Thiết kế mạng

Thiết kế mạng Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E CHÖÔNG 1 GIÔÙI THIEÄU VEÀ MAÏNG MAÙY TÍNH ------------H@I------------ I. CAÙC KIEÁN THÖÙC CÔ SÔÛ 1. Ñònh nghóa maïng maùy tính vaø lôïi ích cuûa vieäc keát noái maïng: • Ñònh nghóa: - Maïng maùy tính laø moät nhoùm caùc maùy tính,thieát bò ngoaïi vi ñöôïc keát noái vôùi nhau thoâng qua caùc phöông tieän truyeàn daãn nhö caùp,soùng ñieän töû,tia hoàng ngoaïi…giuùp cho caùc thieát bò naøy coù theå trao ñoåi döõ lieäu vôùi nhau moät caùch deã daøng. • Lôïi ích thöïc tieãn cuûa maïng - Tieát kieäm ñöôïc taøi nguyeân phaàn cöùng - Trao ñoåi ñöõ lieäu trôû neân deã daøng hôn - Chia seû öùng duïng. - Taäp trung döõ lieäu, baûo maät vaø backup toát - Söû duïng caùc phaàn meàm öùng duïng treân maïng. - Söû duïng caùc dòch vuï Internet. 2. Baêng thoâng : Baêng thoâng laø ñaïi löôïng ño löôøng löôïng thoâng tin truyeàn ñi töø nôi naøy sang nôi khaùc trong moät khoaûng thôøi gian cho tröôùc . Chuùng ta ñaõ bieát ñôn vò thoâng tin cô baûn nhaát laø bit , ñôn vò cô baûn nhaát cuûa thôøi gian laø giaây . Vaäy neáu moâ taû löôïng thoâng tin truyeàn qua trong moät khoaûng thôøi gian chæ ñònh coù theå duøng ñôn vò “ soá bit treân moät giaây” ñeå moâ taû thoâng tin naøy ( bit per second –bps) . II. CAÙC LOAÏI MAÏNG MAÙY TÍNH THOÂNG DUÏNG NHAÁT 1. Maïng cuïc boä LAN (Local Area Network) Maïng LAN laø moät nhoùm caùc maùy tính vaø caùc thieát bò truyeàn thoâng maïng ñöôïc noái keát vôùi nhau trong moät khu vöïc nhoû nhö moät toaø nhaø cao oác , khuoân vieân tröôøng ñaïi hoïc khu giaûi trí… Caùc maïng LAN thöôøng coù caùc ñaëc ñieåm sau ñaây : Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E • Baêng thoâng lôùn coù khaû naêng chaïy caùc öùng duïng tröïc tuyeán nhö xem phim , hoäi thaûo qua maïng. • Kích thöôùc maïng bò giôùi haïn bôûi caùc thieát bò . • Chi phí caùc thieát bò maïng LAN töông ñoái reû. • Quaûn trò ñôn giaûn. 2. Maïng ñoâ thò MAN (Metropolitan Area Network) Maïng MAN gaàn gioáng nhö maïng LAN nhöng giôùi haïn cuûa noù laø moät thaønh phoá hay moät quoác gia . Maïng MAN noái keát caùc maïng LAN laïi vôùi nhau thoâng qua caùc phöông tieän truyeàn daãn khaùc nhau ( caùp quang , caùp ñoàng , soùng…) vaø caùc phöông thöùc truyeàn thoâng khaùc nhau. Ñaëc ñieåm cuûa maïng MAN : • Baêng thoâng möùc trung bình , ñuû ñeå phuïc vuï caùc öùng duïng caáp thaønh phoá hay quoác gia nhö chính phuû ñieän töû , thöông maïi ñieän töû , caùc öùng duïng cuûa caùc ngaân haøng… • Do MAN noái keát nhieàu LAN vôùi nhau neân ñoä phöùc taïp cuõng taêng ñoàng thôøi vieäc quaûn lyù seõ khoù khaên hôn. • Chi phí caùc thieát bò maïng MAN töông ñoái ñaét tieàn. 3. Maïng dieän roäng WAN (Wide Area Network) Maïng WAN bao phuû vuøng ñòa lyù roäng lôùn coù theå laø moät quoác gia , moät luïc ñòa hay toaøn caàu . Maïng WAN thöôøng laø maïng cuûa caùc coâng ty ña quoác gia hay toaøn caàu ñieån hình laø maïng Internet . Do phaïm vi roäng lôùn cuûa maïng WAN neân thoâng thöôøng maïng WAN laø taäp hôïp caùc maïng LAN , MAN noái laïi vôùi nhau baèng caùc phöông tieän nhö : veä tinh (satellites) , soùng viba (microwave) , caùp quang, caùp ñieän thoaïi. Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E Ñaëc ñieåm cuûa maïng WAN : • Baêng thoâng thaáp , deã maát keát noái thöôøng chæ phuø hôïp vôùi caùc öùng duïng online nhö e-mail , web , ftp… • Pham vi hoaït ñoäng roäng lôùn khoâng giôùi haïn. • Do keát noái cuûa nhieàu LAN , MAN laïi vôùi nhau neân maïng raát phöùc taïp vaø coù tình toaøn caàu neân thöôøng laø caùc toå chöùc quoác teá ñöùng ra qui ñònh vaø quaûn lyù. • Chi phí cho caùc thieát bò vaø caùc coâng ngheä maïng WAN raát ñaét tieàn. 4. Maïng Internet Maïng Internet laø tröôøng hôïp ñaëc bieät cuûa maïng WAN , noù chöùa caùc dòch vuï toaøn caàu nhö mail ,web , chat , ftp vaø phuïc vuï mieãn phí cho moïi ngöôøi. III. CAÙC MOÂ HÌNH XÖÛ LYÙ MAÏNG Cô baûn coù 3 loaïi moâ hình xöû lyù maïng bao goàm: - Moâ hình xöû lyù maïng taäp trung. - Moâ hình xöû lyù maïng phaân phoái. - Moâ hình xöû lyù maïng coäng taùc. 1. Moâ hình xöû lyù maïng taäp trung : Toaøn boä caùc tieán trình xöû lyù dieãn ra taïi maùy tính trung taâm. Caùc maùy traïm cuoái (Terminals) ñöôïc noái maïng vôùi maùy tính trung taâm vaø chæ hoaït ñoäng nhö nhöõng thieát bò nhaäp xuaát döõ lieäu cho pheùp ngöôøi duøng xem treân maøn hình vaø nhaäp lieäu baøn phím.Caùc maùy traïm ñaàu cuoái khoâng löu tröõ vaø xöû lyù döõ lieäu . Moâ hình xöû lyù maïng treân coù theå trieån khai treân heä thoáng phaàn cöùng hoaëc phaàn meàm ñöôïc caøi ñaët treân Server. Öu ñieåm : döõ lieäu ñöôïc baûo maät an toaøn ,deã backup vaø dieät virus. Chi phí caùc thieát bò thaáp. Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E Khuyeát ñieåm : khoù ñaùp öùng ñöôïc caùc yeâu caàu cuûa nhieàu öùng duïng khaùc nhau, toác ñoä truy xuaát chaäm. 2. Moâ hình xöû lyù maïng phaân phoái : Caùc maùy tính coù khaû naêng hoaït ñoäng ñoäc laäp , caùc coâng vieäc ñöôïc taùch nhoû vaø giao cho nhieàu maùy tính khaùc nhau thay vì taäp trung xöû lyù treân maùy trung taâm. Tuy döõ lieäu ñöôïc xöû lyù vaø löu tröõ taïi maùy cuïc boâ nhöng caùc tính naøy ñöôïc noái maïng vôùi nhau neân chuùng coù theå trao ñoåi döõ lieäu vaø dòch vuï. Öu ñieåm: truy xuaát nhanh, phaàn lôùn khoâng giôùi haïn caùc öùng duïng. Khuyeát ñieåm: döõ lieäu löu tröõ rôøi raïc khoù ñoàng boä, backup vaø raát deã nhieãm virus. 3. Moâ hình xöû lyù maïng coäng taùc: Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E Moâ hình xöû lyù maïng coäng taùc bao goàm nhieàu maùy tính coù theå hôïp taùc ñeå thöïc hieän moät coâng vieäc. Moät maùy tính coù theå möôïn naêng löïc xöû lyù baêng caùch chaïy caùc chöông trình treân caùc maùy naèm trong maïng. Öu ñieåm : raát nhanh vaø maïnh , coù theå duøng ñeå chaïy caùc öùng duïng coù caùc pheùp toaùn lôùn. Khuyeát ñieåm : caùc döõ lieäu ñöôïc löu tröõ treân caùc vò trí khaùc nhau neân raát khoù ñoàng boä vaø backup , khaû naêng nhieãm virus raát cao. IV. CAÙC MOÂ HÌNH QUAÛN LYÙ MAÏNG 1. Workgroup Trong moâ hình naøy caùc maùy tính coù quyeàn haïng ngang nhau vaø khoâng coù caùc maùy tính chuyeân duïng laøm nghieäp vuï cung caáp dòch vuï hay quaûn lyù. Caùc maùøy tính töï baûo maät vaø quaûn lyù taøi nguyeân cuûa rieâng mình. Ñoàng thôøi caùc maùy tính cuïc boä naøy cuõng töï chöùng thöïc cho ngöôøi duøng cuïc boä. 2. Domain Ngöôïc laïi vôùi moâ hình Workgroup , moâ hình Domain thì vieäc quaûn lyù vaø chöùng thöïc ngöôøi duøng maïng taäp trung taïi maùy tính Primary Domain Controller . Caùc taøi nguyeân maïng cuõng ñöôïc quaûn lyù taäp trung vaø caáp quyeàn haïn cho töøng ngöôøi duøng . Luùc ñoù trong heä thoáng coù caùc maùy tính chuyeân duïng laøm nhieäm vuï cung caáp caùc dòch vuï vaø quaûn lyù caùc maùy traïm. V. CAÙC MOÂ HÌNH ÖÙNG DUÏNG MAÏNG 1. Maïng ngang haøng ( peer to peer ) Maïng ngang haøng cung caáp vieäc keát noái cô baûn giöõa caùc maùy tính nhöng khoâng coù baát kyø moät maùy tính naøo ñoùng vai troø phuïc vuï. Moät maùy tính treân maïng coù theû vöøa laø Client vöøa laø Server . Trong moâi tröôøng naøy ngöôøi duøng treân töøng maùy tính chòu traùch nhieäm ñieàu haønh vaø chia seû taøi nguyeân cuûa maùy tính mình.Moâ hình naøy chæ phuø hôïp vôùi toå chöùc nhoû , soá ngöôøi giôùi haïn (thoâng thöôøng nhoû hôn 10 ngöôøi ) vaø khoâng quan taâm ñeán vaán ñeà baûo maät. Maïng ngang haøng thöôøng duøng caùc heä ñieàu haønh sau :Win95, Windows for Workgroup , WinNT Workstation, Win00 Proffessional , OS/2… Öu ñieåm :Do moâ hình maïng ngang haøng ñôn giaûn neân deã caøi ñaët , toå chöùc vaø quaûn trò , chi phí thieát bò cho moâ hình naøy thaáp. Khuyeát ñieåm : khoâng cho pheùp quaûn lyù taäp trung neân döõ lieäu phaân taùn, khaû naêng baûo maät thaáp raát deã bò xaâm nhaäp. Caùc taøi nguyeân khoâng ñöôïc saép xeáp neân raát khoù ñònh vò vaø tìm kieám. Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E 2. Maïng khaùch chuû (Client – Server) Trong moâ hình mang khaùch chuû coù moät heä thoáng maùy tính cung caáp caùc taøi nguyeân vaø dòch vuï cho caû heä thoáng maïng söû duïng goïi laø caùc maùy chuû (Server). Moät heä thoáng maùy tính söû duïng caùc taøi nguyeân vaø dòch vuï naøy ñöôïc goïi laø maùy khaùch (Client).Caùc Server thöôøng coù caáu hình maïnh (toác ñoä xöû lyù nhanh, kích thöôùc löu tröõ lôùn) hoaëc laø caùc maùy chuyeân duïng. Heä ñieàu haønh maïng duøng trong moâ hình Client - Server laø WinNT, Novell Netware, Unix,Win2K…. Öu ñieåm: Do caùc döõ lieäu ñöôïc löu tröõ taäp trung neân deã baûo maät , backup vaø ñoàng boä vôùi nhau. Taøi nguyeân vaø dòch vuï ñöôïc taäp trung neân deã chia seû vaø quaûn lyù vaø coù theå phuïc vuï cho nhieåu ngöôøi duøng Khuyeát ñieåm : caùc Server chuyeân duïng raát ñaét tieàn, phaûi coù nhaø quaûn trò cho heä thoáng. Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E VI. KIEÁN TRUÙC MAÏNG CUÏC BOÄ 1. Hình traïng maïng (Network Topology) Topo maïng : Caùch keát noái caùc maùy tính vôùi nhau veà maët hình hoïc maø ta goïi laø toâ poâ cuûa maïng . Coù 2 kieåu noái maïng chuû yeáu ñoù laø : • Noái kieåu ñieåm – ñieåm (point – to – point) • Noái kieåu ñieåm – nhieàu ñieåm (point – to – multipoint hay broadcast) - Point to Point : Caùc ñöôøng truyeàn noái töøng caëp nuùt vôùi nhau vaø moõi nuùt ñeàu coù traùch Nhieäm löu tröõ taïm thôøi sao ñoù chuyeån tieáp döõ lieäu ñi cho tôùi ñích. Do caùch laøm vieäc nhö Vaäy neân maïng kieåu naøy coøn ñöôïc goïi laø maïng “ löu vaø chuyeån tieáp “ (strore and forward). - Point to multipoint : Taát caû caùc nuùt phaân chia nhau moät ñöôøng truyeàn vaät lyù chung . Döõ lieäu göi ñi töø moät nuùt naøo ñoù seõ ñöôïc tieáp nhaän bôûi taát caû caùc nuùt coøn laïi treân maïng bôûi vaäy chæ caàn chæ ra ñòa chæ ñích cuaû döõ lieäu ñeå caên cöù vaøo ñoù caùc nuùt tra xem döõ lieäu ñoù coù phaûi göûi cho mình khoâng . 2. Maïng hình sao (Star): Maïng hình sao coù tatá caû caùc traïm ñöôïc keát noái vôùi moät thieát bò trung taâm coù nhieäm vuï nhaän tín hieäu töø caùc traïm vaø chuyeån ñeán traïm ñích.Tuyø theo yeâu caàu truyeàn thoâng treân maïng maø thieát bò trung taâm coù theå laø Switch ,router ,hub hay maùy chuû trung taâm. Vai troø cuûa thieát bò trung taâm laø thieát laäp caùc lieân keát Point to Point. - Öu ñieåm :Thieát laäp maïng ñôn giaûn , deã daøng caáu hình laïi maïng (theâm , bôùt caùc traïm),deã daøng kieåm soaùt vaø khaéc phuïc söï coá, taän duïng ñöôïc toái ña toác ñoä truyeàn cuûa ñöôøng truyeàn vaät lyù. - Khuyeát ñieåm :Ñoä daøi ñöôøng truyeàn noái moät traïm vôùi thieát bò trung taâm bò haïn cheá (trong voøng 100m ,vôùi coâng ngheä hieän nay) Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E 3. Maïng truïc tuyeán tính ( Bus ) : Taát caû caùc traïm phaân chia moät ñöôøng truyeàn chung (bus). Ñöôøng truyeàn chính ñöôïc giôùi haïn hai ñaàu baèng hai ñaàu noái ñaëc bieät goïi laø terminator. Moãi traïm ñöôïc noái vôùi truïc chính qua moät ñaàu noái chöõ T ( T-connector ) hoaëc moät thieát bò thu phaùt (transceiver). Moâ hình maïng Bus hoaït ñoäng theo caùc lieân keát Point to Multipoint hay Broadcast. - Öu ñieåm : Deã thieát keá , chi phí thaáp. - Khuyeát ñieåm : Tính oån ñònh keùm , chæ moät nuùt maïng hoûng laø toaøn boä maïng bò ngöøng hoaït ñoäng. 4. Maïng hình voøng ( Ring ): Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E - Treân maïng hình voøng tín hieäu ñöôïc truyeàn ñi treân voøng theo moät chieàu duy nhaát. Moãi traïm cuûa maïng ñöôïc noái vôùi nhau qua moät boä chuyeån tieáp (repeater) coù nhieäm vuï nhaän tín hieäu roài chuyeån tieáp ñeán traïm keá tieáp treân voøng. Nhö vaäy tín hieäu ñöôïc löu chuyeån treân voøng theo moät chuoãi lieân tieáp caùc lieân keát Point to Point giöõa caùc repeater. Maïng hình voøng coù öu nhöôïc ñieåm töông töï nhö maïng hình sao ,tuy nhieân maïng hình voøng ñoøi hoûi giao thöùc truy nhaäp maïng phuùc taïp hôn maïng hình sao. - Ngoaøi ra coøn coù caùc keát noái hoãn hôïp giöõa caùc kieán truùc maïng treân nhö :Star Bus , Star Ring Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E CHÖÔNG 2 MOÂ HÌNH THAM CHIEÁU OSI ------------H@I------------ I. MOÂ HÌNH THAM CHIEÁU OSI 1. Khaùi nieäm giao thöùc (protocol) Laø quy taéc giao tieáp (tieâu chuaån giao tieáp) giöõa hai heä thoáng giuùp chuùng hieåu vaø trao ñoåi döõ lieäu ñöôïc vôùi nhau . VD: Internetwork Packet Exchnge (IPX) , Transmission Control Protocol / Internetwork Protocol (TCP/IP) , NetBIOS Exchange User Interface (NetBEUI)… 2. Caùc toå chöùc ñònh chuaån ITU ( Internation Telecommunication Union): hieäp hoäi vieãn thoâng quoác teá . IEEE (Institute of Electrical and Electronic Engineers): vieäc caùc kó sö ñieän vaø ñieän töû. ISO (International Standarzation Organization ) : toå chöùc tieâu chuaån quoác teá , truï sôû taï Genever , Thuî Só . Vaøo name 1977 , ISO ñöôïc giao traùch nhieäm thieát keá moät chuaån truyeàn thoâng döïa treân lí thuyeát veà kieán truùc caùc heä thoáng môû laøm cô sôû ñeå thieát keá maïng maùy tính . Moâ hình naøy coù teân laø OSI (Open System Interconnection – töông keát caùc heä thoáng môû ) 3. Moâ hình OSI - Moâ hình OSI (Open System Interconnection) : laø moâ hình töông keát nhöõng heä thoáng môû , laø moâ hình ñöôïc toå chöùc ISO ñeà xuaát töø 1977 vaø coâng boá laàn ñaàu vaøo 1984 .Ñeå caùc maùy tính vaø caùc thieát bò maïng coù theå truyeàn thoâng vôùi nhau phaûi coù nhöõng quy taéc giao tieáp ñöôïc caùc beân chaáp nhaän . - Tromg moâ hình tham chieáu OSI coù baûy lôùp , moãi lôùp coù chöùc naêng ñoäc laäp . Söï taùch lôùp cuûa moâ hình naøy mang laïi nhöõng lôïi ích sau : Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E • Chia hoaït ñoäng thoâng tin maïng thaønh nhöõng phaàn nhoû hôn , ñôn giaûn hôn giuùp chuùng ta deã khaûo saùt vaø tìm hieåu hôn . • Chuaån hoaù caùc thaønh phaàn maïng ñeå cho pheùp phaùt trieån maïng töø nhieàu nhaø cung caáp saûn phaåm . • Ngaên chaën ñöôïc tình traïng söï thay ñoåi cuûa moät lôùp laøm aûnh höôûng ñeán caùc lôùp khaùc , nhö vaäy giuùp moãi lôùp coù theå phaùt trieån ñoäc laäp vaø nhanh choùng hôn. - Moâ hình tham chieáu OSI ñònh nghóa caùc quy taéc cho caùc noâi duïng sau : • Caùch thöùc caùc thieát bò giao tieáp vaø truyeàn thoâng ñöôïc vôùi nhau . • Caùc phöông phaùp ñeå caùc thieát bò treân maïng khi naøo thì ñöôïc truyeàn döõ lieäu ,khi naøo thì khoâng ñöôïc. • Caùc phöông phaùp ñeå ñaûm baûo truyeàn ñuùng döõ lieäu vaø ñuùng beân nhaän . • Caùch thöùc vaän taûi , truyeàn , saép xeáp vaø keát noái vôùi nhau . • Caùch thöùc ñaûm baûo caùc thieát bò maïng duy trì toác ñoä truyeàn döõ lieäu thích hôïp . • Caùch bieåu dieãn moät bit thieát bò truyeàn daãn . - Moâ hình tham chieáu OSI ñöôïc chia thaønh 7 lôùp vôùi caùc chöùc naêng sau : • Application Layer ( lôùp öùng duïng ) : giao dieän giöõa öùng duïng vaø maïng. • Presentation Layer ( lôùp trình baøy ) : thoaû thuaän khuoân daïng trao ñoåi döõ lieäu . • Session Layer ( lôùp phieân ) : cho pheùp ngöôøi duøng thieát laäp caùc keát noái. • Transport Layer ( lôùp vaän truyeån ) : ñaûm baûo truyeàn thoâng giöõa hai heä thoáng • Network Layer ( lôùp maïng ) : ñònh höôùng döõ lieäu truyeàn trong moâi tröôøng lieân maïng. • Data link Layer (lôùp lieân keát döõ lieäu ) : xaùc ñònh vieäc truy xuaát ñeán caùc thieát bò . • Physical Layer ( lôùp vaät lyù ) : chuyeån ñoåi döõ lieäu thaønh caùc bit vaø truyeàn ñi. Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E 4. Chöùc naêng cuûa caùc lôùp trong moâ hình tham chieáu OSI Tầng 1: Vật lý (Physical) • Tầng vật lý (Physical layer) là tầng dưới cùng của mô hình OSI là. Nó mô tả các đặc trưng vật lý của mạng: Các loại cáp được dùng để nối các thiết bị, các loại đầu nối được dùng , các dây cáp có thể dài bao nhiêu v.v... Mặt khác các tầng vật lý cung cấp các đặc trưng điện của các tín hiệu được dùng để khi chuyển dữ liệu trên cáp từ một máy này đến một máy khác của mạng, kỹ thuật nối mạch điện, tốc độ cáp truyền dẫn. • Tầng vật lý không qui định một ý nghĩa nào cho các tín hiệu đó ngoài các giá trị nhị phân 0 và 1. Ở các tầng cao hơn của mô hình OSI ý nghĩa của các bit được truyền ở tầng vật lý sẽ được xác định. • Ví dụ: Tiêu chuẩn Ethernet cho cáp xoắn đôi 10 baseT định rõ các đặc trưng điện của cáp xoắn đôi, kích thước và dạng của các đầu nối, độ dài tối đa của cáp. • Khác với các tầng khác, tầng vật lý là không có gói tin riêng và do vậy không có phần đầu (header) chứa thông tin điều khiển, dữ liệu được truyền đi theo dòng bit. Một giao thức tầng vật lý tồn tại giữa các tầng vật lý để quy định về phương thức truyền (đồng bộ, phi đồng bộ), tốc độ truyền. • Các giao thức được xây dựng cho tầng vật lý được phân chia thành phân chia thành hai loại giao thức sử dụng phương thức truyền thông dị bộ (asynchronous) và phương thức truyền thông đồng bộ (synchronous). • Phương thức truyền dị bộ: không có một tín hiệu quy định cho sự đồng bộ giữa các bit giữa máy gửi và máy nhận, trong quá trình gửi tín hiệu máy gửi sử dụng các bit đặc biệt START và STOP được dùng để tách các xâu Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E bit biểu diễn các ký tự trong dòng dữ liệu cần truyền đi. Nó cho phép một ký tự được truyền đi bất kỳ lúc nào mà không cần quan tâm đến các tín hiệu đồng bộ trước đó. • Phương thức truyền đồng bộ: sử dụng phương thức truyền cần có đồng bộ giữa máy gửi và máy nhận, nó chèn các ký tự đặc biệt như SYN (Synchronization), EOT (End Of Transmission) hay đơn giản hơn, một cái "cờ " (flag) giữa các dữ liệu của máy gửi để báo hiệu cho máy nhận biết được dữ liệu đang đến hoặc đã đến. Tầng 2: Liên kết dữ liệu (Data link) • Tầng liên kết dữ liệu (data link layer) là tầng mà ở đó ý nghĩa được gán cho các bít được truyền trên mạng. Tầng liên kết dữ liệu phải quy định được các dạng thức, kích thước, địa chỉ máy gửi và nhận của mỗi gói tin được gửi đi. Nó phải xác định cơ chế truy nhập thông tin trên mạng và phương tiện gửi mỗi gói tin sao cho nó được đưa đến cho người nhận đã định. • Tầng liên kết dữ liệu có hai phương thức liên kết dựa trên cách kết nối các máy tính, đó là phương thức "một điểm - một điểm" và phương thức "một điểm - nhiều điểm". Với phương thức "một điểm - một điểm" các đường truyền riêng biệt được thiết lâp để nối các cặp máy tính lại với nhau. Phương thức "một điểm - nhiều điểm " tất cả các máy phân chia chung một đường truyền vật lý. • • Hình 4.2: Các đường truyền kết nối kiểu "một điểm - một điểm" và "một điểm - nhiều điểm". • Tầng liên kết dữ liệu cũng cung cấp cách phát hiện và sửa lỗi cơ bản để đảm bảo cho dữ liệu nhận được giống hoàn toàn với dữ liệu gửi đi. Nếu một gói tin có lỗi không sửa được, tầng liên kết dữ liệu phải chỉ ra được cách thông báo cho nơi gửi biết gói tin đó có lỗi để nó gửi lại. • Các giao thức tầng liên kết dữ liệu chia làm 2 loại chính là các giao thức hướng ký tư và các giao thức hướng bit. Các giao thức hướng ký tự được xây dựng dựa trên các ký tự đặc biệt của một bộ mã chuẩn nào đó (như ASCII hay EBCDIC), trong khi đó các giao thức hướng bit lại dùng các cấu trúc nhị phân (xâu bit) để xây dựng các phần tử của giao thức (đơn vị Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E dữ liệu, các thủ tục.) và khi nhận, dữ liệu sẽ được tiếp nhận lần lượt từng bit một. Tầng 3: Mạng (Network) • Tầng mạng (network layer) nhắm đến việc kết nối các mạng với nhau bằng cách tìm đường (routing) cho các gói tin từ một mạng này đến một mạng khác. Nó xác định việc chuyển hướng, vạch đường các gói tin trong mạng, các gói này có thể phải đi qua nhiều chặng trước khi đến được đích cuối cùng. Nó luôn tìm các tuyến truyền thông không tắc nghẽn để đưa các gói tin đến đích. • Tầng mạng cung các các phương tiện để truyền các gói tin qua mạng, thậm chí qua một mạng của mạng (network of network). Bởi vậy nó cần phải đáp ứng với nhiều kiểu mạng và nhiều kiểu dịch vụ cung cấp bởi các mạng khác nhau. hai chức năng chủ yếu của tầng mạng là chọn đường (routing) và chuyển tiếp (relaying). Tầng mạng là quan trọng nhất khi liên kết hai loại mạng khác nhau như mạng Ethernet với mạng Token Ring khi đó phải dùng một bộ tìm đường (quy định bởi tầng mạng) để chuyển các gói tin từ mạng này sang mạng khác và ngược lại. • Đối với một mạng chuyển mạch gói (packet - switched network) - gồm tập hợp các nút chuyển mạch gói nối với nhau bởi các liên kết dữ liệu. Các gói dữ liệu được truyền từ một hệ thống mở tới một hệ thống mở khác trên mạng phải được chuyển qua một chuỗi các nút. Mỗi nút nhận gói dữ liệu từ một đường vào (incoming link) rồi chuyển tiếp nó tới một đường ra (outgoing link) hướng đến đích của dữ liệu. Như vậy ở mỗi nút trung gian nó phải thực hiện các chức năng chọn đường và chuyển tiếp. • Việc chọn đường là sự lựa chọn một con đường để truyền một đơn vị dữ liệu (một gói tin chẳng hạn) từ trạm nguồn tới trạm đích của nó. Một kỹ thuật chọn đường phải thực hiện hai chức năng chính sau đây: • Quyết định chọn đường tối ưu dựa trên các thông tin đã có về mạng tại thời điểm đó thông qua những tiêu chuẩn tối ưu nhất định. • Cập nhật các thông tin về mạng, tức là thông tin dùng cho việc chọn đường, trên mạng luôn có sự thay đổi thường xuyên nên việc cập nhật là việc cần thiết. Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E • • Hình 4. 3: Mô hình chuyển vận các gói tin trong mạng chuyễn mạch gói • Người ta có hai phương thức đáp ứng cho việc chọn đường là phương thức xử lý tập trung và xử lý tại chỗ. • Phương thức chọn đường xử lý tập trung được đặc trưng bởi sự tồn tại của một (hoặc vài) trung tâm điều khiển mạng, chúng thực hiện việc lập ra các bảng đường đi tại từng thời điểm cho các nút và sau đó gửi các bảng chọn đường tới từng nút dọc theo con đường đã được chọn đó. Thông tin tổng thể của mạng cần dùng cho việc chọn đường chỉ cần cập nhập và được cất giữ tại trung tâm điều khiển mạng. • Phương thức chọn đường xử lý tại chỗ được đặc trưng bởi việc chọn đường được thực hiện tại mỗi nút của mạng. Trong từng thời điểm, mỗi nút phải duy trì các thông tin của mạng và tự xây dựng bảng chọn đường cho mình. Như vậy các thông tin tổng thể của mạng cần dùng cho việc chọn đường cần cập nhập và được cất giữ tại mỗi nút. • Thông thường các thông tin được đo lường và sử dụng cho việc chọn đường bao gồm: • Trạng thái của đường truyền. • Thời gian trễ khi truyền trên mỗi đường dẫn. • Mức độ lưu thông trên mỗi đường. • Các tài nguyên khả dụng của mạng. • Khi có sự thay đổi trên mạng (ví dụ thay đổi về cấu trúc của mạng do sự cố tại một vài nút, phục hồi của một nút mạng, nối thêm một nút mới... hoặc thay đổi về mức độ lưu thông) các thông tin trên cần được cập nhật vào các cơ sở dữ liệu về trạng thái của mạng. • Hiện nay khi nhu cầu truyền thông đa phương tiện (tích hợp dữ liệu văn bản, đồ hoạ, hình ảnh, âm thanh) ngày càng phát triển đòi hỏi các công nghệ truyền dẫn tốc độ cao nên việc phát triển các hệ thống chọn đường tốc độ cao đang rất được quan tâm. Tầng 4: Vận chuyển (Transport) • Tầng vận chuyển cung cấp các chức năng cần thiết giữa tầng mạng và các tầng trên. nó là tầng cao nhất có liên quan đến các giao thức trao đổi dữ Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E liệu giữa các hệ thống mở. Nó cùng các tầng dưới cung cấp cho người sử dụng các phục vụ vận chuyển. • Tầng vận chuyển (transport layer) là tầng cơ sở mà ở đó một máy tính của mạng chia sẻ thông tin với một máy khác. Tầng vận chuyển đồng nhất mỗi trạm bằng một địa chỉ duy nhất và quản lý sự kết nối giữa các trạm. Tầng vận chuyển cũng chia các gói tin lớn thành các gói tin nhỏ hơn trước khi gửi đi. Thông thường tầng vận chuyển đánh số các gói tin và đảm bảo chúng chuyển theo đúng thứ tự. • Tầng vận chuyển là tầng cuối cùng chịu trách nhiệm về mức độ an toàn trong truyền dữ liệu nên giao thức tầng vận chuyển phụ thuộc rất nhiều vào bản chất của tầng mạng. Người ta chia giao thức tầng mạng thành các loại sau: • Mạng loại A: Có tỷ suất lỗi và sự cố có báo hiệu chấp nhận được (tức là chất lượng chấp nhận được). Các gói tin được giả thiết là không bị mất. Tầng vận chuyển không cần cung cấp các dịch vụ phục hồi hoặc sắp xếp thứ tự lại. • Mạng loại B: Có tỷ suất lỗi chấp nhận được nhưng tỷ suất sự cố có báo hiệu lại không chấp nhận được. Tầng giao vận phải có khả năng phục hồi lại khi xẩy ra sự cố. • Mạng loại C: Có tỷ suất lỗi không chấp nhận được (không tin cậy) hay là giao thức không liên kết. Tầng giao vận phải có khả năng phục hồi lại khi xảy ra lỗi và sắp xếp lại thứ tự các gói tin. • Trên cơ sở loại giao thức tầng mạng chúng ta có 5 lớp giao thức tầng vận chuyển đó là: • Giao thức lớp 0 (Simple Class - lớp đơn giản): cung cấp các khả năng rất đơn giản để thiết lập liên kết, truyền dữ liệu và hủy bỏ liên kết trên mạng "có liên kết" loại A. Nó có khả năng phát hiện và báo hiệu các lỗi nhưng không có khả năng phục hồi. • Giao thức lớp 1 (Basic Error Recovery Class - Lớp phục hồi lỗi cơ bản) dùng với các loại mạng B, ở đây các gói tin (TPDU) được đánh số. Ngoài ra giao thức còn có khả năng báo nhận cho nơi gửi và truyền dữ liệu khẩn. So với giao thức lớp 0 giao thức lớp 1 có thêm khả năng phục hồi lỗi. • Giao thức lớp 2 (Multiplexing Class - lớp dồn kênh) là một cải tiến của lớp 0 cho phép dồn một số liên kết chuyển vận vào một liên kết mạng duy nhất, đồng thời có thể kiểm soát luồng dữ liệu để tránh tắc nghẽn. Giao thức lớp 2 không có khả năng phát hiện và phục hồi lỗi. Do vậy nó cần đặt trên một tầng mạng loại A. • Giao thức lớp 3 (Error Recovery and Multiplexing Class - lớp phục hồi lỗi cơ bản và dồn kênh) là sự mở rộng giao thức lớp 2 với khả năng phát hiện và phục hồi lỗi, nó cần đặt trên một tầng mạng loại B. • Giao thức lớp 4 (Error Detection and Recovery Class - Lớp phát hiện và phục hồi lỗi) là lớp có hầu hết các chức năng của các lớp trước và còn bổ sung thêm một số khả năng khác để kiểm soát việc truyền dữ liệu. Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E Tầng 5: Giao dịch (Session) • Tầng giao dịch (session layer) thiết lập "các giao dịch" giữa các trạm trên mạng, nó đặt tên nhất quán cho mọi thành phần muốn đối thoại với nhau và lập ánh xa giữa các tên với địa chỉ của chúng. Một giao dịch phải được thiết lập trước khi dữ liệu được truyền trên mạng, tầng giao dịch đảm bảo cho các giao dịch được thiết lập và duy trì theo đúng qui định. • Tầng giao dịch còn cung cấp cho người sử dụng các chức năng cần thiết để quản trị các giao dịnh ứng dụng của họ, cụ thể là: • Điều phối việc trao đổi dữ liệu giữa các ứng dụng bằng cách thiết lập và giải phóng (một cách lôgic) các phiên (hay còn gọi là các hội thoại - dialogues) • Cung cấp các điểm đồng bộ để kiểm soát việc trao đổi dữ liệu. • Áp đặt các qui tắc cho các tương tác giữa các ứng dụng của người sử dụng. • Cung cấp cơ chế "lấy lượt" (nắm quyền) trong quá trình trao đổi dữ liệu. • Trong trường hợp mạng là hai chiều luân phiên thì nẩy sinh vấn đề: hai người sử dụng luân phiên phải "lấy lượt" để truyền dữ liệu. Tầng giao dịch duy trì tương tác luân phiên bằng cách báo cho mỗi người sử dụng khi đến lượt họ được truyền dữ liệu. Vấn đề đồng bộ hóa trong tầng giao dịch cũng được thực hiện như cơ chế kiểm tra/phục hồi, dịch vụ này cho phép người sử dụng xác định các điểm đồng bộ hóa trong dòng dữ liệu đang chuyển vận và khi cần thiết có thể khôi phục việc hội thoại bắt đầu từ một trong các điểm đó • Ở một thời điểm chỉ có một người sử dụng đó quyền đặc biệt được gọi các dịch vụ nhất định của tầng giao dịch, việc phân bổ các quyền này thông qua trao đổi thẻ bài (token). Ví dụ: Ai có được token sẽ có quyền truyền dữ liệu, và khi người giữ token trao token cho người khác thi cũng có nghĩa trao quyền truyền dữ liệu cho người đó. • Tầng giao dịch có các hàm cơ bản sau: • Give Token cho phép người sử dụng chuyển một token cho một người sử dụng khác của một liên kết giao dịch. • Please Token cho phép một người sử dụng chưa có token có thể yêu cầu token đó. • Give Control dùng để chuyển tất cả các token từ một người sử dụng sang một người sử dụng khác. Tầng 6: Trình bày (Presentation) • Trong giao tiếp giữa các ứng dụng thông qua mạng với cùng một dữ liệu có thể có nhiều cách biểu diễn khác nhau. Thông thường dạng biểu diễn dùng bởi ứng dụng nguồn và dạng biểu diễn dùng bởi ứng dụng đích có thể Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E khác nhau do các ứng dụng được chạy trên các hệ thống hoàn toàn khác nhau (như hệ máy Intel và hệ máy Motorola). Tầng trình bày (Presentation layer) phải chịu trách nhiệm chuyển đổi dữ liệu gửi đi trên mạng từ một loại biểu diễn này sang một loại khác. Để đạt được điều đó nó cung cấp một dạng biểu diễn chung dùng để truyền thông và cho phép chuyển đổi từ dạng biểu diễn cục bộ sang biểu diễn chung và ngược lại. • Tầng trình bày cũng có thể được dùng kĩ thuật mã hóa để xáo trộn các dữ liệu trước khi được truyền đi và giải mã ở đầu đến để bảo mật. Ngoài ra tầng biểu diễn cũng có thể dùng các kĩ thuật nén sao cho chỉ cần một ít byte dữ liệu để thể hiện thông tin khi nó được truyền ở trên mạng, ở đầu nhận, tầng trình bày bung trở lại để được dữ liệu ban đầu. Tầng 7: Ứng dụng (Application) • Tầng ứng dụng (Application layer) là tầng cao nhất của mô hình OSI, nó xác định giao diện giữa người sử dụng và môi trường OSI và giải quyết các kỹ thuật mà các chương trình ứng dụng dùng để giao tiếp với mạng. • Để cung cấp phương tiện truy nhập môi trường OSI cho các tiến trình ứng dụng, Người ta thiết lập các thực thể ứng dụng (AE), các thực thể ứng dụng sẽ gọi đến các phần tử dịch vụ ứng dụng (Application Service Element - viết tắt là ASE) của chúng. Mỗi thực thể ứng dụng có thể gồm một hoặc nhiều các phần tử dịch vụ ứng dụng. Các phần tử dịch vụ ứng dụng được phối hợp trong môi trường của thực thể ứng dụng thông qua các liên kết (association) gọi là đối tượng liên kết đơn (Single Association Object - viết tắt là SAO). SAO điều khiển việc truyền thông trong suốt vòng đời của liên kết đó cho phép tuần tự hóa các sự kiện đến từ các ASE thành tố của nó. Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E CHÖÔNG 3 ÑÒA CHÆ IP ------------H@I------------ I. TOÅNG QUAN VEÀ ÑÒA CHÆ IP Laø ñòa chæ coù caáu truùc , ñöôïc chia laøm hai hoaëc ba phaàn laø network_id&host_id hoaëc network_id&subnet_id&host_id. Laø moät con soá coù kích thöôùc 32 bit . Khi trình baøy ngöôøi ra chia con soá 32 bit naøy thaønh boán phaàn , moãi phaàn coù kích thöôùc 8 bit , goïi laø octet hoaëc byte. Coù caùc caùch trình baøy sau : 9 Kyù phaùp thaäp phaân coù daáu chaám (dotted-decimal notation). Ví duï : 172.16.30.56 9 Kyù phaùp nhò phaân . Ví duï : 10101100 00010000 00011110 00111000. 9 Kyù phaùp thaäp luïc phaân. Ví duï :82 39 1E 38 Khoâng gian ñòa chæ IP ( goàm 232 ñòa chæ ) ñöôïc chia thaønh 5 lôùp (class) ñeå deã quaûn lyù ñoù laø :A ,B ,C ,D vaø E. Trong ñoù caùc lôùp A ,B vaø C ñöôïc trieån khai ñeå ñaët cho caùc host treân maïng Internet , lôùp D duøng cho caùc nhoùm multicast , coøn lôùp E phuïc vuï cho muïc ñích nghieân cöùu. MOÄT SOÁ KHAÙI NIEÄM VAØ THUAÄT NGÖÕ LIEÂN QUAN Ñòa chæ host laø ñòa chæ IP coù theå duøng ñeå ñaët cho caùc interface cuûa caùc host. Hai host naèm cuøng moät maïng seõ coù network_id gioáng nhau vaø host_id khaùc nhau. Ñòa chæ maïng (network address) : laø ñòa chæ IP duøng ñeå ñaët cho caùc maïng. Phaàn host_id cuûa ñòa chæ chæ chöùa caùc bit 0 . Ñòa chæ naøy khoâng theå duøng ñeå ñaët cho moät Interface. Ví duï 172.29.0.0 Ñòa chæ Broadcast : laø ñòa chæ IP ñöôïc duøng ñeå ñaïi dieän cho taát caû caùc host trong maïng. Phaàn host id chæ chöùa caùc bit 1. Ñòa chæ naøy cuõng khoâng theå duøng ñeå ñaët cho moät host ñöôïc. Ví duï 172.29.255.255 ** Caùc pheùp toaùn laøm vieäc treân bit : Pheùp AND Pheùp OR A B A and B A B A or B 1 1 1 1 1 1 Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E 1 0 0 0 1 0 0 0 0 1 0 1 0 1 1 0 0 0 Ví duï sau minh hoaï pheùp AND giöõa ñòa chæ 172.29.14.10 vaø mask 255.255.0.0 172.29.14.10 = 10101100 00011101 00001110 00001010 AND 255.255.0.0 = 11111111 11111111 00000000 00000000 172.29.0.0 = 10101100 00011101 00000000 00000000 Maët naï maïng (network mask) : laø moät con soá daøi 32 bit , laø phöông tieän giuùp maùy xaùc ñònh ñöôïc ñòa chæ maïng cuûa moät ñòa chæ IP (baèng caùch AND giöõa ñòa chæ IP vôùi maët naï maïng ) ñeå phuïc vuï cho coâng vieäc routing. Maët naï maïng cuõng cho bieát soá bit naèm trong phaàn host_id.Ñöôïc xaây döïng baèng caùch baät caùc bit töông öùng vôùp phaàn network_ id vaø taét caùc bit töông öùng vôùi phaàn host_id. Maët naï maëc ñònh cuûa caùc lôùp khoâng chia maïng con Lôùp A 255.0.0 Lôùp B 255.255.0.0 Lôùp C 255.255.255.0 GIÔÙI THIEÄU CAÙC LÔÙP ÑÒA CHÆ 1. Lôùp A Daønh moät byte cho phaàn network_id vaø ba byte cho phaàn host_id. Ñeå nhaän bieát lôùp A , bit ñaàu tieân cuûa byte ñaàu tieân phaûi laø bit 0. Döôùi daïnh nhò phaân , byte naøy coù daïng 0XXXXXXX . Vì vaäy , nhöõng ñòa chæ IP coù byte ñaàu tieân naèm trong khoaûng töø 0 (00000000) ñeán 127 (01111111) seõ thuoäc lôùp A . Ví duï : 50.14.32.8 Byte ñaàu tieân naøy cuõng chính laø network_id, tröø ñi bit ñaàu tieân laøm ID nhaän daïng lôùp A , coøn laïi 7 bit ñeå ñaùnh thöù töï caùc maïng, ta ñöôïc 128 ( 27 ) maïng lôùp A khaùc nhau . Boû ñi hai tröôøng hôïp ñaëc bieät laø 0 vaø 127 . Keát quaû laø lôùp A chæ coøn 126 ñòa chæ maïng , 1.0.0.0 ñeán 126.0.0.0 Phaàn host_id chieám 24 bit , töùc coù theå ñaët ñòa chæ cho 16,777,216 host khaùc nhau trong moãi maïng. Boû ñi ñòa chæ maïng (phaàn host_id chöùa toaøn caùc bit 0 ) vaø moät ñòa chæ Broadcast (phaàn host_id chöùa toaøn caùc bit 1) nhö vaäy coù taát caû Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E 16,777,214 host khaùc nhau trong moãi maïng lôùp A . Ví duï ñoái vôùi maïng 10.0.0.0 thì nhöõng giaù trò host hôïp leä laø 10.0.0.1 ñeán 10.255.255.254 2. Lôùp B Daønh 2 byte cho moãi phaàn network_id vaø host_id. Daáu hieäu ñeå nhaän daïng ñòa chæ lôùp B laø byte ñaàu tieân luoân baét ñaàu baèng hai bit 10. Döôùi daïng nhò phaân, octet coù daïng 10XXXXXX. Vì vaäy nhöõng ñòa chæ naèm trong khoaûng töø 128 (10000000) ñeán 191 (10111111) seõ thuoäc veà lôùp B. Ví duï 172.29.10.1 laø moät ñòa chæ lôùp B . Phaàn network_id chieám 16 bit boû ñi 2 bit laøm ID cho lôùp , coøn laïi 14 bit cho pheùp ta ñaùnh thöù töï 16,384 (214) maïng khaùc nhau (128.0.0.0 d8eán 191.255.0.0) Phaàn host_id daøi 16 bit hay coù 65536 (216) giaù trò khaùc nhau. Tröø ñi 2 tröôøng hôïp ñaëc bieät coøn laïi 65534 host trong moät maïng lôùp B . Ví duï ñoái vôùi maïng 172.29.0.0 thì caùc ñòa chæ host hôïp leä laø töø 172.29.0.1 ñeán 172.29.255.254 3. Lôùp C Daønh 3 byte cho phaàn network_id vaø moät byte cho phaàn host_id Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E Byte ñaàu tieân luoân baét ñaàu baèng 3 bit 110 vaø daïnh nhò phaân cuûa octet naøy laø 110XXXXX. Nhö vaäy nhöõng ñiaï chæ naèm trong khoaûng töø 192 (11000000) ñeán 223 ( 11011111) seõ thuoäc veà lôùp C. Ví duï : 203.162.41.235 Phaàn network_id duøng 3 byte hay 24 bit, tröø ñi 3 bit laøm ID cuûa lôùp, coøn laïi 21 bit hay 2,097,152 (2 21) ñòa chæ maïng ( töø 192.0.0.0 ñeán 223.255.255.0) Phaàn host_id daøi 1 byte cho 256 (28) giaù trò khaùc nhau. Tröø ñi hai tröôøng hôïp ñaëc bieät ta coøn 254 host khaùc nhau trong moät maïng lôùp C. Ví duï , ñoái vôùi maïng 203.162.41.0 , caùc ñòa chæ host hôïp leä laø töø 203.162.41.1 ñeán 203.162.41.254 4. Lôùp D vaø E Caùc ñòa chæ coù byte ñaàu tieân naèm trong khoaûng 224 ñeán 256 laø caùc ñòa chæ thuoäc lôùp D hoaëc E . Do caùc lôùp naøy khoâng phuïc vuï cho vieäc ñaùnh ñòa chæ caùc host neân khoâng trình baøy ôû ñaây . 5. Ví duï caùch trieån khai ñaët ñòa chæ IP cho moät heä thoáng maïng : 6. Chia maïng con (subnetting) Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E Giaû söû ta phaûi tieán haønh ñaët ñòa chæ IP cho heä thoáng coù caáu truùc nhö sau : Theo hình treân , ta baét buoäc phaûi duøng ñeán taát caû laø 6 ñöôøng maïng rieâng bieät ñeå ñaët cho heä thoáng maïng cuûa mình, maëc duø trong moãi maïng chæ duøng ñeán vaøi ñòa chæ trong toång soá 65,534 ñòa chæ hôïp leä ---> moät söï phí phaïm to lôùn . Thay vì vaäy , khi söû duïng kyõ thuaät chia maïng con , ta chæ caàn söû duïng moät ñöôøng maïng 150.150.0.0 vaø chia ñöôøng maïng naøy thaønh saùu maïng con theo hình beân döôùi : Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E Roõ raøng khi caáp phaùt ñòa chæ cho caùc heä thoáng maïng lôùn , ngöôøi ta phaûi söû duïng kyõ thuaät chia maïng con trong tình hình ñòa chæ IP ngaøy caøng khan hieám . Xeùt veà khía caïnh kyõ thuaät , chia maïng con chính laø vieäc duøng moät soá bit trong phaàn host_id ban ñaàu ñeå ñaët cho caùc maïng con. Luùc naøy caáu truùc cuûa ñòa chæ IP goàm 3 phaàn : network_id, subnet_id vaø host_id . Soá bit duøng trong subnet_id bao nhieâu laø tuyø thuoäc vaø chieán löôïc chia maïng con cuûa ngöôøi quaûn trò , coù theå laø con soá troøn byte ( 8 bit) hoaëc moät soá bit leû vaãn ñöôïc. Tuy nhieân ta khoâng ñeå subnet_id chieám troïn soá bit coù trong host_id ban ñaàu , cuï theå laø subnet_id ≤ host_id -2. Soá löôïng host trong moãi maïng con ñöôïc xaùc ñònh baèng soá bit trong phaàn host_id ; Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E 2x-2 ( tröôøng hôïp ñaëc bieät) laø soá ñòa chæ hôïp leä coù theå ñaëc cho caùc host trong maïng con. Töông töï soá bit trong phaàn subnet_id xaùc ñònh soá löôïng maïng con. Giaû söû soá bit laø y ---> 2y laø soá löôïng maïng con coù ñöôïc. Moät soá khaùi nieäm môùi : 9 Ñòa chæ maïng con (ñòa chæ ñöôøng maïng) : bao goàm caû phaàn network_id vaø subnet_id , phaàn host_id chæ chöùa caùc bit 0 . Theo hình treân thì ta coù caùc ñòa chæ maïng con sau : 150.150.1.0, 150.150.2.0 ,… 9 Ñòa chæ broadcast trong moät maïng con : baät taát caû caùc bit trong phaàn host_id leân 1 . Ví duï ñòa chæ broadcast cuûa maïng con 150.150.1.0 laø 150.150.1.255. 9 Maët naï maïng con ( subnet mask ) : giuùp maùy tính xaùc ñònh ñöôïc ñòa chæ maïng con cuûa moät ñòa chæ host. Ñeå xaây döïng maët naï maïng con cho moät heä thoáng ñòa chæ , ta baät caùc bit trong phaàn host_id thaønh 0 . Ví duï maët naï maïng con duøng cho heä thoáng maïng trong moâ hình treân laø 255.255.255.0 Vaán ñeà ñaët ra laø khi xaùc ñònh ñöôïc moät ñòa chæ IP ( ví duï 172.29.8.230) ta khoâng theå bieát ñöôïc host naøy naèm trong maïng naøo ( khoâng theå bieát maïng naøy coù chia maïng con hay khoâng , vaø coù neáu chia thì dung bao nhieâu bit ñeå chia ). Chính vì vaäy khi ghi nhaän ñòa chæ IP cuûa moät host, ta cuõng phaûi cho bieát subnet mask laø bao nhieâu , ví duï 12.29.8.230/255.255.255.0 hoaëc 172.29.8.230/24 7. Ñòa chæ rieâng (private address) vaø cô cheá chuyeån ñoåi ñòa chæ maïng ( Network Address Translation –NAT ) Taát caû caùc IP host khi keát noái vaøo maïng Internet ñeàu phaûi coù moät ñòa chæ IP o toå chöùc IANA (Internet Assigned Numbers Authority ) caáp phaùt – goïi laø ñòa chæ hôïp leä (hay laø ñöôïc ñaêng kyù ). Tuy nhieân soá löôïng host keát noái vaøo maïng ngaøy caøng gia taêng daãn ñeán tình traïng khan hieám ñòa chæ IP. Moät giaûi phaùp ñöa ra laø söû duïng cô cheá NAT keøm theo RFC 1918 quy ñònh danh saùch ñòa chæ rieâng. Caùc ñòa chæ naøy seõ khoâng ñöôïc IANA caáp phaùt – hay coøn goïi laø ñòa chæ khoâng hôïp leä . Baûng sau lieät keâ danh saùch caùc ñòa chæ naøy: Nhoùm ñòa chæ Lôùp Soá löôïng maïng 10.0.0.0 ñeán 10.255.255.255 A 1 172.16.0.0 ñeán 172.32.255.255 B 16 192.168.0.0 ñeán C 256 Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E 192.168.255.255 8. Cô cheá NAT a.Giới thiệu chung về NAT Khi có hai máy tính ở trên cùng một lớp mạng (cùng subnet), các máy tính này kết nối trực tiếp với nhau, điều này có nghĩa là chúng có thể gởi và nhận dữ liệu trực tiếp với nhau. Nếu những máy tính này không trên cùng một lớp mạng và không có kết nối trực tiếp thì dữ liệu sẽ được chuyển tiếp qua lại giữa những lớp mạng này và như thế phải cần một router (có thể là phần mềm hoặc phần cứng) Ðây là trường hợp khi một máy tính nào đó muốn kết nối tới một máy khác trên internet. b.NAT hoạt động như thế nào? NAT làm việc như một router, công việc của nó là chuyển tiếp các gói tin (packets) giữa những lớp mạng khác nhau trên một mạng lớn. Bạn cũng có thể nghĩ rằng Internet là một mạng đơn nhưng có vô số subnet. Routers có đủ khả năng để hiểu được các lớp mạng khác nhau xung quanh nó và có thể chuyển tiếp những gói tin đến đúng nơi cần đến. NAT sử dụng IP của chính nó làm IP công cộng cho mỗi máy con (client) với IP riêng. Khi một máy con thực hiện kết nối hoặc gởi dữ liệu tới một máy tính nào đó trên internet, dữ liệu sẽ được gởi tới NAT, sau đó NAT sẽ thay thế địa chỉ IP gốc của máy con đó rồi gửi gói dữ liệu đi với địa chỉ IP của NAT. Máy tính từ xa hoặc máy tính nào đó trên internet khi nhận được tín hiệu sẽ gởi gói tin trở về cho NAT computer bởi vì chúng nghĩ rằng NAT computer là máy đã gởi những gói dữ liệu đi. NAT ghi lại bảng thông tin của những máy tính đã gởi những gói tin đi ra ngoài trên mỗi cổng dịch vụ và gởi những gói tin nhận được về đúng máy tính đó (client). c.NAT thực hiện những công việc sau: Chuyển đổi địa chỉ IP nguồn thành địa chỉ IP của chính nó, có nghĩa là dữ liệu nhận được bởi máy tính từ xa (remote computer) giống như nhận được từ máy tính có cấu hình NAT. Gởi dữ liệu tới máy tính từ xa và nhớ được gói dữ liệu đó đã sử dụng cổng dịch vụ nào. Dữ liệu khi nhận được từ máy tính từ xa sẽ được chuyển tới cho các máy con. Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E Moät cô cheá môû rong cuûa NAT laø PAT (Port Address Translation ) cuõng duøng cho muïc ñích töông öùng. Luùc naøy thay vì chæ chuyeån ñoåi ñòa chæ IP thì caû coâng dòch vuï (port) cuõng ñöôïc chuyeån ñoåi ( do router NAT quyeát ñònh). Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E CHÖÔNG 4 PHÖÔNG TIEÄN TRUYEÀN DAÃN VAØ CAÙC THIEÁT BÒ MAÏNG ------------H@I------------ I. GIÔÙI THIEÄU VEÀ MOÂI TRÖÔØNG TRUYEÀN DAÃN 1. Khaùi nieäm Treân moät maïng maùy tính , caùc döõ lieäu ñöôïc truyeàn treân moâi tröôøng truyeàn daãn ( transmission media ) , noù laø phöông tieän vaät lyù cho pheùp truyeàn taûi tín hieäu giöõa caùc thieát bò. Coù hai loaïi phöông tieän truyeàn daãn chuû yeáu : 9 Höõu tuyeán ( bounded media) 9 Voâ tuyeán (boundless media) Thoâng thöôøng heä thoáng söû duïng hai loaïi tín hieäu laø : digital vaø analog. 2. Taàn Soá truyeàn thoâng: Phöông tieän truyeàn daãn giuùp caùc tín hieäu töø maùy tính naøy sang maùy tính khaùc . Caùc tín hieäu ñieän töû naøy bieåu dieãn caùc giaù trò döõ lieäu theo daïng caùc xung nhò phaân ( baät /taét ). Caùc tín hieäu truyeàn thoâng giöõa caùc maùy tính vaø caùc thieát bò laø caùc daïng soùng ñieän töø traûi daøi töø taàn soá radio ñeán taàn soá hoàng ngoaïi. Caùc soùng taàn soá radio thöôøng ñöôïc duøng ñeå phaùt tín hieäu LAN. Caùc taàn soá naøy coù theå ñöôïc duøng vôùi caùp xoaén ñoâi , caùp ñoàng truïc hoaëc thoâng qua vieäc truyeàn phuû soùng radio. Soùng viba (microwares) thöôøng duøng truyeàn thoâng taäp trung giöõa hai ñieåm hoaëc giöõa caùc traïm maët ñaát vaø caùc veä tinh. Ví duï nhö maïng ñieän thoaïi cellular . Tia hoàng ngoaïi thöôøng duøng cho caùc kieåu truyeàn thoâng qua maïng treân caùc khoaûng caùch töông ñoái ngaén vaø coù theå phaùt soùng giöõa hai ñieåm hoaëc töø moät ñieåm phuû soùng cho nhieàu traïm thu. Chuùng ta coù theå truyeàn tia hoàng ngoaïi vaø caùc taàn soá aùnh saùng cao hôn thoâng qua caùp quang. 3. Caùc ñaëc tính cuûa phöông tieän truyeàn daãn Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E Moãi phöông tieän truyeàn daãn ñeàu coù nhöõng tính naêng ñaëc bieät hôïp vôùi moät kieåu dòch vuï cuï theå , nhöng thoâng thöôøng chuùng ta quan taâm ñeán nhöõng yeáu toá sau : 9 Chi phí 9 Yeâu caàu caøi ñaët 9 Baêng thoâng (bandwidth) : cho bieát coâng söùc taûi döõ lieäu cuûa phöông tieän truyeàn daãn. Ví duï nhö caùp ñoàng truïc coù baêng thoâng 10Mbps. 9 Baêng taàng cô sôû ( baseband): daønh toaøn boä baêng thoâng cho moät keânh truyeàn , baêng taàng môû roäng (broadband): cho pheùp nhieàu keânh truyeàn chia seû moät phöông tieän truyeàn daãn ( chia seû baêng thoâng ) 9 Ñoä suy daàn ( attenuation ): ñoä ño söï suy yeáu ñi cuûa tín hieäu khi di chuyeån treân moät phöông tieän truyeàn daãn . Caùc nhaø thieát keá caùp phaûi chæ ñònh caùc giôùi haïn veà chieàu daøi day caùp vì khi caùp daøi seõ daãn ñeán tình traïng tín hieäu yeáu ñi maø khoâng theå phuïc hoài ñöôïc. 9 Nhieãu ñieän töø ( Electronmagnetic Interference – EMI): bao goàm caùc nhieãu ñieän töø beân ngoaøi laøm bieán daïng tín hieäu trong moät phöông tieän truyeàn daãn. 9 Nhieãu xuyeân keânh ( crosstalk ) hai day daãn ñaët keà nhau laøm nhieãu laãn nhau . II. CAÙC LOAÏI CAÙP 1. Caùp ñoàng truïc (coaxial) Laø kieåu caùp ñaàu tieân ñöôïc duøng trong caùc LAN, caáu taïo cuûa caùp ñoàng truïc goàm: 9 Daây daãn trung taâm: day ñoàng hoaëc daây ñoàng beän. 9 Moät lôùp caùch ñieän giöõa day daãn phía ngoaøi vaø day daãn phía trong 9 Daây daãn ngoaøi: bao quanh day daãn trung taâm döôùi daïng daây ñoàng beän hoaëc laù. Daây naøy coù taùc duïng baûo veä day aãn trung taâm khoûi nhieãu ñieän töø vaø ñöôïc keát noái ñeå thoaùt nhieãu. 9 Ngoaøi cuøng laø moät lôùp voû plastic baûo veä caùp. Öu ñieåm cuûa caùp ñoàng truïc : reû tieàn, nheï, meàm vaø deã keùo day. Caùp moûng ( thin cable/thinnet): coù ñöôøng kính khoaûng 6 mm, thuoäc hoï RG-58, chieàu daøi ñöôøng chaïy toái ña laø 185m. 9 Caùp RC-58, trôû khaùng 50 ohm duøng vôùi Ethernet moûng 9 Caùp RC-59, trôû khaùng 75 ohm duøng cho truyeàn hình caùp. 9 Caùp RC-62, trôû khaùng 93 ohm duøng cho ARCnet Caùp daøy (thick cable/thicknet): coù ñöôøng kính khoaûng 13 mm thuoäc hoï RG-58, chieàu daøi ñöôøng chaïy toái ña 500m. So saùnh giöõa caùp ñoàng truïc moûng vaø ñoàng truïc daøy. Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E 9 Chi phí: caùp ñoàng truïc thinnet reû nhaát, caùp ñoàng truïc thicknet ñaét hôn. 9 Toác ñoä: maïng Enthernet söû duïng caùp thinnet coù toác ñoä toái ña 10Mbps vaø maïng ARCNet coù toác ñoä toái ña 2.5Mbps 9 EMI: coù lôùp choáng nhieãu neân haïn cheá ñöôïc nhieãu. 9 Coù theå bò nghe troäm tín hieäu treân ñöôøng truyeàn. Caùch laép ñaët day: muoán noái caùc ñoaïn caùp ñoàng truïc moûng laïi vôùi nhau ta duøng ñaàu noái chöõ T vaø ñaàu BNC. Muoán ñaáu noái caùp ñoàng truïc daøy ta phaûi duøng moät ñaàu chuyeån ñoåi transceiver vaø noái keát vaøo maùy tính thoâng qua coång AUI. 2. Caùp xoaén ñoâi Caùp xoaén ñoâi goàm nhieàu caëp daây ñoàng xoaén laïi vôùi nhau nhaèm choáng phaùt xaï nhieãu ñieän töø. Do giaù thaønh thaáp neân caùp xoaén ñöôïc duøng raát roäng raõi. Coù hai loaïi caùp xoaén ñoâi ñöôïc söû duïng roäng raõi trong LAN laø : loaïi coù voû boïc choáng nhieãu vaø loaïi khoâng coù voû boïc choáng nhieãu. Caùp xoaén ñoâi coù voû boïc choáng nhieãu STP ( Shielded twisted-Pair): 9 Goàm nhieàu caëp xoaén ñoâi ñöôïc phuû beân ngaoøi moät lôùp voû laøm baèng daây ñoàng beän. Lôùp voû naøy coù taùc duïng choáng EMI töø ngoaøi vaø choáng phaùt xaï nhieãu beân trong. Lôùp voû boïc choáng nhieãu naøy ñöôïc noái ñaát ñeå thoaùt nhieãu. Caùp xoaén ñoâi coù boïc ít bò taùc ñoäng bôûi nhieãu ñieän vaø coù toác ñoä truyeàn qua khoaûng caùch xa cao hôn caùp xoaén ñoâi traàn. 9 Chi phí: ñaét tieàn hôn Thinnet vaø UTP nhöng laïi reû tieàn hôn Thicknet vaø caùp quang. 9 Toác ñoä: toác ñoä lyù thuyeát 500Mbps, thöïc teá khoaûng 155Mbps, vôùi ñöôøng chaïy 100m. Toác ñoä phoå bieán 16Mbps (Token Ring) 9 Ñoä suy daàn: tín hieäu yeáu daàn neáu caùp caøng daøi , thoâng thöôøng ngaén hôn 100m. 9 Ñaàu noái: STP söû duïng ñaàu noái DIN (DB – 9). Caùp xoaén ñoâi khoâng coù voû boïc choáng nhieãu UTP (Unshielded Twisted- Pair): 9 Goàm nhieàu caëp xoaén nhö caùp STP nhöng khoâng coù lôùp voû ñoàng choáng nhieãu. Caùp xoaén ñoâi traàn söû duïng chuaån 10BaseT hoaëc 100BaseT. Do giaù thaønh reû neân ñaõ nhanh choùng trôû thaønh loaïi caùp maïng cuïc boä ñöôïc öu chuoäng nhaát. Ñoä daøi toái ña cuûa moät ñoaïn caùp laø 100 meùt. Khoâng coù voû boïc choáng nhieãu neân deã bò nhieãu khi ñaët gaàn caùc thieát bò vaø caùp khaùc do ñoù thoâng thöôøng duøng ñeå ñi daây trong nhaø. Ñaàu noái duøng RJ-45. 9 Caùp UTP coù caùc loaïi: - Loaïi 1: truyeàn aâm thaønh, toác ñoä < 4Mbps - Loaïi 2: caùp naøy goàm 4 daây xoaén ñoâi, toác ñoä 4 Mbps Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E - Loaïi 3: truyeàn döõ lieäu vôùi toác ñoä leân ñeán 10 Mbps. Caùp naøy goàm 4 daây xoaén ñoâi vôùi maét xoaén treân moãi foot. - Loaïi 4: truyeàn döõ lieäu, 4 caëp xoaén ñoâi, toác ñoä ñaït ñöôïc 16Mbps - Laoïi 5: truyeàn döõ lieäu , 4 caëp xaén ñoâi, toác ñoä 100 Mbps Caùp xoaén coù voû boïc ScTP-FTP ( Screened Twisted-Pair) : FTP laø loaïi caùp lai taïo giöõa caùp UTP vaø STP, noù hoã trôï chieàu daøi toái ña 100m. Caùc kyõ thuaät baám caùp maïng: Caùp thaúng (Straight-thru cable): laø caùp duøng ñeå noái PC vaø caùc thieâát bò maïng nhö Hub, Switch, Router…. Caùp thaúng theo chuaån 10/100 Base-T duøng 2 caëp xoaén nhau vaø duøng chaân 1,2,3,6 treân ñaàu RJ45. Caëp daây xoaén thöù nhaát noái vaøo chaân 1,2, caëp daây xoaén thöù hai noái vaøo chaân 3,6. Ñaàu kia cuûa caùp döïa vaøo maøu noái vaøo chaân cuûa ñaàu RJ45 vaø noái töông töï. Caùp cheùo (Crossover cable): laø caùp duøng noái tröïc tieáp giöõa hai thieát bi gioáng nhau nhö PC-PC, Hub - Hub, Switch - Switch. Caùp cheùo traät töï daây cuõng gioáng nhö caùp thaúng nhöng ñaàu daây coøn laïi phaûi cheùo caëp daây xoaén söû duïng. Caùp console: duøng ñeå noái PC vaøo caùc thieát bò maïng chuû yeáu duøng ñeå caáu hình caùc thieát bò . Thoâng thöôøng khoaûng caùch daây console ngaén neân chuùng ta khoâng caàn choïn caëp daây xoaén, maø choïn theo maøu töø 1 – 8 sao cho deã nhôù vaø ñaàu beân kia ngöôïc laïi töø 8-1 3. Caùp quang (Flber-optic cable) Caùp quang coù caáu taïo goàm day daãn trung taâm laø sôïi thuyû tinh hoaëc plastic ñaõ ñöôïc tinh cheá nhaèm cho pheùp truyeàn ñi toái ña caùc tín hieäu aùnh saùng. Sôïi quang ñöôïc traùng moät lôùp nhaèm phaûn chieáu caùc tín hieäu . Caùp quang chæ truyeàn soùng aùnh saùng ( khoâng truyeàn tín hieäu ñieän ) vôùi baêng thoâng cöïc cao neân khoâng gaëp caùc söï coá veà nhieãu hay bò nghe troäm. Caùp duøng nguoàn aùnh saùng lasers, diode phaùt xaï aùnh saùng. Caùp raát beàn vaø ñoä suy taàn tín hieäu raát thaáp neân ñoaïn caùp coù theå daøi ñeán vaøi km. Baêng thoâng cho pheùp ñeán 2Gbps. Nhöng caùp quang coù khuyeát ñieåm laø giaù thaønh cao vaø khoù laép ñaët. Caùc loaïi caùp quang : - Loaïi loõi 8.3 micron, lôùp lout 125 micron, cheá ñoä ñôn. - Loaïi loõi 62.5 micron, lôùp loùt 125 micron, ña cheá ñoä. - Loaïi loõi 50 micron, lôùp loùt 125 micron, ña cheá ñoä. - Loaïi loõi 100 micron, lôùp loùt 140 micron, ña cheá ñoä. Hoäp ñaáu noái caùp quang: do caùp quang khoâng theå beû cong neân khi noái caùp quang vaøo caùc thieát bò khaùc chuùng ta phaûi thoâng qua hoäp ñaàu noái. Ñaàu noái caùp quang : ñaàu noái caùp quang raát ña daïng thoâng thöôøng treân thò tröôøng coù caùc ñaàu noái nhö sau : FT , ST , FC … Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E III.Các thiết bị mạng: 1. Card mạng (NIC hay Adapter): Card mạng là thiết bị nối kết giữa máy tính và cáp mạng.Chúng thường giao tiếp với máy tính qua các khe cắm như : ISA , PCI , USB. Phần giao tiếp với cáp mạng thông thường theo chuẩn: AUI , BNC , UTP…Các chức năng chính của card mạng: - Chuẩn bị dữ liệu đưa lên mạng:trước khi đưa lên mạng,dữ liệu phải được chuyển từ dạng byte,bit sang tín hiệu điện để có thể truyền đi trên cáp. - Gởi dữ liệu đến máy tính khác. - Kiểm soát luồng dữ liệu giữa máy tính và hệ thống cáp. Địa chỉ MAC (Media Access Control) :mỗi card mạng có 1 địa chỉ dành riêng dùng để phân biệt card mạng này với card mạng khác trên mạng. Địa chỉ này do IEEE - Viện công nghệ điện và điện tử cấp cho các nhà sản xuất card mạng.Từ đó các nhà sản xuất gán cố định địa chỉ này vào chip của mỗi card mạng. Địa chỉ này gồm 6 byte (48 bit),có dạng XXXXXX.XXXXXX,3 byte đầu là mã số của nhà sản xuất,3 byte sau là số serial của card mạng. Địa chỉ này được ghi chết vào ROM nên còn gọi là địa chỉ vật lý.Ví dụ: địa chỉ vật lý của 1 card Intel có dạng như sau: 00A0C90C4B3F. 2. Modem: Là thiết bị dùng để nối 2 máy tình hay 2 thiết bị ở xa thông qua mạng điện thoại.Modem thường có 2 loại:internal và external.Cả 2 loại trên đều dùng cáp RJ11 để nối với điện thoại. Chức năng của modem là chuyển đổi tín hiệu số digital thành tín hiệu tương tự analog để truyền dữ liệu trên dây điện thoại.Tại đầu nhận,modem chuyển dữ liệu ngược lại từ dạng tín hiệu tương tự sang tín hiệu số để truyền vào máy tính.Ngoài ra modem còn có thể được sử dụng để làm dịch vụ RAS. 3. Repeater: Là thiết bị dùng để khuyếch đại tín hiệu trên các đoạn cáp dài. Khi truyền dữ liệu trên đoạn cáp dài , tín hiệu điện sẽ yếu đi , nếu chúng ta muốn mở rộng kích thước mạng thì chúng ta dùng thiết bị này để khuyếch đại tín hiệu và truyền đi tiếp. Nhưng chúng ta không thể dùng nhiều repeater để khuyếch đại tín hiệu và mở rộng kích thứơc mạng vì khi đó dữ liệu sẽ sai lệch nhiều do mỗi lần khuyếch đại tín hiệu điện yếu sẽ bị sai lệch. Thiết bị này hoạt động ở lớp vật lý trong mô hình OSI nên nó chỉ chuyển tín hiệu điện chứ không lọc dữ liệu ở bất kỳ dạng nào. Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E 4. Hub Là thiết bị giống như Repeater nhưng nhiều port hơn cho phép nhiều máy tính nối tập trung về thiết bị này.Các chức năng tương tự như Repeater. Hub hoạt động ở lớp vật lý và cũng không lọc được dữ liệu. Hub gổm 3 loại: - Passive Hub: là thiết bị đầu nối cáp dùng để chuyển tiếp tín hiệu từ đoạn cáp này đến đoạn cáp khác,không có linh kiện điện tử và nguồn riêng nên không không khuyếch đại và xử lý tín hiệu. - Active Hub: là thiết bị đầu nối cáp dùng để chuyển tiếp tín hiệu từ đoạn cáp này sang đoạn cáp khác với chất lượng cao hơn.Thiết bị này có linh kiện điện tử và nguồn đi65n riêng nên hoạt động như 1 repeater có nhiều cổng (port). - Intelligent Hub: là 1 active Hub có thêm các chức năng vượt trội như cho phép quản lý từ các máy tính,chuyển mạch (switching),cho phép tín hiệu điện chuyển đến đúng port cần nhận không chuyển đến các port không liên quan. 5. Bridge:(Cầu nối) Là thiết bị cho phép nối kết 2 nhánh mạng,có chức năng chuyển có chọn lọc các gói tin đến nhánh mạng chứa máy nhận gói tin. Để lọc các gói tin và biết được gói tin nào thuộc nhánh mạng nào thì Bridge phải chứa bảng địa chỉ MAC.Bảng địa chỉ này có thể được khởi tạo tự động hay phải cấu hình bằng tay. Do Bridge hiểu đuợc địa chỉ MAC nên Bridge hoạt động ở lớp hai (lớp data link) trong mô hình OSI. Ưu điểm của Bridge là:cho phép mở rộng cùng 1 mạng logic với nhiều kiểu cáp khác nhau.Chia mạng thành nhiều phân đoạn khác nhau nhằm giảm lưu lượng trên mạng. Khuyết điểm:chậm hơn Repeater vì phải xử lý các gói tin chưa tìm được đường đi tối ưu trong trường hợp có nhiều đường đi. 6. Switch: Laø thieát bò gioáng nhö bridge nhöng nhieàu port hôn cho pheùp noái nhieàu ñoaïn maïng vôùi nhau. Switch cuõng döïa vaøo baûng ñòa chæ MAC ñeå quyeát ñònh goùi tin naøo ñi ra port naøo nhaèm traùch tình traïng giaûm baêng thoâng khi soá maùy traïm trong maïng taêng leân . Do hieåu ñöôïc ñòa chæ MAC neân thieát bò naøy hoaït ñoäng ôû lôùp hai trong moâ hình OSI Ngoaøi caùc tính naêng cô sôû, Switch coøn caùc tính naêng môû roäng nhö sau: - Store and Forward: laø tính naêng löu tröõ döõ lieäu trong boä ñeäm tröôùc khi truyeàn sang caùc port khaùc ñeå traùnh ñuïng ñoä (collision), thoâng thöôøng toác ñoä truyeàn khaoûng 148.800 pps .Vôùi kyõ thuaät naøy toaøn boä goùi tin phaûi ñöôïc nhaän ñuû tröôùc khi Switch truyeàn frame naøy ñi do ñoù boä treã (latency) leä thuoäc vaøo chieàu daøi cuûa frame. Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E - Cut Through (hay coøn goïi laø fragment free): thì Switch seõ truyeàn goùi tin ngay laäp töùc moat khi noù bieát ñöôïc ñòa chæ ñích cuûa goùi tin. Kyõ thuaät naøy seõ coù ñoä treã thaáp hôn so vôùi kyõ thuaät Store and Forward vaø ñoä treã luoân laø con soá xaùc ñònh, baát chaáp chieàu daøi cuûa goùi tin. - Trunking ( MAC Base): tính naêng naøy giuùp taêng toác ñoä truyeàn giöõa hai Switch, nhöng chuù yù laø 2 Switch phaûi cuøng loaïi. - VLAN: taïo caùc maïng aûo, nhaèm ñaûm baûo tính baûo maät khi môû roäng maïng baèng caùch noái caùc switch vôùi nhau. Khi chia caùc maïng aûo giuùp ta seõ phaân vuøng mieàn broadcast nhaèm caûi tieán toác ñoä vaø hieäu quaû cuûa heä thoáng. - Spanning Tree: taïo ñöôøng döï phoøng, bình thöôøng döõ lieäu ñöôïc truyeàn treân moat coång mang soá thöù töï thaáp. Khi maát lieân laïc thieát bò töï chuyeån sang coång khaùc , nhaèm ñaûm baûo maïng hoaït ñoäng lieân tuïc . 7. Router Laø thieát bò duøng ñeå noái keát caùc thieát bò logic laïi vôùi nhau, kieåm soaùt vaø loïc caùc goùi tin neân haïn cheá ñöôïc löu löôïng treân caùc maïng logic. Caùc router duøng baûng ñònh tuyeán (routing table) ñeå löu tröõ thoâng tin veà maïng duøng trong tröôøng hôïp tìm ñöôøng ñi toái öu cho caùc goùi tin. Baûng ñònh tuyeán chöùa caùc thoâng tin veà ñöôøng ñi, thoâng tin veà öôùc löôïng thôøi gian, khoaûng caùch…. Baûng naøy coù theå caáu hình tónh hay töï ñoäng .Router hieåu ñöôïc ñòa chæ logic IP neân thoâng thöôøng router hoaït ñoäng ôû lôùp maïng (network) hoaëc cao hôn. 8. Gateway (Proxy) Laø thieát bò trung gian duøng ñeå noái keát maïng noäi boä beân trong vaø maïng beân ngoaøi. Noù coù chöùc naêng kieåm soaùt taát caû caùc luoàng döõ lieäu ra ñi vaø vaøo maïng nhaèm ngaên chaën ñöôïc hacker taán coâng .Ñoàng thôøi thieát bò naøy cuõng hoã trôï chuùng ta chia seû moät soá dòch vuï ( chö chia seû internet). Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E CHÖÔNG 5 PHAÂN TÍCH THIEÁT KEÁ HEÄ THOÁNG MAÏNG I. NHÖÕNG YEÂU CAÀU CHUNG CUÛA VIEÄC THIEÁT KEÁ MAÏNG 9 Phaûi ñaûm baûo caùc maùy tính trong coâng ty trao ñoåi döõï lieäu ñöôïc vôùi nhau. 9 Chia seû ñöôïc maùy in , maùy Fax , oå CD… 9 Toå chöùc phaân quyeàn truy caäp theo töøng ngöôøi duøng . 9 Cho pheùp caùc nhaân vieân ñi coâng taùc coù theå truy caäp vaøo coâng ty. 9 Toå chöùc heä thoáng Mail noäi boä vaø Internet. 9 Toå chöùc Web noäi boä vaø Internet. 9 Caøi ñaët caùc chöông trình öùng duïng phuïc vuï cho coâng vieäc cuûa caùc nhaân vieân . 9 Ngoaøi ra heä thoáng maïng coøn cung caáp caùc dòch vuï khaùc . II KHAÛO SAÙT HIEÄN TRAÏNG Caáu truùc toaø nhaø cuûa coâng ty goàm 1 taàng treät vaø 1 taàng laàu .Trong ñoù taàng treät ñöôïc chia thaønh 3 phoøng ban vaø taàng laàu chia thaønh 2 phoøng ban . 1. Sô ñoà caáu truùc caùc phoøng cuûa toaø nhaø : Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E Taàng 2. Caùch phaân phoái caùc maùy tính: Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E Heä thoáng maïng cuûa coâng ty goàm 32 maùy Client vaø 1 maùy Server ñöôïc phaân phoái cho 5 phoøng ban nhö sau : o Phoøng Taøi Chính – Keá Toaùn : 10 maùy Client o Phoøng Kinh Doanh : 10 maùy Client o Phong Kyõ Thuaät : 10 maùy Client vaø 1 maùy Server o Phoøng Giaùm Ñoác : 1 maùy Client o Phoøng Phoù Giaùm Ñoác : 1 maùy Client 3. Moâ hình Logic caùc phoøng maùy : 4. Sô ñoà vaät lyù : Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E 5. Löïa choïn moâ hình maïng: -Do moâ hình maïng ñöôïc phaân tích nhö treân,heä thoáng maïng goàm 1 Server vaø 32 maùy Client neân ôû ñaây chuùng ta söû duïng moâ hình xöû lyù maïng taäp trung vôùi kieán truùc maïng Bus.Ngoaøi ra yeâu caàu cuûa heä thoáng maïng laø söû duïng BootRom. -Öu ñieåm: Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E * Döõ lieäu ñöôïc baûo maät an toaøn,deã backup vaø dieät virus.Chi phí cho caùc thieát bò thaáp. * Duøng ít caùp( 303 m ),deã laép ñaët. * Khi môû roäng maïng töông ñoái ñôn giaûn,neáu khoaûng caùch xa thì coù theå duøng Repeater ñeå khuyeách ñaïi tín hieäu. * Vieäc quaûn trò deã daøng ( do maïng thieát keá theo moâ hình xöû lyù taäp trung) * Söû duïng Switch (khoâng söû duïng hub) vì Switch coù khaû naêng môû roäng maïng toái öu hôn Hub ,toác ñoä truyeàn döõ lieäu nhanh…Ngoaøi ra Switch coøn hoã trôï Trunking ,VLAN… * Duøng caùp STP khoâng duøng UTP vì STP choáng nhieãu ,toác ñoä truyeàn nhanh ,tín hieäu khoâng bò nghe troäm. * Tíeât kieäm chi phí do ta söû duïng heä thoáng maïng Bootrom. * Khoâng sôï xaûy ra truïc traëc veà heä ñieàu haønh - Khuyeát ñieåm: * Caáu hình maùy Server phaûi maïnh ( coù theå laø maùy server chuyeân duïng). * Khoù khaên trong vieäc caøi ñaët theâm caùc phaàn meàm cho client . * Maùy server phaûi caøi nhieàu dòch vuï cung caáp cho caùc maùy client. * Card maïng phaûi baét buoäc hoã trôï RomBoot theo chuaån PXE vôùi version 0.99 trôû leân. * Phuï thuoäc nhieàu vaøo Server. * Moïi söï thay ñoåi treân oå cöùng aûo cuûa Client ñeàu khoâng coù giaù trò. * Ram cuûa heä thoáng seõ bò giaûm do ñöôïc söû duïng laøm cache. * Khoù ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu cuûa nhieàu öùng duïng khaùc nhau. * Toác ñoä truy xuaát khoâng nhanh. * Khi ñoaïn caùp hay caùc ñaàu noái bò hôû ra thì seõ coù hai ñaàu caùp khoâng noái ñöôïc vôùi terminator neân tín hieäu seõ bò doäi ngöôïc vaø laøm toaøn boä heä thoáng maïng phaûi ngöng hoaït ñoäng.Nhöõng loãi nhö theá seõ raát khoù phaùt hieän ra laø hoûng ôû choã naøo neân coâng taùc quaûn trò raát khoù khi maïng lôùn. 6. Thieát bò phaàn cöùng: - Thieát bò maïng : Switch : 1 Switch 24 port vaø 1 Switch 16 port Caùp: Söû duïng caùp STP. Ñaàu noái caùp: söû duïng ñaàu noái RJ-45 Card maïng:Card maïng phaûi hoã trôï BootRom theo chuaån PXE Baûng chi tieát töøng loaïi thieát bò : ( tyû giaù : 1USD = 15,570VND) Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E STT Thieát bò SL Ñôn gía ($) Thaønh tieàn 1 Caùp STP 303m 0.25 USD/m 1,179,427.50 Ñ 2 Ñaàu noái RJ-45 68 caùi 0.2USD/caùi 211,752.00 Ñ 3 Switch 24 port 1 caùi 114USD/caùi 1,774,980.00 Ñ 3 Switch 16 port 1 caùi 67USD/caùi 1,043,190.00 Ñ 4 Card maïng 33 caùi 10 USD/caùi 513,810.00 Ñ 5 RomBoot 32 con 25000Ñ/con 800,000.00 Ñ Toång coäng 5,523,159.50Ñ - Maùy tính : Maùy Server : Vì heä thoáng maïng söû duïng BootRoom neân caáu hình maùy Server phaûi maïnh . Caáu hình ñeà xuaát :Pentium 4 , Ram1GB, oå cöùng 120 G chuaån SATA hoaëc SCSI , CPU toác ñoä 3.0G, MainBoard hoã trôï coâng ngheä sieâu phaân luoàng. Baûng chi tieát caáu hình maùy Server STT Linh Kieän Ñaëc Tính Giaù Thaønh(USD) Soá Löôïng 1 MainBoard :Intel Pentium 4 Chip Intel 865PE, S/p 478 P4 3.06Ghz, AGP8X, ATA100, 4xDDRAM-400Mhz, Sound on Board, 5PCI, Bus 800, USB2.0, 2 SATA-150 , kyõ thuaät sieâu phaân luoàng. 93 1 2 CPU: Intel Pentium 4 –3.0GC Soket 478 512K Bus 800 275 1 3 RAM:512 DDRAM Bus 400 Mhz,PC3200 ,KINGMAX 78 2 4 HDD: 160GB SEAGATE SATA ATA/150 – 7.200 rpm 108 1 5 FDD: 1.44MB MITSUMI 6.5 1 6 VGA : 128MB Geforce FX5200 - 8X Out 90 1 Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E ASUS V9520 MAGIC TV DDR, S/p DVD 7 CASE ATX 300W 24 1 8 MONITOR 15’’SAMSUNG Synmaster 93 1 9 KEYBOARD :MITSUMI PS/2 8 1 10 MOUSE :MITSUMI PS/2 3.5 1 11 CDROM :ASUS 52X IDE 20 1 Toång coäng chi phí laép raùp maùy Server : 877USD =13,654,890.00 VND Maùy Client : Maùy tính theá heä Pentium III , khoâng oå cöùng, Ram 128M. Baûng chi tieát caáu hình maùy vaø chi phí STT Linh Kieän Ñaëc Tính Giaù Soá Löôïng 1 MainBoard : Toång coäng - Caùc thieát bò khaùc: Mordem ADSL , maùy in ST T Thieát bò S L Ñôn gía ($) Thaønh tieàn 1 2 Toång coäng 7. Phaàn meàm : Maùy Server : Chaïy heä ñieàu haønh Microsoft Windows 2000 Server vaø caøi caùc dòch vuï phuïc vuï cho caùc maùy Client nhö : ISA Server , Mail Exchange Server … Maùy Client : Chaïy ñeä ñieàu haønh Microsoft Windows XP professional. Chaïy caùc chöông trình öùng duïng nhö : Microsoft Office XP , caùc phaàn meàm keá toaùn , nhaân söï … Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E CHÖÔNG 6 MICROSOFT WINDOWS 2000 SERVER VAØ CAÙC DÒCH VUÏ MAÏNG ------------H@I------------ I. TOÅNG QUAN VEÀ HOÏ HEÄ ÑIEÀU HAØNH WINDOWS 2000 SERVER Windows 2000 Server laø 1 hoï heä ñieàu haønh maïnh. Caùc muïc döôùi ñaây seõ giôùi thieäu moät soá ñaëc tröng chính cuûa hoï heä ñieàu haønh naøy: - Active directory :ñöôïc thieát keá döïa treân dòch vuï thö muïc (Directory Service hay chuaån X.500) ,hoã trôï caùc heä thoáng maïng vôùi quy moâ lôùn vaø ña daïng,töø heä thoáng chæ coù moät Server söû duïng vaøi ñoái töôïng cho ñeán heä thoáng coù haøng ngaøn Server quaûn lyù haøng trieäu ñoái töôïng treân ñoù. - MMC (Microsoft Management Console) ,coù theå chænh söûa ñöôïc bôûi ngöôøi quaûn trò maïng,cung caáp moät giao dieän duy nhaát ñeå hieån thò caùc coâng cuï quaûn trò khaùc nhau. - Hoã trôï phaàn cöùng toát hôn,bao goàm khaû naêng nhaän bieát caùc thieát bò Plug-and-Play vaø cung caáp caùc Wizard laøm ñôn giaûn coâng vieäc caøi ñaët phaàn cöùng môùi. - Caùc dòch vuï quaûn lyù taäp tin phaân taùn ( DFS-Distributed File System ),tính naêng baûo maät cao caáp nhôø heä thoáng taäp tin ñöôïc maõ hoaù ( EFS-Encrypting File System ) hay khaû naêng thieát laäp haïn ngaïch söû duïng ñóa (Disk Quota) cho ngöôøi duøng treân töøng volume. - Caùc tieän ích an toaøn cao caáp nhö Security Configuration and Analysis ,hay caùc giao thöùc nhö Kerberos ( Hoã trôï truy xuaát taøi nguyeân trong moät mieàn Windows 2000) vaø giao thöùc IP Security Protocol (Duøng cho vieäc chöùng thöïc vaø maõ hoaù döõ lieäu) cuõng nhö vieäc hoã trôï söû duïng caùc theû thoâng minh (smart card). - Hoã trôï vieäc caøi ñaët caùc heä ñieàu haønh töø xa nhôø caùc dòch vuï nhö Disk Imaging , RIS(Remote Installation Service). - Dòch vuï Intellimirror , cung caáp caùc tính naêng nhö söû duïng taäp tin vaø thö muïc ngoaïi tuyeán ,töï ñoäng caøi ñaët vaø söûa chöûa caùc öùng duïng maïng,vaø khaû naêng ñieàu khieån maøn hình desktop cuûa ngöôøi duøng. - Windows Terminal Service cho pheùp taän duïng naêng löïc xöû lyù cuûa Server thoâng qua ñöôøng truyeàn maïng. Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E - Internet Information Service hoã trôï toát hôn caùc dòch vuï treân maïng Internet. - Khaû naêng phuïc hoài laïi heä thoáng baèng coâng cuï Starup and Recovery Options khi khôûi ñoäng Windows 2000 Server. Windows 2000 Server ñöôïc tung ra thò tröôøng vôùi ba phieân baûn khaùc nhau: Windows 2000 Server , Windows 2000 Advanced Server vaø Windows 2000 Datacenter Server. Baïn choïn söû duïng phieân baûn naøo laø tuyø thuoäc vaøo quy moâ heä thoáng maïng trong coâng ty cuûa mình. Windows 2000 Server ñöôïc thieát keá cho caùc coâng ty vöøa vaø nhoû. Windows 2000 Advanced Server vaø Windows 2000 Datacenter Server söû duïng cho caùc coâng ty coù quy moâ lôùn vaø caùc nhaø cung caáp dòch vuï Internet (ISP). Windows 2000 Server : chöùa taát caû caùc ñaëc tính chuû yeáu cuûa hoï Windows 2000 Server .Windows 2000 Server coù theå duøng laøm moät file server , print server , application server , web server hay laø moät communication server . Moät vaøi ñaëc ñieåm maø Windows 2000 Server hoã trôï laø: - Active Directory. - Caùc dòch vuï Internet. - Caùc cô cheá an toaøn cao caáp nhôø kyõ thuaät Kerboros vaø kieán truùc haï taàng khoaù coâng khai (PKI-Public Key Infrastructure). - Windows Terminal Service. - Hoã trôï toái ña 4GB boä nhôù Ram. - Hoã trôï toái ña 4 boä vi xöû lyù duøng kyõ thuaät ña xöû lyù ñoái xöùng (SMP-Symmetrical Multiprocessing). Windows 2000 Advanced Server : laø moät phieân baûn maïnh hôn ñöôïc thieát keá ñeå xöû lyù caùc coâng vieäc phöùc taïp. Ngoaøi vieäc hoã trôï caùc tính naêng cô baûn trong Windows 2000 Server ,baûn naøy coøn coù tính naêng sau: - Caân baèng taûi (network load blancing). - Dòch vuï cluster Service hoã trôï khaû naêng dung loãi cho caùc chöông trình öùng duïng. - Hoã trôï toái ña 8GB boä nhôù Ram. - Hoã trôï toái ña 8 boä vi xöû lyù duøng kyõ thuaät SMP. Windows 2000 Datacenter Server : laø phieân baûn maïnh nhaát trong hoï Windows 2000 Server , ñöôïc thieát keá ñeå phuïc vuï cho caùc heä thoáng maïng xí nghieäp cao caáp. Baûn naøy coù taát caû caùc ñaëc tính cuûa hoï Windows 2000 Server cuøng caùc khaû naêng sau: - Dòch vuï cluster service ñöôïc môû roäng. Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E - Hoã trôï toái ña 64GB boä nhôù Ram. - Hoã trôï toái ña 32 boä vi xöû lyù duøng kyõ thuaät SMP. II. CHUAÅN BÒ CHO VIEÄC CAØI ÑAËT WINDOWS 2000 SERVER 1.Yeâu caàu veà phaàn cöùng : Hoaïch ñònh vaø chuaån bò ñaày ñuû laø yeáu toá quan troïng quyeát ñònh quaù trình caøi ñaët coù trôn tru hay khoâng.Tröôùc khi caøi ñaët , baïn phaûi bieát nhöõng gì caàn ñeå coù theå caøi ñaët thaønh coâng: - Phaàn cöùng ñaùp öùng ñöôïc Windows 2000 Server. - Laøm sao ñeå bieát ñöôïc phaàn cöùng cuûa heä thoáng coù ñöôïc Windows 2000 Server hoã trôï hay khoâng. - Ñieåm khaùc bieät giöõa caøi ñaët vaø naâng caáp. - Nhöõng löïa choïn caøi ñaët naøo thích hôïp vôùi heä thoáng cuûa baïn. Baûng sau lieät keâ caùc yeâu caàu toái thieåu cuõng nhö ñöa ra ñeà nghò thöïc teá cho caùc yeâu caàu : Löu yù : yeâu caàu toái thieåu veà phaàn cöùng cuûa Windows 2000 Server vaø Windows 2000 Advanced Server laø nhö sau: Thaønh phaàn Yeâu caàu toái thieåu Yeâu caàu ñeà nghò Boä vi xöû lyù Pentium 133MHZ hay cao hôn Pentium 166MHZ hay cao hôn Boä nhôù RAM 128MB 256MB Khoâng gian ñóa cöùng OÃ ñóa cöùng 2GB coøn troáng 1GB (caàn nhieàu hôn neáu caøi ñaët töø maïng ) Tuyø thuoäc vaøo caùc öùng duïng vaø döõ lieäu seõ chöùa treân maùy server. Maïng Khoâng caàn Card giao tieáp maïng vaø caùc phaàn cöùng khaùc ñaùp öùng ñöôïc coâng ngheä maïng baïn ñang söû Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E duïng ( neáu baïn ñònh keát noái server vaøo maïng) Maøn hình hieån thò Boä ñieàu hôïp VIDEO vaø maøn hình hoã trôï ñoä phaân giaûi VGA. Boä ñieàu hôïp VIDEO vaø maøn hình hoã trôï ñoä phaân giaûi VGA hay cao hôn. 2. Danh saùch phaàn cöùng töông thích (HLC-Hardware Compatibillity List): Ngoaøi vieäc ñaùp öùng ñöôïc caùc yeâu caàu toái thieåu veà phaàn cöùng, heä thoáng cuûa baïn cuõng phaûi coù teân trong danh saùch HCL.Ñaây laø moät danh saùch lieät keâ caùc chuûng loaïi maùy tính vaø thieát bò ngoaïi vi ñaõ ñöôïc kieåm tra treân Windows 2000 Server. Windows 2000 server ñoøi hoûi caùc thieát bò phaàn cöùng phaûi ñöôïc quaûn lyù moät caùch oå ñònh,hieäu quaû vaø an toaøn. Caùc phaàn cöùng lieät keâ trong danh saùch ñaõ traûi qua thöû nghieäm nghieâm ngaët. Microsoft baûo ñaûm caùc phaàn cöùng naøy ñeàu töông thích vôùi Windows 2000 Server vaø khoâng aûnh höôûng gì ñeán hoaït ñoäng cuûa heä thoáng. Ñeå bieát danh saùch HCl vaøo trang: www.microsoft.com/hwtest/hxl 3. Caøi ñaët môùi hay naâng caáp: - Neáu baïn ñang söû duïng WindowsNT thì baïn coù theå naâng caáp leân Windows 2000 Server. Luùc naøy baïn coù theå giöû ñöôïc thoâng tin ñaõ caáu hình treân maùy nhö :taøi khoaûn ngöôøi duøng, security…. Trong quaù trình naâng caáp ,baïn phaûi chæ ñeán nôi ñaõ löu tröõ heä ñieàu haønh cuõ tröôùc ñoù. - Chæ coù WindowsNT Server phieân baûn 3.51 hay 4.0 môùi coù theå naâng caáp leân Windows 2000 Server.Caùc heä ñieàu haønh khaùc khoâng naâng caáp leân ñöôïc tuy nhieân coù theå cuøng toàn taïi moät luùc hai hay nhieàu heä ñieàu haønh theo kieåu multiboot system. - Neáu baïn khoâng söû duïng WindowsNT, baïn chæ coøn caùch caøi ñaët môùi .Moät baûn môùi seõ ñöôïc caøi ñaët taát caû caùc heä thoáng taäp tin vaøo thö muïc môùi vaø söû duïng caùc thieát laäp maëc ñònh. 4. Löïa choïn heä thoáng taäp tin: Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E - FAT16 : laø heä thoáng ñöôïc söû duïng phoå bieán treân caùc heä ñieàu haønh DOS vaø Windows 3.x. Coù nhö6ôïc ñieåm laø Partition bò giôùi haïn ôû kích thöôùc 2GB vaø khoâng coù tính naêng baûo maät. - FAT32: ñöôïc ñöa ra naêm 1996 theo baûn Windows 95 OEM OSR2. Coù nhieàu öu ñieåm hôn FAT16 nhö : hoã trôï partition leân ñeán 2TB , coù caùc tính naêng dung loãi vaø söû duïng khoâng gian ñóa cöùng hieäu quaû hôn do giaûm kích thöôùc cluster. Tuy nhieân FAT32 vaãn chöa coù tính naêng baûo maät. - NTFS : laø heä thoáng taäp tin ñöôïc söõ duïng treân caùc heä ñieàu haønh WindowsNT vaø Windows 2000 Server. Windows 2000 server söû duïng NTFS phieân baûn 5. Coù caùc ñaëc ñieåm sau : chæ ñònh khaû naêng an toaøn cho töøng taäp tin ,thö muïc ,neùn döõ lieäu, taêng khoâng gian löu tröõ , coù theå chæ ñònh haïn ngaïch töøng ngöôøi duøng, maõ hoaù taäp tin ,naâng cao khaû naêng baûo maät. CAÙC DÒCH VUÏ MAÏNG CUÛA WINDOWS 2000 SERVER: Do yeâu caàu cuûa ñeà taøi,neân ôû ñaây toâi chæ giôùi thieäu caùc dòch vuï maïng nhö:DHCP,WEB SERVER. A. Dòch vuï DHCP 1. DHCP ( Dynamic Host Configuration Protocol) - Mỗi thiết bị trên mạng có dùng bộ giao thức TCP/IP đều phải có 1 địa chỉ IP hợp lệ. Để hỗ trợ cho vấn đề theo dõi và cấp phát các địa chỉ IP hợp lệ , dịch vụ DHCP đã ra đời. - Để có thể làm 1 DHCP server,máy tính Windows 2000 Server phải có: + Đã cài đặt DHCP + Mỗi Interface phải được cấu hình bằng 1 địa chỉ IP tĩnh. + Đã chuẩn bị danh sách IP để cấp phát cho client. - Tất cả các HDH của Microsoft đều phải hỗ trợ giao thức DHCP cho client. 2. Hoạt động của giao thức DHCP: Giao thức DHCP làm việc theo mô hình client/server. Quá trình tương tác giữa DHCP client và server sẽ diễn ra theo các bước sau: - Khi máy client khởi động ,máy sẽ gửi broadcast gói tin DHCPDISCOVER,yêu cầu server phục vụ. Gói tin này cũng chứa địa chỉ MAC của máy client. - Các máy server trên mạng khi nhận được gói tin yêu cầu đó ,nếu còn khả năng cung cấp địa chỉ IP, đều gửi lại cho máy client gói tin DHCPOFFER trong một khoảng thời gian nhất định ,kèm theo là 1 subnet mask và địa chỉ của server.Server sẽ không cấp phát địa chỉ IP vừa đề nghị cho những client khác trong suốt quá trình thương thuyết Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E - Máy client sẽ lựa chọn 1 trong các lời đề nghị (DHCPOFFER) và gửi broadcast lại gói tin DHCPREQUEST chấp nhận lời đề nghị đó. Điền này cho phép các lời đề nghị không được chấp nhận sẽ được các server rút lại và dùng cấp phát cho client khác. - Máy server được client chấp nhận sẽ gửi ngược lại một gói tin DHCPACK nh ư là một lời xác nhận , cho biết là địa chỉ IP đó, subnet mask đó và thời gian cho sử dụng sẽ chính thức được áp dụng. Ngoài server còn gửi kèm theo những thông tin cấu hình bổ sung như địa chỉ của gateway mặc định , địa chỉ DNS server, … B.WEB SERVER 1. Giao thức HTTP ( HyperText Transmission Protocol) - HTTP là 1 giao thức cho phép Web Browsers và servers có thể giao tiếp nhau. Nó chuẩn hoá các thao tác cơ bản mà 1 Web Server phải làm được. - HTTP bắt đầu là 1 giao thức đơn giản giống như với các giao thức chuẩn khác trên Internet ,thông tin điều khiển được truyền dưới dạng văn bản thô thông qua kết nối TCP. Do đó kết nối HTTP có thể thay thế bằng lệnh “Telnet” chuẩn. - Cổng 80 là cổng mặc định dành cho Web Server “lắng nghe” các kết nối được gửi đến. - Giao thức đơn giản yêu cầu/đáp ứng (request/response) này đã phát triển nhanh chóng và được định nghĩa thành 1 giao thức phức tạp ( phiên bản hiện tại là HTTP / 1.1) . Một trong các thay đổi lớn nhất trong HTTP/1.1 là nó hỗ trợ kết nối lâu daøi(persistent connection) - Trong HTTP/1.0 ,một kêt nối phải được thiết lập đến server cho mỗi đối tượng mà browser muốn download. Nhiều trang web có rất nhiều hình ảnh,ngoài việc tải trang HTM cơ bản , browser phải lấy về 1 số lượng hình ảnh. - Thiết lập một kết nối cho mỗi hình ảnh thất là lãng phí vì sẽ có nhiều gói thông tin mạng sẽ được luân chuyển giữa web server và Web browser trước khi dữ liệu ảnh được truyền về. - Ngược lại mở 1 kết nối TCP truyền tài liệu HTML,và sau đó mỗi hình ảnh sẽ truyền nối tiếp theo.Như thế sẽ thuận tiện hơn và quá trình thiết lập các kết nối TCP sẽ được giảm xuống. 2. Web Server và cách hoạt động: - Ban dầu Web Server chỉ phục vụ các tài liệu HTML và hình ảnh đơn giản.Tuy nhiên cho đến thời điểm hiện tại ,nó có thể làm được nhiều việc hơn nữa. - Đầu tiên Web Server ở mức độ cơ bản, nó chỉ phục vụ nội dung tĩnh.Nghĩa là khi Web server nhận 1 yêu cầu từ Web Browser.Ví dụ khi gõ: nó sẽ ánh xạ đường dẫn này (Unifrom Resource Locator-URL) thành 1 tập tin cục bộ trên máy Web server. Máy chủ sau đó sẽ nạp tập tin này từ đĩa và đưa nó thông qua mạng đến Web browser của người Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E dùng. Web browser và Web server sử dụng giao thức HTTP trong quá trình trao đổi dữ liệu. - Trên cơ sở phục vụ các trang web tĩnh đơn giản này , ngày nay chúng dã phát triển với nhiều thông tin phức tạp hơn được chuyển giũa Web server và Web browser , trong đó quan trọng nhất có lẽ là nội dung động. (dynamic content) 4.Web server traû 3.Web server laáy tìm taøi lieäu 2.Web server tìm 1.User yeâu caàu taøi lieäu Web, vd nhö index.html Web Web Web 3. Web client: Là những chương trình duyệt web ở phía người dùng,như:Internet Explorer,Netscape Comunication…,để biểu thị những thông tin trang web cho người dùng. Web client sẽ gửi yêu cầu đến Web server. Sau đó đọi Web server xử lý trả kết quả về cho Web client hiển thị cho người dùng.Tất cả mọi yêu cầu đều được xử lí bởi Web server. Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E CHÖÔNG 7 CAØI ÑAËT HEÄ THOÁNG MAÏNG BOOTROM CAØI ÑAËT HEÄ THOÁNG MAÏNG 1. Maùy Server : Caøi ñaët heä ñieàu haønh : Phaân chia ñóa cöùng thaønh 2 partition vaø ñònh daïng vôùi heä thoáng taäp tin NTFS . Coù nhieàu caùch ñeå caøi ñaët HÑH Win2k ( Caøi ñaët töø ñóa CD , caøi tröïc tieáp töû ñòa CD Win2k , Caøi ñaët töø boä ñóa Windows 2000 Server Setup Boot Disk , Caøi ñaët Windows 2000 Server töø maïng…).Nhöng caùch ñôn giaûn vaø thöôøng duøng nhaát laø caøi tröïc tieáp töø ñóa CD Win2k . Sau ñaây laø caùc böôùc caøi ñaët töø ñóa CD Windows 2000 Server Böôùc 1 : Caáu hình CMOS Setup chæ ñònh thieát bò khôûi ñoäng ñaàu tieân laø oå ñóa CDROM (Tuyø theo loaïi MainBoard maø ta vaøo CMOS baèng caùch nhaán phím Delete hay F2 …) Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E Choïn menu Boot vaø hieäu chænh First Boot laø CDROM Save ñeå löu laïi caáu hình chænh söûa Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E Böôùc 2 :Khi maùy khôûi ñoäng leân thì quaù trình caøi ñaët töï ñoäng thi haønh Böôùc 3: Sau ñoù caùc taäp tin phuïc vuï cho quaù trình caøi ñaët ñöôïc sao cheùp vaøo oå cöùng Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E Böôùc 4: Sau khi sao cheùp xong caùc taäp tin, chöông trình ñeà nghò baïn ruùt ñóa meàm ra khoûi vaø khôûi ñoäng laïi maùy tính. Böôùc 5: Sau khi khôûi ñoäng laïi, hoäp thoaïi Windows 2000 Setup laïi xuaát hieän .Nhaán Phím Enter ñeå caøi ñaët môùi, R ñeå söûa ñoåi moät baûn Windows 2000 tröôùc ñoù, F3 ñeå thoaùt. Ta nhaán Enter ñeå caøi ñaët. Böôùc 6 : Hoäp thoaïi Windows 2000 License Agreement xuaát hieän. Nhaán F8 ñeå chaáp nhaän , ngöôïc laïi nhaán ESC ( chöông trình seõ keát thuùc ngay laäp töùc). Böôùc 7 : Yeâu caàu baïn chæ ñònh partition naøo seõ ñöôïc duøng ñeå caøi ñaët Windows 2000 leân ñoù. Baïn chæ ñònh moät partition coù saün hoaëc taïo môùi treân vuøng khoâng gian coøn troáng (chöa caáp phaùt). ÔÛ ñaây , ta phaûi taïo moät partion môùi. Ñeå thöïc hieän baïn ñöa veät saùng ñeán vuøng chöa caáp phaùt vaø nhaán C Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E Böôùc 8: Hoäp thoaïi tieáp theo yeâu caàu baïn cho bieát dung löïông cuûa partition ñònh taïo Böôùc 9: Keát quaû caùc partion ñöôïc taïo ra : Böôùc 10:Tieáp theo ta choïn heä thoáng taäp tin cho partition môùi naøy vaø nhaán ENTER Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E Böôùc 11: Chöông trình caøi ñaët baét ñaàu sao cheùp caùc taäp tin heä ñieàu haønh leân partition ñaõ choïn. Böôùc 12 : Sau khi quaù trình treân keát thuùc, heä thoáng töï khôûi ñoäng laïi vaø chuyeån sang giai ñoaïn caøi ñaët baèng Setup Wizard. Trong giai ñoaïn naøy, taát caû caùc coâng vieäc ñöôïc thöïc hieän baèng giao dieän ñoà hoaï, quaù trình dieãn ra caùc böôùc sau: Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E a. Coâng vieäc ñaàu tieân maø Setup Wizard thöïc hieän laø phaùt hieän vaø caøi ñaët trình ñieàu khieån cho caùc thieát bò. Quaù trình naøy dieãn ra khaù laâu vaø maøn hình seõ bò giaät vaøi laàn. b. Tieáp theo hoäp thoaïi Reglonal Setting xuaát hieän , cho pheùp baïn choïn caùc thoâng tin locale vaø thieát laäp caùc giaù trò cho baøn phím. Choïn Next ñeå choïn caùc giaù trò maëc ñònh. c. Trong hoäp thoaïi Personallze Your Software, baïn nhaäp vaøo hoï teân vaø cô quan mình laøm vieäc. Sau ñoù click Next Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E d. Hoâp thoaïi Product key yeâu caàu nhaäp chuoãi 25 kyù töï treân bìa chöùa ñóa CD Windows 2000 Server. Sau ñoù Click Next ñeå tieáp tuïc e. Trong hoäp thoaïi Licensing Modes, baïn coù theå choïn cheá ñoä Per Server hoaëc Per Seat . Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E f. Hoäp thoaïi Computer Name vaø Administrator Password yeâu caàu cho bieát teân maùy tính (toái ña 15 kyù töï) vaø maät khaåu cuûa taøi khoaûn Administrator. Sau khi nhaäp xong Click Next g. Trong hoäp thoaïi Windows 2000 Components, baïn seõ löïa choïn caùc goùi phaàn meàm seõ caøi ñaët cho maùy server, bao goàm caùc chöông trình tieän ích vaø dòch vuï maïng ñi keøm theo baûn caøi ñaët heä ñieàu haønh . Click Next ñeå tieáp tuïc caùc giaù trò maëc ñònh ( caùc dòch vuï naøy coù theå boå sung khi caàn thieát ). Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E h. Hoäp thoaïi Date and Time Setting yeâu caàu baïn chæ ñònh ngaøy vaø giôø cuûa heä thoáng nôi baïn laøm vieäc . i. Hoäp thoaïi Neworking Settings cho pheùp caáu hình caùc thoâng tin ñeå keát noái maïng, coù theå choïn Typical Settings ( seõ caøi ñaët Client for Microsoft Networks, File and Printer Sharing for Microsoft Networks vaø giao thöùc TCP/IP söû duïng ñòa chæ ñoäng) hoaëc Custom Settings(cho pheùp chænh söûa vaø boå sung caùc thoâng tin khaùc). Chon Typical Settings vaø Click Next . Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E j. Hoäp thoaïi Workgroup or Computer Domain, cho pheùp chæ ñònh maùy tính seõ laø thaønh vieân cuûa moät nhoùm laøm vieäc hoaëc cuûa moät mieàn naøo ñoù. Choïn Workgroup vaø Click Next. k. Sau ñoù hoäp thoaïi Performing Final Tasks xuaát hieän vaø cho bieát chöông trình caøi ñaët thöïc hieän moät soá coâng vieäc cuoái cuøng . Coâng ñoaïn naøy dieãn ra trong moät thôøi gian khaù laâu. Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E l. Cuoái cuøng baïn nhaán nuùt Finish ñeå keát thuùc quaù trình caøi ñaët CAÁU HÌNH ÑÒA CHÆ IP Sau khi caøi ñaët xong , baïn login vaøo heä thoáng baèng taøi khoaûn Administrator vaø sau ñoù tieán haønh caáu hình ñòa chæ IP. (1) Treân maøng hình Desktop , Click phaûi chuoät taïi bieåu töôïng My Network Places vaø choïn Properties. Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E (2) Hoäp thoaïi Local Area Connection Properties xuaát hieän. Trong khung Components checked are used by this connection choïn Internet Protocol (TCP/IP), sau ñoù Click Properties (3) Hoäp thoaïi Internet Protocol (TCP/IP) Properties xuaâá hieän, choïn nuùt User the following IP address vaø ñaùnh ñòa chæ nhö sau: Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E XEM VAØ ÑAËT TEÂN MAÙY TÍNH Ñeå xem vaø ñaët laïi teân cho maùy tính ta thöïc hieän caùc böôùc sau: (1) Treân Desktop Click phaûi chuoät taïi bieåu töôïng My computer vaø choïn Properties .Maøn hình System Properties xuaát hieän : (2) Choïn Tab Network Identification vaø choïn Properties : Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E (3) Maøn hình Identification Changes xuaát hieän .Trong hoäp Computer name ñaët laïi teân cho maùy tính roài Click OK (4) Moät thoâng baùo xuaát hieän yeâu caàu baïn Reboot laïi maùy ñeå vieäc chuyeån ñoåi ñöôïc aùp duïng.Click OK ñeå chaáp nhaän. Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E (5) Maøn hình System Properies laïi xuaát hieän . Luùc ñoù teân maùy tính ñaõ ñöôïc thay ñoåi .Click OK . (6) Hoäp thoaïi System Setting Change xuaát hieän yeâu caàu phaûi khôûi ñoäng laïi maùy ñeå caùc thieát laäp ñöôïc thöïc hieän. Choïn Yes ñeå hoaøn thaønh vieäc ñoåi teân maùy tính. NAÂNG CAÁP MOÄT MAÙY SERVER THAØNH MAÙY ÑIEÀU KHIEÅN VUØNG (DOMAIN CONTROLLER) (1) Choïn menu Start -> Run, nhaäp vaøo DCPROMO trong hoäp thoaïi Run vaø nhaán OK. Training & Education Network 02 Bis Dinh Tien Hoang Street, Dakao Ward, District 1, HCMC – Tel: (848) 824 4041 – Fax: (848) 824 4041 E-mail: training@athenavn.com – URL: www.athenavn.com Y O U’LL L O V E T H E W A Y W E M I N D Y O U R K N O W L E D G E (2) Khi ñoù hoäp thoaïi Active Directory Installation Wizard xuaát hieän. Baïn nhaán Next ñeå tieáp tuïc (3) Trong hoäp thoaïi Domain Controller Type , choïn muïc Domain controller for a New Domain vaø nhaán choïn Next.(Neáu muoán boå sung maùy ñieàu khieån vuøng vaøo moät Domain coù saün , baïn seõ choïn Additional domain controller for an existing domain). Training & Education Network 02 Bi