Đề tài Nâng cao hiệu qủa sử dụng vốn lưu động tại công ty thực phẩm miền Bắc

lêi nãi ®Çu Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸, ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã thÓ thùc hiÖn ®­îc c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lµ ph¶i cã mét sè vèn nhÊt ®Þnh. NÕu kh«ng cã vèn th× kh«ng thÓ nãi tíi bÊt kú ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nµo. Do ®ã nhiÖm vô ®Æt ra cho c¸c doanh nghiÖp lµ ph¶i sö dông vèn sao cho cã hiÖu qu¶ cao nhÊt. Qu¶n lý vµ sö dông vèn cã ý nghÜa hÕt søc quan träng, lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó c¸c doanh nghiÖp kh¼ng ®Þnh ®­îc vÞ trÝ cña m×nh vµ t×m chç ®øng v÷ng ch¾c trong c¬ chÕ míi. ChÝnh v× thÕ vÊn ®Ò qu¶n lý vµ sö dông vèn ®ang lµ mét vÊn ®Ò rÊt bøc xóc ®Æt ra ®èi víi tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp. Trong c¬ chÕ bao cÊp tr­íc ®©y, vèn cña doanh nghiÖp hÇu hÕt ®­îc Nhµ n­íc tµi trî qua viÖc cÊp ph¸t, sè cßn l¹i ®­îc Ng©n hµng cho vay víi l·i suÊt ­u ®·i. Do ®­îc bao cÊp vÒ vèn ®· gay nªn sù û l¹i tr«ng chê vµo Nhµ n­íc cña c¸c doanh nghiÖp trong viÖc tæ chøc nguån vèn ®¸p øng cho nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh, hiÖu qu¶ sö dông vèn thÊp, nhiÒu doanh nghiÖp kh«ng b¶o toµn vµ ph¸t triÓn ®­îc vèn. ChuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc cïng tån t¹i víi c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c, cã quyÒn tù chñ trong c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, tù tæ chøc ®¶m b¶o ®ñ vèn, ®ång thêi cã tr¸ch nhiÖm b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn. NhiÒu doanh nghiÖp ®· thÝch nghi víi t×nh h×nh míi, ®· ph¸t huy ®­îc tÝnh chñ ®éng s¸ng t¹o trong s¶n xuÊt kinh doanh, chÊt l­îng s¶n phÈm vµ dÞch vô t¨ng lªn râ rÖt. Tuy nhiªn bªn c¹nh c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶, kh«ng Ýt c¸c doanh nghiÖp cßn lóng tóng trong viÖc qu¶n lý vµ sö dông vèn. NhiÒu doanh nghiÖp kh«ng thÓ t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n, vèn s¶n xu©t bÞ mÊt dÇn ®i sau mçi chu kú kinh doanh. Thùc tÕ nµy do nhiÒu nguyªn nh©n, mét trong sè ®ã lµ do c«ng t¸c sö dông vèn cña doanh nghiÖp cßn nhiÒu h¹n chÕ, hiÖu qu¶ sö dông vèn cßn thÊp. Do ®ã viÖc ®Èy m¹nh c«ng t¸c sö dông vèn trong c¸c doanh nghiÖp lµ vÊn ®Ò hÕt søc cÇn thiÕt, nã quyÕt ®Þnh sù sèng cßn cña mçi doanh nghiÖp. Trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty thùc phÈm miÒn b¾c Bä th­¬ng m¹i, ®­îc sù gióp ®ì cña c¸c anh chÞ trong phßng Tæ chøc lao ®éng tiÒn l­¬ng, phßng Tµi chÝnh-kÕ to¸n C«ng ty, t«i ®· b­íc vµo lµm quen víi thùc tÕ. §ång thêi tõ thùc tiÔn lµm s¸ng tá nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn ®· häc. Qua ®ã thÊy ®­îc tÇm quan träng vµ tÝnh bøc xóc cña vÊn ®Ò sö dông vèn hiÖu qu¶ cña C«ng ty thùc phÈm miÒn b¾c .T«i ®· ®i s©u nghiªn cøu hiÖu qu¶ sö dông vèn t¹i C«ng ty vµ thùc hiÖn ®Ò tµi: N©ng cao hiÖu qña sö dông vèn l­u ®éng t¹i c«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c. Ch­¬ng I: Vèn l­u ®éng vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp. 1.1. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ vèn l­u ®éng. 1.1.1. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm vèn l­u ®éng. 1.1.1.1. Kh¸i niÖm. Vèn lµ mét ph¹m trï kinh tÕ, lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®¶m b¶o cho bÊt cø doanh nghiÖp thuéc ngµnh nghÒ kinh tÕ nµo trong kinh nÒn tÕ. §Ó tiÕn hµnh ®­îc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp ph¶i n¾m gi÷ mét l­îng vèn nhÊt ®Þnh. Sè vèn nµy thÓ hiÖn gi¸ trÞ toµn bé tµi s¶n cã thuéc quyÒn qu¶n lý vµ sö dông cña doanh nghiÖp t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh hay kh«ng. Vèn víi ý nghÜa kinh tÕ bao gåm toµn bé c¸c yÕu tè kinh tÕ ®­îc bè trÝ ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh. Vèn ®­îc ®­a vµo s¶n xuÊt kinh doanh, ®­îc thÓ hiÖn ë nhiÒu h×nh thøc vËt chÊt kh¸c nhau. Nã bao gåm vèn cè ®Þnh vµ vèn l­u ®éng. + Vèn cè ®Þnh: Lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé tµi s¶n cè ®Þnh. Tµi s¶n cè ®Þnh dïng trong kinh doanh tham gia hoµn toµn vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh­ng vÒ gi¸ trÞ th× chØ ®­îc thu håi sau nhiÒu chu kú kinh doanh. §èi víi lo¹i h×nh doanh nghiÖp th­¬ng m¹i th× vèn cè ®Þnh chØ chiÕm mét phÇn nhá trong tæng vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp, kho¶ng tõ 20% - 30% tæng vèn. + Vèn l­u ®éng: Lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña tµi s¶n l­u ®éng. Vèn l­u ®éng lµ gi¸ trÞ cßn l¹i cña vèn kinh doanh, sau khi ®· trõ ®i phÇn tµi trî cho tµi s¶n cè ®Þnh. Nh­ vËy vèn l­u ®éng cã thÓ ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: VL§ = Vèn kinh doanh - Vèn cè ®Þnh. Vèn lµ gi¸ trÞ ®em l¹i gi¸ trÞ thÆng d­. Vèn do lao ®éng thÆng d­ trong c¸c thµnh phÇn kinh tÕ thuéc c¸c h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau tån t¹i kh¸ch quan trong x· héi tÝch luü l¹i. " X· héi lu«n biÓu hiÖn ra lµ mét ®èng cña c¶i vËt chÊt khæng lå". Nh­ng ®èng vËt chÊt khång lå nµy chØ ®­îc coi lµ vèn, khi b¶n th©n nã ph¶i vËn ®éng vµ chuyÓn ho¸ thµnh T': T - H - T'. Vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp ®ã chÝnh lµ nguån vèn h×nh thµnh nªn tµi s¶n l­u ®éng. Lµ l­îng tiÒn cÇn thiÕt øng tr­íc ®Ó cã ®­îc TSL§. Kh¸c víi TSC§, TSL§ cã thêi gian lu©n chuyÓn ng¾n th­êng lµ trong mét chu kú kinh doanh hay trong vßng mét n¨m. §Æc ®iÓm cña TSL§ lµ lu«n thay ®æi h×nh thøc biÓu hiÖn trong qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn víi tèc ®é cao. Nh­ vËy vèn l­u ®éng lµ vèn dµi h¹n cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn trong nguån vèn dµi h¹n nµy ë c¸c doanh nghiÖp l¹i ®­îc h×nh thµnh tõ rÊt nhiÒu nguån kh¸c nhau nh­: Nguån vèn tù cã, nguån vèn vay dµi h¹n... trong mçi lo¹i nguån vèn ®ã l¹i ®­îc h×nh thµnh tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau nh­: + Nguån vèn tù cã: Hay nguån vèn chñ së h÷u, ®èi víi doanh nghiÖp Nhµ n­íc nguån vèn nµy lµ do ng©n s¸ch Nhµ n­íc cÊp vµ vèn ®ãng gãp, vèn liªn doanh ®èi víi c¸c lo¹i h×nh doanh kh¸c. - Nguån vèn tù bæ xung lÊy tõ phÇn l·i ®­îc gi÷ l¹i, lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a mét bªn lµ toµn bé doanh thu (vµ c¸c thu nhËp kh¸c) cña c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ mét bªn lµ toµn bé chi phÝ kinh doanh, chi phÝ tµi chÝnh... sè l·i nµy trong khi ch­a ph©n phèi cho c¸c lÜnh vùc (nép ng©n s¸ch, nép quÜ XÝ nghiÖp...) ®­îc sö dông cho kinh doanh vµ coi nh­ vèn chñ së h÷u. - Ngoµi ra cßn cã c¸c lo¹i vèn chñ së h÷u kh¸c cã nguån gèc tõ lîi nhu¹n ®Ó l¹i (c¸c quÜ XÝ nghiÖp, c¸c kho¶n dù tr÷...) hoÆc c¸c lo¹i vèn kh¸c (vèn x©y dùng c¬ b¶n, vèn tõ c¸c nguån kinh phÝ cÊp ph¸t...). + C¸c nguån vèn tõ ®i vay dµi h¹n vµ ng¾n h¹n. - Lµ phÇn c«ng nî ph¶i tr¶ bao gåm c¸c lo¹i sau: - Vèn ®i vay (ng©n hµng, c¸n bé c«ng nh©n viªn...) - Vèn tõ ph¸t hµnh cæ phiÕu, tr¸i phiÕu. - Vèn tõ nguån tÝn dông th­¬ng m¹i... §©y lµ sè vèn mµ doanh nghiÖp ®i vay, ®i chiÕm dông cña c¸c ®¬n vÞ, c¸ nh©n, tæ chøc... do vËy doanh nghiÖp ph¶i cã tr¸ch nhiÖm tr¶ kho¶n c«ng nî nµy. Tû träng cña tõng lo¹i nguån vèn trong vèn dµi h¹n ®­îc coi lµ c¬ cÊu vèn cña doanh nghiÖp. §èi víi vèn tù cã doanh nghiÖp muèn sö dông th× ph¶i chÞu c¸c kho¶n chi phÝ nh­: Chia l·i cæ phÇn ®èi víi vèn cæ phÇn, vèn liªn doanh, tr¶ c¸c kho¶n thu trªn vèn ®èi víi vèn ng©n s¸ch cÊp. §èi víi vèn vay dµi h¹n doanh nghiÖp ph¶i tr¶ l·i tiÒn vay hay cßn gäi lµ chi phÝ vèn vay... Nh­ vËy gi¸ trÞ tµi s¶n vµ nguån h×nh thµnh tµi s¶n cã thÓ ®­îc tµi trî tõ mét hay nhiÒu nguån vèn kh¸c nhau vµ ng­îc l¹i mét nguån vèn cã thÓ tham gia h×nh thµnh nªn nhiÒu lo¹i tµi s¶n. §iÒu ®ã ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i biÕt s¸ng suèt lùa chän c¸c h×nh thøc huy ®éng nªn nguån vèn hîp lý, dÉn tíi viÖc x¸c ®Þnh c¬ cÊu vèn hîp lý, chÆt chÏ... ®em l¹i hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cao nhÊt. Gi¸ trÞ tµi s¶n = Nguån h×nh thµnh tµi s¶n hay HoÆc: Gi¸ trÞ tµi s¶n = Vèn chñ së h÷u + C«ng nî ph¶itr¶ TSL§ + TSC§ = Vèn chñ së h÷u + C«ng nî ph¶i tr¶. Vèn l­u ®éng ®­îc biÓu hiÖn th«ng qua hai lÜnh vùc lu©n chuyÓn cña TSC§ sai: TSC§ s¶n xuÊt vµ TSC§ l­u th«ng. TSC§s¶n xuÊt bao gåm nh÷ng tµi s¶n dù tr÷ cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt (nguyªn vËt liÖu, dông cô...) vµ tµi s¶n l­u ®éng trong lÜnh vùc l­u th«ng gåm tµi s¶n dù ch÷ cho qu¸ tr×nh l­u th«ng (thµnh phÈm, hµng ho¸ dù tr÷ trong kho hay ®ang göi ®i b¸n), tµi s¶n l­u ®éng trong qu¸ tr×nh l­u th«ng(vèn b»ng tiÒn, c¸c kho¶n ph¶i thu...) vµ c¸c tµi s¶n ®Çu t­ tµi chÝnh g¾n h¹n (®Çu t­ liªn doanh, liªn kÕt ng¾n h¹n, ®Çu t­ chøng kho¸n ng¾n h¹n...). 1.1.1.2. §Æc ®iÓm vèn l­u ®éng. VL§ lµ mét bé phËn cña vèn s¶n xuÊt kinh doanh lµ mét bé phËn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nã ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc diÔn ra liªn tôc, tõ kh©u nghiªn cøu thÞ tr­êng, mua s¾m vËt t­, s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm. Nã chÝnh lµ vèn lu©n chuyÓn cho doanh nghiÖp sö dông cã hiÖu qu¶ m¸y mãc, thiÕt bÞ vµ lao ®éng ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh. Vèn l­u ®éng lµ bé phËn chñ yÕu cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm. Gi¸ trÞ cña nã chuyÓn ho¸ toµn bé mét lÇn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm sau mçi chu kú s¶n xuÊt kinh doanh. Do vËy chi phÝ VL§ lµ c¬ së ®Ó tÝnh gi¸ thµnh cña s¶n phÈm. VÒ c¬ b¶n doanh nghiÖp ®Çu t­ tiÒn vèn l­u ®éng ban ®Çu ®Ó mua s¾m vËt t­, hµng ho¸, dÞch vô... sau ®ã tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh t¹o ra s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô míi råi tiªu thô chóng nh»m thu l¹i tiÒn vèn ban ®Çu bá ra vµ thu thªm ®­îc gi¸ trÞ thÆng d­ phôc vô cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt. Vßng tuÇn hoµn vµ chu chuyÓn cña vèn l­u ®éng diÔn ra trong toµn bé c¸c giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, do vËy sù vËn ®éng vµ biÕn ®æi cña VL§ gióp cho doanh nghiÖp gÇn nh­ qu¶n lý ®­îc toµn bé c¸c ho¹t ®éng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Nh­ vËy VL§ ®· cã vai trß quan träng trong s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. ViÖc nghiªn cøu VL§ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông VL§ lµ mét yÕu tè cÊp b¸ch ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ë n­íc ta hiÖn nay, ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cho riªng tõng doanh nghiÖp còng nh­ ®Ó phôc vô cho chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ cña Nhµ n­íc. 1.1.1.3. Vai trß cña vèn l­u ®éng trong kÞnh doanh. Ngµy nay, hiÖu qu¶ kinh tÕ lµ vÊn ®Ò sè mét lµ ®iÒu kiÖn sèng cßn ®èi víi mçi doanh nghiÖp. Nã lµ kÕt qu¶ tæng hîp cña mét sè lo¹i c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña c¸c yÕu tè bé phËn. Trong ®ã, hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng g¾n liÒn víi lîi Ých còng nh­ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. ViÖc sö dông hiÖu qu¶ vèn l­u ®éng ®­îc biÓu hiÖn tÊt c¶ ë c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tõ c¸c khai th¸c c¸c nguån vèn, sö dông vèn ®Ó mua s¾m vËt t­ cho ®Õn khi tiªu thô s¶n phÈm vµ thu håi vèn ®Ó ®Çu t­ cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt. C¸c doanh nghiÖp lu«n ph¶i t×m c¸ch ®Ó cung øng ®Çy ®ñ nhu cÇu s¶n xuÊt, ®ång thêi ph¶i tiÕt kiÖm ®­îc vèn vµ ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt cho doanh nghiÖp. Sö dông hiÖu qu¶ vèn l­u ®éng cã tÝnh cÊp thiÕt ®èi víi sù tån t¹i cña doanh nghiÖp vµ lµ mét môc tiªu mµ doanh nghiÖp cÇn phÊn ®Êu cao ®Ó ®¹t ®­îc. Vèn l­u ®éng lµ mét bé phËn quan träng cña vèn s¶n xuÊt, lµ yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu ®­îc cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. MÆt kh¸c, do ®Æc ®iÓm cña vèn l­u ®éng lµ vËn ®éng kh«ng ngõng trong mäi giai ®o¹n s¶n xuÊt h×nh th¸i biÓu hiÖn phøc t¹p vµ khã qu¶n lý nªn sö dông tèt vèn l­u ®éng cã ¶nh h­ëng lín ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. NÕu doanh nghiÖp sö dông vèn kh«ng tèt, kh«ng b¶o toµn ®­îc vèn sÏ dÉn ®Õn thÊt tho¸ vèn lµm ¶nh h­ëng tíi qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt, quy m« sÏ bÞ thu hÑp, vèn lu©n chuyÓn chËm, hiÖu qu¶ sö dông ®ång vèn sÏ thÊp cã nghÜa lµ doanh nghiÖp ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶. NÕu t×nh tr¹ng nµy kÐo dµi ch¾n ch¾n doanh nghiÖp sÏ kh«ng thÓ tån t¹i trªn thÞ tr­êng. ChuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng, c¸c kho¶n bao cÊp vÒ vèn qua cÊp ph¸t kh«ng cßn n÷a tõ ®ã n¶y sinh ra thùc tÕ lµ hiÖn nay nhiÒu doanh nghiÖp bÞ thiÕu vèn l­u ®éng. §Ó bï ®¾p cho thiÕu hôt, nhiÒu doanh nghiÖp ph¶i huy ®éng vèn b»ng c¸ch nh­: vay ng©n hµng, vay cña c¸n bé c«ng nh©n viªn, nî nhµ cung cÊp, nî tiÒn thuª, vµ c¸c kho¶n ph¶i nî ng©n s¸ch... sè l·i ph¶i tr¶ do viÖc huy ®éng vèn hµng n¨m cña doanh nghiÖp t­¬ng ®èi lín do vËy c¸c doanh nghiÖp cÇn ®Èy m¹nh viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng ®Ó h¹n chÕ bít c¸c kho¶n ph¶i chi phÝ do huy ®éng vèn g©y ra. Cã thÓ nãi hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay cã ý nghÜa hÕt søc quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Nã cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn sù t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña mçi doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. 1.1.2. C¬ cÊu vèn l­u ®éng. Để quản lí và sử dụng vốn lưu động có hiệu quả cần phải tiến hành phân loại vốn lưu động của doanh nghiệp theo các tiêu thức khác nhau. Thông thường có các cách phân loại sau đây : Căn cứ vào quá trình tuần hoàn và lân chuyển của vốn lưu động: Người ta chia vốn lưu động thành 3 loại : - Vốn lưu động trong khâu dự trữ sản xuất gồm giá trị các khoản : nguyên vật liệu chính, nguyên vật liệu phụ, nhiên liệu, phụ tùng thay thế, công cụ lao động nhỏ. - Vốn lưu động trong khâu sản xuất gồm các khoản: giá trị sản phẩm dở dang, bán thành phẩm, các khoản chi phí nhờ kết chuyển… - Vốn lưu động trong khâu lưu thong gồm: thành phẩm, vốn bằng tiền, các khoản - §ầu tư ngắn h¹n, các khoản phải thu, các khoản thế chấp, kí cược, kí quỹ ngắn hạn. Các phân loại này cho thấy vai trò và sự phân bố của vốn lưu động trong từng công đoạn sản xuất. Nó giúp cho doanh nghiệp có biện pháp kịp thời để điều chỉnh cơ cấu vốn sao cho có hiệu quả nhất (như việc hạn chế vật liệu và thành phẩm tồn kho…) Căn cứ vào nguồn tài trợ * Nguồn tài trợ dài hạn: Là những nguồn mà doanh nghiệp có thế sử dụng trên một năm gồm những khoản sau : Nguồn vốn sở hữu bao gồm : + Nguồn vốn do ngân sách cấp hoặc có nguồn gốc từ ngân sách. + Nguồn vốn cổ phần do phát hành cổ phiếu. + Nguồn vốn có do liên doanh, liên kết. + Nguồn vốn tự bổ xung từ lợi nhuận giữ lại. Nguồn vốn nợ dài hạn: Là những khoản nợ dài hạn của doanh nghiệp, thường là trên một năm hoặc phải trả sau một kì kinh doanh, không phân biệt đối tượng và mục đích cho vay. Nợ dài hạn có thể là vay ngân hàng hoặc phát hành các loại trái phiếu dài hạn. * Nguồn tài trợ ngắn hạn: Là những khoản tiền mà doanh nghiệpcó trách nhiệm trong vòng một chu kỳ kinh doanh, thông thường là một năm. Nguồn ngắn hạn bao gồm những khoản sau: - Nợ dài hạn đến hạn trả. - Tín dụng thương mại: Đây là nguồn vốn ngắn hạn thường hay được các doanh nghiệp khai thác nhất. Nó còn được gọi là tín dụng nhà cung cấp. Nguồn vốn này được khai thác một cách tự nhiên trong quan hệ mua bán chịu, mua bán trả chậm hay trả góp. Nguồn vốn tín dụng thương mại có ảnh hưởng hết sức to lớn không chỉ đối với toàn doanh nghiệp mà đối với toàn bộ nền kinh tế.Trong một số công ty, nguồn vốn tín dụng thương mại dưới dạng các khoản phải trả có thể chiếm tới 20% thậm chí 30% trong tổng nguồn vốn. Có thể nói, đây là một phương pháp tiện lợi trong kinh doanh, mặt khác nó còn tạo khả năng mở rộng các quan hệ hợp tác kinh doanh một cách lâu bền.Các điều kiện rằng buộc cụ thể có thể được ấn định khi hai bên ký kết hợp đồng kinh tế nói chung. Tuy nhiên cần nhận thấy tính chất rủi ro của nguồn vốn này khi quy mô tài trợ vượt quá giới hạn an toàn. Đó là chi phí cho các khoản trả chậm. Khi mua bán hang hoá trả chậm, chi phi này thường được ấn định dưới hình thức thay đổi mức giá ( nâng đơn giá cao hơn để bao hàm lãi xuất tín dụng trong đó ).Tốt nhất, tuỳ theo lãi xuất và thời hạn, doanh nghiệp phải xác định quy mô khoản tín dụng này ở mức an toàn nhất. - Tín dụng ngân hang: Trong một khoảng thời gian ngắn nhất, đây là nguồn tài trợ quan trọng đối với doanh nghiệp. Các ngân hàng có thể đáp ứng nhu cầu vốn cho doanh nghiệp trong thời gian ngắn nhất theo các phương thức sau: + Cho vay theo món: Theo phương thức này, khi phát sinh nhu cầu bổ xung vốn với một lượng nhất định và thời gian xác định, doanh nghiệp làm đơn xin vay. Nếu được ngân hàng chấp nhận, ngân hàng sẽ kí khế ước nhận nợ và sử dụng tiền vay. Việc trả nợ được theo kì hạn nợ hoặc trả một lần vào ngày đáo hạn. + Cho vay luân chuyển: Phương pháp này được áp dụng khi doanh nghiệp có nhu cầu bổ xung thường xuyên trong suốt quá trình sản xuất kinh doanh và đáp ứng những điều kiện nhất định mà ngân hàng đặt ra. Theo phương thức này, doanh nghiệp và ngân hàng thoả thuận một hạn mức tín dụng cho một thời gian nhất định (ví dụ 1 năm). Hạn mức tín dụng được xác định trên nhu cầu vốn bổ xung của doanh nghiệpvà mức cho vay tối đa mà ngân hàng có thể chấp nhận được.Căn cứ vào mức tín dụng đã thoả thuận, doanh nghiệp có thể nhận tiền vay nhiều lần, nhưng tổng các món nợ không được vượt quá hạn mức đã xác định. + Các khoản nợ ngắn hạn khác: Bao gồm các khoản như lương và phụ cấp phải trả cho công nhân viên, thuế phải nộp cho nhà nước, tiền ứng trước của khách hang, các khoản chi phí chưa chi… - Việc phân loại vốn lưu động theo cách này sẽ giúp doanh nghiệp luôn biết được cơ cấu nguồn tài trợ cho nhu cầu vốn lưu động của mình.Từ đó có thể đưa ra cơ cấu nguồn tài trợ tối ưu để giảm tối đa chi phí sử dụng vốn của doanh nghiệp Căn cứ vào hình thái biểu hiện ta có: - Vốn bằng tiền: Bao gồm tiền mặt hiện có trong két, tiền gửi ngân hàng và các khoản tiền đang chuyển. Nó được sử dụng để đáp ứng nhu cầu thanh toán ngay lập tức của doanh nghiệp. Tiền bản thân nó là loại tài sản không sinh lãi. Do vậy, trong công tác quản lí tiền thì việc tối thiểu hoá lượng tiền phải giữ là mục tiêu quan trọng nhất. Tuy nhiên, việc giữ tiền trong kinh doanh cũng hết sức cần thiết bởi những lí do sau: + Giữ đủ tiền mặt giúp doanh nghiệp tận dụng được những cơ hội trong kinh doanh, chủ động trong các hoạt động thanh toán chi trả. + Khi mua hàng hoá dịch vô, nếu có đủ tiền mặt công ty có thể được hưởng lợi thế chiết khấu. + Khi có đủ tiền mặt doanh nghiêp có thể đối phó với những tình huống khẩn cấp như : hoả hoạn, đình công … - Các khoản đầu tư tài chính ngắn hạn: Do tiền không sinh lãi nên những doanh nghiệp muốn duy trì một lượng tài sản có tính lỏng cao thường để chúng dưới dạng đầu tư tài chính ngắn hạn. Chúng thường là những chứng khoán như trái phiếu hoặc cổ phiếu dễ dàng mua và bán trên thị trường tài chính theo mức giá đã định. Khác với việc giữ tiền, đầu tư tài chính mang lại một khoản thu nhập cho doanh nghiệp.Sự chuyển dịch từ tiền sang chứng khoán ngắn hạn tuỳ theo khả năng của các nhà quản lý tài chính và tuỳ thuộc vào lãi suất thị trường. - Các khoản phải thu: Đây là một trong những bộ phận quan trọng của vốn lưu động. Khi doanh nghiệp bán hàng hoá của mình cho doanh nghiệp khác, thông thường thì người mua sẽ không trả tiền ngay lúc giao hang. Các hoá đơn chưa được trả tiền này thể hiện quan hệ tín dụng thương mại và chúng tạo nên những khoản thu cho khách hang. Các khoản thu khách hàng có tính “lỏng” ở mức trung bình, thường được chuyển thành tiền trong từ 30-60 ngày.Tuy nhiên cũng có những trường hợp rủi ro do khách hàng không trả tiền. Dovậy khi xem xét thực hiện chính sách tín dụng thương mại, doanh nghiệp nên cân nhắc kỹ. Ngoài ra còn có một số khoản thu khác như thu nội bộ, tiền ứng trước cho người bán, tiền thế chấp… - Hàng dự trữ:Bao gồm vật tư, hàng hoá, thành phẩm, giá trị sản phẩm dở dang. Đây là loại tài sản có tính “lỏng” thấp nhưng rất quan trọmg trong quá trình sản xuất.Do vậy, doanh nghiệp cần có phương pháp quản lý hiệu quả để tránh thiếu hay tồn đọng quá lớn gây khó khăn cho sản xuất. - Tài sản lưu động khác: Đây là những khoản tồn tại của vốn lưu động mà người ta khó có thể phân loại chúng vào một loại nào đó. Nó bao gồm: tạm ứng, chi phí trả trước, chi phí chờ kết chuyển,tài sản thiếu chờ xử lý, các khoản ký quỹ, ký cược… Tạm ứng là những khoản tiền doanh nghiệp giao cho cán bộ công nhân viên nhận tạm để thực hiện nhiệm vụ nào đó cho doanh nghiệp. Chi phí trả trước là những khoản chi phí thực tế đã phát sinh nhưng chưa tính vào chi phí sản xuất kinh doanh và sẽ được kết chuyển sau này. Dựa vào cách phân loại này,doanh nghiệp có cơ sở thanh toán, kiểm tra kết cấu tối ưu của vốn lưu động, từ đó có những quyết định để tận dụng số vốn lưu động đã bỏ ra. Căn cứ vào phương pháp xác định. - Có thể chia vốn lưu động làm 2 loại: + Vốn lưu động định mức: là số vốn lưu động cần thiết tối thiểu, thường xuyên trong hoạt động kinh doanh, gồm có: vốn dự trữ, vốn trong sản xuất và thành phẩm, hàng hóa mua ngoài cần cho tiêu thụ sản phẩm, vật tư thuê ngoài chế biến. + Vốn lưu động không định mức: là số vốn lưu động phát sinh trong quá trình kinh doanh nhưng không có căn cứ để tính toán định mức được. Mặc dù có thể phân loại vốn lưu động theo nhiều tiêu thức khác nhau, song về cơ bản vốn lưu động được cấu thành từ các khoản mục nhất định mà mỗi một trong số đó đều có vị trí và tầm quan trọng riêng. Vì vậy, việc hiểu rõ từng bộ phận của vốn lưu động nhằm sử dụng chúng một cách hiệu quả nhất là đòi hỏi tất yếu được đặt ra đối với mỗi doanh nghiệp. 1.2. HiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. 1.2.1. Quan niÖm vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. Đặc trưng cơ bản nhất của vốn lưu động là sự luân chuyển liên tục trong suốt quá trình sản xuất kinh doanh và chuyển toàn bộ giá trị một lần vào sản phẩm trong chu trình kinh doanh. Do vậy khi đánh giá về hiệu quả sử dụng vốn lưu động, người ta chủ yếu đánh giá về tốc độ luân chuyển của nó. Tốc độ luân chuyển vốn lưu động nhanh hay chậm nói lên tình hình tổ chức các mặt công tác, mua sắm, dự trữ, sản xuất và tiêu thụ của doanh nghiệp hợp lí hay không hợp lí, các khoản vật tư dự trữ sử dụng tốt hay không tốt, các khoản phí tổn trong sản xuất kinh doanh cao hay thấp, tiết kiệm hay không tiết kiệm. Ngoài mục tiêu sử dụng cho mua sắm,dự trữ, vốn lưu động còn được sử dụng trong thanh toán. Bởi vậy hiệu quả sử dụng vốn lưu động còn thể hiện ở khả năng đảm bảo lượng vốn lưu động cần thiết để thực hiện thanh toán. Đảm bảo đầy đủ vốn lưu động trong thanh toán sẽ giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong kinh doanh, vừa tạo uy tín với bạn hàng và khách hàng. Tóm lại, hiệu quả sử dụng vốn lưu động là một phạm trù kinh tế phản ánh trình độ và năng lực quản lí vốn lưu động của doanh nghiệp, đảm bảo vốn lưu động được luân chuyển với tốc độ cao, đảm bảo khả năng thanh toán của doanh nghiệp luôn ở trong tình trạng tốt và mức chi phí vốn bỏ ra là thấp nhấp. 1.2.2 C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. Sức sản xuất của vốn lưu động: là chỉ số được tính bằng tỷ lệ giữa tổng doanh thu tiêu thụ trong một kì chia cho số vốn lưu động bình quân trong kì của doanh nghiệp. Chỉ tiêu này phản ánh tốc độ luân chuyển của vốn lưu động nhanh hay chậm, trong một chu kì kinh doanh vố lưu động quay được bao nhiêu vòng. Sức sản xuất của Tổng doanh thu tiêu thụ vốn lưu động = Vốn lưu động bình quân Nếu chỉ số nay tăng so với các kì trước thì chứng tỏ doanh nghiệp hoạt động luân chuyển vốn có hiệu quả cao hơn và ngược lại. *Thời gian của một vòng chu chuyển Thời gian một Thời gian của kì phân tích vòng chu chuyển = Số vòng quay của vốn lưu động trong kì Chỉ tiêu này thể hiện số ngày cần thiết cho một vòng quay của vốn lưu động trong kì phân tích. Thời gian chu chuyển của vốn lưu động càng ngắn thì chứng tỏ doanh nghiệp hoạt động rất linh hoạt, tiết kiệm và tốc độ luân chuyển của nó sẽ càng lớn. *Hệ số đảm nhiệm của vốn lưu động Hệ số đảm nhiệm Vốn lưu động bình quân vốn lưu động = Tổng doanh thu tiêu thụ Hệ số đảm nhiệm vốn lưu động phản ánh để được một đồng doanh thu tiêu thụ thì cần phải bỏ ra bao nhiêu đồng vốn lưu động. Hệ số này càng cao thì chứng tỏ hiệu quả sử dụng vốn lưu động càng cao, vốn lưu động tiết kiệm được càng lớn. *Sức sinh lợi của vốn lưu động : Sức sinh lợi của Lợi nhuận trước thuế vốn lưu động = Vốn lưu động bình quân trong kì Chỉ tiêu này đánh giá một đồng vốn lưu động hoạt động trong kì kinh doanh thì tạo ra bao nhiêu đồng lợi nhuận. 1.2.3. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh. §Ó ®¸nh gi¸ ®Çy ®ñ h¬n vÒ kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cÇn ph¶i xem xÐt hiÖu qu¶ ®ã tõ nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau. V× thÕ trong c«ng t¸c qu¶n lý còng sö dông nhiÒu chØ tiªu kh¸c nhau ®Ó ®¸nh gi¸ møc sinh lîi cña ®ång vèn. Ngoµi chØ tiªu lîi nhuËn tuyÖt ®èi ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh trong kú cã thÓ sö dông c¸c chØ tiªu chñ yÕu sau: ChØ tiªu hiÖu qu¶. HÖ sè kh¶ n¨ng sinh lêi vèn kinh doanh = = Lîi nhuËn tr­íc thuÕ + L·i vay Vèn kinh doanh sö dông b×nh qu©n trong kú ChØ tiªu nµy cho phÐp ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng sinh lêi cña mét ®ång vån kinh doanh vµ kh«ng tÝnh ®Òn ¶nh h­ëng cña thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp vµ nguån gèc cña vèn kinh doanh. ChØ tiªu nµy còng cã thÓ ®¸nh gi¸ ®­îc tr×nh ®é sö dông vèn vµ tr×nh ®é kinh doanh cña doanh nghiÖp qua c¸c kú kh¸c nhau. Trong ®ã: ChØ tiªu vèn kinh doanh b×nh qu©n sö dông trong kú = = Sè vèn kinh doanh ®Çu kú + Sè vèn kinh doanh cuèi kú 2 * Tû suÊt lîi nhuËn vèn kinh doanh trong kú = = Lîi nhuËn tr­íc thuÕ trong kú Vèn kinh doanh b×nh qu©n sö dông trong kú ChØ tiªu nµy thÓ hiÖn mçi ®ång vèn kinh doanh trong kú cã kh¶ n¨ng ®­a l¹i cho chñ së h÷u bao nhiªu ®ång lîi nhuËn sau khi ®· trang tr¶i l·i tiÒn vay. Nh­ vËy nã còng ph¶n ¸nh møc sinh lêi cña ®ång vèn cã tÝnh ®Õn ¶nh h­ëng cña l·i vay nh­ng ch­a tÝnh ®Õn ¶nh h­ëng cña thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp.  Tû suÊt lîi nhuËn rßng cña vèn kinh doanh = = Lîi nhuËn sau thuÕ Vèn kinh doanh b×nh qu©n sö dông trong kú ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh mçi ®ång vèn kinh doanh trong kú tham gia t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn rßng hay lµ ®­a l¹i bao nhiªu ®ång thùc l·i. Vßng quay hµng tån kho = = Gi¸ vèn hµng b¸n Gi¸ trÞ hµng tån kho Cho biÕt trong kú hµng tån kho quay vßng ®­îc bao nhiªu vèn. Vßng quay vèn l­u ®éng = = Doanh thu thuÇn Gi¸ trÞ tµi s¶n l­u ®éng ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh trong kú vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp thùc hiÖn ®­îc bao nhiªu vßng lu©n chuyÓn. §Ó cô thÓ ho¸ chØ tiªu nµy ng­êi ta cßn sö dông chØ tiªu: Kú chu chuyÓn cña vèn l­u ®éng = = 360 ngµy Sè vßng quay cña vèn l­u ®éng * Kú thu tiÒn b×nh qu©n = = C¸c kho¶n ph¶i thu Doanh thu b×nh qu©n mét ngµy ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh trong doanh thu mét ngµy kú thu tiÒn b×nh qu©n lµ bao nhiªu ngµy. Ngoµi ra ®Ó kh¸i qu¸t kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp ng­êi ta cßn sö dông nhãm c¸c chØ tiªu chñ yÕu sau: HÖ sè thanh to¸n ng¾n h¹n = = Gi¸ trÞ tµi s¶n l­u ®éng Nî ng¾n h¹n HÖ sè thanh to¸n nhanh = = Vèn b»ng tiÒn + c¸c kho¶n ph¶i thu Nî ng¾n h¹n HÖ sè thanh to¸n tøc thêi = = Vèn b»ng tiÒn Nî ®Õn h¹n §Ó sö dông vèn cã hiÖu qu¶ ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i ¸p dông nhiÒu biÖn ph¸p kh¸c nhau nh»m n©ng cao kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. C¸c biÖn ph¸p nµy ®ßi hái ph¶i thùc hiÖn mét c¸ch ®ång bé, kÞp thêi dùa trªn c¸c tÝnh to¸n cô thÓ. 1.2.4. Các chỉ tiêu phân tích hiệu quả vốn lưu động a.Các chỉ tiêu về khả năng thanh toán Tình hình tài chính của doanh nghiệp thể hiện khá rõ nét qua một số chỉ tiêu về khả năng thanh toán của doanh nghiệp. Khả năng thanh toán phản ánh mối quan hệ tài chính giữa các khoản có khả năng thanh toán trong kì với các khoản phải thanh toán trong kì. Do tính “lỏng” cao, vốn lưu động được coi là nguồn chủ yếu để thực hiện thanh toán của doanh nghiệp. Nhóm chỉ tiêu về khả năng thanh toán gồm: *Hệ số thanh toán hiện hành: Là tỷ lệ được tính bằng cách chia tài sản lưu động cho nợ ngắn hạn.Tài sản lưu động thường bao gồm tiền, các khoản chứng khoán ngắn hạn. Tài sản lưu động thường bao gồm tiền, các khoản chứng khoán ngắn hạn bao gồm vay ngắn hạn ngân hàng, tín dụng thương mại và các khoản phải trả khác. Cả tài sản lưu động và nợ ngắn hạn đều có một khoản tồn tại rất ngắn ( thường < 1 năm). Tỷ lệ này là thước đo khả năng thanh toán ngắn hạn của doanh nghiệp,nó cho biết mức độ các khoản nợ của chủ nợ ngắn hạn được trang trải bằng các tài sản có thể chuyển đổi thành tiền trong một giai đoạn tương đương với thời hạn các khoản nợ đó. Hệ số thanh toán Tài sản lưu động hiện hành = Nợ ngắn hạn Tuỳ thuộc vào từng ngành kinh doanh và từng thời kì kinh doanh mà hệ số này được đánh giá là tốt hay xấu. Tuy nhiên chủ nợ sẽ tin tưởng hơn nếu chỉ số này của doanh nghiệp > 1. *Hệ số thanh toán nhanh: Là tài sản được tính bằng cách chia tài sản quay vòng nhanh cho nợ ngắn hạn. Tài sản quay vòng nhanh là những tài sản có thể nhanh chóng chuyển đổi thành tiền bao gồm: tiền, chứng khoán ngắn hạn, các khoản phải thu. Tài sản dự trữ (tồn kho), là những tài sản khó chuyển đổi thành tiền hơn trong tổng số tài sản lưu động và dễ bị lỗ nhất nếu được đem bán. Do vậy, hệ số thanh toán nhanh cho biết khả năng hoàn trả các khoản nợ ngắn hạn không phụ thuộc vào việc bán tài sản dự trữ và được xác định bằng cách lấy tài sản lưu động trừ đi phần dự trữ và chia cho nợ ngắn hạn Hệ số thanh toán Tài sản lưu động - Dự trữ Nhanh = Nợ ngắn hạn Nếu chỉ số này >1 thì khả năng thanh toán của doanh nghiệp được đánh giá là khả quan, ngược lại doanh nghiệp sẽ có nguy cơ rơi vào tình trạng vỡ nợ. *Hệ số thanh toán tức thời: Tiền mặt + CK ngắn hạn + phải thu HÖ sè thanh to¸n tøc thêi = Nợ ngắn hạn Tỷ lệ này phản ánh khả năng thanh toán ngay lập tức tại thời điểm xác định tỷ lệ không phụ thuộc vào các khoản phải thu và dự trữ. Nó được tính bằng tỷ lệ giữa tổng số vốn bằng tiền hiện có và nợ ngắn hạn của doanh nghiệp. Tổng số vốn bằng tiền được xác định là toàn bộ số tiền mặt và chứng khóan thanh kho¶n có khả năng thanh kho¶n cao mà doanh nghiệp đang nắm giữ. Hệ số thanh toán Tiền mằt + CK ngắn hạn tức thời = ---------------------------------- Nợ ngắn hạn Chỉ số này thường >0,5% đối với doanh nghiệp được đánh giá là có tình hình thanh toán tương đối tốt. Ngược lại thì doanh nghiệp khó khăn trong tiền mặt dự trữ. Tuy nhiên, nếu tỷ suất này quá cao thì lại phản ánh tình hình không tốt vì lượng vốn bằng tiền quá lớn gây rủi ro chi phí cơ hội cao, làm giảm hiệu quả sử dụng vốn lưu động. b. Nhóm chỉ tiêu phân tích khả năng hoạt động của các bộ phận củ vốn lưu động. Vốn lưu động được hợp thành từ nhiều bộ phận cấu thành.Do vậy, khi xem xét hiệu quả sử dụng vốn lưu động ta cần đánh giá đến những chỉ tiêu hoạt động của bộ phận cấu thành nên vốn lưu động. Nhóm chỉ tiêu này bao gồm : *Vòng quay tiền mặt: Vòng quay Tổng doanh thu tiêu thụ tiền mặt = --------------------------------------------- Tiền mặt và CK ngắn hạn bình quân Vòng quay tiền mặt phản ánh một đồng tiền mặt và chứng khoán ngắn hạn tạo được mấy đồng doanh thu trong kì nghiên cứu hay nó quay được bao nhiêu vòng. Chỉ số nay nói lên hiệu quả sử dụng tiền mặt và chứng khoán ngắn hạn của doanh nghiệp, nó càng cao thì chứng tỏ doanh nghiệp đang sử dụng hiệu quả tài sản này. *Vòng quay hàng tồn kho : Đây là một chỉ tiêu khá quan trọng đánh giá hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, vòng quay dự trữ được xác định bằng tỷ lệ giữa doanh thu tiêu thụ trong năm và giá trị tài sản dự trữ(nguyên vật liệu chính, vật liệu phụ, sản phẩm dở dang, thành phẩm, hang hoá binh quân…) Vòng quay hµng Tổng doanh thu tiêu thụ tồn kho = ---------------------------------- Dự trữ bình quân Thông thường chỉ tiêu này > 9 thì được đánh giá là tương đối tốt. *Thời gian một vòng quay hàng tồn kho: Thời gian một vòng Thời gian kì phân tích quay hàng tồn kho = -------------------------------------- Số vòng quay hàng tồn kho trong kì Chỉ tiêu này cho biết trong một chu kì kinh doanh, hang dự trữ quay hết một vòng tốn bao nhiêu thời gian. Chỉ tiêu này lớn hay nhỏ tuỳ thuộc vào ngành kinh doanh và tính chất của sản phẩm. Tuy nhiên, dù thế nào thì nó cũng rất quan trọng đối Với quản lí hang tồn kho. Doanh nghịêp có khẳ năng quản lí vốn dự trữ tốt thì chỉ tiêu này thường nhỏ hớn so với chỉ tiêu trung bình của ngành, nó phản ánh đồng vốn lưu động của doanh nghiệp rất linh hoạt không bị ứng đọngở khâu dự trữ. *Vòng quay các khoản phải thu: Vòng quay các Tæng doanh thu tiêu thụ khoản phải thu = ----------------------------------- Các khoản phải thu bình quân Chỉ tiêu này đánh giá hiệu quả sử dụng thu hồi vốn từ các khoản phải thu của doanh nghiệp. Nó xác định trong một chu kì kinh doanh các khoản phải thucủa doanh nghiệp quay được bao nhiêu vòng. *Kì thu tiền bình quân: Trong phân tích tài chính, chỉ tiêu này được sử dụng để đánh giá khẳ năng thu hồi vốn trong thanh toán trên cơ sở các khoản phải thu và doanh thu tiêu thụ bình quân một ngày. Các khoản phải thu lớn hay nhỏ phụ thuộc vào các chính sách tín dụng của doanh nghiệp và các khoản trả trước. Kì thu tiền Các khoản phải thu bình quân = -------------------------------------------- Doanh thu bình quân một ngày Chỉ tiêu này cho biết thời gian cần thiết để doanh nghiệp thu được nợ từ các khoản phải thu trong một ngày là bao nhiêu. Nó cũng đánh giá thể hiện rõ chính sách tín dụng thương mại của doanh nghiệp (thoáng hay chặt chẽ). Chỉ tiêu này nhằm vào khoản từ 20-30 ngày là có thể chấp nhận được. 1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn lưu động ở doanh nghiệp. 1.3.1. Nhãm nh©n tè chñ quan t¹i doanh nghiÖp. Các chỉ tiêu trên đã cho thấy sự đánh giá khá đầy đủ về tình hình sử dụng vốn lưu động trong một doanh nghiệp. Tuy nhiên, hoạt động quản lí kinh doanh vốn rất đa dạng. Hiệu quả sử dụng vốn lưu động không chỉ được đánh giá từ giác độ định lượng tài chính. Muốn thực hiện tốt công tác phân tích, đánh giá quản lí để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động thì cần xem xét dưới góc độ tổng thể. Do đó, để có kết quả đánh giá chính xác thì cần xem xét đến các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động này ¶nh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn lưu động có rất nhiều nhân tố, tuy nhiên để tiện lợi cho việc nghiên cứu ta có thể chia làm hai nhóm : 1.3.1.1. Quản trị vốn tiền mặt tµi doanh nghiÖp. Tiền mặt tại quỹ là một bộ phận quan trọng cấu thành vốn bằng tiền của doanh nghiệp. Trong quá trình sản xuất kinh doanh các doanh nghiệp luôn có nhu cầu dự trữ tiền mặt hay tiền mặt tương đương (các chứng khoán có khả năng chuyển đổi thành tiền mặt dễ dàng) ở một quy mô nhất định. Nhu cầu dự trữ tiền mặt trong doanh nghiệp thông thường là để đáp ứng nhu cầu giao dịch hàng ngày như : mua sắm hàng hóa, vật liệu, thanh toán các khoản chi phí cần thiết. Ngoài ra còn xuất phát từ nhu cầu dự phòng để ứng phó với nhu cầu vốn bất thưòng chưa dự đoán được và động lực “đầu cơ ” trong việc dự trữ tiền mặt để có thể sử dụng ngay khi xuất hiện các cơ hội kinh doanh có tỷ suất lợi nhuận cao. Việc duy trì một mức tiền mặt đủ lớn còn tạo điều kiện cho doanh nghiệp cơ hội thu được chiết khấu trên hàng mua trả đúng kì hạn, làm tăng khả năng thanh toán nhanh của doanh nghiệp. Quy mô vốn tiền mặt là kết quả thực hiện nhiều quyết định kinh doanh trong các thời kỳ trước, song việc quản lí vốn tiền mặt không phải là một việc thụ động. Nhiệm vụ quản lí vốn tiền mặt do đó không chỉ là đảm bảo cho doanh nghiệp có đầy đủ lượng vốn tiền mặt cần thiết để đáp ứng kịp thời nhu cầu thanh toán mà quan trọng hơn là tối ưu hoá số ngân quỹ hiện có, giảm tối đa các rủi ro về lãi suất hoặc tỷ giá hối đoái và tối ưu hoá việc đi vay ngắn hạn hoặc đầu tư kiếm lời. Nội dung quản trị vốn tiền mặt trong doanh nghiệp thông thường bao gồm : - Xác định mức tồn tối thiểu. Mức tồn quỹ tối thiểu cần được xác định sao cho doanh nghiệp có thể tránh được: + Rủi ro do không có khả năng thanh toán ngay, phải ra hạn thanh toán nên phải trả lãi cao hơn. + Mất kh¶ năng mua chịu của doanh nghiệp + Không có khả năng tận dụng các cơ hội kinh doanh tốt. - Phương pháp thường dùng dể xác định mức tồn quỹ tối thiểu là lấy mức suất quỹ trung bình hằng ngày nhân với một số lượng ngày dự trữ tồn quỹ. - Dự đoán và quản lý các nguồn nhập xuất ngân quỹ. - Dự đoán ngân quỹ là tập hợp các dự kiến về nguồn và sử dụng ngân quỹ. Ngân quỹ hàng năm được lập vừa tổng quát vừa chi tiết cho từng tháng và tuần. - Dự đoán các nguồn nhập ngân quỹ bao gồm luồng thu nhập thu nhập từ kết quả kinh doanh, luồng đi vay và các nguồn tăng vốn khác. Trong các nguồn thu nhập ngân quỹ kể trên, luồng nhập ngân quỹ từ kết quả kinh doanh là quan trọng nhất.Nó được dự đoán trên cơ sở các khoản doanh thu bằng tiền mặt dự kiến trong kỳ. - Dự đoán các nguồn xuất ngân quỹ thường bao gồm các khoản chi cho hoạt động kinh doanh mua sắm tài sản, trả lương, các khoản chi cho hoạt động đầu tư theo kế hoạch của doanh nghiệp, các khoản chi trả tiền lãi phải chia, nộp thuế và các khoản chi khác. Trên cơ sở so sánh các luồng thu nhập và luồng xuất ngân quỹ, doanh nghiệp có thể thấy được mức dư hay thâm hụt ngân quỹ. Từ đó thực hiện các biện pháp cân bằng thu chi ngân quỹ như tăng tốc độ thu hồi các khoàn nợ phải thu, đồng thời giảm tốc độ xuất quỹ nếu có thể thực hiện được hoặc có nghệ thuật sử dụng các khoản nợ đang trong quá trình thanh toán. Doanh nghiệp cũng có thể huy động các khoản vay thanh toán của ngân hang. Ngược lại khi nguồn nhập ngân quỹ lớn hơn nguồn xuất ngân quỹ thì doanh nghiệp có thể sử dụng phần dư ngân quỹ để thực hiện các khoản đầu tư trong thời hạn cho phép để nâng cao hiệu quả sử dụng số vốn tạm thời nhàn rỗi của mình. 1.3.1.2. Quản trị các khoản thu ở doanh nghiệp Trong quá trình sản xuất kinh doanh do có nhiều nguyên nhân khác nhau thường tồn tại một khoản vốn trong quá trình thanh toán : các khoản phải thu, phải trả. Tỷ lệ các khoản phải thu phải trả trong các doanh nghiệp có thể khác nhau, thông thường chúng chiếm từ 15%-20% trên tổng tài sản của doanh nghiệp. Các nhân tố ảnh hưởng đến quy mô các khoản phải thu thường là : - Khối lượng sản phẩm, hàng hoá dịch vụ bán chịu cho khách hàng trong một số trường hợp để khuyến khích người mua, doanh nghiệp thường áp dụng phương pháp bán chịu (giao hàng trước, trả tiền sau) đối với khách hàng. Điều này có thể làm tăng thêm một số chi phí do việc tăng thêm các khoản nợ phải trả - Thu cña kh¸ch hµng (chi phÝ qu¶n lý kho¶n ph¶i thu, chi phÝ thu håi nî, chi phÝ rñi ro...). §æi l¹i doanh nghiÖp cã thÓ t¨ng thªm ®­îc lîi nhuËn nhê më réng sè l­îng s¶n phÈm tiªu thô. - Sù thay ®æi theo thêi vô cña doanh thu: §èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã tÝnh chÊt thêi vô, trong nh÷ng thêi kú s¶n phÈm cña doanh nghiÖp cã nhu cÇu tiªu dïng lín, cÇn khuyÕn khÝch tiªu thô ®Ó thu håi vèn. Giíi h¹n cña l­îng vèn thu håi: NÕu l­îng vèn ph¶i thu qu¸ lín th× kh«ng thÓ tiÕp tôc b¸n chÞu v× sÏ lµm t¨ng rñi ro cho doanh nghiÖp. - Thêi h¹n b¸n chÞu vµ chÝnh s¸ch tÝn dông cña mçi doanh nghiÖp, ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã quy m« lín, cã tiÒm lùc tµi chÝnh m¹nh, s¶n phÈm cã ®Æc ®iÓm sö dông l©u bÒn th× kú thu tiÒn b×nh qu©n th­êng dµi h¬n c¸c doanh nghiÖp Ýt vèn, s¶n phÈm dÔ h­ hao, mÊt phÈm chÊt, dÔ b¶o qu¶n. - Mét ®iÒu dÔ nhËn thÊy, hÇu nh­ c¸c doanh nghiÖp l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n ®Òu m¾c mét sai lÇm nghiªm träng lµ qu¸ dÔ d·i trong vÊn ®Ò b¸n chÞu. - Trong th­¬ng m¹i, h×nh thøc b¸n chÞu kh«ng thÓ bÞ lo¹i bá mµ buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i chÊp nhËn sù tån t¹i cña nã song song víi c¸c h×nh thøc tiªu thô s¶n phÈm kh¸c doanh nghiÖp muèn cã nhiÒu c¬ may ph¸t triÓn th× ph­¬ng thøc b¸n “®ång tr¶ ®ång chÞu” ph¶i ®­îc coi nh­ lµ mét chÝnh s¸ch, mét ®iÒu tÊt yÕu trong ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp nh­ng cã ®iÒu b¸n hµng thiÕu chÞu cho ai ®Òu ph¶i ®­îc xö lý thËn träng. - Doanh nghiÖp chØ nªn cho thiÕu chÞu nh÷ng ng­êi xÐt thÊy cã kh¶ n¨ng ®­îc h­áng sù tÝn dông, ®ã lµ nh÷ng ng­êi “t©m huyÕt víi nghÒ” ®Òu tr¶ nh÷ng kho¶n nî ®óng hÑn. Hä kh«ng thuéc nh÷ng thµnh phÇn hay khuyÕch tr­¬ng vÒ doanh thu vµ ®Æc biÖt hä kh«ng bao giê chÊp nhËn gi¸ c¶ mét c¸ch tuú tiÖn. - Kh«ng Ýt doanh nghiÖp cho b¹n hµng thiÕu chÞu, sau ®ã kh«ng thÓ thu håi ®­îc vèn, mµ trong sè c¸c lý do kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ viÖc tin t­ëng kh¸ch hµng ngay lÇn gÆp gì ®Çu. Cã nh÷ng kh¸ch hµng thêi gian ®Çu thanh to¸n rÊt ®óng hÑn nh­ng ®Õn mét lóc nµo ®ã sè nî t¨ng lªn qu¸ lín, víi tèc ®é gia t¨ng rÊt nhanh vµ chñ doanh nghiÖp buéc ph¶i tíi ng©n hµng ®Ó vay tiÒn v× sè tiÒn thu vÒ ®· Ýt l¹i chËm kh«ng ®ñ ®Ó trang tr¶i nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt. Trong tr­êng hîp nµy chñ doanh nghiÖp lµ ng­êi ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc nhÊt. C¸c doanh nghiÖp r¬i vµo t×nh tr¹ng thiÕu vèn trÇm träng chñ yÕu do nh÷ng nguyªn nh©n sau: - C¶ nÓ vµ dÔ tin vµo lêi høa hÑn cña kh¸ch hµng. - Sî mÊt b¹n hµng. - KhuyÕch tr­¬ng thùc lùc cña m×nh. - Trong tr­êng hîp nµy, phÝa kh¸ch hµng th­êng ®­a ra nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn chËm thanh to¸n: - Hµng ho¸ kh«ng b¸n ®­îc, tèc ®é l­u th«ng chËm. -Ch­a thu ®­îc nî cña b¹n hµng. - BiÕn cè bÊt ngê. - Vµ ®Ó kÕt thóc cuéc trao ®æi th«ng tin phÝa bªn cho nî sÏ tù biÖn hé cho m×nh: - Cø xuÊt hµng ®Ó kÞp giao cho kh¸ch råi ngµy mét ngµy hai sÏ thu sè tiÒn cßn l¹i. - Sè nî nh­ vËy kh«ng ®¸ng kÓ g× so víi thùc lùc tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ®ang cho nî. - §Ó gióp doanh nghiÖp cã thÓ nhanh chãng thu håi ®­îc c¸c kho¶n ph¶i thu, h¹n chÕ viÖc ph¸t sinh c¸c chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt hoÆc rñi ro, doanh nghiÖp ph¶i ®Æc biÖt coi träng c¸c biÖn ph¸p xö lý sau ®©y: - Ph¶i më sæ theo dâi chi tiÕt c¸c kho¶n nî ph¶i thu trong vµ ngoµi doanh nghiÖp vµ th­êng xuyªn ®«n ®èc ®Ó thu håi nî ®óng h¹n. - Cã c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa rñi ro kh«ng ®­îc thanh to¸n (lùa chän kh¸ch hµng, giíi h¹n gi¸ trÞ tÝn dông, yªu cÇu ®Æt cäc, t¹m øng hay tr¶ tr­íc mét phÇn gi¸ trÞ ®¬n hµng, b¸n nî...) - Cã chÝnh s¸ch b¸n chÞu ®óng ®¾n víi tõng kh¸ch hµng. Khi b¸n chÞu cho kh¸ch hµng ph¶i ®¸nh gi¸ kü kh¶ n¨ng thanh to¸n trªn c¬ së hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt. - Cã sù rµng buéc chÆt chÏ trong hîp ®ång b¸n hµng, nÕu v­ît qu¸ giíi h¹n thanh to¸n theo hîp ®ång th× doanh nghiÖp ®­îc thu l·i suÊt t­¬ng øng nh­ l·i suÊt qu¸ h¹n cña ng©n hµng. - Ph©n lo¹i c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n: T×m nguyªn nh©n cña tõng kho¶n nî ( kh¸ch quan, chñ quan) ®Ó cã biÖn ph¸p xö lý thÝch hîp nh­ gia h¹n nî, tho¶ ­íc xö lý nî, xo¸ mét phÇn nî cho kh¸ch hµng hoÆc yªu cÇu toµ ¸n kinh tÕ gi¶i quyÕt theo thñ tôc ph¸ s¶n doanh nghiÖp. 1.3.1.3. Qu¶n trÞ vèn tån kho dù tr÷ ë doanh nghiÖp * Tån kho dù tr÷ vµ c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn vèn tån kho dù tr÷. Hµng dù tr÷ lµ mét trong nh÷ng tµi s¶n cã gi¸ trÞ lín trong doanh nghiÖp. Th«ng th­êng gi¸ trÞ hµng dù tr÷ cña doanh nghiÖp chiÕm tõ 40 ®Õn 50% tæng gi¸ trÞ tµi s¶n cña c¸c doanh nghiÖp. ChÝnh v× vËy, viÖc qu¶n lý kiÓm so¸t tèt hµng dù tr÷ cã mét ý nghÜa kinh tÕ v« cïng quan träng, nã gãp phÇn ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®­îc tiÕn hµnh liªn tôc, ®¹t hiÖu qu¶ cao. B¶n th©n vÊn ®Ò qu¶n lý hµng dù tr÷ cã hai mÆt tr¸i ng­îc nhau: §Ó ®¶m b¶o s¶n xuÊt liªn tôc tr¸nh ®øt qu·ng trªn d©y chuyÒn s¶n xuÊt ®¶m b¶o s¶n xuÊt ®¸p øng nhanh chãng nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng trong bÊt kú t×nh huèng nµo, doanh nghiÖp cã sÏ ph¶i t¨ng dù tr÷. Ng­îc l¹i ph¶i tèn thªm nh÷ng chi phÝ kh¸c cã liªn quan ®Õn dù tr÷ chung. V× vËy, b¶n th©n doanh nghiÖp cÇn ph¶i t×m c¸ch x¸c ®Þnh møc ®é c©n b»ng gi÷a kho¶n ®Çu t­ cho hµng dù tr÷ vµ lîi Ých do tho¶ m·n nhu cÇu s¶n xuÊt vµ nhu cÇu ng­êi tiªu dïng víi chi phÝ tèi thiÓu nhÊt. Hµng dù tr÷ bao gåm c¸c nguyªn vËt liÖu, b¸n thµnh phÈm, dông cô phô tïng, thµnh phÈm tån kho... Tuú theo c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c nhau mµ c¸c d¹ng hµng dù tr÷ còng kh¸c nhau vµ néi dung ho¹ch ®Þnh kiÓm so¸t hµng dù tr÷ còng kh¸c nhau. Møc tån kho dù tr÷ cña doanh nghiÖp nhiÒu hay Ýt ®Òu chÞu ¶nh h­ëng cña mét sè nh©n tè. Tuú theo tõng lo¹i tån kho dù tr÷ mµ c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng cã ®Æc ®iÓm riªng. §èi víi møc tån kho sù tr÷ nguyªn vËt liÖu, nhiªn liÖu, th­êng phô thuéc vµo: + Quy m« s¶n xuÊt vµ nhu cÇu dù tr÷ nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. Nhu cÇu sù tr÷ nguyªn vËt liÖu cña doanh nghiÖ th­êng bao gåm 3 lo¹i: dù tr÷ th­êng xuyªn, sù tr÷ b¶o hiÓm, dù tr÷ thêi vô (®èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã tÝnh thêi vô). + Kh¶ n¨ng s½n sµng cung øng cña thÞ tr­êng. + Chu kú giao hµng quy ®Þnh trong hîp ®ång gi÷a ®¬n vÞ cung øng nguyªn vËt liÖu víi doanh nghiÖp. + Thêi gian vËn chuyÓn nguyªn vËt liÖu tõ n¬i cung øng ®Õn doanh nghiÖp. + Gi¸ c¶ cña c¸c nguyªn vËt liÖu, nhiªn liÖu ®­îc cung øng. §èi víi møc tån kho dù tr÷ b¸n thµnh phÈm, s¶n phÈm dë dang, c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng gåm: + §Æc ®iÓm vµ c¸c yªu cÇu vÒ kü thuËt, c«ng nghÖ trong qu¸ tr×nh chÕ t¹o s¶n phÈm. + §é dµi thêi gian, chu kú s¶n xuÊt s¶n jhÈm. + Tr×nh ®é s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. §èi víi tån kho dù tr÷ s¶n phÈm, thµnh phÈm, th­êng chÞu ¶nh h­ëng c¸c nh©n tè: + Sù phèi hîp gi÷a kh©u s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm. + Hîp ®ång tiªu thô s¶n phÈm gi÷a doanh nghiÖp vµ kh¸ch hµng. + Kh¶ n¨ng x©m nhËp vµ më réng thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. * C¸c ph­¬ng ph¸p qu¶n trÞ vèn tån kho dù tr÷: - M« h×nh ®Æt hµng kinh tÕ c¬ b¶n (EOQ) Khi sö dông m« h×nh nµy ngêi ta dùa vµo c¸c gi¶ thiÕt quan träng sau: + Nhu cÇu ph¶i biÕt tr­íc vµ nhu cÇu kh«ng ®æi + Ph¶i biÕt tr­íc thêi gian kÓ tõ khi ®Æt hµng cho tíi khi nhËn ®­îc hµng vµ thêi gian ®ã kh«ng ®æi. + L­îng hµng cña mçi ®¬n hµng ®­îc thùc hiÖn trong mét chuyÕn hµng vµ ®­îc thùc hiÖn ë mét thêi ®iÓm ®· ®Þnh tr­íc. + ChØ cã duy nhÊt hai lo¹i chi phÝ lµ chi phÝ tån tr÷ vµ chi phÝ ®Æt hµng. + Sù thiÕu hôt trong kho hoµn toµn kh«ng x¶y ra nÕu nh­ ®¬n ®Æt hµng ®­îc thùc hiÖn ®óng thêi gian. NÕu ta gäi: D – nhu cÇu hµng n¨m vÒ lo¹i hµng dù tr÷. Q – l­îng hµng dù tr÷ cho mét ®¬n hµng. S – chi phÝ ®Æt hµng tÝnh trªn mét ®¬n hµng. H – chi phÝ tån tr÷ trung b×nh trªn mét ®¬n vÞ dù tr÷ trong n¨m. § - nhu cÇu hµng ngµy vÒ nguyªn vËt liÖu d = D/sè ngµy s¶n xuÊt trong n¨m P – møc ®é cung øng hµng ngµy L – thêi gian vËn chuyÓn mét ®¬n hµng Víi gi¶ thiÕt trªn ®©y s¬ ®å biÓu diÔn m« h×nh sö dông hµng dù tr÷ c¬ b¶n cã d¹ng nh­ sau: Q=Q*/2 Thêi gian Q 0 - S¬ ®å 3: BiÓu diÔn m« h×nh hµng dù tr÷ c¬ b¶n - Khi ®ã Ctt (chi phÝ tån dù tr÷) = Q*H/2 - C®h (chi phÝ ®Æt hµng) = D*S/Q Nh­ vËy cã hai lo¹i chi phÝ lµ chi phÝ tån dù tr÷ vµ chi phÝ biÕn ®æi khi l­îng dù tr÷ thay ®æi ( Ctt vµ C®h ). Môc tiªu cña doanh nghiÖp lµ tèi thiÓu ho¸ tæng c¸c chi phÝ nµy. Cã: TC = Ctt + C®h = Q*H/2 + D*S/Q LÊy ®¹o hµm hai vÕ theo Q: => (TC)’ = H/2 – D*S/Q2 §Ó TC nhá nhÊt th× TC’ = 0 H/2 = D*S/Q2* 2D*S H Q* = 2D*S H VËy víi Q* = Th× TC ®¹t gi¸ trÞ nhá nhÊt: N = D/Q* ROP (§iÓm ®Æt hµng l¹i) = d*L. M« h×nh s¶n l­îng theo ®¬n ®Æt hµng s¶n xuÊt( POQ). Trong m« h×nh EOQ, chóng ta gi¶ ®Þnh toµn bé l­îng hµng cña mét ®¬n hµng ®­îc nhËn ngay trong mét chuyÕn hµng. Tuy nhiªn, cã nh÷ng tr­êng hîp doanh nghiªpî sÏ nhËn hµng dÇn dÇn trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. Trong tr­êng hîp nh­ thÕ xhóng ta h·y nghiªn cøu m« h×nh POQ. Trong m« h×nh nµy, cc gi¶ thiÕt gièng nh­ m« h×nh EOQ, ®iÓm kh¸c biÖt duy nhÊt lµ hµng ®­îc ®­a ®Õn nhiÒu chuyÕn. Còng b»ng ph­¬ng ph¸p t­¬ng tù nh­ trªn ta tÝnh ®­îc: H(1-d/p) 2DS Q* = * M« h×nh khÊu trõ theo sè l­îng. §Ó t¨ng doanh thu b¸n hµng, nhiÒu C«ng ty th­êng ®­a ra chÝnh s¸ch b¸n hµng theo gi¸ gi¶m khi sè l­îng mçi lÇn mua cao lªn. ChÝnh s¸ch b¸n hµng nh­ vËy ®­îc gäi lµ m« h×nh b¸n hµng khÊu trõ theo sè l­îng b¸n. NÕu chóng ta mua víi sè l­îng lín sÏ ®­îc h­ëng gi¸ thÊp. Nh­ng sè l­îng dù tr÷ sÏ t¨ng. XÐt vÒ møc chi phÝ ®Æt hµngth× khi l­îng ®Æt hµng t¨ng lªn th× chi phÝ cho mçi lÇn ®Æt hµng sÏ gi¶m ®i. Môc tiªu ®Æt ra lµ chän møc ®Æt hµng sao cho tæng chi phi phÝ dù tr÷ hµng n¨m lµ nhá nhÊt. Tæng chi phÝ ®­îc tÝnh nh­ sau: TC®h = Pr*D*S/Q + Q*H/2. - Trong ®ã Pr*D lµ chi phÝ mua hµng. - §Ó x¸c ®Þnh ®­îc l­îng ®¬n hµng tèi ­u phï hîp víi c¸c møc b¸n hµng kh¸c nhau, ta tiÕn hµnh bèn b­íc sau ®©y: B­íc 1: X¸c ®Þnh l­îng ®Æt hµng tèi ­u Q* ë tõng møc khÊu trõ theo c«ng thøc: Q* = = Trong ®ã: - Chi phÝ tån dù tr÷ b»ng tû lÖ (%) chi phÝ tån dù tr÷ tÝnh theo gi¸ mua mét mét ®¬n vÞ hµng. - I lµ tû lÖ % chi phÝ tån dù tr÷ tÝnh theo gi¸ mua mét ®¬n vÞ hµng. - Pr- lµ gi¸ mua mét ®¬n hµng. B­íc 2: X¸c ®Þnh l­îng ®¬n hµng tèi ­u ®iÒu chØnh Q* theo mçi møc khÊu trõ kh¸c nhau, nÕu s¶n l­îng ®¬n hµng ®· tÝnh ë b­íc 1 qu¸ thÊp ®Õn nçi kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó h­ëng møc gi¸ khÊu trõ. Chóng ta ®iÒu chØnh s¶n l­îng cña ®¬n hµng lªn ®Õn møc s¶n l­îng tèi thiÓu ®Ó ®­îc h­ëng møc gi¸ khÊu trõ. B­íc 3: Sö dông c«ng thøc tÝnh tæng chi phÝ cña hµng dù tr÷ nªu trªn ®Ó tÝnh to¸n tæng chi phÝ cho c¸c møc s¶n l­îng ®· ®­îc x¸c ®Þnh ë b­íc mét vµ b­íc hai. B­íc 4: Chän Q* nµo cã tæng cho chi phÝ cña hµng dù tr÷ thÊp nhÊt ®· x¸c ®Þnh ë b­íc 3. §ã chÝnh lµ s¶n l­îng tèi ­u cña ®¬n hµng. 1.3.2. Nhãm c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng kh¸ch quan ë doanh nghiÖp. Lµ nhãm c¸c nh©n tè do m«i tr­êng bªn ngoµi doanh nghiÖp g©y ra. Nã kh«ng phô thuéc vµo ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp vµ kh«ng n»m trong tÇm kiÓm so¸t cña doanh nghiÖp. §èi víi c¸c nh©n tè nµy, doanh nghiÖp chØ cã thÓ tËn dông hay tù ®iÒu chØnh nh»m phï hîp víi quy luËt cña chóng. Ta sÏ xem xet d¸nh gi¸ mét sè nh©n tè sau: - C¸c chÝnh s¸ch vÜ m«: Trªn c¬ së luËt ph¸p, c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ, Nhµ n­íc t¹o ra m«i tr­êng cho c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. Sù thay ®æi trong chÕ ®é chÝnh s¸ch ®Òu cã t¸c ®éng tèt huÆc xÊu ®èi víi doanh nghiÖp. §èi víi hiÖu qu¶ xö dông vèn l­u ®éng th× chÝnh s¸ch thuÕ, chÝnh s¸ch tÝn dông cña Nhµ n­íc sÏ cã t¸c ®éng rÊt lín. L·i suÊt vµ thuÕ suÊt thay ®æi sÏ cã thÓ lµm thay ®æi t¨ng hay gi¶m hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng t¹i doanh nghiÖp. Do ®ã doanh nghiÖp cÇn n¾m b¾t ®óng ®¾n ph¸p luËt ®Ó tõ ®ã ¸p dông mét c¸ch linh ho¹t cho doanh nghiÖp cña m×nh, lµm lîi dóng ph¸p luËt cho C«ng ty. - T×nh h×nh cung øng ®Çu vµo: - BiÕn ®éng thÞ tr­êng ®µu vµo vÒ l­îng, vÒ gi¸ ®Òu lµm hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng t¨ng hay gi¶m. Gi¸ c¶ nguyªn vËt liÖu t¨ng, cung vÒ nguyªn vËt liÖu gi¶m. Gi¸ c¶ nguyªn vËt liÖu t¨ng, cung vÒ nguuyªn vËt liÖu gi¶m ®Òu sÏ cã nh÷ng t¸c ®éng nhÊt ®Þnh ®Õn l­îng hµng tån kho cña doanh nghiÖp, tõ ®ã ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c n©ng cao hiÖu qu¶ xö dông vèn l­u ®éng. VÊn ®Ò cña doanh nghiÖp lµ ph¶i n¾m b¾t kÜ t×nh h×nh thÞ tr­êng ®Çu vµo®Ó cã kÕ ho¹ch mua hµng dù tr÷ ®óng lóc lÞp thêi. Ngoµi ra th¸i ®é ng­êi b¸n còng cÇn ®­îc chó ý ®èi víi qu¶n lý vèn l­u ®éng. ChÝnh s¸ch b¸n cña ng­êi b¸n (b¸n chÞu, chiÕt khÊu…) ¶nh h­ëng rÊt lín tíi ho¹t ®éng huy ®éng vèn l­u ®éng trong doanh nghiÖp. Víi b¹n hµng,doanh nghiÖp nªn tËn dông tèt nhÊt cã thÓ nguån vèn tÝn dông th­¬ng m¹i®Ó quay vßng. Nh­ng còng cÇn chó ý tíi nh÷ng thay ®æi tõ phÝa b¹n hµng ®Ó cã nh÷ng øng phã kÞp thêi tr­íc nh÷ng thay ®æi bÊt ngê. - TiÕn bé khoa häc kÜ thuËt. Ngµy nay, khoa häc ®ang tiÕn bé kh«ng ngõng, nhiÒu poh¸t minh míi ra ®êi thay thÕ nh÷ng c¸i cò. C«ng nghÖ cã t¸c ®éng rÊt lín tíi hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. C«ng nghÖ míi sÏ lµm rót ng¾n th¬× gian vèn l­u ®éng bÞ ø ®ägn trong s¶n xuÊt, t¨ng thªm vßng quay cho nã. Do ®ã, doanh nghiÖp cÇn ph¶i th­êng xuyªn cËp nhËt c«ng nghÖ míi ®Ó c¶i c¸ch qui tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh nh»m n©ng cao ®­îc hiÖu qu¶ ho¹t ®éng qu¶n lÝ vèn l­u ®éng. 1.3.3. Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng t¹i doanh nghiÖp. Nh­ chóng ta ®· biÕt, vÊn nãi chung vµ vèn l­u ®éng nãi riªng cÇn cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh­ m¸u cÇn cho c¬ thÓ con ng­êi. V× vËy vèn l­u ®éng ®ãng vai trß kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊtt¹o ra cña c¶i vËt chÊt, duy tr× vµ ®Èy nhanh tèc ®é ph¸t triÓn cña toµn C«ng tyvµ toµn bé nÒn kinh tÕ nãi chung. Vèn lµ nh©n tè hµng ®Çu t¹o søc bËt cho doanh nghiÖp tiÕn tõng b­íc v÷ng ch¾c trong qu¸ tr×nh ®i lªn. Tãm l¹i, tÇm quan träng cña vèn nãi chung vµ vèn l­u ®éng nãi riªng ®­îc mÆc nhiªn thõa nhËn. Trong giai ®o¹n hiªn j nay, rÊt nhiÒu doanh nghiÖp ®ang ph¶i ®èi diÖn trùc tiÕp víi vÊn n¹n thiÕu vèn. Tuy vËy, ®iÒu ®¸ng lo ng¹i vµ ®¸ng nãi h¬n lµ viÖc hä ®· vµ ®ang sö dông vèn l­u ®éng cña m×nh ®· thËt sù cã hiÖu qu¶ hay ch­a. Bëi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng sÏ mang l¹i cho doanh nghiÖp nh÷ng lîi Ých to lín. Cô thÓ lµ: N©ng cao hiÖu qña sö dông vèn l­u ®éng chÝnh lµ ®Èy nhanh tèc ®é chu chuyÓn vèn l­u ®éng lµm cho nã quay ®­îc nhiÒu vßng h¬n vµ t¹o ra nhiÒu thuËn lîi h¬n tõ mét ®ång vèn bá ra. Thªm vµo ®ã, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lau ®éng cuÜng gãp phÇn rÊt línvµo viÖc gi¶m di nh÷ng chi phÝ huy ®éng nh÷ng nguån vèn cã chi phÝ cao vµo sö dông, tõ ®ã gi¶m tèi ®a ®­îc chi phÝ sö dông vèn trong ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty. Vèn l­u ®éng ®­îc sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh cµngd cã hiÖu qña cao th× n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm sÏ lµ cµng lín. V× viÖc kh«ng ngõng tiÕt kiÖm trong viÖc sö dông vèn l­u ®éng sÏ tõng b­íc h¹ chi phÝ s¶n xuÊt, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng, t¨ng doanh thu tõ ®ã mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt cho doanh nghiÖp. Vèn l­u ®éng ®­îc sö dông hîp lý, cã hiÖu qu¶ cßn gãp phÇn c¶i thiÖn t×nh h×nh thanh to¸n cho doanh nghiÖp, t¨ng kh¶ n¨ng chi tr¶ cho c¸c kho¶n nî vay. §iÒu nµy cã ý nghÜa rÊt quan träng bëi v× hiÖn nay, hÇu hÕt c¸ doanh nghiÖp ®Òu ph¶i vay vèn cña ng©n hµng hay cña c¸c ®èi t­îng kh¸c ®Ó bï ®¾¬ phÇn thiÕu hôt cña ®¬n vÞ m×nh dÉn tíi mét thùc tÕ lµ riªng sè tiÒn tr¶ l·i hµng n¨m ®· chiÕm mét tû träng ®¸ng kªt trong cvhi phÝ s¶n xuÊt. ChÝnh v× nh÷ng lý do trªn mµ mçi doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh th­êng xuyªn ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông vè l­u ®éng th«ng qua c¸c chØ tiªu nh­ vßng quay vèn l­u ®éng, hiÖu ssuÊt sö dông vèn l­u ®éng,, hÖ sè nî… Cho ®Õn nay, vÊn ®Ì n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng ngµy cµng k¼ng ®Þnh vai trß kh«ng thÓ thiÕu vµ tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña nã trong viÖc n©ng cao søc c¹nh tranh vµ gãp phÇn lµm t¨ng møc doanh lîi cho doanh nghiÖp, t¹o c¬ së cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn lau dµi cña C«ng ty. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng t¹i C«ng ty thùc phÈm miÒn b¾c. 2.1. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty TPMB. 2.1.1. LÞch sö h×nh thµnh cña C«ng ty TPMB. C«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc trùc thuéc bé Th­¬ng m¹i, hoµn toµn tù chñ vÒ tµi chÝnh, h¹ch to¸n ®éc lËp, cã t­ c¸ch ph¸p nh©n, cã con dÊu riªng vµ ®­îc më tµi kho¶n tÞa ng©n hµng C«ng th­¬ng ViÖt nam. C«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c cã tªn giao dÞch quèc tÕ lµ Northern Foodstuf Company (FONEXIM). Trô së C«ng ty ®ãng t¹i 203 Minh khai - Hai bµ Tr­ng - Hµ néi vµ 210 TrÇn Quang Kh¶i - Hoµn KiÕm - Hµ néi. C«ng ty®­îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 699/TM-TCCB ngµy 13/8/1996 cña Bé th­¬ng m¹i trªn cë së s¸t nhËp c¸c ®¬n vÞ sau: - C«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c - C«ng ty b¸nh kÑo H÷u NghÞ - C«ng ty thùc phÈm xuÊt khÈu Nam Hµ - XÝ nghiÖp thùc phÈm Th¨ng Long - Tr¹i ch¨n nu«i cÊp mét Th¸i B×nh - Chi nh¸nh thùc phÈm 210 TrÇn Quang Kh¶i Tõ c¸c thµnh viªn trªn ®· h×nh thµnh nªn C«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c nh­ hiÖn nay. 2.1.2. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh cña C«ng ty. Tr­íc ®©y trong c¬ chÕ kkÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, còng nh­ ttÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc kh¸c, mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c ®Òu ®­îc thùc hiÖn theo kÕ ho¹ch cña cÊp trªn ®ua xu«ng. Nhµ n­íc bao ®Çu vµo vµ lu«n c¶ ®Çu ra. Lóc ®ã ng­êi ta kh«ng mÊy quan t©m ®Õn lµm thÕ nµo ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng còng nh­ lµm thÕ nµo ®Ó lîi nhuËn cña C«ng ty ®¹t møc cao nhÊt. Hoat ®éng kinh doanh cã l·i th× cµng tèt cßn lç ®· cã Nhµ n­íc chÞu. KÕt qu¶ cña kiÓu qu¶n lý nµy ®Én tíi t×nh tr¹ng hµng n¨m C«ng ty vÉn hoµn thµnh v­ît møc kÕ ho¹ch nh­ng ch­a ph¸t huy ®­îc hÕt kh¶ n¨ng vµ tiÒm lùc cña m×nh. §¹i héi §¶ng VI ®· më ra mét thêi kú míi, ®¸nh dÊu mét b­¬c chuyÓn míi ®èi víi nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc vµ tatä ®µ cho sù ph¸t triÎn cña c¸c doanh nghiÖp trong n­íc, trong ®ã cã C«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c, ®ã lµ sù chuyÓn ®æi tõ c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang c¬ chÕ thi tr­êng. Nhµ n­íc kiÓm so¸t ho¹t ®éng kinh tÕ cña c¸c doanh nghiÖp ë tÇm vÜ m« th«ng qua ph¸p luËt. C¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc tù h¹ch to¸n ®éc lËp, ®iÒu hµnh trùc tiÕp s¶n xuÊt, chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh, thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi Nhµ n­íc th«ng qua nép thuÕ. C¬ chÕ thÞ tr­êng t¹o ra tÝnh c¹nh tranh cao gi÷a c¸c doanh nghiÖp trªn mäi mÆt: kü thuËt c«ng nghÖ, chÊt l­îng s¶n phÈm, thÞ phÇn, ®ßi hái thÝch øng cao ®é, nÕu kh«ng sÏ bÞ lo¹i khái th­¬ng tr­êng. 2.2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ lÜnh vùc ho¹t ®éng chñ yÕu cña C«ng ty TPMB. 2.2.1. Chøc n¨ng. - Th«ng qua ho¹t ®éng kinh doanh, thùc hiiÖn liªn doanh liªn kÕt, hîp t¸c ®Çu t­, tæ chøc thu mua, gia c«ng, s¶n xuÊt chÕ biÕn, xuÊt nhËp khÈu, ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng trong n­íc vµ xuÊt khÈu, ®em vÒ nguån ngo¹i tÖ cho ®Êt n­íc. - Kinh doanh c¸c mÆt hµng thùc phÈm c«ng nghiÖp ( nh­: ruîu, bia,thuèc l¸, n­íc gi¶I kh¸t,®­êng c¸c lo¹i, s÷a c¸c lo¹i, bét ngät, b¸nh kÑo…),thùc phÈm t­¬I sèng, l­¬ng thùc, n«ng s¶n, l©m s¶n, cao su, rau cñ qu¶,. - Trùc tiÕp xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng thùc phÈm, n«ng s¶n, rau cñ qu¶, cao su, thuû h¶I s¶n vµ c¸c mÆt hµng do liªn doanh liªn kÕt t¹o ra. - Trùc tiÕp nh¹p khÈu vËt t­ nguyªn liÖu, hµng tiªu dïng, ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn theo quy ®Þnh cña Nhµ nø¬c. Qua ®©y ta thÊy ®­îc lÜnh vùc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh cña C«ng ty lµ thùc phÈm, ®©y lµ mét lÜnh vùc lín ®Çy tiÒm n¨ng, phôc vô nhu cÇu thiÕt yÕu hµng ngµy. Do møc sèng cña ng­êi tiªu dïng ngµy mét ®­îc n©ng cao do vËy nhu cÇu vÒ thùc phÈm cña hä còng kh«ng ngõng ®­îc n©ng cao. Nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng ngµy mét n©ng cao, hä kh«ng nh÷ng chØ quan t©m tíi chÊt l­îng, gi¸ c¶ cña s¶n phÈm, mµ hä cßn quan t©m tíi bao b× mÉu m· cña s¶n phÈm, quan t©m tíi thêi gian còng nh­ sù tiÖn lîi cña nã khi sö dông. §iÒu nµy më ra cho c«ng ty nh÷ng c¬ héi míi nh­ng còng cã kh«ng Ýt nh÷ng th¸ch thøc ®Æt ra. Qu¸ tr×nh héi nhËp, giao l­u kinh tÕ ®· cho ng­êi tiªu dïng c¬ héi tiÕp xóc víi nhiÒu lo¹i hµng ho¸ ®Õn tõ nhiÒu n­íc. Tõ ®ã ®ßi hái c«ng ty ph¶i nhanh nh¹y, khÐo lÐo, tù tin vµo n¨ng lùc , tiÒm n¨ng cña chÝnh m×nh. 2.2.2. NhiÖm vô Nghiªn cøu thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc, x©y dùng vµ tæ chøc kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh, thùc hiÖn xuÊt nhËp khÈu, cung cÊp c¸c dÞch vô cña c«ng ty theo ph¸p luËt hiÖn hµnh cña nhµ n­íc, theo h­íng dÉn cña Bé Th­¬ng m¹i vµ c¸c ngµnh h÷u quan ®Ó thùc hiÖn ®óng môc ®Ých vµ néi dung ho¹t ®éng. - Qu¶n lÝ, sö dông vèn trong s¶n xuÊt kinh doanh tho ®óng chÕ ®ä chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn cña Nhµ n­íc giao còng nh­ c¸c nguån vèn kh¸c. - ChÊp hµnh ®Çy ®ñ chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc, c¸c quy ®Þnh cña Bé Th­¬ng m¹i trong ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty. - Thùc hiÖn ®Çy ®ñ cam kÕt trong hîp ®ång mua b¸n, c¸c hîp ®ång liªn doanh, liªn kªt s¶n xuÊt, ®Çu t­, kinh doanh dÞch vô víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. - Qu¶n lÝ, sö dông tèt ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn theo ph©n cÊp qu¶n lý cña Bé Th­ong m¹i. Thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch cña N hµ n­íc ®èi víi c¸n bé c«ng nh©n viªn, ph¸t huy quyÒn lµm chñ tËp thÓ, kh¶ n¨ng s¸ng t¹o trong kinh doanh, kh«nh ngõng s¸ng t¹o trong kinh doanh, kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é v¨n ho¸ vµ chuyªn m«n kÜ thuËt cho ng­êi lao ®éng, ph©n phèi lîi nhuËn theo kÕt qu¶ lao ®éng mét c¸ch hîp lÝ. 2.2.3. LÜnh vùc ho¹t ®éng. 2.3. Bé m¸y qu¶n lý vµ mèi quan hÖ kinh tÕ trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña C«ng ty TPMB. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, ®Ó phï hîp víi nh÷ng yªu cÇu kh¸ch quan cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, t¨ng c­êng tÝnh tù chñ, chñ ®éng vµ nhanh nh¹y tr­íc thÞ tr­êng, c«ng ty ®· nghiªn cøu vµ thµnh lËp thªm c¸c xÝ nghiÖp, tr¹m, chi nh¸nh, cöa hµng ho¹t ®éng ®éc lËp trªn mäi miÒn ®Êt n­íc, HiÖn nay c«ng ty ®· cã tíi 21 ®¬n vÞ trùc thuéc võa h¹ch to¸n ®éc lËp, võ h¹ch to¸n phô thuéc. Bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c bao gåm c¸c phßng sau: Ban gi¸m ®èc: Bao gåm cã gi¸m ®èc vµ hai phã gi¸m ®èc. Gi¸m ®èc: Lµ ng­êi ®øng ®Çu C«ng ty do Bé tr­ëng Bé Thu¬ng m¹i bæ nhiÖm. Gi¸m ®èc c«n ty chÞu tr¸ch nhiÖm s¾p xÕp, tæ chøc ®IÒu hµnh mäi ho¹t ®éng cña C«ng ty theo chÕ ®é mét thñ tr­ëng vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ mäi ho¹t ®éng cña C«ng ty tr­íc ph¸p luËt, Bé Th­ong m¹i, tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty vÒ vuiÖc tång t¹i vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty. Gi¸m ®èc ®­îc tæ chøc bé m¸y qu¶n lý m¹ng l­íi kinh doanh phï hîp víi chøc n¨ng nhiÖm vô cña C«ng ty. Phã gi¸m ®èc: Do gi¸m ®èc C«ng ty lùa chän vµ ®Ò nghÞ Bé Th­¬ng m¹i bæ nhiÖm. Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch mét sè lÜnh v­ch c«ng t¸c cô thÓ vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Gi¸m ®èc vÒ c¸c lÜnh vùc ®­îc giao. Trong ®ã mét Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch vÒ ho¹t ®éng kÞnh doanh vµ mét Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt. HÖ thèng phßng ban chøc n¨ng cña C«ng ty gåm: Phßng tæ chøc lao ®éng tiÒn l­¬ng. Phßng tµI chÝnh kÕ to¸n. Phßng ®Çu t­. Phßng kÕ ho¹ch tæng hîp. Phßng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu tæng hîp. Phßng hµnh chÝnh qu¶n trÞ. Ban thi ®ua. Phßng §­êng(C¸c s¶n phÈm liien quan ®Õn §­êng). Mäi ho¹t ®éng trong C«ng ty ®Òu cã sù nhÊt qu¸n tõ trªn xuèng d­íi, c¸c bé phËn ho¹t ®éng ®éc lËp nh­ng cã mèi liªn hÖ mËt thiÕt víi c¸c bé phËn kh¸c t¹o thµnh mét hÖ thèng thèng nhÊt. C«ng ty cã mèi quan hÖ kinh doanh víi c¸c b¹n hµng trong vµ ngoµI n­íc trªn c¬ së hîp t¸c ®«I bªn cïng cã lîi, ®­îc kh¸ch hµng tÝn nhiÖm. 2.4. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty TPMB cã ¶nh h­ëng tíi vèn l­u ®éng. Ta biÕt r¨ng mét trong nh÷ng nhiªm vô quan träng cña c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông vèn l­u ®éng lµ t×m mäi biÖn ph¸p sao cho ®ång vèn cña C«ng ty ®­îc sö dông cã hiÖu qu¶. ThËt vËy, do C«ng ty thùc phÈm miÒn b¾c lµ mét doanh nghiÖp th­¬ng m¹i Nhµ n­íc, quy m« lín víi tæng sè vèn kinh doanh lµ 9.540 triÖu ®ång, ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nªn sù c¹nh tranh lµ kh«ng tr¸nh khái. HiÑn nay, víi ph­¬ng ch©m kinh doanh hµng ho¸ tæng hîp kÕt hîp víi kinh doanh dÞch vô mµ lÜnh vùc ho¹t ®éng chñ yÕu cña C«ng ty lµ ¨n uèng vµ c¸c mÆt hµng vÒ thùc phÈm. ChÝnh v× vËy mµ viÖc kinh doanh cña C«ng ty kh«ng ®­îc diÔn ra liªn tôc, æn ®Þnh hµng ho¸ cña C«ng ty b¸n ch¹y nhÊt lµ hµng ho¸ phôc vô dÞp tÕt Nguyªn ®¸n vµo cuèi n¨m vµ c¸c lÔ héi kh¸c nh­ r»m trung thu. V× vËy mµ ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty cã ¶nh h­ëng lín tíi vèn l­u ®éng. MÆt kh¸c, t×nh h×nh kinh tÕ x· héi trong mÊy n¨m qua cã nhiÒu biÕn ®éng lín, thÞ tr­ßng trong nøoc ch­a ®­îc æn ®Þnh do ph¶i chÞu cuéc khñng hoµng tµi chÝnh tiÒn tÖ khu vùc vµo n¨m 97 vµ nh÷ng n¨m sau ®ã nÒn kinh tÕ thÕ giíi t¨ng tr­ëng thÊp nªn C«ng ty còng ph¶i chÞu nh÷ng t¸c ®éng. ThÞ tr­êng xu©t khÈu ra n­íc ngoµi gi¶m, thÞ tr­êng trong n­íc t¨ng tr­ëng thÊp. ChÝnh v× vËy mµ C«ng ty ph¶i tù tæ chøc l¹i c¬ cÊu ®Ó huy ®éng nguån vèn tõ c¸c ng©n hµng, tæ chøc tÝn dông, c«ng nh©n viªn trong C«ng ty. 2.5. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng sö dông vèn l­u ®éng cña C«ng ty TPMB. 2.5.1. KÕt qu¶ ö dông vèn l­u ®éng. Nh­ ta ®· biÕt, C«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c lµ mét doanh nghiÖp th­¬ng m¹i mµ mét doanh nghiÖp nh­ vËy l¹i ho¹t ®éng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay cã l­îng vèn l­u ®éng chiÕm chñ yÕu (kho¶ng 70% tæng sè vèn). MÆt kh¸c C«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc do ®ã nguån vèn kinh doanh cña C«ng ty chñ yÕu lµ do Nhµ n­íc cÊp tõ ng©n s¸ch, vèn vay chñ yÕu còng tõ c¸c ng©n hµng Nhµ n­íc nh­ Vietcombank. §Æc biÖt, sè vèn Nhµ n­íc cÊp cho C«ng ty qu¸ Ýt, ban ®Çu cÊp chØ lµ 8,865 tû ®ång sau ®ã Nhµ n­íc cÊp thªm 4,8 tû ®ång. C«ng ty ®· thùc hiÖn nhiÒu biÖn ph¸p huy ®éng thªm c¸c nguån kh¸c ngoµi vèn vay tõ ng©n hµng nh­ huy ®éng tõ c¸n bé c«ng nh©n viªn cña C«ng ty, nguån tÝn dông th­¬ng m¹i… do ®ã sè vèn cña C«ng ty lu«n ®­îc b¶o toµn vµ ph¸t triÓn. T×nh h×nh sö dông vèn kinh doanh nãi chung vµ vèn l­u ®éng nãi riªng cña C«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c ®­îc thÓ hiÖn ë b¶ng biÓu sau: ChØ tiªu N¨m 1997 N¨m 1998 N¨m 1999 N¨m 2000 N¨m 2001 N¨m 2002 Sè tiÒn TØ lÖ Sè tiÒn TØ lÖ Sè tiÒn TØ lÖ Sè tiÒn TØ lÖ Sè tiÒn TØ lÖ Sè tiÒn TØ lÖ §¬n vÞ Tr® % Tr® % Tr® % Tr® % Tr® % Tr® % Tæng sè vèn 13779 100 14279 100 14282 100 14782 100 15687 100 17570 100 Vèn cè ®Þnh 4880 35.41 4821 33.76 4754 33.3 4996 33.8 5619 33 6125 34.86 Vèn l­u ®éng 8899 64.59 9458 66.42 9528 66.7 9786 66.2 10077 67 11445 65.14 Nh×n vµo b¶ng sè liÖu t×nh h×nh sö dông vèn kinh doanh nãi chung cña C«ng ty ta thÊy tæng sè vèn cña C«ng ty t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m. §iÒu nµy chøng tá ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty lµ rÊt kh¶ quan. MÆt kh¸c viÖc sö dông vèn l­u ®éng nãi chung lu«n cao h¬n vèn cè ®Þnh. §iÒu nµy lµ hoµn toµn hîp lý ®èi víi mét doanh nghiÖp th­¬ng m¹i cÇn nhiÒu tiÒn ®Ó ®Çu t­ trong s¶n xuÊt kinh doanh theo thêi vô. Vèn l­u ®éng cña C«ng ty t¨ng dÇn qua c¸c n¨m, n¨m sau ®Òu t¨ng so víi n¨m tr­íc, cho thÊy t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty ®ang t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn theo chiÒu h­íng tèt. NÕu n¨m 1997 sè vèn l­u ®éng cña C«ng ty chØ lµ 8.889 triÖu ®ång th× sau ®ã 5 n¨m ho¹t ®éng kinh doanh, sè vèn l­u ®éng cña C«ng ty ®· lµ 11.445 triÖu ®ång. §iÒu nµy ®· thÓ hiÖn mét sù cè g¾ng lín cu¶ toµn bé l·nh ®¹o vµ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty, nh»m b¶o toµn vµ ph¸t triÓn nguån vèn. HiÖu qu¶ kinh doanh ph¶i lu«n ®¶m b¶o c¶ hai mÆt lîi Ých vÒ kinh tÕ vµ lîi Ých x· héi. §Ó xem xÐt t×nh h×nh sö dông vèn l­u ®éng tµi trî cho tµi s¶n l­u ®éng cña C«ng ty ta xem xÐt kÕt qu¶ th«ng qua b¶ng sè liÖu sau: ChØ tiªu tsl® ®Çu n¨m 2002 Cuèi n¨m 2002 TiÒn % TiÒn % I. TiÒn 1,872 18,97 1,486 12,98 II. TSL§ dù tr÷ 5,589 56,64 5,897 60,26 III. TSL§ trong thanh to¸n 2,407 24,39 3,062 26,76 IV. Tæng céng 9,868 100 11,445 100 Nh­ vËy ta thÊy r»ng, vèn l­u ®éng cña C«ng ty ®­îc ®Çu t­ chñ yÕu vµo tµi s¶n dù tr÷ cho nªn viÖc qu¶n lý tµi s¶n dù tr÷ ®­îc C«ng ty ®Æc biÖt quan t©m hµng ®Çu, vµ c«ng viÖc qu¶n lý nµy ®­îc C«ng ty giao cho mét kÕ to¸n kho chÞu tr¸ch nhiÖm. Ta thÊy r»ng ®Çu n¨m 2002 l­îng hµng ho¸ dù tr÷ tån kho lµ 5.589 tû ®ång ®Õn cuèi n¨m do ¶nh h­ëng cña nhiÒu yÕu tè bªn ngoµi nªn l­îng dù tr÷ t«n kho t¨ng lªn lµ 5.97 tû ®ång. Tuy nhiªn víi tèc ®é t¨ng tr­ëng nhanh cña kÕt qu¶ kinh doanh còng nh­ doanh thu cña C«ng ty trong c¸c n¨m qua t¨ng ®¸ng kÓ. N¨m 1997 doanh thu lµ 563 tû ®ång N¨m 1998 doanh thu lµ 670,8 tû ®ång N¨m 1999 doanh thu lµ 634,315 tû ®ång N¨m 2000 doanh thu lµ 1300 tû ®ång N¨m 2001 doanh thu lµ 1380 tû ®ång N¨m 2002 doanh thu lµ 1420 tû ®ång Qua sè liÖu trªn ta thÊy kÕt qu¶ n¨m sau ®Òu cao h¬n so víi n¨m tr­íc kÓ tõ n¨m 1999 ( n¨m 99 cã gi¶m so víi n¨m 98 do ¶nh h­ëng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh khu vùc) ®iÒu nµy ®ßi hái C«ng ty cÇn cã vèn ®Ó ®©u t­ vµo tµi s¶n dù tr÷ mét c¸ch hîp lÝ, an toµn, ®¶m b¶o nhu cÇu t¨ng tr­ëng còng nh­ gi¶m c¸c phÝ tæn do sù khan hiÕm gi¶ t¹o vµo mïa vô. Khi cã nhu cÇu m¹nh l¹i kh«ng cã hµng ®Ó tiªu thô dÉn ®Õn mÊt c¬ héi vµ ®èi t¸c quen. 2.5.2. Ph©n tÝch t×nh h×nh tæ chøc vµ thùc hiÖn sö dông vèn l­u ®éng 2.5.2.1. Theo néi dung Lµ mét doanh nghiÖp th­¬ng m¹i Nhµ n­íc cã quy m« lín chuyªn kinh doanh c¸c mÆt hµng ¨n uèng vµ thùc phÈm lµ chñ yÕu, ngoµi ra C«ng ty cßn kinh doanh kh¸ch s¹n, du lÞch. V× vËy, ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶ ®ßi hái C«ng ty cã nguån vèn kinh doanh ®ñ lín vµ æn ®Þnh ®Æc biÖt lµ nguån vèn l­u ®éng. Còng nh­ c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i kh¸c, tû lÖ vèn l­u ®éng trong tæng nguån vèn kinh doanh cña C«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c chiÕm mét tû träng rÊt lín (trªn 70%). §Ó viÖc kinh doanh ®­îc æn ®Þnh vµ liªn tôc C«ng ty ®· ph¶i dïng mét l­îng vèn l­u ®éng lín ®Ó ®Çu t­ vµo kh©u t¹o nguån hµng vµ kh©u dù tr÷. NÕu so s¸nh nguån vèn l­u ®éng víi tæng doanh thu hµng n¨m cña C«ng ty th× nguån vèn l­u ®éng cßn qu¸ nhá bÐ, vµ l¹i kh«ng thÓ chñ ®éng ®­îc. ChÝnh v× vËy mµ C«ng ty cã nh÷ng lóc gÆp khã kh¨n vÒ nguån vèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lµm ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña C«ng ty. §Ó biÕt ®­îc t×nh h×nh c¬ cÊu nguån vèn vµ thùc hiÖn sö dông vèn l­u ®éng cña C«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c, ta dùa chñ yÕu vµo b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ b¶ng b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh cña C«ng ty trong c¸c n¨m qua. VÊn ®Ò ®­îc ®Æt ra lµ lµm thÕ nµo ®Ó C«ng ty huy ®éng hiÖu qu¶ nguån vèn l­u ®éng phôc vô tèt cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. Trªn thùc tÕ ®· cã nhiÒu gi¶i ph¸p kh¸c nhau, nh­ng do nh÷ng ®Æc ®iÓm kinh doanh riªng mµ C«ng ty ®· cã nh÷ng gi¶i ph¸p cô thÓ cho riªng m×nh nh­: T¨ng vèn tù cã T¨ng vèn ng¾n h¹n T¨ng c­êng sö dông tÝn dông th­¬ng m¹i T¨ng lîi nhuËn dµi h¹n Dùa vµo b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña C«ng ty n¨m 2000, 2001, 2002 ta biÕt ®­îc c¬ cÊu nguån vèn nh­ sau: B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n Ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2001 (§¬n vÞ triÖu ®ång) Stt Tµi s¶n M· sè D ®Çu n¨m D cuèi n¨m 1 A. TSL§ &§TNH 100 4846 5209 2 I. TiÒn 110 525 468 3 1. TiÒn mÆt 111 484 351 4 2. TiÒn göi ng©n hµng 112 42 41 5 3. TiÒn ®ang chuyÓn 113 77 6 II. C¸c kho¶n ph¶i thu 120 1028 1420 7 1. Ph¶i thu kh¸ch hµng 121 569 698 8 2. Ph¶i thu kh¸c 122 300 346 9 3. Tr¶ tríc cho ngêi b¸n 123 160 378 10 III. Hµng tån kho 130 2973 2991 11 1. C«ng cô dông cô 131 769 990 12 2. Gi¸ mua hµng ho¸ 132 1998 2001 13 3. Chi phÝ mua hµng 133 106 11 IV. §Çu t ng¾n h¹n 140 320 330 12 1. T¹m øng 141 111 150 13 2. Chi phÝ tr¶ tríc 142 209 181 14 B. TSC§ & §TDH 200 570 699 15 I. TSC§ 210 570 613 16 1. TSC§ dïng trong s¶n xuÊt 211 522 17 2. Hao mßn luü kÕ 212 91 18 II. X©y dùng CB 220 86 19 1. X©y dùng 221 50 20 2. Söa ch÷a 222 12 21 3. Mua s¾m 24 22 Tæng tµi s¶n 5416 5908 23 Nguån vèn 24 A.Nî ph¶i tr¶ 4900 5140 25 I. Nî ng¾n h¹n 26 1. Ph¶i tr¶ ngêi b¸n 1490 1678 27 2. ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép Nhµ níc 250 181 28 3. Ph¶i tr¶ néi bé 2080 2161 29 4. Ph¶i tr¶ kh¸c 1280 1120 30 II. Nî dµi h¹n 31 B. Nguån vèn chñ së h÷u 516 768 32 Tæng nguån vèn 5416 5908 (Nguån thu thËp phßng tµi chÝnh kÕ to¸n C«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c ) Ph©n tÝch c¬ cÊu tµi s¶n C«ng ty: Stt ChØ tiªu §Çu n¨m Cuèi n¨m Chªnh lÖch TiÒn Tû träng TiÒn Tû träng TiÒn Tû träng 1 A. TSL§ & §TNH 4846 0.8948 5209 0.8817 363 -0.0131 2 1. TiÒn 525 0.0969 468 0.0792 -57 -0.0177 3 2. C¸c kho¶n ph¶i thu 1028 0.1898 1420 0.2404 392 0.0505 4 3. Hµng tån kho 2973 0.5489 2991 0.5063 18 -0.0427 5 4. TSL§ kh¸c 320 0.0591 330 0.0559 10 -0.0032 6 B. TSC§ & §TDH 570 0.1052 699 0.1183 129 0.0131 7 1. TSC§ 570 0.1052 301 0.0509 -269 -0.0543 8 2. X©y dùng c¬ b¶n 0 0.0000 86 0.0146 86 0.0146 9 Tæng 5416 1.0000 5908 1.0000 492 0.0000 Qua b¶ng ph©n tÝch trªn ta thÊy r»ng c¬ cÊu vèn cña C«ng ty trong n¨m qua ®· cã sù t¨ng lªn ®¸ng kÓ, cô thÓ: §Çu n¨m tæng sè vèn lµ 5416 triÖu ®ång, tíi cuèi n¨m sè vèn ®· t¨ng lªn thµnh 5908 triÖu ®ång. MÆt kh¸c C«ng ty chuyªn kinh doanh dÞch vô nªn kh«ng ch¸nh khái ¶nh h­ëng cña mïa vô, v× vËy cã sù t¨ng gi¶m kh¸c nhau trong n¨m. V× vËy nguån vèn nµy ®­îc huy ®éng vµo vßng quay kinh doanh. Nh­ng do nguån vèn chñ së h÷u cßn kh¸ nhá do vËy kh«ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu vÒ vèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, bá lì kh¸ nhiÒu c¬ héi trong kinh doanh. §øng tr­íc thùc tr¹ng nµy Ban Tæng gi¸m ®èc cïng toµn thÓ ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn trong toµn thÓ C«ng ty ®· thùc hiÖn c¬ cÊu vµ tæ chøc ho¹t ®éng sö dông vèn sao cho ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt, b»ng c¸ch: T¨ng nguån vèn tù cã Nguån vèn tù cã hay cßn gäi lµ vèn chñ së h÷u, ®ay lµ kho¶n vèn do c¸c nhµ ®Çu t­ ®ãng gãp vµo doanh nghiÖp do vvËy ®©y kh«ng oh¶i lµ mét kho¶n nî. Nguån vèn cña C«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c ®­îc tµi trî chñ yÕu tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc cÊp. Tuy nhiªn lµ qu¸ nhá so voi nhu cÇu cña C«ng ty trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. T¨ng nguån vèn ng¾ h¹n Thùc chÊt cña viÖc t¨ng nguån vèn ng¾n h¹n lµ t¨ng thªm c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n cña C«ng ty trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh, th«ng th­êng lµ mét n¨m. §©y lµ gi¶i ph¸p h÷u hiÖu ®· gióp C«ng ty gi¶m bít ®­îc nhu cÇu vÒ vèn trong qu¸ tr×nh ho¹t ®ént s¶n xuÊt kinh doanh. Vèn ng¾n h¹n cña C«ng ty bao gåm c¸c kho¶n: + Vèn vay dµi h¹n + Ph¶i tr¶ ng­êi b¸n + ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép kh¸c + Ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c + Ng­êi mua tr¶ tiÒn tr­íc + Ph¶i tr¶ néi bé Trong n¨m 2001 võa qua C«ng ty ®· huy ®éng nguån vèn ng¾n h¹n b»ng c¸c nguån sau: Vay ng¾n h¹n ng©n hµng. §©y lµ h×nh thøc huy ®éng vèn chñ yÕu cña C«ng ty ®¸p øng nhu cÇu kÞp thêi c¬ héi lµm ¨n. Mçi khi cÇn vèn kinh doanh C«ng ty ph¶i lËp hîp ®ång vay vèn. V× vËy mµ vèn vay ng¾n h¹n nµy lµ Ýt ngµy nªn C«ng ty lu«n ph¶i quan t©m ®Õn hiÖu qu¶ cña viÖc m×nh ®· vay ®Ó ®Çu t­. - Ph¶i tr¶ ng­êi kh¸c §Çu n¨m C«ng ty ph¶i tr¶ lµ 1.490.098.172 ®ång th× cuèi n¨m kho¶n nî nµy ®· t¨ng lªn thµnh 1.678.927.760 ®ång. Nh­ vËy C«ng ty ®· t¨ng ®­îc nguån vèn chiÕm dông cña c¸c ®¬n vÞ kinh doanh kh¸c lµ 188.829.588 ®ång ®Ó phôc vô cho qu¸ tr×nh kinh doanh cña m×nh. - Ph¶i tr¶ néi bé - Ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c §Çu n¨m lµ 1.279.875.748 ®Õn cuèi n¨m ®· gi¶m ®­îc cßn 1.119.757.584 ®ång. Nh­ vËy trong n¨m 2001 võa qua C«ng ty ®· rÊt thÝch øng trong viÖc huy ®éng nguån vèn l­u ®éng phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. Huy ®éng ®­îc nguån vèn ®· rÊt khã kh¨n v× vËy vÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm thÕ nµo ®Ó sö dông cã hiÖu qu¶ ®ång vèn l¹i cµng khã kh¨n h¬n. 2.5.2.2. Theo hÖ thèng chØ tiªu. XÐt tæng thÓ th× cã bèn chØ tiªu ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh nãi chung cña mét doanh nghiÖp th­¬ng m¹i. ChØ tiªu quy m« vèn. Vèn s¶n xuÊt kinh doanh lµ bé phËn chñ yÕu cña vèn ®­îc sö dông cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th­êng xuyªn cña ®¬n vÞ. Quy m« vèn s¶n xuÊt kinh doanh lµ chØ tiªu tuyÖt ®èi thêi kú. ChØ tiªu c¬ cÊu vèn. Theo ®Æc ®iÓm chu chuyÓn vèn, vèn s¶n xuÊt kinh doanh bao gåm vèn cè ®Þnh vµ vèn l­u ®éng. Theo nguån vèn, vèn s¶n xuÊt kinh doanh chia ra vèn tù cã vµ coi nh­ tù cã, vèn ®i vay, vèn liªn doanh, liªn kÕt. ChØ tiªu b¶o toµn vèn trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng: §Ó tån t¹i, ph¸t triÓn vµ c¹nh tranh ®­îc, vÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i b¶o toµn vµ ph¸t triÓn ®­îc vèn. Khi nghiªn cøu b¶o toµn vèn, thèng kª thùc hiÖn c¸c b­íc sau: - TÝnh sè vèn ph¶i b¶o toµn tõng lo¹i vµ nãi chung. - X¸c ®Þnh sè vèn hiÖn cã vµo c¸c thêi ®iÓm. - X¸c ®Þnh hÖ sè b¶o toµn vèn tõng lo¹i vµ toµn bé. - Ph©n tÝch c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn t×nh h×nh b¶o toµn vèn. ChØ tiªu hiÖu qu¶ vèn HiÖu qu¶ sö dông vèn lµ mét ph¹m trï kinh tÕ biÓu hiÖn quan hÖ so s¸nh gi÷a kÕt qu¶ ®¹t ®­îc víi sè vèn bá ra ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh. KÕt qu¶ kinh tÕ ®­îc biÓu hiÖn qua c¸c chØ tiªu lîi nhuËn, gi¸ trÞ t¨ng thªm, gi¸ trÞ s¶n xuÊt, møc l­u chuyÓn hµng ho¸. Mét trong sè vèn chØ tiªu chñ yÕu biÓu hiÖn hiÖu qu¶ sö dông vèn lµ tû suÊt doanh lîi. Vèn s¶n xuÊt kinh doanh lµ chØ tiªu nguån lùc, lµ chØ tiªu thêi ®iÓm. V× vËy, ®Ó tÝnh hiÖu qu¶ kinh tÕ cña vèn s¶n xuÊt kinh doanh cÇn sö dông chØ tiªu vèn b×nh qu©n kú nghiªn cøu. §ã lµ vèn kinh doanh nãi chung. Cßn vÒ vèn l­u ®éng trong kinh doanh l¹i cã c¸c hÖ thèng chØ tiªu riªng ®Ó ®¸nh gi¸. Cô thÓ lµ: - Sè lÇn chu chuyÓn vèn l­u ®éng trong kú DS K= ---------- Vbq - Sè ngµy cña mét vßng quay cña vèn l­u ®éng T V= ------- KV - Tû suÊt sinh lêi cña mét ®ång vèn l­u ®éng SP P’ = -------------- Vbq - HÖ sè ®¶m nhiÖm cña vèn l­u ®éng Vbq HÖ sè ®¶m nhiÖm = --------------------- Doanh thu thuÇn §Ó biÕt râ h¬n ta ®i ph©n tÝch cô thÓ sè liÖu vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña C«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c b»ng b¶ng sè liÖu sau: §¬n vÞ: triÖu ®ång. ChØ tiªu n¨m Doanh thu VL§ b×nh qu©n. Lîi nhuËn Sè lÇn chu chuyÓn VL§ Sè ngµy cña mét vßng quay HÖ sè ®¶m nhiÖm VL§ Tû suÊt sinh lêi VL§ HÖ sè doanh lîi doanh thu thuÇn M· sè 1 2 3 4=1/2 5=360/4 6=2/1 7=3/2 8=3/1 1997 563.000 2.224,8 603 253,1 1,42 0,004 0,271 0.001 1998 670.800 2.364,5 876 283,69 1,27 0,0035 0,391 0.001 1999 634.315 2.382,1 1.940 266,28 1,35 0,0037 0,814 0.003 2000 1.300.000 2.446,4 2.000 531,39 0,68 0,0019 0,818 0.001 2001 1.380.000 2.519,2 2.180 547,79 0,66 0,0018 0,865 0.001 2002 1.420.000 2.796,1 2.780 510,79 0,70 0,0019 0,994 0.001 Ghi chó: - Vèn l­u ®éng b×nh qu©n ®­îc tÝnh b»ng tæng sè vèn l­u ®éng hµng quý chia cho 4 (Quý). Gi¸ ®Þnh 1 kú ph©n tÝch lµ 360 ngµy. Sè lÇn chu chuyÓn cña vèn l­u ®éng trong kú DS K = ----------- Vbq ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh mét ®ång vèn l­u ®éng trong kú t¹o ra bao nhiªu ®ång doanh thu thuÇn. Cô thÓ lµ: Víi mét ®ång n¨m 1997 t¹o ra ®­îc 253,1 ®ång doanh thu thuÇn. Víi mét ®ång n¨m 1998 t¹o ra ®­îc 283,69 ®ång doanh thu thuÇn. Còng víi mét ®ång n¨m 1999 t¹o ra ®­îc 266,28 ®ång doanh thu thuÇn. Còng víi mét ®ång n¨m 2000 t¹o ra ®­îc 531,39 ®ång doanh thu thuÇn. Còng víi mét ®ång n¨m 2001 t¹o ra ®­îc 547,79 ®ång doanh thu thuÇn. Víi mét ®ång n¨m 2002 t¹o ra ®­îc 510,79 ®ång doanh thu thuÇn. Sè ngµy cña mét vßng quay: 360 ngµy V = ------------------------------ Sè lÇn chu chuyÓn VL§ Trong n¨m 1997 ®Ó thùc hiÖn 1 vßng quay trung b×nh mÊt 1,42 ngµy. Nh­ng n¨m 1998 l¹i gi¶m xuèng cßn 1,72 ngµy sau ®ã l¹i t¨ng lªn 1, 35 ngµy vµo n¨m 1999 vµ c¸c n¨m 2000 ; 2001; 2002 liªn tôc gi¶m xuèng lÇn l­ît lµ: 0,68; 0,66; 0,70 ngµy. HÖ sè ®¶m nhiÖm vèn l­u ®éng: Vbq HÖ sè ®¶m nhiÖm = --------------------- Doanh thu thuÇn HÖ sè nµy cho ta biÕt ®Ó t¹o ra mét ®ång doanh thu thuÇn C«ng ty ph¶i bá ra bao nhiªu ®ång vèn l­u ®éng. Cô thÓ: N¨m 1997 cÇn 0,004 ®ång. N¨m 1998 cÇn 0,0035 ®ång. N¨m 1999 cÇn 0,0037 ®ång. N¨m 2000 cÇn 0,0019 ®ång. N¨m 2001 cÇn 0,0018 ®ång. N¨m 2002 cÇn 0,001 ®ång. Tû suÊt sinh lêi cña vèn l­u ®éng: P’ = Vbq Trong ®ã P: Lîi nhuËn Vbq: Vèn l­u ®éng b×nh qu©n. ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh mét ®ång doanh thu n¨m 1997 C«ng ty ®· t¹o ra ®­îc 0,371 ®ång n¨m 1998. §Ó t×m hiÓu nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng vµ møc ®é ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè ®Õn kh¶ n¨ng sinh lêi cña vèn l­u ®éng. Tõ c«ng thøc trªn vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ta cã:  HÖ sè Lîi nhuËn Lîi nhuËn thuÇn Doanh thu thuÇn Doanh lîi = ---------------- = ----------------- x ---- ---------- Vèn l­u ®éng Vèn l­u ®éng Doanh thu thuÇn Vèn l­u ®éng Doanh lîi Sè lÇn chu = ------------------------ x chuyÓn Doanh thu thuÇn Vèn l­u ®éng HÖ sè doanh lîi vèn l­u ®éng: N¨m 1997 lµ 0,271 ®ång. N¨m 1998 lµ 0,371 ®ång(T¨ng thªm 0,100 ®ång so víi n¨m 1997) N¨m 1999 lµ 0,814 ®ång(T¨ng thªm 0,543 ®ång so víi n¨m 1998) N¨m 2000 lµ 0,818 ®ång(T¨ng thªm 0,004 ®ång so víi n¨m 1999) N¨m 1998 lµ 0,865 ®ång(T¨ng thªm 0,047 ®ång so víi n¨m 2000) N¨m 1998 lµ 0,994 ®ång(T¨ng thªm 0,129 ®ång so víi n¨m 2001) §iÒu nµy do ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè + Do hÖ sè quay vångvèn l­u ®éng thay ®æi: ( 283,69 – 253.1)*0,001 = 0,0031. + Do hÖ sè doanh lîi doanh thu thuÇn kh«ng ®æi c¸c n¨m còng t­¬ng tù : §Òu cã hÖ sè > 0 2.6. T×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty TPMB. 2.6.1. T×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh. T×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty tr­íc n¨m 1996 gÆp nhiÒu khã kh¨n, kinh doanh kh«ng æn ®Þnh, s¶n xuÊt kÐm ph¸t triÓn dÉn ®Õn ng­êi lao ®«ng kh«ng ®ñ viÖc lµm, thu nhËp thÊp., ®êi sèng gÆp nhiÒu khã kh¨n. Tr­íc t×nh h×nh nµy ban gi¸m ®èc cïng víi ban chÊp hµnh c«ng ®oµn C«ng ty ®· phèi hîp t×m h­íng ®i cho ®¬n vÞ víi tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, n¨ng ®éng, s¸ng t¹o, d¸m nghÜ d¸m lµm víi nh÷ng ®­êng lèi chñ ch­¬ng thÝch hîp cho riªng m×nh. ChÝnh v× vËy mµ tõ n¨m 1997 C«ng ty b¾t ®Çu lµm l¹i bëi ®©y lµ n¨m ®Çu ho¹t ®éng theo tªn gäi míi, trªn c¬ së s¸p nhËp. Tuy nhiªn C«ng ty ®· v­ît qua khã kh¨n liªn tôc kinh doanh cã l·i, s¶n xuÊt më réng, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn. Hoµn thµnh v­ît møc kÕ ho¹ch ®­îc giao, ng­êi lao ®éng cã viÖc lµm æn ®Þnh, thu nhËp c¸ nh©n ®¶m b¶o cho ng­êi lao ®éng yªn t©m trong lao ®éng s¶n xuÊt, cèng hiÕn hÕt m×nh v× sù ph¸t triÓn cña C«ng ty. Cã ®­îc kÕt qu¶ trªn lµ do C«ng ty trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®· m¹nh d¹n thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p nh­: C«ng ty ®· m¹nh d¹n më réng ph¸t triÓn s¶n xuÊt, ®Çu t­ c¬ së vËt chÊt kü thuËt tõ n¨m 1997 ®Õn n¨m 2002 víi tæng sè vèn lµ 29.778 triÖu ®ång trong ®ã : + C«ng ty ®· ®Çu ®Çu t­ x©y dùng nhµ m¸y s¶n xuÊt b¸nh kÑo trªn d©y chuyÒn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i cña CHDC §øc nh»m t¹o n¨ng suÊt chÊt l­îng, h×nh thøc hÊp dÉn, ng­êi tiªu dïng trong c¶ n­íc (®Æc biÖt tõ Qu¶ng B×nh trë ra) vµ b­íc ®Çu xuÊt khÈu sang Lµo hµng nghµn tÊn b¸nh kÑo, t¹o thu nhËp æn ®Þnh cho gÇn 350 lao ®éng míi lµ c¸n bé c«ng nh©n viªn cña C«ng ty vµ lao ®éng ngoµi x· héi. + X©y dùng m¬i 8000 m2 vµ söa ch÷a lín 10000m2 kho ®Ó kinh doanh vµ b¶o qu¶n hµng ho¸. + Söa ch÷a vµ n©ng cÊp 3 kh¸ch s¶n ë Hµ néi vµ ViÖt tr×. + Mua 23 xe « t« vËn t¶i ®Ó vËn chuyÓn hµng ho¸ vµ kinh doanh. - §Èy m¹nh kinh doanh, kÕt hîp kinh doanh néi ®Þa víi xuÊt khÈu, duy tr× kinh doanh cã hiÖu qu¶ mÆt hµng truyÒn thèng, ®ång thêi m¹nh d¹n kinh doanh tæng hîp khi cã ®ñ ®iÒu kiÖn vµ thêi c¬ thuËn lîi. - Më réng chiÕm lÜnh thÞ tr­êng trong n­íc. HiÖn nay C«ng ty ®· cã 25 chi nh¸nh, tr¹m, cöa hµng vµ 180 ®¹i lý t¹i c¸c tØnh thµnh kÓ c¶ ë vïng s©u vïng xa ®Æc biÖt lµ tõ Qu¶ng B×nh trë ra. - §èi víi thÞ tr­êng n­íc ngoµi: nh­ lµ Trung Quèc, NhËt, Ên §é, Lµo… t¨ng c­êng c¸c biÖn ph¸p ®Ó t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu v× ®©y lµ thÞ tr­êng tiÒm n¨ng cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cña C«ng ty. - Kh«ng chØ ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶ mµ tõ 1997 ®Õn nay, C«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c ®· hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô chÝnh trÞ ®­îc giao. - Tµi s¶n, tiÒn vèn cña C«ng ty ®­îc b¶o toµn vµ ph¸t triÓn. - ChÊp hµnh c¸c chñ tr­¬ng c¸c chÝnh s¸ch cña §¶ng, ph¸p luËt, quyÕt ®Þnh cña ®Þa ph­¬ng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ kinh doanh. - Thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c nghÜa vô víi Nhµ n­íc, ®Þa ph­¬ng ®¶m b¶o c¸c quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cho ng­êi lao ®éng. Trong 6 n¨m qua (tõ n¨m 1997 ®Õn n¨m 2002) C«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng khÝch lÖ: Tæng doanh thu: 5.941.115.000.000 ®ång. Tæng nép ng©n s¸ch 1120.167 triÖu ®ång. Tæng ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt : 29.778 triÖu ®ång Tæng sè tiÒn thùc hiÖn chÝnh s¸ch x· héi: 248 triÖu ®ång. 2.6.2. T×nh sö dông vèn l­u ®éng. Theo sè liÖu b¶ng 1th× t×nh h×nh sö dông vèn l­u ®éng ë C«ng ty trong c¸c n¨m, n¨m sau ®Òu t¨ng so víi n¨m tr­íc. §iÒu nµy chøng tá t×nh tr¹ng tµi chÝnh vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ. NÕu n¨m 1997 sè vèn l­u ®éng ban ®Çu cña C«ng ty chØ lµ 8.899,45 triÖu ®ång th× sau 5 n¨m ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh sè vèn l­u ®éng cña C«ng ty ®· lµ 11.445 triÖu ®ång. §iÒu nµy ®· thÓ hiÖn mét sù cè g¾ng lín cña toµn bé c¸n bé l·nh ®¹o vµ c«ng nh©n viªn trong C«ng ty. 2.7. §¸nh gi¸ t×nh h×nh sö dông vèn l­u ®éng cña C«ng ty TPMB. Ta biÕt r»ng kinh doanh lµ ho¹t ®éng nh»m môc ®Ých kiÕm lêi, lîi nhuËn lµ môc tiªu hµng ®Çu. §Ó ®¹t ®­îc lîi nhuËn tèi ®a C«ng ty cÇn kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý vµ sö dông vèn ®Æc biÖt lµ vèn l­u ®éng. Do ®ã vÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm sao ®Ó sö dông nguån vèn ®­îc hiÖu qu¶ nhÊt. §Ó ®¸p øng yªu cÇu ®ã C«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c ®· kh«ng ngõng nç lùc ®Èy m¹nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nh»m gia t¨ng lîi nhuËn cho C«ng ty. ThËt vËy, trong lÜnh vùc qu¶n lý vµ sö dông vèn, kÓ tõ khi thµnh lËp C«ng ty ®· rÊt n¨ng ®éng trong viÖc thÝch øng chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ, tõ thùc hiÖn kinh doanh ®¬n lÎ C«ng ty ®· ®Çu t­ c«ng nghÖ míi, ®a d¹ng ho¸ c¸c mÆt hµng kinh doanh lµm t¨ng hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. Ch­¬ng iii: Mét sè biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cñaC«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c. 3.1. Môc tiªu ph­¬ng h­íng. 3.1.1. ThuËn lîi, khã kh¨n. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng ®Çy n¨ng ®éng, c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng c¹nh tranh lµnh m¹nh vµ b×nh ®¼ng víi nhau tr­íc ph¸p luËt. Bªn c¹nh ®ã, Nhµ n­íc cßn ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch vÒ kinh tÕ, tµi chÝnh, ph¸p lý nh»m t¹o ®iÒu kiÖn vµ khuyÕn khÝch ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cho c¸c doanh nghiÖp. Tuy vËy, trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c doanh nghiÖp ®· gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh. C«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c còng cã nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n cña riªng m×nh. - C«ng t¸c thÞ tr­êng, t×m kiÕm, duy tr× vµ g¾n kÕt b¹n hµng ch­a lµm tèt, ch­a t¹o ®­îc hÖ thèng kh¸c hµng néi ngo¹i truyÒn thèng, l­îng hµnh ch­a æn ®Þnh, do v©y viÖc kinh doanh th­êng bÊp bªnh, lóc ®­îc lóc kh«ng. - Ch­a x©y dùng d­îc mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc, tû träng kim ngh¹ch nhËp khÈu cßn thÊp. - C¸c ®¬n vÞ kinh doanh nghiÖp vô nãi chung ®· chñ ®éng t×m nguån hµng ®Ó khai th¸c r¹o kim ngh¹ch vµ lîi nhuËn c¸c mÆt hµng kim ngh¹ch xuÊt nhËp khÈu. - C«ng ty chñ yÕu kinh doanh c¸c mÆt hµng thùc phÈm, do vËy ®­îc h­ëng sù ­u ®·i cña Nhµ n­íc trong viÖc khuyÕn khÝch xuÊt khÈu. - Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, V«ng ty lu«n ®­îc Nhµ n­íc cÊp vèn Nhµ n­íc bæ sung. §©y lµ thuËn lîi lín cho C«ng ty trong viÖc më réng quy m« kinh doanh trong c¸c n¨m tiÕp theo. - C«ng ty ®­îc sù gióp ®ì tËn t×nh cã hiÖu qña cña c¸c c¬ quan cÊp trªn nh­ ChÝnh phñ vµ Bé th­¬ng M¹i… C¸c c¬ quan nµy lu«n t¹o ®iÒu kiÖn cho c¬ quan ho¹t ®éng. §Æc biÖt trong n¨m 1999, ngoµi nhiÖm vô kinh doanh th«ng th­êng, C«ng ty ®­îc Bä giao nhiÖm vô t¹m tr÷ vµ chuÈn bÞ tiªu thô ®­êng ( theo tinh thÇn NghÞ quyÕt héi nghÞ TW4 ®Õn n¨m 2000 n­íc ta kh«ng nh÷ng kh«ng ph¶i nhËp khÈu ®­êng mµ cßn cã thÓ xuÊt khÈu ®­êng). Cong ty ®· nghiªm tóc triÓn khai ®Õn c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn, thµnh lËp Ban ®­êng vµ trùc tiÕp ®i c¸c ®Þa ph­¬ng ®iÒu tra kh¶o s¸t, chuÈn bÞ c¬ së thiÕt lËp m¹ng l­íi tiªu thô néi ®Þa, tióch cùc t×m thÞ tr­êng, kh¸ch hµng chuÈn bÞ xuÊt khÈu khi ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn cho phÐp. 3.1.2. Môc tiªu ph­¬ng h­íng. - N¨m 2003 t×nh h×nh kinh tÕ ®Êt n­íc vµ diÔn biÕn thÞ tr­êng sÏ con nhiÒu khã kh¨n vµ phøc t¹p h¬n. v× vËy, C«ng ty ®· chñ tr­¬ng ®Ò ra biÑn ph¸p thùc hiÖn, hoµn thµnh nhiÖm vô c¬ b¶n sau: T¨ng c­êng gi¸o dôc chÝnh trÞ, tuyªn truyÒn ph¸p luËt. §Èy m¹nh kinh doanh, ®Çu t­ m¹nh h¬n cho s¶n c\xuÊt chÕ biÕn, chó träng vÒ ho¹t ®éng dÞch vô, chi tiÕt lµ: + §Èy m¹nh kinh doanh néi ®Þa. + Cñng cè vµ më réng mÆt hµng xuÊt nhËp khÈu, ®Æc biÖt xuÊt khÈu, trong ®ã chó träng c¸c s¶n phÈm n«ng s¶n thùc phÈm mµ C«ng ty ®ang cã thÕ m¹nh. + §Çu t­ m¹nh h¬n, toµn diÖn h¬n vµo lÜnh vùc chÕ biÕn. + Chó träng vÒ lÜnh vùc ho¹t ®éng kh¸ch s¹n vµ cho thuª kho b·i. + T¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh. + Hoµn thµnh c«ng t¸c qu¶n lý c¸n bé vµ lao ®éng tiÒn l­¬ng. + Tæ chøc tèt c«ng t¸c thi ®ua khen th­ëng. + T¨ng c­êng sù l·nh ®¹o cña §¶ng, ®Èy m¹nh ho¹t ®éng ®oµn thÓ quÇn chóng. + Ch¨m lo ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cña ng­êi lao ®éng. 3.2. Mét sè bÞªn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng t¹i C«ng ty TPMB. 3.2.1.§Èy nhanh qu¸ tr×nh l­u chuyÓn hµng ho¸ cña C«ng ty. Ta biÕt r»ng qu¸ tr×nh l­u chuyÓn hµng ho¸ ®­îc thÓ hiÖn qua sè lÇn l­u chuyÓn vµ thêi gian l­u th«ng. ThËt vËy, qu¸ tr×nh l­u chuyÓn hµng ho¸ nã cã ý nghÜa to lín ®èi víi C«ng ty, nã cho phÐp më réng quy m« kinh doanh víi mét l­îng dù tr÷ nhÊt ®Þnh hay gi¶m chi phÝ mµ vÉn ®¶m b¶o quy m« kinh doanh ®· ®Þnh. §èi víi C«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c hiÖn nay th× viÖc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh l­u chuyÓn hµng ho¸ mµ thùc chÊt lµ ®Èy nhanh c¸c ho¹t ®éng b¸n hµng cña C«ng ty lµ cÇn thiÕt. V× nÕu hµng ho¸ C«ng ty mµ b¸n ra thÞ tr­êng tèt, b¸n m¹nh th× viÖc thu håi tiÒn vèn sÏ nhanh ®Ó t¸i ®Çu t­ vµo c¸c dÞch vô kh¸c, ®ì ®­îc mét kho¶n vay ng©n hµng. Tæng doanh thu cña n¨m 2002 võa qua cña C«ng ty ®¹t con sè t­¬ng ®èi cao lµ kho¶n 1.420 tû ®ång. Tuy nhiªn c«ng t¸c l­u chuyÓn hµng ho¸ cßn mang tÝnh thêi vô, nã chØ thùc sù l­u chuyÓn vµo cuèi n¨m. Së dÜ nh­ vËy lµ v× C«ng ty kinh doanh mÆt hµng chñ yÕu lµ thùc phÈm: §­êng, s÷a, thuèc l¸, b¸nh kÑo tiªu thô m¹nh vµo dÞp tÕt. Nªn vµo cuèi n¨m viÖc b¸n hµng cña C«ng ty míi thùc sù s«i ®éng, cã hiÖu qu¶. V× vËy muèn t¨ng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng b¸n hµng hiÖn nay C«ng ty nªn: + TÝch cùc tham gia giíi thiÖu, b¸n c¸c s¶n phÈm cña m×nh t¹i c¸c dÞp cã héi trî, triÓn l·m. + Qu¶ng c¸o c¸c mÆt hµng cña C«ng ty m×nh trªn c¸c ph­¬ng tiÖn nh­: Tivi, s¸ch, b¸o... + CÇn t¨ng cuêng, më réng nhiÒu h¬n n÷a c¸c chi nh¸nh, cöa hµng trªn ®Þa bµn thµnh phè Hµ néi vµ c¸c tØnh tõ Qu¶ng B×nh trë ra vµ ®Æc biÖt C«ng ty nªn chó träng më réng vµo thÞ tr­êng TP Hå ChÝ Minh nhiÒu vµ lín h¬n n÷a bëi ë ®©y søc tiªu dïng cña ng­êi d©n lµ rÊt lín, thu nhËp cao. + CÇn hiÖn ®¹i ho¸ c¸c ®¹i lý b¸n hµng vÒ c¬ së vËt chÊt kü thuËt lµm cho ng­ê tiªu dïng cã Ên t­îng tèt vµ lµ ®Þa chØ th­êng xuyªn kh¸ch hµng lui tíi. + Nªn duy tr× c¸c mèi quan hÖ lµm ¨n víi b¹n hµng truyÒn thèng cña m×nh ®Ó trªn c¬ së ®ã thiÕt lËp mèi quan hÖ víi c¸c b¹n hµng kh¸c ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng chiÕm lÜnh thÞ tr­êng. 3.2.2. Tæ chøc tèt c«ng t¸c sö dông, huy ®éng vèn. Cã ®­îc vèn ®· lµ ®iÒu mµ ban l·nh ®¹o ph¶i t×m nhiÒu c¸ch míi huy ®éng ®Ó t¸i ®Çu t­, më réng quy m« kinh doanh nh»m t¹othªm viÖc lµm cho c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ mÆt kh¸c lµ ®Ó gióp C«ng ty tån t¹i vµ ph¸t triÓn th× viÖc sö dông lµ lµm sao cho hîp lý, kh«ng l·ng phÝ lµ ®iÒu khã h¬n. Nã thÓ hiÖn tr×nh ®é, nghÖ thuËt qu¶n lý ®iÒu tiÕt cña mét ªkÝp l·nh ®¹o lµm viÖc hoµ hîp víi nhau. ThËt vËy ®Ó cho viÖc sö dông vµ huy ®éng vèn tèt nhÊt C«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c nªn chó träng h¬n trong viÖc: + Ký hîp ®ång tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸ cña C«ng ty ®èi víi kh¸ch hµng ch­a cã rµng buéc vÒ mÆt thanh to¸n tiÒn hµng. Tr¸nh viÖc kh¸ch hµng coi th­êng viÖc thanh to¸n lµm ¶nh h­ëng tíi kÕ ho¹ch sö dung vèn thu håi ®­îc cña C«ng ty. + KhuyÕn khÝch viÖc thanh to¸n nhanh th«ng qua chiÕt khÊu gi¶m gi¸ hµng b¸n. §ång thêi quy ®Þnh c¸c møc ph¹t vi ph¹m hay ph¶i chÞu l·i suÊt kh¸ch hµng mua víi khèi l­îng, thanh to¸n ®Çy ®ñ ®óng quy ®Þnh. + C«ng ty nªn cã quy ®Þnh cô thÓ cho viÖc s¾p xÕp thêi gian ®Þnh kú tæng kÕt c«ng t¸c tiªu thô, liÖt kª nh÷ng kh¸ch hµng quen, kh¸ch hµng mua víi khèi l­îng lín ®Ó mµ tõ ®ã cßn cã kÕ ho¹ch vay ng©n hµng ra sao ®Ó mua c¸c yÕu tè ®Çu vµo phôc vô cho qu¸ tr×nh sö dông vèn sao cho hîp lý. Ngoµi ra, ®Ó sö dông nguån vèn tèt, ®ì l·ng phÝ th× C«ng ty cßn ph¶i chó träng ®Õn viÖc n©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ. ViÖc n©ng cao qu¶n lý chi phÝ sÏ h¹ gi¸ b¸n s¶n phÈm t¨ng kh¶ n¨ng tiªu thô mµ tõ ®ã doanh thu sÏ cao h¬n. Muèn vËy C«ng ty nªn: + §Çu t­ mua s¾m trang thiÕt bÞ m¸y mãc chuyªn dïng hiÖn ®¹i ®Ó gi¶m ®Þnh møc tiªu hao nguyªn liÖu, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. + S¾p xÕp lao ®éng hîp lý trong s¶n xuÊt, tr¸nh l·ng phÝ lao ®éng, n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn khuyÕn khÝch c¸n bé c«ng nh©n viªn c¶i tiÕn kü thuËt n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng tiÕt kiÖm chi phÝ tiÒn l­¬ng. + Tæ chøc sö dông vèn hîp lý, ®¸p øng nhu cÇu vèn mua s¾m Ët t­, tr¸nh ®­îc nh÷ng tæn thÊt do thiÕu nguyªn vËt liÖu, th«ng qua tæ chøc sö dông vèn l­u ®éng nµy C«ng ty kiÓm tra d÷ tr÷ hµng tån kho, tõ ®ã ph¸t hiÖn vµ gi¶i quyÕt kÞp thêi s¶n phÈm, hµng ho¸ bÞ ø ®äng. §Èy m¹nh viÖc huy ®éng vèn l­u ®éng Vèn lµ ®iÒu kiÖn cÇn kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi doanh nghiÖp. Song thùc tÕ hiÖn nay lµ hiÖn t­îng thiÕu vèn trÇm träng trong c¸c doanh nghiÖp khi muèn më réng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. §iÒu nµy cµng trë nªn khã kh¨n h¬n ®èi víi C«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c v× nguån vèn chñ së h÷u cña C«ng ty lµ hÕt søc h¹n hÑp, vèn bæ sung thªm hµng n¨m lµ rÊt Ýt. §Ó huy ®éng nguån vèn ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, C«ng ty cÇn x©y dùng kÕ ho¹ch tµi chÝnh c¶ trong ng¾n còng nh­ dµi h¹n dùa trªn c¸c chiÕn l­îc kinh doanh cña C«ng ty. C¸c kÕ ho¹ch tµi chÝnh cÇn râ rµng cô thÓ, linh ho¹t ®Ó ®¸p øng tr­íc nh÷ng thay ®æi cña thÞ tr­êng. Trong c¸c kÕ ho¹ch nµy cÇn x¸c ®Þnh nhu cÇu vèn cÇn thiÕt, thêi ®iÓm ®ßi hái vèn vµ nguån huy ®éng vèn. ViÖc tæ chøc c«ng t¸c huy ®éng vèn cã ý nghÜa rÊt quan träng vµ ¶nh h­ëng lín tíi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. §Ó ®i ®Õn quyÕt ®Þnh lùa chän h×nh thøc vµ ph­¬ng ph¸p huy ®éng vèn thÝch hîp cÇn ph¶i xem xÐt vµ c©n nh¾c trªn nhiÒu mÆt: chi phÝ cho sö dông nguån vèn, nh÷ng ®iÓm lîi, bÊt lîi cho mçi ph­¬ng thøc huy ®éng. Trªn c¬ së ®ã C«ng ty ®­a ra c¸c ph­ong thøc huy ®éng vèn cho thÝch hîp. Trong viÖc huy ®éng vèn bªn ngoµi C«ng ty cÇn ®a d¹ng c¸c h×nh thøc huy ®éng, cô thÓ lµ: C«ng ty huy ®éng vèn tõ c¸n bé c«ng nh©n viªn, lµ mét C«ng ty lín, sè l­îng nh©n viªn ®«ng. NÕu huy ®éng ®­îc vèn tõ nguån nµy th× C«ng ty sÏ cã ®­îc mét l­îng vèn ®¸ng kÓ. C«ng ty cã thÓ huy ®éng vèn tõ c¸c tæ chøc tÝn dông vµ c¸c nhµ cung cÊp. Víi c¸c nhµ cung cÊp quen thuéc, C«ng ty cã thÓ huy ®éng mét l­îng vèn lín tõ tÝn dông th­¬ng m¹i víi gi¸ c¶ ph¶i ch¨ng, chÊt l­îng ®¶m b¶o. Bªn c¹nh ®ã, viÖc C«ng ty ®i thuª tµi s¶n còng lµ mét ph­¬ng thøc rÊt h÷u hiÖu gióp C«ng ty cã ®­îc tµi s¶n cÇn thiÕt ®Ó sö dông vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. Huy ®éng vµ bæ sung nguån vèn chñ së h÷u. §Ó t¨ng c­êng nguån vèn chñ së h÷u, C«ng ty kh«ng chØ tr«ng chê vµo nguån vèn Nhµ n­íc cÊp bæ sung mµ ph¶i chñ ®éng n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn, th«ng qua mét sè biÖn ph¸p nh­: §Èy m¹nh tiªu thô s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng, gi¶m bít chi phÝ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, h¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm… ®©y thùc chÊt lµ nh÷ng biÖn ph¸p gia t¨ng lîi nhuËn mµ nhê ®ã C«ng ty cã thÓ tù bæ sung vµo nguån vèn kinh doanh cña m×nh. Mét h×nh thøc kh¸c cã thÓ t¨ng nguån vèn chñ së h÷u lµ liªn doanh, liªn kÕt, cæ phµn ho¸. C¸c h×nh thøc nµy ngµy cµng trë nªn phæ biÕn trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. Theo c¸c h×nh thøc nµy c¸c bªn tham gia sÏ tham gia gãp vèn s¶n xuÊt kinh doanh trong thêi gian t­¬ng ®èi dµi cïng chÞu tr¸ch nhiÖm vµ ph©n chia tû lÖ phÇn vèn ®ãng gãp. Nhê ®ã C«ng ty sÏ cã thªm vèn ®Ó ®¸p øng nhu cÇu më réng s¶n xuÊt kinh doanh. 3.2.4. Hoµn thiÖn chiÕn l­îc vµ kÕ ho¹ch sö dông vèn l­u ®éng. ChiÕn l­îc vµ kÕ ho¹ch trong th­¬ng m¹i nãi chung cã vai trß rÊt quan träng trong viÖc ho¹ch ®Þnh t­¬ng lai cña mét doanh nghiÖp. §ã lµ nh÷ng chiÕn l­îc tæng thÓ, nã ®Þnh h­íng ph¸t triÓn th­¬ng m¹i quèc gia cho mét thêi kú t­¬ng ®èi dµi víi c¸c môc tiªu tæng qu¸t vµ hÖ thèng c¸c gi¶i ph¸p nh»m huy ®éng tèi ­u c¸c nguån lùc vµ c¸c tæ chøc thùc hiÖn trong thùc tiÔn ®Ó ®Èy m¹nh nhÞp ®é ph¸t triÓn th­¬ng m¹i ngµy cµng cao. Cã 4 cÊp chiÕn l­îc ph¸t triÓn: + ChiÕn l­îc th­¬ng m¹i quèc gia + ChiÕn l­îc th­¬ng m¹i vïng, l·nh thæ. + ChiÕn l­îc th­¬ng m¹i tØnh, thµnh phè. + ChiÕn l­îc kinh doanh th­¬ng m¹i cña doanh nghiÖp. - Trong ®ã mçi mét doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ph¶i cã mét kÕ ho¹ch ph¸t triÓn ng¾n, trung vµ dµi h¹n cho riªng m×nh. Vµ chiÕn l­îc sö dông vèn còng lµ mét trong nh÷ng h­íng ®i cho c¶ mét tæng thÓ c¸c chiÕn l­îc ®ã. ViÖc hoµn thiÖn chiÕn l­îc vµ kÕ ho¹ch nµy ®ßi hái ban l·nh ®¹o C«ng ty cÇn xem xÐt, ph©n tÝch kü chiÕn l­îc c¸c ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu c¬ héi, nguy c¬ trong tõng mÆt hµng, s¶n phÈm cña C«ng ty m×nh. - ThËt vËy, vèn lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi mçi doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Do ®ã mµ viÖc chñ ®éng x©y dùng kÕ ho¹ch vèn l­u ®éng lµ biÖn ph¸p hÕt søc cÇn thiÕt, hiÖu qu¶ gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña C«ng ty. Hoµn thiÖn kÕ ho¹ch huy ®éng vµ sö dông vèn l­u ®éng lµ ho¹t ®éng nh»m h×nh thµnh nªn c¸c dù ®Þnh vÒ tæ chøc c¸c nguån tµi trî cho nhu cÇu vèn l­u ®éng cña C«ng ty vµ sö dông chóng sao cho cã hiÖu qu¶ nhÊt. - Thùc tÕ tæ chøc qu¶n lý huy ®éng vµ sö dông vèn l­u ®éng cho thÊy cã nhiÒu tån t¹i, h¹n chÕ nh­ ®· nªu ë phÇn thùc tr¹ng do vËy mµ ¶nh h­ëng kh«ng tèt ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña C«ng ty. V× vËy viÖc hoµn thµnh sö dông vèn l­u ®éng trong kÕ ho¹ch cña C«ng ty th× C«ng ty nªn: + X¸c ®Þnh chÝnh x¸c nhu cÇu vèn l­u ®éng th­êng xuyªn cÇn thiÕt tèi thiÓu ®Ó mµ tõ ®ã cã ®­îc biÖn ph¸p phï hîp huy ®éng vèn ®¸p øng nhu cÇu nµy, tr¸nh t×nh tr¹ng thõa vèn g©y l·ng phÝ, thÊt tho¸t hay thiÕu vèn ¶nh h­ëng kh«ng tèt ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty, ®¶m b¶o vèn huy ®éng ®­îc quyÒn kiÓm so¸t. + Sau khi x¸c ®Þnh ®­îc nhu cÇu vÒ l­îng vèn mµ C«ng ty cÇn th× C«ng ty cÇn x¸c ®Þnh sè vèn l­u ®éng thùc cho m×nh, sè vèn thõa ( thiÕu ) tõ ®ã cã biÖn ph¸p huy ®éng ®ñ sè vèn thiÕu hay ®Çu t­ sè vèn thõa mét c¸c hîp lý vµo ®Ó mµ tõ ®ã gi¶m thÊp nhÊt chi phÝ sö dông vèn l­u ®éng. MÆt kh¸c nã cã thÓ ®­a sè vèn thõa vµo sö dông ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. + C¨n cø kÕ ho¹ch huy ®éng vµ sö dông vèn l­u ®éng ®iÒu chØnh cho phï hîp víi thùc tÕ cña C«ng ty. Trong thùc tÕ C«ng ty cã thÓ ph¸t sinh nh÷ng nghiÖp vô g©y thiÕu hay thõa vèn l­u ®éng. Do vËy mµ C«ng ty cÇn chñ ®éng cung øng kÞp thêi, sö dông vèn thõa hîp lý ®Ó ®¶m b¶o s¶n xuÊt kinh doanh liªn tôc vµ cã hiÖu qu¶. Ngoµi viÖc lËp kÕ ho¹ch huy ®éng vµ sö dông vèn nhÊt thiÕt ph¶i dùa vµo ph©n tÝch chi tiªu tµi chÝnh cña kú tr­íc kÕt hîp víi dù tÝnh t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh kh¶ n¨ng t¨ng tr­ëng trong kú tíi vµ nh÷ng nhu cÇu cña thÞ tr­êng. 3.2.5. §µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é, ®éi ngò c¸n bé nh©n viªn qu¶n lý nguån vèn nãi chung vµ vèn l­u ®éng nãi riªng. Ta biÕt r»ng trong c¸c nguån lùc cña mét doanh nghiÖp th× nguån lùc vÒ con ng­êi lµ quan träng nhÊt. Nã quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña mét doanh nghiÖp. ThËt vËy con ng­êi lµ mét yÕu tè hµng ®Çu nã quyÕt ®Þnh bëi n¨ng lùc, tr×nh ®é qu¶n lý c«ng viÖc cña ng­êi ®ã. NÕu c¸n bé c«ng nh©n trong C«ng ty cã tr×nh ®é chuyªn m«n, ý thøc chÊp hµnh tèt th× sÏ ®­a c¶ bé m¸y cña C«ng ty vËn hµnh tèt, lµm ¨n kinh doanh cã hiÖu qu¶. N¾m râ vÊn ®Ò nµy tõ nhiÒu n¨m nay C«ng ty lu«n dÆt vÊn ®Ò cña ng­êi lao ®éng lªn hµng ®Çu. Bëi lÏ C«ng ty cã tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®­îc hay kh«ng lµ do sù chÌo l¸i cña mçi c¸n bé ®ã víi lùc l­îng lao ®éng dåi dµo, cã tr×nh ®é chuyªn m«n( kho¶ng 745 ng­êi ) th× C«ng ty ph¶i tu©n thñ nh÷ng nguyªn t¾c chung vÒ qu¶n lý nh­: - C¬ cÊu bé m¸y tinh gi¶m gän nhÑ - X©y dùng triÕt lý kinh doanh vµ nÒn v¨n ho¸ C«ng ty h­íng vµo con ng­êi víi nh÷ng môc tiªu ph¸t triÓn l©u dµi. - Ph¸t huy c¸c s¸ng kiÕn vµ ®æi míi ®éi ngò c¸n bé sö dông, qu¶n lý nguån vèn nãi riªng vµ trong C«ng ty nãi chung. - Ngoµi nh÷ng nguyªn t¾c chung, ®Ó s©u s¸t h¬n víi ng­êi lao ®éng vµ ®Æc biÖt lµ víi c¸n bé qu¶n lý nguån vèn ®Ó cho c¸n bé trong C«ng ty lµm viÖc cã hiÖu qu¶ th× C«ng ty nªn: + Lu«n khuyÕn khÝch t¸n th­ëng c¸c ý kiÕn s¸ng t¹o ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh doanh cho C«ng ty. + Cã chÕ ®é khen th­ëng kÞp thêi ®èi víi nh÷ng c¸n bé lµm viÖc hÕt m×nh, mang l¹i lîi Ých cho C«ng ty. + Ch¨m lo ®Õn ®êi sèng cña c¸n bé trong C«ng ty, gióp ®ì, an ñi, ®éng viªn hä trong nh÷ng lóc gÆp khã kh¨n ®Ó hä v­ît qua tiÕp tôc cèng hiÕn hÕt m×nh cho C«ng ty. + T¹o ra bÇu kh«ng khÝ thi ®ua trong toµn C«ng ty. 3.2.6. B¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn l­u ®éng B¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn l­u ®éng lµ nghÜa vô cña C«ng ty nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho C«ng ty æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh doanh cã hiÖu qu¶, t¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng vµ thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Thùc chÊt cña viÖc b¶o toµn vèn lµ gi÷ ®­îc gi¸ trÞ thùc tÕ hay søc mua cña vèn, gi÷ ®­îc kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi so víi c¸c lo¹i tiÒn kh¸c t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh. ThËt vËy, muèn b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn l­u ®éng th× C«ng ty cÇn: + §Èy m¹nh khèi l­îng hµng ho¸ vµ dÞch vô b¸n ra trªn c¬ së n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, ®a d¹ng ho¸ mÉu m· s¶n phÈm nh»m tho¶ m·n tèt c¸c nhu cÇu cña kh¸ch hµng. + Gi¶m tèi thiÓu nh÷ng chi phÝ trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trªn cë së thùc hµnh nghiªm tóc chÕ ®é tiÕt kiÖm nh­: - Gi¶m chi phÝ vËn chuyÓn - Gi¶m chi phÝ b¶o qu¶n vµ hao hôt hµng ho¸. - N©ng cao hiÖu suÊt sö dông m¸y mãc, thiÕt bÞ vÒ sè l­îng, thêi gian vµ c«ng suÊt. - Kh«ng g©y ø ®äng hµng ho¸ trªn c¬ së tÝnh to¸n tèi ­u l­îng dù tr÷ hµng ho¸. + T¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh ë C«ng ty trªn c¸c mÆt: - C«ng ty cÇn cã tr¸ch nhiÖm më sæ vµ ghi sæ kÕ to¸n theo dâi toµn bé tµi s¶n l­u ®éng vµ vèn hiÖn cã. - Ph¶n ¸nh ®óng, chÝnh x¸c, kÞp thêi t×nh h×nh sö dông, biÕn ®éng cña tµi s¶n vµ vèn l­u ®éng trong qua tr×nh kinh doanh. - Qu¶n lý chÆt chÏ vèn ®Çu t­ ra bªn ngoµi nh»m gi¶m møc ®é thiÖt h¹i vÒ vèn. 3.2.7. Ph¸t triÓn m¹nh l­íi huy ®éng vèn l­u ®éng hîp lý. ViÖc huy ®éng vèn l­u ®éng lµ nh»m môc ®Ých cho c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ ng¾n h¹n. Nã bao gåm tiÒn, c¸c kho¶n ph¶i thu, hµng ho¸. MÆt kh¸c c¸c kho¶n ®Çu t­ ng¾n h¹n nµy cÇn ph¶i huy ®éng nhanh chãng nÕu viÖc huy ®éng tá ra chËm ch¹p hay kh«ng ®­îc ®èi t¸c tin cËy cho vay th× sÏ lµm mÊt ®i c¬ héi kinh doanh trªn thÞ tr­êng. C«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c vay chñ yÕu tõ ng©n hµng Vietcombank. Tuy nhiªn do m¹ng l­íi kinh doanh cña C«ng ty rÊt réng lín bao gåm tõ Qu¶ng B×nh trë ra víi 21 ®¬n vÞ trùc thuéc võa h¹ch to¸n ®éc lËp võa h¹ch to¸n phô thuéc nªn viÖc huy ®éng vèn l­u ®éng lµ hÕt søc khã kh¨n. V× vËy mµ C«ng ty lu«n ph¶i cè g¾ng lµm ¨n lµm sao cho ®¹t hiÖu qu¶ tèt, cã l·i ®Ó mµ tõ ®ã t¹o lßng tin cho c¸c ng©n hµng mµ m×nh vay tiÒn. Víi sè ®¬n vÞ nhiÒu nh­ vËy mµ l¹i n»m d¶i gi¸c ë c¸c tØnh tõ Qu¶ng B×nh trë ra th× viÖc huy ®éng ph¶i ph©n c«ng cho tõng ®¬n vÞ, chi nh¸nh ë ®ã ®i vay. Muèn ph¸t triÓn m¹ng l­íi huy ®éng vèn l­u ®éng nh­ vËy C«ng ty cÇn chó träng vµo: + Ph©n c«ng tõng chi nh¸nh ph¶i cã mèi quan hÖ tèt ®Ñp ®Ó t¹o lßng tin víi c¸c ng©n hµng ë c¸c tØnh mµ m×nh ®Æt chi nh¸nh lµm sao ®Ó viÖc huy ®éng vèn nhanh nhÊt tr¸nh viÖc mÊt c¬ héi kinh doanh do thiÕu vèn hay kh«ng huy ®éng kÞp thêi. + Tranh thñ vèn cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty ®ãng gãp trong tõng chi nh¸nh nh»m tranh thñ lu«n c¸c nguån lùc t¹i chç. + Cã thÓ hîp t¸c lµm ¨n víi ®èi t¸c tin cËy trong viÖc mua chÞu trong ng¾n h¹n nguån nguyªn liÖu ®Çu vµo trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. 3.3. §iÒu kiÖn thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña C«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c. 3.3.1.PhÝa Nhµ n­íc. Nhµ n­íc ®ãng mét vai trß rÊt quan träng trong viÖc ®iÒu phèi nÒn kinh tÕ ë tÇm vÜ m« vµ sÏ cã ¶nh h­ëng c¶ trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp ®Õn c¸c thµnh viªn trong nÒn kinh tÕ. V× vËy ®Ó ®¶m b¶o cho c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ C«ng ty thùc phÈm miÒn B¾c nãi riªng ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ th× Nhµ n­íc cÇn: - T¹o m«i tr­êng ph¸p luËt æn ®Þnh, th«ng tho¸ng. - Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay, tÊt c¶ mäi ho¹t ®éng kinh tÕ ®Òu ph¶i chÞu sù ®Þnh chÕ cña Nhµ n­íc b»ng ph¸p luËt, ®ã lµ bé luËt c¸c v¨n b¶n d­íi luËt, cã ý nghÜa nh­ lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó x¸c lËp vµ Ên ®Þnh c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ ë tÇm vÜ m«, t¹o ra khu«