Luận văn Phương pháp trả lương tại Công ty TNHH điện tử Phương Đông

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 1 Luận văn Phương pháp trả lương tại Công ty TNHH điện tử Phương Đông Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 2 LỜI MỞ ĐẦU Nước ta từ một nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung chuyển sang nền kinh tế thị trường, vận động theo cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước theo định hướng XHCN. Nền kinh tế thoát khỏi trạng thái trì trệ, suy thoái, bước sang giai đoạn tăng trưởng liên tục tốc độ cao, sức sản xuất và tiêu dùng lớn, cường độ cạnh tranh cao và ngày càng gay gắt. Các đối thủ cạnh tranh nhau bằng mọi cách, với mọi hình thức. Trong đó nổi bật là cạnh tranh về sản phẩm, giá cả, chất lượng, mẫu mã, phân phối, khuếch trương... Để đứng vững trong cơ chế thị trường đòi hỏi các doanh nghiệp phải nỗ lực đổi mới, năng động trong sản xuất kinh doanh. Doanh nghiệp hoàn toàn lo liệu đầu vào, đầu ra, hạch toán kinh doanh, chịu trách nhiệm toàn bộ hoạt động sản xuất kinh doanh của mình. Đối với Công ty TNHH điện tử Phương Đông, từ khi thành lập đến nay đã trải qua những biến động thăng trầm của nền kinh tế nhưng vẫn đứng vững được nhờ tích cực đổi mới, năng động trong kinh doanh, đa dạng hoá sản phẩm, đặc biệt là vấn đề mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm vẫn được coi là vấn đề bức xúc và hết sức quan trọng mà các cấp lãnh đạo, những nhà hoạch định chính sách kinh doanh của Công ty luôn quan tâm. Việc thực tập là vô cùng quan trọng đối với mỗi sinh viên nói chung, nó giúp đưa các kiến thức sách vở ra ứng dụng thực tế, tạo cho mỗi sinh viên khỏi bỡ ngỡ, mạnh dạn, biết tin vào mình hơn khi đi làm việc. Qua thời gian thực tập tại trường và quá trình tìm hiểu thực tế tại Công ty TNHH điện tử Phương Đông em xin chọn đề tài: “Phương pháp trả lương tại Công ty TNHH điện tử Phương Đông" làm đề tài nghiên cứu cho chuyên đề thực tập của mình . Ngoài phần mở đầu, kết luận, chuyên đề gồm có ba chương : Chương I: Khái quát về Công ty TNHH điện tử Phương Đông. Chương II: Thực trạng công tác trả lương của Công ty TNHH điện tử Phương Đông. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 3 Chương III: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện phương pháp trả lương của Công ty TNHH điện tử Phương Đông. Chuyên đề được hoàn thành nhờ sự giúp đỡ tận tình của các anh chị trong phòng Kế toán Công ty TNHH điện tử Phương Đông và sự hướng dẫn nhiệt tình của thầy giáo ThS. Mai Xuân Được. Mặc dù đã cố gắng song chuyên đề không thể tránh khỏi những thiếu sót nhất định. Vì vậy em rất mong được sự đóng góp ý kiến từ các thầy cô và các anh chị trong phòng Kế toán Công ty TNHH điện tử Phương Đông để chuyên đề này có thể hoàn thiện hơn. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 4 CHƯƠNG I KHÁI QUÁT VỀ CÔNG TY TNHH ĐIỆN TỬ PHƯƠNG ĐÔNG I. Giới thiệu chung về Công ty TNHH điện tử Phương Đông 1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Công ty TNHH điện tử Phương Đông Công ty TNHH điện tử Phương Đông được Sở KH Thành phố Hà Nội cấp giấy phép kinh doanh số 101956 thành lập ngày 17/5/1999 là một thành viên của tập đoàn CMC, một trong những tập đoàn công nghệ thông tin hàng đầu Việt Nam. Hiện nay, Công ty TNHH điện tử Phương Đông là nhà sản xuất và lắp ráp máy tính Thương hiệu số 1 Việt Nam - máy tính CMS, đồng thời là nhà phân phối chuyên nghiệp các thiết bị sản phẩm tin học. Ngày 17 tháng 5 năm 1999 khai trương Công ty có trụ sở tại 67B Ngô Thì Nhậm, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội. Đến nay Công ty TNHH điện tử Phương Đông đã và đang phát triển không ngừng để trưởng thành, và thực tế CMS đã trở thành một nhà sản xuất lắp ráp, phân phối có tên tuổi với những sản phẩm được thị trường công nhận. - 01/2006 CMS đạt danh hiệu Hàng Việt Nam chất lượng cao do người tiêu dùng bình chọn. 1.2. Nhiệm vụ và chức năng Công ty TNHH máy tính CMS với chức năng sản xuất kinh doanh các thiết bị và dịch vụ trong lĩnh vực điện tử viễn thông tin học. Những ngành nghề chính của công ty được quy định trong giấy phép kinh doanh: - Máy tính, linh kiện máy tính và các thiết bị kèm theo máy tính. - Kinh doanh dịch vụ hỗ trợ, cung cấp các giải pháp trong lĩnh vực tin học hoá, hiện đại hoá cho các công ty, tổ chức. Hiện nay, CMS đang là nhà phân phối chính thức các sản phẩm của các Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 5 hãng sản xuất linh kiện và thiết bị tin học hàng đầu trên thế giới như Intel, BenQ, Kingston, Santak, Transcend, Foxconn… Nhờ có khả năng tài chính ổn định, tính chuyên nghiệp cao trong kinh doanh và dịch vụ, khả năng bảo hành và hỗ trợ kỹ thuật ở mức tối đa, những mặt hàng CMS tham gia phân phối luôn được khách hàng tin tưởng và đạt doanh số cao. - Về mặt kinh doanh dịch vụ, công ty đã triển khai và cung cấp các loại hình dịch vụ chủ yếu sau: + Dịch vụ lắp đặt mới, bảo trì, bảo dưỡng các hệ thống máy tính, thiết bị mạng cho các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh và các tổ chức Nhà nước. + Dịch vụ tư vấn về quy hoạch và phát triển nền tảng ứng dụng công nghệ thông tin trong sản xuất, quản lý kinh doanh cho các doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp tư nhân. + Khảo sát thiết kế xây dựng các phần mềm ứng dụng theo yêu cầu của khách hàng. Khi mới thành lập, với quy mô nhỏ, thời gian hoạt động chưa dài vì vậy Công ty TNHH sản xuất và dịch vụ máy tính CMS đã gặp rất nhiều khó khăn trong việc tổ chức quản lý sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, phát triển dịch vụ cũng như khả năng cạnh tranh với các doanh nghiệp khác trong cùng lĩnh vực. Trải qua hơn 6 năm hoạt động, Công ty TNHH sản xuất và dịch vụ máy tính CMS đã tìm ra cách thức hoạt động riêng, đặc trưng cho công ty mình, tìm ra hướng phát triển bền vững và có hiệu quả cho các hoạt động kinh doanh thương mại của mình và thực tế CMS đã trở thành nhà sản xuất, lắp ráp, phân phối có tên tuổi với những sản phẩm được thị trường công nhận 1.3. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý. Hiện nay công ty có 25 nhân viên làm việc trong các phòng ban và bộ phận khác nhau. Cơ cấu bộ máy của công ty được tổ chức theo kiểu trực tuyến đến từng phòng ban, bộ phận sản xuất kinh doanh thông qua các trưởng phòng, đảm bảo luôn nắm bắt được những thông tin chính xác và tức thời về Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 6 tình hình sản xuất kinh doanh, thị trường cũng như khả năng tài chính của công ty. Bộ máy tổ chức của Công ty TNHH sản xuất và dịch vụ máy tính CMS được mô tả bằng hình vẽ sau: Hình1 : Sơ đồ tổ chức công ty CMS + Đứng đầu công ty là Giám đốc công ty do các thành viên sáng lập đề cử là người chịu trách nhiệm chỉ đạo chung mọi hoạt động sản xuất kinh doanh và quản lý công ty. + Phó giám đốc phụ trách về kinh doanh, chịu trách nhiệm về quản lý các hoạt động về kinh doanh, bán buôn, bán lẻ, quản lý và xét duyệt các hoạt động tìm đối tác kinh doanh từ các nhân viên nghiên cứu thị trường tại các phòng (chủ yếu là phòng phân phối). + Phó giám đốc kỹ thuật chịu trách nhiệm hoàn toàn về khâu kỹ thuật của công ty bao gồm: lắp máy và quản lý các dự án về máy tính và tiêu thụ máy tính cho công ty. + Phòng kế toán: gồm kế toán trưởng, kế toán viên, thủ quỹ chịu trách nhiệm tổ chức công tác kế toán, thống kê, theo dõi tình hình tài chính của công ty. + Phòng tổ chức hành chính: có nhiệm vụ quản lý lực lượng cán bộ công Giám đốc PGĐ kinh doanh PGĐ kỹ thuật Phòng kinh doanh phân phối Phòng kinh doanh bán lẻ Phòng kế toán Phòng tổ chức hành chính Trung tâm bảo hành Phòng lắp máy Phòng dự án Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 7 nhân viên của công ty và các vấn đề hành chính có liên quan. + Công ty có hai phòng kinh doanh có nhiệm vụ trực tiếp tổ chức thực hiện các hoạt động kinh doanh bao gồm: Phòng bán lẻ (phục vụ người tiêu dùng có nhu cầu mua thiết bị lẻ hay mua máy đơn chiếc). Phòng phân phối (có nhiệm vụ tìm các nguồn hàng, các đại lý lớn để phân phối với số lượng nhiều, tổ chức các cuộc điều tra nghiên cứu thị trường). + Phòng bảo hành: thực hiện bảo hành các sản phẩm bán buôn và bán lẻ của công ty. + Phòng lắp máy: chịu trách nhiệm lắp đặt máy móc đúng theo tiêu chuẩn, quy trình kỹ thuật và tiện lợi cho việc sử dụng của khách hàng. + Phòng dự án: nghiên cứu thị trường, đề xuất các phương án về nguồn nhập hàng và nguồn tiêu thụ hàng hóa đem lại lợi nhuận cho công ty. 1.4. Kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty (2001 - 2005). * Về hoạt động chung của Công ty từ năm 2003-2005. Trải qua một số năm hoạt động, Công ty CMS đã gặt hái được nhiều thành công. Đó chính là sự tăng trưởng doanh thu, sự tăng trưởng mức lợi nhuận, sự đóng góp của Công ty vào Ngân sách nhà nước, nguồn lao động tăng lên, đời sống cán bộ công nhân viên trong Công ty được cải thiện. Các kết quả đó được thể hiện qua bảng sau: Bảng 1: Kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty máy tính CMS (Đơn vị: 1.000 đồng) Chỉ tiêu Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 1. Tổng doanh thu 4.050.000 5.230.000 6.086.000 2. Nộp ngân sách NN 297.000 408.000 510.300 3. Doanh thu thuần 3.753.000 4.822.000 5.575.700 4. Giá vốn hàng bán 2.981.000 3.910.000 4.546.000 5. Lãi lỗ, lãi gộp 772.000 912.000 1.029.700 6. Chi phí quản lý kinh doanh 603.000 773.000 841.500 7. Lợi tức trước thuế 169.000 139.000 198.200 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 8 8. Thuế TNDN (32%) 54.080 44.480 60.230 9. Lợi tức sau thuế 114.920 94.520 127.970 10.Tổngsố lao động( Người) 15 20 24 (Nguồn: Phòng kế toán - Công ty TNHH điện tử Phương Đông) Qua bảng trên cho thấy: Nhìn chung hoạt động kinh doanh của công ty qua các năm là tương đối ổn định. Sau khi đạt được lợi nhuận là 114.920.000 đồng vào năm 2003 thì đến năm 2004 lợi nhuận chỉ đạt 94.520.000 đồng và tăng lên vào năm 2005 với lợi nhuận đạt 127.970.000 đồng. Đặc biệt, lợi nhuận của công ty giảm sút trong năm 2004 là do một số nguyên nhân sau đây: Thứ nhất, chi phí quản lý kinh doanh tăng từ 603.000 đồng năm 2003 lên 773.000 đồng năm 2004. Sự cộng dồn của các khoản thuế và các khoản giảm trừ tăng từ 297.000.000 đồng năm 2003 lên đến 408.000.000 năm 2005. Thứ hai, là do công ty chưa thực sự sử dụng hết tiềm lực của mình để phát huy vào thị trường bán lẻ, bán buôn, phân phối toàn diện cho khách hàng. Thứ ba, mặc dù doanh thu trong năm 2004 tăng lên so với năm 2003 nhưng chi phí đầu vào tăng mạnh đã khiến cho giá vốn hàng hoá quá cao khiến cho lãi suất giảm (một phần là do sự khan hiếm của một số chủng loại hàng hóa, và sự dự trữ không hợp lý của công ty). Nhìn chung doanh thu của các năm có tăng lên, đi kèm là lợi nhuận cũng tăng theo, lượng thuế đóng góp cho nhà nước tăng dần lên theo các năm với 297.000.000 đồng năm 2003 cho đến 510.000.000 năm 2005. Theo đánh giá thì tình hình hoạt động của công ty có chiều hướng phát triển đi lên. *. Về doanh thu : Bảng 2 : Cơ cấu doanh thu của Công ty CMS (Đơn vị: 1000 đồng) Lĩnh vực Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 9 Doanh thu Tỷ lệ % Doanh thu Tỷ lệ % Doanh thu Tỷ lệ % Máy tính 3.520.000 86,91% 4.475.200 85,56% 5.063.000 83,19% Dịch vụ 530.000 13,09% 754.800 14,44% 1.023.000 16,81% Tổng cộng 4.050.000 100% 5.230.000 100% 6.086.000 100% (Nguồn: Phòng tài chính - kế toán) Lĩnh vực kinh doanh phần cứng như máy tính, phụ kiện và các sản phẩm liên quan là lĩnh vực kinh doanh truyền thống của Công ty TNHH sản xuất và dịch vụ máy tính CMS. Ban giám đốc Công ty TNHH sản xuất và dịch vụ máy tính CMS luôn coi đó là lĩnh vực kinh doanh chính của họ và trong thực tế lĩnh vực này đã có doanh thu chiếm tới 86,91% năm 2003; 85,56% năm 2004 và 83,19% năm 2005. Kinh doanh dịch vụ hỗ trợ và cung cấp các giải pháp kỹ thuật cho các công ty khác và các tổ chức trong các dự án tin học hoặc hiện đại hoá là một trong những lĩnh vực quan trọng không chỉ vì nó chiếm tới 13,09% năm 2003; 14,44% năm 2004 và 16,81% năm 2005 doanh thu mà còn vì lĩnh vực này liên quan trực tiếp tới lĩnh vực kinh doanh phần cứng máy tính, nó chính là lĩnh vực hỗ trợ máy tính; khi tư vấn, cung cấp cho khách hàng những giải pháp hợp lý thì hình ảnh và uy tín của công ty được tăng thêm gấp nhiều lần. Trong thời gian gần đây, song song với việc phát triển kinh doanh lĩnh vực phần cứng, Công ty TNHH sản xuất và dịch vụ máy tính CMS cũng đang rất chú trọng tới việc kinh doanh các dịch vụ đi kèm để có thể khai thác hay tìm kiếm được các khách hàng tiềm năng. * Về vốn kinh doanh: Bảng 3: Cơ cấu vốn của Công ty CMS Chỉ tiêu Đơn vị Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 10 Tổng vốn kinh doanh 1.000 đồng 3.560.000 4.906.000 5.145.000 Vốn lưu động 1.000 đồng 2.966.000 4.272.000 4.504.000 Vốn cố định 1.000 đồng 594.000 634.000 641.000 Tỷ lệ vốn lưu động trong tổng vốn KD % 83,31% 87,08% 87,54% Nguồn vốn chủ sở hữu 1.000 đồng 2.020.000 3.149.000 3.525.000 Công ty TNHH sản xuất và dịch vụ máy tính CMS là một công ty tư nhân, có quy mô nhỏ, tuổi đời còn rất trẻ. Trong giai đoạn đầu bước vào kinh doanh trong lĩnh vực điện tử viễn thông tin học, công ty đã gặp nhiều khó khăn trong việc mở rộng nguồn vốn, nhiều hợp đồng được ký kết dưới hình thức thanh toán sau, hoặc thanh toán dài hạn để cạnh tranh với các công ty khác. Vì vậy tình trạng nợ đọng vốn của công ty là không thể tránh khỏi, dẫn đến nguồn vốn quay vòng chậm. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây công ty đã có nhiều chính sách mở rộng kinh doanh và đưa ra một số giải pháp nhằm tăng nguồn vốn sản xuất kinh doanh như vay vốn ngân hàng, khuyến khích các nhân viên trong công ty cùng góp vốn. Tổ chức các đợt quảng cáo, khuyến mãi sản phẩm với mục tiêu tăng lượng sản phẩm bán ra nhằm thu hồi vốn nhanh. Do đó, tổng nguồn vốn của công ty hiện nay đã đạt gần mức 5,2 tỷ đồng. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 11 CHƯƠNG II THỰC TRẠNG CÔNG TÁC TRẢ LƯƠNG CỦA CÔNG TY TNHH ĐIỆN TỬ PHƯƠNG ĐÔNG 2.1. Những nhân tố ảnh hưởng đến phương pháp trả lương của Công ty 2.1.1. Đặc điểm lao động của Công ty. Các thành viên ban giám đốc, kế toán trưởng và các trưởng phòng ban là những cán bộ có trình độ đại học và trên đại học, họ có nhiều năm kinh nghiệm về quản lý kinh tế và kỹ thuật trong các công ty trong và ngoài nước, có tác phong làm việc hiện đại, nhạy bén và năng động, có khả năng quản lý điều hành tốt các hoạt động kinh doanh thương mại của công ty. Lực lượng lao động của công ty chủ yếu là đội ngũ nhân viên có tuổi đời còn rất trẻ, đa phần được đào tạo chính quy trong các trường cao đẳng và đại học, có năng lực và sự năng động của tuổi trẻ. Tuy nhiên, về trình độ kỹ thuật của công ty thì còn nhiều vấn đề cần phải giải quyết, có thể nói hầu hết nhân viên Marketing và nhân viên bán hàng phần lớn là những cử nhân kinh tế, điều này đáp ứng được những nhu cầu hiện tại của công ty trong việc kinh doanh thương mại nhưng xét trên thực tế mặt hàng kinh doanh chủ yếu của công ty lại là máy vi tính – là một mặt hàng kỹ thuật. Trong thời gian tới khi mở rộng thị trường kinh doanh, các nhân viên kinh doanh của công ty ngoài những kiến thức về kinh tế cũng cần phải có những hiểu biết kỹ thuật cơ bản về mặt hàng này. Vấn đề đào tạo và nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ nhân viên nhằm đáp ứng nhu cầu đòi hỏi của thị trường cũng đang được ban giám đốc Công ty TNHH sản xuất và dịch vụ máy tính CMS quan tâm. Tuy nhiên, với tiềm lực nhỏ, kinh phí đào tạo là tương đối ít, do vậy để giải quyết vấn đề trên công ty chú trọng chỉ tuyển thêm những nhân viên đã được đào tạo có kiến thức về cả hai chuyên ngành, đồng thời khuyến khích những thành viên của công ty học tập nâng cao kiến Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 12 thức kết hợp với một số chương trình đào tạo cơ bản cho nhân viên với phương thức vừa học vừa làm, nhưng đây cũng không phải là một biện pháp lâu dài, trong thời gian kế tiếp khi công ty mở rộng và phát triển thì công ty sẽ phải có những đầu tư lâu dài cho lĩnh vực nhân lực. Bảng 4 : Cơ cấu lao động của Công ty TNHH điện tử Phương Đông ST T Tiêu chí Năm 2004 Năm 2005 Số lượng % Số lượng % 1 Theo tiêu chí lao động - Lao động gián tiếp - Lao động trực tiếp 20 4 16 100 20 80 24 4 20 100 16,67 83,33 2 Theo trình độ học vấn - Đại học và trên ĐH - Trung cấp, Cao đẳng - Khác 20 13 5 2 100 65 25 10 24 16 6 2 100 66,67 25 8,33 3 Giới tính - Nam - Nữ 20 14 6 100 70 30 24 17 7 100 70,83 29,17 (Nguồn: Phòng tổ chức hành chính của công ty CMS) 2.1.2. Đặc điểm về kinh doanh của Công ty *. Hoạt động mua hàng của Công ty . Cũng như các công ty tin học khác, Công ty TNHH sản xuất và dịch vụ máy tính CMS là công ty kinh doanh thương mại và dịch vụ. Hầu hết các linh kiện, thiết bị máy vi tính của công ty được cung ứng qua các công ty xuất nhập khẩu như FPT, CMC, Samsung Vina, LG – SEL… hoặc một số công ty trung gian khác như CDS, ISTC, T&H, Hitech, Đại phong, Minh Quang… chính vì vậy mà sản phẩm máy vi tính của công ty hiện nay 100% được lắp ráp từ những linh kiện rời nhập ngoại. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 13 Năm 2000, Công ty TNHH sản xuất và dịch vụ máy tính CMS đã ký hợp đồng làm đại lý phân phối cho Samsung Vina về màn hình máy vi tính mang nhãn hiệu Monitor Samsung SyncMaster và Motorola với nhãn hiệu sản phẩm Fax modem Motorola… Ngoài ra, Công ty TNHH sản xuất và dịch vụ máy tính CMS còn làm bạn hàng và đại lý phân phối cho hãng MSI của Mỹ, UPSELEC của Đài Loan, HP của Singapore, LG của LG ELECTRONICS Vietnam… Bảng 5 : Nguồn hàng nhập trong năm 2004 - 2005 STT Nguồn hàng Đơn vị Năm 2004 Năm 2005 1 Nhập khẩu trực tiếp 1.000 đồng 320.000 635.000 2 Nhập qua các đại lý của hãng 1.000 đồng 1.277.800 1.884.000 3 Nhập qua các trung gian khác 1.000 đồng 2.312.200 2.027.000 Tổng 3.910.000 4.546.000 Việc nhập hàng của Công ty TNHH sản xuất và dịch vụ máy tính CMS chủ yếu thông qua ba nguồn nhập cơ bản trên. Do quy mô của công ty còn nhỏ nên phần lớn các thiết bị, linh kiện đều được nhập thông qua các đại lý của các hãng tại Việt Nam hay qua các công ty trung gian khác có quy mô lớn hơn. Theo số liệu thống kê thì lượng hàng nhập qua các đại lý của các hãng tại Việt Nam tăng dần từ 1.277.800.000 đồng trong năm 2004 thì đến năm 2005 lượng hàng nhập đã tăng lên 1.884.000.000 đồng, tuy con số này chưa cao nhưng có thể nói Công ty TNHH sản xuất và dịch vụ máy tính CMS đã dần đang mở rộng mối quan hệ của mình đến với các công ty là đại diện cho các hãng lớn, có uy tín trên thị trường công nghệ thông tin như: IBM, HP, Toshiba, Xerok, Epson, Compaq… Lượng hàng nhập thông qua các công ty trung gian khác không có sự dao động quá lớn với 2.312.200 đồng năm 2004 và 2.027.000 đồng năm 2005, nguồn hàng nhập này chiếm hơn một nửa trong tổng số lượng hàng nhập của công ty, điều này ảnh hưởng khá lớn trong việc Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 14 cạnh tranh của công ty đối với các đối thủ khác. Do quy mô nhỏ nên lượng hàng nhập thông qua nhập khẩu trực tiếp năm 2004 là 320.000.000 đồng và 2005 là 635.000.000 đồng, tuy tăng lên gần gấp đôi nhưng con số này chưa đáng được ghi nhận bởi nó chỉ chiếm 8,18% đến 13,97% trong tổng số. Trong thời gian tới công ty đang có kế hoạch giảm lượng hàng nhập thông qua nguồn nhập hàng thứ ba xuống chỉ còn 1/5, tăng lượng hàng nhập thông qua nguồn thứ nhất và thứ hai lên càng lớn càng tốt mà chú trọng tập trung vào nhập hàng trực tiếp là chủ yếu. *. Về công tác thị trường và chất lượng sản phẩm của Công ty. Nhu cầu tiêu dùng máy vi tính trong dân cư hiện nay chuyển dần sang loại máy tính lắp ráp là chủ yếu. Đón bắt được nhu cầu này đồng thời cũng phù hợp với chiến lược kinh doanh mà công ty đã đề ra, công ty CMS đã tập trung và phân tích hai đối tượng tiêu dùng cuối cùng chủ yếu sau: Cá nhân, các hộ gia đình, các trung trò chơi (Internet): Tỷ trọng sử dụng máy nhập ngoại chiếm 18%, máy lắp ráp chiếm 82%. Đặc điểm tiêu dùng của họ như sau: - Sử dụng hầu hết là máy lắp ráp với mục đích học hành và phục vụ cho công việc. - Khi mua máy thường thông qua người thân quen giới thiệu. - Khi mua họ thường quan tâm hàng đầu đến chất lượng, sau đó là giá cả và chế độ bảo hành đi kèm. - Số lượng người có nhu cầu mua máy ngày càng gia tăng. - Họ thường có nhu cầu mua máy vi tính ở mức giá trung bình từ 5 triệu đến 10 triệu. - Rất quan tâm đến các chương trình khuyến mại của công ty. - Thường là thanh toán ngay sau khi máy vi tính được lắp đặt và chạy thử đạt theo yêu cầu của khách hàng. Khách hàng là các tổ chức: tỷ trọng sử dụng máy nhập ngoại chiếm Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 15 40,8% và máy lắp ráp chiếm 59,2%. Những đối tượng sử dụng chủ yếu máy tính nhập (nguyên bộ) như: Các cơ quan thuộc ngân hàng, tài chính, hải quan, dầu khí, bưu chính viễn thông, hàng không, y tế… có khả năng kinh phí đầu tư dồi dào, đòi hỏi cao về yêu cầu kỹ thuật và ứng dụng. Những đối tượng sử dụng mày vi tính lắp ráp như: Các cơ quan nhà nước các cấp, giáo dục, các công ty liên doanh và tư nhân… Mục đích sử dụng của các cơ quan này chủ yếu là đào tạo, dạy học, quản lý hồ sơ, lưu trữ thông tin, thiết kế, nghiên cứu và phát triển. Số lượng mỗi lần mua hàng tuỳ thuộc theo quy mô đầu tư của các doanh nghiệp đó, có thể với số lượng rất lớn khi họ đầu tư nâng cấp đồng loạt các trang thiết bị hoặc số lượng nhỏ khi chỉ đơn thuần là thay thế, sửa chữa. Nhưng với các doanh nghiệp này thì dịch vụ sau bán như chế độ bảo hành bảo dưỡng rất được quan tâm, thông thường họ hay ký kết các hợp đồng bảo dưỡng theo định kỳ hay khoán theo năm. Trong các tiêu thức đánh giá thì đối tượng khách hàng này quan tâm đến chất lượng và dịch vụ nhiều hơn sau đó mới đến là giá cả. Bảng 6 : Phân phối các đoạn thị trường cho 2 nhóm máy tính. Đối tượng sử dụng Máy tính lắp ráp (%) Máy tính nhập ngoại (%) - Cá nhân, hộ gia đình, trung tâm trò chơi 82 18 - Cơ quan hành chính sự nghiệp 73,4 26,6 - Doanh nghiệp nhà nước 41,7 58,3 - Doanh nghiệp tư nhân 68,1 31,9 - Công ty liên doanh 50 50 - Ngành giáo dục 80 20 - Ngành y tế 25 75 - Ngành ngân hàng 5 95 Ban lãnh đạo công ty CMS đã xác lập đối tượng khách hàng mua máy Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 16 tính lắp ráp làm đoạn thị trường mục tiêu của mình. Nhưng cho đến nay công ty vẫn chưa phân định được những nhóm khách hàng nào sẽ là đối tượng chủ yếu, chưa phân loại được nhóm khách hàng truyền thống, nhóm khách hàng tiềm năng. Do thực hiện chính sách giá không phân biệt và công khai nên các hoạt động khuyến mại cho lĩnh vực bán lẻ luôn được công ty quan tâm chú ý. Các chương trình khuyến mại thường được tổ chức theo đợt và có sự ủng hộ giúp đỡ của các đối tác. Một số chương trình khuyến mại mà công ty đã thực hiện trong thời gian qua là: - Mua linh kiện có giá trị trên 5USD được truy cập 01giờ internet miễn phí tại cửa hàng của công ty. - Mua một bộ máy vi tính (lắp ráp) tặng 01 bàn di chuột + 01 kính chắn màn hình + 01 headphone hoặc tặng 01 đồng hồ treo tường. Hoạt động khuyến mại tỏ ra là công cụ đắc lực để kích thích tăng lượng bán ra, nhất là trong điều kiện giá không thể trở thành công cụ cạnh tranh thích hợp, nó đặc biệt tác động mạnh tới đối tượng tiêu dùng là các cá nhân. Thực tế năm 2003, trong tháng thực hiện khuyến mại, số lượng khách hàng đã tăng lên 1.3 lần so với tháng không có chương trình khuyến mại. Khuyến mại không chỉ thu hút thêm khách hàng cho công ty mà thông qua những tặng phẩm gửi cho khách hàng, hình ảnh của công ty còn được khách hàng ghi nhận lại và cũng là một hình thức quảng cáo gián tiếp cho công ty. Nhưng nhìn chung các hoạt động này vẫn được tiến hành rời rạc chưa liên kết được với các chương trình khuyến mại cho lĩnh vực bán buôn nên đôi khi gây lãng phí chi phí của công ty và hiệu quả đem lại chưa cao. Công ty CMS cần phải có những điều chỉnh đáng kể trong việc lựa chọn chất lượng của các thiết bị và hoàn thiện hơn nữa quá trình lắp ráp đồng thời thực hiện tốt việc cung ứng các dịch vụ đi kèm sao cho sản phẩm đến tay Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 17 người tiêu dùng được hoàn hảo hơn, chiếm được lòng tin của khách hàng. Khách hàng hiện tại thường mua máy vi tính tại các công ty, cửa hàng tin học là chính, chỉ có một số rất ít (1,2% khách hàng mua máy tính xách tay tại nước ngoài). Do máy vi tính là sản phẩm của nền khoa học kỹ thuật công nghệ cao nên khách hàng thường dựa vào ý kiến của các chuyên gia tư vấn tin học (47%), vào người bán hàng (28%) còn lại là (25%). Theo đánh giá chung thì khách hàng cho rằng các tiêu chí như: cấu hình bộ máy, chất lượng máy tính và dịch vụ bảo hành, sửa chữa là các tiêu chí đang được khách hàng rất quan tâm tới, họ cho rằng khi đã lựa chọn một cấu hình máy tính thích hợp cho công việc thì chất lượng của bộ máy tính đó phải thật tốt, phải đảm bảo được yêu cầu kỹ thuật, các linh kiện lắp ráp phải đồng bộ và tương thích với nhau. Bên cạnh đó khách hàng cũng rất băn khoăn về chế độ bảo hành hiện nay, bởi máy tính lắp ráp hiện nay được bảo hành theo từng linh kiện chứ không bảo hành theo cả bộ máy và theo quy định bảo hành của từng công ty nên khi máy tính có sự cố thì khách hàng rất băn khoăn liệu rằng phần linh kiện hỏng trong máy tính của mình có còn thời hạn bảo hành hay không và có được bảo hành hay không? Đây chính là những vấn đề mấu chốt mà các công ty tin học nói chung và Công ty TNHH sản xuất và dịch vụ máy tính CMS nói riên cần phải khắc phục để tạo được lòng tin cho khách hàng. Khách hàng sẵn sàng trả thêm chi phí để bảo đảm cho máy tính của họ được hoạt động một cách an toàn và liên tục. 2.1.3. Đặc điểm về quản lý Công ty có cơ cấu tổ chức bô máy theo kiểu trực tuyến chức năng, và nó cũng thể hiện sự phù hợp với tình hình hoạt động của Công ty. Với cơ cấu này, Công ty đã tận dụng được mọi tính ưu việt của việc hướng dẫn công tác qua các chuyên gia kỹ thuật và cán bộ nghiệp vụ chuyên môn ở các phòng ban chức năng.Ưu điểm của kiểu công tác quản lý này là công tác quản lý Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 18 được chuyên môn hoá cao: Mỗi bộ phận, mỗi phòng ban đảm nhiệm một phần công việc nhất định, Vận dụng được khả năng, trình độ chuyên sâu của cán bộ quản lý, giảm được gánh nặng cho GĐ. Công ty có đội ngũ cán bộ có năng lực, có kinh nghiệm, có những cán bộ đã trải qua thực tế nhiều lần, có tầm nhìn chiến lược, có đủ năng lực đảm nhận vị trí mà công ty giao phó. Công ty đang tiến hành những biện pháp để hoàn thiện cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý và nhiệm vụ của từng người trong các phòng ban và quy trình làm việc từng bộ phận phòng ban. Tuy nhiên bộ máy quản lý của Công ty vẫn tồn tại một số hạn chế như: Một số cán bộ công nhân viên chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu của công việc dẫn đến sự phối hợp giữa các bộ phận không được nhịp nhàng, một số cán bộ và nhân viên phải đảm nhận quá nhiều công việc nên nhiều lúc có sự bế tắc trong công việc do phải làm quá nhiều việc và làm không đúng chuyên môn của mình. Vì vậy Công ty cần phân bố lại nhiệm vụ chức năng và cần đào tạo, đào tạo lại, bồi dưỡng trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho họ. Nếu cần thiết thì có thể tuyển thêm nhân viên và thay thế cán bộ quản lý để đáp ứng những đòi hỏi khách quan của hoạt động sản xuất kinh doanh trong giai đoạn hiện nay; Công ty chưa có những chính sách khuyến khích lao đông quản lý học hành, cử đi học nước ngoài và thuê chuyên gia nước ngoài đến giảng dạy để đội ngũ lao động của công ty có thể thích ứng và vận dụng nhanh chóng công nghệ mới vào công tác quản lý của Công ty; Công ty chưa có chính sách thu hút những người lao động trẻ, có trình độ đào tạo cao, nhiệt tình, năng động và thích ứng nhanh với sự thay đổi của môi trường cạnh tranh.Tóm lại, Công ty cần phải hoàn thiện hơn nữa trong công tác tổ chức quản lý, phân rõ nhiệm vụ và chức năng của từng cán bộ để kết quả công việc được thực hiện tốt hơn nhằm phát huy được những ưu điểm và hạn chế những tồn tại tạo ra thế mạnh mới để Công ty ngày càng phát triển với sản phẩm đáp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 19 ứng được các yêu cầu ngày càng khắt khe của khách hàng trong và ngoài nước. 2.1.4. Đặc điểm về các dòng sản phẩm của Công ty trên thị trường. Hiện nay, CMS đang là nhà phân phối chính thức các sản phẩm của các hãng sản xuất linh kiện và thiết bị tin học hàng đầu trên thế giới như Intel,Benq,Kingston, Santax, Transcend, Foxconn... nhờ có khả năng tài chính ổn định, tính chuyên nghiệp cao trong kinh doanh và dịch vụ, khả năng bảo hành và hỗ trợ kỹ thuật ở mức tối đa, những mặt hàng CMS tham gia phân phối luôn được khách hàng tin tưởng và đạt doanh số cao. Mặt khác CMS là nhà sản xuất và lắp rắp máy tính thương hiệu số 1 Việt Nam - Máy CMS, đồng thời là nhà phân phối chuyên nghiệp các thiết bị và sản phẩm tin học. Đặc điểm dòng sản phẩm của Công ty là yếu tố đầu tiên quyết định nhất tới tính chất công việc, lao động, hiệu quả kinh doanh của Công ty Đặc điểm dòng sản phẩm của Công ty có chung một đặc điểm là sản phẩm mang tính chất công nghiệp chứa đựng nhiều yếu tố kỹ thuật hơn thủ công, lao động chủ yếu là công nhân kỹ thuật đứng trên dây truyền công nghệ sản xuất sản phẩm, do vậy lực lượng lao động phải đòi hỏi có một trình độ kỹ năng nhất định để thực hiện, đáp ứng yêu cầu công việc và nhu cầu mức thù lao tương xứng. Như vậy, đặc điểm về dòng sản phẩm của Công ty có ảnh hưởng tới phương pháp trả lương Công ty. 2.1.5. Đặc điểm về thiết bị máy móc và công nghệ của Công ty. Là một công ty hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực thương mại và lắp ráp cho nên cơ sở vật chất của Công ty TNHH sản xuất và dịch vụ máy tính CMS hầu hết bao gồm những thiết bị phục vụ, đáp ứng nhu cầu sản xuất và kinh doanh của công ty, giá trị của cơ sở vật chất không thuộc loại lớn. Cơ sở vật chất sử dụng để quản trị: trụ sở giao dịch chính của công ty đặt tại 67 – Ngô Thì Nhậm, đây là một cơ sở được trang bị đầy đủ những thiết bị văn phòng thiết yếu, phục vụ cho việc quản lý điều hành của công ty. Công Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 20 ty từ lâu đã áp dụng những thành tựu trong lĩnh vực công nghệ thông tin vào trong quản trị như sử dụng các công cụ văn phòng, máy fax, máy photo, sử dụng máy vi tính vào việc quản trị và đặc biệt là sử dụng hệ thống kế toán máy, công cụ lập trình, công cụ quản trị dự án nhằm hoàn thiện hệ thống quản trị. Cơ sở vật chất sử dụng trong công tác kinh doanh thương mại: Công ty trang bị hệ thống dây chuyền sản xuất - lắp ráp máy tính CMS (công suất 12.000PCs/tháng) là dây chuyền chuyên dụng lắp ráp máy tính công nghiệp đầu tiên và lớn nhất tại Việt Nam. Dây chuyền này được đầu tư đồng bộ, khép kín từ khâu kiểm tra chất lượng linh kiện đầu vào đến lắp ráp, kiểm tra tính tương thích hệ thống, kiểm tra sốc điện, nhiệt độ, độ ẩm v.v.. và được quản lý theo tiêu chuẩn chất lượng quốc tế ISO 9001:2000. CMS còn có hệ thống phòng thí nghiệm đo lường máy tính Việt Nam đạt chuẩn ISO IEC/TCVN 17025. Công nghệ tiên tiến có nhiều thiết bị nhập mới, tính chất công việc tương đối phức tạp đòi hỏi phải có kiến thức ở một mức nhất định mới thực hiện được. Để đáp ứng sự thay đổi không ngừng của công nghệ hiện đại theo kịp sự phát triển chung của toàn thế giới thì đội ngũ lao động có tay nghề giỏi do vậy Công ty cần phải có phương pháp trả lương tương xứng. Như vậy, yếu tố máy móc thiết bị và công nghệ của Công ty là yếu tố cơ bản, đặc thù có ảnh hưởng tới phương pháp trả lương Công ty. 2.2. Thực trạng phương pháp trả lương của Công ty. 2.2.1. Khỏi niệm tiền lương. *Khỏi niệm: Tiền lương là một phạm trự kinh tế, chớnh trị xó hội. Nú khụng chỉ là phản ỏnh thu nhập thuần tuý quyết định sự ổn định và phỏt triển của người lao động mang nú chớnh là động lực thỳc đẩy sự phỏt triển sản xuất của Doanh nghiệp, của xó hội. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 21 Bởi vậy, cần phải hiểu rừ thế nào là tiền lương, bản chất của tiền lương từ đú mới nhận thấy được vai trũ, sự cần thiết của tiền lương đối với người lao động núi riờng và đối với Doanh nghiệp, xó hội núi chung. Để hiểu rừ khỏi niệm của tiền lương, chỳng ta xem xột tiền lương qua cỏc thời kỳ: Trong cơ chế kế hoạch hoỏ tập trung, tiền lương được hiểu một cỏch khỏi quỏt như sau: Về thực chất, tiền lương dưới chủ nghĩa xó hội là một phần thu nhập quốc dõn, biểu hiện dưới hỡnh thỏi tiền tệ, được Nhà nước phõn phối cú kế hoạch cho cụng nhõn viờn chức phự hợp với số lượng và chất lượng lao động của mỗi người đó cống hiến. Tiền lương phản ỏnh sự trả cụng cho cụng nhõn viờn chức dựa trờn nguyờn tắc theo lao động nhằm tỏi sản xuất sức lao động. Trong nền kinh tế thị trường, tiền lương được định nghĩa như sau: Hiện nay, khỏi niệm tiền lương được bộ luật lao động quy định "Tiền lương của người lao động do hai bờn thoả thuận trong hợp đồng lao động và được trả theo năng suất lao động, chất lượng và hiệu quả cụng việc" (trớch Điều 55). Về mặt kinh tế, cú thể hiểu tiền lơng là biểu hiện bằng tiền của giỏ trị sức lao động được hỡnh thành thụng qua sự thảo luận giữa người sử dụng sức lao động và người lao động. Tiền lương tuõn theo cỏc quy luật cung cầu, giỏ trị thị trường và phỏp luật hiện hành của Nhà nước. Đồng thời, tiền lương phải bao gồm đủ cỏc yếu tố cấu thành để đảm bảo là nguồn thu nhập, nguồn sống chủ yếu của bản thõn người lao động và gia đỡnh họ. Chuyển sang nền kinh tế thị trường trong mọi người lao động làm cụng ăn lương trong xó hội, cụ thể kể cả Giỏm đốc đều là những người làm thuờ cho những ụng chủ và Nhà nước. Sức lao động được nhỡn nhận như là một hàng hoỏ nờn tiền lương khụng phải là cỏi gỡ khỏc mà nú chớnh là giỏ cả sức lao động. Thật vậy, sức lao động là cỏi vốn cú của người lao động mà người Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 22 sử dụng lao động lại cú điều kiện sử dụng nú để tạo ra của cải vật chất. Do vậy, người sử dụng lao động phải trả cho người lao động (người sở hữu sức lao động) một số tiền nhất định để đổi lấy quyền sử dụng sức lao động của người lao động cũn người lao động thỡ đem bỏn sức lao động của mỡnh cho người sử dụng lao động để cú một khoản thu nhập nhất định. Như vậy, giữa người sử dụng lao động và người lao động nảy sinh quan hệ mua bỏn và cỏi dựng để trao đổi mua bỏn ở đõy là sức lao động, giỏ cả sức lao động chớnh là số tiền mà người sử dụng sức lao động trả cho người lao động. Hay núi cỏch khỏc tiền lương chớnh là giỏ cả sức lao động. Núi tóm lại: Tiền lương là giỏ cả sức lao động được hỡnh thành qua thoả thuận giữa người sử dụng lao động với người lao động. Tiền lương là một khoản chi phớ bắt buộc, do đú muốn nõng cao lợi nhuận và hạ giỏ thành sản phẩm, cỏc doanh nghiệp phải biết quản trị và tiết kiệm chi phớ tiền lương. Tiền lương cũn là một phương tiện kớch thớch và động viờn người lao động làm việc cú hiệu quả. Ngoài khỏi niệm tiền lương cũn cú khỏi niệm tiền cụng Khỏi niệm tiền cụng: Tiền cụng là giỏ cả sức lao động thảo thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động. Tiền cụng thường được ỏp dụng trong cỏc thàn phần về khu vực kinh tế ngoài quốc doanh. Cỏc Mỏc viết: Tiền cụng khụng phải là giỏ cả hay giỏ trị của sức lao động mà chỉ là một hỡnh thỏi cải trang của giỏ trị hay giỏ cả sử dụng sức lao động. * Tiền lương tối thiểu, tiền lương danh nghĩa và tiền lương thực tế: - Tiền lương tối thiểu: Tiền lương tối thiểu là mức lương quy định để làm cơ sở tớn lương, mức lương thực tế được qui định trong điều 56 Bộ luật lao động: "Mức lương thực tế được ấn định theo giỏ cả sinh hoạt, đảm bảo cho người lao động làm cụng việc giản đơn nhất trong điều kiện bỡnh thường bự đắp sức lao động Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 23 giản đơn và một phần tớch luỹ tỏi sản xuất sức lao động mở rộng và dựng làm căn cứ để tớnh mức lương cho cỏc loại lao động khỏc". - Tiền lương danh nghĩa: Là số tiền là người lao động nhận được sau khi kết thỳc quỏ trỡnh lao động hay là số tiền mà người sử dụng lao động trả cho người bỏn sức lao động. - Tiền lương thực tế: Biển hiện qua khối lượng hàng hoỏ tiờu dựng và cỏc loại dịch vụ mà họ mua được thụng qua tiền lương danh nghĩa của họ. Như vậy, tiền lương thực tế khụng chỉ phụ thuộc vào số lượng tiền theo danh nghĩa mà phụ thuộc vào giỏ cả của cỏc loại hàng hoỏ tiờu dựng và cỏc tiền lương danh nghĩa được thể hiện qua cụng thức sau: ITLTT = GCTT TLDN I I Như vậy, ta cú thể thấy rừ nếu giỏ cả tăng lờn thỡ tiền lương thực tế giảm đi. Điều này cú thể xảy ra ngay khi cả tiền lương danh nghĩa tăng lờn. Đõy là một quan hệ rất phức tạp do sự thay đổi của tiền lương danh nghĩa, của giỏ cả và phụ thuộc vào những yếu tố khỏc nhau. Trong xó hội, tiền lương thực tế là mục đớch trực tiếp của người lao động hưởng lương. Đú cũng là đối tượng quản lý trực tiếp trong cỏc chớnh sỏch về thu nhập, tiền lương và đời sống 2.2.2. Quy chế trả lương của Công ty. Đối với người lao động làm công tác quản lý, chuyên môn, nghiệp vụ, lái xe, nhân viên hành chính, tạp vụ công nhân kho và nhân viên bảo vệ: Căn cứ vào mức độ phức tạp công việc của từng người, tính trách nhiệm của công việc, để hình thành hệ số của nhóm chức danh công việc. Căn cứ vào mức độ hoàn thành công việc và chất lượng của công việc để xếp hạng thành tích đạt được, cộng với một phần lương cấp bậc và phụ cấp, số ngày công thực tế để Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 24 trả lương. Đối với các cửa hàng và chi nhánh: Tiền lương trả cho các nhân viên bán hàng phải căn cứ vào kết quả sản xuất kinh doanh của đơn vị với cách tính cụ thể như sau: - Đơn vị nào hoàn thành kế hoạch doanh thu và kế hoạch lãi gộp thì được nhận lương bằng đơn giá tiền lương nhân với doanh thu nhân với hệ số lương khuyến khích được hưởng. - Khi đơn vị thực hiện không hoàn thành kế hoạch (cả doanh thu và lãi gộp) thì tiền lương cũng phải giảm theo tỷ lệ tương ứng. Đó là toàn bộ quy chế của Công ty. 2.2.2. Hình thức trả lương. 2.2.2.1. Hình thức trả lương theo thời gian: Đây là hình thức trả lương trong đó tiền lương được xác định phụ thuộc vào mức lương cấp bậc và thời gian làm việc thực tế của người lao động. Hình thức trả lương này thường được áp dụng đối với những công việc khó định mức cụ thể, những công việc đòi hỏi chất lượng cao và những công việc mà năng suất chất lượng phụ thuộc chủ yếu vào máy móc thiết bị, hoạt động sản xuất tạm thời, sản xuất thử. Đặc thù của hình thức trả lương này là tiền lương của người lao động không gắn liền với kết quả lao động, vì vậy để đảm bảo được tính công bằng trong trả lương đòi hỏi các doanh nghiệp phải quy định chức năng, nhiệm vụ, tiêu chuẩn thực hiện công việc cho từng người lao động phải rõ ràng, cụ thể, đánh giá quá trình thực hiện công việc của người lao động phải khoa học, chính xác, nghiêm túc. Hình thức này được áp dụng ở các khối văn phòng, các bộ phận quản lý hành chính, tạp vụ, chuyên môn, lái xe, công nhân kho và nhân viên bảo vệ Công ty TNHH điện tử Phương Đông.  Quỹ lương tháng của đơn vị được tính theo công thức: Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 25 Vđv = Kcb x Kt x VTT Trong đó: Vđv: Quỹ lương tháng của đơn vị. Kcb: Tổng hệ số lương cơ bản của toàn đơn vị (đã quy đổi trừ công ốm). Kt : Hệ số lương tháng Kt có thể thay đổi theo từng tháng tuỳ thuộc vào kết quả kinh doanh có thể lớn hơn, bằng hoặc nhỏ hơn 1. VTT: Mức lương tối thiểu (VTT= 310.000 đồng). Lương phần I: Dựa trên cơ sở quá trình công tác cống hiến của mỗi cán bộ, nhân viên trên căn cứ: Mức lương cơ bản, số ngày công thực hiện vào hệ số lương phần I so với lương cơ bản. - Quỹ lương phần I của đơn vị trong tháng: V1 = K 1 x Vcb Vcb = Kcb x VTT Trong đó: V1: Lương phần I của đơn vị. K1: Hệ số lương phần I (K = 0,4  0,7). Vcb : Tổng quỹ lương cấp bậc và phụ cấp của đơn vị trong tháng ( đã quy đổi trừ công ốm). Kcb: Tổng hệ số lương cơ bản của toàn đơn vị (đã quy đổi trừ công ốm). VTT: Mức lương tối thiểu. - Lương phần I của người lao động: Ti1= Knc x K1 x Vi Knc= A a i Trong đó: Ti1: Lương phần I của người lao động thứ i. Knc: Hệ số ngày công đi làm trong tháng của người lao động thứ i. K1: Hệ số lương phần I ; K1 = 0,4  0,7 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 26 Vi: Lương cấp bậc của người lao động thứ i. ai: Số ngày công thực tế làm việc của người lao động thứ i. A: Số ngày công đi làm trong tháng trả lương. Ví dụ: Ta xét cụ thể về việc tính lương phần I ở đơn vị: Phòng kinh doanh trong tháng 10 năm 2005. - Số người của cả đơn vị Phòng kinh doanh có 10 người, số ngày công đi làm thực tế trong tháng đều là 26 ngày. - Hệ số lương bao gồm hệ số cơ bản và hệ số phụ cấp. - Mức lương tối thiểu: 290.000 đồng + Tính quỹ lương phần I của đơn vị Phòng kinh doanh  Tổng hệ số lương cơ bản của đơn vị: 39,3  Kt : Hệ số lương tháng Kt = 130% trong đó K1 = 70% ; (do toàn công ty kinh doanh có lãi nhưng chưa đạt kế hoạch nên được cộng thêm hệ số lương cơ bản là: 0,3) Áp dụng công thức: V1 = Kcb  Kt  VTT với Phòng kinh doanh: VKD = 39,3  290.000  0,7 =7.977.900(đồng) Như vậy, trong tháng 10/2005, đơn vị Phòng kinh doanh được tạm ứng lương phần I là 7.977.900 đồng. Nhưng thực chất, thì đơn vị mới tạm tính là 5.698.500 đồng (K1 = 50%) + Tính quỹ lương phần I của người lao động Ví dụ: Ông Nguyễn Phúc Hải - Trưởng Phòng kinh doanh Hệ số lương là: 4,83 Áp dụng công thức: Ti1 = Knc  K1 Vi Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 27 Với: Knc = A a i = 1 Ti1 = 4,83  290.000  0,7 = 980.490 (đồng). Lương phần II. Trả theo hiệu quả và mức độ phức tạp của công việc, tính trách nhiệm của công việc, Công ty xây dựng nên hệ số lương chức danh thay thế hệ số lương cơ bản, căn cứ vào mức độ và chất lượng hoàn thành công việc để xếp hạng (1, 2, 3, 4) và số ngày công thực tế để tính lương cho mỗi cán bộ, nhân viên. Lương phần II là phần còn lại của lương tháng, sau khi trừ đi lương phần I. Để tính được lương phần II, công ty phải dựa vào phân nhóm chức danh công việc và định hệ số lương theo nhóm chức danh công việc: Phân nhóm chức danh công việc là việc xem xét, lựa chọn một số chức danh có độ phức tạp của công việc, tính trách nhiệm của công việc và tiêu hao lao động tương tự như nhau vào cùng một nhóm. Công ty định ra 4 hạng và hệ số lương của từng hạng như sau: - Hạng 1: Hoàn thành suất sắc nhiệm vụ được giao, theo đúng tiến độ kế hoạch công ty quy định, có chất lượng cao, hệ số = 1,2. - Hạng 2: Hoàn thành tốt công việc, hệ số = 1,0. - Hạng 3: Hoàn thành công việc ở mức độ bình thường, hệ số = 0,8. - Hạng 4: Hoàn thành công việc ở mức độ thấp, không đảm bảo thời gian lao động, hệ số = 0,5. Hạng 1 tối đa = 30% (tổng số cán bộ, nhân viên hiện có của đơn vị). Việc phân hạng do các trưởng và phó phòng quyết định sau đó công khai trong đơn vị. Hệ số lương chức danh và phân hạng được áp dụng thống nhất trong toàn công ty. - Quỹ lương phần II của đơn vị: V2 = Vđv – V1 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 28 Trong đó: V2 : Lương phần II của đơn vị. Vđv : Tổng quỹ lương của đơn vị V1 : Lương phần I của đơn vị. Trả lương phần II của tháng đối với người lao động thực hiện theo công thức: Ti2 = H V2  hi Trong đó: Ti : Lương phần II của người lao động thứ i V2 : Tổng quỹ lương chi phần II của đơn vị. H : Tổng hệ số lương của đơn vị theo chức danh đã quy đổi hạng thành tích và ngày công thực tế của toàn đơn vị. hi : Hệ số chức danh của người lao động thứ i đã quy đổi. H =   m 1h ih m – là số người của đơn vị Ví dụ: Lương phần II của Ông Nguyễn Phúc Hải Tổng quỹ lương tháng 10/2005 của phòng kinh doanh: Vđv = Kcb  Kt  VTT = 39,3  130%  290.000 = 14.816.100 (đồng) Tổng quỹ lương phần II: V2 = Vđv – V1 = 14.816.100 – 7.977.900 = 6.838.200 (đồng) Lương của ông Hải: Ti2 = H V2  hi = 1.175.996 (đồng) 2.2.2.2.Hình thức trả lương theo sản phẩm. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 29 Đây là hình thức trả lương trong đó tiền lương được xác định phụ thuộc vào mức lương cấp bậc, mức lao động và số lượng sản phẩm thực tế được sản xuất ra và được nghiệm thu . Hình thức trả lương sản phẩm bao gồm nhiều cách trả lương khác nhau như: trả lương sản phẩm trực tiếp cá nhân; trả lương sản phẩm tập thể; chế độ trả lương theo sản phẩm gián tiếp; chế độ lương khoán; chế độ lương sản phẩm có thưởng.v.v.. Tuỳ từng đặc điểm sản xuất kinh doanh cũng như quỹ tiền lương của doanh nghiệp mà doanh nghiệp có thể áp dụng đồng thời nhiều hình thức trả lương khác nhau để đảm bảo tính phong phú đa dạng của hệ thống trả công trong doanh nghiệp, góp phần thu hút lao động giỏi về với doanh nghiệp, giữ chân những lao động có trình độ chuyên môn trong doanh nghiệp và khuyến khích được người lao động hăng say làm việc và phát huy khả năng sáng tạo trong công việc. Với hình thức này công ty có những quy định chung như sau và được áp dụng cho các cửa hàng và chi nhánh. Quỹ tiền lương được tạm ứng hàng tháng đối với các đơn vị trực tiếp kinh doanh phải căn cứ vào chỉ tiêu kế hoạch được giao và kết quả kinh doanh của đơn vị với cách tính cụ thể như sau: * Công thức tính quỹ tiền lương hàng tháng theo sản phẩm của các đơn vị: Hi = (ĐGTLn  DTih  KK) / 1000 Trong đó: Hi : Quỹ lương tháng của đơn vị i. ĐGTLn : Đơn giá tiền lương năm n DTih : Doanh thu của đơn vị i bán được trong tháng h. KK : Hệ số khuyến khích được hưởng (nếu có) Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 30 Đối với các cửa hàng và chi nhánh thì việc chia lương hàng tháng cho nhân viên, cũng được chia tương tự như các đơn vị trả lương theo thời gian. Ví dụ: Công ty tính lương theo sản phẩm như sau: Do tháng 10/2005, cửa hàng số 3 của công ty đã thực hiện hoàn thành kế hoạch doanh thu và lãi gộp được giao. Nên được hưởng hệ số lương khuyến khích là: 1,3. Với mức doanh số bán ra của tháng 3 đạt: 1.562.340.000 đồng. - Tính quỹ lương của cửa hàng số 3 của công ty tháng 10/2005. Áp dụng công thức: Hi = (ĐGTLn  DTih  KK) / 1000 (đồng) = (ĐGTLn  DTih  1,3) / 1000 (đồng) Với đơn giá tiền lương là 4đồng/1000đồng (tức là cứ 1000 đồng doanh thu thì được hưởng 4 đồng tiền lương). Thay vào ta có: Hi = (4  1.562.340.000  1,3) / 1000 = 8.124.168(đồng) Lương phần III Khi kết thúc năm kế hoạch, nếu quỹ lương của công ty còn do tiết kiệm giảm phí, do lãi của sản xuất dịch vụ sau khi công ty tiến hành tổng quyết toán. Trên cơ sở đánh giá xếp hạng thành tích tập thể: A, B, C, D. Việc chia lương phần III cho nhân viên áp dụng như chia lương phần II. Sau khi kết thúc năm kế hoạch, căn cứ vào việc thực hiện các chỉ tiêu được giao, giám đốc công ty quyết định khen thưởng cho từng đơn vị: Đơn vị xếp hạng A được tính hệ số lương = 1,2. Đơn vị xếp hạng B được tính hệ số lương = 1,0. Đơn vị xếp hạng C được tính hệ số lương = 0,8. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 31 Đơn vị xếp hạng D được tính hệ số lương = 0,5. Những căn cứ để công ty phân phối lần III. - Căn cứ vào mức độ thực hiện kế hoạch của từng đơn vị ở các chi tiêu. - Căn cứ vào thực hiện chế độ báo cáo thống kê. - Căn cứ vào ý thức tổ chức kỷ luật, chấp hành nội quy của công ty. - Thực hiện các phong trào thi đua, công tác xã hội,... Công ty tiến hành họp để xem xét, đánh giá phân loại, đối với từng đơn vị, báo cáo giám đốc, giám đốc ra quyết định. Cách tính lương phần III V3i = ct ngty«C3 K V  Kcb  K3 Trong đó: V3i : Lương phần III của đơn vị i. V3Côngty : Tổng lương phần III của toàn công ty. Kct : Tổng hệ số lương cơ bản toàn công ty. Kcb : Tổng hệ số lương cơ bản của đơn vị i. K3 : Hệ số phân hạng của đơn vị Như vậy hình thức trả lương sản phẩm của Công ty được tính căn cứ vào số lượng sản phẩm thực tế người lao động hoàn thành và được nghiệm thu và đơn giá cho 1 sản phẩm. Công ty quy định nếu công nhân làm hỏng sản phẩm quá tỉ lệ cho phép thì những sản phẩm ngoài tỉ lệ cho phép đó sẽ không được trả lương. Nếu sản phẩm hỏng có thể khắc phục được thì được phép tính vào sản lượng thực tế, mà không được nghỉ bù thời gian hao phí để khắc phục sản phẩm hỏng. Công ty đã đưa yếu tố chất lượng vào nhằm khắc phục nhược điểm của cách tính Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 32 trên là chưa phản ánh được yêu cầu về chất lượng sản phẩm và dễ làm cho công nhân coi trọng số lượng bỏ qua chất lượng sản phẩm Tuy nhiên việc xác định như vậy chưa thực sự có tác dụng đưa người lao động lao động vào kỷ luật sản xuất của Công ty vì sản phẩm hỏng có thể do lỗi của máy móc, có thể do lỗi của chính người lao động không tập chung trong quá trình làm việc. Nếu không có một giải pháp khác thì các lỗi này có thể thường xuyên lặp lại, ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất của Công ty. Với các công nhân làm việc trong các dây chuyền sản xuất, sản phẩm là kết quả lao động của nhiều người ( sản phẩm mang tính tập thể ) thì lương sẽ được tính cho cả nhóm làm việc, sau đó nhóm sẽ chia lương cho từng cá nhân theo phương pháp bình quân hoặc theo bậc thợ, hoặc tuỳ thuộc vào yêu cầu của từng nhóm. 2.2.2.3. Phân phối tiền thưởng. * Khỏi niệm: Tiền thưởng thực chất là khoản bổ sung cho tiền lương nhằm khuyến khớch lợi ớch vật chất và tinh thần đối với người lao động. Tiền thưởng - Chỉ tiờu tiền thưởng: Chỉ tiờu tiền thưởng là một trong những yếu tố quan trọng của mỗi hỡnh thức tiền thưởng, nú đũi hỏi phải rừ ràng, chớnh xỏc, phải bao gồm cỏc chỉ tiờu về chất lượng và số lượng. - Điều kiện thưởng: Nhằm xỏc định những tiền đề thực hiện một hỡnh thức tiền thưởng đồng thời để kiểm tra việc thực hiện chỉ tiờu thưởng. - Nguồn tiền thưởng: Mức tiền thưởng là một yếu tố kớch thớch quan trọng để người lao động quan tõm thực hiện cỏc hỡnh thức tiền thưởng. Mức tiền thưởng được quy định cao hay thấp tuỳ thuộc vào nguồn tiền thưởng và tuỳ thuộc theo yờu cầu khuyến khớch của một hỡnh thức tiền thưởng. Tuy nhiờn mức tiền thưởng khụng nờn quỏ lớn. * Cỏc hỡnh thức tiền thưởng: Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 33 Thưởng giảm tỷ lệ sản phẩm hỏng: + Chỉ tiờu xột thưởng: hoàn thành hoặc giảm số sản phẩm hỏng so với quy định. + Điều kiện thưởng: phải cú mức sản lượng, kiểm tra, nghiệm thu sản phẩm. + Nguồn tiền thưởng: Trỡnh tự số tiền do giảm sản phẩm hỏng so với qui định. Thưởng nõng cao chất lượng sản phẩm + Chỉ tiờu xột thưởng: hoàn thành và hoàn thành vượt mức sản phẩm loại I và loại II trong thời gian nhất định + Điều kiện thưởng: Xỏc định rừ tiờu chuẩn chất lượng kỹ thuật cỏc loại sản phẩm, kiểm tra nghiệm thu sản phẩm. + Nguồn tiền thưởng: Dựa vào chờnh lệch giỏ trị giữa sản phẩm cỏc loại đạt được so với tỷ lệ sản lượng từng mặt hàng qui định. * Thưởng hoàn thành vượt mức năng suất lao động + Chỉ tiờu xột thưởng: Thưởng hoàn thành vượt mức kế hoạch sản xuất và đảm bảo chỉ tiờu số lượng, chủng loại chất lượng sản phẩm theo qui định. + Nguồn tiền thưởng: Là bộ phận tiết kiệm được từ chi phớ sản xuất - Thưởng tiết kiệm vật tư, nguyờn liệu: + Chỉ tiờu thưởng: Hoàn thành và hoàn thành vượt mức chỉ tiờu về tiết kiệm vật tư. + Điều kiện thưởng: tiết kiệm vật tư nhưng phải đảm bảo qui phạm kỹ thuật, tiờu chuẩn chất lượng sản phẩm, an toàn lao động, làm tốt cụng tỏc thống ke hoạchtoỏn số lượng và giỏ trị vật tư tiết kiệm được. + Nguồn tiền thưởng: Lấy từ nguyờn vật liẹu tiết kiệm, đựơc trớch một phần cũn lại dựng để hạ giỏ thành sản phẩm. Ngoài cỏc hỡnh thức tiền thưởng trờn cũn cú một số hỡnh thức thưởng sau: - Thưởng đột xuất: Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 34 Phần tiền thưởng khụng nằm trong kế hoạch khen thưởng của cụng ty, được ỏp dụng một cỏch linh hoạt. Nguồn này lấy từ quỹ khen thưởng của cụng ty. - Thưởng của cụng ty: Hỡnh thức này được ỏp dụng trong cỏc trường hợp mà lợi nhuận của cụng ty tăng lờn. Khi đú cụng ty sẽ trớch ra một phần để thưởng cho người lao động. - Thưởng sỏng kiến ỏp dụng khi người lao động cú cỏc sỏng kiến, cải tiến kỹ thuật, tỡm ra phương phỏp làm việc mới… cú tỏc dụng làm nõng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ. - Thưởng về lũng trung thành, tận tõm với doanh nghiệp ỏp dụng khi người lao động cú thời gian phục vụ trong doanh nghiệp vượt quỏ một thời gian nhất định, vớ dụ 25 năm hoặc 30 năm; hoặc khi người lao động cú những hoạt động rừ ràng đó làm tăng uy tớn của doanh nghiệp. - Quỹ tiền thưởng của Công ty: Là khoản tiền được trích lập từ quỹ lương còn lại của năm kế hoạch, trích từ lãi của sản xuất kinh doanh, dịch vụ, sau khi đã hoàn thành đầy đủ nghĩa vụ đối với ngân sách nhà nước theo chế độ tài chính hiện hành theo quy định. - Phần quỹ khen thưởng của Công ty: Do giám đốc công ty quyết định phân phối sau khi đã có sự trao đổi thống nhất với ban lãnh đạo và các Phòng ban nghiệp vụ Lợi ích vật chất và lợi ích tinh thần có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, thường thì khi thoả mãn một nhu cầu vật chất sẽ dẫn đến thoả mãn nhu cầu về tinh thần và ngược lại. Hàng năm, công ty đều tổ chức đi tham quan nghỉ mát, nhằm tạo ta sự thoải mái, vui tươi cho ngưòi lao động, thể hiện sự quan tâm của công ty tới đời sống tinh thần của cán bộ, nhân viên. 2.3. Nhận xét chung về công tác trả lương của Công ty. 2.3.1. Hiệu quả đạt được. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 35 Đảm bảo đời sống của cán bộ CNV ngày càng được cải thiện là mục tiêu không ngừng của bất kỳ một nhà quản lý doanh nghiệp nào. Từ khi thành lập tới nay, Công ty luôn luôn đảm bảo đời sống cho mỗi cán bộ công nhân viên thật đầy đủ, đúng kỳ và đúng chế độ. Cụ thể được thể hiện ở một số mặt sau: Với số lượng cán bộ, nhân viên là 210 người, trong đó có cả lao động gián tiếp và lao động trực tiếp kinh doanh. Để hợp lý trong công tác trả lương, công ty đã áp dụng hai hình thức trả lương: trả lương theo thời gian có thưởng và trả lương theo sản phẩm (doanh thu). Trong công tác quản lý và xây dựng quỹ lương, công ty đã thực hiện đúng chế độ, chính sách tiền lương của nhà nước, đảm bảo thu nhập ổn định cho người lao động Tiền lương tính cho các đơn vị đã tính đúng, tính đủ, gắn liền với kết quả hoạt động kinh doanh của công ty. Tốc độ tăng tiền lương phù hợp với tốc độ phát triển sản xuất, kích thích được việc tăng năng suất lao động, nhờ đó mà thu nhập của nhân viên ngày càng tăng. Có được kết quả đó là do công ty đã có công tác chuẩn bị tốt: sắp xếp lao động hợp lý, cấp bậc công việc đã phù hợp với cấp bậc nhân viên. Áp dụng hình thức trả lương theo thời gian có thưởng là hợp lý, phù hợp với thực tế hiện nay. Lương tháng của cán bộ, nhân viên được chia làm hai phần ( phần I và phần II), lương phần II của cán bộ, nhân viên có thể thay đổi và điều chỉnh được khi có sự thay đổi về kết quả kinh doanh, về thị trường. Ngoài ra công tác tổ chức phục vụ tại nơi làm việc ngày càng hoàn thiện, điều kiện lao động được cải thiện, tiền lương đã trở thành đòn bẩy kinh tế cho nhân viên trong toàn công ty. * Chế độ tiền lương đảm bảo đúng với sức lao động của cán bộ CNV: Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 36 Đối tượng công việc của cán bộ công nhân công ty việc bố trí lao động ở mỗi vị trí cũng phải đảm bảo những quy định về an toàn nhất định, thời gian làm việc trung bỡnh đủ để đảm bảo sức khoẻ là 8 tiếng một ngày. Trong trường hợp phải trực đêm) thỡ Công ty đó bố trớ cho người lao động được nghỉ bù, hoặc phải bố trí cán bộ khác trực thay. Với mỗi giờ làm ngoài giờ cũng được tính lương làm thêm ngoài giờ, vừa để động viên người lao động, vừa để đảm bảo tái sản xuất sức lao động cho mỗi người lao động. * Chế độ tiền lương luôn thể hiện sự khuyến khích người lao động làm việc: Có thể khẳng định tại Công ty, trong việc tớnh lương cho mỗi cán bộ CNV cũng thể hiện sự khuyến khích cho mỗi cán bộ. Hàng quý, lónh đạo Công ty tiến hành chấm điểm hoàn thành nhiệm vụ cho từng cá nhân người lao động, ai làm việc có hiệu quả thỡ điểm cao, căn cứ và điểm đó cùng với hệ số lương, những người điểm cao sẽ đựơc nhận một mức thưởng cao hơn. Đó cũng là động lực để mỗi cán bộ công nhân viên luôn phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ, làm việc hăng say hơn. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 37 * Đối với những cán bộ CNV bị ốm hay nghỉ thai sản: Không tính vào ngày công làm việc thực tế, được hưởng theo mức (nghỉ ốm: hưởng 75% lương cơ bản, nghỉ thai sản hưởng 100% lương cơ bản). - Hỡnh thức trả lương thời gian áp dụng phổ biến trong các công ty và doanh nghiệp do tính đơn giản, dễ hiểu, giúp cho CBCNV có thể dễ dàng nhẩm tính được tiền lương của mỡnh. - Tiền lương cũng được tính dựa vào số ngày công làm việc thực tế của CBCNV, nên nó có tác dụng khuyến khích CBCNV đi chăm chỉ, đầy đủ nhằm nâng cao thu nhập. 2.3.2.Những hạn chế. Bên cạnh những ưu điểm như trên, công ty còn tồn tại không ít nhược điểm về vấn đề tiền lương như sau: Quỹ tiền lương cho các đơn vị chủ yếu dựa trên cơ sở giá trị sản lượng và tỷ lệ phần trăm tiền lương được trích, trong đó giá trị sản lượng thực hiện là kết quả chủ yếu của bộ phận lao động trực tiếp kinh doanh, còn bộ phận gián tiếp kinh doanh của các đơn vị cũng như bộ phận văn phòng do không định mức được nên hưởng theo lương thời gian. Chính vì vậy chưa động viên được người lao động cũng như nhân viên trẻ. Đối với hình thức trả lương theo sản phẩm của công ty: không tạo động lực khuyến khích trực tiếp cho cá nhân người lao động vì không gắn trực tiếp người lao động vào kết quả lao động của chính họ, còn mang tính bình quân sản lượng doanh số của mỗi nhân viên. Hình thức trả lương theo sản phẩm công ty đang áp dụng chưa thực sự phát huy được tác dụng tăng năng suất lao động, tăng doanh thu trong công việc. * Tiền thưởng trả cho cán bộ CNV tại Công ty thực tế là có, tuy nhiên mức tiền thưởng cũn chưa cao và chưa kịp thời trả thưởng. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 38 Nguyờn nhõn: Mức thưởng chưa cao và chậm vì: Doanh thu của Công ty phụ thuộc vào rất nhiều nguyờn nhõn khỏch quan nờn nhiều lúc không đều và không cao. Đó cũng là điều gây ra một tâm lý khụng yên tâm trong người lao động tại Công ty. Mặt khỏc, cỏc hỡnh thức thưởng áp dụng tại Công ty cũn rất nghốo nàn, khụng sỏng tạo trong từng trường hợp cá nhân hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ xứng đáng được thưởng để động viên đúng lúc, kịp thời. Nếu làm được việc đó một mặt tạo được tâm lý rất tích cực cho chính cá nhân được thưởng, mặc khác làm gương cho các cá nhân noi theo phấn đấu, tạo không khí tích cực cho toàn bộ cán bộ công nhân viên của Công ty. - Cách tính lương của Công ty chưa phù hợp với tiến độ công việc, chớnh vỡ vậy chưa đánh giá đựơc tiến độ hoàn thành của mỗi nhân viên cũng như toàn Công ty, qua đó cũng không có khả năng khuyến khích cán bộ công nhân viên hoàn thành đúng hoặc vượt mức tiến độ kế hoạch đề ra. - Công tác đánh giá chất lượng làm việc của công nhân viên cũn chưa chặt chẽ, chỉ căn cứ vào bảng chấm công, trong khi đó thời gian làm việc 8 tiếng một ngày cũng chỉ mang tính quy định chung cũn thực tế thực hiện cũn nhiều bất cập. - Để đẩy nhanh tiến độ thực hiện công việc, thuận tiện trong khõu quản lý cú một số khoản mục như đánh giá chất lượng sản phẩm… do nhóm kỹ thuật thực hiện nhưng theo quy định hiện tại thỡ khụng tớnh vào tiền lương hay thưởng làm thêm công việc này. Điều này cho thấy đánh giá công việc thực tế của cán bộ công nhân viên trực tiếp thực hiện những nhiệm vụ đó cũn nhiều thiệt thũi. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 39 CHƯƠNG III MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN PHƯƠNG PHÁP TRẢ LƯƠNG CỦA CÔNG TY CMS * Sự cần thiết phải hoàn thiện các hình thức trả lương. Trong mỗi hình thức trả lương đều tồn tại những nhược điểm chưa khắc phục được. Nếu áp dụng một cách chủ quan, cứng nhắc sẽ kém hiệu quả. Mỗi hình thức trả lương phải phù hợp với đối tượng của nó, nhưng cần phải áp dụng một cách khoa học, hợp lý, linh hoạt. Thực tế hiện nay còn nhiều doanh nghiệp, vì những nguyên nhân khách quan lẫn chủ quan chưa làm tốt công tác trả lương. Hệ thống chính sách tiền lương của doanh nghiệp đang còn trong giai đoạn điều chỉnh, chưa coi trọng đúng mức lợi ích kinh tế của người lao động. Vì vậy, không ngừng hoàn thiện công tác trả lương là một tất yếu khách quan đối với mỗi doanh nghiệp. Hoàn thiện công tác trả lương phải theo hướng lựa chọn được các hình thức trả lương. Trong đó hoàn thiện hình thức trả lương theo sản phẩm và theo thời gian là hai hình thức chính được áp dụng phổ biến nhất trong doanh nghiệp. Chế độ tiền lương mới về cơ bản đã đạt được các yêu cầu đề ra là góp phần ổn định xã hội, ổn định giá cả, không làm tăng thêm lạm phát, bước đầu sắp xếp đội ngũ nhân viên vào đúng ngạch, bậc lương. Tuy nhiên, từ khi thực hiện cho đến nay, tiến trình đổi mới chính sách tiền lương chưa tuân theo nguyên tắc và định hướng đặt ra làm tiền lương đang có những diễn biến phức tạp, nhiều yếu tố không hợp lý, không công bằng và đang là vấn đề bức súc hiện nay. Để giải quyết vấn tiền lương một cách cơ bản, đúng đắn thì cần thiết phải nắm sát tình hình thực tế, qua đó phân tích đánh giá thấy rõ nhược điểm những tồn tại, nguyên nhân để từ đó định ra một chủ trương phù hợp. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 40 Nằm trong tình trạng trên công ty không thể tránh khỏi những thiếu sót nhất định trong công tác tổ chức tiền lương. Em xin đưa ra một vài ý kiến sau để từng bước hoàn thiện hơn nữa hình thức trả lương theo sản phẩm của Công ty TNHH điện tử Phương Đông. 3.1. Phân bổ lại quỹ tiền lương thời gian. Hỡnh thức trả lương theo thời gian đối với những người làm cụng tỏc quản lý, cũn cụng nhõn sản xuất chỉ ỏp dụng ở bộ phận lao dộng bằng mỏy múc là chủ yếu hoặc những cụng việc khụng thể tiến hành định mức một cỏch chặt chẽ và chớnh xỏc, hoặc vỡ tớnh chất của sản xuất nếu thực hiện trả cụng theo sản phẩm thỡ sẽ khụng đảm bảo chất lượng sản phẩm, khụng đem lại hiệu quả thiết thực. Mặc dự vậy hỡnh thức trả lương này vẫn tuõn theo quy luật phõn phối theo lao động và vấn đề đặt ra là phải xỏc định được khối lượng cụng việc mà họ hoàn thành, đõy là cụng việc rất khú bởi kết quả cụng việc khụng thể đo được một cỏch chớnh xỏc, chỉ cú thể xỏc định một cỏch tương đối thụng qua ngày giờ làm việc, bảng chấm cụng… chớnh vỡ vậy phải cú sự phõn bố, bố trớ người lao động vào cỏc cụng việc cụ thể hơn, phự hợp, phạm vi trỏch nhiệm của mỗi người để đạt hiệu quả cụng tỏc cao. Hỡnh thức trả lương theo thời gian cú nhiều nhược điểm hơn hỡnh thức trả lương theo sản phẩm vỡ nú chưa gắn thu nhập với kết quả lao động mà họ đó đạt được trong thời gian làm việc. Hỡnh thức trả lương theo thời gian gồm hai chế độ: theo thời gian cú thưởng và theo thời gian đơn giản. * Chế độ trả lương theo thời gian giản đơn Là chế độ trả lương mà tiền lương nhận được của mỗi người cụng nhõn do mức lương ở cấp bậc cao hay thấp và thời gian thực tế làm việc nhiều hay ớt quyết định. Chế độ trả lương này chỉ ỏp dụng ở những nơi khú xỏc định mức lao động chớnh xỏc, khú đỏnh giỏ cụng việc chớnh xỏc. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 41 Tiền lương đựơc tớnh như sau: L = S * TTT Trong đú: L: Tiền lương nhận được S: suất lương cấp bậc TTT: thời gian thực tế Trong chế độ trả lương theo thời gian đơn giản, cú thể ỏp dụng ba loại như sau: Tiền lương giờ = suất lương giờ x số giờ thực tế làm việc Tiền lương giờ = Suất lương cấp bậc ngày x số giờ làm việc thực tế Tiền lương thỏng = Suất lương cấp bậc thỏng x số thỏng làm việc thực tế Hỡnh thức trả lương theo thời gian cú nhược điểm lớn là khụng động viờn tăng năng suất lao động, việc quản lý lao động và tiền lương khụng chặt chẽ, chế độ trả lương này mang tớnh chất bỡnh quõn, khụng khuyến khớch sử dụng hợp lý thời gian làm việc, tiết kiệm nguyờn vật liệu, tập trung mỏy múc thiết bị để tăng năng suất lao động. Nhưng vẫn được ỏp dụng vỡ nú đơn giản, tớnh toỏn nhanh, đặc biệt đựơc ỏp dụng cú hiệu quả trờn một số lĩnh vực mà ở đú người ta khụng định mức được hoặc khụng nờn định mức lao động. Chế độ trả lương theo thời gian cú thưởng Là sự kết hợp giữa chế độ trả lương theo thời gian giản đơn với tiền thưởng khi đặt được những chỉ tiờu về sản lượng hoặc chất lượng đó quy định. Chế độ trả lương này chủ yếu đối với những cụng nhõn phụ làm cụng việc phục vụ, ngoài ra cũn ỏp dụng đối với những cụng nhõn chớnh làm việc ở những khõu sản xuất cú trỡnh độ cơ khớ cú tự động hoỏ cao hoặc những cụng việc đũi hỏi tuyệt đối đảm bảo chất lượng. Cỏch tớnh bằng cỏch lấy lương theo thời gian (mức lương cấp bậc) nhõn với thời gian làm việc thực tế sau đú cộng với tiền thưởng. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 42 Chế độ trả lương này cú nhiều ưu điểm hơn chế độ trả lương theo thời gian đơn giản. Phản ỏnh được trỡnh độ thành thạo và thời gian làm việc thực tế mà cũn gắn chặt với thành tớch cụng tỏc của từng người thụng quan chỉ tiờu thưởng đó đạt được. Vỡ vậy, nú khuyến khớch người lao động quan tõm đến trỏch nhiệm và kết quả cụng tỏc của mỡnh. Do đú cũng với ảnh hưởng của tiến bộ khoa học kỹ thuật, chế độ trả lương này ngày càng mở rộng hơn. 3.2. Hoàn thiện công tác tổ chức nơi làm việc. * Hoàn thiện công tác tổ chức phục vụ nơi làm việc: Năng suất lao động tăng lên không chỉ do các yếu tố chủ quan như: trỡnh độ chuyên môn , sự cố gắng trong lao động mà cũn do cỏc điều kiện tổ chức phục vụ nơi làm việc. Nếu tổ chức phục vụ chưa tốt thỡ trong cơ cấu hoạt động sẽ có nhiều lóng phớ, làm giảm năng suất lao động từ đó ảnh hưởng đến tiền lương của CBCNV. Để hoàn thiện công tác trả lương thỡ cũng phải hoàn thiện những điều kiện về tổ chức và phục vụ nơi làm việc. Có như vậy mới có tác dụng là đũn bẩy khớch thớch người lao động hăng say làm việc. Để làm tốt công tác tổ chức phục vụ nơi làm việc cần phải: -Thiết kế nơi làm việc: nơi làm việc phải được thiết kế theo yêu cầu của quá trỡnh lao động - Bố trí nơi làm việc: nơi làm việc phải được bố trí hợp lý. Nơi làm việc cần được rà soát thường xuyên, xem xét tỡnh hỡnh tỡm ra những cản trở trờn phương diện bố trí để nơi làm việc có thể được bố trí sắp xếp lại cho phù hợp hơn. - Phục vụ nơi làm việc: + Cụng nhõn vệ sinh: Phõn cụng phục vụ theo từng phũng của Ban, quột dọn, vệ sinh sạch sẽ, bảo vệ mụi trường trong sạch làm tăng thêm hưng phấn cho CBCNV. * Tổ chức lao động một cách khoa học sẽ cho phép: Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 43 - Tiết kiệm số lao động cần thiết theo nhiệm vụ sản xuất kinh doanh đã định hoặc cũng số lao động đó tăng khối lượng sản xuất kinh doanh. Do đó tăng doanh thu của công ty. - Tiết kiệm chi phí lao động do đó tiết kiệm được chi phí tiền lương, trong khi tiền lương và thu nhập của người lao động trong công ty vẫn được tăng lên. Để chấn chỉnh lại tổ chức sản xuất kinh doanh và đổi mới tổ chức lao động, công ty nên thực hiện chế độ khoán mức chi phí tiền lương theo kết quả sản xuất kinh doanh bằng các biện pháp sau: + Xác định kế hoạch kinh doanh của từng chi nhánh, cửa hàng. + Xây dựng chế độ tuyển dụng lao động. + Đổi mới bộ máy quản lý công ty theo hướng gọn nhẹ, làm việc năng động có hiệu quả. Nếu tổ chức lao động được thực hiện khoa học sẽ cho phép nâng cao hiệu quả quản lý của công tác tiền lương, các hình thức trả lương. Tổ chức lao động một cách khoa học sẽ cho phép: - Tiết kiệm số lao động cần thiết theo nhiệm vụ sản xuất kinh doanh đã định hoặc cũng số lao động đó tăng khối lượng sản xuất kinh doanh. Do đó tăng doanh thu của công ty. Để chấn chỉnh lại tổ chức sản xuất kinh doanh và đổi mới tổ chức lao động, công ty nên thực hiện chế độ khoán mức chi phí tiền lương theo kết quả sản xuất kinh doanh bằng các biện pháp sau: + Xác định kế hoạch kinh doanh của từng chi nhánh, cửa hàng. + Xây dựng chế độ tuyển dụng lao động. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 44 + Đổi mới bộ máy quản lý công ty theo hướng gọn nhẹ, làm việc năng động có hiệu quả. Nếu tổ chức lao động được thực hiện khoa học sẽ cho phép nâng cao hiệu quả quản lý của công tác tiền lương, các hình thức trả lương. 3.3. Hoàn thiện công tác kiểm tra đánh giá. Hệ số hạng thành tích được xét duyệt căn cứ vào mức độ hoàn thành công việc, chất lượng công việc và được sử dụng trong việc tính lương nên rất có lợi cho người lao động. Trên thực tế hệ số hạng thành tích của công ty áp dụng: hạng1 là 1,2, hạng2 là 1, hạng3 là 0.8, hạng4 là 0,5. Khoảng cách giữa các hạng là tương đối gần do vậy sẽ khó kích thích sự phấn đấu hết mình của người lao động. Công ty nên để khoảng cách này xa hơn để tạo động lực người lao động phấn đấu: hạng1 là 1,5, hạng2 là 1,2, hạng3 là 0,8, hạng4 là 0,4. Ngoài ra cần theo dõi ngày công chặt chẽ, đi làm đúng giờ quy định, theo dõi mức độ làm việc, đánh giá đúng những sáng kiến trong làm việc. 3.4. Hoàn thiện công tác chi trả lương cho nhân viên.  Đối với hình thức trả lương theo sản phẩm: Kết quả kinh doanh của công ty phụ thuộc chủ yếu vào lượng hàng bán ra của các cửa hàng. Để đạt được kết quả kinh doanh tốt thì phải khuyến khích người lao động hơn nữa thể hiện ở chỗ gắn trực tiếp kết quả của người lao động với người lao động. Công ty nên giao cho các cửa hàng tự kinh doanh và hạch toán chi phí phát sinh tại cửa hàng, mỗi tháng nộp cho công ty 27% lợi nhuận của tháng đó. Như vậy, công ty vẫn đạt được chỉ tiêu lợi nhuận và doanh thu đề ra. Bên cạnh đó, mỗi người lao động vì lợi ích vật chất sẽ quan tâm đến việc bán ra Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 45 thật nhiều hàng hoá hơn, tự giác quản lý các chí phí một cách hợp lý, đảm bảo và vượt kế hoạch công ty giao. Quỹ lương của cửa hàng sẽ được xác định như sau: Quỹ lương = Doanh thu - Giá vốn – Các khoản chi phí - Giao nộp cấp trên Trong đó: . Chi phí bao gồm: Các khoản thuế phải nộp, khấu hao tài sản cố định, tiền điện nước, điện thoại, phân bổ công cụ lao động nhỏ, vận chuyển bốc xếp, chi phí nguyên liệu phụ liệu. . Giao nộp cấp trên là 27% lợi nhuận sau thuế trên một tháng. Ta xét ví dụ ở cửa hàng số 3, tháng 10/2003. Doanh thu bán hàng là 1.562.340.000 đồng. Giá vốn hàng bán là: 1.517.992.300 đồng . Các khoản chi phí là 32.821.952,22 đồng LN T10 =1.562.340.000 - 1.517.992.300 - 32.821.952,22 = 11.525.747,78 đồng Tỷ lệ giao nộp cho công ty 27% lợi nhuận: 11.525.747,78 x 27% = 3.111.951,90 đồng Quỹ lương = 11.525.747,78 - 3.111.951,90 = 8.413.795,87 đồng So với cách tính quỹ lương theo sản phẩm của công ty hiện nay thì quỹ lương của cửa hàng số 3 sẽ được lợi hơn là:8.413.795,87 – 8.124.168 = 289.627,84 đồng. Như vậy người lao động sẽ được lợi hơn theo cách tính lương này, trung bình mỗi nhân viên trong tháng 10 sẽ có thêm 24.135,66 đồng tiền lương. Với cách thức trả lương này, công ty đã trực tiếp khuyến khích người lao động hơn cách trả lương của công ty. Cách tính lương này thì lương của Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 46 hàng phụ thuộc hoàn toàn vào kết quả kinh doanh của họ. Các cửa hàng muốn quỹ lương cao thì một mặt phải tăng doanh thu bán ra trong tháng, mặt khác phải sử dụng các khoản chi phí trong cửa hàng một cách hợp lý, tránh lãng phí để ảnh hưởng tới kết quả kinh doanh.  Đối với hình thức trả lương theo thời gian: - Do lương được tính trả theo thời gian làm việc thực tế nên việc chấm công tại các phũng cũng chỉ mang tớnh chất tương đối, một số cá nhân hay đi muộn về sớm nhưng vẫn được tính một ngày đủ 8h làm việc thực tế. Vỡ thế theo em phương pháp chấm chông phải được tính cụ thể như sau: +Phân tích chức năng, nhiệm vụ công việc xác định các tiêu chuẩn để chấm công, lập thành hệ thống các chỉ tiêu để làm căn cứ đánh giá thời gian làm việc. + Thông qua các hệ thống chỉ tiêu đó, Ban làm căn cứ để chấm công và tính tiền lương cơ bản cho CBCNV.  Đối với hình thức tính lương năng suất V2: Tiền lương năng suất V2 được thanh toán theo phương pháp chấm điểm đang áp dụng hiện nay vẫn mang tính chất tương đối, các chỉ tiêu đưa ra như làm đủ số ngày công thực tế theo quy định, chấp hành tốt kỷ luật lao động các phũng tự chấm điểm cho CBCNV trong phũng rất chung chung. Khụng gắn với hiệu qủa cụng việc, khụng gắn với năng suất lao động và chất lượng lao động. Vỡ cú nhiều người làm đủ số ngày công nhưng thời gian làm việc thực tế của họ lại ớt, thời gian lóng phớ thỡ nhiều, họ cú một mặt tại nơi làm việc nhưng lại không làm việc dẫn đến hiệu quả công việc không cao, phương pháp chấm điểm của phũng đối với CNBCNV trong phũng cũn mang tớnh chất cả lể muốn chấm điểm cho CBCNV phũng mỡnh cao để không bị xem là kém hơn so với các phũng khỏc. Thực trạng trờn đó khụng phản ỏnh đúng kết quả làm việc của từng cá nhân. Theo em tiền lương năng suất V2 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 47 tính theo phương pháp chấm điểm nên phải chặt chẽ và chính xác hơn cụ thể là: + Phõn tớch chức năng, nhiệm vụ của công việc xác định các tiêu chuẩn xét điểm, lập thành hệ thống các chỉ tiêu để làm căn cứ đánh giá thành tích mỗi đơn vị, mỗi cá nhân. + Thông qua hệ thống các chỉ tiêu đánh giá, đơn vị làm căn cứ xét điểm và tính tiền lương năng suất cho cỏ nhõn. 3.5. Tổ chức chỉ đạo sản xuất. * Giáo dục ý thức trách nhiệm và nâng cao chất lượng đời sống người lao động: Theo Công ty nên điều chỉnh lại thời gian nghỉ trưa từ 12h đến 1h. Thời gian này cần thiết phải điều chỉnh lại, kéo dài thời gian nghỉ trưa từ 11.30h đến1h. Vỡ thời gian nghỉ trưa phải đủ để người lao động bù đắp lại sức lao động đó hao phớ trong buổi sỏng, người lao động phục hồi sức lực để buổi chiều làm việc có hiệu quả hơn. Bên cạnh đó Công ty cần phải tăng cường giáo dục tư tưởng, ý thức cho CBCNV. Vỡ người có ý thức tốt bao giờ cũng hăng say làm việc, có tinh thần trách nhiệm với công việc được giao, có ý thức thực hiện tốt kỷ luật lao động . Người có ý thức kộm thường mải chơi không chịu làm việc hoặc làm việc với cường độ không cao, thiếu tinh thần trách nhiệm với công việc… Để hạn chế và xoá bỏ hiện tượng này cần phải tăng cường kỷ luật lao động, phát động các phong trào thi đua và thường xuyên tạo ra các yếu tố kích thích người lao động làm việc nhằm khai thác hết mọi khả năng của con người Trong xu thế phát triển hiện nay khi khoa học kỹ thuật ngày càng phát triển, đồng thời với đặc thù của ngành điện sử dụng nhiều máy móc kỹ thuật hiện đại đũi hỏi độ chính xác cao. Vỡ vậy nờn trang bị cho cỏc phũng ban một số máy chuyờn dựng hiện đại. Vỡ cú những mỏy này sẽ hỗ trợ đặc lực cho Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 48 công tác quản lý, giúp cho việc quản lý được tiến hành có khoa học, có hiệu suất cao.Trên có sự trợ giỳp của mỏy múc, Công ty cú kế hoạch tinh giảm bộ mỏy biờn chế, tạo ra bộ mỏy biờn chế cỏn bộ quản lý gọn nhẹ tạo điều kiện để tiết kiệm tiền lương. Bên cạnh đó Công ty nờn cú biện phỏp khuyến khớch vật chất, tinh thần cho những cỏn bộ quản lý, tự học tập nghiờn cứu để có thể tận dụng hết mọi khả năng cũn tiềm ẩn để việc quản lý có khoa học và hiệu quả hơn. * Tuyển chọn, đào tạo nâng cao trình độ cho cán bộ công nhân viên: Để có đội ngũ lao động vững mạnh thì ngay từ khâu tuyển chọn lao động vào Công ty cần có những yêu cầu thực tế và sát thực để có thể tuyển chọn những người có đủ chuyên môn nghiệp vụ và phẩm chất nghề nghiệp cần thiết nhằm đáp ứng yêu cầu công việc giao phó. Cùng với quá trình tuyển chọn, Công ty nên mạnh dạn loại bỏ những cán bộ công nhân viên có trình độ yếu kém không đáp ứng được yêu cầu của công tác lâu năm giàu kinh nghiệm một cách hợp lí nhất. Về đào tạo Công ty có thể tiến hành theo các hình thức sau: + Đào tạo tại chỗ: Công ty có thể mở các lớp nghiệp vụ về nghiên cứu thị trường, luật pháp ... nhằm mở rộng sự hiểu biết trên nhiều lĩnh vực cho cán bộ. Thường xuyên mở các cuộc hội thảo mời các chuyên gia về các lĩnh vực này về trao đổi nói chuyện với cán bộ công nhân viên. Ngoài ra để học hỏi thêm kinh nghiệm cho cán bộ quản lí, Công ty có thể sử dụng phương pháp kèm cặp để tạo ra nguồn cán bộ kế cận. + Đào tạo ngoài Công ty: Đối với cán bộ còn trẻ tuổi, có thể gửi đi đào tạo, học tập nghiên cứu ở trình độ cao tại các trường trong nước và nước ngoài. Hoặc khuyến khích họ tự học tự đào tạo để nâng cao trình độ tay nghề, chuyên môn nghiệp vụ và những kiến thức phục vụ cho công tác quản lí. Đây là việc làm cần thiết để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ Công ty. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 49 Về bồi dưỡng Công ty nên mở các khoá đào tạo nâng cao tay nghề về chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ kỹ thuật, trong đó cần chú ý đào tạo áp dụng các công nghệ mới của nước ngoài trong công việc .....Ngoại ngữ là phương tiện cần thiết để giao tiếp và nghiên cứu tài liệu. Ngày nay nó rất quan trọng đối với cán bộ quản lí và cũng là tiêu chuẩn đối với cán bộ hiện nay, cụ thể là: + Khuyến khích cán bộ học ngoại ngữ ngoài giờ, Công ty sẽ hỗ trợ bằng việc cấp kinh phí sau khi có chứng chỉ hoặc bằng nộp cho cơ quan. + Tạo điều kiện mở các lớp ngoại ngữ tại Công ty ngoài giờ hoặc trong giờ hành chính nếu có điều kiện. + Đối với những cán bộ cần thiết phải có ngoại ngữ để phục vụ trực tiếp cho công việc thì phải cử đi học nâng cao ở các trường. Các việc làm trên tuy bước đầu sẽ có nhiều khó khăn trong nhận thức của cán bộ, nhiều người tuổi cao ngại học, lo ngại bị mất vị trí khi đi học... Song Công ty phải coi đây như điều kiện bắt buộc đối với cán bộ quản lí. Như vậy, nếu thực hiện tốt công tác đào tạo, bồi dưỡng nói trên Công ty sẽ nâng cao được chất lượng lao động, tăng hiệu quả sản xuất kinh doanh, tạo được ưu thế cạnh tranh với các Công ty trong cũng lĩnh vực, đồng thời tiết kiệm được chi phí quản lí. Từ đó Công ty có điều kiện để nâng cao đời sống của cán bộ công nhân viên, đảm bảo sự gắn bó của họ với công việc và với Công ty. * Tăng cường kỷ luật lao động: Đối với người lao động, nội dung kỷ luật chủ yếu là sử dụng thời gian lao động. Nhìn chung hiện tượng đi muộn về sớm vẫn còn phổ biến, Công ty duy trì chế độ làm việc 8h/ ngày và 40h / tuần song thực tế việc thực hiện chưa được đúng đắn, nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ bộ máy tổ chức quản lí cả Công ty chưa được hợp lí, chưa hình thành các kỷ luật lao động và nội Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 50 quy lao động, giải quyết các công việc riêng... đây cúng là những biểu hiện của sự lãng phí thời gian dẫn đến tỷ trọng thời gian làm việc chưa cao. Do vậy Công ty cần xây dựng kỷ luật lao động và phải nâng cao ý thức tôn trọng kỷ luật lao động, tạo cho cán bộ công nhân viên trong Công ty có thói quen tự chấp hành kỷ luật, tránh tâm lí làm việc đối phó. Vậy giải quyết vấn đề này cần thực hiện đồng bộ các biện pháp sau: + Xây dựng nội quy, quy chế lao động, phổ biến rộng rãi cho mọi đối tượng trong Công ty, áp dụng các hình thức bắt buộc thực hiện các quy chế đề ra; Có hình thức khen thưởng kịp thời các cá nhân đơn vị thực hiện tốt, khiển trách, kỷ luật những người vi phạm tạo nên một kỷ luật lao động công bằng nghiêm túc; Duy trì thói quen nghề nghiệp, đi làm, nghỉ ngơi có giờ giấc, tập trung và có thái độ đúng đắn trong quá trình làm việc. + Có biện pháp tổ chức lao động một cách khoa học, nhằm hợp lí hoá lao động tránh tạo ra thời gian dỗi. + Có kế hoạch tổ chức đào tạo, nâng cao trình độ chuyên môn cho cán bộ. + Sử dụng các biện pháp hành chính giáo dục, nâng cao tinh thần trách nhiệm trong công tác quản lí để cán bộ công nhân viên tận dụng tối đa thời gian có thể của mình cho công việc, tạo không khí lao động thoải mái... * Chế độ đãi ngộ khuyến khích vật chất cho người lao động: - Để nâng cao hiệu hoạt động của Công ty và để phát triển Công ty thành một Công ty lớn mạnh trong nước thì Công ty phải chú trọng tới đội ngũ CBCNV của mình, phải khuyến khích và có chế độ ưu đãi đặc biệt đối với những quản lý đã làm tốt phần việc của mình. - Xây dựng một mức lương cơ bản, trả công xứng đáng với sức lao động mà người lao động bỏ ra. Từ đó sẽ thúc đẩy được nhân viên lao động với hiệu quả cao hơn. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 51 - Ngoài ra việc đánh giá mức độ đóng góp để hoàn thành công việc của người lao động thì phải phản ánh được chất lượng, số lượng lao động thực tế của người lao động do tập thể bàn bạc và quyết định một cách dân chủ, việc đưa các chỉ tiêu đánh giá bằng phương pháp cho điểm tuỳ theo điều kiện cụ thể của tổ chức nhưng phải phù hợp các nội dung cơ bản sau: - Những người hưởng hệ số lương cao thì phải là người có trình độ cao và áp dụng phương pháp lao phục vụ tốt nhất. - Những người được hưởng hệ số trung bình là bảo đảm ngày, giờ, chấp hành sự phân công của người phụ trách, đạt năng suất cá nhân, đảm bảo an toàn lao động. - Những người hưởng hệ số thấp là những người không đảm bảo ngày công quy định, chấp hành chưa nghiêm sự phân công của người phụ trách, không được đưa năng suất lao động. + Về chính sách phúc lợi cho các cán bộ công nhân viên của Công ty, cho tới nay các hoạt động phúc lợi của Công ty đã có kết quả khá tốt, đảm bảo quyền lợi cho người lao động, tạo cảm giác an toàn trong công việc, đó là các hoạt động khuyến khích cả về vật chất lẫn tinh thần cho người lao động đòi hỏi Công ty phải duy trì và phát triển nhiều hơn công tác này. - Bên cạnh các chế độ trả lương và phúc lợi xã hội, Công ty cần có các hình thức khác như thưởng phạt kịp thời đối với những người hoàn thành tốt công việc, nhiệm vụ được giao, có vậy mới khuyến khích được họ động viên được tinh thần tự giác cao của họ để kịp thời động viên khen thưởng những lao động có thành tích xuất sắc, sáng tạo trong công việc, đem lại hiệu quả cao cho hoạt động của Trung tâm. - Công ty cần trích quỹ khen thưởng kịp thời còn đối với những người mắc lỗi lầm thì cần phải đưa ra những hình thức đáng để răn đe kịp thời như kỷ luật, v.v... - Chế độ tiền thưởng được áp dụng như sau: Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 52 + Đối với lao động gián tiếp tiền thưởng = 0.005% Tổng giá trị hợp đồng. + Đối với lao động trực tiếp tiền thưởng = 0.1% Tổng giá trị hợp đồng. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 53 KẾT LUẬN Lao động là một yếu tố đặc biệt quan trọng trong hoạt động kinh doanh và quản lý của doanh nghiệp. Sử dụng hợp lý và tiết kiệm lao động không chỉ có tác dụng giảm chi phí trực tiếp về lao động mà còn tác động thúc đẩy sử dụng hợp lý và tiết kiệm mọi yếu tố khác, giúp doanh nghiệp có thể hoàn thành tốt kế hoạch sản xuất – tiêu thụ và các kế hoạch khác, mà còn hạ giá thành, đem lại hiệu quả tổng hợp to lớn cho doanh nghiệp. Kế hoạch lao động – Tiền lương là một công cụ sắc bén trong quản lý lao động nói riêng và quản lý kinh doanh nói chung của doanh nghiệp. Trên đây là thực trạng các hình thức thức trả lương của Công ty TNHH điện tử Phương Đông và một số đề xuất nhằm hoàn thiện các hình thức trả lương tại công ty mà em đã mạnh dạn đưa ra. Trong những năm vừa qua bên cạnh những thành tích đã đạt được công ty vẫn còn tồn tại không ít những khó khăn và tồn đọng trong vấn đề quản lý và sử dụng quỹ lương đòi hỏi công ty phải cố gắng hơn nữa trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của mình. Vấn đề lao động tiền lương là một bộ phận không thể thiếu được trong hệ thống kế hoạch sản xuất kinh doanh của doang nghiệp, là một vấn đề rất quan trọng đòi hỏi kiến thức bao quát cả lý luận và thực tiễn. Do trình độ và khả năng nghiên cứu còn nhiều hạn chế nên chuyên đề thực tập của em không tránh khỏi thiếu sót. Em rất mong được sự góp ý của các thầy cô giáo để đề tài nghiên cứu của em được hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn! Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 54 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. TS. Nguyễn Thành Hội. Quản trị nhân sự (2002). NXB Thống kê. 2. Các văn bản quy định về chế độ tiền lương, bảo hiểm xã hội (2004). NXB Lao động - Xã hội. 3. Giáo trình Quản trị nhân lực (TS. Nguyễn Vân Điềm, PGS.TS. Nguyễn Ngọc Quân, NXB Lao động xã hội - 2004). 4. Giáo trình Tâm lý lao động (ThS. Lương Văn úc, NXB Hà Nội - 2003). 5. Báo cáo thực hiện của Công ty TNHH điện tử Phương Đông. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 55 MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU .................................................................................................... 1 CHƯƠNG I: KHÁI QUÁT VỀ CÔNG TY TNHH ĐIỆN TỬ PHƯƠNG ĐÔNG ................................................................................................................ 4 I. Giới thiệu chung về Công ty TNHH sản xuất và dịch vụ máy tính Thế Trung CMS ............................................................................................ 4 1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Công ty TNHH điện tử Phương Đông ..................................................................................... 4 1.2. Nhiệm vụ và chức năng ............................................................... 4 1.3. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý. ................................................... 5 1.4. Kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty (2001 - 2005). .......... 7 CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC TRẢ LƯƠNG CỦA CÔNG TY TNHH ĐIỆN TỬ PHƯƠNG ĐÔNG .............................................................. 11 2.1. Những nhân tố ảnh hưởng đến phương pháp trả lương của Công ty ............................................................................................................. 11 2.1.1. Đặc điểm lao động của Công ty. ............................................. 11 2.1.2. Đặc điểm về kinh doanh của Công ty ...................................... 12 2.1.3. Đặc điểm về quản lý ............................................................... 17 2.1.4. Đặc điểm về các dòng sản phẩm của Công ty trên thị trường. . 19 2.1.5. Đặc điểm về thiết bị máy móc và công nghệ của Công ty. ...... 19 2.2. Thực trạng phương pháp trả lương của Công ty. ............................ 20 2.2.1. Khái niệm tiền lương. ............................................................. 20 2.2.2. Quy chế trả lương của Công ty. ............................................... 23 2.2.2. Hình thức trả lương. ................................................................ 24 2.3. Nhận xét chung về công tác trả lương của Công ty. ....................... 34 2.3.1. Hiệu quả đạt được. .................................................................. 34 2.3.2.Những hạn chế. ........................................................................ 37 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 56 CHƯƠNG III:MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN PHƯƠNG PHÁP TRẢ LƯƠNG CỦA CÔNG TY CMS ................................................. 39 * SỰ CẦN THIẾT PHẢI HOÀN THIỆN CÁC HÌNH THỨC TRẢ LƯƠNG. .......................................................................................................................... 39 3.1. Phân bổ lại quỹ tiền lương thời gian. ............................................. 40 3.2. Hoàn thiện công tác tổ chức nơi làm việc. ..................................... 42 3.3. Hoàn thiện công tác kiểm tra đánh giá. .......................................... 44 3.4. Hoàn thiện công tác chi trả lương cho nhân viên. .......................... 44 3.5. Tổ chức chỉ đạo sản xuất. .............................................................. 47 KẾT LUẬN ...................................................................................................... 53 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 54