Luận văn Xác định gen kháng ceftriaxone ở vi khuẩn shigella sonnei phân lập từ các mẫu bệnh phẩm

MỞ ĐẦU Shigella là vi khuẩn gây bệnh lỵ trực trùng, dễ lây trực tiếp từ người bệnh sang người thường do vi khuẩn này có thể gây bệnh với liều lượng thấp. Shigella được chia làm 4 loài, trong đó S. flexneri là loài chủ yếu gây bệnh ở những nước đang phát triển (trong đó có Việt Nam). Tuy nhiên, trong mười năm trở lại đây, vi khuẩn gây lỵ trực trùng phân lập được tại bệnh viện Bệnh Nhiệt đới đang chuyển dần từ S. flexneri sang S. sonnei. Đối với bệnh tiêu chảy do Shigella gây nên, các bác sĩ dùng trị liệu kháng sinh. Hiện nay, ceftriaxone được dùng như thuốc thay thế trong chữa trị tiêu chảy do Shigella khi bệnh nhân nhiễm vi khuẩn kháng với flouroquinolone. Tuy nhiên, Shigella kháng với kháng sinh này cũng đã xuất hiện. Tại bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới Thành phố Hồ Chí Minh (HTD), từ tháng 6-2006 đến 1-2008 đã có 11 ca nhiễm Shigella phân lập được kháng với ceftriaxone, trong đó S. sonnei chiếm đến 10 ca (90,9%), ca còn lại là S. flexneri. Sự tăng khả năng kháng kháng sinh của các vi khuẩn làm cho các nhà khoa học quan tâm và tập trung nghiên cứu đặc điểm bộ gen, cũng như cơ chế kháng kháng sinh của vi khuẩn. Các nghiên cứu gần đây trên thế giới đã xác định cơ sở phân tử của những kiểu hình Shigella đa kháng thuốc. Tuy nhiên, ở Việt Nam, những nghiên cứu về sự kháng thuốc của Shigella với ceftriaxone chỉ mới dừng lại ở khảo sát tình hình dịch tễ và đặc điểm vi sinh học mà chưa đi sâu vào cơ sở phân tử của vi khuẩn. Bên cạnh đó, Shigella kháng ceftriaxone phân lập tại HTD chủ yếu là S. sonnei. Vì vậy, mục tiêu của luận văn là xác định gen kháng ceftriaxone ở vi khuẩn Shigella sonnei phân lập từ các mẫu bệnh phẩm. Nội dung của luận văn bao gồm: - Xác định nồng độ ức chế tối thiểu của một số kháng sinh đối với S. sonnei kháng ceftriaxone (bằng phương pháp khuếch tán đĩa và thanh E test). - Xác định khả năng sinh enzyme beta-lactamase phổ rộng của các S. sonnei kháng ceftriaxone (bằng phương pháp đĩa đôi xác nhận kết quả, kết quả được đọc theo Viện các tiêu chuẩn trong phòng thí nghiệm và lâm sàng – CLSI). - Xác định gen mã hóa enzyme beta-lactamase phổ rộng (bằng phản ứng PCR và giải trình tự) - Xác định plasmid mang gen mã hóa enzyme beta-lactamase phổ rộng (bằng phương pháp tiếp hợp và lai Southern Blot).