khánh gi6m là 0,32 m và ti Hà Ra — Xĩm Bĩng là 0,45 m, ti Vdnh Thái t9ng lên là 0,35 m, lucthu lucthng .gnh luthnga ti các v' trí gi6m trong kho6ng 200 ÷ 1200 m3/s trên sơng Cái và t9ng lên kho6ng 550 m3/s trên sơng Quán TructhGng. VAi phucthOng án xây ducthnangng .ê ng9n luthnga cĩ thE thWy rBng khi xây .ê mucthnangc nucthAc trong sơng d!nh lên .áng kE, cao nhWt là 1,0 m ti .on tucthhuyen Diên An .In Vdnh Trung, các .on thucthng và h lucthu .on này mucthnangc nucthAc gi6m dLn. Tucthhuyen mucthnangc nucthAc trong sơng và các mRt cst ngang sơng cĩ thE sO bJ xác .'nh .ucthc chi!u cao .ê ch>ng luthnga chính vuthnang 5% là kho6ng 3 ÷ ÷ 6,5 m, .J cao .ê cao nhWt là .on Diên An .In Vdnh Trung và thWp dLn v! c6 2 phía thucthng h lucthu. V! phucthOng án PA5, tính tốn này nhBm xác .'nh xem quy mơ cuthhoia các cơng trình ch>ng luthnga s là bao nhiêu nIu mu>n cst hIt luthnga vùng h lucthu sơng Cái. KIt qu6 tính tốn cho thWy cLn giucthnga li dung tích kho6ng 400 triu m3 luthnga .E gi6m mucthnangc nucthAc và lucthu lucthng ti vùng h lucthu tucthOng .ucthOng vAi luthnga sAm 5%. Các phucthOng án tính tốn trong tructhGng hp luthnga chính vuthnang 10%: tucthOng tucthnang nhucth luthnga chính vuthnang 5%, do luthnga chính vuthnang 10% nhu hOn so vAi luthnga 5% nên trong tructhGng KHOA HC CƠNG NGH N¤NG NGHIƯP Vµ PH¸T TRIĨN N¤NG TH¤N - Th¸ng 1/2016 66 hp này chúng tơi khơng tính tốn vAi tructhGng hp biIn ._i khí h/u Nh/n xét mJt s> .iEm chính trong các kIt qu6 tính tốn nhucth sau: PhucthOng án PA0_10% - kIt qu6 diQn tốn trong phucthOng án này mucthnangc nucthAc và lucthu lucthng trong sơng gi6m .áng kE so vAi luthnga 5%, mucthnangc nucthAc ti N-ng Tr9ng chg cịn là 12,42 m, thWp hOn 0,57 m so vAi luthnga l'ch sucthhoi ti N-ng Tr9ng  phucthOng án tucthOng .ucthOng và vƒn lAn hOn mucthnangc nucthAc báo .Jng III là 1,93 m, kIt qu6 chi tiIt .ucthc thE hin trong b6ng 2. VAi phucthOng án PA1: KIt qu6 cho thWy mucthnangc nucthAc và lucthu lucthng .!u gi6m so vAi phucthOng án hin trng, ti N-ng Tr9ng mucthnangc nucthAc gi6m là 0,51 m, ti Diên Khánh gi6m 0,22 m và ti Hà Ra - Xĩm Bĩng là 0,06 m, ti Vdnh Thái gi6m 0,09 m, lucthu lucthng .gnh luthnga ti các v' trí gi6m trong kho6ng 200 ÷ 500 m3/s. Cĩ thE thWy rBng Q, H .!u gi6m khi cĩ 2 h- cst luthnga, tuy nhiên mucthsacc gi6m là khơng .áng kE và cịn cao hOn 1,93 m so vAi mucthsacc báo .Jng III ti N-ng Tr9ng, nhucth v/y cLn thiIt ph6i xem xét thêm các phucthOng án khác .E gi6m luthnga cĩ hiu qu6 cho h th>ng sơng Cái Nha Trang. PhucthOng án PA2 cho thWy ti N-ng Tr9ng mucthnangc nucthAc khơng gi6m, bst .Lu gi6m ti Vdnh Trung 0,51 m, ti Diên Khánh gi6m khơng .áng kE nhucthng ti Hà Ra - Xĩm Bĩng gi6m 0,28 m, ti Vdnh Thái t9ng lên 0,41m, lucthu lucthng .gnh luthnga ti các v' trí trên sơng Cái gi6m trong kho6ng 750 ÷ 850 m3/s và t9ng tucthOng ucthsacng bên sơng Quán TructhGng. Cĩ thE thWy rBng Q, H .!u gi6m bên sơng Cái khi phân luthnga, tuy nhiên mucthsacc gi6m là khơng .áng kE và cịn cao hOn nhi!u so vAi mucthsacc báo .Jng III (báo .Jng III ti N-ng Tr9ng là 11 m) và cịn làm t9ng Q, H bên sơng Quán TructhGng. Nhucth v/y cLn thiIt ph6i xem xét kIt hp các phucthOng án .E gi6m luthnga cĩ hiu qu6 cho h th>ng sơng Cái Nha Trang. PhucthOng án PA3: tuy phucthOng án phân luthnga khơng hiu qu6 cho .on sơng thucthng lucthu nhucthng li rWt hiu qu6 cho .on sơng h lucthu và ngucthc li cst luthnga bBng h- chucthsaca hiu qu6 cho thucthng lucthu nhi!u hOn h lucthu. KIt hp 2 phucthOng án trên cho thWy mucthnangc nucthAc gi6m c6 thucthng lucthu và h lucthu: ti N-ng Tr9ng mucthnangc nucthAc gi6m 0,51 m, ti Diên Khánh gi6m 0,22 m và ti Hà Ra - Xĩm Bĩng 0,35 m, ti Vdnh Thái t9ng lên 0,36 m, lucthu lucthng .gnh luthnga ti các v' trí gi6m trong kho6ng 200 ÷ 900 m3/s trên sơng Cái và t9ng lên kho6ng 600 m3/s trên sơng Quán TructhGng. VAi phucthOng án xây ducthnangng .ê ng9n luthnga cĩ thE thWy rBng khi xây .ê mucthnangc nucthAc trong sơng d!nh lên .áng kE, cao nhWt là 1,0m ti .on tucthhuyen Diên An .In Vdnh Trung, các .on thucthng và h lucthu .on này mucthnangc nucthAc gi6m dLn. Tucthhuyen mucthnangc nucthAc trong sơng và các mRt cst ngang sơng cĩ thE sO bJ xác .'nh .ucthc chi!u cao .ê ch>ng luthnga chính vuthnang 5% là kho6ng tucthhuyen 3 m .In 6,0 m, .J cao .ê cao nhWt là .on Diên An .In Vdnh Trung và thWp dLn v! c6 2 phía thucthng h lucthu. Hình 4. Mucthnangc nucthAc luthnga chính vuthnang P=5% các v' trí dPc sơng Cái Nha Trang và sơng Quán TructhGng KHOA HC CƠNG NGH N¤NG NGHIƯP Vµ PH¸T TRIĨN N¤NG TH¤N - Th¸ng 1/2016 67 B6ng 4. Mucthnangc nucthAc luthnga chính vuthnang p=5% và 10% lAn nhWt dPc h lucthu sơng Cái Nha Trang NOn v': Mucthnangc nucthAc: m, Lucthu lucthng: m3/s PA3_CV5% PA3_CV10% TT V' trí H ∆Η Q ∆Q H ∆H Q ∆Q 1 N-ng Tr9ng 12,98 -0,44 2644 -284 12,42 -0,51 2289 -254 2 Diên PhucthAc 10,48 -0,44 3508 -465 10,01 -0,55 3082 -544 3 Diên Lc 7,96 -0,26 3879 -297 7,69 -0,26 3468 -454 4 TT Diên Khánh 7,02 -0,37 4266 -281 6,79 -0,22 3797 -455 5 Diên An 5,37 -0,12 3970 -780 5,28 -0,09 3659 -266 6 Vdnh Trung 3,48 -0,81 2621 -1236 3,33 -0,62 2413 -902 7 Vdnh Thnh 3,09 -0,80 2615 -1236 2,94 -0,62 2406 -902 8 Vdnh NgPc 2,90 -0,75 2822 -1222 2,75 -0,59 2582 -902 9 CLu .ucthGng sst 2,03 -0,71 2816 -1222 1,93 -0,52 2575 -902 10 NgPc Hip 1,79 -0,58 2810 -1224 1,72 -0,45 2570 -901 11 Hà Ra - Xĩm Bĩng 1,47 -0,45 2898 -1258 1,45 -0,35 2649 -915 12 CLu TrLn Phú 1,02 -0,18 2892 -1260 1,08 -0,19 2645 -913 13 PhucthAc H6i 3,31 -0,43 1924 533 3,18 -0,22 1724 653 14 Vdnh Thái 2,99 -0,07 1921 535 2,89 0,07 1721 648 15 Vdnh Thái 2,86 0,24 1919 539 2,77 0,36 1718 657 16 PhucthAc N-ng 2,29 0,23 1917 543 2,22 0,33 1715 659 17 PhucthAc N-ng 0,75 0,13 1898 540 0,85 0,11 1693 658 18 Cucthhoia sơng 0,60 0,00 1890 529 0,72 0,00 1687 532 3.2.6. Luthnga l'ch sucthhoi 2003 Tính tốn luthnga l'ch sucthhoi cĩ ý nghda rWt quan trPng trong vic kiEm tra diQn tiIn cuthhoia h th>ng cuthngang nhucth xác .'nh mucthsacc .J ng/p cuthhoia h th>ng và .E làm cO s so sánh vAi các tính tốn khác, các tr/n luthnga khác. Tr/n luthnga l'ch sucthhoi cuthhoia vùng sơng Cái Nha Trang là luthnga tháng XI/2003 vAi mucthnangc nucthAc và lucthu lucthng ti N-ng Tr9ng là 13,94 m và 3.322 m3/s, t_ng lucthng tr/n luthnga v! tAi N-ng Tr9ng là 306.106 m3, t_ng lucthng luthnga trên nhánh Su>i DLu là 102.106 m3. Qua tính tốn thuthhoiy lucthnangc và so sánh các phucthOng án: VAi PA3 là kIt hp phucthOng án cst luthnga h- chucthsaca (PA1) và phân luthnga sang sơng Quán TructhGng (PA2), kIt qu6 tính tốn cho thWy: tuy phucthOng án phân luthnga khơng hiu qu6 cho .on sơng thucthng lucthu nhucthng li rWt hiu qu6 cho .on sơng h lucthu và ngucthc li cst luthnga bBng h- chucthsaca hiu qu6 cho thucthng lucthu nhi!u hOn h lucthu. KIt hp 2 phucthOng án trên cho thWy mucthnangc nucthAc gi6m c6 thucthng lucthu và h lucthu: ti N-ng Tr9ng mucthnangc nucthAc gi6m 0,66 m, ti Diên Khánh gi6m 0,32 m và ti Hà Ra - Xĩm Bĩng là 0,43 m, ti Vdnh Thái t9ng lên 0,28 m, lucthu lucthng .gnh luthnga ti các v' trí gi6m trong kho6ng 400 ÷÷ 1100 m3/s trên sơng Cái Nha Trang và t9ng lên kho6ng 650 m3/s trên sơng Quán TructhGng. Các phucthOng án trên cho thWy Q, H vƒn cịn rWt cao so vAi mucthnangc nucthAc báo .Jng trong sơng. Do v/y mJt phucthOng án .! xuWt là xây ducthnangng .ê bao hai bên bG sơng b6o v các vùng thWp, ng9n luthnga xâm nh/p làng mc .-ng ruJng. KIt qu6 cho thWy rBng mucthnangc nucthAc trong sơng d!nh lên rWt cao phía thucthng lucthu và gi6m dLn v! phía h lucthu, nhucth v/y cĩ thE thWy rBng khi xây .ê luthnga s b' ucthsac li và d!nh lên .on Diên An, Vdnh Trung, mucthnangc nucthAc d!nh t>i .a là 1,1 m ti Diên An, các v' trí khác d!nh 0,3 ÷ ÷0,7 m. Ti h lucthu mucthnangc nucthAc .gnh luthnga gi6m, tuy nhiên mucthnangc nucthAc .gnh li duy trì trong thGi gian dài s làm t9ng thêm thit hi. Lucthu lucthng luthnga gi6m 400 ÷ ÷700 m3/s do .gnh luthnga b' trQ khi mRt cst thu h€p. V! nguyên tsc tucthhuyen mucthnangc nucthAc trong sơng và các mRt cst ngang sơng cĩ thE sO bJ xác KHOA HC CƠNG NGH N¤NG NGHIƯP Vµ PH¸T TRIĨN N¤NG TH¤N - Th¸ng 1/2016 68 .'nh .ucthc chi!u cao .ê ch>ng luthnga n9m 2003 là kho6ng tucthhuyen 3 .In 5 m, .J cao .ê cao nhWt là .on Diên An .In Vdnh Trung và thWp dLn v! c6 2 phía thucthng h lucthu. 3.2.7. Trong .i!u kin biIn ._i khí h/u Các tính tốn trong .i!u kin biIn ._i khí h/u - phucthOng án 6, phucthOng án 7 - tính tốn trong .i!u kin chuctha cĩ bin pháp cơng trình can thip (PA0) và phucthOng án h- chucthsaca cst luthnga và phân luthnga (PA3). KIt qu6 cho thWy tác .Jng cuthhoia nucthAc biEn dâng làm d!nh mucthnangc nucthAc trên sơng Cái kho6ng 5 cm ti Vdnh Trung .In 80 cm ti v' trí cLu TrLn Phú - tucthOng tucthnang nhucth tructhGng hp luthnga l'ch sucthhoi. Cuthngang cĩ thE nh/n thWy rBng các bin pháp ch>ng luthnga phía thucthng lucthu khơng cĩ tác .Jng tính cucthnangc .In vic gi6m luthnga khi ch'u 6nh hucthng nucthAc biEn dâng. Do v/y vic .>i phĩ vAi tác .Jng cuthhoia nucthAc biEn dâng nhWt thiIt ph6i thucthnangc hin  phía h lucthu. 4. KT LU/N Do .Rc .iEm .'a hình và khí h/u lucthu vucthnangc sơng Cái Nha Trang, thGi gian luthnga ngsn thucthGng chg kéo dài trong 3 .In 5 ngày, thGi gian luthnga lên nhanh và rút nhanh. KIt qu6 tính tốn cho thWy vic chg ch>ng luthnga bBng h- chucthsaca thucthng lucthu khơng mang li kIt qu6 nhucth mong .i do các h- chucthsaca kh>ng chI din tích lucthu vucthnangc khơng lAn, dung tích cst luthnga nhu và  xa vùng b6o v - h- Sơng Chị 1 do v/y phucthOng án này chg hiu qu6 nhWt .'nh  phía thucthng lucthu. Khi tính tốn vAi tructhGng hp phân luthnga sang sơng Quán TructhGng, no vét .on sơng n>i sang sơng Cái Nha Trang tuy nhiên hiu qu6 gi6m luthnga trên sơng Cái Nha Trang là rWt t>t cho .on h lucthu tính tucthhuyen v' trí phân luthnga. Trong tính tốn phucthOng án xây .ê cho thWy rBng mucthnangc nucthAc trong sơng d!nh lên rWt cao phía thucthng lucthu và gi6m dLn v! phía h lucthu, nhucth v/y cĩ thE thWy rBng khi xây .ê luthnga s b' ucthsac li và d!nh lên .on Diên An, Vdnh Trung, mucthnangc nucthAc d!nh t>i .a là 1,1 m ti Diên An, các v' trí khác d!nh 0,3 ÷÷ 0,7 m. Ti h lucthu mucthnangc nucthAc .gnh luthnga gi6m, tuy nhiên mucthnangc nucthAc .gnh li duy trì trong thGi gian dài s làm t9ng thêm thit hi. Lucthu lucthng luthnga gi6m do .gnh luthnga b' trQ khi mRt cst thu h€p. Trong tructhGng hp này chi!u cao .ê sO bJ xác .'nh là kho6ng 6,5 m cho luthnga chính vuthnang ti .on Vdnh Thnh và thWp dLn v! 2 phía thucthng h lucthu. Tuy nhiên tính tốn này chuctha bao g-m tính tốn tiêu úng, ch>ng ng/p do h th>ng .ê gây ra. Khi tính tốn kiEm tra kh6 n9ng cst luthnga trit .E trên sơng Cái Nha Trang trong các tr/n luthnga, t_ng lucthng luthnga ph6i cst là kho6ng 400 triu m3 trong luthnga chính vuthnang 5%. Nây là con s> khơng kh6 thi .>i vAi n9ng lucthnangc cst luthnga cuthhoia h th>ng  giai .on hin ti và trong tucthOng lai, do v/y vic s>ng chung vAi luthnga và tránh luthnga vƒn là bin pháp mang tính lâu dài  vùng h lucthu sơng Cái Nha Trang. Các tính tốn trong .i!u kin biIn ._i khí h/u cho thWy tác .Jng cuthhoia nucthAc biEn dâng làm d!nh mucthnangc nucthAc trên sơng Cái Nha Trang tucthhuyen Vdnh Trung .In cucthhoia sơng. Các bin pháp ch>ng luthnga phía thucthng lucthu khơng cĩ tác .Jng tính cucthnangc .In vic gi6m luthnga khi ch'u 6nh hucthng nucthAc biEn dâng. Do v/y vic .>i phĩ vAi tác .Jng cuthhoia nucthAc biEn dâng nhWt thiIt ph6i thucthnangc hin  phía h lucthu. Tucthhuyen các tính tốn và nh/n xét trên cĩ thE thWy rBng phucthOng án h- chucthsaca kIt hp phân luthnga sang sơng Quán TructhGng cĩ no vét lịng sơng (PA3) mang li hiu qu6 tucthOng .>i t>t và là phucthOng án kh6 thi nhWt. Do .ĩ phucthOng án cst luthnga bBng h- chucthsaca và phân luthnga sang sơng Quán TructhGng cĩ no vét lịng sơng - là phucthOng án chPn. KiIn ngh': Trên lucthu vucthnangc sơng Cái Nha Trang hin nay chg cĩ duy nhWt trm .o thuthhoiy v9n là N-ng Tr9ng, vì v/y vic tính tốn thuthhoiy v9n, thuthhoiy lucthnangc trên lucthu vucthnangc gRp rWt nhi!u khĩ kh9n. NE nâng cao chWt lucthng tính tốn chúng tơi kiIn ngh' b> trí thêm trm .o dịng ch6y trên sơng chính, và khơi phuthnangc các trm .o trên các sơng nhánh Sơng CLu, Su>i DLu, Sơng Chị. CLn .o .c b_ sung thêm .'a hình và .o .c .ucthc các tr/n luthnga thucthnangc tI x6y ra .E cĩ sO s kiEm .'nh và mơ phung mơ hình t>t hOn trong các nghiên cucthsacu sau. TÀI LIU THAM KHO 1. NRng Th' Kim Nhung, 2011. Phịng Quy hoch Thuthhoiy li Nam Trung bJ và Tây Nguyên-Vin QHTL. Rà sốt, b_ sung quy hoch phịng ch>ng luthnga các tgnh mi!n Trung tucthhuyen Qu6ng Bình .In Bình Thu/n. 2. Niên giám Th>ng kê tgnh Khánh Hịa n9m, 2009. 3. BJ Tài nguyên và Mơi tructhGng, 2012. K'ch b6n biIn ._i khí h/u, nucthAc biEn dâng cho Vit Nam. 4. Vin Quy hoch Thuthhoiy li, 2002. Quy hoch sucthhoi duthnangng t_ng hp và b6o v ngu-n nucthAc lucthu vucthnangc sơng Cái Nha Trang và sơng Cái Ninh Hồ. KHOA HC CƠNG NGH N¤NG NGHIƯP Vµ PH¸T TRIĨN N¤NG TH¤N - Th¸ng 1/2016 69 5. NRng Th' Kim Nhung - Vin Quy hoch Thuthhoiy li, 2009. Ni!u chgnh b_ sung quy hoch thuthhoiy li .In n9m 2015 tgnh Khánh Hịa. HYDRAULIC CACULATION FOR FLOOD CONTROL PLANNING IN CAI NHA TRANG RIVER BASIN-KHANH HOA PROVINCE Dang Thi Kim Nhung, Nguyen Van Manh, Tran Quoc Uy, Truong Quynh Chi Summary The paper presents results of research of hydraulic calculations for the proposed in flood planning in Cai Nha Trang river basin - Khanh Hoa province under the project "Review of flood planning the central provinces from Quang Binh to Binh Thuan " as the basis for flood control choosing in the Cai river basin. NAM, MIKE 11 software was selected to calculate in research. Keywords: Cai Nha Trang river, planning, flood control, hydraulic model. NgucthGi ph6n bin: PGS.TS. NguyQn Thu Hi!n Ngày nh/n bài: 16/10/2015 Ngày thơng qua ph6n bin: 16/11/2015 Ngày duyt .9ng: 23/11/2015